Bài giảng Thuốc tắt phong, an thần, khai khiếu

Chia sẻ: Tiểu Vũ | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

157
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài giảng "Thuốc tắt phong, an thần, khai khiếu" dưới đây để nắm bắt được đại cương, tác dụng, công dụng, các vị thuốc thuốc tắt phong, an thần, khai khiếu,... Mời các bạn cùng tham khảo để có thêm tài liệu phục vụ nhu cầu học tập và nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Thuốc tắt phong, an thần, khai khiếu

Thuèc t¾t phong, an thÇn, khai khiÕu A-Thuèc t¾t phong 1 §¹i c ¬ng • Chøng néi phong(cam phong néi ®«ng) • Nguyªn nh©n do: - NhiÖt cùc sinh phong - ThËn ©m h - HuyÕt h • Phong: - §i lªn - Ra ngoµi - KÕt hîp hµn, nhiÖt, thÊp • T¸c dông : Thanh can, tiÒm d¬ng, chØ kinh • C«ng dông: - Nhøc ®Çu hoa m¾t, chãng mÆt, m¾t ®á can nhiÖt - Cao huyÕt ¸p, suy nhîc thÇn kinh, rèi läan tiÒn m·n kinh can d¬ng vîng, can huyÕt h. 10/04/15 1
- Sèt cao co giËt, mÐo måm, b¸n th©n bÊt to¹i, lÖch m¾t do tróng phong - §au khíp, ®au d©y thÇn kinh ngo¹i biªn * Phèi hîp thuèc: - Thanh nhiÖt (TNTH); Bæ ©m, bæ huyÕt; Thuèc trõ ®µm; Thuèc an thÇn; Th«ng kinh ho¹t l¹c * CÊm kþ: ¢m h huyÕt h dïng thuèc «n nhiÖt ph¶i cÈn thËn. 2. C¸c vÞ thuè c 10/04/15 2
2.1 C©u ®»ng Ramulus cum uncus uncariae Uncaria rhynchophylla (Mig)jack. Hä Rutaceae TVQK: Ngät, hµn, can, t©m, t©m bµo CN: Thanh can, t¾t phong, tiÒm d¬ng CT: - Kinh phong, ®iªn gi¶n co giËt, sèt cao, tróng phong liÖt mÆt do can nhiÖt. PH: Thiªn ma, toµn yÕt, m¹n kinh, cóc hoa, long ®ëm. - §au v¸ng ®Çu vËt v· khã chÞu, mÊt ngñ, cao huyÕt ¸p, lo¹n nhÞp, trèng ngùc håi hép do can d¬ng vîng. PH kh©u dÉn, m¹ch m«n, h¹ kh« th¶o, tang diÖp, sinh ®Þa. - TrÎ em sèt cao co giËt uÊn v¸n. PH tª gi¸c, tßan yÕt, b¸n h¹, b¹c hµ LiÒu dïng:10-20g KK:Kh«ng cã phong nhiÖt, thùc nhiÖt kh«ng dïng 10/04/15 3
2.2 B¹ch c¬ng tµn (T»m v«i) Bombyx cum Botryticatus TVQK: MÆn, cay, b×nh, t©m, can, tú, phÕ. CN: T¾t phong chØ kinh, b×nh suyÔn tiªu ®êm. CT:- Ch÷a ®au ®Çu hoa m¾t, sèt cao co giËt, ®éng kinh do can phong néi ®«ng . Phèi hîp Tang diÖp, cóc hoa, c©u ®»ng, hoµng cÇm - Ch÷a viªm häng, viªm amidan, khã thë, mÊt tiÕng do ®µm nhiÖt. PH kh¬ng ho¹t, x¹ h¬ng, b»ng xa, diªm tiªu - Ch÷a môn nhät, trµng nh¹c, mÈn ngøa bÞ lë loÐt ®Ó b«i ngoµi - Chèng tµn nhang trøng c¸ lµm mÞn da d¹ng kem b«i. PH ®Ëu xanh, s¬n trµ, b¨ng phiÕn. • LiÒu dïng: 4-12g • KK: HuyÕt h, kh«ng cã phong nhiÖt kh«ng dïng 10/04/15 4
2.3 Thiªn ma Rhitoma Gastrodiae elatae Gastrodiae elata BL; Ho lan orchidaceae TVQK: Cay, b×nh(«n), can CN: T¾t phong chØ kinh, khu phong chØ thèng CT: - Tróng phong, kinh gi¶n, uèn v¸n, ch©n tay tª b¹i,co qu¾p do can phong. Phèi hîp phßng phong, kh¬ng ho¹t, b¹ch phô, thiªn nam tinh. - Nhøc ®Çu hoa m¾t, buån n«n, th¬ng nhiÖt h¹ hµn, bån chån do can nhiÖt. Phèi hîp b¸n h¹, sµi hå, hßang cÇm, hßang liªn - §au ®Çu ï tai hoa m¾t, b¸n th©n bÊt to¹i, lìi ®á do cao huyÕt ¸p. Phèi hîp cÇu ®»ng, chi tö, xuyªn khung ngu tÊt, ®ç träng, tang ký sinh - Kinh phong ë trÎ em co giËt mª s¶ng, ch©n tay co qu¾p. Phèi hîp phßng phong, nh©n s©m. - Ch÷a ®au khíp, ®au lng gèi do phong thÊp, tïy hµn nhiÖt mµ phèi hîp thuèc 10/04/15 5 LiÒu dïng 8-12g
2.4 Toµn yÕt (bä c¹p) Buthus Buthus mastenrii Karsch. Hä Bä c¹p Scorpionidae TVQK: MÆn, h¬i cay, b×nh, cã ®éc, can CN: T¾t phong chØ kinh, ho¹t l¹c chØ thèng, gi¶i ®éc t¸n kÕt CT:- Kinh giËt, co qu¾p, tróng phong, uèn v¸n, ®éng kinh. Phèi hîp ng« c«ng, B¹ch c¬ng tµm, c©u ®»ng, b¹ch phô tö. - Phong thÊp ®au nhøc khíp x¬ng cÊp, m·n tÝnh, thÇn kinh to¹.Phèi hîp xuyªn khung, nhò h¬ng, xuyªn s¬n gi¸p, ®éc ho¹t. -TrÞ nhät ®éc lë loÐt, bÖnh phong, viªm tuyÕn vó, quai bÞ, lë loÐt miÖng.Phèi hîp b¹ch chØ, ®¼ng s©m, chi tö • LiÒu dïng 3-5g • KK: HuyÕt h sinh phong, phô n÷cã thai, trÎ em díi 5 tuæi kh«ng dïng Protid Buthotoxin ®éc lµm liÖt hÖ TK. 10/04/15 6
Ng« c«ng (con rÕt) Slocopandra morsitans.l Hä rÕt Scolopendridae TVQK: Cay, «n, cã ®éc, can. CN: T¾t phong, chØ kinh, gi¶i ®éc t¸n kÕt, th«ng kinh l¹c chØ thèng CT:-Tróng phong, kinh gi¶n, co qu¾p, uèn v¸n, liÖt thÇn kinh mÆt. Phèi hîp nam tinh, xuyªn khung, phßng phong, thiªn ma, chu xa, hæ ph¸ch… - §au nhøc khíp x¬ng, viªm cét sèng, lao khíp. Phèi hîp toµn yÕt, miÕt gi¸p - R¾n c¾n, môn nhät lë loÐt ngoµi da(¸c sang) ¸p xe, trÜ, m¹ch l¬n ë trÎ em, chÝn mÐ, viªm h¹ch, viªm tinh hoµn. Phèi hîp phßng phong, quÕ nhôc, toµn yÕt - TrÞ ung th gan, d¹ dµy thùc qu¶n. Phèi hîp víi hång hoa, trøng gµ. *LiÒu dïng: 1-4g, Näc rÕt chøa acid amin ®éc d¹ng histamin vµ albamin lµm lo·ng m¸u, tan huyÕt. * KK: Ngêi huyÕt h, phô n÷cã thai, trÎ em díi 15 tuæi, suy nhîc c¬thÓ kh«ng dïng . 10/04/15 7
B¹ch tËt lª (ThÝch tËt lÖ, gai trèng) Fructus Tribuli. Tribulis terrestris L. Hä tËt lª Zygophyllaceae TVQK: Cay ®¾ng, «n, can CN: Sè can gi¶i uÊt, thanh can minh môc CT: - §au thÇn kinh liªn sên, hoa m¾t chãng mÆt, ®au ®Çu, ®au m¾t ®á Can uÊt kÕt, can d¬ng vîng. PH Sµi hå, chi tö, mÉu ®¬n, c©u ®»ng, mÉu lÖ, cóc hoa, chi tö, th¶o quyÕt minh • Viªm häng, lë loÐt måm, ch©n r¨ng. PH méc tÆc, tÕ t©n, kh« phµn. • Ch÷a thËn h di ho¹t tinh liÖt d¬ng.PH kû tö, ba kÝch, khiÕm thùc, thá ty 10/04/15 8
• TrÎ em tiÓu dÇm.PH hoµng kú, s¬n thï, tang phiªu tiªu, Ých trÝ nh©n • TrÞ tai biÕn m¹ch m¸u n·o. PH c©u ®»ng, thiªn ma, c¬ng tµm • Viªm da thÇn kinh. PH Hµ thñ «, kinh giíi, b¹ch c ¬ng tµm, toµn yÕt. • Ch÷a chµm. PH kinh giíi, th¬ng truËt, phßng phong, thuyªn tho¸i • LiÒu dïng 8-16g • B¹ch tËt lª tÝnh «n mµ kh«ng t¸o, s¬t¸n phong nhiÖt thîng tiªu. 10/04/15 9
B¶n tãm t¾t c«ng n¨ng cña thuèc t¾t phong Tªn thuèc VÞ TÝnh Quy C«ng n¨ng kinh C©u ®»ng Ngät Hµn Can, T¾t phong chØ kinh t©m B×nh can tiÒm d¬ng bao l¹c T»m v«i MÆn, B×nh T©m, T¾t phong chØ kinh (B¹ch c¬ng cay can, tú, Gi¶i ®éc lîi hÇu häng tµm) phÕ 10/04/15 10
Thiªn ma Cay B×nh Can T¾t phong chØ kinh Khu phong chØ thèng Con rÕt Cay ¤n, cã Can Tøc phong chØ kinh (Ng« c«ng) ®éc Gi¶i ®éc tiªu nhät Häat l¹c chØ thèng Con bä c¹p MÆn, B×nh, Can Tøc phong chØ kinh (Toµn yÕt) h¬i cay cã Ho¹t l¹c, gi¶m ®au ®éc Gi¶i ®éc tiªu nhät B¹ch tËt lª Cay, ¤n Can S¬can gi¶i uÊt ®¾ng Thanh can minh môc 10/04/15 11
B- Thuèc an thÇn I§¹i c ¬ng : * C¬chÕ t¸c dông: - Dìng t©m an thÇn - B×nh can tiÒm d¬ng - TrÊn t©m(thanh t©m, trÊn kinh) an thÇn * Nguyªn nh©n: - Do ©m h, huyÕt h, tú h kh«ng nu«i t©m, kh«ng t¨ng thÇn, t©m nhiÖt, kinh gi¶n. - Do ©m h kh«ng nu«i can ©m, can d¬ng vîng kh«ng ®Þnh chÝ, can nhiÖt. * Cã 2 lo¹i: - Dìng t©m, b×nh can tiÒm, d¬c th¶o dîc - TrÊn t©m an thÇn, kho¸ng vËt, tû träng nÆng(lo¹i nµy Ýt dïng) 10/04/15 12
• Phèi hîp thuèc ch÷a nguyªn nh©n: - NÕu sèt cao mÊt ngñ thªm thuèc thanh nhiÖt t¶ háa - Can phong néi ®éng, phong vît lªn phèi hîp b×nh can t¾t phong - NÕu ©m h, huyÕt h, tú h kh«ng nu«i dìng ®îc t©m, can, bæ ©m, bæ huyÕt, kiÖn tú. - Thuèc khãang vËt kh«ng dïng l©u, h¹t nªn gi· n¸t, s¾c kü IIC¸c vÞ thuè c : 1Dìng t©m, b×nh c an ®Ó an thÇn . 10/04/15 13
1.1 Toan t¸o nh©n Semen zizyphi fufubae Ziziphus jujuba lank. Hä t¸o ta Rhamnaceae TVQK: Chua, b×nh, t©m, can, ®ëm, tú. CN: Thanh can, dìng t©m an thÇn, chØ h·n CT: - Håi hép, mÊt ngñ, chãng mÆt, suy nhîc thÇn kinh do ©m h, huyÕt h. Phèi hîp l¸ v«ng, thôc ®Þa, ch©u cæ, long nh·n(toan t¸o nh©n thang) -Tù h·n, ®¹o h·n. Phèi hîp ®¶ng s©m, phôc linh, sinh ®Þa • LiÒu 6-12g • KK: Ngêi ®ang bÞ sèt, c¶m nÆng kh«ng dïng 10/04/15 14
1.2 Ba tö nh©n Semen thuyae orientalis Thuya orientalis(L.) endl; Biota orientalis endl. Hä hoµng ®µn Cupressaceae TVQK: Ngät, b×nh, t©m, can, thËn CN: Dìng t©m an thÇn, chØ h·n, nhuËn trµng th«ng tiÖn CT: - TrÞ suy nhîc thÇn kinh, håi hép mÊt ngñ, gi¶m trÝ nhí, tinh thÇn bÊt an. Phèi hîp t¸o nh©n, viÔn chÝ, phôc thÇn, kû tø, ngò vÞ tö(dìng t©m thang) - Må h«i ra nhiÒu do ©m h. Phèi hîp ngò vÞ, mÉu lÖ, b¹ch truËt, ma hoµng c¨n - TrÞ t¸o bãn ë ngêi giµ, phô n÷sau khi sinh, ngêi ©m h. Phèi hîp víi háa ma nh©n, h¹nh nh©n, ®µo nh©n (ngò nh©n hoµn - Ngoµi ra l¸ cÇm m¸u, ch÷a dông tãc • LiÒu 4-12g • KK: §i láng kh«ng dïng 10/04/15 15
1.3 Viªn chÝ Radix polygalae Polygala tenuifola willd(nhá) P.sibirica L.(trøng) Hä polygalaceae TVQK: §¾ng, «n, phÕ, t©m, thËn CN: Dìng t©m an thÇn, hãa ®êm chØ kh¸i, gi¶i ®éc CT: - Håi hép mÊt ngñ, hay quªn, méng nhiÒu, suy nhîc thÇn kinh do t©m huyÕt kÐm. PH phôc linh, ®¼ng s©m, m¹ch m«n, b¹ch thîc(viÔn chÝ hoµn) - Viªm phÕ qu¶n m·n, ho ®êm nhiÒu. PH trÇn b×, cam th¶o, c¸t c¸nh - Viªm tuyÕn vó, u x¬tuyÕn vó.PH liªn kiÒu, kim ng©n, Ých mÉu - TrÞ viªm ©m ®¹o do trïng roi. PH xµ sµng tö, khæ s©m, ng¶i diÖp, b¹ch chØ röa. - Gi¶i ®éc « ®Çu phô • LiÒu dïng: 8-12g • KK: §µm nhiÖt thùc háa, loÐt d¹ dµy, phô n÷cã thai kh«ng 10/04/15 16 dïng
1.4 L¹c tiªn (hång tiªn) Herba passiflorae Passiflora foetida L. Hä l¹c tiªn passiflaraceae TVQK: Ngät, m¸t, t©m, can CN: An thÇn, thanh nhiÖt gi¶i ®éc CT: - PhiÒn muén, håi hép, mÊt ngñ suy nhîc thÇn kinh do t©m nhiÖt. Phèi hîp liªn t©m, l¸ vßng, ng¶i tù¬ng - Môn nhät, mÈn ngøa, tiÓu d¾t, buèt, lë lãet miªng do t©m, can nhiÖt. Phèi hîp ®¨ng t©m th¶o, liªn t©m, nh©n trÇn • LiÒu 8-16g • KK: Ngêi trÇm c¶m kh«ng dïng 10/04/15 17
1.5 Liªn t©m Embrio Nelumbinis Nelumbo nucifera gaertn. Hä sen sóng Nelumbonaceae TVQK: §¾ng,hµn, t©m CN: Thanh t©m háa, trÊn t©m an thÇn. CT: - T©m phiÒn nhiÖt håi hép bøt døt, khã ngñ, lë loÐt lìi, nãi mª, nãi nh¶m. Phèi hîp ®¨ng t©m th¶o, hoµng tiªn, sinh ®Þa, m¹ch m«n. - T©m phiÒn bÊt an, mÊt ngñ, rèi lo¹n thÇn kinh, hung d÷, t©m thÇn ph©n liÖt. Phèi hîp toan t¸o nh©n, b¸ tö nh©n, viªn chÝ. - Cao huyÕt ¸p do can háa vîng. Phèi hîp Hße hoa, Th¶o quyÕt minh, Nh©n trÇn, long ®êm • LiÒu dïng 4-8g • KK: Tú vÞ h hµn, trÇm c¶m kh«ng dïng 10/04/15 18
2.6 Ng¶i tù¬ng (B×nh v«i) Radix stephaniae rotundae Stephania rotunda Lour, S. Sinica Diels. Hä Menispermaceae TVQK: §¾ng, hµn, t©m, can, tú CN: An thÇn, chØ thèng, thanh nhiÖt gi¶i ®éc, chØ kh¸i CT: - Rèi lo¹n t©m thÇn chøc n¨ng, c¨ng th¼ng mÊt ngñ, co giËt, kinh gi¶n. Phèi hîp c©u ®¼ng, thiªn ma, t¸o nh©n • Viªm loÐt d¹ dµy t¸ trµng, ®au dµy thÇn kinh, ®au khíp, ®au bông khi cã kinh, ®au r¨ng. PH huyÒn hå, Ých mÉu, h¬ng phô, ®éc ho¹t • Ho hen do co th¾t phÕ qu¶n, viªm ®êng h« hÊp trªn. PH kim ng©n, thæ phôc, liªn kiÒu. • Ch÷a sèt rÐt, phï thòng, ly, ho, n«n ra m¸u. PH nha ®¹m tö, nhä nåi, khæ s©m, tang b¹ch b×, m¹ch m«n. • LiÒu dïng: 4-12g • KK: Kh«ng dïng cho ngêi trÇm c¶m, ngêi thÓ hµn • 2 Träng trÊn an thÇn (Tù ®äc ) 10/04/15 19
B¶n tãm t¾t c«ng n¨ng cña thuèc d¬ng t©m an thÇn Tªn thuèc VÞ TÝnh Quy C«ng n¨ng kinh Chu sa Ngät Hµn T©m TrÊn t©m, an thÇn Gi¶i ®éc tiªu nhät Hæ ph¸ch Ngät B×nh T©m, TrÊn t©m, an thÇn can, Lîi niÖu, th«ng l©m bµng Tiªu ø, chØ thèng quang Toan t¸o Ngät B×nh T©m, Dìng t©m, an thÇn nh©n can, Dìng ©m huyÕt, chØ h·n (nh©n t¸o ®ëm chua) B¸ tö nh©n Ngät B×nh T©m, Dìng t©m, an thÇn can, Bæ ©m huyÕt, chØ h·n 10/04/15 thËn 20