Báo cáo thí nghiệm:KIM LOẠI KIỀM

Chia sẻ: Nguyen Ha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:47

Thêm vào BST

Báo xấu

641
lượt xem 57
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Điều chế Na 2CO3 bằng phương pháp Solvay:  Sục CO2 vào erlen 125ml chứa  CO2 bị hấp thụ trong nước tạo thành H2CO3 50ml dung dịch NaCl bão hòa trong theo phản ứng: NH3. Ngâm erlen trong chậu nước CO2 + H2O H2CO3 lạnh, đợi cho đến khi có tinh thể trắng NH3 + H2CO3 NH4+ + HCO3tạo thành. Lọc chân không lấy tinh thể HCO3- + Na+

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo thí nghiệm:KIM LOẠI KIỀM

BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 Báo cáo thí nghiệm hóa vô cơ Kim loại kẽm 1
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 Bài 1: KIM LOẠI KIỀM THÍ MÔ TẢ THÍ NGHIỆM VÀ QUAN PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG, GIẢI THÍCH NGHIỆM SÁT HIỆN TƯỢNG HIỆN TƯỢNG, TÍNH TOÁN  Điều chế Na 2CO3 bằng phương pháp Solvay:  Sục CO2 vào erlen 125ml chứa  CO2 bị hấp thụ trong nước tạo thành H2CO3 50ml dung dịch NaCl bão hòa trong theo phản ứng: NH3. Ngâm erlen trong chậu nước CO2 + H2O  H2CO3 lạnh, đợi cho đến khi có tinh thể trắng NH3 + H2CO3  NH4+ + HCO3- tạo thành. Lọc chân không lấy tinh thể HCO3- + Na+  NaHCO3 (tráng bằng cồn, không tráng bằng Cả 4 chất: NaCl, NH4HCO3, NaHCO3 và NH4Cl nước lạnh). đều tan trong nước nhưng NaHCO3 hơi ít tan hơn nên tách ra dưới dạng tinh thể (dung dịch ban đầu là bão hòa NH3). Đây là sự cân bằng giữa khả năng phản ứng và tốc độ phản ứng. Nhiệt độ vừa phải để vận tốc không chậm và độ tan của NaHCO3 không lớn hơn độ tan của NaCl.  Tinh thể NaHCO3 là muối tan trong H2O có  Lấy một ít tinh thể trên cho vào tính bazơ yếu: cốc nước. Thêm vào một giọt H2O + HCO3-  OH- + H2CO3 (a) 1 phenolphtalein ta thấy dung dịch chuyển sang màu hồng nhạt. H2CO3  CO2 + H2O H2 CO3 không bền phân hủy tạo CO2 làm cân bằng của phản ứng (a) dịch chuyển về phía tạo ra OH- làm phenolphtalein hóa hồng.  Do xảy ra các phản ứng sau đây:  Cho một ít tinh thể vào ống o 2NaHCO3 t  Na2CO3 + CO2 + H2O  nghiệm, đậy bằng nút cao su có gắn CO2 + Ca(OH)2  CaCO3 + H2O ống thủy tinh. Đun nóng ống nghiệm CO2 + H2O + CaCO3  Ca(HCO3)2 tan bằng đèn cồn. Dẫn khí thoát ra vào nước vôi trong ta thấy dung dịch nước vôi trong bị đục dần. Nếu để trong một thời gian dài thì nước vội bị đục sẽ trong trở lại. Kết luận: Điều chế Na2CO3 bằng phương pháp Solvaycos thể tái sử dụng lại NaCl và CO2 vào quy trình sản xuất, sản phẩm có độ tinh khiết cao do NaHCO3 ít tan hơn các sản phẩm còn lại nên dễ chiết tách. 2
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9  Quan sát màu ngọn lửa của kim loại kiềm:  Nhúng một đầu mẫu giấy lọc  Ở trong ngọn lửa, những electron của vào dung dịch LiCl bão hòa rồi đưa nguyên tử và ion kim loại kiềm được kích thích vào ngọn lửa đèn cồn ta thấy ngọn lửa nhảy lên các mức năng lượng cao hơn. Khi trở về có màu đỏ tía. những mức năng lượng ban đầu, các electron này  Làm thí nghiệm tương tự như phát ra năng lượng dưới dạng các bức xạ trong vùng trên với dung dịch NaCl bão hòa ta khả kiến. Vì vậy, ngọn lửa có màu đặc trưng cho thấy ngọn lửa có màu vàng, còn với từng kim loại. dung dịch KCl bão hòa thì ta thấy ngọn lửa có màu tím.  Khi thay LiCl bằng Li2SO4 thì 2 thấy màu ngọn lửa không thay đổi.  Do anion SO4  giữ electron chặt hơn Cl- 2 nên năng lượng từ ngọn lửa đèn cồn không đủ lớn để kích thích electron lên trạng thái kích thích nên Li+ trong Li2SO4 không thể hiện được tính chất như LiCl. Kết luận: Khi đốt cháy cation kim loại kiềm (trong hợp chất với anion thích hợp) sẽ cho ngọn lửa có màu đặc trưng. Trong phân nhóm chính nhóm IA, khi đi từ trên xuống dưới màu đặc trưng của ngọn lửa sẽ chuyển từ đỏ đến tím, nghĩa là năng lượng tăng dần do bán kính nguyên tử tăng, electron dễ chuyển sang mức năng lượng cao hơn.  Phản ứng của kim loại kiềm với nước:  Cho nước vào chén sứ đến ½  Phương trình phản ứng: thể tích, nhỏ vào đó 1 giọt 1 Na + H2O  NaOH + H2 (a) phenolphtalein. Dùng kẹp sắt lấy một 2 mẫu kim loại Na, dùng dao nhựa cắt 1 thành một mẫu nhỏ (1x1mm) ta thấy H2 + O2  H2O (b) 2 Na rất mềm. Cho mẫu Na vừa cắt vào  Khói trắng là hỗn hợp của H2 và hơi nước. chén sứ ta thấy Na phản ứng với nước Do phản ứng (a) tỏa nhiệt rất lớn tạo điều kiện cho mãnh liệt làm nước nóng lên, có khói phản ứng (b) xảy ra. trắng bay lên, có tia lửa xẹt, mẫu Na 3 chạy trên mặt nước.Phản ứng ban đầu rất nhanh nhưng sau đó chậm dần và dung dịch chuyển sang màu hồng.  Do phản ứng sinh ra NaOH là một bazơ mạnh nên dung dịch có chứa phenolphtalein hóa hồng. Một phần NaOH sinh ra bao quanh mẫu làm giảm bề mặt tiếp xúc của Na với H2O nên phản ứng xảy ra chậm. H2 sinh ra phân bố không đồng đều tạo nên lực nâng và lực đẩy, đẩy Na chạy trên mặt nước.  Làm lại thí nghiệm trên nhưng  Ngoài phản ứng (a) còn có phản ứng: thay nước bằng dung dịch CuSO4 2NaOH + CuSO4  Cu(OH)2 + Na2SO4 0.5M ta thấy phản ứng xảy ra mãnh xanh lam liệt hơn thí nghiệm trên: Na bốc cháy  Natri phản ứng mãnh liệt hơn vì: kèm theo tiếng nổ, có khói trắng xuất + Trong TN đầu NaOH vừa tạo thành bao quanh hiện, có kết tủa màu lam và tại chỗ bốc mẫu Na làm giảm bề mặt tiếp xúc giữa Na với H2 O. 3
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 cháy có tủa màu đen. Dung dịch + Trong TN sau NaOH vừa tạo thành đã phản ứng chuyển sang màu hồng sau đó mất ngay với CuSO4 nên không làm giảm bề mặt tiếp màu hồng đi. xúc giữa Na với H2O. Vì vậy, phản ứng mãnh liệt hơn.  Mặt khác, do NaOH mới sinh ra phản ứng tức thời với lượng dư CuSO4 nên dung dịch chứa phenolphtalein ban đầu chuyển sang màu hồng nhưng sau đó mất màu.  Kết tủa màu đen là do nhiệt tỏa ra của phản ứng (a) làm nhiệt phân tủa Cu(OH)2 thành CuO có màu đen: t o Cu(OH)2  CuO (đen) + H2O  Kết luận: Kim loại kiềm mềm, dễ cắt, rất hoạt động về mặt hóa học. Trong các phản ứng chúng thể hiện tính khử mạnh.Ở điều kiện thường, trong không khí khô kim loại thường được phủ 1 lớp oxít. Trong không khí ẩm thì lớp oxít sẽ kết hợp với hơi nước tạo thành các hydroxít kết hợp với CO2 tạo muối carbonat vì vậy kim loại kiềm thường được bảo quản trong bình kín hoặc ngâm trong dầu hỏa.  Độ tan của các muối kim loại kiềm: Cho vào 2 ống nghiệm mỗi ống NaF + LiCl  NaCl + LiF khoảng 1 ml dung dịch LiCl 0.5M và 5 Vì NH4OH đặc làm dung môi phân cực hơn mà giọt NH4OH đậm đặc. LiF có một phần liên kết cộng hóa trị nên tủa nhiều  Ống 1: thêm vào 1ml dung hơn. dịch Nà 0.5M, lắc đều để yên vài phút OH- + H2PO4-  H2O + HPO42- ta thấy có tủa trắng tạo thành. Khi OH- + HPO42-  H2O + PO43- thêm NH4OH vào thì lượng tủa nhiều 3Li+ + PO43-  LiPO4 hơn. 4  Ống 2: thêm vào 1ml dung dịch NaH2PO4 và lắc đều thì không thấy hiện tượng nhưng khi cho NH4OH vào thì có tủa trắng xuất hiện và tiếp tục đến dư NH4OH thì tủa vẫn không tan. Kết luận:  Đa số các muối kim loại kiềm là dễ tan trừ một số muối của Li.  Các muối của K+ dễ tan hơn của Li+ vì khi thay LiCl bằng KCl thì trong các ống đều không có hiện tượng.  Lắc chung hỗn hợp gồm 0.5g  Khi hòa tan hỗn hợp bằng cồn thì do Li+ có LiCl và 0.5g KCl với 3ml cồn trong bán kính nguyên tử nhỏ nên lực hút hạt nhân vơi becher 50ml khoảng 5 phút. Lọc và electron ngoài cùng lớn làm cho độ phân cực trong rửa phần rắn không tan 3 lần, mỗi lần muối LiCl giảm mà cồn là dung môi phân yếu nên với 1ml cồn. Phần cồn qua lọc và cồn LiCl được hòa tan tốt còn KCl thì không tan do tính dùng để rửa gộp chung trong một phân cực mạnh. Vì vậy, phần qua lọc có chứa LiCl becher. Đun cách thủy đền khi cạn khô còn mẫu rắn là KCl. 4
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 sẽ thu được 2 khối rắn: một ở trên lọc  Điều này chứng tỏ chất rắn trên lọc không và một do cô cạn. Lấy mẫu rắn trên lạo chứa ion Li+ mà chứa ion K+. 5 hòa tan trong 2ml nước rồi chia thành 2 ống nghiệm để thử Li+:  Ống 1: thêm 1ml NaF và 5 giọt NH4OH đậm đặc, không có hiện tượng gì xảy ra.  Ống 2: thêm 10 giọt acid piric vào có xuất hiện kết tủa hình kim.  Làm tương tự với mẫu rắn thu được do cô cạn thì ta thấy mẫu này có chứa Li2+. Kết luận:  Trong phân nhóm IA khi đi từ trên xuống thì độ phân cực của muối kim loại tăng dần.  Các chất sẽ tan dễ dàng trong dung môi tương tự với nó. 5
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 Bài 2: KIM LOẠI KIỀM THỔ Thí Mô tả thí nghiệm Hiện tượng Phương trình phản ứng, nghiệm giải thích hiện tượng và tính toán * Quan sát màu của ngọn lửa khi kim loại kiềm thổ cháy: - Nhúng một đầu giấy lọc - Ngọn lửa có màu đỏ Hiện tượng này được giải sạch vào dung dịch CaCl2 da cam. thích là do ion kim loại của bão hoà rồi hơ trên ngọn muối hấp thụ năng lượng từ 1 lửa đèn cồn. ngọn lửa, các electron ở lớp - Tiến hành tương tự với - Ngọn lửa có màu đỏ ngoài cùng bị kích thích lên dung dịch SrCl2 bão hào tươi ứng với dung dịch mức năng lượng cao hơn và dung dịch BaCl2. SrCl2 và màu vàng lục nên khi trở về trạng thái cơ ứng với dung dịch bản nó sẽ phát ra bức xạ có BaCl2. bước sóng trong vùng khả kiến đặc trưng cho mỗi ion kim loại và có màu sắc khác nhau. * Phản ứng của kim loại kiềm thổ với nước: Lấy 2 ống nghiệm cho vào mỗi ống 1-2 giọt nước, một ít bột Mg và 1 giọt phenolphtalein. - Ống 1: + Khi để nguội phản ứng - Phản ứng xảy ra rất - Phản ứng xảy ra chậm do 2 xảy ra rất chậm. Tại bề mặt tiếp xúc pha xuất hiện màu hồng nhạt đồng thời có bọt khí nổi lên. chậm. Tại bề mặt tiếp xúc pha xuất hiện màu hồng nhạt đồng thời có bọt khí nổi lên. Đó là Mg(OH)2 tạo thành che phủ bề mặt của Mg: Mg + H2O → Mg(OH)2 ↓ + khí hydro. H2 ↑ (1) - Do TMg(OH)2 = 10-9.22 nên vẫn có một phần Mg(OH)2 tan tạo ion OH- khiến phenolptalein hóa hồng tại bề mặt phân chia giữa Mg và nước. 6
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 Mg(OH)2Mg2+ +2OH- (2) + Khi đun nóng - Bọt khí xuất hiện - Ở nhiệt độ cao Mg(OH)2 nhiều hơn, màu hồng tan nhiều hơn trong nước đậm hơn và lan ra toàn nên tạo nhiều OH- khiến bộ dung dịch. màu hồng dung dịch đậm hơn. Đồng thời sự che phủ của Mg(OH)2 giảm nên phản ứng (1) xảy ra nhanh hơn  bọt khí thoát ra nhiều hơn. - Ống 2: Cho từ từ dung - Phản ứng xảy ra - Khi cho NH4Cl vào thì dịch NH4Cl vào. mãnh liệt, màu dung Mg(OH)2 bị hòa tan, giải dịch nhạt dần đến mất phóng bề mặt Mg làm phản màu, đồng thời khí ứng (1) mãnh liệt hơn và thoát ra nhiều hơn. Sau khí thoát ra nhiều hơn. đó màu hồng xuất hiện trở lại. Mg(OH)2 + NH4Cl  MgCl2 + NH3↑ + H2O - Do Mg(OH)2 bị hòa tan nên cân bằng (2) bị dịch chuyển theo chiều thuận làm giảm OH- dẫn đến mất màu phenolptalein. - Màu hồng xuất hiện trở lại do hai nguyên nhân: NH3 sinh ra ở phản ứng trên và OH- do phản ứng (2) sinh ra. Kết luận: Kim loại kiềm thổ tác dụng mạnh với nước khi đun nóng hoặc có xúc tác thích hợp. * Điều chế và tính chất của Mg(OH)2: Điều chế Mg(OH)2 - xuất hiện kết tủa MgCl2 + 2NaOH → bằng ddNaOH với dung trắng và hầu như Mg(OH)2 ↓ + NaCl dịch muối Mg2+. Ly tâm không tan trong nước. 3 bỏ phần dung dịch phía trên và cho phần kết tủa vào 3 ống nghiệm: Mg(OH)2 + 2HCl → - Ống 1: Cho tác dụng với - Kết tủa tan và dung MgCl2 + 2H2O HCl. dịch trở nên trong suốt. Mg(OH)2 +2NH4Cl → MgCl2 +2NH3 ↑ + 2H2O - Ống 2: Cho tác dụng với - Kết tủa tan tạo ra NH4Cl. dung dịch trong suốt NaOH vaø Mg(OH)2 và có mùi khai. đñeàu coù tính base nên 7
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 - Ống 3: Cho NaOH vào. - Không có hiện tượng không phản ứng. gì xảy ra. * Điều chế và tính chất Ca2+ + 2OH- → Ca(OH)2 ↓ của hydroxit kim loại kiềm Ba2+ + 2OH- → Ba(OH)2 thổ: Mg2+ + 2OH- → Mg(OH)2↓ Lấy 4 ống nghiệm, mỗi -Trong các ống Sr2+ + 2OH- → Sr(OH)2↓ ống lần lượt chứa 1 ml nghiệm đều xuất hiện Do ñi töø Mg ñeán Ba dung dịch muối Mg2+, kết tủa. lượng kết tủa thì baùn kính nguyeân töû Ca2+, Ba2+ và Sr2+ 0.5M; tăng dần theo thứ tự: taêng leân neân löïc huùt thêm vào mỗi ống 0.5 ml Ba2+ , Sr2+ , Ca2+, haït nhaân vôùi electron dung dịch NaOH 1M; ly Mg2+. Như vậy độ tan ngoaøi cuøng giaûm vaø do tâm và quan sát kết tủa. của các hydroxyt oxi coù ñoä aâm ñieän lôùn tương ứng giảm dần neân ruùt electron veà phía theo thứ tự trên. noù laøm cho phaân töû hydroxyt phaân cöïc maïnh neân tan ñöôïc trong nöôùc laø dung moâi phaân cöïc. Keát luaän: - Coù theå ñieàu cheá caùc hydroxyt cuûa kim loaïi kieàm thoå baèng caùch cho muoái tan cuûa chuùng taùc duïng vôùi kim loaïi kieàm. Hydroxyt cuûa kim loaïi kieàm thoå coù tính base. * Khaûo saùt ñoä tan cuûa muoái sunfat kim loaïi kieàm thoå: - Laáy 4 oáng nghieäm, - OÁng chöùa MgCl2 cho vaøo moãi oáng 1 ml khoâng coù hieän laàn löôït caùc dung dòch töôïng CaCl2 + H2SO4 → MgCl2, CaCl2, BaCl2 vaø - OÁng chöùa CaCl2 CaSO4 ↓ + 2HCl SrCl2, sau ñoù nhoû töø bò vaãn ñuïc do taïo töø dung dòch H2SO4 2N chaát ít tan. SrCl2 + H2SO4 → vaøo. - OÁng chöùa SrCl2 SrSO4↓ + 2HCl coù maøu traéng ñuïc. BaCl2 + H2SO4 → 4 - Cho H2SO4 ñeán dö. - OÁng chöùa BaCl2 bò ñuïc nhieàu. - Caùc keát tuûa tan vaø dung dòch trong BaSO4 ↓ + 2HCl -Ñoä tan cuûa hydroxyt vaø muoái sunfat khi ñi töø Mg ñeán Ba ngöôïc nhau vì suoát trôû laïi. ñoái vôùi muoái sunfat naêng löôïng hoaït hoùa cation lôùn hôn naêng löôïng maïng tinh theå. Hôn nöõa ñi töø Mg ñeán Ba, baùn kính ion X2+ taêng daàn neân khaû naêng phaân cöïc trong nöôùc giaûm vaø naêng löôïng 8
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 hydrat giaûm daãn ñeán ñoä tan giaûm töø Mg ñeán Ba. TCaSO4 = 10-5.04 TSrSO4 = 10-6.49 TBaSO4 = 10 -9.97 * Xaùc ñònh ñoä cöùng cuûa nöôùc: - Huùt 10ml nöôùc cöùng V1 = 8.6 ml, V2 = 8.8 ml, cho vaøo erlen 250ml, VETDA = 8.7 ml theâm nöôùc caát ñeán Vmaãu = 10 ml khoaûng 100ml, theâm CN ETDA = 0.02 N 5ml dung dòch ñeäm pH Toång haøm löôïng Mg2+ 5 10 vaø khoaûng 5 gioït chæ thò Erio T ñen. Laéc ñeàu vaø chuaån ñoä baèng dung dòch ETDA vaø Ca2+: X = V ETDA*CN ETDA * 1000/ Vmaãu = 8.7 x 0.02 x 1000/ 10 0.02N cho ñeán khi maøu = 17.4 (mN) chæ thò chuyeån töø ñoû tím sang xanh döông haún. Tieán haønh chuaån ñoä 2 laàn. * Laøm meàm nöôùc: - Laáy 50 ml nöôùc cöùng V1 = 6.3ml, V2 = 6.2ml cho vaøo becher 250 ml,  VETDA = 6.25 ml theâm 5 ml dung dòch Vmaãu = 20 ml. Na2CO3 0.1M vaø 2 ml Toång haøm löôïng Mg2+ söõa voâi. Ñun soâi hoãn vaø Ca2+ coøn laïi: hôïp trong 3 phuùt, loïc X =  VETDA x CN(ETDA) x boû keát tuûa. Tieán haønh chuaån ñoä phaàn 100/ Vmaãu nöôùc trong nhö thí = 6.25 x 0.02 x 1000/ 20 nghieäm 5. = 6.25 (mN) 6 Nhaän xeùt: X < X chöùng toû haøm löôïng Mg2+ vaø Ca2+ trong maãu giaûm  nöôùc ñöôïc laøm meàm vì khi theâm Na2CO3 vaø Ca(OH)2 vaøo thì xaûy ra phaûn öùng: Mg2+ + 2OH- ↔ Mg(OH)2↓ Ca2+ + CO32- ↔ CaCO3 ↓ Laøm giaûm löôïng Mg2+ vaø Ca2+ trong dung dòch sau loïc. Bài 3: NGUYÊN TỐ NHÓM IIIA 9
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 THÍ MÔ TẢ THÍ NGHIỆM VÀ QUAN PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG, GIẢI NGHIỆM SÁT HIỆN TƯỢNG THÍCH HIỆN TƯỢNG, TÍNH TOÁN  Hydroxyt nhôm – Điều chế và tính chất: a) Lấy 10g quặng bauxite (46% a) A l O + 2N aO H  t 2 N a  A l  O H   o 2 3     4 Al2O3) cho vào becher 250ml, thêm 40ml dd NaOH 3M. Đun sôi, khuấy Đây là phần nước qua lọc. đều trong 15 phút. Lọc bỏ cặn đỏ. Phần   nước trong qua lọc được trung hòa H  Na  Al  OH  4   Al  OH 3  Na  H 2 O   bằng dd HCl 1M cho đến pH 7 ( dùng vài giọt phenolphtalein để kiểm tra). Ta Lượng tủa lý thuyết thu được: thấy có kết tủa keo trắng hình vòi rồng 10 * 46 trên nền hồng của phenolphtalein. Lọc mlt  * 2 * 78  7.04 o 102 *100 bỏ kết tủa rồi sấy ở 100 C, sản phẩm Hiệu suất: sau sấy là Al(OH)3, cân được 4.2g. m 4.2 H *100%  *100%  59.66% mlt 7.04 Hòa tan tủa đã sấy khô với HCl và NaOH ta thấy tủa tan tạo dd trong suốt. Al (OH )3  NaOH  NaAlO 2  2H 2O 1 Al (OH )3  HCl  AlCl3  H 2 O Kết luận: Al(OH)3 là một hợp chất lưỡng tính. b) Lấy 3 ống nghiệm, mỗi ống cho b) Al3+ + 3OH-  Al(OH)3 1ml dd muối Al3+, thêm từ từ từng giọt dd NaOH 1M cho đến khi tạo tủa. Sau đó thêm vào:  Ống 1: cho NH4Cl vào ta thấy không có hiện tượng.  Ống 2: cho dd NaOH 1M ta thấy kết tủa tan. Al(OH)3 + NaOH  NaAlO2 + 2H2O  Ống 3: cho dd NH4OH đậm đặc ta thấy tủa tan nhưng chậm hơn ống 2. Al(OH)3 + 3NH4OH  (NH4)3[Al(OH)6] Kết luận: Al(OH)3 là một chất có tính acid và bazơ đều yếu.  Phản ứng của nhôm với acid và kiềm: Lấy 4 ống nghiệm lần lượt cho vào mỗi ống 1ml dung dịch đậm đặc sau: H2SO4, HNO3, HCl, NaOH. Thêm vào mỗi ống 1 miếng nhôm.  Để ở nhiệt độ phòng. Quan sát ta thấy:  Ống 1: chứa H2SO4 đậm đặc, - Do nhôm bị thụ động hóa trong H2SO4 và 10
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 không có hiện tượng. HNO3 đặc nguội.  Ống 2: chứa HNO3 đậm đặc, không có hiện tượng.  Ống 3: chứa HCl đậm đặc, phản - Xuất hiện rắn đen là do nhôm chuyển ứng xảy ra mãnh liệt tạo bọt khí đồng dạng thù hình. thời có rắn màu đen xuất hiện. 2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2  Ống 4: chứa NaOH đậm đặc, 2Al + 2NaOH +6H2O  2Na[Al(OH)4] + 3H2 phản ứng xảy ra mãnh liệt tạo bọt khí đồng thời có rắn màu đen xuất hiện.  Ở nhiệt độ cao. Ta thấy:  Ống 1: phản ứng mãnh liệt, Al t o tan ra tạo dung dịch màu vàng. 2Al+6H2SO4, dđ  Al2(SO4)3+3SO2+H2O   Ống 2: phản ứng mãnh liệt có o t khí màu nâu bay ra. Al+6HNO3, đđ  Al(NO3)3+3NO2 + 3H2O   Ống 3: phản ứng rất mãnh liệt, o có khí thoát ra, rắn đen xuất hiện do 2 t Al + HCl đđ  2AlCl3 +3H2  nhôm bị chuyển dạng thù hình.  Ống 4: phản ứng rất mãnh liệt, có khí thoát ra, có rắn đen xuất hiện do t o Al bị chuyển dạng thù hình. 2Al + 2NaOHđđ+2H2O   2NaAlO2 + 3H2   Làm lại thí nghiệm trên với các dung dịch loãng.  Để ở nhiệt độ phòng. Quan sát ta thấy:  Ống 1: phản ứng xảy ra chậm, 2Al+3H2SO4  Al2(SO4)3 + 3H2 có khí thoát ra trên bề mặt Al.  Ống 2: không có hiện tượng.  Ống 3: phản ứng xảy ra chậm, Al + HCl  2AlCl3 +3H2 có bọt khí trên bề mặt Al.  Ống 4: Al tan chậm, có bọt khí thoát ra trên bề mặt Al. 2Al + 2NaOH +2H2O  2NaAlO2 + 3H2  Ở nhiệt độ cao. Quan sát ta thấy:  Ống 1: phản ứng mãnh liệt, khí thoát ra rất nhiều. 2Al+3H2SO4  Al2(SO4)3 + 3H2  Ống 2: có khí màu nâu bay ra. t o  Ống 3: phản ứng xảy ra mãnh Al+6HNO3  Al(NO3)3 + 3NO2 + 3H2O  liệt, khí thoát ra nhiều. Al + HCl  2AlCl3 +3H2  Ống 4: phản ứng xảy ra nhanh hơn khi chưa đun nóng, khí thoát ra 2Al + 2NaOH +2H2O  2NaAlO2 + 3H2 nhiều. Kết luận: Al có thể tan được trong kiềm và acid nhất là khi đun nóng. Ở nhiệt độ thường Al được bảo vệ bởi màng oxit nên bị thụ động hóa trong một số acid. Vì thế ta dùng nhôm để đựng một số 11
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 acid đậm đặc như HNO3 và H2SO4.  Phản ứng của Al với oxy và nước: Lấy 2 miếng Al, đánh sạch bề mặt, rửa sạch bằng nước rồi thấm khô bằng 2Al + 3Hg2+  2Al3+ + 3Hg giấy lọc. Nhỏ lê mỗi miếng một giọt dd Chính Hg sinh ra làm cho giọt dung dịch muối Hg2+. Ta thấy giọt dd Hg2+ từ Hg2+ chuyển màu xám đen. không màu chuyển sang màu xám đen. Sau vài phút dùng giấy lọc thấm khô dd Hg2+. Một miếng để ngoài không khí, một miếng ngâm trong nước.Quan sát hiện tượng ta thấy:  Miếng nhôm để ngoài không - Tại chỗ nhỏ Hg2+, miếng nhôm tạo thành 3 khí có 1 lớp màu trắng xám hình kim hỗn hống Hg – Al. Hỗn hống này tiếp xúc với phồng dần lên. oxy trong không khí: 4 Al – Hg + 3O2  2Al2O3 + 4Hg Lớp oxit hình thành rồi bong ra, Hg sinh ra lại tiếp tục kết hợp với Al tạo hỗn hống phía trong, nó tiếp xúc và tác dụng với Oxi làm lớp oxit cao dần lên.  Miếng ngâm trong nước ban - Do tạo lớp hydroxit nhôm che phủ bề mặt đầu sủi bọt khí nhưng sau đó thì hết không cho nhôm tiếp xúc với nước nên không đồng thời xuất hiện màng keo tại nơi cho phản ứng tiếp diễn. phản ứng. 2Al + 6H2O  2Al(OH)3 + 3H2 Kết luận: Nhôm có thể tác dụng với oxy trong không khí và nước nếu không có lớp oxit và hydroxit bảo vệ bên ngoài.  Nhận biết acid boric và borat: a) Cho 0,5g H3BO3 vào ống nghiệm rồi thêm vào đó 2ml C2H5OH. H3BO3 + 3C2H5OH  (C2H5O)3B + 3H2O Đun nhẹ ta thấy hầu như không tan. Rót dd vào chén sứ rồi đốt ta thấy ngọn lửa có màu xanh lục chứng tỏ H3BO3 có tan trong C2 H5OH. b) Lấy một ít tinh thể borat Na2B4O7 + H2SO4 + 5H2O  Na2SO4 + H3BO3 4 Na2B4O7 vào chén sứ. Nhỏ lên vài giọt H2SO4 đặc cho đến khi tinh thể borat hoàn toàn bị thấm ướt. Sau đó thêm một ít CaF2, trộn đều, đem đun cho đến CaF2 + H2SO4  CaSO4 + 2HF 3HF + H3BO3  BF3 + 3H2O Nếu HF dư: BF3 + HF  HBF4 Ở điều kiện thường, BF3 là một chất khí khi có khói trắng bay ra. Đốt trên khói không màu và bốc khói mạnh trong không khí. trắng, ta thấy ngọn lửa có màu xanh Do trong khói trắng tồn tại nguyên tố Bo nên lục. khi đốt ngọn lửa có màu xanh. Kết luận: Acid boric và borat có thể nhận biết bằng 12
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 màu đặc trưng của ngọn lửa khi đốt cháy những hợp chất của chúng. Bài 4: CARBON VAØ SILIC 13
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 Thí Moâ taû thí nghieäm Hieän töôïng Phöông trình phaûn öùng, nghieäm giaûi thích hieän töôïng vaø tính toaùn. * Ñieàu cheá than hoaït tính: - Nghieàn nhoû than - Khoái löôïng nheï hôn - Nghieàn nhoû than ñeå thöôøng trong coái söù, luùc ñaàu m = 3.15g taêng dieän tích tieáp xuùc laáy 2 phaàn baèng - Than sau khi nung cuûa than vôùi nöôùc vaø nhau (mỗi phần 5g). coù ñen hôn vaø aùnh ñeå nöôùc deã daøng ñi vaøo Phaàn I cho vaøo hôn luùc ñaàu. caùc loã roãng trong caáu becher 250 ml chöùa truùc than, ñoàng thôøi ñun saün 10 ml nöôùc. Ñun soâi ñeå loaïi boû caùc taïp soâi ñeán khi than chìm chaát. xuoáng ñaùy becher. - Huùt chaân khoâng ñeå Loïc, huùt chaân loaïi boû caùc hôïp chaát tan 1 khoâng, sau ñoù cho vaøo cheùn söù, ñaäy kín vaø nung ôû 500oC trong 30 phuùt. Ñeå trong nöôùc. - Nung than ôû 500 oC trong ñieàu kieän thieáu khí ñeå phaân huûy caùc taïp chaát nguoäi, caân laïi. coøn laïi ôû giai ñoaïn treân. - Sau khi loaïi boû taïp chaát, khoái löôïng than seõ giaûm so vôùi ban ñaàu vaø than coù hoaït tính hôn do caùc loã xoáp cuûa taïp chaát ñeå laïi. Vì vaäy than hoaït tính coù khaû naêng haáp phuï toát hôn than thöôøng. * Tính chaát haáp phuï cuûa than hoaït tính: - Cho vaøo laàn löôït 2 oáng nghieäm lôùn ñaõ saáy khoâ 2g than hoaït tính vaø than thöôøng . - Cho vaøo oáng - Khí NO2 ôû oáng - Do than coù khaû naêng nghieäm lôùn khaùc 3- nghieäm chöùa than haáp phuï cao neân laøm 4 ml HNO3 ñaëc, theâm hoaït tính maát maøu maát maøu khí NO2. Hôn vaøi mieáng ñoàng, nhanh hôn. nöõa do than hoaït tính coù 2 ñaäy nuùt coù oáng daãn khí NO2 taïo thaønh vaøo 2 oáng nghieäm treân. Ñaäy nhieàu loã xoáp vaø beà maët tieáp xuùc lôùn hôn than thöôøng neân haáp phuï nhanh hôn. nuùt vaø laéc maïnh. - Ban ñaàu khí thoaùt ra ôû oáng nghieäm chöùa - Quaù trình haáp thuï laø töï - Hô nheï 2 oáng than thöôøng nhieàu xaûy ra nhöng coù S < O nghieäm treân löûa hôn nhöng sau ñoù khí neân H < O töùc laø toûa coàn. ôû oáng chöùa than nhieät. Do ñoù khi cung caáp hoaït tính laïi thoaùt ra nhieät thì quaù trình giaûi nhieàu hôn. 14
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 haáp seõ xaûy ra vaø laøm thoaùt khí NO2. Than hoaït tính coù nhieàu loã xoáp hôn, nhoû hôn than thöôøng neân khaû naêng haáp phuï NO2 maïnh hôn. Chính vì theá NO2 haáp phuï ôû than thöôøng deã thoaùt ra hôn - Dung dòch sau loïc ôû vaø ñöôïc giaûi haáp nhanh oáng chöùa than hoaït hôn. - Cho vaøo laàn löôït 2 tính nhaït hôn so vôùi oáng nghieäm lôùn 2g than thöôøng - Caû 2 loaïi than ñeàu haáp than hoaït tính vaø than phuï maøu höõu cô nhöng do thöôøng, roài theâm than hoaït tính haáp phuï vaøo moãi oáng 5 ml maïnh hôn neân laøm cho dung dòch maøu höõu maøu dung dòch höõu cô cô, laéc kyõ vaø loïc nhaït hôn. laáy dung dòch. Keát luaän: - Than hoaït tính coù khaû naêng haáp phuï toát hôn than thöôøng. * Tính chaát hoùa hoïc cuûa than: a/ Troän vaø nghieàn - Saûn phaåm coù maøu - Chaát raén maøu ñoû laø kyõ hoãn hôïp 0.5 g ñoû. ñoàng kim loaïi CuO vaø 1 g boät than CuO + C 600 C Cu + CO↑ trong coái söù vaø cho vaøo 1 cheùn söù. Ñaäy naép vaø nung cheùn ôû 600 oC trong 30 phuùt. Ñeå nguoäi, ñoå saûn phaåm ra 1 tôø giaáy loïc. 3 b/ Cho vaøo 2 oáng nghieäm moät ít than ñaõ nghieàn: C + 2H2SO4 ñ  - Khí coù muøi haéc 2SO2 + 2H2O CO2 + - OÁng 1: theâm 2-3 vaø laøm ñuïc nöôùc gioït H2SO4 ñaäm ñaëc, voâi ñun nheï vaø daãn khí C + 4HNO3ñ  4NO2 ↑ + thoaùt ra qua nöôùc CO2 ↑ + 2H2O voâi trong. - Khí maøu naâu thoaùt - OÁng 2: theâm 2-3 ra vaø laøm ñuïc nöôùc gioït HNO3 ñaäm ñaëc, voâi trong. Phaûn öùng Keát luaän: ñun nheï vaø daãn khí toûa nhieät. - Carbon theå hieän tính thoaùt ra qua nöôùc khöû khi tham gia phaûn voâi trong. 15
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 öùng hoùa hoïc. * Nhieät phaân muoái carbonat: - OÁng chöùa Na2CO3 - Muoái Na2CO3 beàn nhieät, - Cho vaøo laàn löôït 2 coù ít boït khí thoaùt ra khoâng bò nhieät phaân. Khí oáng nghieäm khoaûng vaø khoâng ñuû laøm thoaùt ra laø do coù laãn 1g Na2CO3 vaø ñuïc nöôùc voâi trong. NaHCO3 nhöng quaù ít neân (NH4)2CO3. Ñoát khí sinh ra khoâng ñuû laøm noùng oáng nghieäm ñuïc nöôc voâi trong. Ñaäy oáng nghieäm 2NaHCONa2CO3 + CO2 ↑ baèng nuùt coù oáng + H2O daãn khí vaø cho khí  thoaùt ra vaøo oáng 2NaHCO3 2NH3 ↑ + nghieäm chöùa nöôùc - OÁng nghieäm chöùa CO2↑ + H2O 4 voâi trong. (NH4)2CO3 sinh ra CO2 + Ca(OH)2→ nhieàu khí laøm ñuïc CaCO3 ↓ + H2O nöôùc voâi trong, sau CaCO3 + CO2 + H2O→ ñoù dung dòch trong Ca(HCO3)2 trôû laïi. Keát luaän: - Caùc muoái carbonat kim loaïi kieàm thì beàn nhieät. Khi ñun noùng chuùng noùng chaûy maø khoâng phaân huûy trong khi muoái carbonat cuûa caùc kim loaïi khaùc thì bò phaân huûy vaø giaûi phoùng khí CO2. * Muoái cuûa acid silicic: - Dung dòch thu ñöôïc laø - Cho vaøo cheùn saét Na2SiO3 vaø NaOH dö:  khoaûng 2 g NaOH 2NaOH + SiO2 raén vaø 0.2 g SiO2, Na2SiO3 + H2O troän vaø nung noùng khoaûng 30 phuùt. Ñeå - Keát tuûa daïng keo, - Keát tuûa chính laø H2SiO3 nguoäi, cho nöôùc vaøo maøu traéng NaOH + HCl→ NaCl + H2O hoøa tan vaø loïc laáy 5 dung dòch. - Cho töøng gioït HCl ñaäm ñaëc vaøo dung Na2SiO3 +2HClñ → Keát luaän: H2SiO3 ↓ + 2NaCl dòch ñeán khi taïo tuûa. - Muoái kim loaïi kieàm vaø acid silicic d6eõ tan trong nöôùc nhöng acid silicic laïi deã nhöng tuï vôùi nhautaïo thaønh nhöõng haït keo (sol) lôùn hôn. 16
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 TRAÛ LÔØI CAÂU HOÛI 1. Caùc beà maët raén thöôøng khoâng ñoàng nhaát vaø coù nhöõng khuyeát taät (ñænh nhoâ ra …) maø ôû ñoù caùc tröôøng löïc tinh theå chöa baõo hoøa. Khi ñoù noù seõ coù khaû naêng loäi keùo hoaëc taäp trung caùc pha keá caän veà phía noù. Hieän töôùng noùi treân goïi laø söï haáp phuï. Söï khaùc nhau giöõa haáp phuï vaø haáp thuï: Haáp phuï Haáp thuï - Xaûy ra treân beà maët phaân chia - Xaûy ra trong toaøn boä theå tích pha pha - Coù theå thuaän nghòch hoaëc baát thuaän - Laø quaù trình thuaän nghòch nghòch - Daïng: loûng/raén, khí/raén, - Daïng: loûng/loûng, loûng/khí khí/loûng Treân beà maët than xaûy ra hieän töôïng haáp phuï. - ÖÙng duïng cuûa hieän töôïng haáp phuï: Söï haáp phuï cuûa than ñoái vôùi phaân töû trong dung dòch ñöôïc öùng duïng roäng raõi ñeå laøm saïch chaát khí, loûng; thu caùc chaát quyù, ñaùnh giaù caùc beà maët rieâng vaø ñeå phaân taùch, phaân tích heä nhieàu caáu töû. 2. Tính chaát ñaëc tröng cuûa than laø tính khöû. Khi ôû nhieät ñoä cao, noù coù theå taùc duïng vôùi nhieàu phi kim vaø oxit kim loaïi. C + O2 → CO2↑ C + 2S → CS2 CuO + C → Cu + CO↑ Than chæ theå hieän tính oxi hoùa khi taùc duïng vôùi kim loaïi ôû nhieät ñoä raát cao taïo thaønh nhöõng cacbua kim loaïi. C + 3Fe → Fe3C ÔÛ nhieät ñoä cao vaø döôùi taùc duïng cuûa hoà quang ñieän, than coù theå taùc duïng vôùi khí hydro C + 2H2 → CH4 ↑ Bài 5: NITƠ VÀ CÁC HỢP CHẤT NHÓM VA THÍ MÔ TẢ THÍ NGHIỆM VÀ QUAN PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG, GIẢI THÍCH NGHIỆM SÁT HIỆN TƯỢNG HIỆN TƯỢNG, TÍNH TOÁN 17
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9  Điều chế Nitơ: Cho 2g NaNO2 vào ống nghiệm và rót vào ống 5ml dd NH4Cl bão hòa ta thấy có bọt khí sủi nhẹ. Lắp hệ thống t o NH4Cl + NaNO2  NH4NO2 + NaCl  thu khí như hình vẽ: ot NH4NO2  N2 + 2H2O  Khí thu được là khí N2 mà khí N2 thì không duy 1 trì sự cháy nên ngọn lửa tắt ngay. Kết luận: Có thể điều chế khí N2 bằng cách nhiệt phân Đun nhẹ thì phản ứng mạnh hơn. muối amoni nitrat. Khí N2 không duy trì sự cháy. Thu khí vào ống nghiệm lớn chứa đầy nước úp ngược trên 1 chậu đựng nước. Lấy que nhang đang cháy đưa vào ống nghiệm chưa khí thu được thì ngọn lửa tắt ngay.  Tính chất của acid nitric: Cho vào 2 ống nghiệm nhỏ mỗi ống 3 giọt HNO3 đậm đặc.  Ống 1: thêm vào 1 mẫu kẽm ta Zn + 4HNO3, đđ  Zn(NO3)2 + 2NO2 + H2O thấy kẽm tan ra, có khí màu nâu bốc Không màu màu nâu lên, phản ứng tỏa nhiệt mạnh, dd sau phản ứng không màu.  Ống 2: thêm vào 1 mẫu đồng ta Cu + 4HNO3, đđ  Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O thấy đồng tan ra, có khí màu nâu bay dd màu xanh màu nâu ra, phản ứng tỏa nhiệt mạnh, dd sau phản ứng có màu xanh. Cho vào ống nghiệm một ít lưu S + 4HNO3, đđ  H2SO4 + 2NO2 + 2H2O 2+ 2- huỳnh. Sau đó thêm 1ml HNO3 đậm Ba + SO4  BaSO4 đặc. Đun nhẹ ta thấy lưu huỳnh tan ra, ống nghiệm nóng lên. Khi cho 1ml dd 2 Ba2+ vào dd sau phản ứng thì thấy xuất hiện kết tủa màu trắng. Cho vào ống nghiệm 1ml FeSO4 - Dung dịch phía trên có màu vàng nâu là do Fe2+ bị oxy hóa thành Fe3+ theo phản ứng: bão hòa, 5-6 giọt H2SO4 đậm đặc. Làm lạnh ống nghiệm trong chậu nước. 6FeSO4+3H2SO4+HNO33Fe2(SO4)3+2NO+4H2O Thêm từ từ 1ml HNO3 loãng dọc theo Do ống nghiệm bị lạnh nên khí NO tạo thành bị thành ống nghiệm và không lắc. Quan giữ lại trong dd và tạo phức với FeSO4 chưa phản sát màu sắc của dd ta thấy: ứng thành một phức có màu đen:  Dung dịch trước khi cho HNO3 vào có màu xanh lơ của Fe2+. FeSO4 +xNO  [Fe(NO)x]SO4 (đen)  Khi cho HNO3 vào thì phần dd - Do phức trên không bền nên khi ta lắc mạnh sẽ phía trên có màu vàng nâu, có bọt khí phân hủy tạo NO thoát ra ngoài rồi hóa nâu ngoài đồng thời ở giữa dần dần xuất hiện lớp không khí. phân cách màu đen, dd phía dưới vẫn [Fe(NO)x]SO4  FeSO4 +xNO màu xanh lơ. 2NO + O2  2NO2  Khi lắc mạnh dd thì lớp phân Dung dịch sau cùng màu nâu đỏ là do Fe2(SO4)3 18
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 cách màu đen biến mất, đồng thời co thủy phân tạo Fe(OH)3 màu nâu đỏ. Để kiểm chứng khí bay ra hóa nâu trong không khí và ta cho H2SO4 vào thì màu nâu đỏ nahtj dần do sự dd sau cùng có màu nâu đỏ. Khi thêm thủy phân củaFe2(SO4)3 phụ thuộc vào pH của dung H2SO4 vào thì thấy màu nâu đỏ nhạt dịch. dần. Kết luận: HNO3 có tính oxy hóa mạnh nen nó có thể tác dụng được với cả kim loại đứng trước, sau hydro, với phi kim và nhiều hợp chất có tính khử.  Tính chất của dd cường thủy: Cho vào 3 ống nghiệm, mỗi ống 1 giọt Hg(NO3)2 và thêm từ từ dd Hg(NO)3 + (NH4)2S  HgS + 2NH4NO3 (NH4)2S cho đến khi kết tủa hoàn toàn. đen Quan sát ta thấy kết tủa màu đen. Li tâm và gạn bỏ phần dd trên kết tủa.  Ống 1: thêm vào từ từ 1 ml - Nước cường thủy có tính oxy hóa mạnh do tạo cường thủy (3HNO3 :HCl), ta thấy kết ra clo nguyên tử: HNO3 + 3HCl  NO + 3Cl- + 2H2O 3 tủa tan ra, có khí thoát ra rồi hóa nâu trong không khí và trong dd xuất hiện tủa màu vàng. Khi cho đến dư nước cường thủy thi tủa vàng tan ra. Thử bằng dd Ba2+ thì có tủa trắng. Chính clo nguyên tử đã hòa tan HgS: 2Cl + HgS  HgCl2 + S vàng Khi cho dư cường thủy: 6Cl + S  6Cl- + S6+  Ống 2: thêm từ từ dd HNO3 SO42- + Ba2+  BaSO4 trắng đậm đặc ta thấy không có hiện tượng.  Ống 3: thêm từ từ dd HCl đậm đặc thì thấy không có hiện tượng. Kết luận: Dung dịch nước cường thủy có tính oxy hóa rất mạnh  Tính chất muối nitrit: Cho vào 4 ống nghiệm mỗi ống 1ml dung dịch NaNO2. + 2- - - 2+  Ống 1: thêm vào 1 ít dd 6H +2MnO4 +5NO2  5NO3 + 2Mn + 3H2O KMnO4 loãng có pha 1 giọt H2SO4 Không màu đậm đặc. Ta thấy màu tím của hỗn hợp mất đi và tạo dd trong suốt. 2+ + - 3+  Ống 2: thêm vào dd FeSO4 và Fe +2H +NO2  Fe + NO + H2O 4 vài giọt H2SO4 đậm đặc (không lắc). Khí không màu Ta thấy xuất hiện lớp màu nâu đen và FeSO4 + xNO  Fe(NO)xSO4 có bọt khí không màu rồi hóa nâu. Đen  Ống 3: thêm dd KI có pha 1 giọt H2SO4 loãng. Ta thấy đầu tiên dd 2I-+2NO2- +4H+2NO +I2 +2H2O có màu vàng nhạt của KI,sau đó tạo tủa Tím than màu tím than. Khi cho dư dd KI thì tủa Khi dư KI: I2 + KI  KI3 nâu đất. tan tạo dd màu nâu đất. Thử bằng hồ Do iốt dễ thăng hoa nên làm hồ tinh bột hóa tinh bột thì thấy hồ tinh bột hóa xanh. xanh. Trong quá trình phản ứng có bọt khí 19
BÁO CÁO THÍ NGHIỆM VÔ CƠ _ NHÓM 9 sinh ra.  Ống 4: thêm vài giọt H2SO4 đặc NO2- + H+  HNO2 ta thấy dd có sủi bọt khí không màu. 3HNO2  HNO3 + 2NO +H2O Kết luận: Muối nitrit vừa có tính khử vừa có tính oxy hóa. Acid nitrit là acid không bền sẽ tự phân hủy theo cơ chế tự oxy hóa khử.  Điều chế và tính chất của amoniac: a) Điều chế NH3: Lắp bộ phận điều chế NH3. Cho vào ống nghiệm 3g NH4Cl và t o NH4Cl + NaOH  NH4OH + NaCl  (1) 5ml dd NaOH đậm đặc. Lắc kĩ ống to nghiệm, đun nóng bằng đèn cồn và thu NH4OH  NH3 + H2O  (2) + - khí thoát ra trong 1 erlen, khi nghe mùi NH3 + H2O  NH4 + OH (3) NH3 bay ra và thành bình mờ như Phenolphtalein hóa hồng là do có OH- sinh ra. sương mù thì ngưng đun. Sở dĩ nước bị hút vào erlen là vì áp suất trong Đậy ống nghiệm bằng nút cao su có erlen giảm. Âp suất giảm do: gắn ống thủy tinh và nhúng ngược bình + 1 mol NH4OH khi tan trong nước thì nó chỉ erlen vào chậu nước có thêm vài giọt chiếm khoảng n5ml nhưng nếu 1 mol NH4OH ở thể 5 phenolphtalein. Quan sát hiện tượng ta hơi thì nó chiếm đến 22,4l. thấy nước từ từ bị hút vào erlen sau đó + NH3 ngưng tụ và tan vao nước. bỗng nhiên phụt mạnh và chuyển sang màu hồng chứng tỏ đây là môi trường bazo. b) Cân bằng trong dung dịch NH3: Lấy dd thu được thí nghiệm trên cho vào 4 ống nghiệm, mỗi ống nghiệm 1ml:  Ống 1: thêm một ít dd NH4Cl NH4Cl  NH4+ + Cl- và lắc cho tan ra ta thấy màu hồng nhạt Phản ứng này làm nồng độ NH4+ tăng lên làm cân dần. Cho đến dư thì màu hồng không bằng (3) dịch chuyển theo chiều làm giảm OH- nên mất hẳn. màu hồng nhạt dần. Nhưng màu hồng không mất hẳn vì bản chất (3) vẫn là phản ứng thuận nghịch.  Ống 2: thêm từ từ H2SO4 loãng H+ + OH -  H2O đến dư ta thấy màu hồng nhạt dần rồi Acid vào trung hòa lượng OH – trong dd. Khi cho mất hẳn. đến dư acid thì hoàn toàn hết OH – nên màu hồng của dd mất hẳn. Khi đun nóng thì NH3 bay hơi làm cân bằng phản  Ống 3: đun nhẹ ta thấy màu ứng (3) dịch chuyển theo chiều làm giảm lượng OH- hồng nhạt dần nhưng không mất hẳn. nên màu hồng của dd nhạt dần.  Ống 4: giữ để so sánh. 20