Báo cáo tổng kết chuyên đề: Xây dựng cơ sở khoa học đề xuất gam thủy điện nhỏ Việt Nam. Đánh giá tổng quan về phát triển thủy điện nhỏ trên thế giới và ở Việt Nam

Chia sẻ: Ad Dada | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

Thêm vào BST

Báo xấu

110
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

- Khi nối tụ điện song song với động cơ, dòng điện mở máy được hạn chế rõ rệt. - Dòng điện mở máy nhỏ nhất khi C có giá trị làm cho hệ thống tụ điện - động cơ trở thành một tải thuần trở. Khi tụ vượt quá trị số này, dòng điện ban đầu giảm nhưng sau đó tăng lên. - Tụ điện mở máy không tiêu thụ công suất tác dụng nên hiệu quả sử dụng năng lượng được cải thiện. - Trong thực tế, khi dùng tụ điện, máy phát 150 kW của công...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo tổng kết chuyên đề: Xây dựng cơ sở khoa học đề xuất gam thủy điện nhỏ Việt Nam. Đánh giá tổng quan về phát triển thủy điện nhỏ trên thế giới và ở Việt Nam

bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n viÖn khoa häc thñy lîi b¸o c¸o tæng kÕt chuyªn ®Ò x©y dùng c¬ së khoa häc ®Ò xuÊt gam thñy ®iÖn nhá viÖt nam. ®¸nh gi¸ tæng quan vÒ ph¸t triÓn thuû ®iÖn nhá trªn thÕ giíi vµ ë viÖt nam thuéc ®Ò tµi kc 07.04: “nghiªn cøu, lùa chän c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ ®Ó khai th¸c vµ sö dông c¸c lo¹i n¨ng l−îng t¸i t¹o trong chÕ biÕn n«ng, l©m, thñy s¶n, sinh ho¹t n«ng th«n vµ b¶o vÖ m«i tr−êng” Chñ nhiÖm chuyªn ®Ò: TS Hoµng V¨n th¾ng 5817-12 16/5/2006 hµ néi – 5/2006
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Trang Môc lôc Ch−¬ng I . Më ®Çu 2 1.1 Sù cÇn thiÕt x©y dùng gam thñy ®iÖn cùc nhá 2 1.2 Mét sè kh¸i niÖm trong ph©n lo¹i thiÕt bÞ thñy ®iÖn 2 Ch−¬ng II Tæng quan vÒ gam thñy ®iÖn cùc nhá vµ 6 thñy ®iÖn siªu nhá 2.1 Gam thñy ®iÖn cùc nhá trªn thÕ giíi 6 2.2 Nghiªn cøu vµ chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn ë ViÖt Nam 15 26 Ch−¬ng III C¬ së khoa häc vµ ph−¬ng ph¸p chung ph©n lo¹i tua bin n−íc 3.1 Më ®Çu 26 3.2 HÖ sè tû tèc Ns 26 3.3 Sù cÇn thiÕt tiªu chuÈn hãa lo¹i tua bin 27 3.4 Nh÷ng chØ tiªu c¬ b¶n ®Æt ra trong ph©n lo¹i tua bin 27 3.5 Ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i tua bin theo N 29 3.6 Ph©n lo¹i tua bin xung kÝch (TBXK) 34 3.7 KÕt luËn 36 38 Ch−¬ng 4 X¸c ®Þnh ph¹m vi lµm viÖc cña tua bin xung kÝch hai lÇn vµ tua bin tia nghiªng cho thñy ®iÖn nhá 4.1 Nh÷ng chØ tiªu vµ c«ng thøc c¬ b¶n trong tua bin 38 xung kÝch hai lÇn, tua bin tia nghiªng vµ tua bin g¸o 4.2 X¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ns, Q1’, N1’ cña tua bin xung 39 kÝch hai lÇn, tua bin g¸o, tua bin tia nghiªng 4.3 Ph−¬ng ph¸p x©y dùng gam tua bin xung kÝch hai lÇn 42 1 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Ch−¬ng I. Më ®Çu 1.1. Sù cÇn thiÕt x©y dùng gam thñy ®iÖn cùc nhá. Kü thuËt vÒ thñy ®iÖn ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hµng tr¨m n¨m nay, cïng víi sù tiÕn bé vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ nãi chung c«ng nghÖ thñy ®iÖn còng cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc víi quy m« thiÕt bÞ ngµy cµng lín, hiÖu suÊt ®−îc n©ng cao, ®Æc tÝnh, n¨ng l−îng vµ x©m thùc ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn, chi phÝ vËt liÖu/1kW c«ng suÊt ngµy cµng gi¶m vµ gi¸ thµnh thiÕt bÞ ngµy cµng h¹, ®é bÒn ®−îc n©ng cao. Do tÝnh chÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i thiÕt bÞ vµ ®iÒu kiÖn sö dông (nh− c«ng suÊt, cét n−íc, ®é cao hót…) dÉn ®Õn thiÕt bÞ thñy ®iÖn hÕt søc ®a d¹ng. Nh−ng nh×n chung c¸c nhµ nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ thñy ®iÖn trªn thÕ giíi ®ang h−íng tíi nh÷ng tiªu chÝ chung lµ x©y dùng gam thiÕt bÞ thñy ®iÖn cã sè l−îng Ýt nh−ng ®¸p øng mét c¸ch hiÖu qu¶ yªu cÇu cña thùc tiÔn. ViÖc nghiªn cøu, ®Ò xuÊt mét gam m¸y cã sè l−îng Ýt, t¹o ®iÒu kiÖn cho x©y dùng quy tr×nh c«ng nghÖ hoµn chØnh t¹o ra s¶n phÈm cã chÊt l−îng cao lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch. Qua kh¶o s¸t gam thñy ®iÖn cùc nhá cña Trung Quèc (ph¹m vi P ≤ 100 kW) cã tíi trªn 100 kiÓu lo¹i kÝch cì tua bin kh¸c nhau. Trong khi gam thñy ®iÖn cùc nhá cña mét sè h·ng chØ trong ph¹m vi 6 ®Õn 10 lo¹i thiÕt bÞ còng ®¸p øng ®−îc c¬ b¶n nhu cÇu sö dông nh− vËy. H¬n n÷a thÕ giíi ®ang h−íng tíi sö dông c¸c lo¹i tua bin cã ph¹m vi lµm viÖc réng (cã vïng hiÖu suÊt cao khi l−u l−îng thay ®æi tõ 20 ÷ 100%) vµ thiÕt bÞ b¶o vÖ, tù ®éng ho¸ ¸p dông kü thuËt sè ®· lµm cho chÊt l−îng thiÕt bÞ thñy ®iÖn t¨ng cao vµ h¹ gi¸ thµnh. ë ViÖt Nam do sö dông th«ng tin khoa häc c«ng nghÖ thñy ®iÖn cò, ¶nh h−ëng cña t− t−ëng ®em c«ng nghÖ thñy ®iÖn lín ¸p dông cho thñy ®iÖn nhá nªn gam thñy ®iÖn cña ta qu¸ phøc t¹p, chÊt l−îng thÊp vµ chi phÝ cao. Do vËy viÖc nghiªn cøu vµ x©y dùng l¹i gam thñy ®iÖn cùc nhá lµ viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt. 1.2. Mét sè kh¸i niÖm trong ph©n lo¹i thiÕt bÞ thñy ®iÖn. - ThiÕt bÞ thñy ®iÖn theo th«ng lÖ quèc tÕ ®−îc chia lµm ba lo¹i: thñy ®iÖn lín, thñy ®iÖn võa vµ thñy ®iÖn nhá. Tiªu chÝ ph©n lo¹i dùa vµo c¸c th«ng sè gåm: c«ng suÊt, ®iÖn ¸p (t−¬ng øng víi nã lµ ®−êng kÝnh b¸nh xe c«ng t¸c: D1). VÝ dô: 2 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 ë cét n−íc H = 100 m; P ≥ 30 MW ®−îc coi lµ thñy ®iÖn lín nh−ng ë cét n−íc H = 3 m; P ≥ 0,6 MW ®−îc coi lµ thñy ®iÖn lín. Ph¹m vi thñy ®iÖn lín theo ph©n lo¹i cña Liªn X« (cò) còng t−¬ng ®ång víi mét sè n−íc nh− h×nh 1 sau: BiÓu ®å tæng hîp hÖ lo¹i míi cña tuèc bin ph¶n kÝch lín H×nh 1: Ph¹m vi thñy ®iÖn lín theo c«ng suÊt vµ cét n−íc - Còng t−¬ng tù nh− vËy, thñy ®iÖn võa vµ nhá còng ®−îc ph©n lo¹i theo H vµ P. ë mçi n−íc l¹i cã sù ph©n lo¹i kh¸c nhau, vÝ dô nh− Nga vµ Trung Quèc cho thñy ®iÖn cã P ≤ 25 MW lµ thñy ®iÖn nhá. Mét sè n−íc kh«ng ®−a ra kh¸i niÖm thñy ®iÖn lín, võa vµ nhá mµ ®−a ra kh¸i niÖm thiÕt bÞ thñy ®iÖn ®ång bé (compact turbine) ®Ó ph©n biÖt víi c¸c thñy ®iÖn kh¸c, ®−îc thiÕt kÕ ®¬n chiÕc theo ®¬n ®Æt hµng. 3 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Ngay trong thñy ®iÖn nhá còng ®−îc chia lµm 4 cÊp, cã thÓ lµ theo ph©n lo¹i cña UNIDO, gåm: + Thñy ®iÖn nhá (small hydro): P = 1 MW ÷ 10 MW + Thñy ®iÖn nhá (mini hydro): P = 100 kW ÷ 1 MW + Thñy ®iÖn cùc nhá (micro hydro): P = 5 kW ÷ 100 kW + Thñy ®iÖn siªu nhá (pico hydro): P ≤ 5 kW Tuy vËy, kh¸i niÖm trªn còng chØ lµ t−¬ng ®èi, v× theo gi¶ thiÕt ë trªn víi H = 3 m; P = 0,6 MW ®· ®−îc coi lµ thñy ®iÖn lín v× D1 = 2,5 m - ViÖc ph©n lo¹i thñy ®iÖn cã ý nghÜa quan träng v× nh÷ng lý do nh− sau: + C¸c thñy ®iÖn lín hoÆc võa ¶nh h−ëng cña 1% hiÖu suÊt tíi hiÖu qu¶ n¨ng l−îng lµ rÊt lín nªn th−êng ®−îc nghiªn cøu vµ thiÕt kÕ theo ®óng ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña tõng c«ng tr×nh, ®iÒu ®ã khiÕn cho chi phÝ nghiªn cøu, thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o t¨ng cao. Thêi gian s¶n xuÊt thiÕt bÞ kÐo dµi nh−ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cho qu¸ tr×nh vËn hµnh. + C¸c thñy ®iÖn nhá ¶nh h−ëng 1 ÷ 2% hiÖu suÊt lµ kh«ng lín nh−ng l¹i ®ßi hái thêi gian s¶n xuÊt nhanh, chi phÝ cã søc c¹nh tranh. Do vËy ng−êi ta chÊp nhËn ®iÓm lµm viÖc kh«ng trïng h¼n víi ®iÓm tèi −u cña tæ m¸y. + Víi thñy ®iÖn cùc nhá vµ thñy ®iÖn siªu nhá th× viÖc t¹o ra c¸c tæ m¸y cã gi¸ thµnh thÊp vµ ®é bÒn cao lµ yÕu tè quan träng. H¬n thÕ n÷a ë c¸c tr¹m thñy ®iÖn kh«ng cã ®iÒu tiÕt th× −u tiªn ph¹m vi lµm viÖc réng h¬n lµ ®iÓm lµm viÖc cã hiÖu suÊt rÊt cao. - ViÖc ph©n lo¹i gióp cho c«ng t¸c thiÕt kÕ c«ng tr×nh ®−îc nhanh chãng. - ViÖc ph©n lo¹i hîp lý gióp cho gi¶m chi phÝ ë c¸c kh©u: nghiªn cøu, thiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ qu¶n lý vËn hµnh. - ViÖc ph©n lo¹i gióp cho tiÕp cËn víi c«ng nghÖ míi, lµm cho gam thiÕt bÞ thñy ®iÖn ngµy cµng −u viÖt h¬n. 4 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Do vËy mÆc dï c«ng nghÖ thñy ®iÖn ®· ®−îc ph¸t triÓn tõ hµng tr¨m n¨m nay nh−ng nh÷ng n¨m gÇn ®©y thÕ giíi vÉn tiÕp tôc ®−a ra c¸c gam thñy ®iÖn nhá míi, rÊt phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn. - ViÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi, vËt liÖu míi, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin ®· t¸c ®éng s©u s¾c trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, thiÕt kÕ, chÕ t¹o m¸y còng ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh l¹i gam thñy ®iÖn. - TÝnh chÊt lao ®éng x· héi, víi chi phÝ cho nh©n c«ng ngµy cµng cao còng ®ßi hái ph¶i thay ®æi c¸ch nghÜ vÒ gam thñy ®iÖn. - §Ó x©y dùng gam thñy ®iÖn, ë n−íc ta cã lÏ sö dông theo ph©n lo¹i cña UNIDO vÒ c«ng suÊt vµ h¹n chÕ theo cét n−íc theo c¸ch lµm cña Liªn X« lµ hîp lý. - Trong b¸o c¸o nµy chØ ®Ò cËp tíi gam thñy ®iÖn cùc nhá vµ thñy ®iÖn siªu nhá tøc lµ c¸c tæ m¸y cã P ≤ 100 kW vµ më réng tíi 200 kW cho phï hîp víi nhu cÇu thñy ®iÖn cho c¸c quy m« cÊp x· ë ViÖt Nam. (Theo ®¸nh gi¸, ®iÒu tra, mét x· miÒn nói cã sè hé tõ 300 ®Õn 800 hé, c«ng suÊt tiªu thô ®iÖn kho¶ng 60 ÷ 160 kW, kÓ c¶ tæn thÊt do t−¬ng t¸c vµ c¸c nhu cÇu kh¸c chän Pmax = 200 kW lµ hîp lý) - Víi thñy ®iÖn cùc nhá, cét n−íc ®−îc x¸c ®Þnh theo ph¹m vi sö dông lµ: + Cét n−íc cao: H ≥ 100 m (100 ÷ 200 m) + Cét n−íc trung b×nh: H = 10 ÷ 100 m + Cét n−íc thÊp: H ≤ 10 m - Víi thñy ®iÖn siªu nhá, cét n−íc cao, ®−îc sö dông lµ H ≥ 5 m 5 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Ch−¬ng II. Tæng quan vÒ gam thñy ®iÖn cùc nhá vµ thñy ®iÖn siªu nhá 2.1. Gam thñy ®iÖn cùc nhá trªn thÕ giíi. 2.1.1. Ph¸t triÓn thñy ®iÖn cùc nhá ë Trung Quèc. Trung Quèc lµ n−íc cã tiÒm n¨ng thñy ®iÖn phong phó ®ång thêi lµ n−íc cã c«ng nghiÖp thñy ®iÖn nhá ph¸t triÓn m¹nh vµ ®a d¹ng, viÖc ph©n tÝch xu h−íng ph¸t triÓn thñy ®iÖn nhá cña Trung Quèc cã ý nghÜa quan träng. Nh− c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa kh¸c, tr−íc ®©y viÖc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn thñy ®iÖn cña Trung Quèc ®−îc ph©n c«ng vµ chuyªn m«n hãa cao. C¸c mÉu c¸nh b¸nh xe c«ng t¸c vµ buång dÉn ®−îc tËp trung nghiªn cøu (chñ yÕu ë viÖn TRIED - Thiªn T©n) vµ sau ®ã cung cÊp cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt thñy ®iÖn võa vµ nhá. Mét sè h·ng lín cã nghiªn cøu riªng (TËp ®oµn §«ng Ph−¬ng, HARBIN) chñ yÕu cho thñy ®iÖn lín. Do ¶nh h−ëng bëi xu h−íng thñy ®iÖn lín, nªn gam thñy ®iÖn nhá cña Trung Quèc rÊt nhiÒu chñng lo¹i vµ kÝch cì gåm: + Tua bin h−íng trôc buång hë, buång xo¾n kim lo¹i, buång kiÓu èng, ch÷ S, trôc ®øng, trôc ngang; + Tua bin t©m trôc buång hë, buång xo¾n kim lo¹i, buång kiÓu chÝnh diÖn, buång kiÓu trô; + Tua bin tia nghiªng, mét mòi phun trôc ngang vµ ®øng; + Tua bin g¸o trôc ngang; + Tua bin xung kÝch hai lÇn; Riªng tua bin xung kÝch hai lÇn, do quan niÖm lµ lo¹i tua bin cã hiÖu suÊt thÊp nªn Ýt ®−îc sö dông, thay vµo ®ã lµ tua bin t©m trôc. Vµi n¨m gÇn ®©y Trung Quèc míi b¾t ®Çu sö dông tua bin xung kÝch hai lÇn. Ph¹m vi sö dông c¸c tua bin cho thñy ®iÖn cùc nhá nh− sau: H = 1 ÷ 100 m Q = 10 l/s ÷ 2,5 m3/s P = 0,1 ÷ 100 kW 6 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 H×nh 2. Mét sè kÕt cÊu trong gam thñy ®iÖn nhá cña Trung Quèc (Nguån: Micro hydro power Equipment in China– HRC) B¶ng 1. C¸c th«ng sè c¬ b¶n cña gam thñy ®iÖn cùc nhá ë Trung Quèc Ph¹m vi lµm viÖc TT Lo¹i tua bin D1 Q (m3/s) H (m) P (kW) Tua bin h−íng t©m, buång hë; 1,5 ÷ 5 0,03 ÷ 1,1 0,2 ÷ 60 1 D1 = 10, 15, 20, 30, 40, 50, 60 cm 1 ÷ 12 0,05 ÷ 3 0,75 ÷ 125 2 Tua bin h−íng t©m, buång ch÷ S, trôc ngang; D1 = 12, 15, 20, 30, 50, 60 4 ÷ 12 0,18 ÷ 1,1 5 ÷ 50 3 Tua bin h−íng t©m, buång xo¾n kim lo¹i trôc ®øng; D = 20, 30, 40 cm Tua bin t©m trôc, buång xo¾n kim lo¹i hoÆc buång chÝnh diÖn trôc ngang, 5 ÷ 48 0,05 ÷ 3 2 ÷ 100 4 ®øng; D1 = 20, 30, 42 cm 21 ÷ 75 0,01 ÷ 0.2 0,6 ÷ 75 5 Tua bin tia nghiªng, mét vßi phun, trôc ®øng 30 ÷ 100 0,05 ÷ 0.5 12 ÷ 125 6 Tua bin tia nghiªng, mét vßi phun, trôc ngang; D1 = 20, 25, 32cm 10 ÷ 112 0,05 ÷ 0.,4 2 ÷ 100 7 Tua bin XK 2 lÇn, kiÓu Ossberger, trôc ngang 2.1.2. Gam m¸y ph¸t cho thñy ®iÖn cùc nhá cña Trung Quèc: M¸y ph¸t cña thñy ®iÖn cùc nhá cña Trung Quèc, ®−îc tiªu chuÈn hãa theo tiªu chuÈn Trung Quèc, t−¬ng ®−¬ng tiªu chuÈn IEC. Trong ph¹m vi c«ng suÊt 5 ÷ 100 kW cã 26 7 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 kiÓu lo¹i. Víi cÊp ®iÖn ¸p 230 V/ 1 pha cho lo¹i cã c«ng suÊt nhá vµ 230 V/ 400 V, 3 pha cho lo¹i lín. C¸c th«ng sè kü thuËt nh− ë b¶ng 2 sau. B¶ng 2. Th«ng sè kü thuËt gam m¸y ph¸t cho thñy ®iÖn cùc nhá C«ng §iÖn C−êng ®é Tèc ®é TÇn sè §iÖn ¸p Dßng ®iÖn HiÖu Träng KiÓu m¸y ph¸t suÊt n¨ng dßng ®iÖn quay (HZ) kÝch thÝch suÊt l−îng (kW) (V) (A) (v/ph) (V) (A) (%) (kg) STF 5-4/250 5 400 9,02 1500 50 35,0 9,8 84,7 104 SFW 5-4/250 STF 8-4/250 8 400 14,4 1500 50 34,5 15,0 86,0 113 SFW 8-4/250 STF 18-4/368 18 400 32,5 1500 50 28,6 23,9 83,7 250 SFW 18-4/368 STF 26-4/368 26 400 46,9 1500 50 35,7 23,9 85,5 280 SFW 18-4/368 STF 12-6/368 12 400 21,7 1000 50 20,7 30,0 82,6 260 SFW 12-6/368 STF 18-6/368 18 400 32,5 1000 50 26,5 30,0 84,9 290 SFW 18-6/368 STF 40-4/423 40 400 72,2 1500 50 21,3 47,8 89,0 450 SFW 40-4/423 STF 55-4/423 55 400 99,2 1500 50 25,7 48,5 87,8 520 SFW 55-4/423 STF 26-6/423 26 400 46,9 1000 50 23,8 42,6 86,4 460 SFW 26-6/423 STF 30-6/423 30 400 54,1 1000 50 23,9 48,5 86,9 460 SFW 30-6/423 STF 40-6/423 40 400 72,2 1000 50 29,6 48,5 88,0 530 SFW 40-6/423 STF 75-4/493 75 400 135,3 1500 50 22,0 42,0 88,9 710 SFW 75-4/493 STF 100-4/493 100 400 180,4 1500 50 32,0 47,0 91,1 830 SFW 100-4/493 STF 55-6/493 55 400 99,2 1000 50 32,0 36,0 89,3 750 SFW 55-6/493 STF 75-6/493 75 400 135,3 1000 50 40,4 50,0 90,6 850 SFW 75-6/493 STF 40-8/493 40 400 72,2 750 50 31,7 54,6 87,8 SFW 40-8/493 STF 55-8/493 55 400 99,2 750 50 45,8 45,7 89,2 SFW 55-8/493 STF 100-6/590 100 400 180,4 1000 50 24,0 120,0 90,1 SFW 100-6/590 STF 75-8/590 75 400 135,3 750 50 24,0 119,0 89,7 SFW 75-8/590 STF 100-8/590 100 400 180,4 750 50 29,0 122,0 90,9 SFW 100-8/590 8 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Ngoµi ra, mét sè h·ng s¶n xuÊt c¸c m¸y ph¸t sö dông nam ch©m vÜnh cöu cho tæ m¸y cã c«ng suÊt tõ 100 W ÷ 5 kW. 2.1.3. §iÒu tèc cho thñy ®iÖn cùc nhá: Cho tíi nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Trung Quèc vÉn sö dông c¸c ®iÒu tèc c¬ khÝ - thñy lùc cho thñy ®iÖn cùc nhá, nh− ®iÒu tèc TT35, TT75. Víi bé ®iÒu khiÓn qu¶ v¨ng vµ tÝch n¨ng kiÓu lß so. C¸c lo¹i ®iÒu tèc nµy cã kÕt cÊu phøc t¹p, ®é nh¹y kÐm vµ gi¸ thµnh cao, mét sè c¬ quan nghiªn cøu ®· b¾t ®Çu ®−a ra hai bé ®iÒu tèc kiÓu ®iÖn, ®iÖn tö vµ bé ®iÒu tèc t¶i gi¶ víi bé ®iÓu khiÓn ¸p dông kü thuËt sè. Mét sè th«ng tin vÒ bé ®iÒu tèc t¶i gi¶ do Trung Quèc nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt nh− ë b¶ng 3 B¶ng 3. Th«ng sè kü thuËt bé ®iÒu tèc t¶i gi¶ cña Trung Quèc §é chÝnh x¸c §é chÝnh x¸c M¸y ph¸t ®iÖn cña ®iÖn ¸p cña tÇn suÊt KiÓu C«ng suÊt §iÖn ¸p Pha A B A B (kW) (V) CZK-3X 3 1 230 5 3 4 1 CZK-5X 5 1 230 5 3 4 1 CZK-8X 8 1/3 230/400 5 3 4 1 CZK-12X 12 3 230/400 3 1 2 0,2 CZK-18X 18 3 230/400 3 1 2 0,2 CZK-26X 26 3 230/400 3 1 2 0,2 CZK-40X 40 3 230/400 1,5 1 2 0,2 CZK-55X 55 3 230/400 1,5 1 2 0,2 CZK-75X 75 3 230/400 1,5 1 2 0,2 CZK-100X 100 3 230/400 1,5 1 2 0,2 Mét sè nhËn xÐt: 1.So víi gam thñy ®iÖn cùc nhá cña c¸c n−íc c«ng nghiÖp G7 vµ c¸c n−íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn trªn thÕ giíi kh¸c th× gam cña Trung Quèc qu¸ ®a d¹ng, phøc 9 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 t¹p víi kho¶ng 50 lo¹i tæ m¸y kh¸c nhau. Do vËy, s¶n xuÊt mang tÝnh ®¬n chiÕc, khã n©ng cao chÊt l−îng vµ h¹ gi¸ thµnh. 2. Gam thñy ®iÖn cùc nhá sö dông tua bin h−íng t©m víi D1 = 20, 25, 32 cm lµ kh«ng phï hîp, lµm cho gi¸ thµnh t¨ng cao khã qu¶n lý vËn hµnh. 3. NhiÒu tæ m¸y cã kÕt cÊu buång ®óc b»ng gang, kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®¬n chiÕc cña thñy ®iÖn nhá. 4. GÇn ®©y Trung Quèc ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn lo¹i tua bin xung kÝch hai lÇn, bé ®iÒu tèc t¶i gi¶ lµ xu h−íng mµ thÕ giíi quan t©m. 2.1.4. Gam thñy ®iÖn cùc nhá cña h∙ng EBARA. EBARA lµ mét h·ng næi tiÕng cña NhËt vÒ lÜnh vùc b¬m vµ thñy ®iÖn. Gam thñy ®iÖn cùc nhá cña h·ng sö dông 3 lo¹i tua bin lµ tua bin h−íng t©m, tua bin xung kÝch hai lÇn vµ thñy ®iÖn g¸o. Ngoµi ra, EBARA cßn sö dông b¬m lµm viÖc nh− tua bin cho c¸c tr¹m thñy ®iÖn nhá nh»m h¹ gi¸ thµnh cña thiÕt bÞ. Gam thñy ®iÖn cùc nhá cña EBARA nh− trªn h×nh 3. H×nh 3: Gam thñy ®iÖn cùc nhá cña EBARA 10 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Ph¹m vi lµm viÖc cña c¸c lo¹i tua bin nh− ë b¶ng sau. B¶ng 4. Ph¹m vi lµm viÖc cña tua bin Ph¹m vi lµm viÖc STT Lo¹i tua bin, D1 Q (m3/s) H (m) P (kW) 2,8 ÷ 13,6 0,22 ÷ 1,12 0,22 ÷ 1,12 Tua bin h−íng t©m kiÓu èng 1 7 ÷ 3,2 0,085 ÷ 1,45 13 ÷ 132 Tua bin xung kÝch hai lÇn 2 0,037 ÷ 0,129 7 ÷ 27 Tua bin g¸o 3 > 32 Bé ®iÒu tèc: H·ng EBARA sö dông bé ®iÒu tèc kiÓu t¶i gi¶ cho thñy ®iÖn cùc nhá. NhËn xÐt: 1. H·ng sö dông rÊt nhiÒu tua bin h−íng t©m kiÓu èng cho vïng H = 3 ÷ 12m vµ P = 9 ÷ 80 kW (20 lo¹i). Víi môc ®Ých t¨ng hiÖu suÊt cña tæ m¸y. §iÒu nµy còng cho thÊy ph¹m vi lµm viÖc rÊt hÑp cña tua bin h−íng t©m kiÓu propeller. Trong khi ®ã, ®Ó ®¸p øng ph¹m vi lµm viÖc víi H = 7 ÷ 32 m vµ P = 13 ÷ 132 kW chØ lÇn 4 lo¹i tua bin xung kÝch hai lÇn (CA030, CS 200, CD 140, CD 260). 2. Gam thñy ®iÖn cña EBARA cã sö dông mét sè lo¹i b¬m ly t©m (mét hoÆc hai cÊp) thay thÕ v× thÕ m¹nh cña h·ng lµ s¶n xuÊt b¬m. Tuy vËy ®Æc tÝnh n¨ng l−îng cña c¸c lo¹i tua bin nµy thÊp nªn kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm. 2.1.5. Gam thñy ®iÖn nhá cña h∙ng MEIDEN (NhËt). H·ng MEIDEN chuyªn s¶n xuÊt thiÕt bÞ cho tr¹m thñy ®iÖn nhá cã c«ng suÊt ≤ 1000 kW. §Ó ®¸p øng cho ph¹m vi lµm viÖc: Q = 0,02 ÷ 8 m3/s H = 5 ÷ 200 m P = 10 ÷ 2000 kW H·ng chØ sö dông tua bin xung kÝch hai lÇn kiÓu Ossberger hai mòi phun. M¸y ph¸t ®−îc nèi víi tua bin b»ng bé truyÒn b¸nh r¨ng hoÆc truyÒn ®éng trùc tiÕp hoÆc b»ng bé ®iÒu tèc kiÓu ®iÖn - ®iÖn tö vµ ®iÒu tèc t¶i gi¶. Ph¹m vi lµm viÖc cña tæ m¸y nh− h×nh 4 sau: 11 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 H×nh 4. Ph¹m vi lµm viÖc cña tua bin xung kÝch 2 lÇn cña MEIDEN NhËn xÐt: 1. §Æc ®iÓm næi bËt lµ MEIDEN sö dông tua bin xung kÝch hai lÇn cho toµn bé gam thñy ®iÖn nhá vµ thñy ®iÖn cùc nhá. Víi kÕt cÊu chung lµ tua bin - bé truyÒn - m¸y ph¸t, bé ®iÒu tèc ®iÖn tö - ®iÖn hoÆc t¶i gi¶. Víi ph−¬ng thøc trªn h·ng dÔ dµng ®Çu t− c«ng nghÖ ®Ó n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm. 2. §Ó bï l¹i sù gi¶m hiÖu suÊt do bé truyÒn h·ng ®· gam ho¸ b»ng c¸ch chia nhiÒu khung bÒ réng b¸nh xe c«ng t¸c B nh»m lµm cho tua bin lu«n lµm viÖc ë vïng cã hiÖu suÊt cao. 2.1.6. Gam thñy ®iÖn nhá vµ cùc nhá cña Ossberger. H·ng Ossberger do Ossberger (§øc) s¸ng lËp, ®ång thêi «ng còng lµ ng−êi ph¸t minh ra lo¹i tua bin xung kÝch hai lÇn Ossberger næi tiÕng ®−îc sö dông réng r·i trªn thÕ giíi. Cho tíi nay hµng ®· ®−îc xuÊt vµ b¸n ra ®−îc nhiÒu tæ m¸y vµ sö dông ë nhiÒu n−íc. Gam thñy ®iÖn nhá cña Ossberger gåm hai lo¹i tua bin: tua bin h−íng t©m kiÓu S vµ tua bin xung kÝch hai lÇn. 12 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 2.1.7. Gam thñy ®iÖn nhá vµ cùc nhá cña h∙ng Cink. MÆc dï nguyªn lý tua bin xung kÝch hai lÇn cã c¸nh h−íng cung trßn ®· ®−îc nªu ra tõ l©u nh−ng m·i tíi n¨m 1993 Cink (mét kü s− ng−êi Czech) míi ¸p dông vµo thùc tÕ. ChØ mét thêi gian ng¾n tua bin Cink ®· ph¸t triÓn m¹nh do nh÷ng −u ®iÓm nh−: - Vïng hiÖu suÊt cao rÊt réng tõ Q0 = 15 ÷ 100% - HiÖu suÊt ®Ønh cao ηmax = 89% - Cã kh¶ n¨ng sö dông hiÖu qu¶ cét ¸p sau b¸nh xe c«ng t¸c víi Hs = 2 ÷ 4m - Tæ m¸y rÊt gän nhÑ - Cã kh¶ n¨ng sö dông c¶ ë vïng cét ¸p thÊp H = 1 ÷ 2m Do vËy, ®· ®−îc mét sè h·ng trªn thÕ giíi ph¸t triÓn tua bin xung kÝch hai lÇn theo h−íng nµy (nh− IREM, Italy, GILKES, Anh). Ph¹m vi lµm viÖc cña tua bin Cink ®−îc c«ng bè: H = 1,5 ÷ 200 m Q = 0,01 ÷ 5m3/s P = 1 KW ÷ 5000 kW Ph¹m vi sö dông vµ ®å thÞ hiÖu suÊt - l−u l−îng nh− ë c¸c h×nh 5 sau a) Ph¹m vi sö dông b) Quan hÖ hiÖu suÊt víi l−u l−îng H×nh 5: Ph¹m vi sö dông vµ quan hÖ hiÖu suÊt - l−u l−îng cña tua bin Cink H·ng Cink cßn giíi thiÖu c¸c lo¹i tua bin xung kÝch hai lÇn cét n−íc thÊp, sö dông chñ yÕu lµ cét ¸p hót, vµ c¸c lo¹i tæ m¸y thñy ®iÖn “®ãng gãi” trong container 13 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 2.1.8. Gam thñy ®iÖn cùc nhá cña IREM, Italy. H·ng IREM giíi thiÖu mét gam thñy ®iÖn cùc nhá víi c¸c lo¹i tua bin cã kÕt cÊu kh¸ ®Æc biÖt gåm: H = 5 ÷ 60 m - Tua bin xung kÝch hai lÇn kiÓu Cink: P = 1 ÷ 80 kW - Tua bin g¸o cã buång dÉn n−íc ®Æc biÖt kiÓu buång xo¾n mÆt c¾t vu«ng. H = 10 ÷ 180 m P = 0,05 ÷ 80 kW Víi bé ®iÒu tèc t¶i gi¶ ®−îc tiªu chuÈn hãa theo cÊp c«ng suÊt kh¸c nhau. NhËn xÐt: 1. Gam thñy ®iÖn cùc nhá cña IREM rÊt ®¸ng chó ý chØ gåm 5 lo¹i tua bin g¸o vµ 4 lo¹i tua bin xung kÝch hai lÇn cho vïng lµm viÖc cña hÇu hÕt c¸c tr¹m thñy ®iÖn cùc nhá cã cét n−íc tíi 180 m. 2. H·ng ®−a ra hai lo¹i tua bin gåm tua bin xung kÝch hai lÇn kiÓu Cink vµ tua bin g¸o ®Æc biÖt víi nhiÒu vßi phun khiÕn cho tæ m¸y cã ph¹m vi lµm viÖc rÊt réng. 3. Víi ph−¬ng ph¸p gam hãa nh− vËy, h·ng ®· gi¶m chi phÝ rÊt lín cho nghiªn cøu, thiÕt kÕ vµ chÕ t¹o, dÔ ®Çu t− n©ng cao chÊt l−îng tæ m¸y. 14 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 2.1.10. NhËn xÐt chung. 1. Nh×n chung gam thñy ®iÖn cùc nhá cña thÕ giíi ®Òu sö dông hai lo¹i tua bin c¬ b¶n lµ tua bin h−íng t©m vµ xung kÝch hai lÇn: - Tua bin h−íng t©m ®−îc sö dông cho vïng cét n−íc thÊp (H ≤ 10 m) víi −u ®iÓm lµ tû tèc cao vµ kh¶ n¨ng sö dông cét n−íc HS. H·ng Cink ®−a ra lo¹i tua bin xung kÝch hai lÇn cét n−íc thÊp cã kh¶ n¨ng sö dông cét n−íc HS lµ mét vÊn ®Ò míi, nÕu ®¹t ®−îc c¸c th«ng sè nh− th«ng tin cña h·ng th× ®©y lµ lo¹i tua bin cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao víi tua bin h−íng t©m. - Tua bin xung kÝch hai lÇn ®−îc sö dông cho vïng cã H = 5 ÷ 100 m. Mét sè h·ng më réng cho vïng cã H ≤ 200m. §©y lµ lo¹i tua bin ®−îc sö dông rÊt réng r·i cho thñy ®iÖn cùc nhá vµ thñy ®iÖn nhá v× dÔ chÕ t¹o, ®é bÒn cao, khung lµm viÖc réng. 2. Tua bin g¸o ®−îc sö dông cho vïng cã cét n−íc cao. H·ng IREM ®−a ra lo¹i kÕt cÊu tua bin g¸o kh¸ ®Æc biÖt vµ cã kh¶ n¨ng ¸p dông cho thñy ®iÖn nhá. 3. Tua bin t©m trôc Ýt ®−îc sö dông cho thñy ®iÖn cùc nhá. Th«ng th−êng c¸c h·ng cã sö dông víi P ≥ 50 kW ë mét sè vïng hÑp cho thñy ®iÖn cùc nhá. 4. Tua bin tia nghiªng ®−îc sö dông cho mét sè vïng cho thñy ®iÖn cùc nhá, ®Æc biÖt lµ vïng cã c«ng suÊt thÊp (P ≤ 20 kW) vµ vïng gi÷a cña tua bin g¸o vµ tua bin tia nghiªng. 5. Bé ®iÒu tèc cho thñy ®iÖn cùc nhá chñ yÕu lµ bé ®iÒu tèc t¶i gi¶. Víi vïng cã c«ng suÊt cã thÓ sö dông bé ®iÒu tèc ®iÖn - ®iÖn tö. Tõ xu h−íng chung cña thÕ giíi, cã thÓ x©y dùng h−íng c¬ b¶n cña thñy ®iÖn cùc nhá ë ViÖt Nam theo h−íng chän läc nh÷ng c«ng nghÖ tèi −u nhÊt gåm: - Tua bin xung kÝch hai lÇn kiÓu Cink - Tua bin h−íng trôc buång hë vµ buång ch÷ S - Bé ®iÒu tèc t¶i gi¶ vµ ®iÖn tö - ®iÖn - Tua bin tia nghiªng vµ t©m trôc cho mét sè vïng hÑp 2.2. Nghiªn cøu vµ chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn ë ViÖt Nam. ChÕ t¹o thiÕt bÞ cho thñy ®iÖn nhá ë ViÖt Nam cã thÓ chia lµm 3 giai ®o¹n: 2.2.1. Giai ®o¹n 1954 ÷ 1975. 15 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 Sau ngµy hoµ b×nh lËp l¹i ë miÒn B¾c, ngµnh thñy ®iÖn ®−îc quan t©m vµ ph¸t triÓn m¹nh, kho¶ng 300 tr¹m thñy ®iÖn nhá ®· ®−îc x©y dùng trong giai ®o¹n nµy, trong ®ã sè tr¹m cã c«ng suÊt P ≤ 50 kW chiÕm 91% sè l−îng. PhÇn lín thiÕt bÞ nhËp tõ c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa nh− Trung Quèc, Liªn X«, Bungari, Hungari, TiÖp Kh¾c. VÒ chñng lo¹i: phÇn lín lµ tua bin h−íng trôc vµ t©m trôc. Trong giai ®o¹n nµy, mét sè nhµ m¸y ë trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng ®· s¶n xuÊt c¸c lo¹i thñy ®iÖn nhá cã c«ng suÊt P = 5 ÷ 60 kW bao gåm: - Tua bin t©m trôc theo mÉu PO300 φ 35, 42. - Tua bin h−íng trôc c¸nh b»ng gç, b»ng thÐp tÊm gß, hµn. - Tua bin xung kÝch hai lÇn cã kÕt cÊu ®¬n gi¶n. Do nguån thiÕt bÞ ®−îc viÖn trî kh¸ nhiÒu vµ ph©n c«ng hîp t¸c trong khèi SEV nªn ë ViÖt Nam kh«ng ph¸t triÓn ngµnh chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn nhá. 2.2.2. Giai ®o¹n 1975 ÷ 1990. Sau khi miÒn Nam hoµn toµn gi¶i phãng, do nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ, ta ®· lËp kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hµng lo¹t tr¹m thñy ®iÖn nhá ë c¶ hai miÒn Nam, B¾c. N¨m 1976, dù ¸n ph¸t triÓn thñy ®iÖn KÎ Gç ®−îc Bé Thñy lîi (cò) x©y dùng bao gåm: thiÕt kÕ, chÕ t¹o tæ m¸y tua bin h−íng t©m buång kÝn, trôc ®øng víi cét n−íc H = 14 ÷ 20m, c«ng suÊt P = 1000 kW. Bé Thñy lîi ®· cö mét nhãm chuyªn gia sang häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i Liªn X«. Mét bé thiÕt kÕ t−¬ng ®èi hoµn chØnh ra ®êi, ®¸nh dÊu b−íc ph¸t triÓn ®Çu tiªn trªn quy m« lín cña ngµnh chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn. Song song víi c«ng t¸c thiÕt kÕ, phßng thÝ nghiÖm tua bin kÝn vµ hë ®· ®−îc nghiªn cøu vµ x©y dùng t¹i ViÖn Khoa häc Thñy lîi, m« h×nh tua bin h−íng t©m theo mÉu ΠΛ 30/587, D1 = 25 cm ®· ®−îc chÕ t¹o. N¨m 1980, ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu thñy ®iÖn 06 - 02 ®−îc thiÕt lËp, trong ®ã cã trªn 50 ®Ò tµi vÒ thñy ®iÖn. Tuy nhiªn sau ®ã, do sù ph©n cÊp gi÷a hai ngµnh thñy lîi vµ ®iÖn lùc, c¸c c«ng viÖc trªn ®· kh«ng ®−îc thóc ®Èy. Trong khi ®ã, do nhu cÇu cña s¶n xuÊt, c¸c nhµ m¸y, viÖn nghiªn cøu, tr−êng ®¹i häc ®· ®Èy m¹nh chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn nh− Nhµ m¸y C«ng cô sè 1, C«ng ty thiÕt bÞ ®iÖn §«ng Anh, ViÖn Khoa häc Thñy lîi, Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi, §µ N½ng, Nhµ m¸y C¬ khÝ Thñy lîi, Nhµ m¸y c¬ khÝ 276 (Tp Hå ChÝ Minh), ViÖn Nghiªn cøu m¸y … 16 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 KÕt qu¶ lµ trong vßng 10 n¨m, trªn 100 tæ m¸y thñy ®iÖn cã c«ng suÊt tõ 5 ÷ 2100 kW ®· ®−îc chÕ t¹o, l¾p ®Æt. Cã thÓ ®¸nh gi¸ ®©y lµ giai ®o¹n rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn. Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n nµy cã nh÷ng thµnh c«ng vµ thÊt b¹i. Trong vßng kho¶ng 10 n¨m ta ®· chÕ t¹o vµ l¾p ®Æt hµng tr¨m tr¹m thñy ®iÖn nhá, ®ãng gãp kh«ng nhá vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña nhiÒu vïng thuéc miÒn nói phÝa B¾c, miÒn Trung vµ T©y Nguyªn, gãp phÇn tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ cho ®Êt n−íc, ®Æc biÖt tr¹m thñy ®iÖn Phó Ninh víi c«ng suÊt 2 x 1000 kW cã c¸c thiÕt bÞ nh− tua bin, ®iÒu tèc, thiÕt bÞ phô kh¸c ®−îc chÕ t¹o trong n−íc ®−îc ®−a vµo l¾p ®Æt vµ vËn hµnh æn ®Þnh. C¸c tr¹m thñy ®iÖn cã c«ng suÊt lín nh− Eadrang II, Duy Xuyªn vµ hµng tr¨m tr¹m thñy ®iÖn kh¸c chøng tá kh¶ n¨ng s¶n xuÊt thiÕt bÞ thñy ®iÖn trong n−íc. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa nªn so s¸nh n¨ng lùc nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ thñy ®iÖn cña ta víi nhiÒu n−íc kh¸c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nh− vËy ®· ®µo t¹o vµ tr−ëng thµnh ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu, chÕ t¹o, c«ng nh©n chÕ t¹o, l¾p r¸p thiÕt bÞ thñy ®iÖn. Tuy vËy bªn c¹nh ®ã còng béc lé nhiÒu yÕu kÐm: - Theo thèng kª s¬ bé cã trªn 10 c«ng tr×nh do sù h− háng thiÕt bÞ ®· kh«ng vËn hµnh ®−îc nh− tr¹m thñy ®iÖn S«ng Vè (B×nh §Þnh) c«ng suÊt 200 kW, tr¹m thñy ®iÖn S«ng Mùc (Thanh Ho¸) c«ng suÊt 2000 kW, tr¹m thñy ®iÖn NËm M¹ (Hµ Giang) c«ng suÊt 3000 kW. Hµng chôc tæ m¸y nhá cña c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt kh«ng sö dông ®−îc. - RÊt nhiÒu tæ m¸y khi ®−a vµo vËn hµnh béc lé nhiÒu yÕu kÐm nh− hiÖu suÊt thÊp, hay bÞ h− háng. - NhiÒu tæ m¸y l¾p ®Æt kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc, g©y tèn kÐm. VÝ dô nh− cã tr¹m thñy ®iÖn sö dông tua bin F 10/50 cho tr¹m thñy ®iÖn cã c«ng suÊt H = 27m, ph¸t c«ng suÊt 30 kW, F 30/50 cho tr¹m thñy ®iÖn cã H = 5m, ph¸t c«ng suÊt 40 kW, … nhiÒu tæ m¸y cña ta cã kÝch th−íc to h¬n rÊt nhiÒu tæ m¸y cïng lo¹i nhËp tõ n−íc ngoµi. - Ngay trong c«ng t¸c kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, s¬ ®å hÖ thèng b¶o vÖ tæ m¸y … ®Òu kh«ng cã chØ dÉn ®Çy ®ñ dÉn tíi c¸c tr¹m thñy ®iÖn cña ta lµm viÖc kÐm hiÖu qu¶. Nh÷ng yÕu kÐm trªn ®ßi hái ph¶i cã mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu tæng kÕt, v¹ch ra b−íc ®i thÝch hîp ®Ó thóc ®Èy nghµnh chÕ t¹o thiÕt bÞ thñy ®iÖn ph¸t triÓn. 17 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 B¶ng 5. HiÖn tr¹ng thiÕt bÞ thñy ®iÖn mét sè tr¹m thñy ®iÖn. Sè tæ C«ng Cét §iÒu TT Tªn c«ng tr×nh Tªn thiÕt bÞ §Æc ®iÓm m¸y suÊt n−íc tèc - Tua bin h−íng trôc, c¸nh quay theo mïa D1= 123 cm, 8÷13,6 1 Phó Ninh 2 4K-69 1000 theo mÉu 4K-64. Buång xo¾n kim lo¹i, trôc ®óng. §iÒu tèc c¬ khÝ- thuû lùc. Lµm viÖc æn ®Þnh - Tua - bin h−íng trôc, c¸nh quay theo mïa, buèng xo¾n kim lo¹i, trôc ®øng. M¸y ph¸t tù chÕ, ®iÒu tèc §T 1500 ∏Λ 30/587 14÷18 2 S«ng mùc 2 1000 kiÓu ®iÖn tÎ – thuû lùc. Kh«ng lµm viÖc ®−îc - ®· thanh lý 3 §ång Lª - Nh− trªn, ch−a l¾p ®Æt Theo mÉu - Tæ m¸y h−íng trôc, buång xo¾m trôc ®øng, cã c¬ cÊu 16÷20 8÷17 4 CCq1-DK-25 40 GANZ thïng chôp, ®iÒu tèc tù ®éng kiÓu qu¶ v¨ng. ChÊt l−îng (Hunggari) chÕ t¹o tèt, nh−ng ®iÒu tèc kh«ng æn ®Þnh. - Tua-bin t©m trôc, trôc ngang buång xo¾n kim lo¹i, sö Tua – bin Francis dông æ ba bÝt 40÷200 4÷18 5 5 F30/50 §T-700 Quú Tam, B×nh §iÒn, - C¸nh chÕ t¹o theo c«ng nghÖ rÌn dËp hµn §ång Lª - ChÊt l−îng tèt, hÖ thèng tù ®éng ho¸ kh«ng æn ®Þnh - Tua bin t©m trôc, buång xo¾n gang ®óc, trôc ngang, sö 6 ViÖt L©m 5 F10/50 400 92 §T75 dông mÉu c¸nh F10. KÕt cÊu æ ch−a tèt hay bÞ háng 7 NËm M¸ 2 F10/90 1500 120 DT 1000 - Tua bin t©m trôc ngang, sö dông mÉu c¸nh F10, D1=90 18 ViÖn khoa häc Thñy lîi
B¸o c¸o x©y dùng c¬ së Khoa häc ®Ò suÊt gam thñy ®iÖn nhá §Ò tµi KC07 - 04 cm, c¸nh ®óc liÒn - Tæ m¸y bÞ x©m thùc, g©y næ m¹nh, kh«ng ho¹t ®éng ®−îc, ph¶i thay b»ng thiÕt bÞ cña Trung Quèc - Tua-bin t©m trôc ngang, c¸nh b»ng thÐp hîp kim, hµn Tua bin g¸o B¹ch víi th©n. 135÷200 80÷120 8 M·, Trµ Bång, A 6 P26 DT75 -Tæ m¸y lµm viÖc æn ®Þnh L−íi - Do sö dông m¸y ph¸t vßng quay thÊp nªn kÝch th−íc lín so víi thiÕt bÞ nhËp cïng lo¹i 9 Th¸c Bay 2 P13 400 2400 DT75 Nh− trªn, dïng c¸nh Ns=13 Th«ng Gãt, B¶n F30/50 100 ÷250 10÷25 10 Tæ m¸y t©m trôc, trôc ngang, sö dông mÉu c¸nh F30 Hoµng F10/50 11 Duy S¬n 2 G06- 66/1x7,0 Tua bin g¸o 2 vßi phun 12 Khe Sanh Tua - bin Tua bin t©m trôc, b¸nh xe c«ng t¸c kiÓu F13, D1 = 42 cm h−íng trôc 13 S«ng Ba Mét sè tæ m¸y 14 buång hë Nhãm tua - bin XK 15 2L 16 F13/84 2100 Tua bin t©m trôc kiÓu F13, D1 = 84 cm 19 ViÖn khoa häc Thñy lîi