Bài học về lãnh đạo thực sự - Steve Jobs

Bài học về lãnh đạo thực sự từ Steve

Jobs.

Gặp gỡ trực tiếp

Tuy rằng là một công dân của thế giới số, hoặc cũng có thể anh

biết rõ những đặc tính của thế giới này có thể khiến anh ít giao

tiếp hơn, Jobs vẫn có niềm tin mạnh mẽ vào những cuộc gặp gỡ

trực tiếp. “Rất nhiều người trong thời đại số cho rằng các ý

tưởng có thể được triển khai thông qua e-mail hay là iChat”, ông

nói với tôi. “Thật là điên rồ. Sự sáng tạo phải đến từ các cuộc

gặp gỡ tự nhiên, từ những thảo luận ngẫu nhiên. Bạn chạy đến

với ai đó, hỏi họ đang làm gì và thảo luận, và đột nhiên bạn sẽ

nảy ra cả tá ý tưởng.”

Ông xây dựng tòa nhà Pixar có thiết kế phù hợp với những cuộc

gặp gỡ và hợp tác mà không được lên kế hoạch trước. “Nếu một

tòa nhà mà không khuyến khích những việc đó, bạn sẽ mất đi cả

núi cơ hội từ sự sáng tạo ngẫu nhiên, nó như một phép màu

vậy”, ông nói. “Chúng tôi thiết kế tòa nhà này để giúp mọi

người khi ra khỏi văn phòng làm việc có thể tụ tập ở cửa chính

với những người mà họ không quen biết.” ”Những cửa trước và

những hành lang đều dẫn đến sảnh chính, quán cà phê và

mailbox đều ở đây cả, phòng hội nghị cũng có cửa sổ để nhìn ra

đây; và nhà hát 600 chỗ của chúng tôi cùng với hai phòng chiếu

phim cũng hướng ra sảnh”. “Những ý tưởng của Jobs đã phát

huy ngay từ những ngày đầu tiên,” Lasseter nhắc lại.

“Tôi chạy đến những đồng nghiệp mà tôi không gặp cả mấy

tháng rồi, thật vui, tôi chưa bao giờ thấy một tòa nhà như vậy,

nó khuyến khích những mối quan hệ thân giao và sự sáng tạo

đến lạ kỳ.”

Jobs rất ghét lối nói chuyện khuôn phép, ông thích những cuộc

gặp gỡ tự nhiên trực tiếp. Ông ấy tập hợp đội ngũ cộng sự của

mình lại rồi đưa ra các ý tưởng mà chẳng cần phải tổ chức một

cuộc họp hay nghị sự nào cả, và ông sử dụng buổi chiều thứ tư

hàng tuần để làm việc với tổ tiếp thị và quảng cáo. Trình chiếu

để thuyết trình còn bị cấm. Ông nói: “Tôi ghét cái cách mọi

người cứ dùng những slide show để diễn thuyết thay vì suy nghĩ

trực tiếp. Mọi người hãy đối mặt với một vấn đề bằng cách đứng

lên thuyết trình, tôi muốn họ vào cuộc, băm nhỏ mọi thứ trên

bàn này chứ không phải đưa ra cả mớ trình chiếu trên màn hình

làm gì. Những người mà biết họ đang nói gì không bao giờ cần

dùng đến Powerpoint.”

Nắm rõ cả bức tranh lớn và những chi tiết nhỏ

Những đam mê công việc của Jobs được áp dụng từ những việc

lớn cho đến rất nhỏ. Có nhiều CEOs có tầm nhìn rất rộng, một

vài người quản lý lại tin rằng Chúa ở trong những chi tiết nhỏ,

nhưng Jobs lại muốn tất cả. CEO của Time Warner Jeff Bewkes

tâm sự rằng: Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Jobs

theo ông là ham muốn nắm bắt một cách bao quát toàn bộ chiến

lược của công ty đồng thời tập trung chú ý vào những mặt nhỏ

nhất của thiết kế. Ví dụ, vào năm 2000 ông nảy ra một ý tưởng

lớn là máy tính cá nhân có thể trở thành một “trung tâm kỹ thuật

số” có thể quản lý tất cả nhạc, videos, ảnh và các nội dung khác

của người dùng, từ đó ông kéo Apple chuyên về những sản

phẩm kỹ thuật số cá nhân như iPod hay iPad. Vào năm 2010,

ông nảy ra một ý tưởng tiếp theo- cái “trung tâm” này phải được

cải tiến hơn nữa- sau đó Apple bắt đầu xây dựng những cơ sở dữ

liệu cực lớn giúp cho người dùng thuận tiện trong việc tải lên và

đồng bộ hóa một cách dễ dàng với những thiết bị cá nhân khác.

Thậm chí, dù nghĩ ra những ý tưởng tuyệt vời như vậy, ông vẫn

cảm thấy không hài lòng về hình dáng và màu sắc của những

con ốc bên trong chiếc iMac.

Kết hợp nhân cách và khoa học

“Tôi luôn nghĩ rằng mình là một người có nhân cách giống như

một đứa trẻ, nhưng là một đứa trẻ yêu thích ngành điện tử”, Jobs

nói với tôi vào ngày mà ông quyết định hợp tác để viết cuốn tiểu

sử này. “Khi tôi đọc được thứ gì đó từ những thần tượng của tôi,

Edwin Land, nói về tầm quan trọng của việc con người có thể

đứng ở một ngã ba đường giữa nhân cách và khoa học, và tôi đã

quyết định đó chính là những thứ tôi muốn làm. Đó là lúc mà tôi

cảm tưởng như thể ông ấy đang diễn tả bức tranh của cuộc đời

ông ấy trước mặt. Khi tôi càng học được nhiều từ ông, tôi nhận

ra rằng phần cốt lõi của câu chuyện về cuộc đời của Edwin là:

ông đã kết nối nhân cách với khoa học, sự sáng tạo với kỹ thuật

công nghệ, nghệ thuật với chế tạo.”

Có nhiều nhà kỹ nghệ giỏi như Wozniak hay Gates, và tất nhiên

họ cũng sẽ rất giỏi trọng thiết kế và nghệ thuật. Nhưng không

một ai trong thời đại của chúng ta biết kết hợp giữa nghệ thuật

và những bộ vi xử lý theo cái cách thúc đẩy sáng tạo như vậy.

Và ông làm theo trực giác thúc đẩy và đều gắn với chiến lược

kinh doanh. Hầu hết trong các sản phẩm hoàn thành trong thế kỷ

qua, Jobs đều thể hiện được sự giao cắt giữa khoa học nhân văn

và công nghệ kỹ thuật.

Tính sáng tạo đến khi mà nhân cách và khoa học cùng tồn tại

trong một cá tính mạnh mẽ, đó là điều làm tôi thích thú nhất

trong tiểu sử của Franklin và Einstein, và tôi tin rằng đó là chìa

khóa sẽ xây dựng nên nền kinh tế tri thức trong thế kỷ 21. Đó là

chân lý của khoa học ứng dụng, nó giải thích vì sao cả nhân

cách và khoa học là nền tảng cho mọi xã hội có tính sáng tạo cao

trong tương lai.

Thậm chí khi đang vận lộn với bệnh tật, Jobs vẫn có đam mê

tham gia vào nhiều ngành công nghiệp khác. Ông có ý tưởng

biến sách giáo khoa thành một sản phẩm kỹ thuật số trong máy

tính Mac- thứ mà Apple đã tuyên bố vào tháng 1 năm 2012. Ông

cũng mơ về việc sản xuất một công cụ kì diệu cho máy ảnh kỹ

thuật số và các phương tiện khác làm cho việc sử dụng tivi dễ

dàng hơn. Những thứ này, không còn nghi ngờ gì, sẽ được

Apple thực hiện.Và thậm chí là ông không còn nữa để nhìn

chúng ra đời, nhưng những nguyên tắc thành công đã giúp ông

xây dựng một công ty không chỉ biết chế tạo ra những sản phẩm

tuyệt vời, mà còn đứng ở giữa sự sáng tạo và công nghệ như

những gì Jobs đã gây dựng thuở ban đầu.

Hãy cứ khao khát và khờ dại

Steve Jobs là kết quả của hai biến cố xã hội lớn bắt nguồn từ

cảng San Fransisco trong những năm cuối thập nhiên 60 thế kỷ

trước. Đầu tiên là tự giao thoa văn hóa giữa những người Híp-pi

và những nhà hoạt động phản chiến, được đánh dấu bằng sự

xuất hiện của thuốc phiện, nhạc rock và chống chủ nghĩa bạo

quyền. Thứ hai là Thung lũng Silicon công nghệ cao và văn hóa

hacker, nơi mà tràn ngập những kỹ sư, chuyên viên máy tính,

những kẻ đột nhập điện thoại, chuyên gia tin học, người có sở

thích mạnh mẽ, và những doanh nhân. Hòa nhập trong môi

trường có nhiều lối đi cho hình thành nhân cách- Phật giáo hay

đạo Hin Đu, thiền hay yoga, liệu pháp bản chất hay liệu pháp xa

cảm.

Sự pha trộn của những nền văn hóa này được tìm thấy trong một

ấn phẩm của Stewart Brand “Whole earth catalogue.” Trên trang

bìa của nó là tấm ảnh nổi tiếng của Trái Đất được chụp từ vệ

tinh, và phụ đề của nó là “access to tools” (tiếp cận mọi công cụ)

với ý nghĩa đơn giản là khoa học kỹ thuật có thể là bạn của

chúng ta. Jobs- một người Híp-pi, một người chống lại những

điều bình thường, kẻ tìm kiếm đam mê hay một người ham

thíchđiện tử, tất cả cùng hội tụ về ông.

Ông trở thành người hâm mộ của ấn phẩm đặc biệt là khi nó ra

bản cuối cùng vào những năm 1971 khi ông còn học trung học,

ông mang nó theo tới trường đại học và sau đó đến trang trại All

One Farm. “Trên bìa sau của ấn bản cuối cùng” Jobs nhớ lại, “là

một bức ảnh một con đường quê vào buổi sáng sớm, và bạn có

thể thấy mình đang bước trên đó nếu bạn là người ưa khám phá.

Phía dưới bức ảnh là câu: ‘Hãy luôn khát khao, hãy cứ dại

khờ.’”

Jobs đã “khao khát và dại khờ” trong suốt cả sự nghiệp của ông

bằng cách khẳng định rằng công việc kinh doanh và chế tác

trong tính cách con người ông luôn được hoàn thiện bởi một

những giá trị không đến từ híp-pi kể từ ngày ông trở thành một

nghệ sĩ, một người chống lại các điều tầm tường luôn đi tìm ánh

sáng cho riêng mình. Trong mọi mặt của cuộc sống- người phụ

nữ ông đã cưới, cái cách mà ông đối mặt với căn bệnh ung thư,

cách ông điều hành công ty- cách cư xử của ông ấy phản ánh sự

trái ngược nhưng nhất quán, và là sự kết hợp của nhiều tính cách

khác nhau.

Kể cả khi Apple trở thành một công ty, Jobs khẳng định rằng

tính nổi loạn và chống lại các quy ước xã hội của ông vẫn được

thể hiện trong những đoạn quảng cáo, như thể rằng nó muốn

khẳng định ông vẫn là một hacker và một người Híp-pi. Đoạn

quảng cáo nổi tiếng năm 1984 chiếu một người phụ nữ nổi loạn

chạy nhanh hơn một tay cảnh sát vớ lấy một chiếc búa tạ trên

màn hình tại Orwellian Big Brother. Và khi ông trở lại Apple,

Jobs đã góp phần tạo nên đoạn quảng cáo mang tên “suy nghĩ

khác”. “Đó là một đoạn quảng cáo điên rồ,” nhiề người phật ý, “

người nổi loạn, kẻ gây rắc rối…” Nhưng nếu có bất cứ nghi ngờ

nào, có ý thức hay không cố ý, rằng anh ấy đang diễn tả chính

mình, anh ấy xua đi với dòng chữ cuối: “Khi nhiều người nhìn

họ là những kẻ điên rồ, chúng tôi nhìn họ là những thiên tài. Bởi

vì những người đủ điên để nghĩ rằng mình có thể thay đổi thế

giới thì họ sẽ là những người sẽ dám thực hiện.”