Bài giảng Pháp luật kinh doanh quốc tế: Chương 2

ƯƠ ƯƠCH CH

NG 2 NG 2

Ợ Ồ Ợ Ồ

Ế Ế

H P Đ NG KINH DOANH H P Đ NG KINH DOANH QU C TỐ QU C TỐ

ễ ằ TS. Nguy n Minh H ng

ệ ệ

ả ả

ắ ắ

ộ ộ

Tài li u tham kh o (b t bu c) Tài li u tham kh o (b t bu c)

ắ

ố ế

ề ợ năm 2004 t Nam năm 2005

B nguyên t c c a UNIDROIT v h p ủ ạ ươ ng m i qu c t B lu t Dân s Vi ự ệ Lu t TM 2005 Nguy n Th M (2005), Giáo trình pháp ễ

ộ ồ đ ng th ộ ậ ậ

ế ố ạ đ i ngo i, Nhà

ậ ấ ả ị ơ ạ ộ lu t trong ho t đ ng kinh t ụ xu t b n giáo d c

ệ ệ

ả ả

Tài li u tham kh o Tài li u tham kh o

ẩ

ả

 VCCI & Danida, C m nang HĐTM, HN 2007  TS. Đ Văn Đ i, Lu t HĐ VN b n án và bình ậ

ậ

ỗ ả

ị ơ

ẩ

ộ ư

ạ lu n b n án, NXB CTQT, 2009  GS. TS. Nguy n Th M , C m nang pháp lu t v ậ ề ễ ệ ử , NXB LĐXH, 2006 HĐTM đi n t  B T pháp, ậ ẩ C m nang pháp lu t kinh doanh

ệ

ậ

ỏ ơ

ồ

ậ ề ợ ấ

ừ dành cho doanh nghi p nh và v a t p 2: Pháp ế ế ả i quy t tranh lu t v h p đ ng và các c ch gi ch p trong kinh doanh

ệ ệ

ả ả

Tài li u tham kh o Tài li u tham kh o

ồ

ạ

ươ

 Nguy n Th Dung (2009), Pháp lu t v h p đ ng ị ầ ư ng m i và đ u t nh ng v n đ pháp

ữ ị

ễ

ị ậ ố

ươ

ạ

ồ

ậ ề ợ ễ ấ ề trong th ố ấ ả ơ ả lý c b n, Nhà xu t b n chính tr qu c gia  PGS.TS. Nguy n Văn Luy n, TS. Lê Th Bích ợ ơ Giáo trình Lu t H p ố ế, NXB ĐH Qu c gia

ệ ươ ọ Th , TS. D ng Anh S n, ng m i qu c t đ ng th TP.HCM, 2005

ế ấ ế ấ

ủ ủ

ươ ươ

K t c u c a ch K t c u c a ch

ng ng

ổ ề

ệ ự ấ

T ng quan v HĐKDQT Giao k t HĐKDQT ế Đi u ki n hi u l c c a HĐKDQT và v n ủ ệ ệ ồ đ h p đ ng vô hi u Th c hi n HĐKDQT ệ M t s v n đ pháp lý v HĐ đi n t

ề ề ợ ự ộ ố ấ ệ ử ề ề

ề ề

ổ ổ

I. T ng quan v HĐKDQT I. T ng quan v HĐKDQT

ệ ệ ề ợ ồ 1. Khái ni m v HĐKDQT Khái ni m H p đ ng

Giá tr pháp lý c a H p đ ng: đi u 4

ủ ề ợ ồ ị

BLDSVN 2005

CONTRACT = LAW

Ợ Ồ Ợ Ồ

Ệ Ệ

KHÁI NI M H P Đ NG KHÁI NI M H P Đ NG

ể ể

ặ ặ

ồ ồ

ợ ợ

ủ ủ Đ c đi m c a H p đ ng Đ c đi m c a H p đ ng

Ch th : ủ ể

B n ch t:

ấ ả

M c đích:

Hình th c:ứ

ụ

ứ ứ

ợ ợ

ồ ồ

ủ ủ Hình th c c a H p đ ng Hình th c c a H p đ ng

ồ H p đ ng b ng hành vi: ằ

ả

ữ

ấ

H p đ ng b ng l ồ ợ Ví d ?ụ CM h p đ ng ntn? ợ ợ ồ Ví d ?ụ CM h p đ ng ntn? ợ ồ H p đ ng b ng văn b n: ả ằ ồ ợ Nh th nào là văn b n? ư ế Có b t bu c có ch ký và con d u? ộ ắ

ờ ằ i nói:

ư ế ư ế

ả ả

Nh th nào là “văn b n”? Nh th nào là “văn b n”?

Đi u 3 kho n 15 LTMVN 2005: VB g m:

ệ

ồ

ổ

ệ ử

đi n báo, telex, fax  trao đ i email, h p đ ng đi n t ợ ề

ề ả ồ

PICC 2004 (Đi u 1.11):

ồ VB bao g m t

ứ cho phép l u gi

ấ ả t c các ữ ư ả có kh năng

ổ hình th c trao đ i thông tin ự ứ thông tin ch a đ ng trong đó và ướ ạ ể ệ th hi n d ữ i d ng h u hình

ồ ồ

ạ ợ ạ ợ Phân lo i h p đ ng Phân lo i h p đ ng

ồ ơ ợ ợ ồ ụ

ề

H p đ ng đ n v và h p đ ng song v ụ HĐ có đ n bù và HĐ ko có đ n bù ề HĐ n i và HĐ ngo i ạ HĐ dân s và HĐ TM ự

ộ

ủ ủ

ồ ồ

ợ ợ

Vai trò c a h p đ ng Vai trò c a h p đ ng

ấ

ơ ở ụ ươ ọ ủ ể nghĩa v pháp lý gi a các ch th ơ ả ể ế ng ti n ch y u và c b n đ thi t

Là c s quan tr ng nh t làm phát sinh ữ ủ ế ệ ể ể

ố

ươ ủ ả ng ti n đ ki m soát và qu n lý r i

ệ Là ph ậ l p các m i quan h pháp lý ệ Là ph ro

HĐTM hay HĐDS? HĐTM hay HĐDS?

So sánh HĐTM và HĐDS

ủ ể

ề

ậ

ươ

ộ ậ

ạ

ng m i và B lu t dân

V ch th ề V m c đích ề ụ V lu t đi u ch nh ề ậ ỉ M i liên h gi a Lu t Th ệ ữ ố sự

HĐTM hay HĐDS? HĐTM hay HĐDS?

HĐ vay v n gi a công ty Prudential và

ữ ố

Vietcombank?

ữ

HĐ mua bán nhà gi a ông A và ông B ữ HĐ vay v n gi a Vietcombank và ông A? HĐ b o hi m nhân th gi a Prudential và

ố ể ọ ữ

ả ông B?

HĐKDQT và HĐTMQT HĐKDQT và HĐTMQT

Hai khái ni m này đ

ệ ượ ử ụ ớ c s d ng v i nghĩa

ư nh nhau

K/n HĐTMQT đ

ử ụ ơ ộ c s d ng r ng rãi h n

ượ (international commercial contracts)

ể ể

ặ ặ

ủ ủ Đ c đi m c a HĐKDQT Đ c đi m c a HĐKDQT

ủ

ấ

V ch th ề ủ ể V hình th c ể ứ V m c đích ề ụ V đ i t ồ ợ ề ố ượ ng c a h p đ ng V đ ng ti n thanh toán ề ề ồ V lu t đi u ch nh h p đ ng ề ề ậ V c quan gi ề ơ V ngôn ng h p đ ng ề

ồ ỉ ả i quy t tranh ch p ữ ợ ợ ế ồ

HĐKDQT và HĐKD trong n HĐKDQT và HĐKD trong n

cướ cướ

HĐKDQT

cướ

ườ ườ

i XK NB i NK VN

ả ề

ườ ườ

ườ

 Ng  Ng  HĐ mua bán ôtô  Ng  Ng

i NK VN không tr ti n ả i XK ph i làm gì?

HĐKD trong n  NB: Vidamco  NM: Dung Tien  HĐ mua bán ôtô  NM không tr ti n ả ề  Ng i bán làm gì?

HĐKDQT và HĐKD trong n HĐKDQT và HĐKD trong n

cướ cướ

ủ

ậ ạ i

cướ HĐKD trong n  ARGUS là m t công ty 100% ộ ố v n c a Pháp, thành l p t VN

HĐKDQT  NB: ARGUSBỉ  NM: OPTICOSvietnamien  HĐ cung ng các thi ế ị ứ t b

ươ

ự

kính m tắ

 Tình hu ng t ố  Câu h i t ỏ ươ

ng t ự ng t ?

 Hàng hóa sai h ngỏ  OPTICOS ki n ARGUS t

ạ i

ệ tòa án Pháp?

ề

ẩ

 Tòa án Pháp có th m quy n

ử

xét x không?

ạ ạ

Phân lo i HĐKDQT Phân lo i HĐKDQT

ấ ủ ạ ộ

ố ế

ụ

ị ố ế ợ ợ ợ

ế liên quan đ n

ề ứ Căn c vào tính ch t c a ho t đ ng KDQT: H p đ ng mua bán hàng hóa qu c t ồ H p đ ng cung ng d ch v qu c t ố ế ứ ồ H p đ ng đ u t ầ ư ồ qu c t Các h p đ ng qu c t ố ế ồ ợ ệ ở ữ quy n s h u trí tu

ạ ạ

Phân lo i HĐKDQT Phân lo i HĐKDQT

ệ ồ ợ

ứ ờ ạ ắ ồ ồ ồ ợ ợ ợ ạ ự Căn c th i h n th c hi n h p đ ng: H p đ ng ng n h n ạ H p đ ng trung h n ạ H p đ ng dài h n

ữ ữ

ơ ả ơ ả

ắ ắ

2. Nh ng nguyên t c c b n 2. Nh ng nguyên t c c b n ủ ủc a HĐKDQT c a HĐKDQT

ồ

ợ do h p đ ng ẳ

ự

ẫ

ấ

mâu thu n

ậ

ắ ự Nguyên t c t ắ Nguyên t c bình đ ng ự ệ ắ Nguyên t c thi n chí và trung th c ắ Nguyên t c c m t ụ ắ Nguyên t c áp d ng t p quán và thói quen trong

ạ ộ

ho t đ ng TM

ắ ắ

do HĐ nguyên t c do HĐ nguyên t c

ắ ự ắ ự Nguyên t c t Nguyên t c t ơ ả ơ ả c b n trong TMQT c b n trong TMQT

ề

BLDSVN 2005: Đi u 4 LTMVN 2005: Đi u 11 PICC 2004: đi u 1.1

ề

ắ ắ

do HĐ nguyên t c do HĐ nguyên t c

ắ ự ắ ự Nguyên t c t Nguyên t c t ơ ả ơ ả c b n trong TMQT c b n trong TMQT

N i dung:

ộ

ợ

ộ vì l

M t s h n ch (t Đ c quy n nhà n ộ ắ

ế ủ

ạ

ợ

ộ ố ạ ề ổ do trong khuôn kh ) ự  ộ ố c trong m t s lĩnh v c

ế ự ướ i ích công c ng ậ ủ ộ ạ Các quy ph m b t bu c c a pháp lu t là các ồ ắ ự h n ch c a nguyên t c t do h p đ ng (các ậ ể ỏ bên không th th a thu n khác)

ạ ạ

ắ ắ

ộ ộ Quy ph m b t bu c Quy ph m b t bu c

Nh n bi ậ ạ

ế

ạ

ậ

ỏ

ế ạ ộ ắ t quy ph m b t bu c và quy

ạ

ấ

ộ

Quy ph m b t bu c: ph i, c m,

khác… Tìm VD trong LTM? PICC? ả ắ Tìm VD trong LTM? PICC?

ph m tùy nghi: Quy ph m tùy nghi: …n u ko có th a thu n

ụ ụ

ạ ạ

ắ ủ ắ M c đích c a quy ph m b t ủ M c đích c a quy ph m b t bu cộbu cộ

ộ ả ề

ươ

qu c gia (ki m soát ngo i h i…)

ộ

Ch ng đ c quy n, b o v c nh tranh ệ ạ ố Th c thi chính sách ngo i th ủ ạ ự ng c a ạ ố ể ố B o v ng ườ ệ ả i lao đ ng B o v môi tr ả ườ ệ ng B o v các giá tr đ o đ c trong KD ị ạ ệ ả

ứ

ắ ắ

ẳ ẳ

Nguyên t c bình đ ng Nguyên t c bình đ ng

ề

BLDSVN 2005: Đi u 5ề LTMVN 2005: Đi u 10 ề Chú ý: Bình đ ng pháp lý: bình đ ng v

ẳ ẳ

ề quy n và nghĩa v

ế ệ ứ ạ ụ ế B o v bên y u th trong HĐ (đ o đ c

ữ ạ ấ

ề ớ ử

ả HĐ) VD: tranh ch p v HĐ đ i lý gi a công ty Nam Nguyên v i c a hàng bán cà phê; HĐ mua bán đi nệ

ắ ắ

ẳ ẳ

Nguyên t c bình đ ng Nguyên t c bình đ ng

ề ề

ẳ ẳ

ả ả

ấ ấ

Các đi u kho n b t bình đ ng Các đi u kho n b t bình đ ng

ụ

Các đi u kho n l m d ng Các đi u kho n h n ch trách nhi m cho

ả ạ ạ ả ế ệ

ộ

Các đi u kho n quy đ nh m t l ả

ộ ợ ị ề ề m t bên ề i ích thái

ộ quá cho m t bên

ụ ụ

ề ề

ả ạ ả ạ Đi u kho n l m d ng Đi u kho n l m d ng

Đi u kho n quy đ nh th i h n quá ng n đ ể

ả ề ờ ạ ắ

ế

Đi u kho n ph t v i m c ph t quá cao cho

ị thông báo khi m khuy t hàng hóa ạ ớ ế ứ ả ạ

ề ộ m t bên

ề ề

ế ế

ả ả

ệ ệ

ạ Đi u kho n h n ch trách ạ Đi u kho n h n ch trách ủ ủ nhi m c a nhà SX nhi m c a nhà SX

“Nhà s n xu t đ ả

ệ ạ t h i »

ễ ấ ả c mi n t t c các thi ủ ẩ phi v t ch t do s n ph m c a mình gây ra ợ ủ ng h p, trách nhi m c a nhà

ấ ượ ả ấ ậ « Trong m i tr ọ ườ ượ SX không v ệ t quá 30,000 USD »

ắ ắ

ủ ạ ề ắ

ệ Nguyên t c thi n chí và trung ệ Nguyên t c thi n chí và trung th cựth cự BLDSVN 2005: Đi u 6ề PICC 2004: Đi u 1.7 nguyên t c ch đ o

Thi n chí và không thi n chí: Trò ch i! ơ

ủ c a PICC ệ ệ

ắ ắ

ậ ậ ạ ộ ạ ộ

ụ Nguyên t c áp d ng t p quán, thói ụ Nguyên t c áp d ng t p quán, thói quen trong ho t đ ng TM quen trong ho t đ ng TM

ậ

T p quán là gì? Đ3K4 LTM 2005 Thói quen là gì? Đ3K3 LTM 2005 So sánh t p quán và thói quen Nguyên t c áp d ng: Đ.12, 13 LTM 2005,

ụ

ậ ắ Đi u 1.9 PICC 2004

ề VD:

Ồ Ậ Ỉ Ề 3. NGU N LU T ĐI U CH NH HĐKDQT

ề

ậ

ồ

ỉ

3.1. Các ngu n lu t đi u ch nh HĐKDQT

ụ

ậ

ồ

ợ

ị

3.2. Cách xác đ nh lu t áp d ng cho h p đ ng

ỉ

ậ

ồ

ọ Ư ố

ậ

ạ ậ

ề 3.1. Các ngu n lu t đi u ch nh HĐKDQT (SV đ c Giáo trình PL trong HĐKTĐN) Các Đ QT (International Treaties) Lu t qu c gia (National Law) ố ế ng m i qu c t T p quán th

(International

ế

ọ ợ

ậ

ươ Commercial Customs) ồ ộ ố M t s ngu n lu t khác:  PICC  Các h c thuy t pháp lý  Các h p đ ng m u ẫ ồ

ụ ụ

ậ ậ

ị ị 3.2. Cách xác đ nh lu t áp d ng 3.2. Cách xác đ nh lu t áp d ng

ỏ ậ

ậ

ậ ự ậ

ụ

ợ

ồ

ề ỏ

ấ

ằ

ắ ự ả ậ ổ

ặ

ậ

ả

ặ

ỏ

Nguyên t c t Đi u kho n lu t áp d ng trong h p đ ng Th a thu n khi có tranh ch p phát sinh (b ng văn b n b sung ho c th a thu n m c nhiên)

ọ Là lu t do các bên th a thu n l a ch n: ụ ỏ do th a thu n lu t áp d ng ậ

ự ự

ậ ậ

ọ ọ

L a ch n lu t nào? L a ch n lu t nào?

Có th l a ch n b t k lu t nào mà các bên ấ ỳ ậ

ấ ị

ớ

ủ

ọ ể ự cho là thích h pợ H n ch : ế

c trái v i các nguyên t c chung c a

ộ ố ượ ề

ả

ắ LDSVN 2005; đi u ề

ộ ậ

ả

ề

TMVN 2005; đi u 4 kho n 3 B lu t

PLVN (đi u 759 kho n 3 và 4 B ả 5 kho n 2 L ả Hàng h i năm 2005

)

ạ Trong m t s TH nh t đ nh Không đ

ạ ạ

ậ ậ

do th a thu n do th a thu n

ỏ ỏ ụ ụ

ọ ọ

ề ự ế ề ự H n ch quy n t ế H n ch quy n t ậ ự ậ ự l a ch n lu t áp d ng l a ch n lu t áp d ng

ế ạ

ự

ệ

ồ

ợ

ệ i Vi ả

t Nam và th c hi n ậ t Nam thì ph i tuân theo pháp lu t

c giao k t t ệ (Đi u 769 B

t Nam

H p đ ng liên quan đ n b t đ ng s n ề

LDSVN 2005) ấ ộ ế ệ ậ

H p đ ng đ ượ ạ i Vi hoàn toàn t ề ệ t Nam Vi ồ ợ ả

t Nam

ả ở ệ (Đi u 769

ợ

ph i tuân theo pháp lu t Vi BLDSVN 2005) H p đ ng đ u t ầ ư ồ ợ

ậ

ỉ ậ ủ

ụ

ế

qu c t ồ ậ ả

ậ ầ ư ệ

ể ỏ ố ế các bên ch có th th a ướ ệ c thu n trong h p đ ng vi c áp d ng lu t c a n ị ệ ngoài n u pháp lu t Vi t Nam không có quy đ nh ề c thụ ể (Đi u 5 kho n 4 Lu t đ u t t Nam năm Vi 2005)