Bài giảng Triết học (Chương trình Cao học ngành Công nghệ thông tin) - Chương 1: Khái luận về triết học và lịch sử triết học

Chia sẻ: Lăng Mộng Như | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Triết học (Chương trình Cao học ngành Công nghệ thông tin) - Chương 1: Khái luận về triết học và lịch sử triết học. Chương này cung cấp cho học viên những nội dung về: khái niệm triết học; duy vật và duy tâm; biện chứng và siêu hình; lịch sử triết học;... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Triết học (Chương trình Cao học ngành Công nghệ thông tin) - Chương 1: Khái luận về triết học và lịch sử triết học

 Theo ngöôøi Trung Quoác  Theo ngöôøi Aân Ñoä  Theo ngöôøi Hi Laïp Khaùi quaùt
 Ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi  Söï gia taêng saûn phaåm thaëng dö;  Söï phaân hoùa giai – taàng, lao ñoäng & söï xung ñoät giöõa chuùng… ñaõ laøm xuaát hieän taàng lôùp trí thöùc & ñeà cao lao ñoäng trí oùc;  Cuoäc ñaáu tranh baûo veä lôïi ích cuûa caùc giai - taàng treân lónh vöïc chính trò – tö töôûng.  Tieàn ñeà lyù luaän  Söï xuaát hieän ngoân ngöõ vieát;  Cuûng coá & phaùt trieån neàn vaên hoùa tinh thaàn, xuaát hieän tö duy lyù luaän (tröøu töôïng, khaùi quaùt, heä thoáng,…)  Caùc heä thoáng lyù luaän xuaát hieän, TH ra ñôøi.
 TH Trung Quoác coå - trung ñaïi: Ñaïo hoïc, Taâm hoïc, Lyù hoïc,…  TH Aán Ñoä coå - trung ñaïi: Veâñanta,…  TH HiLaïp coå ñaïi: Trieát hoïc töï nhieân (“meï” cuûa khoa hoïc).  TH kinh vieän trung ñaïi: Thaàn hoïc (Thöôïng ñeá & loøng tin).  TH Phuïc höng - Caän ñaïi: Sieâu hình hoïc (KH cuûa moïi KH).  TH thöïc chöùng: Ph.nhaän sieâu hình hoïc  Trieát lyù khoa hoïc.  TH Maùc: nghieân cöùu theá giôùi trong tính chænh theå, mang laïi moät heä thoáng quan nieäm chung nhaát veà noù (= tri thöùc & giaù trò toång quaùt giuùp chæ ñaïo hoaït ñoäng nhaän thöùc & thöïc tieãn).  TH phöông Taây ñöông ñaïi: Tính phaân maûnh & ña daïng veà ñoái töôïng (duy khoa hoïc, nhaân baûn phi lyù tính, toân giaùo,…)
 Trieát hoïc laø:  moät hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi ñaëc bieät;  moät hình thöùc nhaän thöùc toång quaùt.  Trieát hoïc mang laïi:  tri thöùc toång quaùt;  giaù trò phoå bieán. Trieát hoïc maùcxít coù ñoái töôïng, nhieäm vuï & muïc ñích:  Nghieân cöùu theá giôùi trong tính chænh theå,  Giaûi quyeát moái quan heä giöõa vaät chaát & yù thöùc treân tinh thaàn duy vaät trieät ñeå,  Laøm saùng toû caùc quy luaät chung nhaát chi phoái söï vaän ñoäng & phaùt trieån trong töï nhieân, xaõ hoäi & tö duy.
 Thöïc chaát  Vaán ñeà veà moái quan heä giöõa vaät chaát & yù thöùc (giöõa toàn taïi & tö duy; giöõa töï nhieân & tinh thaàn; …)  Noäi dung  Maët baûn theå: VC hay YT caùi naøo coù tröôùc (quyeát ñònh)?  Maët nhaän thöùc: Con ngöôøi coù khaû naêng nhaän thöùc theá giôùi?
Caùch giaûi quyeát  Maët baûn theå luaän  Nhaát nguyeân luaän: 1 trong 2 yeáu toá ñoù coù tröôùc (quyeát ñònh).  Nhò nguyeân luaän: VC coù tröôùc (quyeát ñònh) moïi hieän töôïng VC; YT coù tröôùc (quyeát ñònh) moïi hieän töôïng tinh thaàn.  Thöïc chöùng luaän: Vaán ñeà naøy laø giaû; do ñoù, caû nhaát nguyeân luaän laãn nhò nguyeân luaän chæ laø Sieâu hình hoïc troáng roãng.  Maët nhaän thöùc luaän  Th. khaû tri: Con ngöôøi coù theå nhaän thöùc ñöôïc theá giôùi.  Th. baát khaû tri: Con ngöôøi khoâng theå nhaän thöùc ñöôïc theá giôùi.
 Chuû nghóa duy taâm  Thöïc chaát Traøo löu tö töôûng TH cho raèng, nguoàn goác, baûn chaát cuûa söï vaät, hieän töôïng, quaù trình trong theá giôùi laø tinh thaàn.  Hình thöùc CNDT khaùch quan CNDT chuû quan  Nguoàn goác, nguyeân nhaân toàn taïi Xem xeùt phieán dieän, tuyeät ñoái hoùa, thaàn thaùnh hoùa moät maët, moät ñaëc tính cuûa quaù trình nhaän thöùc bieän chöùng. Taùch rôøi & tuyeät ñoái hoùa lao ñoäng trí oùc, ñôøi soáng taâm lyù. Cô sôû lyù luaän cho giai caáp thoáng trò phaûn ñoäng.
Chuû nghóa duy vaät  Thöïc chaát  Traøo löu tö töôûng TH cho raèng, nguoàn goác, baûn chaát cuûa moïi söï vaät, hieän töôïng, quaù trình trong theá giôùi laø vaät chaát.  Hình thöùc  CNDV chaát phaùc  CNDV sieâu hình  CNDV bieän chöùng  Nguoàn goác, nguyeân nhaân toàn taïi  Xuaát phaùt töø thöïc tieãn, xem xeùt TG töø chính baûn thaân TG;  Cô sôû lyù luaän cho giai caáp tieán boä caùch maïng;  CNDV vaø khoa hoïc coù lieân heä maät thieát vôùi nhau.
Cuoäc ñaáu tranh giöõa CNDV & CNDT  Ñoäng löïc phaùt trieån lòch söû TH  Gaén lieàn vôùi cuoäc ñaáu tranh giöõa thaàn hoïc & khoa hoïc, chính trò tieán boä & chính trò baûo thuû - ñaáu tranh giai caáp;  Cuoäc ñaáu tranh giöõa caùc heä thoáng theá giôùi quan:  CNDT ngaøy caøng thoâng minh (ñaày lyù tính);  CNDV ngaøy caøng bieän chöùng (meàm deõo).
Theá giôùi quan  Ñònh nghóa TGQ laø toaøn boä quan nieäm (tình caûm, hieåu bieát) cuûa con ngöôøi veà theá giôùi, veà baûn thaân con ngöôøi, veà cuoäc soáng vaø vò trí cuûa con ngöôøi trong theá giôùi ñoù.  Vai troø Caùc quan nieäm TGQ taïo thaønh nieàm tin, leõ soáng ñeå ñònh höôùng hoaït ñoäng cho con ngöôøi trong theá giôùi; TGQ taùch con ngöôøi ra khoûi theá giôùi loaøi vaät, toân vinh con ngöôøi trong vuõ truï bao la (con ngöôøi laø moät sinh theå coù TGQ).  Hình thöùc TGQ thaàn thoaïi; TGQ toân giaùo; TGQ trieát hoïc.
Trieát hoïc laø haït nhaân lyù luaän cuûa theá giôùi quan TH laø heä thoáng tri thöùc lyù luaän (tröøu töôïng & khaùi quaùt) veà theá giôùi & con ngöôøi. TH luoân ñaët ra vaø tìm lôøi giaûi saâu saéc cho moïi vaán ñeà TGQ. TH thuùc ñaåy TGQ phaùt trieån moät caùch töï giaùc, ñöa ñeán söï hình thaønh & phaùt trieån TGQ duy vaät & TGQ duy taâm. Cuoäc ñaáu tranh giöõa CNDV & CNDT laø cuoäc ñaáu tranh veà TGQ cuûa caùc giai - taàng ñoái laäp nhau trong xaõ hoäi.
 Thöïc chaát  Vaán ñeà veà moái quan heä giöõa söï lieân heä & taùch bieät, giöõa söï vaän ñoäng & ñöùng im.  Noäi dung  Moïi söï vaät, hieän töôïng trong theá giôùi coâ laäp, taùch bieät hay lieân heä, raøng buoäc laãn nhau?  Moïi söï vaät, hieän töôïng trong theá giôùi ñöùng im, baát ñoäng hay khoâng ngöøng vaän ñoäng, thay ñoåi?  Caùch giaûi quyeát  Pheùp sieâu hình: Moïi söï vaät, hieän töôïng trong theá giôùi coâ laäp, taùch bieät, ñöùng im, baát ñoäng.  Pheùp bieän chöùng: Moïi söï vaät, hieän töôïng trong theá giôùi lieân heä, raøng buoäc laãn nhau, khoâng ngöøng vaän ñoäng, thay ñoåi.
 Pheùp sieâu hình  Thöïc chaát Phöông phaùp TH ñoøi hoûi phaûi xem xeùt söï vaät, hieän töôïng trong söï coâ laäp, taùch bieät, ñöùng im, baát ñoäng (neáu coù söï lieân heä, vaän ñoäng, thay ñoåi thì ñoù chæ laø söï lieân heä beân ngoaøi; söï vaän ñoäng, thay ñoåi veà löôïng,…). Lyù luaän TH veà nhöõng caùi baûn chaát coâ laäp, baát bieán cuûa vaïn vaät trong theá giôùi (Sieâu hình hoïc)  Nguoàn goác, nguyeân nhaân toàn taïi Xem xeùt phieán dieän, tuyeät ñoái hoùa moät maët/ ñaëc tính cuûa söï vaät. Taùch rôøi, tuyeät ñoái hoùa tính oån ñònh cuûa söï vaät (baûn chaát). Tuyeät ñoái hoùa, thaàn thaùnh hoùa tri thöùc trieát hoïc.
 Pheùp bieän chöùng  Thöïc chaát Phöông phaùp TH ñoøi hoûi xem xeùt söï vaät, hieän töôïng trong söï lieân heä, raøng buoäc laãn nhau, luoân vaän ñoäng, phaùt trieån. Lyù luaän TH veà moái lieân heä & söï vaän ñoäng, phaùt trieån cuûa vaïn vaät xaûy ra trong theá giôùi.  Hình thöùc PBC chaát phaùc PBC duy taâm PBC duy vaät  Cuoäc ñaáu tranh giöõa PSH & PBC  Ñoäng löïc phaùt trieån lòch söû TH;  Gaén lieàn vôùi söï hoaøn thieän naêng löïc nhaän thöùc vaø caûi taïo theá giôùi cuûa con ngöôøi.
 Phöông phaùp luaän  Ñònh nghóa  PPL laø lyù luaän veà phöông phaùp;  PPL laø heä thoáng caùc quan ñieåm /nguyeân taéc (yeâu caàu neàn taûng) chæ ñaïo vieäc xaây döïng, löïa choïn, vaän duïng caùc phöông phaùp.  Caáp ñoä  PPL rieâng (KH chuyeân ngaønh)  PPL chung (KH lieân ngaønh)  PPL chung nhaát /phoå bieán (Trieát hoïc)
 Trieát hoïc laø cô sôû phöông phaùp luaän phoå bieán  TH laø heä thoáng giaù trò toång quaùt giuùp con ngöôøi öùng xöû hieäu quaû trong theá giôùi.  TH mang laïi nhöõng nguyeân taéc toång quaùt giuùp chæ ñaïo hoaït ñoäng nhaän thöùc & hoaït ñoäng thöïc tieãn cuûa con ngöôøi; chuùng giuùp giaûi quyeát caùc vaán ñeà veà PPL maø caùc KH chuyeân ngaønh hay lieân ngaønh ñaët ra.  Söï phaùt trieån cuûa TH khoâng ngöøng hoaøn thieän PPL bieän chöùng & laøm boäc loä nhöõng haïn cheá, khieám khuyeát cuûa PPL sieâu hình.