Bài giảng Viêm amiđan cấp giới thiệu tổng quan về bệnh; diễn tiến, biến chứng, cách điều trị đối với bệnh viêm amiđan cấp. Mời các bạn tham khảo bài giảng để bổ sung thêm kiến thức về lĩnh vực này, với các bạn chuyên khoa Tai - Mũi - Họng thì đây là tài liệu hữu ích.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Viêm amiđan cấp
- VIÊM AMIĐAN CẤ P
1.Viêm amiđan cấp: viêm nhiễm khuẩn giới
hạn ở A, một bên hoặc cả 2 bên, do vi
khuẩn hoặc do virus.
• Vi khuẩn gây bệnh chủ yếu là liên cầu
nhóm A tan huyết β (GABS-Groupe A
betahemolytic Streptococcus).
• Những vi khuẩn khác có thể gặp, nhưng tỷ
lệ rất thấp.
• Virus. Rhinovirus, RSV, Influenzea,
Parainfluenzea, Herpers Simplex ,
Coxsackie virus …
- VIÊM AMIĐAN CẤ P
2. Bệnh cảnh LS điển hình của viêm amiđan cấp liên cầu
Viêm khu trú ở A, cũng có thể từ A viêm lan rộng ra NM họng
gọi là Viêm họng-amiđan cấp (Pharyngo-tonsillitis).
Khởi phát đột ngột, sốt cao, rét run.
Các triệu chứng thường gặp: Đau họng và khó nuốt.
Rối loạn toàn thân: Nhức đầu, mệt mỏi, đau nhức cơ khớp.
Khám thực thể: A to, có những đám xuất tiết (bựa trắng) trên.
NM họng đỏ và có thể có tử ban (petechiae) trên màn hầu
mềm.
Hạch vùng cổ trước sưng.
Công thức máu: Bạch cầu hạt tăng (leukocytosis).
- VIÊM AMIĐAN CẤ P
3.Diễn tiến
Viêm A cấp liên cầu có thể khỏi tự nhiên.
Khoảng 75% bệnh nhân hết sốt sau 3 ngày
(72 giờ).
Đau họng, các dấu hiệu thực thể trên A và
họng và sưng hạch cổ còn kéo dài ít ngày
tiếp theo.
Biến chứng mưng mủ kế cận
Biến chứng xa : khớp, tim, thận
- VIÊM AMIĐAN CẤ P
4. Biến chứng
• Những biến chứng mưng mủ ở những cơ quan kế
cận: Áp xe quanh A / Viêm mủ hạch cổ (Suppurative
cervical adenoitis) / Viêm tai giữa / Viêm xoang.
• Những biến chứng xa: theo 3 cơ chế.
Nhiễm khuẩn máu / Nhiễm độc / Bệnh tự miễn
Sốt thấp khớp cấp-ARF (Acute Rheumatoid Fever) ngày
thứ 18 sau đợt viêm họng-A cấp liên cầu nhóm A.
Lâm sàng: Sốt, VS tăng, đau khớp, viêm đa khớp,
viêm cơ tim, kéo dài khoảng P-R trên ECG ± có múa
vờn. Di chứng ở van tim.
- VIÊM AMIĐAN CẤ P
Viêm cầu thận cấp, là bệnh tự miễn liên hệ đến một số serotype
gọi là “nephrotogenic” là M1-4, M12, M15, M49, M55, M50,
M59-61.
Xảy ra 1-2 tuần sau đợt viêm họng-amiđan cấp liên cầu .
Lâm sàng: Protéine niệu, thiểu niệu đái ra máu và ± phù da.
5. Điều trị: Kháng sinh được sử dụng ngay.
Peniciline là kháng sinh lựa chọn
Các thuốc β lactam thay thế Peniciline.
Các thuốc thay thế betalactam.
Macrolide: Erythromycin / Azithromycine
Clindamycine
- VIÊM AMIĐAN MAN
̣
1. Có 2 hình thái biểu hiện lâm sàng
● Những đợt viêm A cấp tái hồi (recurrent): 4-5 đợt/năm
● Viêm mạn kéo dài (persistent): liên tục nhiều tuần (≥ 4
tuần).
2. Viêm A tái hồi : Triệu chứng thường
Đau họng tái đi tái lại.
Những biểu hiện rối loạn toàn thân kèm theo: Sốt
nhẹ, mệt mỏi, đau mỏi xương khớp.
Hạch cổ thường to trong những đợt tái phát.
Hơi thở hôi.
- VIÊM AMIĐAN MAN
̣
3. Viêm A mạn kéo dài : Triệu chứng thường gặp của
Khó nuốt, đau tai, hơi thở hôi rõ rệt.
Hạch cổ to, thường thấy sưng hạch dưới cơ nhị thân.
4. Khám thực thể
A có thể to hoặc không to và điều này không qua trọng.
Dấu hiệu khách quan quan trọng: Ấn từ phía trụ trước vào
thấy chất bã đậu hay dịch mủ chảy ra từ các hốc
Những nang nhỏ trên bề mặt A: kén bã đậu hoặc túi mủ.
Niêm mạc bề mặt trụ trước dày lên, xung huyết đỏ, đậm màu.
- VIÊM AMIĐAN MAN
̣
5.Điều trị. Tùy thuộc vào 2 tình huống:
• Viêm amiđan mạn tái hồi.
• Viêm amiđan mạn kéo dài.
Điều trị nội khoa tích cực
Cắt bỏ Amiđan khi điều trị nội khoa tích
cực thất bại
- AMIĐAN QUÁ PHÁ T BÍ T TẮ C MAN ̣
TÍ NH
(CHRONIC OBSTRUCTIVE TONSILLAR
HYPERTROPHY)
Sinh lý bệnh của amiđan quá phát ở trẻ em
Sinh lý bệnh của quá phát A có 2 quá
trình:
Quá phát và bít tắc đường thở trên (Airway
Obstruction).
Quá phát và ảnh hưởng sự tăng trưởng sọ
mặt (Craniofacial Growth).
- AMIĐAN QUÁ PHÁ T BÍ T TẮ C MAN
̣
TÍ NH
(CHRONIC OBSTRUCTIVE TONSILLAR
HYPERTROPHY)
Lâm sàng và đánh giá amiđan quá phát bít tắc
a.Đánh giá mức độ tắc nghẽn đường thở trên
Ngủ ngáy và ngưng thở lúc ngủ ở trẻ em.
Đêm ngủ: thở miệng, ngáy, hay thức giấc.
Giấc ngủ không say, đái dầm, ác mộng
Rối loạn phát âm, ảnh hưởng đến sự tăng
trưởng của trẻ, thành tích học tập kém.
b.Đánh giá ảnh hưỡng sự tăng trưởng sọ mặt
c.Đánh giá mức độ quá phát amiđan
Dựa vào mức độ thu hẹp của eo họng.
- Phân đô qua
̣ ́ phá t amiđan từ đô I đê
̣ ́ n đô IV
̣
Theo Brodsky, Leove và Stanievich
- Phân độ theo Brodsky
Amydal qúa phát : (có 4 độ)
Độ 1: hẹp eo họng 75 %
- TT Chi đinh că
̉ ̣ ́ t A Loai chi đinh
̣ ̉ ̣
1 A quá phát bít tắc hô hấp trên gây nên: Tuyêt đô ̣ ́i
Rối loan ̣ giấc ngu ̉ (ngu nga
̉ ́y, ngưng
thở...).
̣
Rối loan nuô ́t.
Bất thường phát âm.
̣
Bênh ly ̉
́ tim do phôi (tâm phê ́).
̣
Châm pha ̉
́t triên.
2 Áp xe quanh amiđan. ̣
Tuyêt đô ́i
3 Viêm A kèm theo Sốt thấp khớp, bênh ̣ Tuyêt đô ̣ ́i
̣
van tim hoăc viêm câ ̣
̀u thân câ ́p.
- TT Chi đinh că
̉ ̣ ́ t A Loai chi đinh
̣ ̉ ̣
4 Viêm A tái hồi. ≥4 đợt viêm liên tiếp trong năm. Tương đối
5 Viêm A man kẹ ́o dài không đáp ứng điều trị: Tương đối
̣
Đau hong ke ́o dài .
Viêm sưng hach cô ke
̣ ̉ ́o dài.
Hơi thở hôi.
6 A quá phát không cân xứng, to môt bên.
̣ Tương đối
7 Bất thường khớp cắn và tăng trưởng so măt đ
̣ ̣ ược Tuyêt đô
̣ ́i
̣ ́c nhân
chuyên khoa Răng hàm măt xa ̣
- Cắt amidan bằng thòng lọng
• Dụng cụ
Banh miêng
Kẹp Allis
Cán và lưỡi dao số 15 (lưỡi cong)
Bóc tách 2 đầu
Thìa nạo
Thòng lọng cắt cuống A (Ance)
Máy hút
Chỉ cột cầm máu (cagut chromic 2.0)
- Sau cắt amidan 02 ngày
- CHỐ NG CHI ĐINH CĂ
̉ ̣ ́ T
AMIĐAN
Có 3 chống chỉ định chống cắt
amiđan
1. Cơ địa chảy máu hoặc bệnh
về máu
2 Bệnh nội khoa (toàn thân)
chưa kiểm soát được.
3. Bệnh nhân bị nhiễm khuẩn
cấp
Không cắt A khi đang trong vùng
- PHẪU THUẬT CẮT AMIĐAN
1. Gây mê nội khí quản hoặc gây tê tại chỗ
2. Cắt A bằng Sluder-Ballanger
3. Cắt A phẫu tích và cắt cuống bằng thòng lọng
4. Cắt A bằng các phương tiện kỹ thuật
● Sử dụng điện cao tần trong cắt A
Dao mổ đơn cực
Kẹp đông điện lưỡng cực
● Sử dụng điện tần số Radio với thiết bị Coblator.
● Cắt A bằng Laser.
● Cắt A bằng dao Siêu âm
● Cắt A bằng thiết bị cắt hút Microdebrider
- VIÊM VÒ M MŨ I HONG
̣
1.Bệnh lý ở trẻ em – mẫu giáo/nhà trẻ
2. Mô amiđan nóc vòm – Adenoids-
pharyngeal tonsil - vegetation adenoidite
3.Thường đi kèm với viêm amiđan khẩu
cái
4. Viêm tai giữa ứ dịch
- VA
1. VA – Bệnh lý viêm / Quá phát bít tắc khối mô
Lympho họng mũi :
Hạnh nhân hầu / Amiđan họng : ở vòm họng
Hạnh nhân vòi / Amiđan vòi : ở hai bên lỗ
vòi
2. Viêm VA cấp tính ở trẻ em
viêm họng mũi cấp : Nasopharyngitis
3. Viêm VA mạn / Quá phát bít tắc
xem sách viêm họng, Amiđan và VA trang 137
– 155
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
