Bài viết Bàn về vấn đề chuyên chính trong tư tưởng Hồ Chí Minh tập trung làm rõ một số vấn đề về khái niệm, chức năng, nhiệm của chuyên chính, đặc biệt là chuyên chính dân chủ nhân dân trong tư tưởng Hồ Chí Minh.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bàn về vấn đề chuyên chính trong tư tưởng Hồ Chí Minh
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0
BÀN VỀ VẤN ĐỀ CHUYÊN CHÍNH
TRONG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
Vũ Kiến Quốc
Trường Đại học Thủy lợi, email: vukienquoc@tlu.edu.vn
1. GIỚI THIỆU CHUNG cấp thống trị để trấn áp bọn áp bức”. Đồng
thời với với đó là mở rộng chế độ dân chủ.
Trong thế giới hiện nay, tự do, dân chủ,
Lần đầu tiên dưới thời Lênin, chuyên
nhân quyền đang trở thành những giá trị phổ
chính vô sản “biến thành chế độ dân chủ cho
quát của toàn nhân loại. Dường như vấn đề
người nghèo, chế độ dân chủ cho nhân dân
mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp đang
chứ không phải cho bọn nhà giàu - chuyên
bị lu mờ. Vậy có còn phù hợp khi nói đến
chính vô sản còn thực hành một loạt biện
vấn đề chuyên chính để bảo vệ các giá trị tự
pháp hạn chế quyền tự do đối với bọn áp bức,
do, dân chủ, nhân quyền trong giai đoạn hiện bọn bóc lột, bọn tư bản"[1].
nay? Để trả lời câu hỏi này, bài viết tập trung Đối với Hồ Chí Minh, vấn đề chuyên
làm rõ một số vấn đề về khái niệm, chức chính thường được Người nói đến với tư cách
năng, nhiệm của chuyên chính, đặc biệt là là nền chuyên chính dân chủ nhân dân. Đó là
chuyên chính dân chủ nhân dân trong tư sự thống trị về chính trị của nhân dân, bao
tưởng Hồ Chí Minh. Khái quát ý nghĩa và sự gồm công nhân, nông dân, tiểu tư sản, tư sản
vận dụng tư tưởng ấy vào công cuộc xây dân tộc và các cá nhân thân sĩ, lấy công nhân,
dựng, bảo vệ Nhà nước, chế độ ta hiện nay. nông dân và trí thức yêu nước làm nền tảng
do Đảng Cộng sản, đại diện tiên phong
2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
của giai cấp công nhân lãnh đạo. Chuyên
Trên cơ sở phương pháp luận duy vật biện chính dân chủ nhân dân là thành quả thắng
chứng, tác giả sử dụng các phương pháp như lợi của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
phân tích, so sánh và tổng hợp để làm rõ nội Chức năng, nhiệm vụ của chuyên chính
dung nghiên cứu. dân chủ nhân dân là "phát huy tự do dân chủ,
tổ chức nhân dân hoàn thành các nhiệm vụ
3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU của cách mạng dân tộc dân chủ chống lại các
3.1. Khái niệm, chức năng, nhiệm vụ của thế lực phản động, xây dựng và bảo vệ chế
chuyên chính theo tư tưởng Hồ Chí Minh độ dân chủ nhân dân, tạo tiền đề tiến lên chủ
nghĩa xã hội"[2].
Chuyên chính là một khái niệm được đề Để thực hiện nhiệm vụ trên, theo Hồ Chí
cập đến dưới nhiều góc độ khác nhau. Theo Minh, chuyên chính phải đứng vững trên lập
Lênin, chuyên chính hiểu theo nghĩa trực tiếp trường giai cấp, bảo đảm lợi ích giai cấp, dân
nhất là hành động trấn áp bằng bạo lực của tộc. Ngay trong bản cương lĩnh đầu tiên của
một giai cấp này đối với một giai cấp khác để Đảng, khi đặt vấn đề phải tập hợp, lôi kéo
bảo vệ quyền lợi của mình. tiểu tư sản, trí thức, trung nông, tư sản về
Bên cạnh đó, Ông còn sử dụng nhiều lần phía giai cấp vô sản. Người đã khẳng định
khái niệm “chuyên chính vô sản”. “Chuyên "không bao giờ Đảng lại hy sinh quyền lợi
chính vô sản, nghĩa là việc tổ chức đội tiền của giai cấp công nhân và nông dân cho một
phong của những người bị áp bức thành giai giai cấp nào khác"[3]. Sau khi nước nhà
331
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0
giành được độc lập, hành động chuyên chính đến việc tổng tuyển cử, lập Hiến pháp đều là
đầu tiên của Nhà nước cách mạng là tuyên bố những việc mang lại dân chủ cho nhân dân.
thoát ly hẳn quan hệ với thực dân Pháp, xóa Thông qua những việc làm đó mà Chính phủ
bỏ hết mọi đặc quyền của Pháp trên đất nước Hồ Chí Minh đã tập hợp được đông đảo nhân
Việt Nam. Người cũng chỉ ra lực lượng thực dân xung quanh mình, cô lập được kẻ thù,
hiện chuyên chính chính là nhân dân. Nghĩa bảo vệ thành công chế độ mới, và đó chính là
là muốn bảo vệ thành quả cách mạng, nhân hành động chuyên chính với kẻ thù một cách
dân phải chuyên chính với các lực lượng có hiệu quả nhất.
đang đi ngược lại quyền lợi của dân tộc, của
chế độ mới. 3.3. Mềm dẻo, linh hoạt trong thực hiện
chuyên chính
3.2. Chuyên chính với kẻ thù là điều
kiện để phát huy dân chủ của nhân dân Theo Hồ Chí Minh, chuyên chính không chỉ
là trấn áp mà còn là tập hợp, lôi kéo, lợi dụng.
Trong tư duy Hồ Chí Minh, Chuyên chính Người phân biệt rõ đối tượng chuyên chính ra
cũng là một biện pháp thực hành dân chủ đối các hạng, tùy mỗi hạng mà có cách xử lý thích
với nhân dân. Người nói: "Dân chủ và hợp. Đối với bộ phận quan lại cũ. Người chia
chuyên chính đi đôi với nhau. Muốn dân chủ ra hai hạng: hạng đại gian, đại ác thì phải
thực sự phải chuyên chính thực sự vì không thẳng tay trừng trị, còn số biết ăn năn hối cải
chuyên chính thực sự, bọn thù địch sẽ làm hại thì phải khoan hồng, độ lượng. Người phân
dân chủ của nhân dân. Dân chủ và chuyên biệt nhân dân Pháp và bọn thực dân Pháp và
chính thật là quan hệ mật thiết với nhau"[6]. chỉ rõ đối với nhân dân Pháp thì ta phải thân
Như vậy hai khái niệm, hai việc làm tưởng thiện, còn "những bọn thực dân tàn bạo và bọn
như đối lập nhau, nhưng thực chất lại không
tay sai của chúng mưu mô xâm phạm chủ
thể tách rời nhau. Chuyên chính với kẻ thù là
quyền Việt Nam, phá hoại nền độc lập của ta,
để đem lại dân chủ cho nhân dân, mà muốn
các ủy ban cần thẳng tay phanh thây chẻ xác
thực hiện dân chủ rộng rãi trong nhân dân thì
chúng ra để làm gương cho kẻ khác"[4].
phải chuyên chính với kẻ thù. Vì sao thù địch
Trong khi vạch rõ những đối tượng và
lại phá hoại dân chủ của nhân dân? Bởi vì,
hành động cần phải chuyên chính. Hồ Chí
xây dựng xã hội dân chủ là mục tiêu của chủ
Minh cũng chỉ ra những hành động lạm dụng
nghĩa xã hội. Dân chủ là dân làm chủ và dân
là chủ, phát huy mọi tiềm năng và lực lượng chuyên chính như "bắt bớ lung tung", "tịch
ở nơi dân để xây dựng xã hội mới. Kẻ địch thu bừa bãi", "ỷ thế cậy quyền", "có được
muốn ngăn trở xã hội mới phát triển, do đó mấy khẩu súng lục trong túi lúc nào cũng lăm
chúng ra sức phá hoại dân chủ của nhân dân. le muốn bắn, đeo chiếc kiếm bên mình lúc
Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề nào cũng chỉ chực muốn chặt người ta"[5].
này, Chính phủ Hồ Chí Minh ngay từ những Những hành động này chẳng những không
ngày đầu ra đời đã làm mọi việc có thể để thực hiện được chuyên chính mà còn có hại
thực hiện quyền dân chủ của nhân dân từ cho chính phủ, cho nhân dân.
chính trị, kinh tế đến văn hóa, đã làm mọi Chúng ta có thể thấy ở Hồ Chí Minh một
việc có thể để cho dân có ăn, dân có mặc và thái độ rất mềm dẻo, khôn khéo, biết nhân
được học hành. Trong những việc làm đó nhượng đúng lúc, đúng chỗ, đồng thời rất chủ
chúng ta thấy nổi bật lên nội dung của động, tỉnh táo khi giải quyết vấn đề chuyên
chuyên chính: Dân chủ với nhân dân và chính trong bối cảnh đất nước đang bị các thế
chuyên chính với kẻ thù. Từ việc kêu gọi lực thù địch bao vây tứ phía, khó khăn chồng
nhân dân tương thân tương ái, chống giặc chất, nhờ đó, dưới sự lãnh đạo của Người
đói, giặc dốt, xóa bỏ những thứ thuế vô lý, cách mạng nước ta đã vượt qua tình thế hiểm
những thủ tục gây phiền nhiễu cho nhân dân nghèo tưởng chừng không thể cứu vãn.
332
- Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2021. ISBN: 978-604-82-5957-0
3.4. Vận dụng tư tưởng chuyên chính và cá nhân vào công cuộc xây dựng đất nước.
của Hồ Chí Minh vào giai đoạn cách mạng Phải tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng,
hiện nay nâng cao ý thức trách nhiệm của nhân dân,
cán bộ, đảng viên trong việc sử dụng và phát
Vấn đề chuyên chính là một bộ phận trong
huy quyền lực chính trị, quyền làm chủ trên
hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh, có ý nghĩa
các lĩnh vực để bảo vệ sự phát triển bền vững
quan trọng đối với việc bảo vệ chế độ, bảo vệ
đất nước.
Đảng, Nhà nước và sự nghiệp xây dựng đất
nước hiện nay. 4. KẾT LUẬN
Ngày nay, các thế lực thù địch đang tấn
công chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta từ Như vậy, nói về vấn đề chuyên chính trong
nhiều phía, cộng với những khuyết điểm, yếu tư tưởng Hồ Chí Minh là nói đến việc xây
kém về tư tưởng chính trị, suy thoái về đạo dựng nền chuyên chính dân chủ nhân dân ở
đức, lối sống ở một bộ phận cán bộ, đảng Việt Nam. Nền chuyên chính dân chủ ấy thực
viên làm cho kẻ địch ra sức lợi dụng, khoét hiện phát huy sức mạnh đoàn kết của toàn
sâu mâu thuẫn, tạo ra sự ngăn cách giữa dân trấn áp với các lực lượng thù địch, đồng
Đảng và nhân dân, từng bước làm suy yếu thời xây dựng nền dân chủ rộng rãi, tạo dựng
chế độ. cơ sở vật chất, kỹ thuật, những tiền đề để đưa
Tình hình đó đòi hỏi Đảng và Nhà nước đất nước từng bước đi lên chủ nghĩa xã hội.
cần phải kiên quyết thực hiện chuyên chính Những tư tưởng này của Hồ Chí Minh vẫn
vô sản, đập tan mọi âm mưu và hành động còn nguyên giá trị đối với công cuộc xây
chống phá của các lực lượng thù địch xâm dựng, bảo vệ đất nước ngày nay.
phạm độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ
của Tổ quốc và an ninh quốc gia. Chủ động 5. TÀI LIỆU THAM KHẢO
ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu gây chia [1] 12/6/2007. Quan điểm của V.I. Lê-nin về
rẽ dân tộc, áp đặt và cường quyền, tích cực nhà nước và vấn đề xây dựng nhà nước
tuyên truyền làm cho thế giới hiểu rõ đất pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Tạp
nước, con người, đường lối, chính sách của chí Cộng sản.
Đảng và Nhà nước Việt Nam. Tranh thủ sự [2] Ngày 8 tháng 2 năm 1957, Bài viết đăng
đồng tình, ủng hộ và hợp tác ngày càng rộng trên báo Quân đội nhân dân, số 316.
rãi của nhân dân thế giới vào việc bảo vệ chế [3] Hồ Chí Minh: 2011, Toàn tập, tập 3, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội, , tr.4.
độ, bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia.
[4] [5]. Hồ Chí Minh: 2011, Toàn tập, tập 4,
Cùng với đó, thực hiện dân chủ rộng rãi NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.50, 51.
trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn [6] Hồ Chí Minh: 2011, Toàn tập, tập 11, NXB
hóa, xã hội, ở tất cả các cấp, các ngành, phát Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.247.
huy mọi tiềm năng, sức mạnh của các tổ chức
333
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
