intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo khoa học: " ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ TÍCH LŨY ĐẠM, LÂN TRONG MÔ HÌNH NUÔI TÔM SÚ (Penaeus monodon) THÂM CANH"

Chia sẻ: Linh Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
87
lượt xem 11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một nghiên cứu về cân bằng khối lượng chất dinh dưỡng trong hệ thống nuôi tôm thâm canh được thực hiện tại tỉnh Bạc Liêu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: " ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ TÍCH LŨY ĐẠM, LÂN TRONG MÔ HÌNH NUÔI TÔM SÚ (Penaeus monodon) THÂM CANH"

  1. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ TÍCH L ŨY ĐẠ M, LÂN TRONG MÔ HÌNH NUÔI TÔM SÚ (Penaeus monodon) THÂM CANH Nguyễn Thanh Long1 và Võ Thành Toàn1 ABS TRACT A study on nutrient mass balance in the shrimp intensive culture system was conducted in Bac Lieu province. The aim of the study was to determine the accumulation and dispersal levels of nitrogen and phosphorus in this culture model. Two shrimp stocking densities (27 PL/m 2 and 35 PL/m2 ) were designed in two earthen ponds (2,000 m2 /pond) with two replicates each. The results indicated that all measured parameters were fluctuating during the culture period (168 days). However, these values varied within the acceptable ranges. The quality of culture water reduced towards the end of the culture period in both treatments. Concentrations of TAN, NH3 , NO2 -, NO3 -, TKN, chlorophyll-a and TSS increased during this period. DO concentration at 6 AM was decreasing after one month of culture period. There were no significant differences in yields between treatment 1 (4,953±413 kg/ha/crop) and treatment 2 (4,842±850 kg/ha/crop), however, survival rate in treatment 1 (78.62±4.55%) was significantly higher than that in treatment 2 (46.79±4.51%) while daily weight gain in treatment 1 (0.15±0.00 g/shrimp/day) was significantly lower than that in treatment 2 (0.17±0,01g/shrimp/day) (p0.05). Nitrogen accumulated in shrimp, water and sediment was 16%, 29% and 28%, respectively. Similarly, 9%, 2% and 40% were found for phosphorous in these sources, respectively. In addition, significant uncountable amounts of nitrogen and phosphorus considered loss were 27% and 49%, respectively. Results of nutrient mass balance asl indicated that to produce 1 ton of shrimp, approximate 118÷120 kg N of nitrogen and 30÷33 kg of phosphorus were released into the environment. K eywords: nitrogen, phosphorus, intensive tiger shrimp culture Title: Study on the accumulation of nitrogen and phosphorus in intensive shrimp (Penaeus monodon) ponds TÓM TẮT Nghiên cứu về m ức độ tích lũ y đạm, lân trong mô hình nuôi tôm sú thâm canh đ ược th ực hiện tạ i tỉnh Bạ c Liêu nh ằm xác đ ịnh m ức độ và sự phân bố d inh d ưỡng của chấ t th ả i trong mô hình này. Thí nghiệm đ ược bố trí với hai mậ t độ nuôi (27 con/m2 và 35 con/m2 ) trong ao đ ấ t (2.000 m 2 /ao) với hai lần lặp lạ i. Kết quả cho thấ y các ch ỉ tiêu môi trường n ước biến đ ộng trong th ời gian nuôi tôm sú (168 ngày) nh ưng trong giới hạ n cho phép. Gần cu ố i vụ nuôi môi trường ngày càng xấu đ i. Hàm lượng oxy lúc 6 giờ sáng bắ t đ ầu giảm sau 1 tháng nuôi và các hàm lượng TAN, NH3 , NO2 -, NO3 -, TKN, chloropyll_a và TSS tăng d ần đến cu ố i vụ nuôi. Nă ng su ấ t củ a hai nghiệm th ức 1 và 2 khác nhau không có ý ngh ĩa (NT1: 4.953±413 kg/ha/vụ , NT2: 4.842±850 kg/ha/vụ ), nh ưng tỷ lệ số ng ở n ghiệm th ức 1 (78,62±4,55%) thì cao h ơn ở n ghiệm th ức 2 (46,79±4,51%) trong khi tă ng trưởng tuyệt đ ố i ở nghiệm th ức 1 (0,15±0,00 g/con/ngày) th ấp h ơn nghiệm th ức 2 (0,17±0,01g/con/ngày) (p
  2. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ 1 GIỚ I THIỆU Việt nam có tiềm năng nuôi trồng thủy sản nước lợ. Năm 2005, t ổng di ện tích nuôi trồng thủy sản nước lợ là 641.045 ha, với sản lượng đạt được 546.716 t ấn. Diện tích nuôi tôm nước lợ là 604.479 ha, chiếm 94,3% t ổng diện tích nuôi nước lợ. Sản lượng tôm nước lợ đạt 324.680 t ấn (Bộ T hủy sản, 2006) Đồng Bằng Sông Cử u Long (ĐBSCL) là vùng nuôi tôm nước lợ quan trọng nhất so với cả nước. Năm 2005, diện tích nuôi tôm nước lợ củ a ĐBSCL đ ạt 535.145 ha chiếm 88,5%, với sản lượng tôm nuôi 263.560 t ấn chi ếm 81,2% so với cả nước (Bộ T hủy sản, 2006). Việ c suy giảm năng suất trong hệ t hống ao nuôi tôm thâm canh có liên quan đến sự suy gi ảm về ch ất lượng nước cung c ấp, nước trong ao và bùn đáy. M ột trong nhữ ng bất cập hàng đầu trong nghề nuôi thủy sản là công tác quy hoạch. Bộ T hủy sản (2003) đã đề n ghị t riển khai quy hoạch các vùng nuôi t ập trung, đặ c bi ệt là vùng nuôi tôm. Công tác qui hoạch vùng nuôi thủy sản ven biển sao cho phát triển ổn định, ít dịch bệnh gây ra do ô nhiễm môi trường t ừ nước thải, từ các mô hình nuôi thủy sản nhất là chất thải ra t ừ các mô hình nuôi tôm sú thâm canh, đề t ài “ Đánh giá mức độ tích l ũy đạm, lân trong mô hình nuôi tôm sú thâm canh” đã được thự c hiện nhằm góp phần làm cơ sở cho vi ệc quản lý và qui hoạch vùng nuôi tôm an toàn. 2 PHƯƠ NG PHÁP NGHIÊN CỨ U M ột mô hình nuôi tôm sú thâm canh được thự c hiện trong 168 ngày trên ao đất có diện 2 2 tích mỗi ao 2.000 m và bố t rí hai nghiệm thứ c với hai mật độ t hả khác nhau (27 con/m 2 và 35 con/m ). Cả hai nghiệm thứ c được thả PL15, trọng lượng trung bình 0,024 g/con. Trong quá trình nuôi không thay nước và không bổ sung nước, có sử dụng máy quạt nước trong quá trình nuôi. M ẫu đất đã được thu 2 lần lúc bắt đầu thả t ôm giống và lúc thu hoạch để p hân tích độ ẩm, hàm lượng N và P. - - Các ch ỉ t iêu v ề t hủy lý hoá như pH, nhiệt độ, độ mặn, DO, độ k iềm, NO3 , NO2 , TN, TP, 3- PO4 , TAN, TSS, Chlorophyll-a được thu mẫu định kỳ mỗi tháng 2 lần. M ẫu tôm lúc thả và khi thu hoạch được thu để p hân tích độ ẩm, N và P. Các lo ại thứ c ăn Nine star 1, Nine star 2, Nine star 3, Nine star 4, Nine star 5 và Red star được sử dụng cho tôm ăn trong suốt thời gian thí nghiệ m. M ỗi loại thứ c ăn đều được phân tích độ ẩm, N và P. Hàm lượng protein của loại thứ c ăn Nine star 1, 2 và 3 là 50%; 4 và 5 là 48% và Red star là 42%. Khẩu phần ăn được sử dụng theo hướng dẫn được ghi trên bao bì thứ c ăn của nhà sản xuất. 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 3.1 Biế n động một số chỉ tiêu môi trường nướ c trong mô hình nuôi tôm sú thâm canh 3.1.1 Nhiệt độ nước o Nhiệt độ t rung bình trong ao ở n ghiệ m thứ c 1 và 2 l ần lượt lúc 6 gi ờ sáng là (27,1 C- o o o o o o o 31,4 C và 26,9 C-31,5 C) và lúc 14 gi ờ (28,1 C-34,2 C và 27,9 C-34,1 C). Kết quả cho thấy nhiệt độ nước ở cả hai nghi ệm thứ c có sự biến động lớn, sự chênh lệ ch nhi ệt độ giữ a hai nghiệ m thứ c không cao t ại mỗ i đợt thu mẫu (0,1-0,8oC). Nhìn chung nhiệt độ ở hai 45
  3. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ nghi ệm thứ c nằm trong khoảng thích hợp cho sự p hát triển của tôm sú là 25-35oC (Whetstone et al.,2002) 3.1.2 pH Ở nghiệ m thứ c 1 lúc 6 gi ờ p H biến động trong suốt vụ nuôi là 6,5-7,7 và 14 giờ l à 6,9- 7,9; t ương t ự đối với nghi ệm thứ c 2: lúc 6 gi ờ là 6,8-7,6 và 14 giờ l à 6,9-7,9. Nhìn chung, trong suốt vụ nuôi pH t ại các thời đ iểm đo trong ngày ở hai nghiệ m thứ c thì t ương đối ổn định, không có sự biến động lớn, càng về cuối vụ nuôi pH trong ao có xu hướng giả m vì đây là mùa mư a. Theo Chanratchakool et al. (1995) khoảng t ối ư u cho sự p hát triển của tôm sú, nên giữ pH trong ao nuôi ổn định t ừ 7,5-8,4, như vậy đối với thí nghiệm này tuy pH t ương đối ổn định trong suốt thời gian nuôi như ng có nhữ ng thời đi ểm pH trong ao thấp hơn mứ c t ối ư u theo khuy ến cáo của Chanratchakool et al. (1995). Sự dao động pH trong ngày lớn hay nhỏ t ùy thuộc vào mật độ t ảo trong ao, độ mặn và độ kiềm trong ao. Lượng t ảo trong ao cao sẽ gây nên sự dao động pH lớn, độ kiềm cao sẽ làm cho pH ổn định. Kết quả cho thấy dao động pH lớn ở giai đoạn giữ a vụ nuôi lớn do lượng t ảo trong ao cao và độ kiề m ở giai đo ạn này thấp, ngược lại ở giai đoạn đầu và cuối vụ nuôi pH biến động trong ngày nhỏ do lượng t ảo trong ao thấp và độ kiề m ở giai đoạn này thì cao. Theo Chanratchakool et al. (1995) biên độ dao động pH thích hợp cho tôm sú phải nhỏ hơn 0,5. Như vậy, ở cả hai nghiệm thứ c giai đoạn t ừ ngày nuôi 60 đến ngày 100 thì dao động pH trong ngày lớn hơn 0,5 nên có thể ảnh hưởng đến tôm. 3.1.3 Độ mặn Độ mặn trong ao nuôi ở hai nghi ệm thứ c chênh lệch không lớn, cao ở đầu vụ nuôi (mùa khô) và giảm d ần về cuố i vụ nuôi (mùa mư a). Độ mặn đ ầu vụ nuôi ở n ghiệ m thứ c 1 là 33,5‰ và cuối vụ nuôi là 10,0‰, t ương t ự ở nghiệm thứ c 2, độ mặn đầu vụ nuôi là 32,0‰ và cuối vụ nuôi là 10,5‰. Theo Whetstone et al. (2002), tôm sú có thể sinh trưởng và phát triển bình thường trong môi trường có nồng độ muố i t ừ 15-35‰ và theo Wanninayake et al. (2001) thì độ mặn trong ao cho sự p hát triển t ối ư u của tôm sú là 15- 25‰ nên chúng ta thấy ở cuối vụ nuôi độ mặn ở h ai nghi ệm thứ c điều thấp hơn 15‰, như vậy độ mặn trong ao nuôi tôm sú ở giai đoạn cuố i vụ có thể gây bất lợi cho tôm. 3.1.4 Oxy hòa tan Hàm lượng oxy hòa tan lúc 6 giờ ở n ghi ệm thứ c 1 dao động t ừ 1,7 mg/L đến 5,5 mg/L và ở nghi ệm thứ c 2 t ừ 2,5 mg/L đến 6,1 mg/L. Hàm lượng oxy vào buổi sáng ở hai nghiệm thứ c ở đầu vụ nuôi và cuối vụ nuôi thì cao đ ảm b ảo cho sự sinh trưởng của tôm như ng ở giai đoạn giữ a vụ nuôi thì thấp. Oxy lúc 6 gi ờ sau một tháng nuôi thấp nó làm cho tôm nổi đầu và làm ảnh hưởng xấu đến tôm. Hàm lượng trong nước đo lúc 14 giờ ở nghiệm thứ c 1 dao động t ừ 4,3 mg/L đến 6,8 mg/L và nghi ệm thứ c 2 t ừ 3,6 mg/L đến 6,9 mg/L. Qua kết quả chứ ng t ỏ rằng hàm lượng oxy lúc 14 gi ờ ở cả hai nghiệ m thứ c thì không cao có thể là do t ảo trong ao thấp, điều này được thể hiện ở kết quả p hân tích hàm lượng chlorophyll-a t rong ao. 3.1.5 Độ k iềm Độ kiềm trung bình ở hai nghiệ m thứ c không khác bi ệt nhau nhiều. Độ ki ềm ở n ghiệm thứ c 1 biến động t ừ 38,8 mg/L đến 152,2 mg/L và nghiệm thứ c 2 t ừ 51,3 mg/L đến 132,5 mg/L. Độ ki ềm trong ao ở giai đo ạn đầu và cuối thí nghiệm cao h ơn giai đoạn giữ a vụ nuôi. Sự biến động này phụ t huộc vào độ mặn và sự p hát triển của t ảo, độ mặn càng cao thì độ kiềm càng cao và t ảo phát triển mạnh thì độ kiềm cũng t ăng cao (Trương Quốc Phú et al., 2006). Charantchakool e t al. (2003) cho r ằng độ kiềm lý t ưởng cho t ăng trưởng và phát triển của tôm là 80-120 mg/L, độ kiề m thấp hơn 40 mg/L gây khó khăn trong điều 46
  4. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ chỉnh pH và làm pH biến động ngày đêm lớn, ảnh hưởng không t ốt đến sứ c khỏe tôm nuôi. Do đó cần theo dõi sự biến động độ k iềm trong ao và giữ ở mứ c độ cho phép. + 3.1.6 TAN (NH3 v à NH4 ) Hàm lượng TAN trung bình nghiệm thứ c 1 dao động trong khoảng 0,03-4,30 mg/L và ở nghi ệm thứ c 2 là 0,01-3,78 mg/L. Do mô hình không thay nước nên hàm lượng TAN t ăng cao vào cuối vụ nuôi ở cả hai nghiệ m thứ c. Tuy nhiên, hàm lượng NH3 ở nghiệm thứ c 1 dao động t ừ 0,00 mg/l đ ến 0,05 mg/L và t ừ 0,00 mg/L đến 0,05 mg/L ở n ghiệm thứ c 2 và thấp hơn mứ c nguy hiểm cho tôm là 0,1mg/L (Whetston et al., 2002). - 3.1.7 Nitrite (NO2 ) 2+ Nitrite là dạng đạm có độc tính đối với thủy sinh vật, ở các thủy vự c có hàm lượng Ca - và Cl có khuynh hướng làm gi ảm tính độc của nitrite (Preedalumpabutt et al., 1989). - Nồng độ NO2 ở n ghiệ m thứ c 1 dao động t ừ 0,003 mg/L đ ến 1,646 mg/L và nghi ệm thứ c - 2 t ừ 0,012 mg/L đ ến 1,435 mg/L. Theo Chen và Chin (1988) nồng độ an toàn củ a NO2 - đối với hậu ấu trùng tôm sú 4,5 mg/L nên mặ c dù ở cuối giai đoạn nuôi nồng độ NO2 ở cả hai nghi ệm thứ c t ăng nhanh như ng t ối đa không quá 1,7 mg/L nên không ảnh hưởng - đến tôm nuôi. Tuy nhiên, cũng c ần lư u ý đến sự t ăng nhanh và đột ngột củ a NO2 t rong hệ t hống ở cuối vụ nuôi, nếu không sẽ ảnh hưởng lớn đến tôm. - 3.1.8 Nitrate (NO3 ) Hàm lượng NO3- t rong nghiệ m thứ c 1 dao động từ 0,007 mg/L đến 1,510 mg/L và t ừ - 0,007 đến 1,575 mg/L ở n ghi ệm thứ c 2. NO3 ở cả 2 n ghiệ m thứ c trong thí nghi ệm đều thấp hơn khoảng thích hợp trong ao nuôi là t ừ 0,2-10 mg/L (Boyd, 1998). Hàm lượng - NO3 t rong ao ít biến động ở đầu vụ nuôi và t ăng đột ngột ở cuối vụ nuôi và đạt gần đến 1,6 mg/L ở cả hai nghiệ m thứ c. Trong thí nghi ệm này, khối lượng thứ c ăn công nghiệp được cung cấp nhiều ở cuố i giai đoạn nuôi trong khi m ật độ t ảo trong ao thì không cao - nên kết quả cho thấy NO3 t ăng nhanh ở cuối giai đo ạn thí nghiệm. 3.1.9 Tổng đạm Kjeldahl (TKN) Nồng độ T KN ở n ghi ệm thứ c 1 dao động t ừ 1,9 mg/L đến 18,7 mg/L và ở n ghiệ m thứ c 2 t ừ 1,8 mg/L đến 17,7 mg/L. Hàm lượng TKN ở cả hai nghiệ m thứ c đều t ăng và có giá trị cao ở cuối vụ nuôi. Kết quả t hí nghiệm cao hơn kết quả nghiên cứ u của T ạ Văn Phương (2006) vào mùa mư a là t ừ 1,4-2,9 mg/L, như ng lại phù hợp với kết quả vào mùa nắng là 1,1-6,2 mg/L và cao hơn nhiều vớ i kết quả t hí nghi ệm nuôi tôm sú kết hợp của Trương Quốc Phú et al. (2007). Có nghĩ a là đố i với ao nuôi tôm thâm canh hàm lượng TKN cao ở giai đoạn cuố i, nếu không quản lý chất lượng nước t ốt sẽ dễ t ạo nên hiện t ượng phú dưỡng và ô nhiễm trong ao nuôi. 3- 3.1.10 PO4 3- Nồng độ PO4 ở cả hai nghiệ m thứ c có giá trị t hấp trong suốt vụ nuôi. Nghiệm thứ c 1 dao động t ừ 0,013 mg/L đến 0,140 mg/L và t ừ 0,011 mg/L đến 0,143 mg/L đố i với nghiệm 3- thứ c thứ 2. Theo Boyd (1998), PO4 có thể bị nền đáy ao hấp thu, đặc bi ệt đối vớ i nhữ ng nền đáy chứ a nhiều axit hữ u cơ hay CaCO3 dễ dàng hấp thu mạnh các muối orthophophate hòa tan trong nước. Trong quá trình nuôi tôm thí nghiệm để t ăng độ kiềm 3- và ổn đ ịnh pH thì vôi đã được bón thường xuyên nên có thể sự bi ến động PO4 t rong thí nghi ệm là do sự kết t ủa thành dạng Ca3(PO4)2 và sự hấp thu của nền đáy. Hệ quả của quá 3- trình này là nồng độ PO4 t rong nước ao nuôi nằm trong khoảng thích hợp cho ao nuôi. 47
  5. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ 3.1.11 TP T heo Boyd (1998), sau khi thự c vật nổi chết đi có 20-30% lân t ổng số t rong cơ t hể chúng phân hủy thành muối vô cơ hòa tan và 30-40% dưới dạng hữ u cơ hòa tan. Sự p hân hủy xác thự c vật nổi sau khi chết và sự p hóng thích t ừ t hứ c ăn các dạng lân làm nồng độ lân t ổng số luôn biến động. Lân trong nước t ồn t ại dưới nhiều dạng như các muối orthophosphate hòa tan hay các dạng phốt-phát ngư ng t ụ, các dạng này có thể chuy ển hóa lẫn nhau phụ t huộc vào pH nước. Sự ổn định pH trong quá trình thí nghiệm đã làm cho nồng độ các d ạng lân trong nước cũng t ương đối ổn đ ịnh. Hàm lượng TP ở nghi ệm thứ c 1 dao động t ừ 0,088 mg/L đ ến 0,535 mg/L và nghiệm thứ c 2 t ừ 0,100 mg/L đ ến 0,425 mg/L. Kết quả cho thấy hàm lượng TP trong nước có biến động như ng giá trị T P trong nước không cao và có xu hướng t ăng ở cuối vụ nuôi. 3.1.12 Chlorophyll-a Hàm lượng Chlorophyll-a ở n ghi ệm thứ c 1 dao động trong kho ảng t ừ 2,59 µg/l đến 61,72 µg/L và nghi ệm thứ c 2 t ừ 1,10 µg/L đến 65,70 µg/L. Theo Boyd (1990), hàm lượng thích hợp trong ao nuôi dao động t ừ 50-200 µg/L. Hàm lượng chlorophyll-a được dùng để t ính sinh khối của phiêu sinh thự c vật (Boyd,1990) vì vậy sự biến động hàm lượng Chlorophyll-a có liên quan đến sự biến động số lượng phiêu sinh thự c vật. Do đó, hàm lượng Chlorophyll-a ở 2 n ghiệ m thứ c trong thí nghi ệm thấp nguyên nhân chính là do t ảo trong ao kém phát triển. Ở cuối vụ nuôi tuy hàm lượng đạm và lân trong ao t ăng cao như ng t ảo không phát triển phần là do giai đoạn này là mùa mư a, độ đục cao, cường độ ánh sáng y ếu nên giớ i hạn sự p hát triển của t ảo trong ao nuôi. 3.1.13 Tổng v ật chất lơ lử ng (TSS) Hàm lượng TSS trong nghiệm thứ c 1 dao động trong khoảng t ừ 110,8 mg/L đến 611,5 mg/L và ở nghiệm thứ c 2 t ừ 75,9 mg/L đến 746,6 mg/L. Hàm lượng TSS trong suốt vụ nuôi t ăng giả m không theo qui luật và nó phụ t huộc vào đi ều ki ện thời tiết. Quá trình rữ a trôi do mư a là nguyên nhân làm hàm lượng TSS t ăng cao vào cuối vụ nuôi. M ặt khác, cùng thời gian này người nuôi cũng đã sử dụng các loại vôi bón ao làm cho v ật chất lơ lử ng trong ao bị kết t ủa xuống nền đáy đã làm giả m hàm lượng vật chất lơ lử ng trong ao trong các ngày nuôi tiếp theo, chính vì vậy sự biến thiên củ a TSS trong suốt thời gian thí nghi ệm t ăng giả m bất thường. 3.2 Mức độ tích l ũy đạm, lân trong mô hình nuôi tôm sú thâm canh B ảng 1: S ự p hân b ố đ ạm trong ao nuôi tôm (ao 2000 m2 ) NT1 (27 con/m2) NT2 (35 con/m2) Nội dung 154.863± 910a 136.579±19.545a Cung c ấp từ t hứ c ăn (g) 25.150±3.192a 22.227±2.271a T ích lũy trong tôm (g) 129.713±2.282a 114.352±17.274a T hải ra môi trường (g) 46.112±1.832a 38.332±2.465a - T ích lũy trong nước (g) 40.351±5.280a 40.529±6.637a - T ích lũy trong bùn đáy (g) 43.250±9.394a 35.490±8.172a - Lượng thất thoát (g) 143±1a 142±5a Lượng N (g) cần có để sản xuất 1 kg tôm sú 120±12a 118±3a Lượng N (g) thải ra môi trường khi sản xu ất 1 kg tôm sú Các giá trị c ùng một hàng có cùng chữ c ái thì khác nhau không có ý nghĩa thống kê (p>0,05) 48
  6. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ Kết quả cho thấy lượng đạm và lân đầu vào, đầu ra và lượng thải ra môi trường của hai mật độ này khác nhau không có ý nghĩa thống kê (P>0,05). Người nuôi cho ăn dự a vào sứ c ăn của tôm hằng ngày để điều ch ỉnh khẩu phần ăn cho thích hợp, tránh dư t hừ a và không ư ớc tính được t ỷ lệ sống chính xác nên thứ c ăn cung cấp cho ao ở h ai nghiệm thứ c khác nhau không có ý nghĩ a thống kê (P>0,05). M ặt khác, t ỉ l ệ sống ở n ghiệ m thứ c 1 cao hơn t ỷ lệ sống ở n ghiệ m thứ c 2 như ng lượng thứ c ăn cung c ấp cho ao thì như nhau nên khối lượng trung bình của tôm lúc thu hoạch ở n ghi ệm thứ c 1 thì nhỏ hơn khối lượng tôm trung bình ở n ghiệm thứ c 2 và t ăng trưởng tuy ệt đối trung bình của tôm ở n ghiệm thứ c 1 cũng thấp hơn t ăng trưởng tuy ệt đối trung bình của tôm ở n ghiệ m thứ c 2. Ở cả hai nghi ệm thứ c lượng đạm và lân tích lũy trong tôm ở nghiệm thứ c 1 nhiều hơn ở nghi ệm thứ c hai là do sản lượng ở n ghiệ m thứ c 1 cao hơn ở n ghi ệm thứ c 2, tuy nhiên chúng khác nhau không có ý nghĩa thống kê (P>0,05). T ổng lượng đạ m và lân thải ra môi trường ở hai nghiệm thứ c cũng khác nhau không có ý nghĩ a thống kê (P>0,05). B ảng 2: S ự p hân b ố lân trong ao nuôi tôm (ao 2000 m2 ) NT1 (27 con/m2) NT2 (35 con/m2) Nội dung 36.662±218a 32.333±4.661a Cung c ấp từ t hứ c ăn (g) 3.304±849a 2.681±158a T ích lũy trong tôm (g) 33.358±631a a T hải ra môi trường 29.652±4.502 701±50a a - T ích lũy trong nước (g) 805±60 11.404±1.262a 15.532±872a - T ích lũy trong bùn đáy (g) 21.253±682a 13.316±3.571a - Lượng thất thoát (g) 34±3a 34±1a Lượng P (g) cần có để sản xuất 1 kg tôm sú 31±3a 31±1a Lượng P (g) thải ra môi trường khi sản xu ất 1 kg tôm sú Các giá trị c ùng một hàng có cùng chữ c ái thì khác nhau không có ý nghĩa thống kê (p>0,05) T ừ số liệu về lượng đạ m cung cấp cho ao nuôi t ừ t hứ c ăn và lượng đạm tích lũy trong tôm, ta thấy lượng đạm c ần thiết để sản xu ất 1 kg tôm ở h ai nghiệm thứ c (143±1 g và 142±5 g) và khác biệt không có ý nghĩ a thống kê (P>0,05), t ương t ự lân cần thiết cho sản xuất 1 kg tôm cũng khác biệt không có ý nghĩ a (P>0,05), lượng lân cần thiết để sản xuất 1 kg tôm ở hai nghiệm thứ c lần lượt là 34±3 g và 31±1 g. M ặt khác, lượng đ ạm thải ra môi trường khi sản xuất 1 kg tôm sú là 120±12 g và 118±3 g, và lượng lân thải ra môi trường là 31±3 g và 31±1 g. Cả h ai lượng đạm và lân thải ra môi trường khi sản xuất 1 kg tôm sú ở mô hình nuôi tôm sú thâm canh thì khác biệt không có ý nghĩa (P>0,05). Như vậy, lượng đạ m và lân cần thiết để sản xuất 1 kg tôm sú và thải ra môi trường khi sản xuất 1 kg tôm sú ở hai mật độ khác nhau trong mô hình nuôi tôm sú thâm canh thì không khác nhau có ý nghĩa (P>0,05). Bảng 3 thể hiện t ỷ lệ lượng đạm và lân phân bổ t rong tôm, nước, bùn đáy và lượng thất thoát từ rò rĩ, bốc hơ i… Lượng đạm tích lũy chủ y ếu trong nướ c (NT1: 29,77±1,01%, NT1: 28.39±2,26%), kế đến là đ ất (NT1: 26,04±3,26%, NT2: 29.59±0,63%), tích lũy trong tôm (NT1:11,33±1,39%, NT2:11,38±0,02%). Đối với lân thì có một lượng lớn tích lũy trong đất (NT1:31,13±3,63%, NT2: 48,66±4,32%), kế đến trong tôm (NT1: 16,23±1,97%, NT2: 16.37±0,68%) và tích lũy trong nước (NT1:1,91±0,15%, NT2: 2,52±0,18%). T ừ kết quả của nghiên cứ u này thì chỉ một lượng nhỏ đ ạm và lân được tích lũy cho sự t ăng trưởng của tôm, phần lớn đ ạm và lân thải ra môi trường. Đạ m tích lũy nhiều trong nước trong khi lân thì tích lũy trong bùn đáy ao nhiều. Qua Bảng 3 ta thấy tỷ lệ p hần trăm đạm và lân tích lũy trong tôm ở h ai nghiệm thứ c khác biệt không có ý nghĩa thống kê (p>0,05). Kết quả t ính được cho thấy lượng tích lũy nit ơ 49
  7. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ t rong tôm, trong nước, trong bùn đáy và không tính được lần lượt là 16%, 29%, 28% và 27% và đối với photpho là 9%, 2%, 40% và 49%. B ảng 3: S ự p hân b ố n itơ và photpho trong ao nuôi tôm lúc thu hoạch (%) NT1 (27 con/m2) NT2 (35 con/m2) Nội dung Nit ơ T ổng N cung cấp t ừ t hứ c ăn (%) 100,00 100,00 16,23±1,97a 16.37±0,68a Tích lũy trong tôm (%) 29,77±1,01a 28.39±2,26a T ích lũy trong nước (%) 26,04±3,26a 29.59±0,63a T ích lũy trong đất (%) 27,96±6,23a 25.65±2,31a Lượng thất thoát (%) Photpho T ổng P cung cấp t ừ t hứ c ăn (%) 100,00 100,00 9,00±2,26a 8,40±0,72a Tích lũy trong tôm (%) 1,91±0,15a 2,52±0,18a T ích lũy trong nước (%) 31,13±3,63a 48,66±4,32a T ích lũy trong đất (%) 57,96±1,51a 40,43±5,22a Lượng thất thoát (%) Các giá trị c ùng một hàng có cùng chữ c ái thì khác nhau không có ý nghĩa thống kê (p>0,05) T ừ kết quả t hí nghiệm cho thấy phần lớn đạm thải ra môi trường thì tích lũy trong nước, trong khi đó đối v ới lân thì tích lũy nhiều trong bùn đ áy ao. Chính vì vậy người nuôi tôm cũng như nhữ ng nhà qui hoạ ch, quản lý vùng nuôi tôm, nhất là nuôi tôm thâm canh cần có phương pháp xử lý nước thải t ừ mô hình nuôi tôm sú thâm canh hay có nhữ ng mô hình nuôi kết hợp nhằm t ận dụng nguồn dinh dưỡng dư t hừ a này t ạo ra sản xuất ra nhữ ng sản lượng khác nh ằm giảm thiểu ô nhi ễm môi trường nuôi trong vùng, giúp cho nghề nuôi tôm bền vữ ng hơn. 3.3 Tăng trưở ng, tỉ l ệ sống và năng suất tôm trong mô hình thâm canh Kết quả cho thấy tỷ lệ sống ở nghiệm thứ c 1 (78,62±4,55%) cao hơn tỷ lệ sống nghiệm thứ c 2 (46,79±4,51%) và khác nhau có ý nghĩa thống kê (P
  8. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ Hệ số chuy ển hóa thứ c ăn (FCR) ở hai nghi ệm thứ c lần lượt là 1,82±0,14 và 1,79±0,06 khá cao so vớ i k ết quả đi ều tra của Võ Văn Bé (2007) (FCR t ừ 1,37-1,73). Hệ số chuy ển hóa thứ c ăn cao là nguyên nhân t ạo nên t ỷ lệ đạm lân thải ra môi trường cao. 4 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 4.1 Kế t luận - - Gần cuối vụ nuôi môi trường có d ấu hiệu ngày càng xấu đi, hàm lượng TAN, NH3 , - - NO2 , NO3 , TKN, chloropyll_a và TSS t ăng. Hàm lượng oxy lúc 6 giờ sáng bắt đầu gi ảm sau 1 tháng nuôi. - Năng suất của hai nghi ệm thứ c 1 và 2 không khác nhau có ý nghĩa (NT1: 4.953±413 kg/ha/vụ, NT2: 4.842±850 kg/ha/vụ), tuy nhiên tỷ lệ sống ở nghi ệm thứ c 1 (78,62±4,55%) thì cao hơn ở nghiệm thứ c 2 (46,79±4,51%) trong khi t ăng trưởng tuy ệt đối ở n ghi ệm thứ c 1 (0,15±0,00 g/con/ngày) thì thấp hơn ở n ghiệm thứ c 2 (0,17±0,01g/con/ngày). - Hệ số chuy ển hóa thứ c ăn (FCR) ở hai nghi ệm thứ c thì cao (NT1: 1,82±0,14 và NT2: 1,79±0,06) - Lượng tích lũy đạm trong tôm, trong nước, trong bùn đáy và không tính được l ần lượt là 16%, 29%, 28% và 27% và đối với lân là 9%, 2%, 40% và 49%. Đạm tích lũy nhiều trong nước và lân tích lũy nhiều trong đ ất. - Khi sản xuất ra 1 t ấn tôm sú sau thì ra môi trường khoảng 173÷196 kg N và 30÷33 kg P. 4.2 Đề xuất - Cuối giai đoạn nuôi môi trường ngày càng xấu đ i, c ần quan tâm và xử lý để không ảnh hưởng đ ến sứ c khỏe của tôm. Cần cung cấp oxy sau một tháng nuôi. - M ột lượng lớn đạm tích lũy trong nước và lân tích lũy trong bùn đáy, nên cần xử lý nước thải trước thải ra môi trường và c ải t ạo n ền đáy kỹ để vụ nuôi sau tránh ô nhiểm môi trường nhanh chóng. - Để giả m chất thải ra môi trường và cải t ạo ao nuôi, có thể sử dụng các mô hình nuôi ghép, nuôi tuần hoàn, nuôi luân canh v ới các loài thủy sản khác hay sử dụng thự c vật để hấp thu đạm và lân t ừ nguồn chất thải này. TÀI LIỆU THAM KHẢO B ộ thủy sản, 2003. Kết quả nuôi trồng thủy sản năm 2002, kế hoạch và giải pháp thực hiện năm 2003 B ộ T hủy sản, 2006. Báo cáo tổng kết nuôi thủy sản năm 2005 và kế hoạch phát triển đến 2010 ở Việt Nam. Boyd, C. E., 1990. Water Quality for Aquaculture. Binninghan Pushlishing Co. Binninghan, Alabana. Boyd, C. E., 2003. Bottom soil and water quality management in shrimp ponds. ournal of Applied Aquaculture; vol. 13, no. ½; pp. 11-33, 2003 ISSN: 1045-4438 Boyd, C.E. 1998. Water Quality For Pond Aquaculture. Department of Fisheries and Apllied Aquacultures Auburn University, Alabama 36849 USA. p. 37. Chanratchakool Pornlerd, James F. Turnbull, Simon J. Funge-Smith, Ian H. MacRae and Chalor Limsuwan. 1995. Aquatic animals Health Research Institute. Quản lý sức khoẻ tôm trong ao nuôi (Dịch bởi khoa Thủy sản Đại Học C ần thơ, 2003). Chanratchakool, P. 2003. Problem in Penaeus monodon culture in low salinity areas. Advice on Aquatic Animal Health Care. Aquaculture asian vol. VIII, no. 1. Chen, J. C and T. S. Chin. 1998. Accute oxicity of nitrite to tiger praw, penaus monodon, larvae. Aquaculture 69, pp. 253-262 1998 ISSN; 0044-8486. 51
  9. Tạ p chí Khoa họ c 2008 (1): 44-52 Tr ường Đạ i họ c Cần Th ơ Nguyễn Chu Hồi et al.., 2005. B ước đầu đánh giá môi trường trong nuôi trồng thủy sản ven biển Việt Nam. Hội thảo toàn quốc B ảo vệ môi trường và Nguồn lợi thủy sản, tại Hải Phòng, 14-15/01/2005. T ạ Văn Phương, 2007. Nghiên cứu sự tích lũy đạm lân trong ao nuôi tôm sú thâm canh mùa mưa ở S óc Trăng. T ạp chí Khoa học, Trường Đại học C ần Thơ, S ố 8, 2007. Trương Quốc Phú et al., 2006. Xây dựng mô hình nuôi tôm bền vững với qui trình kỹ thuật nuôi tôm sú ghép với cá rô phi ở tỉnh Sóc Trăng (http://www.mekongfish.net.vn/uploads/tailieu_xuatban/baocao_khoahoc/tom_rophi.pdf) Võ Văn Bé, 2007, Điều tra hiệu quả nuôi tôm sú (Penaeus monodon) rải vụ ở tỉnh Sóc Trăng. Luận văn cao học, Khoa Thủy sản, Trường Đại học C ần Thơ W anninayate,W. M., T. B. Ratnayate, R. M. T. K and Edirisinghe, 2001. Experiment culture of tiger shrim (Penaeus monodon) in low salinity Environment in Sri Lanka. Asian Fisheris Forum, Kaohsing (Taiwan). Whetstone, J.M., G. D. Treece, C. L. B and A. D. Stokes, 2002. Opporrunities and Contrains in Marine Shrim Farming. Southern Regional Aquaculture Center (SRAC) publication No. 2600 USDA. 52
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1470 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2