PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TP. HCM
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Khoa Kyõ Thuaät Xaây Döïng - BM KTTNN
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn NỘI DUNG MÔN HỌC
Giảng viên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG
E-mail: nguyenthong@hcmut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr
Web: http://www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong/
2
CHƯƠNG 1: Cơ sở pp Sai phân hữu hạn CHƯƠNG 2: Bài toán khuếch tán CHƯƠNG 3: Bài toán đối lưu - khuếch tán CHƯƠNG 4: Bài toán thấm. CHƯƠNG 5: Dòng không ổn định trong kênh hở. CHƯƠNG 6: Đàn hồi tóm tắt & pp. Phần tử hũu hạn. CHƯƠNG 7: Phần tử lò xo & thanh dàn. CHƯƠNG 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn CHƯƠNG 9: Giới thiệu sơ lược về phần tử phẳng (biến dạng phẳng, ứng suất phẳng, tấm vỏ chịu uốn)
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
1 Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Phương pháp số trong cơ học kết cấu. PGS. PTS.
Nguyễn Mạnh Yên. NXB KHKT 1999
2. Water Resources systems analysis. Mohamad
Karamouz and all. 2003
3. Phương pháp PTHH. Hồ Anh Tuấn-Trần Bình. NXB
KHKT 1978
4. Phương pháp PTHH thực hành trong cơ học.
LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ DẦM
Nguyễn Văn Phái-Vũ văn Khiêm. NXB GD 2001. 5. Phương pháp PTHH. Chu Quốc Thắng. NXB KHKT
1997
6. The Finite Element Method in Engineering. S. S.
RAO 1989.
4
3
7. Bài giảng PP SỐ ỨNG DỤNG. TS. Lê đình Hồng. PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Xét dầm đơn chịu tải phân bố q(x):
khoảng cách từ trục trung hoà đến tâm
O của cung cong vi phân.
y
Chiều dài cung cong vi phân ds tại vị trí y
x
bất kỳ:
x
ds = ( - y)d
q(x)
Biến dạng dài dọc trục tương đối do uốn:
y
d
Đoạn dầm chiều dài vi phân dx chịu uốn
5
6
Trục trung hòa, dx
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
1
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Quan hệ giữa chuyển vị dv(x) và góc
Quan hệ giữa bán kính cong và chuyển
vị v:
xoay :
dx
x
A
C d
Chuyển vị dv
B
dv
dx
dl
d
Trục trung hòa sau khi chuyển vị
d/2 (góc BAC)
Trục trung hòa trước khi chuyển vị
7
8
Ta có dl = dx / cos(d/2) = d PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Kết quả trước:
Tóm lại:
Ngoài ra:
Từ đó:
9
10
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Từ đó xác định moment uốn M(x) tại một mặt
Định luật Hooke 1D cho phép viết:
cắt bất kỳ xác định như sau:
Phương trình trên cho thấy ứng suất pháp biến đổi tuyến tính theo khoảng cách tính từ trục trung hòa (y).
11
12
Với IZ chỉ momen quán tính của tiết diện ( hình chữ nhật IZ=bh3/12).
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
2
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Đây là phương trình cơ bản trong
sức bền vật liệu.
Kết hợp với định luật Hooke ở
trước, ta cũng có thể viết:
PHẦN TỬ CHỊU UỐN (Chịu lực cắt & Momen ở 2 đầu mút)
14
13
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Các giả thiết: Phần tử có chiều dài L giới hạn
bởi 2 nút ở hai đầu mút.
M2 M1
Biến quan tâm trong pp. PTHH: độ võng dầm, v(x) góc xoay của dầm, ! Chú ý đến tính tương thích tại các nút. F2
Phần tử nối với nhau tại các nút. Xét trường hợp tải chỉ tác dụng
F1 v2 v1
lên tại nút
15
16
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Hàm chuyển vị: Chuyển vị tại vị trí x bất kỳ
Quy ước về dấu của chuyển vị và góc
trong thanh xác định bởi:
xoay:
v2
y v1
x
1
2
2
x
1
L
Với 4 tham số cần xác định ai ai xác định từ các điều kiện biên:
> 0 khi xét với 1 điểm trong dầm nó quay theo ngược chiều kim đồng hồ & ngược lại.
17
18
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
3
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Các điều kiện biên (tt):
4 pt cho phép xác định 4 ẩn số ai :
19
20
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Ni Gọi là hàm hình dạng Từ kết quả trước ta đã có:
21
22
NI HÀM HERMITE TRỰC GIAO NHAU)
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 1: 1. Hãy kiểm nghiệm tính chất của các hàm
Về momen Thay đổi tuyến tính theo chiều dài dầm với giả thiết chỉ có ngoại lực ở đầu nút:
F1
Ni:
F2
N1(0) = N3(L) = 1;
M1
M2
(F1L - M1+M2)
Mz
(F1L - M1)
2. Biểu diễn định tính (lưu ý các giá trị đạo
hàm ở biên) các hàm Ni lên đồ thị.
-M1
23
24
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
4
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Từ kết quả Chương 6, ma trận độ cứng phần
tử ke được xác định như sau:
Trong đó [B] được định nghĩa (xem B ở sau):
Chuyển vị
Biến dạng
THIẾT LẬP MA TRẬN ĐỘ CỨNG PHẦN TỬ CHỊU UỐN
25
26
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Ta có:
[D] ma trận biểu diễn định
luật Hooke.
Bài toán 1D [D] = E (module
đàn hồi Young)
Xem xác định ma trận [B] ở
sau
27
28
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Thay vào và tích phân ta có:
Thể tích
Tiết diện
Chiều dài
29
30
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
5
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Trong đó:
Ma trận độ cứng phần tử thanh chịu lực (momen) ở 2 đầu (ma trận đối xứng, symétric):
Momen quán tính của tiết diện đối với trục
31
32
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
F2
F1
Tóm lại, phương trình cân bằng lực của phần tử trong hệ tọa độ địa phương của thanh dầm là:
M2
M1
Vectơ lực nút
Loại phần tử dầm chỉ chịu lực ở 2 đầu nút
33
34
Vectơ chuyển vị nút
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Ma trận độ cứng phần tử:
Ví dụ: Cho dầm chịu tải trọng như
P
sau:
L/2
L/2
v1
v3
v2
3
2
1
3
1
(1)
(2)
2
35
36
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
6
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Hệ phương trình tổng thể:
Các điều kiện biên:
C/vị nút pt. (2) trong địa phương
C/vị nút pt. (1) trong địa phương 1
2
3
1
4
2
3
4
37
38
Chuyển vị trong hệ tọa độ chung 1 (v1) 2 (1) 3 (v2) 4 (2) 5 (v3) 6 (3) PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Thay vào trên xác định phản lực nút:
Đưa các điều kiện biên vào:
39
40
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Lực nút thanh (1) xác định bởi:
Lực nút thanh (2) xác định bởi:
41
42
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
7
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
CHÚ Ý
BÀI TẬP DẦM CHỊU LỰC 2 ĐẦU
44
43
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 2: Xác định: 1. Ma trận độ cứng phần tử 2. Ma trận độ cứng toàn kết cấu 3. Chuyển vị nút.
Bài tập 2bis: Xác định: 1. Ma trận độ cứng phần tử 2. Ma trận độ cứng toàn kết cấu 3. Chuyển vị nút các phản lực tại 1,3,5.
46
45
P=5kN P M 1 2 3 1 3 4 5 2 6m 2m L L L L E=2.105MPa, I=4.10-6m4
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG
Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 3: Xác định chuyển vị nút cho các
Bài tập 4: Xác định chuyển vị nút cho các
kết cấu sau:
5kN (b) 5kN-m 5kN 5kN 5kN
kết cấu sau: (a)
(b) 3m 1m 1m (a) 2m 1m 1m 1m E=200GPa, I=4.10-6m4 E=200GPa, I=4.10-6m4 E=200GPa, I=4.10-6m4 E=200GPa, I=4.10-6m4
5kN
5kN-m
5kN
(d)
5kN
(d)
(c)
(c)
2m
1m
1m
1m
1m 1m E=200GPa, I=4.10-6m4
1m 1m E=200GPa, I=4.10-6m4
47
48
8
E=200GPa, I=4.10-6m4 PGS. TS. Nguyễn Thống E=200GPa, I=4.10-6m4 PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Xét sơ đồ dầm chịu lực sau:
Y
q(x)
DẦM CHỊU TẢI PHÂN BỐ
X
Chuyển vị
x Công của ngoại lực phân bố:
49
50
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Công của lực nút tương đương:
Sử dụng kết quả:
Lực nút tương đương tại nút 1
Chuyển vị tịnh tiến tại nút 2
Momen tương đương tại nút 1
51
52
Chuyển vị xoay tại nút 2
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Và cân bằng 2 vế ta có:
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Xét trường hợp đặc biệt với phân bố đều: q
1
2
L
qL/2
qL/2
qL2/12
qL2/12
53
54
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
9
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Ta có:
XÁC ĐỊNH NỘI LỰC TRONG DẦM
56
55
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Xét trường hợp tổng quát, phương trình cân
bằng tổng thể có dạng:
Về nguyên tắc một khi ta đã quy đổi lực phân bố về lực nút tương đương (Momen & lực cắt) Ta trở về bài toán dầm cơ bản như đã đề cập ở phần trước.
lực nút tương đương (tải phân bố hoặc tải tập trung tác dụng lên vị trí không trùng với nút phần tử) được viết trong hệ tọa độ chung.
ngoại lực tác dụng trực tiếp lên nút
57
58
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Trong từng phần tử (e) phương trình trên
Do đó, nội lực tại hai nút phần tử xác định
có dạng:
bởi:
60
59
Vectơ lực nút tương đương do tải TRÊN phần tử tạo ra Vectơ lực nút do các phần còn lại kết cấu tác dụng lên phần tử (e) xem xét
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
10
Vectơ lực nút cân bằng tác dụng lên phần tử (e) tạo ra chuyển vị (e)
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Hướng dẫn
P=1kN
Bài tập: Cho dầm liên tục chịu lực như sau. Xác định chuyển vị nút và phản lực gối tựa.
q=4000N/m
3 1 2 [2] [1]
bxh=0.3x0.4m E=4.109 N/m2
61
62
4m 4m
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập: Cho dầm liên tục chịu lực như sau. Xác định chuyển vị nút và phản lực gối tựa.
Bài tập: Cho dầm liên tục chịu lực như sau. Xác định chuyển vị nút và phản lực gối tựa.
M=1000N-m q=4000N/m q=4000N/m
[2] [2] [1] [1] 3 3 1 1 2 2 4m 4m 4m 4m
63
64
bxh=0.3x0.4m E=4.109 N/m2 bxh=0.3x0.4m E=4.109 N/m2
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Bài tập: Cho dầm liên tục chịu lực như sau. Xác định chuyển vị nút và phản lực gối và ngàm.
q=1000N/m M2=500N-m M3=1000N-m
[2] [1]
3
1
2
4m
4m
bxh=0.3x0.4m E=4.109 N/m2
MA TRẬN ĐỘ CỨNG PHẦN TỬ CHỊU UỐN & LỰC DỌC TRỤC
66
65
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
11
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Về nguyên tắc đây là phần tử chịu lực có dạng tổ hợp (cộng tác dụng) của hai loại dầm chịu lực mà ta đã giới thiệu:
Thanh dàn (chịu lực dọc trục, lò xo!) Thanh dầm với Momen và lực cắt ở hai đầu mút (đã quy đổi lực tác dụng trong thanh về lực nút tương đương)
[Ma trận độ cứng phần tử] = [Ma trận độ cứng cấu kiện chịu lực dọc trục (thanh dàn)] + [Ma trận độ cứng cấu kiện chịu uốn (dầm)]
68
67
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Mô tả bởi đồ thị:
v2
Vectơ chuyển vị nút sẽ có 3
X
Y
2
thành phần:
u2
v1
1
u1
u: chuyển vị dọc trục v: chuyển vị thẳng góc trục : chuyển vị xoay.
Vec tơ chuyển vị
70
69
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Ma trận độ cứng phần tử chịu uốn nén (kéo):
Phần tử dàn (lò xo)
Phần tử dầm
MA TRẬN ĐỘ CỨNG PHẦN TỬ CHỊU UỐN & LỰC DỌC TRỤC TRONG HỆ TỌA ĐỘ CHUNG
72
71
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
12
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Xét hệ tọa độ địa phương & tọa độ chung
Ta có:
sau:
x
U5
v2
U6
y
Y
u2
u1
U4
2
U2
u1 U3 X U1 v1 1
Tọa độ địa phương
Tọa độ chung
73
74
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Dạng ma trận:
Thay vào pt. cân bằng phần tử trong hệ
tọa độ địa phương:
75
76
Vectơ lực trong tọa độ địa phương
C=cos & S=sin
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Ma trận độ cứng phần tử thanh dầm trong hệ
Biến đổi ta có:
tọa độ chung:
77
78
Vectơ lực trong tọa độ chung
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
13
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Cho khung chịu lực sau:
U8 10lb/in U5 U4 U9 B
U6 20in U7 [2] [1] 20in
VÍ DỤ
U2 U1 U3 O
Y
X
79
80
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Ma trận độ cứng phần tử trong hệ tọa độ
địa phương:
Số liệu: Tiết diện ngang: A=b*h=1.*1=1 inch2 Momen quan tính đối với trục z: I=bh3/12=0.083inch4
Độ cứng dọc trục:
AE/L=1.107/20=lb/inch
Độ cứng chịu uốn:
EI/L3=107*0.083/203=104.2 lb/inch
81
82
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Ma trận độ cứng trong hệ tọa độ
Ma trận độ cứng phần tử [1] trong
hệ tọa độ chung:
chung:
Phần tử [1] xoay +900 Phần tử [2] có hai tọa độ địa phương và chung trùng nhau.
Ma trận xoay
[K(2)] =[k(2)]
83
84
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
14
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Quan hệ chuyển vị 2 hệ tọa độ:
Ta có:
Phần tử [2]
Phần tử [1] 1 2 3 4 5 6
85
86
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
Toạ độ chung 1 2 3 4 5 6 7 8 9 PGS. TS. Nguyễn Thống
1 2 3 4 5 6
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Biến đổi tương đương lực phân bố trên phần
Tổng hợp ta xác định ma trận độ
tử [2] về các nút:
cứng tổng:
ĐX
87
88
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Hệ p/trình cân bằng:
Phản lực tại ngàm O
Đưa các điều kiện biên: U1=U2=U3=U7=U7=U9=0 Ta có:
89
90
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
15
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Từ đó chuyển vị nút phần tử 1:
Có Ui (kể cả điều kiện biên) Phản lực gối tựa:
91
92
(Nhân ma trận độ cứng tổng & vectơ Ui)
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
=0
93
94
Nội lực trong phần tử [2]: Nội lực trong phần tử [1]:
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 3(*): Tìm vectơ tải nút tương đương:
Bài tập 4: Tìm vectơ tải nút tương đương:
q y
P
y
x
L x
a
L
95
96
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
16
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 5: Xác định ma trận độ cứng kết cấu,
U8 10lb/in U5
Bài tập: Cho khung chịu lực sau: U9
U4
chuyển vị nút, phản lực gối tựa :
B
y
w
U6 20in U7 [2]
x
A
[1] 20in
B
U2
L
U3 U1 O Y
X
Xác định: Chuyển vị tại B, phản lực gối tựa.
98
97
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập: Cho khung chịu lực sau:
q=5kN/m q=5kN/m M=2kN-m M=2kN-m 3
Bài tập: Cho khung chịu lực sau: b*h=0.3*0.4m E=8.109N/m2 2
99
100
3 [2] L=4m 2 L=4m [2] L=4m b*h=0.3*0.4m2 E=8.109N/m2 [1] L=4m [3] [1] 450 1 4 1
Xác định:Chuyển vị, phản lực gối tựa. PGS. TS. Nguyễn Thống
Xác định chuyển vị, phản lực gối tựa. PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập: Cho khung chịu lực sau:
q=5kN/m
M=2kN-m
3
[2] L=4m 2
HƯỚNG DẪN
b*h=0.3*0.4m E=8.109N/m2 [1] 450
102
101
1
Xác định chuyển vị, phản lực gối tựa. PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
17
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 1: Biểu diễn định tính lên đồ thị.
5kN
Bài tập 2:
(1)
(2)
N1 N2
1
2
3
1 x x tg()=1
N3 N4
103
104
x1 x tg()=1
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
5kN
5kN
Bài tập 2: Ma trận
(1)
(2)
(1)
(2)
1
2
3
1
2
3
105
106
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
5kN
5kN
Bài tập 2: Ma trận
(1)
(2)
(2)
Bài tập 2: Với v1=v3=1= 3=0
(1)
1
2
3
1
2
3
Dùng kết qủa chuyển vị xác định các phản lực
gối tựa.
107
108
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
18
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 3:
Bài tập 2bis:
5kN (b)
5kN
(a)
3m 2m 1m
5kN 5kN (d)
1m 1m
2m
1m
(c)
109
110
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 3:
Bài tập 3:
q y M2
111
112
L x M1 R1 R2
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Bài tập 5: Xác định ma trận độ cứng kết cấu,
Bài tập 4:
chuyển vị nút, phản lực gối tựa :
y
w
x
A
B
L
113
114
PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
19
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
Chuyển vị nút:
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Có 1, 2 thay vào trên xác định RA và RB:
115
116
PGS. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống
PGS. TS. Nguyễn Thống
PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP SỐ ỨNG DỤNG Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn Chương 8: Phần tử thanh dầm chịu uốn
HẾT
117
PGS. TS. Nguyễn Thống
20