intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " CẢI CÁCH CHẾ ĐỘ AN SINH XÃ HỘI CỦA TRUNG QUỐC THỜI HẬU WTO "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

89
lượt xem
18
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

d-ơng nghi dũng – hình vĩ Gia nhập WTO không chỉ có ảnh h-ởng to lớn và sâu sắc đối với sự phát triển kinh tế xã hội của Trung Quốc, mà còn gây nên sự mất cân bằng trong xã hội. Cụ thể là trong lĩnh vực an sinh xã hội, căn cứ theo yêu cầu của WTO về thể chế kinh tế thị tr-ờng hoàn thiện và những cơ chế thích ứng với nó, có thể nói gia nhập WTO đ-a đến thách thức nhiều hơn cơ hội cho hệ thống an sinh xã hội hiện hành của Trung...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " CẢI CÁCH CHẾ ĐỘ AN SINH XÃ HỘI CỦA TRUNG QUỐC THỜI HẬU WTO "

  1. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ D−¬ng Nghi Dòng – H×nh VÜ Së Nghiªn cøu Kinh tÕ Uû ban C¶i c¸ch vµ Ph¸t triÓn quèc gia Trung Quèc ia nhËp WTO kh«ng chØ cã vÉn cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò cÇn gi¶i G ¶nh h−ëng to lín vµ s©u s¾c quyÕt kÞp thêi, ®ã còng sÏ trë thµnh ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - träng ®iÓm c«ng t¸c cña qu¸ tr×nh hoµn x· héi cña Trung Quèc, mµ cßn g©y nªn thiÖn hÖ thèng an sinh x· héi trong sù mÊt c©n b»ng trong x· héi. Cô thÓ lµ kho¶ng thêi gian tr−íc m¾t vµ sau nµy. trong lÜnh vùc an sinh x· héi, c¨n cø I. C¶i c¸ch chÕ ®é an sinh theo yªu cÇu cña WTO vÒ thÓ chÕ kinh tÕ x héi cña Trung Quèc sau khi thÞ tr−êng hoµn thiÖn vµ nh÷ng c¬ chÕ gia nhËp WTO thÝch øng víi nã, cã thÓ nãi gia nhËp WTO ®−a ®Õn th¸ch thøc nhiÒu h¬n c¬ Sau khi gia nhËp WTO, Trung Quèc héi cho hÖ thèng an sinh x· héi hiÖn ®· tiÕn hµnh nhiÒu c¶i c¸ch vµ ®iÒu hµnh cña Trung Quèc. Cho ®Õn nay, chØnh trong lÜnh vùc an sinh x· héi. Trung Quèc ®· tiÕn hµnh mét lo¹t ®iÒu 1. C¶i c¸ch chÕ ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o chØnh vµ c¶i c¸ch ®èi víi hÖ thèng an Trong lÜnh vùc b¶o hiÓm d−ìng l·o, sinh x· héi, xÐt trong mét møc ®é nhÊt tiÕp tôc hoµn thiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm ®Þnh, nh÷ng c¶i c¸ch ®ã ®Òu cã mèi liªn d−ìng l·o c¬ b¶n cña c«ng nh©n viªn c¸c hÖ víi viÖc gia nhËp WTO, cã nghÜa lµ doanh nghiÖp trong c¸c thµnh phè, thÞ nh÷ng c¶i c¸ch ®ã nh»m thÝch øng mét trÊn; tiÕn hµnh nghiªn cøu thÝ ®iÓm chÕ c¸ch tÝch cùc víi nhu cÇu ph¸t triÓn quèc ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o x· héi ë khu vùc tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸. C¶i c¸ch chÕ ®é n«ng th«n. Mét lµ, tiÕp tôc më réng diÖn an sinh x· héi ®· ®¹t ®−îc nhiÒu kinh bao phñ cña b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ b¶n nghiÖm thùc tiÔn phong phó, tuy nhiªn nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 20
  2. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… c«ng nh©n viªn c¸c doanh nghiÖp trong c¨n cø vµo thùc lùc kinh tÕ cña m×nh c¸c thµnh phè, thÞ trÊn, n©ng cao tØ lÖ ®ãng gãp vµo nguån tµi chÝnh c«ng, ®Èy tham gia ®ãng b¶o hiÓm cña c¸c thµnh m¹nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn chÕ ®é b¶o phÇn kinh tÕ phi quèc h÷u, ®ång thêi hiÓm d−ìng l·o x· héi ë n«ng th«n, thùc tõng b−íc thu nhËn thªm c¸c hé c«ng hiÖn kÕt hîp b¶o hiÓm x· héi víi b¶o th−¬ng c¸ thÓ vµ nh÷ng ng−êi lao ®éng hiÓm ®Êt ®ai. tù do, bªn c¹nh ®ã lµm linh ho¹t nh÷ng TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006, sè ng−êi ph−¬ng thøc ®ãng phÝ b¶o hiÓm d−ìng tham gia b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ b¶n ë l·o. Thø hai, kh«ng ngõng n©ng cao møc thµnh phè vµ thÞ trÊn trªn toµn quèc lµ ®é ®·i ngé b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ b¶n, 187,66 triÖu ng−êi, t¨ng 12,79 triÖu gi¶m bít nh÷ng tæn thÊt g©y ra do vËt ng−êi so víi cuèi n¨m tr−íc. Trong ®ã gi¸ leo thang vµ sù gia t¨ng møc l−¬ng c«ng nh©n viªn chøc tham gia ®ãng b¶o trung b×nh x· héi cho thu nhËp cña hiÓm lµ 141,31 triÖu ng−êi, c¸n bé h−u ng−êi giµ, ng−êi vÒ h−u, ®ång thêi cè trÝ tham gia ®ãng b¶o hiÓm lµ 46,35 g¾ng ph©n chia thµnh qu¶ ph¸t triÓn triÖu ng−êi, t¨ng 10,11 triÖu ng−êi vµ kinh tÕ x· héi. Thø ba, thÝ ®iÓm thùc 2,68 triÖu ng−êi so víi cuèi n¨m tr−íc. hiÖn chÕ ®é tµi kho¶n tiÒn d−ìng l·o c¸ Sè n«ng d©n ra thµnh phè lµm thuª nh©n, bæ sung lç hæng ng©n s¸ch dÉn tham gia b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ b¶n cuèi ®Õn t×nh tr¹ng nî tiÒn d−ìng l·o (tiÒn n¨m lµ 14,17 triÖu ng−êi. Doanh nghiÖp l−¬ng h−u) tiÒm Èn, nh»m ®èi phã víi tham gia ®ãng b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ nhu cÇu giµ ho¸ nh©n khÈu, ®ång thêi b¶n cuèi n¨m cho ng−êi lao ®éng lµ h¹ thÊp rñi ro chi phÝ tiÒn d−ìng l·o 168,57 triÖu ng−êi, t¨ng 11,41 triÖu trong t−¬ng lai. Thø t−, khuyÕn khÝch ng−êi so víi cuèi n¨m tr−íc. Tæng thu x©y dùng chÕ ®é quü tµi chÝnh hµng n¨m nhËp cña ng©n s¸ch b¶o hiÓm d−ìng l·o cña doanh nghiÖp, cho phÐp c¸c doanh c¬ b¶n ë thµnh phè vµ thÞ trÊn c¶ n¨m lµ nghiÖp vµ c«ng nh©n viªn cña c¸c doanh 631 tû NDT, t¨ng 23,9% so víi n¨m nghiÖp ®ã tù nguyÖn x©y dùng quü tµi tr−íc; tæng chi tiªu ng©n s¸ch c¶ n¨m lµ chÝnh hµng n¨m trªn c¬ së c¨n cø theo 489,7 tû NDT, t¨ng 21,2% so víi n¨m tr−íc. Sè d− ng©n s¸ch dµnh cho b¶o luËt tham gia b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ b¶n, hiÓm d−ìng l·o cuèi n¨m lµ 548,9 tû nh»m x©y dùng chÕ ®é b¶o hiÓm d−ìng NDT. Cuèi n¨m c¶ n−íc cã 24 ngh×n l·o nhiÒu tÇng bËc, tõ ®ã b¶o ®¶m tèt doanh nghiÖp x©y dùng quü tµi chÝnh h¬n cuéc sèng cña c«ng nh©n viªn chøc hµng n¨m, sè c«ng nh©n viªn nép phÝ lµ c¸c doanh nghiÖp sau khi vÒ h−u. Thø 9,64 triÖu ng−êi, sè d− cuèi n¨m ng©n n¨m, th¨m dß nghiªn cøu x©y dùng chÕ s¸ch quü tµi chÝnh hµng n¨m cña doanh ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o x· héi t¹i khu vùc nghiÖp lµ 91 tû NDT. Sè ng−êi tham gia n«ng th«n, trªn c¬ së tæng kÕt kinh b¶o hiÓm d−ìng l·o n«ng th«n trong nghiÖm lÞch sö, cho phÐp c¸c ®Þa ph−¬ng nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 21
  3. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ hiÓm y tÕ c¬ b¶n cña c− d©n trong c¸c toµn quèc lµ 53,74 triÖu ng−êi, tæng céng c¶ n¨m cã 3,55 triÖu n«ng d©n nhËn ®−îc thµnh phè, thÞ trÊn, n¨m 2007, trong c¸c tiÒn d−ìng l·o (l−¬ng h−u), t¨ng 530 tØnh cã ®iÒu kiÖn chän ra tõ 2 ®Õn 3 ngh×n ng−êi so víi n¨m tr−íc, chi tr¶ cho thµnh phè ®Ó lµm thÝ ®iÓm, phÊn ®Êu tiÒn d−ìng l·o trong c¶ n−íc lµ 3 tû NDT, ®Õn n¨m 2009 sÏ cã trªn 80 thµnh phè sè d− ng©n s¸ch chi cho b¶o hiÓm d−ìng thùc hiÖn thÝ ®iÓm, n¨m 2010 c¶ n−íc l·o n«ng th«n cuèi n¨m lµ 35,4 tû NDT. më réng triÓn khai thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ c¬ b¶n, tõng b−íc bao phñ c¶ 2. C¶i c¸ch chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ nh÷ng ®èi t−îng kh«ng ®i lµm trong Trong lÜnh vùc b¶o hiÓm y tÕ, cïng víi thµnh phè, thÞ trÊn. Trong qu¸ tr×nh thÝ viÖc tiÕp tôc thóc ®Èy chÕ ®é b¶o hiÓm y ®iÓm, kiªn tr× nguyªn t¾c tù nguyÖn, b¶o tÕ c«ng nh©n viªn c¬ b¶n ë c¸c thµnh phè, ®¶m cã träng ®iÓm nhu cÇu kh¸m ch÷a thÞ trÊn, nghiªn cøu x©y dùng chÕ ®é y bÖnh cña nh÷ng ng−êi kh«ng ®i lµm tÕ hîp t¸c n«ng th«n lo¹i h×nh míi, ®ång trong c¸c thµnh phè, thÞ trÊn, x¸c ®Þnh thêi triÓn khai thÝ ®iÓm chÕ ®é b¶o hiÓm mét c¸ch hîp lý møc huy ®éng vèn vµ y tÕ c¬ b¶n cña ng−êi d©n trong c¸c tiªu chuÈn b¶o hiÓm. Môc tiªu lµ th«ng thµnh phè, thÞ trÊn. Mét lµ, tõng b−íc qua thÝ ®iÓm ®Ó t×m ra vµ hoµn thiÖn hÖ c¶i c¸ch chÕ ®é y tÕ c«ng phÝ cña c¸c c¬ thèng chÝnh s¸ch b¶o hiÓm y tÕ c¬ b¶n quan, ®¬n vÞ sù nghiÖp ®Ó tiÕn hµnh cho ng−êi d©n thµnh phè, thÞ trÊn, h×nh thuËn lîi vµ n©ng cao hiÖu suÊt vËn thµnh nªn c¬ chÕ huy ®éng vèn hîp lý, hµnh cña c¶i c¸ch chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ, chÕ ®é qu¶n lý kiÖn toµn vµ c¬ chÕ vËn thèng nhÊt c«ng nh©n viªn chøc trong hµnh chuÈn mùc, tõng b−íc x©y dùng c¸c thµnh phè thÞ trÊn vµo trong b¶o nªn chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ c¬ b¶n cã trï hiÓm y tÕ c¬ b¶n; tiÕn hµnh c¶i c¸ch liªn tÝnh ®Õn nh÷ng bÖnh hiÓm nghÌo cña c− th«ng chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ, chÕ ®é qu¶n d©n thµnh phè, thÞ trÊn. lý bÖnh viÖn vµ chÕ ®é l−u th«ng ph©n TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006, c¶ n−íc cã phèi d−îc phÈm, thuèc men ®Ó n©ng cao 157,32 triÖu ng−êi tham gia ®ãng b¶o kh¶ n¨ng phßng chèng rñi ro, bÖnh tËt hiÓm y tÕ c¬ b¶n, t¨ng 19,49 triÖu ng−êi vµ t¨ng c−êng søc kháe cho c¸c c«ng so víi n¨m tr−íc. Trong ®ã c«ng nh©n nh©n viªn chøc trong c¸c thµnh phè, thÞ viªn chøc chiÕm 115,8 triÖu ng−êi, c¸n trÊn. Hai lµ, nghiªn cøu x©y dùng chÕ ®é bé c«ng nh©n viªn vÒ h−u lµ 41,52 triÖu y tÕ hîp t¸c n«ng th«n lo¹i h×nh míi, ng−êi, t¨ng 15,58 triÖu ng−êi vµ 3,91 n«ng d©n tù nguyÖn tham gia, nhµ n−íc, triÖu ng−êi so víi cuèi n¨m tr−íc, sè tËp thÓ vµ c¸ nh©n cïng gãp vèn, chó n«ng d©næa thµnh phè lµm thuª tham träng ®Õn nh÷ng bÖnh hiÓm nghÌo, n©ng gia b¶o hiÓm y tÕ c¬ b¶n lµ 23,67 triÖu cao ®iÒu kiÖn vÖ sinh y tÕ cña ng−êi d©n ng−êi. Nguån thu ng©n s¸ch b¶o hiÓm y n«ng th«n. Ba lµ, triÓn khai thÝ ®iÓm b¶o tÕ c¬ b¶n trong c¶ n−íc ®¹t 174,7 tû NDT, nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 22
  4. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… chi tr¶ lµ 127,7 tû NDT, t¨ng 24,3% vµ tr¶ trong c¶ n¨m lµ 19,3 tû NDT, gi¶m 18,3% so víi n¨m tr−íc. Trong ®ã, dù 6,9% so víi n¨m tr−íc, sè d− ng©n s¸ch tÝnh nguån thu ng©n s¸ch cho b¶o hiÓm quü b¶o hiÓm thÊt nghiÖp lµ 10,8 tû y tÕ lµ 104,1 tû NDT, chi tr¶ lµ 71,7 NDT, NDT. t¨ng 27% vµ 16,7% so víi n¨m tr−íc. Sè 4. C¶i c¸ch chÕ ®é b¶o hiÓm tai n¹n d− ng©n s¸ch cho b¶o hiÓm y tÕ c¬ b¶n lao ®éng cuèi n¨m lµ 175,2 tû NDT, trong ®ã sè Trong lÜnh vùc b¶o hiÓm tai n¹n lao d− ng©n s¸ch dù tÝnh lµ 107,7 tû NDT, ®éng, cïng víi viÖc tiÕp tôc hoµn thiÖn tæng tµi kho¶n c¸ nh©n lµ 67,5 tû NDT. chÕ ®é b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng, ra søc 3. C¶i c¸ch chÕ ®é b¶o hiÓm thÊt thóc ®Èy n«ng d©n, c«ng nh©n tham gia nghiÖp b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng. Quy ®Þnh c¸c Trong lÜnh vùc b¶o hiÓm thÊt nghiÖp, doanh nghiÖp, c¸c hé c«ng th−¬ng c¸ thÓ cè g¾ng lµm tèt c«ng t¸c t¸i t¹o viÖc lµm cã thuª m−ín nh©n c«ng trªn l·nh thæ Trung Quèc ph¶i tham gia b¶o hiÓm tai cho nh÷ng ng−êi thÊt nghiÖp, mÊt viÖc, n¹n lao ®éng cho ng−êi lao ®éng theo hoµn thiÖn chøc n¨ng t¸i t¹o viÖc lµm quy ®Þnh cña ph¸p luËt, ®ãng phÝ b¶o cña b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. Gi¶i quyÕt hiÓm tai n¹n lao ®éng cho toµn bé c«ng mét c¸ch cã träng ®iÓm c«ng t¸c t¸i t¹o nh©n viªn trong ®¬n vÞ hoÆc nh©n c«ng viÖc lµm cho nh÷ng ng−êi thÊt nghiÖp, thuª m−ín. §ång thêi, nªu ra nh÷ng quy mÊt viÖc, cung cÊp phÝ sinh ho¹t c¬ b¶n, ®Þnh cô thÓ, ®Çy ®ñ vÒ ®iÒu kiÖn, t− c¸ch, tæ chøc gi¸o dôc, båi d−ìng kü n¨ng t×m tiªu chuÈn ®·i ngé, qu¶n lý tiÒn vèn vµ viÖc lµm, cung cÊp tµi kho¶n nhá cã ®¶m mèi quan hÖ gi÷a nghÜa vô vµ quyÒn lîi b¶o, thu thËp mét c¸ch réng r·i nh÷ng cña ng−êi h−ëng b¶o hiÓm tai n¹n lao th«ng tin viÖc lµm cã liªn quan, x©y ®éng. C¨n cø vµo ®Æc tr−ng c«ng viÖc vµ dùng sµn th«ng tin viÖc lµm nh»m t¨ng tÝnh chÊt nghÒ nghiÖp cña n«ng d©n ra c−êng n¨ng lùc t¸i t¹o viÖc lµm cho thµnh phè lµm thuª yªu cÇu c¸c doanh nh÷ng ng−êi thÊt nghiÖp, mÊt viÖc, t¹o nghiÖp cã møc ®é rñi ro lao ®éng cao, thªm c¬ héi viÖc lµm cho hä. träng ®iÓm lµ ngµnh kiÕn tróc, khai TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006, c¶ n−íc cã kho¸ng, c¸c doanh nghiÖp tËp trung 111,87 triÖu ng−êi tham gia ®ãng b¶o nhiÒu n«ng d©n ra thµnh phè lµm thuª hiÓm thÊt nghiÖp, t¨ng 5,39 triÖu ng−êi ph¶i dù trï quy ho¹ch chung, ph©n chia so víi n¨m tr−íc. Sè ng−êi ®−îc h−ëng c¸c b−íc thùc hiÖn, thùc hiÖn toµn bé tiÒn b¶o hiÓm thÊt nghiÖp lµ 3,27 triÖu n«ng d©n ra thµnh phè lµm thuª tham ng−êi, gi¶m 350 ngh×n ng−êi so víi cuèi gia ®ãng b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng, b¶o ®¶m mét c¸ch thiÕt thùc quyÒn lîi tham n¨m tr−íc. Nguån thu ng©n s¸ch b¶o gia b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng cho n«ng hiÓm thÊt nghiÖp c¶ n¨m lµ 38,5 tû USD, d©n ra thµnh phè lµm thuª. t¨ng 15,8% so víi n¨m tr−íc, sè tiÒn chi nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 23
  5. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ quyÕt ®Þnh n¨m 2007 sÏ x©y dùng chÕ ®é TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006, c¶ n−íc cã b¶o hiÓm ®¶m b¶o møc sèng tèi thiÓu ë 102,68 triÖu ng−êi tham gia ®ãng b¶o n«ng th«n trong c¶ n−íc, nh»m môc tiªu hiÓm tai n¹n lao ®éng, t¨ng 17,9 triÖu gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ¨n no mÆc Êm cho bé ng−êi so víi cuèi n¨m tr−íc, trong ®ã sè phËn ng−êi nghÌo khæ ë n«ng th«n, x©y n«ng d©n ra thµnh phè lµm thuª tham dùng hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi bao phñ gia b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng lµ 25,37 kh¾p thµnh phè vµ n«ng th«n. Môc tiªu triÖu ng−êi. C¶ n−íc cã 780 ngh×n ng−êi x©y dùng chÕ ®é b¶o hiÓm ®¶m b¶o møc ®−îc h−ëng −u ®·i tõ b¶o hiÓm tai n¹n sèng tèi thiÓu ë n«ng th«n lµ th«ng qua lao ®éng, t¨ng 130 ngh×n ng−êi so víi viÖc x©y dùng trªn ph¹m vi c¶ n−íc chÕ n¨m tr−íc. Tæng nguån thu ng©n s¸ch ®é b¶o hiÓm ®¶m b¶o møc sèng tèi thiÓu b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng trong c¶ n¨m ë n«ng th«n, sÏ ®−a toµn bé nh÷ng ng−êi lµ 12,2 tû NDT, chi tr¶ 6,85 tû NDT, nghÌo khæ ë n«ng th«n cã ®iÒu kiÖn phï lÇn l−ît t¨ng 31,7% vµ 44,2 % so víi n¨m hîp vµo ph¹m vi ®−îc b¶o hiÓm, gi¶i tr−íc. Sè d− ng©n s¸ch b¶o hiÓm tai n¹n quyÕt mét c¸ch æn ®Þnh, l©u dµi, cã hiÖu lao ®éng cuèi n¨m lµ 19,3 tû NDT, sè d− qu¶ vÊn ®Ò ¨n no mÆc Êm cho bé phËn tiÒn dù tr÷ lµ 2,4 tû NDT. ng−êi nghÌo khæ ë n«ng th«n trong c¶ 5. C¶i c¸ch chÕ ®é b¶o hiÓm ®¶m b¶o n−íc. §èi t−îng cña b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu møc sèng tèi thiÓu ë n«ng th«n lµ nh÷ng c− d©n n«ng th«n cã thu nhËp thuÇn tuý Trong lÜnh vùc b¶o hiÓm ®¶m b¶o møc b×nh qu©n ®Çu ng−êi hµng n¨m cña sèng tèi thiÓu, cïng víi viÖc tiÕp tôc nh÷ng thµnh viªn trong gia ®×nh thÊp hoµn thiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm ®¶m b¶o h¬n tiªu chuÈn b¶o ®¶m møc sèng tèi møc sèng tèi thiÓu cña c− d©n thµnh phè, thiÓu, nguyªn nh©n g©y ra cuéc sèng khã thÞ trÊn, nghiªn cøu ®Ó x©y dùng nªn kh¨n th−êng niªn cña nh÷ng c− d©n chÕ ®é b¶o hiÓm ®¶m b¶o møc sèng tèi n«ng th«n nµy chñ yÕu lµ do èm ®au, thiÓu ë khu vùc n«ng th«n. Mét lµ, kiÖn bÖnh tËt, giµ c¶, mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng toµn chÕ ®é b¶o hiÓm ®¶m b¶o møc sèng vµ ®iÒu kiÖn sèng kh¾c nghiÖt; bªn c¹nh tèi thiÓu thµnh thÞ, vÒ c¬ b¶n ®· thùc ®ã còng yªu cÇu, tiªu chuÈn b¶o hiÓm hiÖn ph−¬ng ch©m “c¸i g× cÇn b¶o ®¶m b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu ph¶i c¨n cø ph¶I ra søc b¶o ®¶m, qu¶n lý theo t×nh theo sù biÕn ®æi vÒ gi¸ c¶ c¸c nhu yÕu h×nh”. Trªn c¬ së ®ã, c¨n cø theo møc gi¸ phÈm sinh ho¹t vµ sù n©ng cao møc sèng c¶, møc t¨ng tiÒn l−¬ng vµ thùc lùc tµi cña ng−êi d©n ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh chÝnh sÏ tõng b−íc n©ng cao tiªu chuÈn ®óng ®¾n, kÞp thêi. b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu, TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2006, c¶ n−íc cã hoµn thiÖn tr×nh ®é qu¶n lý x· héi ho¸ 22,409 triÖu ng−êi d©n thµnh thÞ (10,28 b¶o hiÓm, ®¶m b¶o møc sèng tèi thiÓu. triÖu hé) ®−îc h−ëng b¶o hiÓm b¶o ®¶m Hai lµ, Quèc Vô viÖn Trung Quèc ®· ra nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 24
  6. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… møc sèng tèi thiÓu ë thµnh phè, t¨ng 67 viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO. Gia ngh×n ng−êi so víi n¨m tr−íc, tiªu chuÈn nhËp WTO kh«ng nh÷ng n©ng cao tÝnh b¶o hiÓm b×nh qu©n lµ 169,6 NDT/ tÊt yÕu cña c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh ng−êi/ n¨m, sè tiÒn dïng cho b¶o hiÓm x· héi, mµ cßn lµm t¨ng tÝnh cÊp b¸ch b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu ë thµnh phè cña viÖc c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi ë lµ 22,21 tû NDT, b×nh qu©n mçi ng−êi Trung Quèc. BiÓu hiÖn cô thÓ ë chç WTO ®−îc h−ëng trî cÊp 82,9 NDT/ th¸ng, cao lµ mét c¬ chÕ ®iÒu phèi nhiÒu bªn quèc h¬n 10,6 NDT so víi cïng kú n¨m tr−íc, tÕ ho¸ trªn tÊt c¶ c¸c ph−¬ng diÖn, theo t¨ng 14,7%. Cuèi n¨m c¶ n−íc cã 2133 ®uæi ph¸p chÕ ho¸, tÝnh c«ng b»ng vµ thÞ huyÖn (khu vùc) triÓn khai thùc hiÖn chÕ tr−êng ho¸, cßn chÕ ®é an sinh x· héi ®é b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu, Trung Quèc ra ®êi trong thêi kú kinh tÕ ®· cã 15,091 triÖu ng−êi (7,434 triÖu hé) kÕ ho¹ch, mang ®Ëm tÝnh chÊt hµnh ë n«ng th«n ®−îc h−ëng b¶o hiÓm b¶o chÝnh quan liªu, hiÖn t−îng chªnh lÖch ®¶m møc sèng tèi thiÓu n«ng th«n, b×nh gi÷a c¸c vïng miÒn vµ bÊt b×nh ®¼ng cßn qu©n mçi ng−êi ®−îc nhËn trî cÊp 33,2 t−¬ng ®èi phæ biÕn, ®iÒu ®ã khiÕn cho NDT/ th¸ng; 7,293 triÖu ng−êi (3,077 chÕ ®é an sinh x· héi cña Trung Quèc triÖu hé) ë n«ng th«n ®−îc h−ëng cøu trî cßn cã sù chªnh lÖch kh¸ lín so víi yªu khã kh¨n ®Æc biÖt; 4,845 triÖu ng−êi giµ cÇu gia nhËp WTO. thuéc diÖn 5 b¶o ®¶m (4,551 triÖu hé) 1. Sù chªnh lÖch gi÷a ph¸t triÓn to n ®−îc h−ëng cøu trî “n¨m b¶o ®¶m” ë cÇu ho¸ v quan niÖm v¨n ho¸ d©n téc n«ng th«n; tæng céng cã 27,228 triÖu ng−êi ë n«ng th«n ®−îc nhËn cøu trî Toµn cÇu ho¸ lµ xu thÕ ph¸t triÓn lÞch ®Þnh kú, ngoµi ra cßn cã 6,429 triÖu l−ît sö cña thÕ giíi ngµy nay vµ còng lµ yªu ng−êi ë n«ng th«n ®−îc nhËn cøu trî cÇu mang tÝnh néi t¹i cña WTO. Môc t¹m thêi. N¨m 2006, tæng céng cã 1,455 tiªu cô thÓ cña WTO lµ ph¶i x©y dùng triÖu ng−êi sö dông cøu trî y tÕ b¶o ®¶m mét c¬ chÕ th−¬ng m¹i ®a ph−¬ng hoµn møc sèng tèi thiÓu ë thµnh phè, cøu trî chØnh, cã søc sèng vµ bÒn v÷ng h¬n n÷a, cho 2,868 triÖu l−ît ng−êi ë n«ng th«n, yªu cÇu c¸c n−íc thµnh viªn th«ng qua Bé D©n chÝnh Trung Quèc tham gia tµi nh÷ng bè trÝ, s¾p xÕp cïng cã lîi, gi¶m trî hîp t¸c y tÕ cho 8,844 triÖu l−ît thuÕ quan vµ nh÷ng rµo c¶n th−¬ng m¹i ng−êi, chi tr¶ cho cøu trî y tÕ ë thµnh kh¸c, xãa bá nh÷ng ph©n biÖt ®èi xö phè lµ 510 triÖu NDT, chi tr¶ cho cøu trî y tÕ ë n«ng th«n lµ 890 triÖu NDT. trong th−¬ng m¹i quèc tÕ. Gia nhËp WTO cã nghÜa lµ Trung Quèc hoµ nhËp II. Mèi quan hÖ gi÷a viÖc gia vµo dßng chñ l−u cña nÒn kinh tÕ quèc tÕ nhËp WTO vµ c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x héi cña Trung Quèc vµ quyÕt t©m tham gia mét c¸ch tÝch cùc vµo sù ph¸t triÓn toµn cÇu ho¸, ®ång thêi C¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi cña Trung Quèc còng ph¶i chÊp nhËn sù Trung Quèc cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 25
  7. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ sau ®ã míi tæ chøc thùc hiÖn c¸c h¹ng toµn cÇu ho¸ ë mét chõng mùc nhÊt ®Þnh môc an sinh x· héi cô thÓ. Yªu cÇu ph¸p trong lèi sèng vµ v¨n ho¸. XÐt cô thÓ chÕ ho¸ an sinh x· héi xuÊt ph¸t tõ vai trong chÕ ®é an sinh x· héi, trî gióp lÉn trß quan träng cña chÝnh b¶n th©n nã, v× nhau vµ chia sÎ khã kh¨n gi÷a c¸c thµnh an sinh x· héi lµ mét ngµnh dÞch vô c«ng viªn trong x· héi lµ nhËn thøc chung, c¬ cã liªn quan ®Õn lîi Ých thiÕt th©n cña b¶n vÒ an sinh x· héi; nhµ n−íc, x· héi mäi thµnh viªn trong x· héi, liªn quan vµ mçi ng−êi d©n ®Òu lµ chñ thÓ tr¸ch ®Õn viÖc ®iÒu chØnh lîi Ých vµ chia sÎ nhiÖm cña an sinh x· héi. Trung Quèc lµ tr¸ch nhiÖm gi÷a chÝnh phñ, x· héi vµ n−íc coi träng nÒ nÕp gia ®×nh vµ c¸c ng−êi d©n, kh«ng cã nh÷ng rµng buéc mèi quan hÖ ruét thÞt, ®Ò cao sù bao bäc, chÆt chÏ cña c¸c ph¸p quy, ph¸p luËt cã che chë cña gia ®×nh, v× vËy nªn ng−êi liªn quan th× sÏ rÊt khã ®Ó x©y dùng mét d©n Trung Quèc kh«ng tham gia tÝch cùc chÕ ®é an sinh x· héi theo ®óng nghÜa ®Ó x©y dùng nªn mét hÖ thèng an sinh cña nã. Gia nhËp WTO còng lµm t¨ng x· héi mang tÝnh c«ng b»ng vµ toµn thªm thuéc tÝnh ph¸p chÕ ho¸ cña chÕ ®é x· héi chia sÎ tr¸ch nhiÖm. Nh−ng cïng an sinh x· héi, ®ßi hái hÖ thèng ph¸p víi xu thÕ ph¸t triÓn toµn cÇu ho¸ ngµy luËt an sinh x· héi cña c¸c n−íc thµnh cµng râ nÐt, c«ng nghiÖp ho¸ vµ ph©n viªn ngµy cµng ®−îc chuÈn ho¸ vµ hoµn thiÖn. C¶i c¸ch më cöa ®· xo¸ bá hÖ c«ng x· héi ®· h¹n chÕ t−¬ng ®èi viÖc thèng an sinh x· héi truyÒn thèng cña ph¸t huy chøc n¨ng cña an sinh x· héi Trung Quèc, trong qu¸ tr×nh x©y dùng truyÒn thèng, x©y dùng nªn hÖ thèng an hÖ thèng an sinh x· héi míi, vÒ c¬ b¶n sinh x· héi trong quü ®¹o quèc tÕ lµ Trung Quèc x©y dùng mét chÕ ®é an ph−¬ng h−íng c¬ b¶n cña c¶i c¸ch chÕ ®é sinh x· héi dùa trªn h×nh thøc mÖnh b¶o hiÓm x· héi Trung Quèc. lÖnh hµnh chÝnh, h¬n n÷a, c¨n cø theo 2. Sù chªnh lÖch gi÷a yªu cÇu ph¸p nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong chÕ ho¸ v lý luËn kh¸i niÖm vÒ sù can tõng thêi kú kh¸c nhau ®Ó tiÕn hµnh thiÖp h nh chÝnh nh÷ng ®iÒu chØnh, tõ ®ã khiÕn cho chÕ ®é an sinh x· héi cña Trung Quèc thiÕu WTO lµ mét thÓ chÕ cã c¬ së lµ kiÖn ®i tÝnh quyÒn uy vµ sù æn ®Þnh, rÊt khã toµn m«i tr−êng ph¸p chÕ, yªu cÇu ph¸p ®Ó huy ®éng mäi ng−êi d©n tÝch cùc chÕ ho¸ ®èi víi chÕ ®é an sinh x· héi rÊt tham gia. cao. Kinh nghiÖm quèc tÕ cho thÊy, viÖc 3. Sù chªnh lÖch gi÷a ý thøc c«ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn bÊt cø mét chÕ ®é b»ng v ®Æc tr−ng chªnh lÖch tËp thÓ an sinh x· héi nµo th«ng th−êng ®−îc chØ ®¹o th«ng qua viÖc x©y dùng c¬ quan An sinh x· héi thùc hiÖn môc tiªu lËp ph¸p hoÆc söa ®æi ph¸p quy, ph¸p h−ëng thô c«ng b»ng vÒ quyÒn lîi vµ sù luËt cã liªn quan, lÊy viÖc thi hµnh chia sÎ c«ng b»ng trong nghÜa vô, sù nh÷ng quy ®Þnh chi tiÕt do c¸c bé ngµnh c«ng b»ng nµy kh«ng nh÷ng chØ ®−îc thÓ qu¶n lý t−¬ng øng ®Æt ra lµm ®iÒu kiÖn, nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 26
  8. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… hiÖn trong hiÖu qu¶ thùc hiÖn chÕ ®é mµ trong chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi cña c¸c cßn ®−îc thÓ hiÖn trong suèt qu¸ tr×nh doanh nghiÖp trong thêi kú kinh tÕ kÕ thùc hiÖn chÕ ®é, gia nhËp WTO ho¹ch, l¹i kh«ng thÓ che ®Ëy nh÷ng bÊt ®· khiÕn cho ý thøc vÒ tÝnh c«ng b»ng b×nh ®¼ng míi ®−îc t¹o thµnh do nhiÒu cña b¶o hiÓm x· héi ngµy cµng râ rÖt h¬n. nguyªn nh©n, tõ ®ã kh«ng nh÷ng kh«ng Tõ thùc tiÔn ph¸t triÓn cña c¸c n−íc trªn cã lîi cho viÖc thu hÑp sù chªnh lÖch thÕ giíi cho thÊy, tÝnh c«ng b»ng cña chÕ trong thu nhËp cña ng−êi d©n, mµ ng−îc ®é an sinh x· héi kh«ng nh÷ng ®ßi hái l¹i cßn níi réng thªm sù chªnh lÖch c¸c thµnh viªn trong x· héi cïng h−ëng trong thu nhËp cña ng−êi d©n, lµm t¨ng quyÒn lîi an sinh x· héi mét c¸ch c«ng thªm sù ph©n ho¸ x· héi vµ xung ®ét b»ng, mµ cßn ®ßi hái sù c«ng b»ng trong x· héi. viÖc g¸nh v¸c nh÷ng chi phÝ an sinh 4. Sù chªnh lÖch gi÷a c¹nh tranh thÞ x· héi vµ tr¸ch nhiÖm an sinh x· héi, tõ tr−êng ho¸ v môc tiªu hiÖu øng x· héi ®ã x©y dùng mét m«i tr−êng c¹nh tranh Trong khu«n khæ hÖ thèng WTO, c¬ thÞ tr−êng c«ng b»ng, hîp lý. Trªn thùc chÕ thÞ tr−êng ®· trë thµnh quy t¾c tÕ, ý thøc vÒ tÝnh c«ng b»ng cña chÕ ®é chung c¬ b¶n mµ c¸c n−íc trªn thÕ giíi an sinh x· héi lµ bé phËn h÷u c¬ cÊu ®Òu ph¶i tu©n thñ, tèi ®a ho¸ hiÖu qu¶ thµnh nªn m«i tr−êng c¹nh tranh thÞ trë thµnh ph−¬ng h−íng gi¸ trÞ chñ ®¹o tr−êng c«ng b»ng, vµ còng lµ biÓu hiÖn trong thÞ tr−êng bu«n b¸n vµ thiÕt kÕ trùc tiÕp nguyªn t¾c theo ®uæi hiÖu qu¶ chÕ ®é. C¸c tæ chøc quèc tÕ tiªu biÓu lµ vµ c¹nh tranh c«ng b»ng cña WTO. ng©n hµng thÕ giíi ®· khëi x−íng viÖc Trong thêi gian dµi tíi ®©y, Trung Quèc ®−a c¬ chÕ thÞ tr−êng vµo trong lÜnh vùc sÏ triÓn khai thùc hiÖn hÖ thèng an sinh an sinh x· héi, mét sè n−íc hay mét sè x· héi ph©n t¸ch nhÞ nguyªn thµnh phè, khu vùc ®· b¾t ®Çu thay thÕ chÕ ®é b¶o huyÖn thÞ, cßn tån t¹i kho¶ng c¸ch kh¸ hiÓm d−ìng l·o lo¹i h×nh phóc lîi c«ng xa gi÷a c¸c h¹ng môc trong chÕ ®é an b»ng b»ng chÕ ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o sinh x· héi gi÷a ng−êi d©n trong c¸c d−íi h×nh thøc tiÕt kiÖm, kÕt hîp thu phÝ thµnh phè, huyÖn thÞ; bªn c¹nh ®ã, do b¶o hiÓm x· héi víi ®·i ngé b¶o hiÓm ph©n tÇng quy ho¹ch chung cña phÇn x· héi cña c¸ nh©n; ®ång thêi chuyÓn lín b¶o hiÓm x· héi ®Òu thÊp, khiÕn cho c«ng t¸c an sinh x· héi vèn do c¸c c¬ sù chªnh lÖch trong tËp thÓ cña an sinh quan trùc thuéc chÝnh phñ qu¶n lý sang x· héi rÊt râ, c¸c biÓu hiÖn cô thÓ nh− cho c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, thËm chÝ sù chªnh lÖch gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng cã thÓ chuyÓn cho c¸c c«ng ty, doanh th«n, chªnh lÖch gi÷a c¸c vïng miÒn vµ nghiÖp, tõ ®ã võa t¨ng thªm tr¸ch sù chªnh lÖch ngay gi÷a nh÷ng ng−êi nhiÖm cña mçi c¸ nh©n ®èi víi c«ng t¸c d©n trong c¸c thµnh thÞ, huyÖn thÞ. Sù an sinh x· héi, võa n©ng cao hiÖu qu¶ chªnh lÖch trong tËp thÓ nµy tuy ®· thay qu¶n lý an sinh x· héi. Nh−ng nh÷ng c¶i ®æi hiÖn t−îng g¸nh nÆng kh«ng c©n ®èi nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 27
  9. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ c¸ch thÞ tr−êng ho¸ trong giai ®o¹n qu¸ do ®ã sÏ ®éng ch¹m ®Õn lîi Ých cña mét ®é sÏ khiÕn chÕ ®é an sinh x· héi ®i lÖch bé phËn c− d©n, g©y ra khuynh h−íng h−íng b¶n chÊt hç trî x· héi cña nã, tÈy chay, ph¶n ®èi chÕ ®é an sinh x· héi hiÖu øng kinh tÕ lÊn ¸t hiÖu øng x· héi, míi ra ®êi. §Ó gi¶m bít nh÷ng rµo c¶n dÊu Ên thÞ tr−êng ho¸ trong c¶i c¸ch chÕ trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch, chÝnh phñ c¸c ®é b¶o hiÓm y tÕ cña Trung Quèc qu¸ râ n−íc d−íi tiÒn ®Ò kh«ng gi¶m hÕt nh÷ng nÐt, g©y ra t×nh tr¹ng “kh¸m bÖnh ®¾t, lîi Ých, th«ng qua ph−¬ng ph¸p ®iÒu kh¸m bÖnh khã” cho ®¹i bé phËn nh©n chØnh l−îng t¨ng thªm ®Ó c©n b»ng mèi d©n. Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, gia quan hÖ lîi Ých gi÷a c¸c bªn. §Ó lµm nhËp WTO sÏ kh«ng nhÊt thiÕt chØ g©y ®−îc viÖc ®ã cÇn ph¶i cã sù tham gia trî ra hiÖu øng x· héi ph¸ ho¹i chÕ ®é gióp cña kinh tÕ. Th«ng th−êng, sù tham x· héi mµ ng−îc l¹i cÇn ph¶i t¹o ra mét gia cña kinh tÕ ®Òu do tµi chÝnh c«ng m«i tr−êng x· héi æn ®Þnh, c«ng b»ng, ®¶m tr¸ch. HiÖn nay, Trung Quèc ®ang chÝnh nghÜa cho hiÖu øng x· héi tèt ®Ñp tiÕn hµnh ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn chÕ h¬n. ®é an sinh x· héi, nh− viÖc thùc hiÖn më tµi kho¶n tiÒn d−ìng l·o c¸ nh©n, x©y III. Bµi häc kinh nghiÖm c¶i dùng chÕ ®é y tÕ hîp t¸c kiÓu míi ë n«ng c¸ch chÕ ®é an sinh x héi cña th«n, nghiªn cøu x©y dùng chÕ ®é b¶o Trung Quèc hiÓm d−ìng l·o x· héi ë n«ng th«n, x©y Sau khi gia nhËp WTO, lµ mét quèc dùng hÖ thèng b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc gia ®ang ph¸t triÓn lín nhÊt trªn thÕ sèng tèi thiÓu cho c− d©n thµnh phè, thÞ giíi, Trung Quèc ®· thùc hiÖn nh÷ng c¶i trÊn, x©y dùng thÝ ®iÓm chÕ ®é b¶o hiÓm c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi trªn c¸c møc y tÕ c¬ b¶n cña c− d©n thµnh phè, thÞ ®é kh¸c nhau. Mét sè c¶i c¸ch ®−îc tiÕn trÊn. Mét trong nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n hµnh trªn nÒn t¶ng tiÕp thu kinh cña nh÷ng c¶i c¸ch nµy lµ trong qu¸ nghiÖm cña quèc tÕ, mét sè c¶i c¸ch l¹i tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®é cÇn thÓ hiÖn ®−îc sù m¹nh d¹n s¸ng t¹o cña ph¶i cã nguån vèn ®Çu vµo lín, c¬ quan Trung Quèc, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tµi chÝnh c¸c cÊp c¨n cø theo tØ lÖ ®Ó ®¶m ®Ó t×m ra hÖ thèng an sinh x· héi phï nhËn chi phÝ ®Çu vµo phôc vô cho c«ng hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña Trung t¸c an sinh x· héi. XÐt mét c¸ch nghiªm Quèc, Trung Quèc ®· rót ra mét sè bµi tóc, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¶i c¸ch häc kinh nghiÖm quý gi¸. chÕ ®é an sinh x· héi cña Trung Quèc cã biªn ®é lín, sù ®iÒu chØnh lîi Ých cña c¸c 1. Ph¸t triÓn kinh tÕ l c¬ së vËt chÊt chñ thÓ cã liªn quan diÔn ra rÊt m¹nh cho viÖc tiÕn h nh thuËn lîi c¶i c¸ch chÕ mÏ, nh−ng g©y ra kh«ng nhiÒu chÊn ®é an sinh x· héi ®éng trong x· héi, mét trong nh÷ng Thùc chÊt c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh nguyªn nh©n chÝnh ®ã lµ mét l−îng lín x· héi lµ sù ®iÒu chØnh l¹i kÕt cÊu lîi Ých, chi phÝ c¶i c¸ch do c¸c cÊp chÝnh phñ nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 28
  10. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… ®¶m tr¸ch, lµm dÞu bít sù bÊt m·n cña hiÓm d−ìng l·o, thu hÑp sù chªnh lÖch mét bé phËn thµnh viªn trong x· héi ®èi trong chÕ ®é ®·i ngé b¶o hiÓm d−ìng l·o víi viÖc c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi. ®èi víi c¸c c¸n bé, c«ng nh©n viªn Tõ sau khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch më cöa, ®· nghØ h−u trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp nÒn kinh tÕ quèc d©n Trung Quèc liªn th× chÕ ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o x· héi t¹i tôc duy tr× ®−îc tèc ®é ph¸t triÓn m¹nh khu vùc n«ng th«n l¹i ph¶i tr¶i qua mét mÏ, thu nhËp cña ng−êi d©n kh«ng qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngËp ngõng, luÈn ngõng ®−îc n©ng cao, nguån thu tµi quÈn “thÝ ®iÓm - ph¸t triÓn - chØnh ®èn chÝnh t¨ng nhanh gióp cho chÝnh phñ cã thanh lý – thÝ ®iÓm”, sau nhiÒu n¨m ®ñ thùc lùc tµi chÝnh ®Ó ®¶m nhËn chi thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc phÝ c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi, h¬n sèng tèi thiÓu cho c− d©n thµnh phè, n÷a mçi ng−êi d©n còng cã thÓ chia sÎ huyÖn thÞ, míi b¾t ®Çu tÝnh tíi x©y dùng tr¸ch nhiÖm ®ãng phÝ an sinh x· héi. chÕ ®é b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu ë khu vùc n«ng th«n. ¦u ®iÓm lín 2. Ph©n lo¹i, ph©n chia c¸c b−íc thùc nhÊt cña viÖc ph©n lo¹i, ph©n chia c¸c hiÖn l nguyªn t¾c c¬ b¶n ®Ó x©y dùng b−íc thùc hiÖn c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh hÖ thèng an sinh x· héi x· héi ®ã lµ võa tÝnh tíi t×nh h×nh thùc HÖ thèng an sinh x· héi lµ mét tæng tÕ hiÖn nay cña Trung Quèc, võa ph¸t thÓ bao gåm rÊt nhiÒu h¹ng môc an sinh huy ®Çy ®ñ t¸c dông, vai trß, chøc n¨ng x· héi, gi÷a nh÷ng h¹ng môc ®ã võa liªn cña an sinh x· héi. Do môc tiªu kh¸c hÖ t¸c ®éng lÉn nhau võa ®éc lËp, t¸ch nhau cña c¸c h¹ng môc an sinh x· héi, rêi víi nhau. Do chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c h¬n n÷a ®iÒu kiÖn chÕ ®é mµ c¸c h¹ng nh©n tè nh− c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn môc an sinh x· héi cÇn ®Õn, c¬ së vËt kinh tÕ, thÓ chÕ chÝnh trÞ, quan niÖm v¨n chÊt, ®Þa vÞ vµ chøc n¨ng cña c¸c h¹ng ho¸ vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lÞch sö, sù môc an sinh còng kh«ng gièng nhau nªn ph¸t triÓn cña c¸c h¹ng môc an sinh viÖc ph©n lo¹i, ph©n b−íc ®Ó tiÕn hµnh x· héi kh«ng hoµn toµn ®ång ®Òu nhau, c¶i c¸ch lµ c¸ch lµm ®óng ®¾n nhÊt cã mét sè h¹ng môc an sinh x· héi trong giai ®o¹n hiÖn nay. ®· t−¬ng ®èi ph¸t triÓn, nh−ng còng cã 3. Vai trß chñ ®¹o cña chÝnh phñ l nh÷ng h¹ng môc ®ang ë vµo giai ®o¹n ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt kh«ng thÓ thiÕu ®Ó x©y dùng b−íc ®Çu, ®ã còng chÝnh lµ ®Æc tiÕn h nh c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi ®iÓm ph¸t triÓn cña hÖ thèng an sinh x· héi cña Trung Quèc. Trong khi m« ChÕ ®é an sinh x· héi vÒ b¶n chÊt h×nh chÕ ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o c¬ b¶n thuéc s¶n phÈm c«ng céng hay lµ s¶n cña c«ng nh©n viªn trong c¸c doanh phÈm c«ng céng tiªu biÓu; xÐt vÒ ý nghÜa nghiÖp ë thµnh phè, thÞ trÊn ®· ®−îc kinh tÕ häc th× an sinh x· héi b¾t buéc ®Þnh h×nh, nhiÖm vô chñ yÕu hiÖn nay lµ ph¶i do chÝnh phñ ®¶m nhiÖm, vµ sù chØ tiÕp tôc më réng diÖn bao phñ cña b¶o ®¹o cña chÝnh phñ sÏ thÓ hiÖn trªn ba nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 29
  11. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ cÊp. Tr−íc hÕt, chÝnh phñ sÏ quyÕt ®Þnh kÞp thêi, nh»m tiÕn hµnh c¶i c¸ch chÕ ®é môc tiªu, ph−¬ng h−íng cña c¶i c¸ch chÕ an sinh x· héi mét c¸ch thuËn lîi, gióp ®é an sinh x· héi. ChÝnh phñ sÏ xuÊt cho thµnh qu¶ cña c«ng cuéc c¶i c¸ch ph¸t tõ toµn côc cña sù ph¸t triÓn hµi thèng nhÊt víi nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra. hoµ gi÷a kinh tÕ vµ x· héi ®Ó quyÕt ®Þnh 4. T«n träng theo c¸c th«ng lÖ quèc tÕ môc tiªu cña c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh l tiÒn ®Ò tÊt yÕu ®Ó chÕ ®é an sinh x· héi mét c¸ch chÝnh x¸c vµ phï hîp, x· héi ®i v o quü ®¹o quèc tÕ v¹ch ra mét ph−¬ng ¸n c¶i c¸ch cô thÓ, Th«ng lÖ quèc tÕ lµ c¸c cam kÕt chung hîp lý; chÝnh phñ cßn ®¶m tr¸ch viÖc quy cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®èi ho¹ch ph¸t triÓn chung cho sù nghiÖp an víi nh÷ng hµnh vi nhÊt ®Þnh, tuy nhiªn sinh x· héi; thËm chÝ th«ng qua quyÒn kh«ng cã tÝnh chÊt b¾t buéc vÒ mÆt ph¸p lËp ph¸p quèc gia ®Ó x¸c lËp vai trß lý, nh−ng l¹i cã tÝnh rµng buéc réng r·i chiÕn l−îc cña ph−¬ng h−íng vµ môc víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Sau tiªu cña cuéc c¶i c¸ch ®ã. TiÕp theo, chi khi gia nhËp WTO, ngoµi viÖc ph¶i t«n phÝ kinh tÕ cho c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh träng theo c¸c luËt ch¬i cña WTO, Trung x· héi sÏ do chÝnh phñ ®øng ra chÞu Quèc cßn ph¶i t«n träng mét sè th«ng lÖ tr¸ch nhiÖm chÝnh. ChÝnh phñ sÏ ®¹i quèc tÕ ®· cã, nÕu kh«ng sÏ ¶nh h−ëng diÖn cho lîi Ých cña quÇn chóng, ®ãng vai ®Õn uy tÝn quèc tÕ vµ søc ¶nh h−ëng tæng trß ng−êi tæng chØ huy cña qu¸ tr×nh c¶i hîp cña Trung Quèc. Tiªu chuÈn lao c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi, trong ®ã ®éng quèc tÕ lµ yªu cÇu c¬ b¶n mµ tÊt c¶ chÝnh phñ nhÊt ®Þnh ph¶i t×m c¸ch gi¶i c¸c n−íc trªn thÕ giíi ph¶i tu©n theo quyÕt tho¶ ®¸ng nh÷ng m©u thuÉn trong qu¸ tr×nh x©y dùng thÞ tr−êng søc x· héi vµ nh÷ng xung ®ét x· héi do kÕt lao ®éng vµ sö dông lao ®éng. Tiªu cÊu vµ c¸ch thøc ph©n chia lîi Ých g©y ra, chuÈn lao ®éng quèc tÕ ®ßi hái c¸c nh÷ng chi phÝ c¶i c¸ch do chÝnh phñ ph−¬ng diÖn vÒ ®iÒu kiÖn lµm viÖc, thêi g¸nh v¸c cã thÓ gi¶m thiÓu ®i rÊt nhiÒu gian lµm viÖc, c−êng ®é lµm viÖc vµ tiªu th¸i ®é bÊt m·n cña quÇn chóng vµ chuÈn møc l−¬ng kh«ng ®−îc thÊp h¬n x· héi ®èi víi c«ng cuéc c¶i c¸ch chÕ ®é, mét tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh; nÕu kh«ng sÏ ®ång thêi gióp Ých cho viÖc triÓn khai bÞ coi nh− lµ ®· vi ph¹m ®Õn c¸c quyÒn thùc hiÖn c¶i c¸ch chÕ ®é diÔn ra mét lîi c¬ b¶n cña ng−êi lao ®éng. Trong suèt c¸ch thuËn lîi. Cuèi cïng, thµnh qu¶ cña mét thêi gian dµi, Trung Quèc ®· dùa c«ng cuéc c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi vµo thÕ m¹nh vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ ®Ó sÏ ®−îc b¶o ®¶m bëi chÝnh phñ. Trong giµnh th¾ng lîi trong cuéc c¹nh tranh vÒ qu¸ tr×nh thùc hiÖn viÖc c¶i c¸ch chÕ ®é ngo¹i th−¬ng trªn thÞ tr−êng thÕ giíi, nhÊt ®Þnh sÏ ph¸t sinh nh÷ng vÊn ®Ò nh−ng th¾ng lîi ®ã ®−îc ®¸nh ®æi tõ viÖc ngoµi dù kiÕn hoÆc ®· ®−îc dù kiÕn tr−íc, gi¸ nh©n c«ng thÊp h¬n so víi tiªu chuÈn nh÷ng vÊn ®Ò nµy cÇn ®−îc chÝnh phñ gi¸ nh©n c«ng quèc tÕ. Sau khi gia nhËp gi¶i quyÕt th«ng qua nh÷ng ®iÒu chØnh nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 30
  12. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… WTO, c¸c quèc gia ph¸t triÓn t¹i ¢u - liªu, hµnh chÝnh, chi phÝ qu¶n lý qu¸ cao, Mü kh«ng ngõng ®Æt ra nh÷ng c©u hái hiÖu qu¶ vËn hµnh thÊp vµ l·ng phÝ nghi ngê vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ cña Trung nghiªm träng nguån tµi nguyªn. §iÒu Quèc, lÊy viÖc cã tu©n thñ theo tiªu nµy ®· ®−îc kiÓm chøng qua thùc tiÔn chuÈn lao ®éng quèc tÕ ®Ó lµm c¨n cø thùc hiÖn an sinh x· héi cña nhiÒu quèc ®¸nh gi¸ Trung Quèc cã b¸n ph¸ gi¸ c¸c gia trªn thÕ giíi. Tr−íc m¾t, c«ng t¸c s¶n phÈm th−¬ng m¹i hay kh«ng. MÊy qu¶n lý c¸c c«ng viÖc an sinh x· héi cña n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ Trung quèc Trung Quèc còng nh− vËy, x· héi ho¸ ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra hiÖu qu¶ thùc thi c«ng t¸c qu¶n lý ®· ®−îc triÓn khai trªn luËt ph¸p t¹i c¸c c¬ së sö dông lao ®éng, nhiÒu lÜnh vùc, nh− viÖc tr−ng thu phÝ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp, yªu cÇu c¸c b¶o hiÓm x· héi, tr¶ tiÒn l−¬ng h−u, chi ®¬n vÞ cã sö dông lao ®éng ph¶i cã chÕ ®é tr¶ tiÒn b¶o hiÓm y tÕ vµ qu¶n lý viÖc uû ®·i ngé nép c¸c kho¶n b¶o hiÓm x· héi th¸c quü tiÒn dµnh cho b¶o hiÓm x· héi c¬ b¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt cho c¬ b¶n, tõ ®ã ®· n©ng cao h¬n hiÖu suÊt tÊt c¶ c¸c nh©n viªn ®−îc thuª lao ®éng sö dông nguån tµi nguyªn an sinh x· héi. nh»m ®èi phã víi sù gi¸m s¸t nghiªm ngÆt cña céng ®ång quèc tÕ. IV. Nh÷ng kiÕn nghÞ ®Ó x©y dùng chÕ ®é an sinh x héi t¹i 5. X· héi ho¸ qu¶n lý l sù lùa chän Trung Quèc tÊt yÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý c«ng t¸c an sinh x· héi Trung Quèc míi gia nhËp WTO ch−a ChÝnh phñ cung cÊp dÞch vô an sinh ®−îc bao l©u, c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi kh«ng cã nghÜa lµ chÝnh phñ ph¶i x· héi vÉn ®ang trong giai ®o¹n triÓn trùc tiÕp qu¶n lý, ng−îc l¹i, chÝnh phñ khai réng r·i trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nªn chuyÓn giao viÖc thùc hiÖn c¸c c«ng nhau còng nh− nhiÒu h¹ng môc kh¸c t¸c an sinh x· héi cho c¸c tæ chøc phi nhau. HiÖn nay do Trung Quèc vÉn cßn chÝnh phñ, c¸c c¬ quan qu¶n lý chuyªn ®ang ë trong giai ®o¹n ®iÒu chØnh, c¶i nghiÖp, thËm chÝ c¶ c¸c doanh nghiÖp, c¸ch nªn chØ cã thÓ ®−a ra nh÷ng ®¸nh c«ng ty, nh»m tËn dông triÖt ®Ó −u thÕ gi¸ s¬ bé ban ®Çu vÒ c«ng cuéc c¶i c¸ch chuyªn nghiÖp ho¸ cña ng−êi ®i sau vµ chÕ ®é an sinh x· héi t¹i Trung Quèc. −u thÕ khèng chÕ gi¸ c¶. C«ng t¸c an Nh÷ng thµnh qu¶ trong qu¸ tr×nh c¶i sinh x· héi lµ mét tæng thÓ bao gåm mét c¸ch cßn cÇn ph¶i ®−îc kh¶o s¸t vµ kiÓm lo¹t c¸c m¾t xÝch nh−: huy ®éng vèn, nghiÖm trong kho¶ng thêi gian dµi tíi qu¶n lý th−êng trùc, ®Çu t− c¬ b¶n vµ ®©y. Nh−ng cã thÓ kh¼ng ®Þnh mét ®iÒu, thùc hiÖn ®·i ngé. NÕu ®¬n thuÇn chØ do Trung Quèc ch−a thÓ x©y dùng mét chÕ c¸c bé ngµnh cña chÝnh phñ qu¶n lý sÏ ®é an sinh x· héi hoµn mü, trªn thùc tÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÞnh hµnh thãi quan cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®−îc c¶i nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 31
  13. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ tiÕn dÇn dÇn. môc an sinh x· héi cßn thÊp, tØ lÖ nép phÝ an sinh x· héi vÉn cßn tån t¹i sù 1. §Èy m¹nh x©y dùng ph¸p chÕ an chªnh lÖch mang tÝnh c¬ cÊu, do ®ã luËt sinh x· héi, n©ng cao uy lùc cña chÕ ®é an sinh x· héi cã thÓ gióp rµng buéc chÆt an sinh x· héi chÏ h¬n víi c¸c vÊn ®Ò nªu trªn. HiÖn An sinh x· héi lµ mét chÕ ®é quan nay, Trung Quèc cÇn thóc ®Èy nhanh träng ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn sù æn h¬n n÷a viÖc x©y dùng ph¸p chÕ cho hÖ ®Þnh x· héi vµ sù an b×nh, thÞnh trÞ l©u thèng an sinh x· héi, nhanh chãng x©y dµi cña mét quèc gia, chÝnh v× vËy, dùng hÖ thèng an sinh x· héi mang b¶n Trung Quèc cÇn ph¶i nhanh chãng ban s¾c Trung Quèc, ®ã lµ mét hÖ thèng an hµnh luËt an sinh x· héi ¸p dông trong sinh x· héi cã tÝnh x· héi ho¸ trong dÞch c¶ n−íc, tiÕn hµnh chuÈn mùc ho¸ ph¸p vô qu¶n lý, chuÈn mùc ho¸ vÒ møc ®é luËt cho c¸c h¹ng môc an sinh x· héi. b¶o ®¶m, ®a nguyªn ho¸ nguån vèn vµ X©y dùng luËt an sinh x· héi, tr−íc hÕt ®éc lËp víi c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù cã thÓ n©ng cao ph©n tÇng ph¸p luËt cña nghiÖp. chÕ ®é an sinh x· héi, t¨ng thªm uy lùc 2. Më réng nguån vèn tham gia cña cho chÕ ®é an sinh x· héi; bëi v× néi dung t i chÝnh c¸c cÊp, x©y dùng ng©n s¸ch an c¬ b¶n cña chÕ ®é an sinh x· héi ®· v−ît sinh x· héi xa ph¹m vi ®iÒu chØnh cña ph¸p quy HiÖn nay Trung Quèc cÇn ph¶i më hµnh chÝnh vµ quy ®Þnh cña c¸c bé réng h¬n n÷a møc ®é tham gia cña tµi ngµnh; tiÕp ®Õn, x©y dùng luËt an sinh chÝnh c¸c cÊp trùc thuéc Trung −¬ng vµ x· héi cã thÓ tr¸nh sù chØ ®¹o lîi Ých lËp ®Þa ph−¬ng vµo c«ng t¸c an sinh x· héi, ph¸p hµnh chÝnh cña c¸c bé ngµnh, ®Ó ®−a nguån vèn cÇn thiÕt cho viÖc ph¸t ®¶m b¶o tÝnh tho¸t ly vµ tÝnh ®éc lËp triÓn an sinh x· héi vµo nguån ng©n t−¬ng ®èi cña luËt an sinh x· héi, bëi v× s¸ch tµi chÝnh c¸c cÊp, x©y dùng chÕ ®é nÕu c«ng t¸c an sinh x· héi do c¸c bé dù to¸n nguån vèn ng©n s¸ch cho ho¹t ngµnh cã lîi Ých chØ ®¹o th× sÏ dÉn ®Õn ®éng an sinh x· héi, më réng mét c¸ch cã t×nh tr¹ng tuú tiÖn söa ®æi, ®iÒu chØnh träng ®iÓm viÖc ®Çu t− vµo c¸c lÜnh vùc chÕ ®é an sinh x· héi, lµm mÊt lßng tin nh− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng an sinh cña quÇn chóng nh©n d©n vµ x· héi ®èi x· héi, s¾p xÕp cã träng ®iÓm viÖc trî cÊp víi chÕ ®é an sinh x· héi; cuèi cïng, x©y b¶o hiÓm y tÕ c¬ b¶n cho c«ng nh©n viªn dùng luËt an sinh x· héi sÏ cã lîi cho lµm viÖc trong c¸c ngµnh nghÒ nguy viÖc thùc hiÖn mét c¸ch thèng nhÊt vµ hiÓm hoÆc lµm viÖc trong c¸c m«i tr−êng ®ång bé chÕ ®é an sinh x· héi trªn ph¹m nguy hiÓm; thùc hiÖn c¸c h¹ng môc vèn vi toµn quèc, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c vÊn ®Ò cho quü tµi kho¶n c¸ nh©n, quü b¶o hiÓm cßn tån t¹i hiÖn nay cña Trung Quèc nh− rñi ro x· héi; h×nh thµnh nªn c¬ chÕ ph©n tÇng quy ho¹ch chung cho c¸c h¹ng nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 32
  14. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… khuyÕn khÝch vµ c¬ chÕ ®Çu t− tµi chÝnh m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn phæ cËp phï hîp víi nhiÖm vô vµ môc tiªu ®Æt ra nh÷ng kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn chÕ ®é cña c«ng t¸c an sinh x· héi. Trong ®ã sÏ an sinh x· héi cho quÇn chóng. §Ó lµm ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý viÖc ®−îc ®iÒu ®ã cÇn ph¶i cã sù nç lùc chung chi tr¶ vµ tr−ng thu c¸c kho¶n tiÒn b¶o tõ phÝa chÝnh phñ, doanh nghiÖp, x· héi hiÓm x· héi c¬ b¶n; trªn c¬ së ®−a viÖc vµ mçi c¸ nh©n. ChÝnh phñ cÇn ph¶i cã thùc hiÖn chÕ ®é an sinh x· héi thµnh nh÷ng ®iÒu chØnh ®èi víi c¸c ph¸p quy tr¸ch nhiÖm chung cña mçi c¸ nh©n vµ vµ ph¸p luËt an sinh x· héi cã liªn quan, doanh nghiÖp, x©y dùng kiÖn toµn chÕ ®é ®ång thêi cung cÊp dÞch vô t− vÊn ®óng quyÕt to¸n, dù to¸n quü b¶o hiÓm x· héi; lóc cho nh©n d©n, th«ng b¸o kÞp thêi cho lµm râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp trùc quÇn chóng nh©n d©n biÕt vÒ nh÷ng thuéc chÝnh phñ trong viÖc c©n b»ng ®iÒu chØnh trong chÕ ®é vµ nh÷ng chÝnh nguån ng©n s¸ch dµnh cho b¶o hiÓm s¸ch míi ®−îc ban hµnh, ®ång thêi ®−a x· héi. Trung Quèc ®ang ë trong qu¸ ra nh÷ng gi¶i thÝch hîp lý cho nh÷ng tr×nh hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ thay ®æi vµ ®iÒu chØnh ®ã nh»m tho¶ tr−êng x· héi chñ nghÜa, v× vËy, Trung m·n quyÒn ®−îc t×m hiÓu c¸c th«ng tin Quèc cÇn ph¶i gi¶m thiÓu dÇn tØ träng cã liªn quan ®Õn chÕ ®é an sinh x· héi chi phÝ chi tr¶ cho x©y dùng c¬ b¶n cña quÇn chóng nh©n d©n. C¸c doanh chiÕm trong tæng chi phÝ tµi chÝnh, n©ng nghiÖp khi trÝch ®ãng phÝ b¶o hiÓm cao tØ träng chi phÝ chi tr¶ hç trî an sinh x· héi ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi¶i thÝch râ x· héi trong toµn bé chi phÝ tµi chÝnh, cho mçi c¸ nh©n nghÜa vô thùc hiÖn nh»m thùc hiÖn viÖc ®−a nÒn tµi chÝnh chÝnh s¸ch ®ã; ®ång thêi phèi hîp víi c¸c mang tÝnh x©y dùng trë vÒ víi nÒn tµi c¸ nh©n gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc cã liªn chÝnh d¹ng dÞch vô c«ng. quan ®Õn c«ng t¸c an sinh x· héi. C¸c ®Þa ph−¬ng nªn tÝch cùc vµ chñ ®éng 3. §Èy m¹nh h¬n n÷a c¸c c«ng t¸c phèi hîp nhÞp nhµng víi ChÝnh phñ tuyªn truyÒn vÒ chÕ ®é an sinh x· héi trong viÖc tuyªn truyÒn c¸c chÝnh s¸ch trong x· héi, kh¬i dËy tÝnh tÝch cùc v sù do ChÝnh phñ ban hµnh sao cho cã thÓ tham gia nhiÖt t×nh cña quÇn chóng ®ñ kh¶ n¨ng gi¶i to¶ mèi e ng¹i cña nh©n d©n quÇn chóng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn Mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng c¸c chÝnh s¸ch cô thÓ, còng nh− phèi hîp ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn tÝnh tÝch cùc vµ cïng ChÝnh phñ gi¶i quyÕt thùc hiÖn c¸c sù tham gia cña quÇn chóng nh©n d©n ®·i ngé an sinh x· héi. Mçi c¸ nh©n nªn ®ã chÝnh lµ sù hiÓu biÕt cña hä ®èi víi tÝch cùc vµ chñ ®éng t×m hiÓu, n¾m râ vÒ c¸c ph¸p quy vµ ph¸p luËt cã liªn quan chÕ ®é an sinh x· héi, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ®Õn chÕ ®é an sinh x· héi; do ®ã ph¶i ®Èy ®Þnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 33
  15. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ b¶o ®¶m, ph−¬ng thøc huy ®éng vèn, chÕ vµ nghÜa vô cña b¶n th©n m×nh ®−îc quy ®é qu¶n lý vµ c¬ chÕ gi¸m s¸t v.v... nh»m ®Þnh trong ®ã; tõ ®ã cã ®−îc nh÷ng hiÓu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn biÕt ®óng ®¾n vµ n¾m v÷ng c¸c kiÕn giao mét c¸ch cã hiÖu qu¶ chÕ ®é an sinh thøc vÒ chÕ ®é an sinh x· héi. x· héi t¹i c¸c thµnh phè, huyÖn thÞ. TiÕp 4. Quy ho¹ch chung cho viÖc x©y theo, lÊy n«ng d©n ra thµnh phè lµm dùng chÕ ®é an sinh x· héi, thóc ®Èy sù thuª vµ nh÷ng ng−êi n«ng d©n bÞ mÊt ph¸t triÓn h i ho gi÷a kinh tÕ v x· héi ®Êt lµm b−íc ®ét ph¸, thùc hiÖn b−íc HiÖn nay, c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t chuyÓn tiÕp mét c¸ch hîp lý chÕ ®é an triÓn x©y dùng chÕ ®é an sinh x· héi t¹i sinh x· héi ë thµnh phè, thÞ trÊn. Cè c¸c thµnh phè, thÞ trÊn cña Trung Quèc g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng ®ang ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt vÊn ®Ò nh©n, n«ng d©n vµ ng−êi n«ng d©n mÊt khã kh¨n cÇn ph¶i gi¶i quyÕt, nh− chÕ ®Êt canh t¸c cã thÓ tham gia vµo chÕ ®é ®é an sinh x· héi gi÷a c¸c thµnh phè, an sinh x· héi ë thµnh phè, thÞ trÊn, t¹o huyÖn thÞ cã sù kh¸c biÖt lín vÒ mÆt chÕ ra nh÷ng s¾p xÕp linh ho¹t trªn c¸c ®é, diÖn bao phñ cña an sinh x· héi ë c¸c ph−¬ng diÖn tiªu chuÈn b¶o hiÓm, m« thµnh phè, huyÖn thÞ cao h¬n nhiÒu so h×nh huy ®éng vèn vµ thùc hiÖn ®·i ngé. víi ë khu vùc n«ng th«n; møc ®é tham Nh−ng nh÷ng s¾p xÕp linh ho¹t ®ã chØ cã gia b¶o hiÓm an sinh x· héi t¹i c¸c thÓ coi nh− sù s¾p xÕp trong thêi kú qu¸ thµnh phè, huyÖn thÞ cao h¬n nhiÒu so ®é, ®îi ®Õn khi thêi c¬ chÝn muåi sÏ s¸p víi khu vùc n«ng th«n; ph−¬ng thøc huy nhËp hoµn toµn vµo hÖ thèng an sinh ®éng vèn cho an sinh x· héi ë c¸c thµnh x· héi ë thµnh phè, thÞ trÊn, trªn c¬ së phè, thÞ trÊn kh«ng cã sù c«ng b»ng vµ ®ã dÉn d¾t chÕ ®é an sinh x· héi t¹i khu sù chªnh lÖch trong tr×nh ®é qu¶n lý vùc n«ng th«n hoµ nhËp vµo chÕ ®é an c«ng t¸c an sinh x· héi cña c¸c thµnh sinh t¹i c¸c thµnh phè, huyÖn thÞ. TiÕp phè, thÞ trÊn. Do ®ã Trung Quèc cÇn ®Õn sÏ x©y dùng c¬ chÕ huy ®éng vèn ph¶i tËp trung søc lùc ®Ó thóc ®Èy x©y thèng nhÊt cho an sinh x· héi ë thµnh dùng quy ho¹ch chung cho an sinh phè, thÞ trÊn, tõ trªn c¬ së nguån vèn t¹o x· héi t¹i c¸c thµnh phè, thÞ trÊn. Tr−íc ra sù ®¶m b¶o v÷ng ch¾c vÒ mÆt an sinh. hÕt, Trung Quèc cÇn ph¶i cã mét quy KiÕn nghÞ tõng b−íc x©y dùng ë khu vùc ho¹ch tæng thÓ, träng ®iÓm lµ thóc ®Èy n«ng th«n hÖ thèng b¶o hiÓm d−ìng l·o x©y dùng chÕ ®é an sinh x· héi ë khu nhiÒu tÇng bËc thèng nhÊt víi hÖ thèng vùc n«ng th«n. Trªn c¬ së coi chÕ ®é an b¶o hiÓm d−ìng l·o thµnh phè, huyÖn sinh x· héi ë thµnh phè, thÞ trÊn lµ mét thÞ, khuyÕn khÝch nh÷ng ®Þa ph−¬ng cã chØnh thÓ h÷u c¬, tiÕn hµnh viÖc thiÕt kÕ ®iÒu kiÖn ®i ®Çu thùc hiÖn x©y dùng, quy ho¹ch mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý, kiÖn toµn hÖ thèng an sinh x· héi, ChÝnh bao gåm c¸c kÕt cÊu h¹ng môc, møc ®é nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 34
  16. C¶I c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi… 2. Martin Feldstein (2004): C¶i c¸ch chÕ phñ sÏ dµnh cho nh÷ng ®Þa ph−¬ng nµy ®é b¶o hiÓm d−ìng l·o x· héi cña Trung c¸c hç trî vÒ nguån vèn t−¬ng øng vµ c¸c Quèc, §inh Khai KiÖt (chñ biªn): C¶i c¸ch chÝnh s¸ch hËu thuÉn, sau ®ã tõng b−íc chÕ ®é an sinh x· héi. Nxb V¨n hiÕn khoa nh©n réng vµ triÓn khai trong c¶ n−íc. häc x· héi, B¾c Kinh. Cuèi cïng, c¶i c¸ch m« h×nh qu¶n lý chÕ 3. Lý ThiÖu Quang (2006): §i s©u ph©n ®é an sinh x· héi t¹i khu vùc n«ng th«n, tÝch c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi d−íi gãc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ tr×nh ®é ®é kinh tÕ häc. Nxb §¹i häc Nh©n d©n qu¶n lý. X©y dùng kiÖn toµn c¬ cÊu qu¶n Trung Quèc, B¾c Kinh. lý tæ chøc an sinh x· héi t¹i khu vùc 4. Joseph E. Stiglitz: HÖ thèng an sinh n«ng th«n, thèng nhÊt chøc n¨ng dÞch vô x· héi ®−îc thiÕt kÕ thÝch hîp tiÕp tôc giµnh ®−îc thµnh c«ng quan träng ë Trung qu¶n lý cña c¸c bé ngµnh kh¸c nhau, cè Quèc, §inh Khai KiÖt (chñ biªn) (2004): g¾ng tr¸nh ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng qu¶n lý C¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi, Nxb V¨n trïng lÆp vµ chång chÐo. T¨ng c−ßng hiÕn khoa häc x· héi, B¾c Kinh. c«ng t¸c gi¸o dôc, båi d−ìng nghiÖp vô 5. Tèng HiÓu Ng« (Chñ biªn) (2001): vµ qu¶n lý cho nh©n viªn trong c¸c c¬ B¸o c¸o t×nh h×nh ph¸t triÓn vµ c¶i c¸ch quan qu¶n lý an sinh x· héi. §Èy m¹nh chÕ ®é an sinh x· héi Trung Quèc, Nxb c«ng t¸c båi d−ìng qu¶n lý vµ båi d−ìng §¹i häc Nh©n d©n Trung Quèc, B¾c Kinh. nghiÖp vô cho c¸c nh©n viªn lµm viÖc 6. T«n Kú T−êng, TrÞnh VÜ §¼ng (2005): trong c¸c c¬ quan qu¶n lý an sinh x· héi; Nghiªn cøu chÕ ®é an sinh x· héi Trung kh«ng ngõng n©ng cao c¸c tè chÊt tæng Quèc - C¶i c¸ch b¶o hiÓm x· héi vµ sù ph¸t hîp cña an sinh x· héi. Häc tËp kinh triÓn b¶o hiÓm th−¬ng nghiÖp, Nxb TiÒn tÖ nghiÖm qu¶n lý quü an sinh x· héi ë Trung Quèc, B¾c Kinh. thµnh phè, thÞ trÊn, n©ng cao n¨ng lùc 7. Hïng H¸n Tiªn: ¶nh h−ëng cña viÖc t¨ng tr−ëng nguån vèn cña quü an sinh gia nhËp WTO ®èi víi chÕ ®é an sinh x· héi Trung Quèc, tËp san §¹i häc Kü x· héi t¹i khu vùc n«ng th«n, gióp chÕ thuËt Thanh Hoa (Nxb Khoa häc x· héi), ®é an sinh x· héi ph¸t triÓn æn ®Þnh bÒn sè 3, quyÓn 16, n¨m 2002. v÷ng. 8. D−¬ng Nghi Dòng, Tr−¬ng Anh, Cè Ng−êi dÞch: NguyÔn Thanh Giang Nghiªm: “X©y dùng hÖ thèng b¶o hiÓm b¶o ®¶m møc sèng tèi thiÓu quy ho¹ch chung thµnh phè, huyÖn thÞ”, T¹p chÝ Khoa häc Tµi liÖu tham kh¶o D©n sè Trung Quèc, sè 6-2006. 9. TrÞnh Thõa V¨n (Chñ biªn) (2004): 1. TrÇn Båi C−¬ng: ChÕ ®é an sinh C¶i c¸ch c«ng kiªn chÕ ®é an sinh x· héi, x· héi cña Trung Quèc sau khi gia nhËp Nxb Thuû lîi thuû ®iÖn Trung Quèc, B¾c WTO. Th¸ch thøc vµ ®èi s¸ch, T¹p chÝ Kinh. Khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý, sè 3-2003. nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 35
  17. d−¬ng nghi dòng – h×nh vÜ nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn quèc 10. TrÞnh C«ng Thµnh: Gia nhËp WTO tÕ ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. vµ c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi Trung Quèc, T¹p chÝ ThÕ giíi qu¶n lý, sè 4-2002. Tõ kho¸: WTO; An sinh x· héi; C¶i c¸ch chÕ ®é. NguyÔn Thanh Giang dÞch Tãm t¾t néi dung: Gia nhËp WTO lµ con dao hai l−ìi ®èi víi chÕ ®é an sinh x· héi cña Trung Quèc, mét mÆt nã ®em ®Õn nh÷ng th¸ch thøc cho viÖc ®Ò phßng rñi ro vµ an ninh quü, mÆt kh¸c nã còng t¹o ra ®éng lùc m¹nh mÏ cho c«ng cuéc c¶i c¸ch chÕ ®é an sinh x· héi. Sau khi gia nhËp WTO, chÕ ®é an sinh x· héi cña Trung Quèc ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu vÊn ®Ò, nh− t×nh tr¹ng ph©n ho¸ x· héi vµ chªnh lÖch giµu nghÌo ngµy cµng nghiªm träng, nép phÝ an sinh x· héi lµm t¨ng gi¸ nh©n c«ng, chi tr¶ cho an sinh x· héi g©y ra ¸p lùc tµi chÝnh nÆng nÒ cho chÝnh phñ, h¬n n÷a tiªu chuÈn lao ®éng quèc tÕ vµ lu©n chuyÓn søc lao ®éng quèc tÕ còng lµ nh©n tè cÇn ®−îc suy nghÜ mét c¸ch cã träng ®iÓm trong qu¸ tr×nh ChÝnh phñ Trung Quèc x©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®é an sinh x· héi. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ Trung Quèc ®· ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó hoµn thiÖn chÕ ®é an sinh x· héi, nh− viÖc më réng diÖn bao phñ, n©ng cao møc b¶o hiÓm x· héi, t¨ng c−êng nguån chi tiªu tµi chÝnh cho an sinh x· héi vµ c¶i thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý an sinh x· héi, môc tiªu lµ x©y dùng nªn hÖ thèng an sinh x· héi nhiÒu tÇng bËc, ®a nguyªn ho¸ nguån tµi nguyªn, ®éc lËp víi c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, nghiªn cøu trung quèc sè 7(77) - 2007 36
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2