Bài tiểu luận- chẩn đoán hệ thống phanh

Chia sẻ: Nguyen Chau Buu | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

1.067
lượt xem 436
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống phanh có chức năng giảm tốc độ chuyển động của xe tới vận tốc chuyển động nào đó, dừng hẳn hoặc giữ xe ở một vị trí nhất định. Trên ôtô sự phanh xe được tiến hành bằng cách tạo ma sát giữa phần quay và phần đứng yên của cụm liên kết với bánh xe: giữa tang trống với má phanh hoặc đĩa phanh với má phanh. Quá trình ma sát trong các cơ cấu phanh dẫn tới mài mòn và nung nóng các chi tiết ma sát, nếu không xác định kịp thời và tiến hành...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài tiểu luận- chẩn đoán hệ thống phanh

CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 TI U LU N TÀI: “ch n oán h th ng phanh” 1
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 Chương 6: CHU N OÁN H TH NG PHANH 6.1. C I M K T C U VÀ HƯ H NG: 6.1.1. C I M K T C U: H th ng phanh có ch c năng gi m t c chuy n ng c a xe t i v n t c chuy n ng nào ó, d ng h n ho c gi xe m t v trí nh t nh. Trên ôtô s phanh xe ư c ti n hành b ng cách t o ma sát gi a ph n quay và ph n ng yên c a c m liên k t v i bánh xe: gi a tang tr ng v i má phanh ho c ĩa phanh v i má phanh. Quá trình ma sát trong các cơ c u phanh d n t i mài mòn và nung nóng các chi ti t ma sát, n u không xác nh k p th i và ti n hành hi u ch nh thì có th d n t i làm gi m hi u qu phanh. Hư h ng trong h th ng phanh thư ng kèm theo h u qu nghiêm tr ng, làm m t tính an toàn chuy n ng c a ôtô. Các hư h ng r t a d ng và ph thu c vào k t c u h th ng phanh. a) Phân lo i h th ng phanh: V i m c ích ch n oán vi c phân lo i ư c ti n hành ch y u theo k t c u. Ôtô s d ng hai d ng cơ b n là h th ng phanh th y l c và h th ng phanh khí nén. H th ng phanh th y l c thư ng g p trên ôtô con, ôtô t i nh (t ng tr ng lư ng không quá 12 t n) và có th chia ra: 2
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 - Phanh th y l c ơn gi n g m: bàn p, xylanh chính, xylanh bánh xe, cơ c u phanh. - Phanh th y l c có tr l c bàn p phanh, các d ng tr l c là: tr l c chân không, i n t (dùng cho ôtô nh ), tr l c khí nén, th y l c (dùng cho xe t i nh và v a). - Phanh th y l c có i u ch nh l c phanh cho bánh xe, các b i u ch nh thư ng dùng là: b i u hòa l c phanh ơn gi n (trên cơ s van h n ch áp su t cho các bánh xe c u sau), b i u ch nh t ng ch ng trư t l t ( i u ch nh s phanh theo kh năng ch ng bó c ng bánh xe ABS…). a s các ôtô ngày nay s d ng phanh chân là h th ng phanh cơ b n, còn phanh tay là phanh d phòng, cơ c u phanh t t i bánh xe sau v a là cơ c u phanh cho phanh chân ng th i là cơ c u phanh cho phanh tay. Cơ c u i u khi n là c n phanh tay t trong bu ng lái và n i v i cơ c u phanh b ng h th ng òn, cáp. Phanh tay có c u trúc t khóa ngư i lái không ph i liên t c tác ng l c kéo. Hai h th ng phanh tay và phanh chân i u khi n c l p, nhưng cùng cơ c u phanh, do v y các hư h ng x y ra c n ư c phân tích các nguyên nhân h t s c th n tr ng. Cơ c u phanh ư c s d ng trong trong h th ng phanh tay thư ng là ki u tang tr ng hay ki u ĩa. Hình.K t c u và nguyên lý ho t ng c a phanh tay d n ng phanh cơ khí. 3
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 Hai gu c phanh ư c l p trên ĩa tỳ c nh và l p trên v h p s phía u ra c a tr c th c p h p s . Khi ngư i i u khi n kéo tay phanh, tay phanh liên k t v i thanh kéo làm cho c n i u khi n cùng v i cơ c u cam i u ch nh (Cam xoay - Ch t trư t d c) làm cho các má phanh cùng gu c phanh ép sát vào tr ng phanh, làm gi m ho c ng ng h n t c quay c a tr ng phanh. Khi ngư i i u khi n buông tay kh i tay phanh thì cơ c u con cóc hãm s ăn kh p v i bánh răng r qu t. Như v y, má phanh luôn ép sát vào tr ng phanh làm cho ôtô không di chuy n ư c - ôtô có th di chuy n ư c, ngư i i u khi n ph i tách con cóc hãm và ưa tay phanh v tr l i v trí ban u. Lúc ó phanh tay h t tác d ng H th ng phanh khí nén thư ng g p trên ôtô t i, ôtô buýt lo i v a, n ng và có th chia ra: - Phanh khí nén ơn gi n có: bàn p, van phanh, máy nén khí, b i u áp, bình ch a khí nén, b u phanh bánh xe, cơ c u phanh. 4
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 - Phanh khí nén có i u ch nh l c phanh, các b i u ch nh thư ng dùng là: b i u ch nh ơn gi n, b i u ch nh t ng ch ng trư t l t ( i u ch nh s phanh theo kh năng ch ng bó c ng bánh xe ABS…) 1.Máy nén không khí 5. ng d n không khí nén 2.Bình ch a không khí nén 6.Van phanh 3.B u phanh 7.Bàn p phanh 4.Cơ c u phanh 8.Cơ c u phanh trư c H th ng phanh th y l c – khí nén thư ng g p trên ôtô t i nh và trung bình (t ng tr ng lư ng 6 t n n không quá 22 t n). H th ng phanh lo i này dùng ch t l ng i u khi n cơ c u phanh thông qua xylanh bánh xe như h th ng phanh th y l c, vi c t o áp l c cho ch t l ng nh h th ng cung c p khí nén qua van phân ph i và xylanh khí nén. H th ng này cho phép có các ưu i m chung c a c h th ng khí nén và h th ng th y l c. Vi c chia hai dòng phanh có th ư c th c hi n t i van phân ph i khí nén hay t i xylanh chính th y l c. Các d ng phân lo i khác c n chú ý trong h th ng phanh : + Phân lo i theo k t c u truy n l c i u khi n :d n ng i u khi n m t dòng,hai dòng. 5
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 Theo qui chu n c a qu c t ch cho phép dùng lo i d n ng i u khi n hai dòng, các dòng i u khi n làm vi c c l p v i nhau, nh m tránh x y ra m t phanh cùng m t lúc trên t t c h th ng phanh, nâng cao tin c y, an toàn cho xe khi chuy n ng. C u trúc hai dòng có th là: c l p, song song (b trí h n h p). + Phân chia h th ng phanh theo v trí b trí cơ c u phanh : b trí trong lòng bánh xe, b trí c nh c u xe. + Phân chia theo tiêu chu n ki m tra ch t lư ng phanh: - Lo i M: M1 cho ô tô con, M2 cho ô tô buýt có t ng tr ng lư ng n 5 t n, M3 l n hơn 5 t n. - Lo i N dùng cho ô tô t i: N1 cho ô tô t i có t ng tr ng lư ng n 3,5 t n, N2 t 3,5 n 12 t n, N3 l n hơn 12 t n. - Lo i O dùng cho các lo i rơmoóc và bán rơmoóc. Khi ch n oán c n v n d ng linh ho t các phương pháp ch n oán c a hai h th ng th y l c và h th ng khí nén. Ngoài các c i m ch n oán riêng ư c trình bày các m c sau b) Phân lo i cơ c u phanh: Cơ c u phanh thư ng có các lo i chính sau: cơ c u phanh d ng tang tr ng, cơ c u phanh d ng ĩa,… H th ng phanh tang tr ng 6
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 - S kích ho t gu c phanh. Khi phanh ngư i i u khi n tác ng m t l c vào h th ng d n th y l c ho c hơi, truy n l c này t i xi lanh n m bên trong Moayơ, y pist tông ra, tác ng vào gu c phanh, ép má phanh ch t vào tr ng phanh. Khi tr ng phanh quay, gu c phía trư c (g i là gu c d n ng, sơ c p) ư c kích ho t và kéo ch t vào tr ng phanh, gu c phía sau (gu c b d n, th c p) b y dang ra hay b kh kích ho t. Lo i phanh s d ng gu c d n ng và b d n thư ng ư c g i là phanh không tr ng. - Gu c phanh: H u h t gu c phanh c a xe du l ch ư c c u t o b i hai mi ng ghép l i. cong c a vành gu c phù h p v i m t trong c a tr ng phanh, b m t c a vành gu c ư c g n v i má phanh. Gu c phanh ư c ch t o t nhôm úc, có tr ng lư ng nh và t n nhi t t t. Gu c phanh có nhi u hình dáng khác nhau, các ki u a d ng c a gu c phanh ư c nhân d ng b ng s hi u gu c ư c ch nh b i vi n Tiêu chu n v t li u ma sát (FMSI: Frichon Materials Standards Institute) Thông thư ng gu c phanh ư c t hàng theo s ch t o, ki u xe, năm s n xu t i v i t ng lo i xe riêng t ư c s chu n xác - Má phanh: xe du l ch và xe t i nh má phanh ư c g n vào gu c phanh b ng m t trong hai cách, dán keo ho c tán rivê. Còn i v i các xe t i h ng n ng má phanh ư c khoan l g n bulong, cho phép vi c thay th d dàng. Tuy nhiên lo i má phanh dán thông d ng và ư c ưa chu ng hơn vì nó t n d ng ư c t i a b dày c a má, khi mòn không b inh tán c làm h ng m t trong tr ng phanh. Má phanh th c p luôn dài hơn má phanh sơ c p, ôi khi má phanh ư c g n v trí cao hay th p trên gu c thay i c tính t kích ho t hay tr ng c a gu c phanh. Tr ng phanh: Có hình dáng như cái thùng ư c g n vào tr c bánh xe ho c m t bích c a moayơ, ngay bên trong bánh xe và cùng quay v i bánh xe. Tr ng phanh có b m t c ng ch u ư ng mài mon, có b n v t l eer không b bi n d ng và ho t ng như m t b ph n tiêu nhi t. H u h t tr ng phanh ư c ch t t o b ng gang xám, ch ng mài mòn khá t t, m t ph n do hàmlư ng carbon cao c tng gang xám. Tuy nhiên như c i m c âgng là nó khá n ng và d n t v , vì v y mà nhi u tr ng phanh ư c c i ti n b ng cách ch t o tróng có nhi u thành ph n: ph n gi a làm b ng thép d p, ph n vành và b m t ma sat làm b ng gang. 7
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 - Cơ c u phanh ĩaCalip: Calip g m các má phanh và piston th y l c, ư c t trên rotor. Calip ph i kh e ch u ư c l c k p l n, và ch u momen c a ĩa phanh. Áp su t c a các má phanh lên hai m t i di n c a ĩa phanh ph i b ng nhau tránh s bi n d ng c a ĩa và calip, ng th i cũng tránh s m c k t bi bánh xe. Caliper v i hai xilanh -Calip tĩnh: Caplip ư c nh v ch c ch n trên tr c bánh xe và gi a chúng không có s chuy n ng tương i v i nhau. Thư ng thì m i calip có hai piston, m i bên c a ĩa phanh có m t piston. Piston phía trong tác ng lên má phanh phía trong, piston phía ngoài tác ng lên má phanh phía ngoài. Trên các xe l n, calip tĩnh có nhi u piston nh m t o ra s c ép lên ĩa phanh l n d ng xe. Calip tĩnh không còn ư c dùng ph bi n trong các xe i m i vì so v i calip ng, c u t o c a calip tính có nhi u chi ti t hơn nên ph c t p hơn và t ti n hơn. Các má phanh c a calip tính có th ư c y trư t vào trong ho c ra ngoài sau khi tháo m t chi ti t ơn gi n, vì th khi thay th má không c n ph i tháo calip. - Calip ng : Calip ng có c u t o ơn gi n hơn calip tĩnh, thư ng ch dùng m t piston. Calip ư c l p trên m t giá, giá ư c g n v i tr c d n hư ng b ng bu lông. Do calip ư c g n vào giá nên nó có th chuy n ng tương i theo chi u ngang so v i ĩa phanh. Khi phanh, piston tác ng vào m t trong c a má phanh trong, y má phanh ép sát vào m t ĩa, calip tác ng vào má phanh ngoài, y má phanh ngoài ép vào m t ĩa. Calip có l c y má phanh ngoài nh l c ph n l c. i u này ư c gi i thích trong nh lu t: Trong môi tác ng, l c tác ng và ph n l c b ng nhau. Vì th , khi áp su t th y l c y vào piston bao nhiêu thì cũng có phân l c y vào cu i c a piston b y nhiêu nhưng theo chi u ngư c l i. Do v y l c ép má 8
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 phanh bên pistton và bên calip luôn b ng nhau. Tùy vào kích thư c c a piston, calip có th t o ra l c ép kho ng 10000 pounds (4.4545 kg). Má phanh: Trên h u h t các calip tĩnh má phanh phía trong và ngoài gi ng nhau nên có th hoán i cho nhau. Còn calip ng hai má phanh trong và ngoài khác nhau. B phanh (má phíp) c a phanh ĩa cơ b n gi ng v i phanh tang tr ng. Thông thư ng b phanh có tr n b t kim lo i, b phanh ư c g n v i gu c phanh (xương phanh) b ng inh tán ho c dán keo, b m t b phanh ph i ph ng khi ép vào m t ĩa se ư c t i a di n tích ma sát. Nhi u má phanh còn ư c g n c m bi n mòn, thư ng dùng là m t m u thép g n vào gu c phanh, khi mòn m u thép này s c vào c nh ngoài c a ĩa phanh, t o ra ti ng rít r t d nh n bi t, vì v y còn g i là c m bi n âm thanh. ây là lo i c m bi n ơn gi n nh t, ngoài ra còn có các lo i c m bi n i n, khi mòn phanh èn s 9
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 báo và còn lo i n a là c m bi n xúc giác, khi phanh mòn se có nh ng rung ng lên pedan. H th ng phanh tang tr ng có c u t o b i m t tang tr ng ư c quay cùng v i tr c quay c a bánh, trong ó có ch a các má phanh. Nguyên lư ho t ng c a h th ng phanh tang tr ng là dùng áp su t th y l c tác ng lên piston và truy n cho má phanh áp sát vào tang tr ng. V t li u ma sát trên má phanh s ti p xúc v i tang tr ng, làm ch m t c quay c a tang tr ng và tr c bánh. Thi t k này giúp phanh ho t ng hi u qu trong h u h t các trư ng h p, tuy nhiên khi ph i phanh liên t c t c cao, hay phanh khi xe xu ng d c v i t i tr ng l n, phanh tang tr ng m t i hi u qu . V cơ b n, nguyên t c phanh là chuy n hóa cơ năng sang nhi t năng. Vì v y, phanh tang tr ng ch ho t ng khi nó v n còn kh năng h p thu nhi t . M t khi các b ph n trong h th ng, không th h p thu thêm nhi t ư c n a, h th ng phanh s m t i kh năng d ng xe, gây nên nguy hi m. Trong quá trình s d ng các cơ c u phanh b hao mòn nh hư ng t i ch t lư ng phanh, vì v y trên cơ c u phanh còn có các cơ c u i u ch nh khe h má phanh và tang tr ng ho c cơ c u t ng i u ch nh khe h như trên ôtô c a hang Toyota. 10
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 H th ng phanh ĩa Tuy làm gi m t c theo nguyên lư c a h th ng phanh tang tr ng nhưng thi t k c a phanh ĩa vư t tr i so v i phanh tang tr ng. Phanh ĩa s d ng m t roto m ng, v khung c nh k p l y roto như g ng ki m, hăm t c xe. Phanh ĩa cũng ư c d n ng b ng h th ng d u áp l c. Do thi t k h , má phanh và ĩa phanh ư c làm ngu i nhanh chóng nh gió trong khi ch y, vi c thêm nh ng l nh trên ĩa phanh giúp vi c gi i nhi t hoàn h o hơn . Phanh ĩa so vói phanh tr ng có tác d ng ng u hơn các bánh, do không b nh hư ng c a hi n tư ng t , và tính không ng u khi m t c a m t h th ng má phanh có di n tích l n như phanh 11
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 tr ng . Dù v y, do không có kín, h th ng phanh ĩa d b nh hư ng b i các ch t b n như cát b i, nư c bùn, bám vào, gây nh hư ng n ch t lư ng phanh. Ngày này, các hăng s n xu t không thư ng s d ng h th ng phanh ĩa 4 bánh các d ng xe c v a, thay vào ó s d ng k t h p phanh ĩa bánh trư c và tang tr ng bánh sau. S k t h p này nâng cao kh năng phanh c a xe cũng như giúp ti t ki m chi phí khi s n xu t, nh các thi t k tang tr ng cũng như phanh ĩa liên t c ư c c i ti n trong su t hơn 20 năm qua. K t c u c a phanh ĩa r t a d ng, các ch c năng hoàn thi n nhi u, ch ng h n: trong các phanh ĩa n m trên bánh xe sau thư ng có cơ c u liên ng i u khi n v i phanh tay, cơ c u t ng i u ch nh khe h má phanh và ĩa phanh, c m bi n o t c quay c a bánh xe… Do ó các hư h ng x y ra có th là các bi u hi n không rõ rang. Vi c phân tích hư h ng và ch n oán k 12
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 6.1.2. HƯ H NG TRONG H TH NG PHANH: a) Mòn các cơ c u phanh Quá trình phanh x y ra trong cơ c u phanh ư c th c hi n nh ma sát gi a ph n quay và ph n không quay, vì v y s mài mòn c a các chi ti t má phanh v i tang tr ng hay ĩa phanh là không tránh kh i. S mài mòn này làm tăng kích thư c b m t làm vi c c a tang tr ng, gi m chi u dày má phanh, t c là làm tăng khe h má phanh và tang tr ng khi không phanh. Khi ó, mu n phanh hành trình bàn p ph i l n lên ho c v i h th ng phanh khí nén th i gian ch m tác d ng s tăng. H u qu c a nó là làm tăng quãng ư ng phanh, tăng th i gian phanh, gi m gia t c ch m d n trung bình c a ô tô, chúng ta thư ng nói là s mòn cơ c u phanh làm gi m hi u qu phanh c a ô tô. N u hi n tư ng mòn x y ra còn ít thì nh hư ng c a nó t i hi u qu phanh là không áng k , nhưng khi s mài mòn tăng lên nhi u s d n t i gi m áng k hi u qu phanh , ng th i làm cho ngư i lái ph i t p trung cao x lý các tình hu ng khi phanh và s nhanh chóng m t m i. S mài mòn quá m c c a má phanh có th d n t i bong tróc liên k t ( inh tán, hay keo dán) gi a má phanh và gu c phanh, má phanh có th rơi vào không gian n m gi a gu c phanh và tang trông, gây k t c ng cơ c u phanh. S mài mòn tang tr ng có th x y ra theo các d ng: b cào xư c l n trên b m t ma sát c a tang tr ng và làm bi n ng l n mô men phanh, gây méo tang tr ng khi phanh và có th n t tang tr ng do ch u t i tr ng quá l n. S mài mòn các cơ c u phanh thư ng x y ra: - Mòn u gi a các cơ c u phanh, khi phanh hi u qu phanh s gi m, hành trình bàn p phanh tăng lên (n u là h th ng phanh th y l c). - Mòn không u gi a các cơ c u phanh, hi u qu phanh gi m m nh, ô tô b l ch hư ng chuy n ng mong mu n, i u này thư ng d n t i các tai n n giao thông khi 13
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 phanh ng t. Các tr ng thái l ch hư ng chuy n ng thư ng nguy hi m k c khi ô tô chuy n ng th ng, và c bi t khi ô tô quay vòng và phanh g p. b) M t ma sát trong cơ c u phanh Cơ c u phanh ngày nay thư ng dùng ma sát khô, vì v y n u b m t ma sát dính d u, m , nư c thì h s ma sát gi a má phanh và tang tr ng s gi m, t c là gi m mô men phanh sinh ra. Thông thư ng trong s d ng do m t moay ơ, d u t xi lanh bánh xe, nư c t bên ngoài xâm nh p vào, b m t má phanh, tang tr ng chai c ng… làm m t ma sát trong cơ c u phanh. S m t ma sát x y ra không ng th i trên các cơ c u phanh nên s làm gi m hi u qu phanh và gây l ch hư ng chuy n ng c a ô tô khi phanh. Trư ng h p này hành trình bàn p phanh không tăng, nhưng l c trên bàn p ù có tăng cũng không làm tăng áng k mô men sinh ra. N u b m t ma sát b nư c xâm nh p thì có th sau m t s l n phanh nh t nh, mô men phanh sinh ra s ph c h i l i tr ng thái ban u. c) Bó k t cơ c u phanh :Cơ c u phanh c n thi t ph i t o cho bánh xe lăn trơn khi không phanh. Trong m t s trư ng h p cơ c u phanh b bó k t do: bong t m ma sát g c phanh, hư h ng các cơ c u h i v , do i u ch nh không úng, v t l rơi vào không gian làm vi c… S bó k t cơ c u phanh còn có th x y ra trên cơ c u phanh có phanh tay và phanh chân làm vi c chung trong cùng m t cơ c u phanh S bó k t cơ c u phanh s gây mài mòn không theo qui lu t, phá h ng các chi ti t cơ c u, ng th i làm m t kh năng chuy n ng c a ô tô t c cao. S bó phanh khi không phanh làm tăng ma sát không c n thi t, nung nóng các b 14
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 m t ma sát trong cơ c u phanh, do v y h s ma sát gi m và gi m hi u qu phanh khi c n phanh. Khi có hi n tư ng này có th phát hi n thông qua s lăn trơn c a ô tô hay kích bánh xe quay trơn, qua ti ng ch m phát ra trong cơ c u… D N NG KI U PHANH 1. i v i d n ng i u khi n th y l c Khu v c xi lanh chính: - Thi u d u phanh. - D u phanh l n nư c. - Rò r d u phanh ra ngoài, rò r d u phanh qua các joăng, ph t bao kín bên trong. - D u phanh b b n, nhi u c n làm gi m kh năng c p d u hay t t l c p d u t bu ng ch a d u t i xi lanh chính. - Sai l ch v trí các piston d u do i u ch nh không úng hay do các s c khác. - Nát hay h ng các van d u. - Cào xư c hay r b m t làm vi c c a xi lanh. ư ng ng d n d u b ng kim lo i hay b ng cao su: - T c bên trong, b p bên ngoài ư ng ng d n. - Th ng hay n t, rò r d u t i các ch n i. Khu v c các xi lanh bánh xe. - Rò r d u phanh ra ngoài, rò r d u phanh qua các joăng, ph t bao kín bên trong. - Xư c hay r b m t làm vi c c a xi lanh. Hư h ng trong c m tr l c: bao g m các hư h ng c a: - Ngu n năng lư ng tr l c (tùy thu c vào d ng năng lư ng truy n: chân không, th y l c, khí nén, ho c t h p th y l c-khí nén, i n…). Ví d : hư h ng c a bơm chân không, máy nén khí, bơm th y l c, ngu n i n, ư ng ng d n, lư i l c, van i u áp… - Van i u khi n tr l c: mòn, nát các b m t van, sai l ch v trí, không kín khít hay t t hoàn toàn các l van… - Các xi lanh tr l c: sai l ch v trí, không kín khít, rò r … c bi t s hư h ng do các màng cao su, các vòng bao kín s làm cho xi lanh tr l c m t tác d ng, th m chí còn c n tr l i ho t ng c a h th ng. - Các cơ c u b ph n liên k t gi a ph n tr l c và ph n d n ng i u khi n, gây nên sai l ch hay phá h ng m i tương quan c a các b ph n v i nhau. Khi xu t hi n các hư h ng trong ph n tr l c có th d n t i làm tăng áng k l c bàn p, c m nh n v l c bàn p th t thư ng, không chính xác. Trên ô tô có tr l c 15
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 phanh, khi có các s c trong ph n tr l c s còn d n t i gi m hi u qu phanh, hay gây bó k t b t thư ng cơ c u phanh. Hư h ng trong c m i u hòa l c phanh: mòn, nát các b m t van, sai l ch v trí, không kín khít hay t c hoàn toàn các l van… 2. i v i d n ng phanh khí nén D n ng phanh khí nén yêu c u kín khít cao, do v y ph bi n nh t là s rò r khí nén, thư ng g p t t c m i v trí trên h th ng. Máy nén khí và van i u áp có các hư h ng thư ng g p sau: - Mòn bu ng nén khí: séc măng, piston, xi lanh. - Mòn h ng các b b c hay bi tr c khu u. - Thi u d u bôi trơn. - Mòn, h van m t chi u. - Chùng dây ai. - K t van i u áp c a h th ng. ư ng ng và bình ch a khí nén: - T c ư ng ng d n. - D u và nư c ng l i. Van phân ph i, van ba ng , các u n i: - K t các van làm m t hi u qu d n khí. - Nát h ng các màng cao su. - Sai l ch v trí làm vi c. C m b u phanh bánh xe: - Th ng các bát cao su. - Gãy lò xo h i v các bát cao su. - Sai l ch v trí làm vi c. Các c m quay cơ c u phanh: - Bó k t các cơ c u do va ch m hay khô m bôi trơn. - Sai l ch v trí liên k t - Mòn m t biên d ng cam. CÁC THÔNG S CHU N OÁN Qua phân tích và li t kê các hư h ng trong h th ng phanh có th d n t i các thông s bi u hi n k t c u chung như sau: - Gi m hi u qu phanh: quãng ư ng phanh tăng, gia t c ch m d n trung bình nh , th i gian phanh dài. - L c phanh hay mô men phanh bánh xe không m b o. - Tăng hành trình t do bàn p phanh. 16
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 - Phanh trên ư ng th ng nhưng xe b l ch hư ng chuy n ng. - Không lăn trơn khi không phanh… Các bi u hi n c a ô tô khi hư h ng h th ng phanh a. Phanh không ăn -Do tr l c không hi u qu . -Khe h má phanh và tang tr ng l n -Má phanh dính d u, má phanh b ư t, tang tr ng b các v t rãnh vòng,má phanh ép không h t lên tang tr ng. Má phanh b chai c ng. + i v i phanh d u: -L t khí trong ư ng ng thu l c, d u phanh b ch y, piston c a xi lanh phanh chính b k t. Piston xi lanh con b k t, ư ng ng d u b n, t c. Thi u d u. + i v i phanh khí: Áp su t trong b u phanh không , b i u ch nh áp su t không làm vi c, dây cua roa b chùng làm áp su t gi m, van c a máy nén b h , séc măng c a máy nén b mòn, lư i l c không khí vào máy nén b t c, van an toàn c a máy nén i u ch nh sai, van c a t ng phanh b mòn, b u phanh không kín, ư ng ng d n khí b h . i u ch nh c m phanh không úng, màng trong b u phanh b chùng. b. Phanh b d t Lò xo kéo các gu c phanh b gãy, má phanh b gãy, khe h má phanh và tr ng phanh không úng qui nh nh quá, g i má phanh mòn, tr c trái ào b rơ, tang tr ng b o, bi moay ơ b rơ. Bàn p không có hành trình t do: Không có khe h gi a má phanh và tang tr ng, piston xi lanh phanh bánh xe b k t. Khe h gi a cán piston và piston c a xi lanh chính quá l n. c. Phanh ăn không u các bánh xe Piston c a xi lanh bánh xe b k t (phanh d u), i u ch nh sai cam nh (phanh khí), má phanh và tang tr ng b mòn, i u ch nh sai khe h tang tr ng, má phanh. d. Phanh b bó Gu c phanh b dính vào tr ng, lò xo tr gu c phanh b gãy, má phanh b tróc ra kh i gu c phanh. L b xung d u xi lanh chính b b n, t c. Vòng cao su c a xi lanh chính b n ra, k t. Piston xi lanh chính b k t. e. Có ti ng kêu trong tr ng phanh Má phanh mòn quá, b chai c ng, lò xo trong gu c phanh b gãy. f. M c d u gi m Xi lanh chính b ch y d u, xi lanh bánh xe b ch y d u. 17
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 6.1.3. M T S TIÊU CHU N CƠ B N TRONG KI M TRA H TH NG PHANH A. CÁC YÊU CÀU CƠ B N TRONG KI M TRA H TH NG PHANH H th ng phanh là m t h th ng m b o an toàn chuy n ng cho ô tô. Do v y ph i ch p nh n nh ng yêu c u ki m tra kh c khe, nh t là i v i ô tô thư ng xuyên ho t ng t c cao. Các yêu c u như sau: Ph i m b o phanh nhanh chóng d ng xe kh n c p trong b t kì tình hu ng nào. Khi phanh t ng t, xe ph i ư c d ng sau quãng ư ng phanh nhanh nh t, t c là có gia t c phanh c c i. Ph i m b o phanh gi m t c ô tô trong m i u ki n s d ng, l c phanh trên bàn p ph i t l v i hành trình bàn p, có kh năng rà phanh khi c n thi t. hi u qu phanh cao ph i kèm theo s phanh êm d u m b o phanh chuy n ng v i gia t c ch m d n bi n i u n gi n nh chuy n ng c a xe. T i thi u trên ô tô ph i có hai h th ng phanh la: phanh chính và phanh d phòng (phanh chân và phanh tay). Hai h th ng u ph i s n sàng làm vi c khi c n thi t. d n ng phanh chân và phanh tay làm vi c c l p không nh hư ng l n nhau. Phanh tay có th thay th phanh chân khi phanh chân có s c . Phanh tay dùng gi nguyên v trí xe trên ư ng b ng cũng như trên d c nghiêng theo thi t k ban u. L c i u khi n không quá l n và i u khi n nh nhàng, d dàng k c i u khi n b ng chân ho c b ng tay. Hành trình bàn p phanh ho c tay phanh ph i thích h p và n m trong ph m vi i u khi n có th c a ngư i s d ng. Khi phanh l c phanh sinh ra gi a các bánh xe trên m t c u ph i b ng nhau, n u có sai l ch thì ph i nh trong ph m vi cho phép, khi th phanh trên ư ng ph i gi úng ư c qu o chuy n ng mong mu n theo i u khi n. Các h th ng i u khi n có tr l c phanh, khi b hư h ng h tr l c, h th ng phanh v n ư c i u khi n và có tác d ng trên ô tô. mb o tin c y s d ng c a ô tô trong c t h th ng và các thi t b chi ti t trong h th ng, nh t là các chi ti t bao kín b ng v t li u cao su, nh a t ng h p. 18
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 Các cơ c u phanh ph i thoát nhi t t t, không truy n nhi t ra các khu v c làm nh hư ng t i s làm vi c c a các cơ c u xung quanh(l p xe,moay-ơ…)ph i d dàng i u ch nh, thay th các chi ti t hư h ng. B. M T S TIÊU CHU N CƠ B N TRONG KI M TRA. Các qu c gia khác nhau u có tiêu chu n riêng cho phù h p v i m c phát tri n kinh t , chính gì v y các tiêu chu n u không gi ng nhau. Tiêu chu n cơ b n trong ki m tra hi u qu phanh b ng 6.1 c a ECE R13 Châu Âu, và c a TCVN 6919- 2001 Vi t Nam trong trư ng h p l p ráp xu t xư ng ô tô. Khi phanh xe trên ư ng qu o chuy n ng c a ô tô không l ch quá 80 so v i phương chuy n ng th ng và không b l ch bên 3,50m. Tiêu chu n ki m tra ch t lư ng phanh chân dùng trong ki m nh lưu hành c a Vi t Nam do b GTVT ban hành cho trong b ng 6.2. tiêu chu n ngành 22- TCVN 224-2000. C ng trong tiêu chu n này yêu c u cho phanh tay: khi phanh tay(phanh d ng xe) xe ư c d ng trên d c ( d c 20%), hay l c phanh trên bánh xe ki m tra trên b th không nh hơn 16% tr ng lư ng ô tô. 19
CĐÔTÔ 07A NHÓM 7 B ng 6.1 tiêu chu n Châu Âu: ECE-R13. Ô tô ch ngư i Ô tô ch hàng Ô tô ECE-R13 Ô tô buýt Ô tô t i có t ng tr ng lư ng con Tr ng lư ng l n nh t >12 t n ≤3,5 T n >3,5t n,≤12t n M1 M2 M3 N3 N1 N2 T c ban u phanh 80 60 60 80 60 60 (v)km/h v2 Phanh chính(chân) Công th c tính toán g n 0,1.v + v2 v2 (*) 150 0,15.v + 0,15.v + úng quãng ư ng phanh 130 130 Quãng ư ng phanh≤m 50,7 36,7 36,7 61,2 36,7 36,7 Gia t c ch m d n trung 5,8 5,0 5,0 bình≥m/s2 L c bàn p max≤N 500 700 700 Th i gian ch m tác d ng 0,36s 0,54s 0,54s max≤s T c ban u phanh(v) 80 60 60 70 50 40 km/h 2.v 2 Công th c tính toán g n 0,1.v + 2.v 2 2.v 2 (*) Phanh tay 150 0,15.v + 0,15.v + úng quãng ư ng phanh 130 115 Quãng ư ng phanh≤m 93,3 64,4 64,4 95,7 54,0 38,3 Gia t c ch m d n trung 2,9 2,5 2,2 bình≥m/s2 L c tay kéo max≤N 400 600 600 Chú thích(*)-công th c tính toán g n úng quãng ư ng phanh l y b ng m,v tinh b ng km/h B ng 6.2 tiêu chu n ngành 22-TCVN 224-2000 Ô tô ch ngư i Ô tô ch hàng 22-TCVN 224-2000 Ô tô Ô tô buýt Ô tô t i Tr ng lư ng l n nh t con ≤8,0 t n >8,0 t n ≤8,0 t n >8,0 t n T c ban u phanh (v)km/h 30 30 30 30 30 Phanh chân Quãng ư ng phanh≤m 7,2 9,5 11,0 9,5 11,0 Gia t c ch m d n l n nh t≥m/s2 5,8 5,0 5,0 4,2 6.2. PHƯƠNG PHÁP VÀ THI T B CH N OÁN 20