Bài giảng Nhập môn lưu trữ học (TS. Nguyễn Lệ Nhung) - Chương 2

Chia sẻ: Nguyễn Lệ Nhung | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

197
lượt xem 31
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Nhập môn lưu trữ học (TS. Nguyễn Lệ Nhung) - Chương 2: Khái quát chung về công tác lưu trữ dành cho các bạn sinh viên tham khảo. Lưu trữ học là bộ môn khoa học thuộc phạm trù của KHXH.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Nhập môn lưu trữ học (TS. Nguyễn Lệ Nhung) - Chương 2

NHẬP MÔN LƯU TRỮ HỌC Giảng viên: TS. Nguyễn Lệ Nhung ĐT. 0912581997 TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 1
Chương I: TÀI LIỆU LƯU TRỮ 1. Khái niệm 2. Đặc điểm 3. Các loại hình TLLT 4. Nguyên tắc quản lý TLLT quốc gia 5. Ý nghĩa, tác dụng của TLLT TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 2
I. Khái niệm 1. Sự hình thành tài liệu lưu trữ • Ngay từ thời nguyên thuỷ, con người đã biết sử dụng những phương tiện ghi tin và truyền đạt thông tin • chế tạo ra các vật liệu, phương tiện có khả năng ghi tin và truyền đạt thông tin có độ bền cao, lưu giữ được thông tin trong thời gian dài  TL giấy • Văn bản được sử dụng để ghi chép các sự kiện, hiện tượng, truyền đạt các chỉ thị, mệnh lệnh, là căn cứ cơ sở để điều hành và quản lý xã hội • gìn giữ tài liệu để phục vụ nhu cầu sử dụng và coi TL như một loại tài sản quý giá TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 3
2. Khái niệm Tài liệu lưu trữ là bản gốc, bản chính (hoặc bản sao hợp pháp) của những tài liệu có giá trị được lựa chọn từ trong toàn bộ khối TL hình thành trong quá trình h/động của các CQ, TC và cá nhân, được bảo quản trong các kho LT để khai thác, phục vụ các mục đích chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học, lịch sử,...của toàn xã hội. TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 4
Một số khái niệm • Tài liệu là vật mang tin được hình thành trong quá trình hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân. • Tài liệu bao gồm văn bản, dự án, bản vẽ thiết kế, bản đồ, công trình nghiên cứu, sổ sách, biểu thống kê; âm bản, dương bản phim, ảnh, vi phim; băng, đĩa ghi âm, ghi hình; tài liệu điện tử; bản thảo tác phẩm văn học, nghệ thuật; sổ công tác, nhật ký, hồi ký, bút tích, tài li ệu viết tay; tranh vẽ hoặc in; ấn phẩm và các vật mang tin khác. TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 5
• Tài liệu lưu trữ là tài liệu có giá trị phục vụ hoạt động thực tiễn, nghiên cứu khoa học, lịch sử được lựa chọn để lưu trữ. • Tài liệu lưu trữ bao gồm bản gốc, bản chính; trong trường hợp không còn bản gốc, bản chính thì được thay thế bằng bản sao hợp pháp. TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 6
II. Đặc điểm • Nội dung của TL chứa đựng thông tin quá khứ, p/ánh trực tiếp h/động của CQ, TC và cá nhân. • Có tính chính xác cao, thông tin cấp I • Thường chỉ có từ 1 đến 2 bản • Do Nhà nước thống nhất quản lý, được NN đăng ký, bảo quản, khai thác, sử dụng theo quy định của pháp luật. TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 7
III. Các loại hình tài liệu lưu trữ • Tài liệu lưu trữ hành chính • Tài liệu lưu trữ khoa học kỹ thuật • Tài liệu lưu trữ nghe - nhìn • Tài liệu lưu trữ văn học nghệ thuật • Tài liệu lưu trữ điện tử TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 8
Tài liệu hành chính TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 9
• Tài liệu hành chính: là những văn bản có nội dung ph ản ánh những h/động về quản lý NN trên các mặt chính tr ị, kinh tế, văn hóa, quân sự… TLHC có nhiều thể loại phụ thuộc vào từng giai đoạn lịch sử của mỗi quốc gia, dân tộc. Ở VN, dưới thời P/kiến TLHC là các loại: luật, lệ, lệnh, sắc, chiếu, chỉ, dụ, cáo, sách, biểu, sớ… dưới thời Pháp thuộc là sắc luật, sắc lệnh, nghị định, công văn… và ngày nay TLHC là hệ thống các văn bản QLNN như: hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị định, nghị quyết, quyết định, thông tư, tờ trình, kế hoạch, báo cáo, công văn… Đây là loại hình TL chiếm tỷ lệ lớn trong các LT hiện nay. TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 10
Tài liệu khoa học kỹ thuật TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 11
• Tài liệu khoa học - kỹ thuât: là loại TL có nội dung ph ản ánh các h/động về ng/cứu khoa học; phát minh sáng ch ế; thiết kế, xây dựng các công trình XDCB; thiết kế và ch ế tạo các loại sản phẩm công nghiệp; điều tra, khảo sát tài nguyên thiên nhiên như địa chất, khoáng sản, khí t ượng, thuỷ văn và trắc địa, bản đồ… • Tài liệu KHKT có nhiều loại như: TL pháp lý, thuyết minh công trình, b/cáo khảo sát, b/cáo ng/cứu khả thi, dự toán, quyết toán, các hồ sơ thầu, các bản vẽ thiết kế kỹ thu ật, bản vẽ thiết kế thi công, hoàn công; bản vẽ tổng thể công trình, bản vẽ các chi tiết trong công trình; các lo ại sơ đồ, biểu đồ tính toán; các loại bản đồ, trắc địa…. TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 12
Tài liệu nghe nhìn TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 13
Tài liệu nghe nhìn: • là TL phản ánh các h/động chính trị, kinh t ế, văn hóa xã hội và các h/động phong phú khác bằng cách ghi và tái hiện lại các sự kiện, hiện tượng bằng âm thanh và hình ảnh. Loại TL này chuyển tải, tái hiện sự kiện, hiện tượng một cách hấp dẫn sinh động, thu hút được sự chú ý của con người. Hiện nay, khối TL này chiếm vị trí quan trọng trong Phông Lưu trữ QG Việt Nam. • TLNN bao gồm các loại: băng, đĩa ghi âm, ghi hình; các bức ảnh, cuộn phim (âm bản và dương bản) ở các thể loại khác nhau như: phim hoạt hình, phim truyện, phim tư liệu, phim thời sự… TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 14
Tài liệu văn học nghệ thuật TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 15
• tài liệu phản ánh các h/động sáng tác văn học, nghệ thuật của các nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ, các hoạt động chính trị, khoa học… Loại tài liệu này chủ yếu là bản thảo của chính tác phẩm VHNT, khoa học; thư từ trao đổi và tài liệu về tiểu sử của các nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ nổi tiếng, của các nhà h/động chính trị, h/động khoa học; các phác thảo của các hoạ sĩ… TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 16
Tài liệu điện tử: • là loại tài liệu hình thành trong quá trình hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng máy vi tính trong quá trình sản sinh và lưu trữ tài liệu. Tài liệu điện tử hay còn gọi là tài liệu đọc bằng máy, là những dữ liệu ở dạng đặc biệt chỉ có thể đọc và sử dụng nó bằng máy vi tính. Như vậy, TLLT điện tử có thể bao gồm các file dữ liệu và các CSDL, các thư điện tử, điện tín ở dạng văn bản hoặc ở dạng mã hóa bằng số thông tin TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 17
IV. Nguyên tắc quản lý TLLT quốc gia • Tài liệu lưu trữ là di sản văn hóa dân tộc, là tài sản quốc gia nên cần có sự quản lý thống nhất của nhà nước. • Theo Pháp lệnh Lưu trữ Quốc gia 2001, tài liệu lưu trữ quốc gia là… • Phông Lưu trữ Quốc gia Việt Nam do cơ quản của Đảng và Nhà nước thống nhất quản lý. Hiện nay, Phông Lưu trữ Quốc gia Việt Nam gồm hai phông lớn: Phông Lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam và Phông Lưu trữ Nhà nước Việt Nam. • cần có một cơ quan lưu trữ quốc gia quản lý tập trung thống nhất toàn bộ tài liệu của Đảng và Nhà nước đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý thống nhất của Nhà nước (Điều 3). TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 18
V. Ý nghĩa, tác dụng của TLLT • Về chính trị • Về kinh tế • Về nghiên cứu khoa học • Về văn hóa TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 19
Ý nghĩa của tài liệu lưu trữ Về chính trị • Tài liệu lưu trữ là bản chính, bản gốc của văn bản được lưu lại, giữ lại phục vụ cho các nhu cầu kha i thác của đời sống xã hội. Tài liệu lưu trữ chứa đựng những thông tin quá khứ để nghiên cứu dựng lại các sự kiện lịch sử một cách xác thực, làm căn cứ, bằng chứng phục vụ hoạt động quản lý của các cơ quan, tổ chức và mục đích chính đáng của công dân TS. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997 20