Bàn về định nghĩa khủng bố trong các điều ước quốc tế

Chia sẻ: Nguyễn Nguyễn Rita | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 63
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tạp chí luật học số 11 năm 2009 - Bàn về định nghĩa khủng bố trong các điều ước quốc tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bàn về định nghĩa khủng bố trong các điều ước quốc tế

nghiªn cøu - trao ®æi Vò Ngäc D−¬ng * H nhi u ngư i, vi c v n chuy n, chuy n giao, i n nay, trong khuôn kh Liên h p c ý s d ng các gi y t , tài li u gi m o, các qu c và các t ch c thành viên (ICAO, hành vi ám sát nguyên th qu c gia và các IMO, IAEA…) có 13 i u ư c qu c t a nhà lãnh o c a qu c gia khác… Tuy nhiên, phương v ch ng kh ng b ã ư c thông do không h i s lư ng thư phê chu n nên qua. Công ư c chung v ch ng kh ng b Công ư c ã không phát sinh hi u l c.(2) qu c t m c dù ư c ti n hành xây d ng t năm 1996(1) n nay v n ang n m dư i Trong 13 i u ư c qu c t thu c khuôn kh Liên h p qu c v u tranh ch ng d ng d th o vì còn nhi u ý ki n b t ng kh ng b hi n nay ch có 3 công ư c tr c xung quanh v n nh nghĩa kh ng b . ti p nh c n khái ni m “kh ng b ” (terrorism) cp khu v c cũng có 8 i u ư c qu c t ngay t i tiêu , ó là: Công ư c New York ư c kí k t. Ngoài ra còn r t nhi u các hi p năm 1997 v tr ng tr kh ng b b ng bom nh qu c t song phương và các ngh quy t (International convention for the suppression c a i h i ng, H i ng b o an Liên h p of terrorist bombings); Công ư c New York qu c v các bi n pháp u tranh ch ng năm 1999 v tr ng tr hành vi tài tr kh ng kh ng b . Tuy h th ng văn b n quy ph m b (International convention for the suppression pháp lu t qu c t v ch ng kh ng b tương of the financing of terrorism); Công ư c i l n nhưng chưa văn b n nào ưa ra ư c New York năm 2005 v ngăn ch n các hành nh nghĩa rõ ràng, toàn di n v kh ng b . vi kh ng b h t nhân (International convention Trong b i c nh qu c t hi n nay, vi c ưa ra for the suppression of acts of nuclear terrorism). nh nghĩa chung v kh ng b là c p thi t vì Các công ư c còn l i quy nh v nh ng t i có như v y m i nâng cao ư c hi u qu h p ph m mà vi c th c hi n các t i ph m ó tác u tranh phòng, ch ng t i ph m này. ư c coi như bi u hi n c a kh ng b qu c 1. nh nghĩa kh ng b theo quy nh t . Ví d t i ph n m u Công ư c New t i các i u ư c qu c t York năm 1979 v ch ng b t cóc con tin ghi Có th nói nh nghĩa v kh ng b u nh n: “Xét r ng vi c b t cóc con tin là t i tiên xu t hi n t i i u ư c qu c t a phương ph m g ây lo ng i sâu s c cho c ng ng là nh nghĩa ư c nêu ra trong Công ư c qu c t ...; Nh n th y rõ s c p thi t ph i Giơnevơ năm 1937 v ngăn ng a và tr ng tr phát tri n h p tác qu c t gi a các qu c gia kh ng b qu c t . Theo Công ư c Giơnevơ trong vi c ưa ra các sáng ki n và s d ng năm 1937 thì kh ng b là vi c th c hi n các hành vi phá ho i, hành vi gây nguy hi m cho * Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009 3
nghiªn cøu - trao ®æi hành vi nào” ( i u 2). Tuy nhiên, khó có th ngăn ch n, truy các bi n pháp h u hi u coi quy nh nêu ra t i i u 2 Công ư c t và tr ng tr t t c các hành vi b t con tin New York năm 1999 là nh nghĩa kh ng b như là nh ng bi u hi n c a kh ng b qu c t ”; hay như Công ư c Montreal năm 1991 hoàn ch nh b i: 1) Kho n 1 i u này không v vi c ánh d u ch t n d o nh n bi t nêu ư c d u hi u c u thành t i kh ng b ghi nh n t i ph n m u: “Bày t m i lo mà d n chi u n m t s t i ph m ư c quy nh t i các công ư c khác cho nên ch thu n ng i sâu s c i v i các hành vi kh ng b tuý mang tính ch t li t kê; 2) Kho n 2 b nh m phá ho i tàu bay, các phương ti n sung cho kho n 1 có nêu ư c m t s d u giao thông và các m c tiêu khác; Lo ng i hi u c a t i kh ng b (v hành vi, khách th , r ng các v t n d o v n ư c s d ng cho m c ích…) nhưng cũng ch c p các hành các hành vi kh ng b như v y; Xét r ng vi c vi xâm ph m tính m ng và s c kho con ánh d u v t li u n d o nh n bi t s góp ngư i. Hai công ư c qu c t v ch ng kh ng ph n quan tr ng vào vi c ngăn ch n các hành vi b t h p pháp ó”... b còn l i (tr c ti p nh c n khái ni m Trong 3 công ư c qu c t nh c n khái kh ng b t i tiêu ) ch ưa ra nh nghĩa ni m “kh ng b ” ngay t i tiêu ch c ó v t ng hành vi kh ng b c th thu c ph m Công ư c New York năm 1999 v tr ng tr vi i u ch nh c a công ư c, ví d kh ng b hành vi tài tr kh ng b ưa ra ư c nh b ng bom là vi c: “ném, t làm n ho c nghĩa chung v kh ng b , các công ư c còn kích n m t cách b t h p pháp và c ý m t l i ch ưa ra nh nghĩa v t ng lo i hành vi thi t b gây n ho c gây ch t ngư i khác t i, kh ng b c th . Công ư c New York năm vào, ho c ch ng l i m t a i m công c ng, 1999 bên c nh vi c nh nghĩa hành vi tài tr m t trang thi t b c a nhà nư c ho c chính kh ng b ã gián ti p quy nh th nào là ph , m t h th ng giao thông công c ng kh ng b . Theo Công ư c này thì kh ng b ho c cơ s h t ng” ( i u 2 Công ư c New là: 1) “B t kì hành vi nào c u thành m t t i York năm 1997 v vi c tr ng tr kh ng b b ng bom); theo i u 2 Công ư c New York ph m trong ph m vi và ư c nh nghĩa t i năm 2005 v ngăn ng a các hành vi kh ng m t trong s các i u ư c v u tranh ch ng kh ng b ư c quy nh t i ph l c” b h t nhân thì “m t ngư i b coi là ph m t i ho c 2) “B t kì hành vi nào khác v i ý nh kh ng b h t nhân n u ngư i ó, m t cách gi t h i ho c làm b thương nghiêm tr ng nh và b ng con ư ng b t h p có ch n thân th thư ng dân, ho c b t kì ngư i pháp s h u nguyên li u phóng x , ch t o nào khác không tham gia vào chi n s trong hay s h u thi t b h t nhân v i m c ích b i c nh xung t vũ trang, n u m c ích gây thương vong l n hay nh m phá ho i cơ s h t ng hay môi trư ng; s d ng nguyên c a hành vi này v b n ch t ho c b i c nh x y ra là nh m hăm do dân chúng hay ép li u hay thi t b phóng x , s d ng ho c phá ho i cơ s h t nhân bu c m t chính ph ho c m t t ch c qu c t o ra s rò r phóng x gây thương vong l n, nh m phá ho i cơ t ph i th c hi n ho c không th c hi n b t kì 4 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009
nghiªn cøu - trao ®æi 1979 hay Công ư c tr ng tr kh ng b b ng s h t ng hay môi trư ng ép bu c th bom năm 1997... chưa ra i, tuy nhiên các nhân hay pháp nhân, t ch c qu c gia hay t i ph m nghiêm tr ng liên quan n b t qu c gia ph i th c hi n hay không th c hi n hành ng nào ó”. cóc, giam gi trái phép, t i ph m nghiêm Các ngh quy t c a H i ng b o an Liên tr ng liên quan n vi c s d ng bom, l u h p qu c v các bi n pháp phòng, ch ng n, rocket, súng t ng, bom thư... ã kh ng b cũng không ưa ra nh nghĩa nào ư c li t kê trong Công ư c. G n ây nh t, v vn này. c bi t Ngh quy t s 1373 vào tháng 11/2007 t i Cebu, các qu c gia ngày 28/9/2001 làm cơ s ra i U ban trong khu v c ông Nam Á (ASEAN) ã kí ch ng kh ng b thu c H i ng b o an Liên Công ư c chung v ch ng kh ng b h p qu c m c dù kêu g i “các qu c gia h p (ASEAN Convention on Counter Terrorism. i u 2 Công ư c này quy nh v “Nh ng tác kh n thi t nh m phòng và tr n áp các hành vi ph m t i kh ng b ” ã ghi nh n các ng kh ng b , thông qua s tăng hành hành vi theo 13 Công ư c a phương v u cư ng h p tác và th c hi n y các công tranh ch ng kh ng b trong khuôn kh Liên ư c qu c t liên quan n ch nghĩa kh ng b ” cũng không ưa ra nh nghĩa kh ng b . h p qu c: “ i v i các m c ích c a Công H u h t các i u ư c qu c t khu v c ư c này, t i ph m có nghĩa là b t kì hành vi cũng không ưa ra ư c nh nghĩa kh ng ph m t i trong ph m vi ư c li t kê như sau: b . Các i u ư c này trong ph m vi h p tác - Công ư c La Haye năm 1970 v tr ng u tranh ch ng kh ng b l i d n ra nh ng tr vi c chi m gi b t h p pháp tàu bay. hành vi ư c quy nh t i 13 công ư c qu c - Công ư c Montreal năm 1971 v tr ng t a phương c a Liên h p qu c. Ví d , tr nh ng hành vi b t h p pháp ch ng l i an Công ư c c a châu Âu v ch ng kh ng b toàn hàng không dân d ng. năm 1977 ngay t i i u 1 ã ưa ra các hành - Công ư c New York năm 1973 v ngăn vi thu c ph m vi i u ch nh c a Công ư c, ch n và tr ng tr các t i ph m ch ng l i yêu c u các qu c gia thành viên ph i t i nh ng ngư i ư c b o h qu c t , bao g m ph m hoá, ó là các hành vi ư c nêu trong viên ch c ngo i giao. Công ư c La Haye năm 1970 v tr ng tr - Công ư c New York năm 1979 v vi c chi m gi b t h p pháp tàu bay; Công ch ng b t cóc con tin. ư c Montreal năm 1971 v tr ng tr các - Công ư c Viên năm 1979 v b o v an hành vi b t h p pháp ch ng l i an toàn hàng toàn v t li u h t nhân. không dân d ng; Công ư c New York năm - Ngh nh thư Montreal năm 1988 v 1973 v ngăn ng a và tr ng tr các t i ph m tr ng tr các hành vi b o l c b t h p pháp ch ng l i nh ng ngư i ư c hư ng b o h t i c ng hàng không dân d ng qu c t . qu c t , bao g m viên ch c ngo i giao. Th i - Công ư c Rome năm 1988 v tr ng tr gian kí k t Công ư c châu Âu năm 1977 thì các hành vi b t h p pháp ch ng l i an toàn Công ư c v ch ng b t cóc con tin năm hành trình hàng h i. t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009 5
nghiªn cøu - trao ®æi Tuy nhiên, nhi u ho t ng t i ph m hi n - Ngh nh thư Rome năm 1988 v tr ng nay vư t qua biên gi i qu c gia và h u qu tr các hành vi b t h p pháp ch ng l i cũng liên quan n nhi u qu c gia mà kh ng nh ng công trình c nh trên th m l c a. b n m trong s ó. T nh ng năm u c a - Công ư c New York năm 1997 v tr ng th k XX, kh ng b ã vư t ra kh i biên tr kh ng b b ng bom. gi i qu c gia, tr thành m i lo ng i c a c ng - Công ư c New York năm 1999 v tr ng ng qu c t và v n h p tác u tranh tr hành vi tài tr cho kh ng b . ch ng kh ng b ã tr nên ngày càng c p - Công ư c Viên năm 2005 (s a i thi t. T i ph m trong khoa h c lu t qu c t Công ư c Viên năm 1980) v b o v an toàn ư c phân thành 3 lo i ó là t i ph m qu c v t li u h t nhân. t (còn g i là t i ác qu c t ); t i ph m có - Công ư c New York năm 2005 v ngăn tính ch t qu c t và t i ph m hình s chung. ng a các hành vi kh ng b b ng h t nhân. T i ph m có tính ch t qu c t là nhóm t i - Ngh nh thư năm 2005 b sung Công ph m m c dù ư c th c hi n nh m xâm ư c v ngăn ch n các hành vi phi pháp ph m tr t t pháp lu t qu c gia nhưng cũng ch ng l i an toàn hàng h i. xâm h i n các quy n l i c a c ng ng - Ngh nh thư năm 2005 b sung Ngh qu c t . Xét v b n ch t, kh ng b thu c nh thư v tr ng tr nh ng hành vi b t h p nhóm t i ph m có tính ch t qu c t cùng v i pháp ch ng l i nh ng công trình trên th m l c a kí t i London ngày 14/10/2005”.(3) các t i như cư p bi n, buôn bán b t h p pháp Như v y, hi n nay c ng ng qu c t ma tuý và các ch t hư ng th n, t i buôn bán nô l , buôn bán ph n và tr em(4)… Các t i v n chưa ưa ra ư c nh nghĩa chung hoàn ch nh v kh ng b mà m i ch ghi ph m này xâm ph m n quy n l i chung c a nh n m t s hành vi nh t nh là kh ng b c ng ng qu c t và u tranh hi u qu và các bi n pháp h p tác u tranh ch ng c n s chung tay c a t t c các qu c gia. l i các hành vi này. Như ã phân tích trên, vì kh ng b là t i ph m có tính qu c t nên nh nghĩa ph i 2. V n xây d ng nh nghĩa chung b t u t hành vi và l y hành vi làm trung v kh ng b Vi c xây d ng nh nghĩa chung v tâm. Bên c nh d u hi u hành vi, c n xem xét kh ng b là v n c p thi t hi n nay nh m các d u hi u khác c a t i ph m như ch th , nâng cao hi u qu u tranh ch ng t i ph m khách th , ng cơ, m c ích. này. xây d ng ư c nh nghĩa v kh ng a. V hành vi b c n xu t phát t nh ng v n mang tính Trên th c t cũng như qua nghiên c u lí lu n t lâu ư c th a nh n trong công cho th y hành vi kh ng b r t a d ng, bao pháp qu c t , ó là xem xét kh ng b dư i g m các lo i hành vi như xâm h i tính m ng, giác t i ph m hình s . V nguyên t c, t i thân th con ngư i, tài s n hay t ng h p các ph m ư c th c hi n trên lãnh th qu c gia lo i hành vi ó (như v kh ng b 11/9 t i nào thì qu c gia ó có th m quy n xét x . Hoa Kì năm 2001). Ph n l n hành vi kh ng 6 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009
nghiªn cøu - trao ®æi b là các hành vi s d ng vũ l c ho c e do b. V m c ích Theo quan i m c a tác gi thì m c ích s d ng vũ l c, tuy nhiên hi n nay, v i s là d u hi u b t bu c c u thành t i kh ng b phát tri n c a khoa h c công ngh , hành vi vì n u không có d u hi u m c ích thì t i kh ng b ã lan sang c các hình th c kh ng b s có c u thành gi ng các t i ph m không mang tính vũ l c như ch ng phá khác như t i gi t ngư i, cư p bi n hay hu b ng công ngh thông tin (tin t c); làm ô ho i tài s n... Không th ánh ng vi c sát nhi m ngu n nư c, phát tán m m b nh... h i quan ch c ngo i giao nh m cư p tài s n T i kh ng b xét v bi u hi n c a hành vi v i vi c sát h i nh m m c ích chính tr , r t gi ng v i các t i ph m thông thư ng cũng không th ng nh t vi c b t cóc vì khác như t i gi t ngư i, t i hu ho i tài s n, ng cơ v l i ( òi ti n chu c) v i b t cóc b t cóc òi ti n chu c, cư p bi n nhưng nh m gây s c ép v i chính ph ph i có hành khác nhau các d u hi u như m c ích, i ng ho c không ư c có hành ng nào ó. tư ng tác ng... Hành vi kh ng b cũng có D u hi u m c ích cũng là m t trong nh ng bi u hi n gi ng các hành vi c u thành t i ác d u hi u ư c nh c n trong h u h t quan qu c t như di t ch ng, ch ng nhân lo i, t i i m c a các h c gi nghiên c u v kh ng ph m chi n tranh nhưng khác nhau v m c b và pháp lu t hình s c a các nư c trên th ích và m c nghiêm tr ng. Ví d : Cũng gi i. Hành vi kh ng b tuy xâm ph m tính là hành vi gi t ngư i nhưng t i di t ch ng m ng, t do thân th con ngư i ho c xâm ư c th c hi n nh m tiêu di t toàn b hay ph m tài s n nhưng ó không ph i là m c m t b ph n nhóm dân t c, s c t c, ch ng ích ph m t i. Ngư i ph m t i mu n thông t c ho c tôn giáo. Cũng là hành vi gi t qua các hành vi ó gây ho ng lo n, khi p ngư i nhưng t i ch ng nhân lo i ư c th c m trong công chúng nh m m c ích cu i hi n m t cách có h th ng, trên di n r ng cùng là chính tr . Có ngư i cho r ng bên nh m vào c ng ng dân thư ng nào ó. c nh m c ích chính tr thì hành vi ph m t i Hi n nay, theo quy nh c a các công ư c kh ng b còn có các m c ích khác như lí qu c t v ch ng kh ng b , hành vi kh ng tư ng, tôn giáo, tuy nhiên suy cho cùng thì lí b bao g m: các hành vi ch ng l i an toàn tư ng hay tôn giáo cũng u là các v n hàng không dân d ng, ch ng l i an toàn chính tr hi u theo nghĩa chính tr “là t t c hành trình hàng h i và nh ng công trình c nh ng ho t ng, nh ng v n gnvi nh trên th m l c a, tài tr kh ng b , quan h giai c p, dân t c, qu c gia và các xâm ph m tính m ng, s c kho con ngư i, nhóm xã h i …”.(5) Trong m t s công ư c tài s n b ng các thi t b gây n ; ch ng l i qu c t v ch ng kh ng b thì m c ích nh ng ngư i ư c hư ng b o h qu c t chính tr cũng ã ư c nh c n, ví d Công bao g m viên ch c ngo i giao, b t cóc con ư c qu c t v ch ng b t cóc con tin quy tin, xâm ph m an toàn s c kho , tính m ng, nh hành vi thu c ph m vi i u ch nh c a tài s n con ngư i b ng thi t b h t nhân. Công ư c ph i là hành vi b t gi , giam gi , t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009 7
nghiªn cøu - trao ®æi e do s gi t ch t, s làm b thương nh m cho r ng: “Qu c gia có th tr thành ch th cư ng ép bên th ba, c th là qu c gia, t c a t i ph m kh ng b qu c t , ch có i u ch c qu c t liên chính ph , pháp nhân ho c là phương th c mà qu c gia gánh trách th nhân, nhóm ngư i nào ó ph i th c hi n nhi m khác v i cá nhân gánh trách nhi m hình s mà thôi”.(6) Ông cũng ch ra các căn hay không ư c th c hi n b t kì hành vi nào như i u ki n rõ ràng ho c i u ki n ng m c pháp lí ch ng minh cho quan i m này: cho vi c phóng thích con tin. Hay Công ư c “Trong th c t , khái ni m ch nghĩa kh ng v tr ng tr hành vi tài tr kh ng b t i i m b nhà nư c ã ư c nêu ra t i i u 30 b kho n 1 i u 2 quy nh m c ích c a các Tuyên ngôn th gi i v nhân quy n (1948); hành vi này là: nh m hăm do dân chúng i u 30 Công ư c qu c t v quy n kinh t , hay ép bu c chính ph ho c t ch c qu c t xã h i và văn hoá (1966); i u 5 Công ư c ph i th c hi n ho c không th c hi n b t kì qu c t v các quy n dân s và chính tr hành vi nào. Công ư c v tr ng tr kh ng b (1966)... có th kh ng nh là nh ng i u b ng bom tuy không nêu tính m c ích c a kho n c a văn ki n ã nêu trên u v a th a hành vi là y u t c u thành t i ph m nhưng nh n cá nhân có th là ch th t n công, v a nh n m nh vi c tr ng tr các hành vi ph m th a nh n qu c gia có th là ch th ph m t i t i có ý gây ho ng lo n trong công chúng t n công. Theo ó, gi a nh ng hành vi cá ho c m t nhóm ngư i c th v i m c ích nhân và ngư i thay m t nhà nư c th c hi n chính tr , tri t h c, tư tư ng, ch ng t c, s c ư c coi là ch nghĩa kh ng b , theo văn b n này chúng u như nhau c thôi”.(7) Tuy t c, tôn giáo ho c có tính ch t tương t khác và yêu c u vi c d n ho c tương tr tư nhiên, quan i m này mang n ng tính suy pháp i v i t i ph m không th b t ch i vì di n ch quan b i i u 30 Tuyên ngôn qu c lí do t i ph m có liên quan n chính tr t v nhân quy n ch kh ng nh: “Không ho c xu t phát t ng cơ chính tr . m t i u nào trong b n Tuyên ngôn này có Tính m c ích c a hành vi trong c u th ư c gi i thích v i hàm ý cho phép b t kì thành t i ph m cũng là tiêu chí phân bi t nhà nư c, nhóm ho c cá nhân nào ư c t i kh ng b và các t i ác qu c t thu c th m quy n tham gia vào b t c ho t ng nào quy n c a Toà án hình s qu c t (ICC). Ví ho c th c hi n b t c hành ng nào nh m d : Cũng là hành vi gi t ngư i nhưng m c m c ích hu ho i b t kì quy n ho c t do ích c a hành vi c u thành t i di t ch ng là ã ư c nêu trong Tuyên ngôn này”. tiêu di t toàn b hay m t b ph n nhóm dân Dư i giác pháp lu t qu c t , c n phân t c, s c t c, ch ng t c ho c tôn giáo... bi t gi a hành vi vi ph m pháp lu t qu c t c a ch th lu t qu c t v i hành vi vi ph m c. V ch th Hi n nay, có m t s quan i m cho r ng ư c xác nh là t i ph m có tính ch t qu c ch th th c hi n hành vi kh ng b bao g m t . T i ph m có tính ch t qu c t là t i ph m c qu c gia – nhà nư c kh ng b . Ví d : GS. hình s do các cá nhân th c hi n xâm ph m La Cương - i h c Vân Nam Trung Qu c t i tr t t pháp lí qu c t ho c qu c gia và có 8 t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009
nghiªn cøu - trao ®æi tính nguy hi m trên ph m vi qu c t mà t i bay…). M t s công ư c còn quy nh c kh ng b n m trong nhóm này. Các hành vi th i tư ng tác ng c a hành vi c u thành xâm ph m lu t qu c t c a qu c gia s ư c t i kh ng b bao g m dân thư ng ho c b t gi i quy t theo ch nh trách nhi m pháp lí kì ngư i nào không tham gia chi n s trong qu c t bao g m hai lo i là t i ác qu c t và b i c nh xung t vũ trang ( i m b kho n 1 các vi ph m pháp lí thông thư ng khác. i u 2 Công ư c qu c t v tr ng tr hành vi Chính vì l ó mà ch th c a t i ph m tài tr kh ng b ). Công ư c v tr ng tr kh ng b ch có th là cá nhân và các t kh ng b b ng bom quy nh i tư ng tác ch c t i ph m (các băng, nhóm ph m t i). ng c a các hành vi c u thành t i kh ng b g m: a i m công c ng, h th ng giao d. V khách th Khách th c a t i kh ng b là các quan thông công c ng, cơ s h t ng, các trang h xã h i b t i ph m này xâm h i. T i thi t b c a nhà nư c ho c chính ph . a kh ng b xâm h i n nhi u quan h xã h i i m công c ng ư c gi i thích là nh ng do v y khách th c a t i ph m này r t a thành ph n c a b t kì toà nhà, t ai, ư ng d ng, bao g m: quy n, t do cơ b n c a con ph , ư ng thu nào ho c a i m khác mà ngư i, tr t t an toàn công c ng, hoà bình và công chúng có th n ho c m cho công an ninh qu c t , m i quan h t t p gi a chúng liên t c, nh kì ho c vào d p c bi t các qu c gia v.v.. Tuy xâm ph m n nhi u và bao g m c các a i m thương m i, quan h xã h i nhưng khách th tr c ti p, th kinh doanh, văn hoá, l ch s , giáo d c, tôn hi n y nh t tính ch t nguy hi m cho xã giáo c a chính ph , vui chơi, gi i trí ho c h i c a hành vi kh ng b qu c t chính là nh ng a i m tương t mà công chúng có n ho c m c a cho công chúng.(8) hoà bình và an ninh qu c t . xâm h i th quan h xã h i này thì hành vi kh ng b ph i (Xem ti p trang 34) thông qua nh ng i tư ng tác ng nh t (1). Cho n cu i năm 2006, Liên h p qu c ã i n nh. i tư ng tác ng c a t i ph m trong D th o Công ư c tương i hoàn ch nh. trư ng h p này có th là con ngư i, tài s n. (2).Xem: Nguy n Th Thu n (ch biên), Lu t hình s Tuy nhiên, có ph i vi c t n công vào con qu c t , Nxb. Công an nhân dân, Hà N i, 2007, tr. 54. ngư i, tài s n trong trư ng h p nào cũng b (3).Xem: ASEAN convetion counter terrorism, Article II. coi là kh ng b không? Các công ư c qu c (4).Xem: Nguy n Th Thu n (ch biên), S d. (5)Xem:http://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ADnh_ t v ch ng kh ng b u lo i tr các i tr%E1%BB%8B tư ng b t n công là tàu bay, tàu bi n ư c (6).Xem: GS. La Cương, “Qu c gia - V n tranh s d ng ph c v quân i, h i quan, c nh sát lu n gay g t trong ti n trình ch ng ch nghĩa kh ng b qu c t ”, T p chí lu t h c, s 10/2009, tr. 8 - 9. ra kh i ph m vi i u ch nh c a công ư c (7).Xem: GS. La Cương, “Qu c gia - V n tranh (kho n 4 i u 1 Công ư c Tokyo v các t i lu n gay g t trong ti n trình ch ng ch nghĩa kh ng ph m và m t s hành vi khác th c hi n trên b qu c t ”, Tl d, tr. 8 - 9. tàu bay, kho n 2 i u 3 Công ư c Montreal (8). Kho n 5 i u 1 Công ư c New York năm 1997 v tr ng tr vi c chi m gi b t h p pháp tàu v ch ng kh ng b b ng bom. t¹p chÝ luËt häc sè 11/2009 9