Bài giảng Tiếng Việt lớp 8 – Tiết 15: Từ tượng hình, từ tượng thanh

Chia sẻ: | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

108
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bài giảng Tiếng Việt lớp 8 – Tiết 15: Từ tượng hình, từ tượng thanh" giúp các em học sinh nắm được đặc điểm và công dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh, từ đó vận dụng vào giải một số bài tập vận dụng nhằm khắc sâu kiến thức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tiếng Việt lớp 8 – Tiết 15: Từ tượng hình, từ tượng thanh

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ NGỮ VĂN LỚP 8A5 Giáo viên: Phạm Thanh Thảo Trường trung học cơ sở Quang Trung
KIỂM TRA KIẾN THỨC CŨ Câu 1: Thế nào là trường từ vựng? Cho ví dụ. Câu 2: Tìm các từ ngữ có cùng trường từ vựng “Màu sắc” trong đoạn văn sau: Hè đã đến rồi. Đó đây tiếng ve sầu trong ̣ răng thông xanh. Trên bầu trời cao xanh ngắt không một áng mây. Nắng vàng tươi tràn ngập sân trường, tràn cả vào lớp học. Ngoài kia, cả ̣ môt thê ́ giới cỏ cây hoa lá được bao trùm môt ̣ màu xanh biếc. Mùa hè ở Đà Lat ̣ không có phượng đỏ, thinh ̉ thoảng có những cơn mưa nhỏ nhẹ nhàng kéo về phố núi.
KHỞI ĐỘNG Người nông dân đang cúi người xuống để làm cỏ lúa Lom khom Chuông báo giờ làm việc Reng reng
Tiếng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG THANH
ết 15: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG THAN Đọc các đoạn trích sau: I. Đặc điểm, công dụng - Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những vết 1. Đặc điểm nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt a. Ví dụ: (sgk/49) chảy ra. Cái đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm mém của lão mếu như con Móm mém, xồng xộc, nít. Lão hu hu khóc… vật vã, rũ rượi, xộc - Này ! Ông giáo ạ ! Cái giống nó cũng khôn xệch, sòng sọc ! Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “A ! Lão già tệ lắm ! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”. - Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc.
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH I. Đặc điểm, công dụng Đặc điểm Móm mém: Móm do rụng hết răng Hu hu: ồng xộ Ti c: ế(Dáng đi, ch ng khóc to, tr ầm đục, 1. X ạy) nhanh a. Ví dụ: (sgk/49) liên ti ếxông p nhauthẳng đến một cách Móm mém, xồng xộc, m ạ nh, vật vã, rũ rượi, xộc đột ngột Vật vã: Lăn lộn bên này, bên kia xệch, sòng sọc Ư ử: tiếng rên nhỏ, trầm và kéo ột cách đau đớn, khổ sở Gợi tả hình ảnh, mdài Rũ rtrong ượ i: cổ hố Tóc r ọi bù và xõa xu ng, phát ra thành ống dáng vẻ, trạng thái của chuỗi ngắn một sự vật trước mặt Xộc xệch: (quần áo) không gọn Từ tượng hình Hu hu, ư ử gàng, ngay ng ắ n Mô phỏng âm Sòng sọc: (mắt) ở trạng thái mở thanh của tự nhiên, của to, không chớp và đưa đi đưa lại con người rất nhanh Từ tượng thanh
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH I. Đặc điểm, công dụng * Từ tượng hình là từ 1. Đặc điểm a. Ví dụ: (sgk/49) gợi tả hình ảnh, dáng b. Ghi nhớ (Ý 1, sgk/49) vẻ, trạng thái của sự vật. Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh của tự nhiên, của con người.
Tìm từ tượng hình phù hợp với nội dung bức tranh lấp lánh lom khom
Tìm từ tượng hình phù hợp với nội dung bức tranh ngoằn ngoèo rực rỡ/chói chang
BÀI TẬP NHANH Cho các từ sau: ào ào, bát ngát, chênh vênh, chiêm chiếp, um tùm, rì rầm, lốm đốm, rầm, lấp lánh, quang quác. Em hãy phân loại các từ trên thành hai nhóm: Từ tượng hình, từ tượng thanh Từ tượng hình Từ tượng thanh bát ngát, chênh vênh, ào ào, chiêm chiếp, um tùm, lốm đốm, rì rầm, quang quác, lấp lánh. rầm.
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH I. Đặc điểm, công dụng 1. Đặc điểm 2. Công dụng a. Ví dụ (sgk/49)
THẢO LUẬN NHÓM Hãy so sánh cách diễn đạt của 2 đoạn văn dưới đây: Cách 1: ... Lão hu hu khóc. ...Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc. Cách 2: ...Lão khóc đầy vẻ đau đớn. ... Tôi chạy thẳng vào một cách nhanh chóng và đột ngột. Lão Hạc đang đau đớn quằn quại ở trên giường, đầu tóc rối bù và xõa xuống, quần áo không gọn gàng, ngay ngắn, hai mắt mở to, không chớp và đưa đi đưa lại rất nhanh. ? Cả hai cách diễn đạt trên đều diễn đạt mấy nội dung? Đó là  Công dụng: Làm cho sự diễn đạt ngắn gọn, hàm nội dung gì? Điểm khác nhau cơ bản giữa hai cách diễn đạt súc; gợi hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trên là gì? Từ đó em hãy rút ra tác dụng của việc sử dụng từ trị biểu cảm cao. tượng hình, từ tượng thanh trong văn bản?
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH I. Đặc điểm, công dụng Từ tượng hình, từ tượng 1. Đặc điểm thanh gợi được hình ảnh, âm 2. Công dụng thanh cụ thể, sinh động, có giá a. Ví dụ trị biểu cảm cao; thường Cách 1: diễn đạt ngắn gọn, được dùng trong văn miêu tả hàm súc; gợi hình ảnh, âm và tự sự. thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao. b. Ghi nhớ (Ý 2, sgk/49)
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH * Ví dụ 1: I. Đặc điểm, công dụng Mắt long sòng sọc 1. Đặc điểm 2. Công dụng Từ tượng hình a. Ví dụ Ho sòng sọc Cách 2: diễn đạt ngắn gọn, hàm súc; gợi hình ảnh, âm Từ tượng thanh thanh cụ thể, sinh động, có giá Một số từ vừa có nghĩa trị biểu cảm cao. tượng hình vừa có nghĩa b. Ghi nhớ (Sgk/49) tượng thanh, cho nên tùy vào 3. Lưu ý văn cảnh ta sẽ xếp chúng vào nhóm phù hợp.
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH Một số từ vừa có nghĩa I. Đặc điểm, công dụng tượng hình vừa có nghĩa 1. Đặc điểm tượng thanh, cho nên tùy vào 2. Công dụng văn cảnh ta sẽ xếp chúng vào a. Ví dụ nhóm phù hợp. Cách 2: diễn đạt ngắn gọn, hàm súc; gợi hình ảnh, âm * Ví dụ 2: thanh cụ thể, sinh động, có giá Bốp, bộp, phồng… trị biểu cảm cao. + Bốp, bộp: từ tượng thanh b. Ghi nhớ (Sgk/49) + Phồng: từ tượng hình 3. Lưu ý Có những từ tượng thanh, tượng hình không phải là từ láy mà chỉ là một từ đơn.
ết 15: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG THAN I. Đặc điểm, công dụng 1. Đặc điểm 2. Công dụng II. Luyện tập Bài tập 1:
Bài tập 1: Tìm từ tượng hình, từ tượng thanh trong các câu sau: - Thằng Dần vục đầu vừa thổi vừa húp soàn so soàn soạt ạt. Chị Dậu rón rén bưng một bát lớn đến chỗ chồng nằm. rón rén Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu. Cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh anh Dậu. b ốp Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không klịẻp vo kho ứoc xô ới sẻ đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nh ảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu. (Ngô Tất Tố)
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH Bài tập 2: Tìm ít nhất năm I. Đặc điểm, công dụng từ tượng hình gợi tả dáng 1. Đặc điểm đi của người. 2. Công dụng Mẫu: đi lò dò II. Luyện tập Bài tập 1: Cả lớp chia làm 4 đội chơi Từ tượng thanh: soàn soạt, TRÒ CHƠI TIẾP SỨC. bịch, bốp Trong vòng 2 phút, các thành Từ tượng hình: rón rén, lẻo viên phải chạy thật nhanh khoẻo, chỏng quèo lên bảng để viết một đáp Bài tập 2: án. Sau đó quay về chuyền phấn cho bạn tiếp theo.
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH I. Đặc điểm, công dụng 1. Đặc điểm 2. Công dụng II. Luyện tập Bài tập 1: Bài tập 2: - Từ tượng hình gợi tả dáng đi của người: + Đi lảo đảo + Đi lẫm chẫm + Đi đủng đỉnh + Đi lững thững + Đi khệnh khạng
ng Việt: TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG TH I. Đặc điểm, công dụng Bài tập 3: Phân biệt II. Luyện tập ý nghĩa của các từ Bài tập 3: tượng thanh tả tiếng Ha hả: Cười to, sảng khoái, đắc ý cười: cười ha hả, Hì hì: Cười vừa phải, biểu lộ sự cười hì hì, cười hô thích thú, hồn nhiên. Hô hố: Cười to, vô ý, thô lỗ hố, cười hơ hớ. Hơ hớ: Cười to, hơi vô duyên