Kiến trúc La Mã, cùng với kiến trúc Hy Lạp đã tạo nên những “cái chuẩn” mà đời sau còn tiếp tục sử dụng lâu dài, như Marx đã viết: “ Không có Hy Lạp và La Mã cổ đại, sẽ không có châu Âu hiện tại”.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài tập lịch sử đô thị - Đô thị La Mã cổ đại
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
LÒCH SÖÛ ÑOÂ THÒ
-----------------------
ÑOÂ THÒ LA MAÕ COÅ ÑAÏI
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
ÑOÂ THÒ LA MAÕ COÅ ÑAÏI
I. Sô löôïc veà ñieàu kieän sinh thaùi töï nhieân vaø xaõ hoäi :
1. Ñaëc tröng sinh thaùi töï nhieân:
2. Ñaëc tröng kinh teá – xaõ hoäi :
II. Ñoâ thò coå La Maõ qua caùc thôøi kyø:
Thôøi kyø vöông quoác :
Thôøi kyø coäng hoaø
Thôøi kyø ñeá quoác:
III. Nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa ñoâ thò coå La Maõ:
1. Caáu truùc cuûa caùc ñoâ thò :
2. Nhöõng neùt ñaëc tröng chính cuûa ñoâ thò coå La Maõ
IV. Caùc ñoâ thò tieâu bieåu cuûa ñoâ thò La Maõ coå ñaïi:
1. TIMGAD :
2. POMPEI :
3. ROMA :
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
I. Sô löôïc veà ñieàu kieän sinh thaùi töï nhieân vaø xaõ hoäi:
1. Vò trí ñòa lyù:
- Thaønh La Maõ: ôû mieàn trung baùn ñaûo YÙ laø moät vuøng noâng nghieäp
truø phuù, daân cö soáng baèng ngheà noâng, ngheà chaøi löôùi, ngheà thuû coâng vaø ngheà
laøm muoái.
- Bieân giôùi: Vaøo TK thöù I TCN bieân giôùi cuûa ñeá quoác La Maõ bao
goàm toaøn boä khu vöïc Ñòa Trung Haûi, Baéc Phi (voán laø laõnh thoå Hy Laïp coå ñaïi),
vuøng soâng Rhin (Phaùp), Rhein (Ñöùc), Riji (Haø Lan),Danube, Donau (Ñöùc),
Duna (Hungari), Dunai (Croatia, Jugoslavija, Bulgaria), nöôùc Anh, laõnh thoå
Tieåu AÙ.
- Khí haäu: La Maõ thuoäc vuøng khí haäu Ñòa Trung Haûi
- Taøi nguyeân: nhieàu quaëng moû kim loaïi vaø ñaù quí,caûng saâu thuaän lôïi
cho vieäc phaùt trieån coâng thöông nghieäp vaø haøng haûi.
- Söï phaân boá daân cö:
- Ngöôøi Galia chieám cöù ôû Baéc YÙ.
- Ngöôøi Etrusques cö truù ôû mieàn Trung cuûa baùn ñaûo.
- Ngöôøi Hy Laïp ôû mieàn Nam baùn ñaûo .
- Ngöôøi Italioât ôû raõi raùc taïi mieàn Trung vaø mieàn Nam baùn
ñaûo.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
BAÛN ÑOÀØ LAÕNH THOÅ CUÛA ÑEÁ QUOÁC LA MAÕ
ROMA
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
VÒ TRÍ ÑÒA LYÙ
DAÕY NUÙI ANPÔ
SOÂNG PO
TIBER
ÑAÛO CORSICA ROME
DAÕY NUÙI APENNIN
ÑAÛO SARDINIA
ÑAÛO SICILY
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
SOÂNG TIBER CHAÛY QUA THAØNH ROME NGAØY NAY
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
2. Ñaëc tröng kinh teá – xaõ hoäi :
a. Kinh teá:
- Ba maët tieáp xuùc vôùi bieån neân ngoaïi thöông phaùt trieån.
- Nhieàu quaëng moû neân coâng nghieäp phaùt trieån.
b. Xaõ hoäi:
- Theå cheá chính trò: theo theå cheá coäng hoaø ñaïi nghò.
- Xaõ hoäi La Maõ phaân thaønh 3 giai caáp : Quyù toäc, bình-daân vaø
noâ leä.
- Cuøng vôùi söï phaùt trieån laõnh thoå, giai caáp noâ leä caøng ngaøy
caøng ñoâng ñaõ phuïc dòch cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát vaø xaây
döïng thaønh quaùch, cung ñieän cuûa giai caáp thoáng trò .
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
c. Toân giaùo:
- Ngöôøi La maõ thôø nhieàu thaàn, hoï quan nieäm ñieàu laønh,
döõ ñeàu do thaàn chuû trì saép ñaët, moïi söï vaät ñeàu ñöôïc gaùn cho moät
vò thaàn .
- Ngöôøi La maõ tin theo thaàn thoaïi Hy Laïp vaø xem nhö vò
thaàn cuûa mình:
+ Thaàn Zeus: thieân thaàn cuûa ngöôøi Hy Laïp thaønh thaàn Jupiter.
+ Heùra vôï thaàn Zeus ............................................... Junnon :
thaàn cuûa nöõ giôùi vaø hoân nhaân, gia ñình.
+ Thoå thaàn Deùmeùter .............................................. Xeùreøs :
thaàn nguõ coác.
+ Thaàn Veùnus: thaàn cuûa saéc ñeïp.
+ Thaàn Aphrodite: thaàn tình yeâu.
+ Thaàn ngöôøi La maõ toân thôø nhaát laø thaàn Mars (thaàn chieán
tranh) vaø Vesta (thaàn phuùc hoaï trong gia ñình).
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
III. Ñoâ thò coå La Maõ qua caùc thôøi kyø:
1. Thôøi kyø vöông quoác :( Theá kyû thöù VIII-VI TCN )
VIII-
- Ñaây laø giai ñoaïn toàn taïi cuûa toå chöùc daân chuû quaân söï – hình
thaùi quaù ñoä töø xaõ hoäi nguyeân thuyû sang xaõ hoäi coù giai caáp nhaø
nöôùc.
Quaûn lí xaõ hoäi thò toäc cuûa ngöôøi Roma trong thôøi kyø lòch söû
naøy laø 3 cô quan:
- Vieän nguyeân laõo ( Senat ) : laø cô quan quyeàn löïc toái cao, coù
quyeàn quyeát ñònh haàu heát caùc coâng vieäc quan troïng cuûa ngöôøi
Roma
- Ñaïi hoäi nhaân daân – ngöôøi Roma goïi laø ñaïi hoäi Curi: coù
quyeàn quyeát ñònh nhöõng vaán ñeà quan troïng trong ñôøi soáng xaõ hoäi
nhö: tuyeân chieán, xeùt xöû, teá leã hay baàu vua.
- Vua (Rex): do ñaïi hoäi Curi baàu ra cuõng coù theå bò ñaïi hoäi
Curi baõi mieãn – thöïc chaát chæ laø thuû lónh quaân söï
Trong thôøi kì naøy ñoâ thò mang naëng tính chaát phoøng
ngöï quaân söï.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
2. Thôøi kyø coäng hoaø :( Theá kyû thöù VI- I TCN )
VI-
- Ñaây laø giai ñoaïn laõnh thoå Roma khoâng ngöøng ñöôïc
môû roäng.
- Do xaây döïng nhanh vaø ñòa hình phöùc taïp neân maët
baèng ñoâ thò coù daïng töï do, thieáu moät söï toå chöùc coù tính
thoáng nhaát.
- Caùc Forum La maõ thôøi kyø naøy khoâng ñöôïc thieát keá
tröôùc maø laø keát quaû cuûa quaù trình xaây döïng caùc coâng trình
keá tieáp nhau theo nhu caàu söû duïng vaø ñieàu kieän ñòa hình
neân mang nhieàu ñaëc ñieåm töï nhieân gioáng caùc toång theå
coâng trình coâng coäng cuûa Hi Laïp.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
3. Thôøi kyø Ñeá quoác :( Theá kyû thöù I TCN - IV SCN )
- Ñaây laø thôøi kyø caûi taïo vaø hoaøn thieän Roma treân qui
moâ lôùn do Julius Caesar khôûi xöôùng.
- Xaây döïng forum môùi mang teân Caesar
- Forum Caesar laø taäp hôïp caùc coâng trình kieán truùc cuõ
vaø môùi, ñöôïc toå chöùc theo nguyeân taéc ñoái xöùng. Do ñoù
toång theå khoâng gian kieán truùc laø moät boá cuïc chaët cheõ vaø
coù qui taéc, trong ñoù vai troø cuûa coâng trình chính trong
toång theå ñöôïc nhaán maïnh.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
II. Nhöõng neùt ñaëc tröng cuûa ñoâ thò coå La Maõ:
1.Hình thaùi caùc ñoâ thò La maõ coå ñaïi:
Qua nhöõng daáu veát cuûa caùc ñoâ thò La-Maõ coå ñaïi coù theå ñònh
La-
hình caáu truùc cuûa caùc ñoâ thò La maõ coå ñaïi theo 3 loaïi sau :
1* Ñoâ thò coâng nghieäp & buoân baùn :( Ñoâ thò Panmina,
Austia, Lambasis)
Vò trí ôû caùc vuøng caûng bieån, nôi coù nhieàu quaëng moû, ít
ñoàng baèng...nôi taäp trung ñoâng giôùi quí toäc hoaït ñoäng trong lónh
vöïc thöông nghieäp treân bieån vaø taäp trung raát nhieàu noâ leä phuïc vuï
trong caùc cô sôû cheá bieán thuû coâng nghieäp.
2* Ñoâ thò haønh chính vaø vaên hoùa : ( Roma, Athenes,
Alechxandia )
Thuû phuû cuûa caùc thaønh bang vôùi nhöõng forum , ñeàn
thôø, caùc coâng trình sinh hoaït vaên hoaù theå thao taâp trung taïi trung
taâm ñoâ thò.
3*. Ñoâ thò kieåu doanh traïi :( Timgad )
Ñoâ thò mang naëng tính chaát phoøng veä, trung taâm ñoâ thò
laø nôi ñaët caùc coâng trình chæ huy quaân söï. Caùc khu ôû coøn laïi laø
nôi ôû cuûa binh lính.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
2. :Nhöõng neùt ñaëc tröng chính cuûa ñoâ thò La Maõ coå ñaïi :
Vieäc toå chöùc ñoâ thò thöôøng gaén lieàn vôùi vieäc toå chöùc
phoøng ngöï veà quaân söï :
+ Ñoâ thò thöôøng coù töôøng thaønh bao quanh kieân coá.
+ Khu vöïc trung taâm ñöôïc chia thaønh caùc khu chöùc
naêng sinh hoaït roõ reät.
+ Caùc truïc ñònh höôùng cuûa ñoâ thò khoâng bò chi phoái
bôûi caùc quan nieäm toân giaùo. Ñoâ thò coù 2 truïc ñònh höôùng
chính :
- Truïc Baéc Nam : truïc Cardo.
- Truïc Ñoâng Taây : truïc Decumanus
+ Daân cö phaùt trieån baùm theo caùc truïc chính vaø
trung taâm sinh hoaït coâng coäng cuûa ñoâ thò, ñöôøng trong caùc
khu daân cö boá trí theo daïng oâ côø, moãi oâ phoá coù kích thöôùc töø
70 x 70(m ) ñeán 150 x 150 (m).
+ Maät ñoä daân cö 250 – 500 ngöôì / ha, daân soá töø
20.000 ñeán 100.000 ngöôøi.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
IV. Caùc ñoâ thò tieâu bieåu cuûa neàn vaên minh löôõng haø:
1.Thaønh phoá Timgad:
- Thaønh phoá Timgad thuoäc ñaát nöôùc An-gieâ-ri ôû baéc phi
ñöôïc xaây döïng vaøo naêm 100 SCN duøng ñeå phoøng thuû quaân söï ôû
vuøng phía Baéc daõy nuùi Aures.
- Maët baèng hình chöõ nhaät(gaàn vuoâng 327x324(m)), xaây
döïng treân moät ñòa hình baèng phaúng, chung quanh coù töôøng thaønh
bao boïc vôùi coång thaønh kieân coá.
- Coù hai truïc chính theo höôùng Ñoâng-Taây vaø Baéc-Nam
- Trung taâm ñoâ thò goàm nhieàu coâng trình coâng coäng nhö:
hoäi tröôøng, ñieän Capitole, ñeàn thôø, thö vieän, khu chôï. Forum
(dieän tích 50 x 43 m), Ba-xi-lich-ca, nhaø taém coâng coäng, khaûi
hoaøn moân, nhaø haùt kieåu nöûa hình troøn....
- Daân cö ñöôïc toå chöùc trong caùc oâ phoá hình baøn côø.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
NHAØ HAÙT KHAÛI HOAØN MOÂN
TRAIANUS
FORUM
327(m)
324(m)
MAËT BAÈNG THAØNH PHOÁ TIMGAD
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
KHAÛI HOAØN MOÂN TRAIANUS ÑÖÔÏC XAÂY DÖÏNG ÔÛ
COÅNG PHÍA TAÂY CUÛA THAØNH TIMGAD
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
2. POMPEI :
- Thaønh phoá ñöôïc xaây döïng vaøo theá kyø thöù VII- V TCN trong thôøi Hy Laïp
treân söôøn doác cao hôn maët bieån 42 m.
- Maët baèng ñöôïc bao boïc bôûi 2 lôùp töôøng thaønh xaây baèng ñaù kieân coá
- Toång theå thaønh phoá Pompei ñöôïc chia ra laøm 2 khu vöïc :
+ Khu trung taâm sinh hoaït coâng coäng : ñöôïc choïn vò trí treân ñòa
hình cao, heä thoáng giao thoâng khoâng theo quy luaät tröïc giao. Khu trung taâm
coâng coäng bao goàm caùc coâng trình : ñeàn thôø thaàn Apollon (thaàn baûo hoä thaønh
phoá), vieän nguyeân laõo, ñeàn thôø thaàn Vespasianus, toaø aùn, nhaø hoïp hoäi ñoàng, thö
vieän, kho baïc, kho haøng, xöôûng thuû coâng. Caùc coâng trình naøy ñöôïc ñaët bao
quanh Forum hình chöõ nhaät 38 X 142m vôùi caùc hieân coät thöùc chaïy chu vi.
+ Khu daân cö : ñöôïc xaây döïng theo quy taéc hình hoïc vôùi nhöõng
oâ phoá vuoâng, maïng löôùi giao thoâng theo hình oâ côø, nhaø ñöôïc xaây döïng lieàn keà
quay maët ra 4 con ñöôøng chính.
- Thaønh phoá Pompei ñöôïc ngöôøi Hy Laïp vaø La Maõ quan taâm nhö moät nôi
thaéng caûnh vöøa coù caûng bieån giao löu veà kinh teá thuaän lôïi.
- Naêm 79 thaønh phoá ñaõ bò choân vuøi döôùi lôùp nham thaïch daøy 6m trong
1500 naêm vaø môùi ñöôïc khai quaät vaøo naêm 1748.
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
4
1
2
3
1. FORUM CHÍNH MAËT BAÈNG THAØNH PHOÁ POMPEI
2. FORUM HÌNH TAM GIAÙC
3. NHAØ HAÙT
4. COÅNG THAØNH
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
3. ROMA :
- Khi caùc boä toäc Latin ñònh cö ôû beân bôø soâng Tibre, nôi ñaây ñöôïc coäng
ñoàng ngöôøi La Maõ cho xaây döïng thaønh bang laáy teân vò vua Romulus ñeå ñaët teân
cho thaønh phoá thuû phuû thaønh bang cuûa mình (naêm 753TCN). Rome naèm treân
moät ñòa theá khaù ñaëc bieät vôùi 8 ngoïn ñoài cuøng höôùng vaøo moät ñaát baèng phaúng
coù teân laø Palatinus.
- Trong thôøi kyø thoáng trò cuûa ngöôøi Hy Laïp, Rome ñaõ ñöôïc kieán thieát
theo kieåu thöùc cuûa ngöôiø Eùtrusques coù qui moâ nhoû 285 ha vôùi voøng töôøng
thaønh bao quanh theo daïng töï do vôùi vuøng ñoài cao nhaát Capitol laø Acropole vaø
khu baèng phaúng cuûa vuøng Palatinus laø khu vöïc Agora vaø khu daân cö buoân baùn
saàm uaát.
- Rome ñöôïc ngöôøi La Maõ xem nhö thuû phuû cuûa caùc thôøi kyø hoaøng kim
cuûa ngöôøi La Maõ neân ñöôïc cuûa laûnh tuï cuûa caùc trieàu ñaïi quan taâm kieán thieát
nhieàu coâng trình coâng coäng hoaønh traùng. Ñaëc bieät laø caùc Forum cuûa caùc vò
Hoaøng ñeá La Maõ töø thôøi Coäng Hoaø. Ngöôøi La Maõ ñaõ cho xaây döïng nhöõng coâng
trình coâng coäng phuïc vuï cho nhöõng yù töôûng ñeà cao quyeàn löïc vaø söùc maïnh aáy.
Ôû khu vöïc ñoài Aventinus laø ñaáu tröôøng Maximus (naêm 329 TCN) ôû khu vöïc
Campus Martius laø ñaáu tröôøng Flammius (221TCN), Khaûi hoaøn moân vaø haøng
hieân coät hoaøng traùng Metelus (149 TCN), nhaø haùt Pompeius (50TCN), Basilica
(toøa aùn )….
- Download tai SACHDIENTU.EDU.VN
1. FORUM
2. CUNG ÑIEÄN
7
FLAVIUS
3. CUNG ÑIEÄN
DIVI CLAUDI 6 5
4. NHAØ TAÉM
TRAIANUS
5. NHAØ TAÉM
DIOCLENTIEN 8
6. LAÊNG HADRIEN 1 4
7. ÑAÁU TRÖÔØNG 9
GAIUS VAØ
2 3
NERON
8. NHAØ HAÙT 10
POMPEI
9. NHAØ HAÙT
MARCELLUS
11
10. ÑAÁU TRÖÔØNG
MAXIMUS
11. NHAØ TAÉM
CARACALLA
MAËT BAÈNG THAØNH PHOÁ ROMA THÔØI ÑEÁ QUOÁC
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
