intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chăn nuôi bò ở Nghệ An: Hiện trạng và giải pháp"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
124
lượt xem 26
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2008 tác giả: 3. Nguyễn Kim Đường, Chăn nuôi bò ở Nghệ An: Hiện trạng và giải pháp. Đàn bò ở Nghệ An hiện nay có khoảng hơn 445.304 con, trong đó bò là giống chính.Chăn nuôi là một ngành quan trọng của nông nghiệp hiện đại, nuôi lớn vật nuôi để sản xuất những sản phẩm như: thực phẩm, lông, và sức lao động. Sản phẩm từ chăn nuôi nhằm cung cấp lợi nhuận và phục vụ cho đời sống sinh hoạt...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chăn nuôi bò ở Nghệ An: Hiện trạng và giải pháp"

  1. Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Chăn nuôi bò ở Nghệ An: Hiện trạng và giải pháp"
  2. ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng v gi¶i ph¸p, TR. 20-30 N. K. §−êng ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p NguyÔn Kim §−êng (a) Tãm t¾t. §µn bß ë NghÖ An hiÖn nay cã kho¶ng h¬n 445.304 con, trong ®ã bß vµng lµ gièng chÝnh (67,97%), bß lai Sind chØ chiÕm 32,03%. Bß ®ang ®−îc nu«i trong c¸c n«ng hé víi quy m« nhá. C¸c vïng sinh th¸i kh¸c nhau cã quy m« ®µn bß vµ c¬ cÊu gièng kh¸c nhau. §µn bß cã ho¹t ®éng sinh s¶n b×nh th−êng. Khèi l−îng cña bß vµng ®· cao h¬n tr−íc ®©y. Khèi l−îng cña bß lai Sind 3 n¨m tuæi cßn h¬i thÊp. Nguån thøc ¨n cung cÊp cho ®µn bß cßn thiÕu nghiªm träng. C«ng t¸c thó y–phßng trõ dÞch bÖnh cho ®µn bß cßn yÕu. §Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß ë NghÖ An cÇn ®Æc biÖt chó ý ph¸t triÓn cá trång vµ t¨ng c−êng c«ng t¸c lai t¹o ®Ó t¨ng tû lÖ bß lai lªn cao h¬n. I. §Æt vÊn ®Ò HiÖn nay ®µn bß cña NghÖ An cã kho¶ng h¬n 445.304 con (Côc thèng kª NghÖ An 8/2008) víi c¸c gièng bß nh−: bß vµng, lai Sind, H’mong, u ®Çu r×u, ... §Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß theo h−íng chuyªn dông, c¸c gièng bß ngo¹i nhËp, nhiÒu nhãm bß lai ®· ra ®êi. C¸c nghiªn cøu ®· cho thÊy, trong qu¸ tr×nh ch¨n nu«i, qu¶n lý, khai th¸c c¸c gièng bß ngo¹i, bß lai, ®Æc biÖt lµ bß s÷a, ng−êi ch¨n nu«i ®· gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Ngµy 08/5/2006 Th−êng vô TØnh ñy NghÖ An ®· ra nghÞ quyÕt sè 02-NQ/TU vÒ ph¸t triÓn ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm giai ®o¹n 2006-2015. NghÞ quyÕt x¸c ®Þnh r»ng trong nh÷ng n¨m tíi NghÖ An cÇn tËp trung ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u bß. §Ó gãp phÇn ®−a chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, cÇn cã mét nghiªn cøu ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng vÒ hiÖn tr¹ng, tiÒm n¨ng cña con bß vµ ch¨n nu«i bß hiÖn nay, trªn c¬ së ®ã ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p cho viÖc ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß hµng hãa bÒn v÷ng ë NghÖ An. §ã lµ môc tiªu cña ®Ò tµi khoa häc c«ng nghÖ cÊp TØnh 2007-2009 mµ chóng t«i ®· vµ ®ang thùc hiÖn. II. §èi t−îng, néi dung v ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 2.1. §èi t−îng nghiªn cøu Con bß ®ang ®−îc nu«i trong c¸c n«ng hé ë NghÖ An. 2.2. Néi dung nghiªn cøu - §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng vµ tiÒm n¨ng gièng bß, hiÖn tr¹ng vµ tiÒm n¨ng thøc ¨n, hiÖn tr¹ng vÒ dÞch bÖnh vµ c«ng t¸c thó y. - §¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh ch¨n nu«i bß vµ hÖ thèng ch¨n nu«i bß. - §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß hµng hãa bÒn v÷ng ë NghÖ An. 2.3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - Thu thËp th«ng tin vµ sè liÖu thø cÊp: Trªn c¸c tµi liÖu ®· xuÊt b¶n, trªn c¸c t¹p chÝ chuyªn ngµnh, b¸o chÝ, niªn gi¸m thèng kª, c¸c c¸n bé chuyªn m«n, c¸c c¸n bé qu¶n lý cña c¸c ban ngµnh, së, . NhËn bµi ngµy 27/10/2008. Söa ch÷a xong 26/03/2009. 20
  3. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1A-2009 trung t©m cña TØnh, c¸c huyÖn vµ c¸c x· vïng ®iÒu tra; c¸c sè liÖu 3 n¨m gÇn ®©y (2004-2007) cña tÊt c¶ 19 huyÖn, thÞ, thµnh phè trong tØnh vµ cña 15 x· trùc tiÕp ®iÒu tra ë 5 huyÖn. - Thu thËp th«ng tin, sè liÖu s¬ cÊp: sö dông ph−¬ng ph¸p PRA víi c¸c b¶n c©u hái më ®Ó pháng vÊn c¸c hé ch¨n nu«i bß ë 15 x· cña 5 huyÖn ®iÒu tra. - Chän mÉu nghiªn cøu: + 5 huyÖn (2 huyÖn ®ång b»ng: H−ng Nguyªn vµ Quúnh L−u, 2 huyÖn miÒn nói: Thanh Ch−¬ng vµ NghÜa §µn, 1 huyÖn miÒn nói cao: Quú Ch©u). + Mçi huyÖn chän 3 x· (1 x· kh¸, 1 x· trung b×nh vµ 1 x· yÕu vÒ ch¨n nu«i bß). + Mçi x· chän 50 hé gåm 3 nhãm hé: quy m« 20 con (10 hé). - Pháng vÊn c¸c c¸n bé chñ chèt c¸c cÊp x·, huyÖn vµ mét sè ban ngµnh cÊp TØnh. - Ph©n tÝch sè liÖu: Xö lý sè liÖu b»ng thèng kª ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng theo c¸c phÇn mÒm chuyªn dông trªn m¸y tÝnh. Khèi l−îng cña bß ®−îc tÝnh theo c«ng thøc cña ViÖn Ch¨n nu«i (VCN 1980) trªn c¬ së c¸c sè ®o dµi th©n vµ vßng ngùc ®o ®−îc trªn tõng con bß. - Trªn c¬ së c¸c th«ng tin, sè liÖu ®−îc xö lý, ph©n tÝch ®Ó ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß hµng hãa bÒn v÷ng ë NghÖ An. 2.4. §Þa ®iÓm nghiªn cøu. Chñ yÕu lµ t¹i 15 x· thuéc 5 huyÖn nh− trªn vµ trªn ®Þa bµn toµn tØnh ë mét sè vÊn ®Ò. 2.5. Thêi gian nghiªn cøu. 24 th¸ng, tõ 7/2007 ®Õn 7/2009. III. KÕt qu¶ v th¶o luËn Sau khi xö lý thèng kª c¸c sè liÖu ®iÒu tra thu ®−îc chóng t«i ®· tËp hîp c¸c kÕt qu¶ vµo mét sè néi dung ®Ó ®¸nh gi¸. C¸c néi dung vµ c¸c kÕt qu¶ ®ã nh− sau: 3.1. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß ë tØnh NghÖ An 3.1.1. DiÔn biÕn vÒ sè l−îng cña ®µn bß ë NghÖ An Sè l−îng vµ tèc ®é t¨ng ®µn cña ®µn bß NghÖ An trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®−îc tr×nh bµy qua b¶ng 3.1. B¶ng 3.1: DiÔn biÕn cña ®µn bß trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Thêi C¶ n−íc NghÖ An So víi c¶ ®iÓm n−íc (%) n (con) % t¨ng ®µn n (con) % t¨ng ®µn 2001 - - 283.050 - - 2002 4.062.966 4,37 294.688 2,71 7,26 2005 5.540.700 12,83 387.731 10,71 6,99 2006 6.510.000 17,51 426.252 10,19 6,93 2007 - - 445.304 4,30 - 4/2008 - - 436.731 -1,90 - (Nguån: Côc thèng kª NghÖ An vµ Bé NN & PTNT, 2008) 21
  4. ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng v gi¶i ph¸p, TR. 20-30 N. K. §−êng - Trong giai ®o¹n 2001-2005 ®µn bß t¨ng 104.681 con, b×nh qu©n t¨ng 6,45%/n¨m. - Trong giai ®o¹n 2005-2007 ®µn bß t¨ng 57.573 con, b×nh qu©n t¨ng 7,15%/n¨m. - Trong giai ®o¹n 2001-2007 ®µn bß t¨ng 162.254 con, b×nh qu©n t¨ng 6,60%/n¨m. Trong giai ®o¹n nµy tèc ®é t¨ng cña ®µn bß t¨ng dÇn tõ 2001 ®Õn 2005 (2,71% lªn 10,71%/ n¨m), ®Õn 2006 tèc ®é t¨ng cña ®µn bß ®· b¾t ®Çu gi¶m (10,71% xuèng cßn 10,19%), n¨m 2007 so víi n¨m 2006 gi¶m râ rÖt (tõ 10,19% xuèng cßn 4,30%), gi¶m 5,89%. §Æc biÖt 4 th¸ng ®Çu n¨m 2008 tèc ®é t¨ng ®µn bß ë møc ©m (- 1,90%), gi¶m 5,90% so víi cuèi n¨m 2007. 3.1.2. Quy m« ch¨n nu«i bß cña c¸c hé t¹i 3 vïng ®iÒu tra ë NghÖ An Chóng t«i ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra vÒ quy m« ch¨n nu«i bß ë c¸c hé t¹i c¸c vïng sinh th¸i ®· chän, kÕt qua thu ®−îc cã trong b¶ng 3.2. Qua c¸c sè liÖu trong b¶ng 3.2 chóng ta cã thÓ thÊy, cã sù kh¸c nhau vÒ quy m« ®µn bß/hé ë ba vïng sinh th¸i kh¸c nhau, trong ®ã cao nhÊt lµ ë vïng nói cao, sau ®ã ®Õn vïng nói vµ thÊp nhÊt lµ ë vïng ®ång b»ng. B¶ng 3.2: Quy m« ®µn bß trong c¸c n«ng hé t¹i 3 vïng sinh th¸i ë NghÖ An Quy m« n §ång b»ng Vïng nói Vïng nói cao Chung (con) (sè hé) (%) n % n % n % 1-3 115 60 100 38 63.33 17 28,33 63,89 4-6 37 0 0 19 31,67 18 30,00 20,56 7-9 14 0 0 1 1,67 13 21,67 7,78 >10 14 0 0 2 3,33 12 20,00 7,78 Tæng 180 60 100 60 100 60 100 100 T. b×nh (sè bß/hé) 1,7 3,6 6,5 3,9 3.1.3. T×nh h×nh chung vÒ gièng vµ c¬ cÊu ®µn bß ®ang nu«i ë NghÖ An Khi xem xÐt c¬ cÊu gièng cña ®µn bß theo vïng ®Þa lý sinh th¸i (b¶ng 3.3) chóng t«i nhËn thÊy cã sù kh¸c nhau râ rÖt vÒ c¬ cÊu gièng cña ®µn bß gi÷a c¸c vïng. B¶ng 3.3: C¬ cÊu c¸c gièng bß ph©n theo vïng sinh th¸i ®Þa lý cña NghÖ An Vïng ®¹i diÖn Tæng Bß vµng Bß lai Sind (con) n % n % §ång b»ng (Q. L−u + H. Nguyªn 757 336 44,39 421 55,61 Vïng nói (T.Ch−¬ng + Ngh. §µn) 1027 675 56,09 450 43,91 Vïng nói cao (Quú Ch©u) 572 559 97,73 13 2,27 Tæng 2354 1600 67,97 754 32,03 Vïng ®ång b»ng bß lai Sind chiÕm tû lÖ cao h¬n bß vµng, bß vµng chiÕm tû lÖ cao h¬n bß lai Sind ë miÒn nói, vïng nói cao bß vµng chiÕm tû lÖ tuyÖt ®èi (97,73%). XÐt c¬ cÊu ®µn bß chóng t«i thÊy, bß >3 n¨m tuæi bß c¸i trong ®µn bß chiÕm tíi 48%, bß
  5. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1A-2009 tû lÖ ®Ó cña ®µn bß c¸i trong ®é tuæi sinh s¶n ch−a cao vµ ®µn bß cã tuæi lín-h¬i giµ, nãi c¸ch kh¸c lµ ®µn bß chËm ®−îc thay thÕ. 3.1.4. T×nh h×nh sinh s¶n cña ®µn bß Xem xÐt kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ®µn bß ®ang ®−îc nu«i ë NghÖ An chóng t«i ®· thu ®−îc c¸c kÕt qu¶ trong b¶ng 3.4. B¶ng 3.4: Kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ®µn bß nu«i ë NghÖ An ChØ tiªu Bß vµng Bß lai Sind _ _ Cv% Cv% X ±σ X±σ Tuæi phèi gièng lÇn ®Çu 18,74 ± 1,73 9,23 20,35 ± 3,51 17,25 (th¸ng) Tuæi ®Î lÇn ®Çu (th¸ng) 27,17 ± 2,29 8,43 30,05 ± 3,18 10,58 TG cã chöa trë l¹i sau ®Î 69,46 ± 7,83 11,27 75,71 ± 8,39 11,82 (ngµy) Kho¶ng c¸ch 2 løa ®Î 12,14 ± 0,78 6,43 12,24 ± 1,11 9,07 (th¸ng) C¸c kÕt qu¶ thu ®−îc cho thÊy, ho¹t ®éng sinh s¶n cña ®µn bß lµ b×nh th−êng vµ trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt th× cã thÓ nãi kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ®µn bß lµ tèt. 3.1.5 T×nh h×nh sinh tr−ëng cña bß nu«i t¹i NghÖ An Chóng t«i ®· thu ®−îc kÕt qu¶ vÒ sinh tr−ëng cña ®µn bß c¸i nh− trong b¶ng 3.5. B¶ng 3.5: Khèi l−îng cña bß c¸i vµng vµ c¸i lai Sind ë NghÖ An Gièng Bß 3 n¨m tuæi n Cv% n Cv% _ _ X ±σ X ±σ Bß vµng (kg) 47 179,74 ± 37,76 21,06 69 216,59 ± 29,14 13,45 Bß lai Sind (kg) 47 243,40 ± 44,28 18,29 46 264,65 ± 51,86 19,59 Bß c¸i vµng 3 n¨m tuæi cã khèi l−îng 216,59 kg/con. So s¸nh víi kÕt qu¶ c«ng bè cña L. V. Ly vµ cs. (1999) th× khèi l−îng cña bß vµng ë NghÖ An hiÖn nay ®· t¨ng Ýt nhiÒu. §Æc biÖt lµ nhãm bß c¸i vµng >3 n¨m tuæi cã khèi l−îng cao h¬n trung b×nh kho¶ng 28 kg/con. Bß c¸i lai Sind 3 n¨m tuæi lµ 264,65 kg/con. Nh− vËy, c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc cña chóng t«i trªn bß c¸i lai Sind 3 n¨m tuæi cã khèi l−îng thÊp h¬n so víi c«ng bè cña V. V. Sù vµ cs. (2004) mét Ýt. 3.2. C¸c nguån thøc ¨n phôc vô ch¨n nu«i bß Trªn c¬ së c¸c nguån thøc ¨n (chñng lo¹i vµ sè l−îng) sö dông ®Ó ch¨n nu«i bß hiÖn cã ë NghÖ An vµ nhu cÇu thøc ¨n cña ®µn bß hiÖn cã, ®µn bß n¨m 2010 vµ 2015, chóng t«i ®· dù b¸o vÒ nguån thøc ¨n cÇn cã ®Ó phôc vô ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß nh− trong b¶ng 3.6. C¸c con sè trong b¶ng 3.6 cã thÓ cho chóng ta thÊy sù thiÕu hôt thøc ¨n trong viÖc phôc vô cho quy ho¹ch ph¸t triÓn ®µn tr©u bß ë NghÖ An lµ rÊt lín. 23
  6. ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng v gi¶i ph¸p, TR. 20-30 N. K. §−êng V× vËy, h¬n bao giê hÕt lµ ®Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i tr©u bß th× ph¶i tËn dông triÖt ®Ó mäi nguån thøc ¨n s½n cã t¹i c¸c ®Þa ph−¬ng, chÕ biÕn ®Ó c¶i thiÖn chÊt l−îng, dù tr÷ ®Ó dïng vµo mïa thiÕu thøc ¨n xanh. Cã quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt hîp lý ®Ó giµnh diÖn tÝch ®Êt thÝch hîp cho viÖc trång cá cung cÊp thøc ¨n (T¡) th« xanh cho tr©u bß. B¶ng 3.6: C¸c nguån vµ nhu cÇu thøc ¨n cho bß ë NghÖ An n¨m 2008, 2010 vµ 2015 TT Lo¹i thøc ¨n HiÖn cã Quy ®æi ra T¡ (tÊn/n¨m) th« xanh (tÊn/n¨m) 1 Cá tù nhiªn 4.000.000 4.000.000 2 Cá trång (4.000 ha) 400.000 400.000 3 R¬m r¹ 80.000 400.000 4 D©y lang, d©y l¹c, l¸ c©y, ... 80.000 400.000 5 Thøc ¨n tinh c¸c hé mua 30.000 180.000 5.380.000 Tæng nguån tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2007 6 Nhu cÇu T¡ th« xanh cho 750.000 con tr©u bß 6.720.000 7 L−îng thiÕu hôt ë thêi ®iÓm cuèi 2007 1.340.000 8 Quy ®æi ra thøc ¨n tinh 223.000 9 Quy ®æi ra diÖn tÝch cá cÇn trång thªm (ha) 13.400 10 Nhu cÇu thøc ¨n th« xanh cho 1 triÖu con tr©u bß ë 2010 9.125.000 11 L−îng thiÕu hôt so víi cuèi n¨m 2007 3.745.000 12 Quy ®æi ra thøc ¨n tinh 60.750 13 Quy ®æi ra diÖn tÝch cá cÇn trång thªm (ha) 37.450 14 Nhu cÇu T¡ th« xanh cho 1,4 triÖu con tr©u bß ë 2015 12.775.000 15 L−îng thiÕu hôt so víi cuèi n¨m 2007 6.395.000 16 Quy ®æi ra thøc ¨n tinh 1.065.834 17 Quy ®æi ra diÖn tÝch cá cÇn trång thªm (ha) 63.395 18 So víi 2010 cÇn trång thªm (ha) 25.945 3.3. T×nh h×nh bÖnh dÞch trªn ®µn bß vµ c«ng t¸c thó y 3.3.1. T×nh h×nh bÖnh dÞch vµ lo¹i th¶i cña ®µn bß Qua ®iÒu tra chóng t«i ®· thu ®−îc mét sè kÕt qu¶ vÒ t×nh h×nh bß chÕt vµ bß bÞ lo¹i th¶i ë c¸c hé nu«i bß nh− trong b¶ng 3.7. B¶ng 3.7: KÕt qu¶ ®iÒu tra vÒ t×nh h×nh bß chÕt vµ lo¹i th¶i Tiªu chÝ Bß vµng Bß lai Sind S. hé cã/S. hé Sè bß/S. bß §T S. hé cã/ Sè bß/S. bß §T §T S. hé §T Bß chÕt 34/416 52/1652 (3,15%) 10/257 11/765 (1,44%) Bß lo¹i th¶i 164/346 668/2268 (29,45%) 106/257 390/1144 (34,09%) Qua c¸c sè liÖu trong b¶ng 3.7 chóng ta thÓ thÊy: - Tû lÖ hé nu«i bß cã bß bÞ chÕt vµ tû lÖ bß bÞ chÕt chØ ë møc thÊp. 24
  7. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1A-2009 - 2006-2007 chØ cã 34/416 hé nu«i bß vµng cã bß bÞ chÕt (8,20%) vµ 10/257 hé nu«i bß lai Sind cã bß chÕt (3,89%). ë c¸c hé nu«i bß vµng cã 164/416 hé cã bß bÞ lo¹i th¶i (39,42%) vµ ë c¸c hé nu«i bß lai Sind cã 106/416 hé cã bß bÞ lo¹i th¶i (41,25%). Nh− vËy tû lÖ hé nu«i bß cã bß bÞ lo¹i th¶i vµ tû lÖ bß bÞ lo¹i th¶i lµ kh¸ cao. C¸c hé ch¨n nu«i bß cho biÕt, c¸c nguyªn nh©n bß bÞ lo¹i th¶i trong qu¸ tr×nh nu«i lµ: - Bß bÞ lo¹i th¶i do c¸c nguyªn nh©n kh¸c chiÕm tû lÖ rÊt cao (43,29% ë bß vµng vµ 42,74% ë bß lai Sind). Víi sè liÖu nµy cho thÊy râ rµng ng−êi ch¨n nu«i ch−a kiÓm so¸t ®−îc c¸c nguyªn nh©n bß bÞ lo¹i th¶i. - Bß bÞ lo¹i th¶i do kÐm chÊt l−îng ë bß lai Sind (34,09%) cao h¬n bß vµng (29,45%) lµ phï hîp, v× bß lai Sind ®ßi hái chÕ ®é ch¨m sãc nu«i d−ìng cao h¬n nhiÒu so víi bß vµng, trong khi ®ã kh¶ n¨ng ®Çu t− thøc ¨n, ch¨m sãc nu«i d−ìng cña c¸c hé ch¨n nu«i cßn nhiÒu h¹n chÕ. - Tû lÖ bß bÞ lo¹i th¶i do giµ ë bß vµng (30,49%) cao h¬n h¼n bß lai Sind (20,11%). Nh−ng tû lÖ bß lai Sind bÞ lo¹i th¶i do giµ lªn tíi 20,11% l¹i lµ ch−a hîp lý, v× hiÖn nay bß lai Sind ch−a nhiÒu vµ bß c¸i lai Sind ®−îc sö dông lµm c¸i sinh s¶n còng ch−a ë tuæi “giµ”. Qua ®iÒu tra chóng t«i còng thÊy c¸c nguyªn nh©n bÖnh dÞch g©y nªn chÕt bß ë c¸c hé ch¨n nu«i chñ yÕu lµ: bÖnh tô huyÕt trïng (26,56% ë bß vµng, 24,69% ë lai Sind), lë måm long mãng (11,50% ë bß vµng, 6,17% ë lai Sind), s¸n l¸ gan (9,73% ë bß vµng, 16,05% ë lai Sind), c¶m m¹o (10,63% ë bß vµng, 11,11% ë lai Sind) vµ c¸c bÖnh kh¸c nh−: ngé ®éc thøc ¨n, ký sinh trïng ®−êng m¸u, ch−íng h¬i d¹ cá,... víi tû lÖ thÊp. 3.3.2. T×nh h×nh c«ng t¸c thó y Qua ®iÒu tra vµ lµm viÖc víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng vÒ c«ng t¸c thó y trong tØnh chóng t«i ®· thu ®−îc c¸c th«ng tin sau: - PhÇn lín vËt nu«i (tr©u bß, lîn, ...) xuÊt nhËp theo nhiÒu con ®−êng kh«ng dÔ g× ®Ó kiÓm so¸t, tû lÖ tr©u bß xuÊt nhËp hµng n¨m cã kiÓm dÞch chØ ®¹t 5-10%. - Mét sè bÖnh dÞch nguy hiÓm vÉn th−êng xuyªn xÈy ra, khi kh«ng kiÓm so¸t chÆt chÏ sÏ h×nh thµnh c¸c æ dÞch nguy hiÓm (lë måm long mãng). - Tû lÖ vËt nu«i ®−îc tiªm phßng ®Þnh kú cßn thÊp, chØ ®¹t 30-45%, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña c«ng t¸c kiÓm so¸t dÞch bÖnh, c¸c nguyªn nh©n g©y nªn sù yÕu kÐm cã thÓ lµ : + NhËn thøc cña ng−êi ch¨n nu«i vÒ phßng trõ dÞch bÖnh cßn thÊp, chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph−¬ng (x·, huyÖn) ch−a quan t©m ®óng møc. + Ch¨n nu«i quy m« nhá, ch¨n th¶ tù do dÉn ®Õn khã kiÓm tra, kiÓm so¸t. + §Æc biÖt lµ c¸c bÖnh dÞch diÔn biÕn phøc t¹p, nhiÒu lo¹i bÖnh dÞch còng xÈy ra, mÇm bÖnh cã nhiÒu biÕn ®æi, ... ®· g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c phßng trõ. 3.4. HiÖn tr¹ng ®µn bß s÷a vµ c«ng t¸c ch¨n nu«i bß s÷a ë NghÖ An B¾t ®Çu tõ n¨m 2001 NghÖ An ®· nhËp 14 con bß s÷a lai HF tõ thµnh phè Hå ChÝ Minh, n¨m 2002 nhËp tiÕp bß s÷a HF tõ óc vÒ nu«i ®Ó khai th¸c s÷a. C¸c n¨m 25
  8. ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng v gi¶i ph¸p, TR. 20-30 N. K. §−êng sau ®ã ng−êi ch¨n nu«i tiÕp tôc mua bß s÷a lai tõ c¸c tØnh khu vùc phÝa B¾c. Vµ víi chñ tr−¬ng chñ ®éng t¹o bß lai h−íng s÷a t¹i chç, NghÖ An ®· sö dông tinh dÞch ®ùc gièng HF ®Ó phèi cho bß c¸i lai Sind t¹o ra con lai F2, ®ång thêi nhiÒu lo¹i bß lai kh¸c còng ®−îc mua vÒ. Chóng ta cã thÓ thÊy diÔn biÕn vÒ ®µn bß s÷a ë NghÖ An tõ n¨m 2001 ®Õn th¸ng 4/2008 nh− trong b¶ng 3.8 sau ®©y. B¶ng 3.8: §µn bß s÷a vµ s¶n phÈm cña ®µn bß s÷a nu«i ë NghÖ An ChØ tiªu 2002 2003 2004 2005 2006 2007 4/08 Tæng ®µn bß vµ bª s÷a (con) 278 673 1.435 1.800 1.071 382 426 Bß c¸i sinh s¶n (con 70 130 388 580 585 223 339 Tû lÖ bß c¸i sinh s¶n/tæng ®µn (%) 25,2 19,3 27,0 32,2 35,1 58,3 79,6 Bß c¸i cho s÷a (con) 17 45 74 185 - - - Tû lÖ bß c¸i cho s÷a/tæng ®µn (%) 6,1 6,7 5,2 10,3 - - - Tû lÖ c¸i cho s÷a/c¸i sinh s¶n (%) 24,3 34,6 19,1 31,9 - - S¶n l−îng s÷a t−¬i (tÊn/n¨m) 16 156 256 360 10 73 46 N. suÊt s÷a (l/bß/chu kú 305 ngµy) 941 3.467 3.459 1.946 - - - N¨ng suÊt s÷a (l/bß/ngµy) 3,09 11,37 11,34 6,38 - - - Qua c¸c th«ng tin thu ®−îc chóng t«i thÊy: - Tû lÖ bß c¸i cho s÷a/bß c¸i sinh s¶n thÊp: tõ 19,1% ®Õn 34,6%. - Kh¶ n¨ng cho s÷a cña ®µn bß thÊp, lóc tèt nhÊt (n¨m 2003) còng chØ ®¹t 3.467 l/bß/chu kú 305 ngµy vµ n¨ng suÊt s÷a còng chØ ®¹t 11,37 l/con/ngµy. - Nguån thøc ¨n chÝnh cña bß s÷a lµ thøc ¨n xanh, nh−ng ë phÇn lín c¸c hé nu«i bß s÷a ®Òu thiÕu nghiªm träng. Cã tr−êng hîp kh«ng ®ñ thøc ¨n xanh, hä ®· cho bß ¨n hoµn toµn b»ng thøc ¨n tinh, kÕt qu¶ lµ nu«i bß s÷a kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ, mµ thËm chØ cßn g©y chÕt bß. - Chuång tr¹i phÇn lín chËt hÑp, mÊt vÖ sinh, kh«ng tho¸ng m¸t trong mïa hÌ. - Ch¨m sãc, nu«i d−ìng, qu¶n lý vµ khai th¸c s÷a phÇn lín ch−a phï hîp. - Quy m« ch¨n nu«i nhá, tÝnh chuyªn nghiÖp bÞ xem nhÑ, do vËy ®· kh«ng thùc hiÖn tèt c¸c kh©u kü thuËt kh¾t khe vµ kh¸ cao trong ch¨n nu«i bß s÷a, chÝnh v× ®iÒu nµy ®· lµm nÈy sinh nhiÒu bÖnh tËt, lµm gi¶m n¨ng suÊt s÷a, ... ®· lµm ng−êi ch¨n nu«i bß s÷a ch¸n n¶n. - Ch¨n nu«i bß s÷a trong thêi gian qua ®· mang nÆng tÝnh phong trµo, thiÕu kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt, thiÕu tÝnh to¸n mét c¸ch ®Çy ®ñ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n,... nªn trong vµi n¨m ®Çu ph¸t triÓn rÊt m¹nh, nh−ng ®Õn khi gÆp khã kh¨n ®· gi¶m rÊt nhanh. IV. c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß h ng hãa bÒn v÷ng ë nghÖ an giai ®o¹n 2009-2015 Trªn c¬ së hiÖn tr¹ng cña ®µn bß, c«ng t¸c ch¨n nu«i bß, c¸c vÊn ®Ò vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®éi ngò c¸n bé vµ tr×nh ®é cña ng−êi ch¨n nu«i,... 26
  9. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1A-2009 ë NghÖ An, chóng t«i xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p kü thuËt, kinh tÕ, x· héi nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß hµng hãa bÒn v÷ng ë NghÖ An ®Õn 2010 vµ 2015. 4.1. Gi¶i ph¸p vÒ con gièng - TiÕp tôc chän läc lo¹i th¶i bß c¸i nhá: bß vµng 3 n¨m tuæi d−íi 200 kg/con. - Cã chÕ tµi ®Ó lo¹i bá bß ®ùc vµng ë vïng ®ång b»ng vµ miÒn nói xuèng
  10. ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng v gi¶i ph¸p, TR. 20-30 N. K. §−êng - T¨ng c−êng vai trß cña chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph−¬ng vµ phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c tæ chøc: Thó y - c¸c tæ chøc quÇn chóng trong viÖc tuyªn truyÒn, vËn ®éng ng−êi ch¨n nu«i thùc hiÖn c«ng t¸c tiªm phßng cho gia sóc, gia cÇm ®Ó b¶o vÖ ®µn vËt nu«i. - T¨ng c−êng c«ng t¸c kiÓm dÞch ®èi víi tr©u bß xuÊt nhËp, kiÓm so¸t s¸t sinh ®èi víi tr©u bß giÕt mæ ®Ó tr¸nh l©y lan dÞch bÖnh vµ kiÓm so¸t vÖ sinh an toµn thùc phÈm. 4.5. T¨ng gi¸ trÞ cña bß hµng hãa - T¨ng c−êng chÕ ®é dinh d−ìng thøc ¨n, ch¨m sãc nu«i d−ìng ®Ó bß lai giÕt thÞt 3 n¨m tuæi ®¹t 300 kg/con. - X©y dùng c¸c trung t©m/tr¹i vç bÐo bß ®Ó mua thu gom bß cña ng−êi ch¨n nu«i khi ®· ®Õn tuæi vç bÐo mµ hä kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng, tæ chøc vç bÐo trong thêi gian ng¾n (2-3 th¸ng) xuÊt b¸n bß sèng ®¹t khèi l−îng vµ an toµn vÒ dÞch bÖnh. - Tæ chøc liªn hîp nu«i vç bÐo, giÕt mæ vµ cung øng thÞt bß b¶o ®¶m chÊt l−îng thÞt theo yªu cÇu cña siªu thÞ, nhµ hµng, kh¸ch s¹n. Ký kÕt c¸c hîp ®ång cung øng, tiªu thô thÞt bß víi hÖ thèng siªu thÞ, nhµ hµng, kh¸ch s¹n ë Hµ Néi, TP. Hå ChÝ Minh, ... mét c¸ch æn ®Þnh l©u dµi. 4.6. Gi¶i ph¸p ®èi víi bß s÷a - CÇn cã chÕ tµi ®Ó kiÓm so¸t chÊt l−îng con gièng, chän läc lo¹i th¶i c¸c con bß kh«ng b¶o ®¶m chÊt l−îng, bß sinh s¶n kÐm, n¨ng suÊt s÷a thÊp. - X©y dùng c¸c vïng nu«i bß s÷a cã tÝnh chÊt tËp trung víi c¸c hé nu«i quy m« >10 con/hé, gi¶m bít ®Ó ®i ®Õn lo¹i bá viÖc nu«i bß s÷a lÎ tÎ víi quy m«
  11. tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIII, sè 1A-2009 - ë vïng nói cao bß vµng chiÕm 97,73% vµ ë vïng nói lµ 56,09%; ë vïng ®ång b»ng bß lai Sind chiÕm 56,61% vµ vïng nói thÊp lµ 43,91%. §iÒu nµy chøng tá tr×nh ®é ch¨n nu«i vµ vïng sinh th¸i ®Þa lý cã vai trß rÊt lín trong ph¸t triÓn ch¨n nu«i bß ë NghÖ An. - Tû lÖ bß c¸i cao ë c¶ hai gièng (85,48% ë bß vµng vµ 86,83% ë bß lai Sind). Tuy nhiªn tû lÖ bß ®ùc trong ®µn vÉn cßn kh¸ cao (14,52% ë bß vµng, 13,71% ë bß lai Sind). - §µn bß ®−îc nu«i víi môc ®Ých khai th¸c sinh s¶n lµ chñ yÕu (víi bß c¸i >3 n¨m tuæi: 58,73% ë bß vµng vµ 57,03% ë bß lai Sind). - Ho¹t ®éng sinh s¶n cña ®µn bß lµ b×nh th−êng ë tÊt c¶ c¸c chØ tiªu. Tuæi phèi gièng lÇn ®Çu, tuæi ®Î lÇn ®Çu vµ thêi gian cã chöa l¹i sau ®Î cña bß vµng sím h¬n bß lai Sind. - Khèi l−îng cña bß c¸i vµng 3 n¨m tuæi t−¬ng øng lµ 179,74 kg/con vµ 216,59 kg/con, ®· h¬i cao h¬n tr−íc ®©y. §iÒu nµy chøng tá ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i vµ chÊt l−îng con gièng bß vµng ®· ®−îc c¶i thiÖn. - Khèi l−îng cña bß c¸i lai Sind 3 n¨m tuæi t−¬ng øng lµ 243,40 kg/con vµ 264,65 kg/con, thÊp h¬n so víi tiÒm n¨ng −u thÕ lai. Cã nh− vËy, cã thÓ ®iÒu kiÖn ch¨n nu«i ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu cña bß lai Sind. - Bß chñ yÕu ®−îc nu«i víi quy m« nhá (10 con: ë vïng nói thÊp lµ 3,33% vµ vïng nói cao lµ 7,78%. - Nguån thøc ¨n ®· vµ ®ang ®−îc sö dông ®Ó nu«i tr©u bß hiÖn nay ë NghÖ An lµ kho¶ng 5.380.000 tÊn/n¨m, so víi nhu cÇu cña ®µn tr©u bß 750.000 con lµ kho¶ng 6.720.000 tÊn/n¨m th× cßn thiÕu kho¶ng 25%. §©y lµ nguyªn nh©n chÝnh h¹n chÕ tèc ®é ph¸t triÓn vÒ sè l−îng còng nh− chÊt l−îng cña ®µn bß. - C«ng t¸c thó y - phßng trõ dÞch bÖnh, kiÓm dÞch, ... cßn nhiÒu h¹n chÕ, do vËy dÞch bÖnh vÉn th−êng xuyªn xÈy ra, tû lÖ tiªm phßng ®¹t thÊp, c«ng t¸c kiÓm dÞch tr©u bß xuÊt nhËp gÇn nh− kh«ng lµm ®−îc. - Ch¨n nu«i bß s÷a ë NghÖ An ®· tr¶i qua mét b−íc khëi ®Çu ®Çy khã kh¨n, ®Õn lóc nµy nhiÒu bµi häc kinh nghiÖm c¶ vÒ sù thµnh c«ng vµ thÊt b¹i ®· cã thÓ ®−îc ®óc kÕt, trªn c¬ së ®ã chän c¸c gi¶i ph¸p vµ b−íc ®i phï hîp h¬n cho thêi gian tíi. t i liÖu tham kh¶o [1] Bé N«ng nghiÖp vµ PTNT, ChiÕn l−îc ph¸t triÓn ch¨n nu«i ®Õn n¨m 2020, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2008. [2] Côc thèng kª NghÖ An, Niªn gi¸m thèng kª NghÖ An, NXB NghÖ An, 2008. 29
  12. ch¨n nu«i bß ë NghÖ an: HiÖn tr¹ng v gi¶i ph¸p, TR. 20-30 N. K. §−êng [3] Lª ViÕt Ly, Bïi Quang TiÕn, Hoµng V¨n TiÖu, Bïi §øc Lòng, Lª ThÞ Thóy, NguyÔn ThÞ Minh, B¶o tån nguån gen vËt nu«i ë ViÖt Nam, TËp I: PhÇn gia sóc, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 1999. [4] Vâ V¨n Sù, NguyÔn V¨n ThiÖn, §Æng TÊt NhiÔm, NguyÔn ViÕt H¶i, Hoµng V¨n TiÖu, ¸t l¸t c¸c gièng vËt nu«i ViÖt Nam, NXB N«ng nghiÖp, Hµ Néi, 2004. Summary Cattle production in Nghe An: Situation and solutions Up to now, cattle herd in Nghe An is about 445,304 head, among them yellow cattle is main breed 67.97%, Sind cross is only 32.03%. The size of cattle herd in householders is small. There is difference in the size of cattle herd and breed structure in different ecological zone. Reproduction activity of females are normal. Live weight of yellow cattle is better than before. Live weight of Sind crossbred 3 year old rather low. Feed resources supplying for cattle herd is serious defficiency. Veterinary activities (disease prevent and treatment) are weak. To develop cattle production in Nghe An we have to specially pay attention in cultivating more grass and strengthen crossing to increase ratio of crossbred cattle. (a) Khoa N«ng L©m Ng−, Tr−êng §¹i häc Vinh. 30
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.01: Bộ Luận Văn Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh MBA
165 tài liệu
2069 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2