intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Về các giải pháp cơ bản hoàn thiện pháp luật bảo hiểm xã hội "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

57
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Về các giải pháp cơ bản hoàn thiện pháp luật bảo hiểm xã hội Quy định trên khác với quy định tương ứng trong Luật giao dịch chứng khoán năm 1934 của Mỹ ở chỗ luật pháp Mỹ quy định thông tin nội bộ phải là thông tin quan trọng (material) hoặc chứa đựng những dấu hiệu đáng tin cậy. Như vậy, tin đồn không có căn cứ và không quan trọng sẽ không được coi là thông tin nội bộ ở Mỹ nhưng lại có thể bị coi là thông tin nội bộ ở Đức nếu tin đồn đó...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Về các giải pháp cơ bản hoàn thiện pháp luật bảo hiểm xã hội "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi Ths. NguyÔn HiÒn Ph−¬ng * V i v trí quan tr ng c a mình trong h th ng an sinh xã h i, vi c i m i và hoàn thi n h th ng b o hi m xã h i ngư i lao ng; 4) Th c hi n các bi n pháp b o toàn và phát tri n qu . Trong th i gian t i vi c hoàn thi n pháp lu t v BHXH c n (BHXH) m t l n n a ư c kh ng nh trong th c hi n các gi i pháp cơ b n sau: Báo cáo phương hư ng, nhi m v phát tri n Th nh t, nhanh chóng tri n khai th c kinh t xã h i 5 năm (2005 – 2010) t i i hi n lo i hình BHXH t nguy n nh m bao h i ng toàn qu c l n th X: " i m i h quát toàn b ngư i lao ng thu c m i thành th ng b o hi m xã h i theo hư ng a d ng ph n kinh t làm cơ s ti n t i quy nh hình hoá hình th c và phù h p v i kinh t th th c tham gia BHXH b t bu c cho m i trư ng, xây d ng ch b o hi m th t nghi p”.(1) ngư i lao ng. Trên cơ s ó, th i gian qua pháp lu t BHXH V i nh ng quy nh v i tư ng tham ã có nh ng c i cách m nh m , th hi n rõ gia BHXH t nguy n trong Lu t BHXH năm nh t trong vi c ban hành Lu t BHXH năm 2006 và c th hoá trong Ngh nh c a 2006 v i vi c m r ng ph m vi i tư ng, Chính ph s 190/2007/N -CP ngày xác nh m c óng, m c hư ng m b o 28/12/2007 (có hi u l c thi hành t ngày công b ng, an toàn tài chính qu BHXH, b 1/1/2008), pháp lu t hi n hành ã bao quát sung ch b o hi m th t nghi p, t ư c toàn b ngư i lao ng. Vi c th c hi n nguy n... Tuy nhiên, th c ti n cho th y pháp BHXH t nguy n ph i m b o ư c ba yêu lu t BHXH v n còn nhi u h n ch òi h i c u cơ b n là: 1) Kh năng tham gia ông ph i có nh ng gi i pháp cơ b n hoàn thi n. o c a i tư ng ; 2) Giá tr m c tr c p có ý nghĩa v i ngư i th hư ng; 3) m b o Trên cơ s ánh giá th c tr ng pháp lu t cân i qu . m b o ư c ba yêu c u này BHXH và yêu c u hoàn thi n pháp lu t an BHXH t nguy n m i có th ư c coi là sinh xã h i, c n xác nh nh ng nh hư ng thành công. M c dù th i i m có hi u l c áp cơ b n hoàn thi n pháp lu t BHXH bao d ng BHXH t nguy n là t ngày 1/1/2008 g m: 1) M r ng ph m vi i tư ng tham song trư c nh ng bi n ng kinh t th i gian gia c lo i hình b o hi m b t bu c và t qua, cùng v i m c óng tương i cao (t i nguy n ti n t i m b o m i ngư i lao ng 16% thu nh p l a ch n và tăng d n t i 22%) m i thành ph n kinh t u ư c tham gia và ch m b o cho hai ch hưu trí và t BHXH; 2) m b o công b ng trong óng tu t thì li u có thu hút ư c s tham gia góp và th hư ng tr c p BHXH; 3) Tri n khai th c hi n và b sung các ch tr c p * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t m i áp ng yêu c u b o v thu nh p c a Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008 31
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ông o ngư i lao ng? Theo nh n xét và hi m gi ng như lo i hình b o hi m b t bu c d oán c a Ngân hàng th gi i (WB), “h r i ti n t i áp d ng b t bu c i v i m i th ng b o hi m t nguy n không cung c p ngư i lao ng. Lúc ó, b o hi m t nguy n các hình th c b o hi m i v i các r i ro ư c th c hi n như quá trình ti p theo c a l n và có nguy cơ x y ra cao như t t b nh, BHXH b t bu c nh m áp ng nhu c u m t kh năng lao ng hay t vong, hơn n a hư ng quy n l i cao hơn c a ngư i tham gia ch b o hi m hưu trí thì không t ra có khi g p r i ro. ây cũng chính là m t trong ưu th hơn hình th c ti t ki m ho c lo i hình nh ng gi i pháp ư c r t nhi u qu c gia th c b o hi m thương m i khác nên d oán s hi n trong nh ng c i cách BHXH c a mình. ngư i tham gia th p”.(2) V phía ngư i lao Khi i u ki n cho phép, Vi t Nam cũng có ng, s b t n nh v thu nh p và tâm lí th th c hi n nh ng gi i pháp này nh m m thi u tính phòng xa mà ch t p trung nh ng b o quy n l i cho ngư i tham gia. r i ro trư c m t, nh t là i v i i tư ng Th hai, tri n khai các bi n pháp th c nông dân nên ph i d trù cho vi c thu hút hi n ch b o hi m th t nghi p cho ngư i tham gia. N u s ngư i tham gia th p thì kh lao ng. năng thành công c a lo i hình này là khó Yêu c u b o v ngư i lao ng trư c khăn. Do v y, Nhà nư c c n có s h tr tài nh ng r i ro v vi c làm ã tr nên c p thi t chính trong th i gian nh t nh ban u òi h i nhanh chóng quy nh và th c hi n. nh m m b o tính kh thi. Nên chăng c n Theo Lu t BHXH năm 2006, ch b o xác nh m c h tr c th trong gi i h n hi m này ã ư c quy nh v i nh ng gi i m t vài năm u t o s h p d n cho lo i h n v ph m vi i tư ng tham gia, quy n hình này ng th i t o cơ sơ thi t l p n n l i cũng như m c óng góp v i s h tr c t ng tài chính an toàn, b n v ng cho qu . th c a Nhà nư c. ây là ch b o hi m Như v y s gi m thi u ư c tình tr ng tri n r t khó th c hi n khi n nhi u qu c gia ã khai th c hi n mà không thu hút ư c s t ng th t b i. Trong i u ki n Vi t Nam hi n tham gia ông o ngư i lao ng, d gây nay, quy nh như trong Lu t BHXH năm lãng phí trong t ch c th c hi n. Hơn n a, 2006 là tương i phù h p, m b o tính kh kinh nghi m th gi i cho th y khi ã v p thi, do v y c n nhanh chóng ban hành ngh ph i nh ng v thì vi c khôi ph c l i r t nh hư ng d n thi hành m b o úng th i khó khăn và t n kém. Trong i u ki n Vi t gian b t u có hi u l c (t ngày 1/1/2009). Nam hi n nay c n m b o tính kh thi cho Tuy nhiên, trong tương lai khi ã m lo i hình b o hi m này. b o tính n nh, b n v ng c a h th ng tài S thành công c a lo i hình BHXH t chính b o hi m c n rút d n vai trò h tr tài nguy n có tính quy t nh n m c tiêu m chính t Nhà nư c và t ng bư c m r ng b o cho m i ngư i lao ng u ư c tham ph m vi i tư ng tham gia trong nhóm gia BHXH, t n n móng cho h th ng tham gia b t bu c r i ti n t i m r ng v i BHXH ph c p. Trong tương lai ph i tính m i ngư i lao ng. n vi c tri n khai th c hi n các ch b o V m c óng b o hi m th t nghi p theo 32 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Lu t BHXH năm 2006 ( i u 102) ư c xác ch b o hi m này. Song, phù h p v i nh t l b ng nhau là 1% i v i Nhà nư c, tương quan chung các ch BHXH b t bu c ngư i s d ng lao ng và ngư i lao ng khác trong tương lai c n xác nh vai trò c a trư c m t là h p lí, m b o tính kh thi c Nhà nư c ch d ng l i vi c b o tr cho qu , bi t v i ngư i s d ng lao ng v n ã ph i trong trư ng h p m t cân i Nhà nư c có ch u chi phí BHXH b t bu c tương i nhi u c p bù. Gi i pháp này s khuy n khích ngư i (t i 18% ti n lương). Song th c t cho th y lao ng và ngư i s d ng lao ng có trách a ph n m c óng góp c a ngư i s d ng nhi m hơn trư c r i ro th t nghi p, h n ch lao ng cho b o hi m th t nghi p các s l i trông ch vào tr c p ng th i m qu c gia thư ng cao hơn ngư i lao ng. b o s công b ng cho nh ng ngư i lao ng, Ch ng h n Nh t, m c óng chung là c bi t gi a nh ng ngư i tham gia b o hi m 1,45% ho c 1,65% ti n lương tuỳ ngành th t nghi p và nh ng ngư i chưa ư c ti p kinh t trong ó ngư i s d ng lao ng c n v i ch b o v này. óng 0,9% n 1%, ngư i lao ng óng Trên cơ s thành công bư c u c a ch 0,55% ho c 0,65%, n u thi u Nhà nư c c p này c n d trù cho vi c m r ng ph m vi bù.(3) Mĩ, ngu n thu b o hi m th t nghi p i tư ng áp d ng b o hi m th t nghi p. hoàn toàn do ch s d ng lao ng óng góp Gi i pháp này c n th c hi n theo l trình là 6,2% và ch có 3 bang quy nh nghĩa v t ng bư c m r ng ph m vi áp d ng trong óng góp cho ngư i lao ng nhưng r t th p, nhóm i tư ng tham gia b t bu c r i ti n ch 0,3% và có xu hư ng gi m.(4) Trung t i m r ng v i m i ngư i lao ng m Qu c, t ng m c óng là 3% ti n lương trong b o tính kh thi. ó ngư i s d ng lao ng là 2% và ngư i Xung quanh v n t ch c th c hi n lao ng là 1%(5)... M c óng c a ngư i s b o hi m th t nghi p cũng còn nhi u ý ki n d ng lao ng thư ng cao hơn là hoàn toàn khác nhau. Có ý ki n cho r ng c n thi t l p phù h p, tương x ng v i trách nhi m c a h h th ng cơ quan chuyên trách riêng th c iv iv n m b o vi c làm c a ngư i hi n b o hi m th t nghi p là cơ quan b o lao ng và phù h p v i thông l chung hi m th t nghi p Vi t Nam.(6) Có ý ki n cho qu c t . Do v y, c n tính t i l trình tăng r ng nên quy nh th ng nh t th c hi n cho d n m c óng c a ngư i s d ng lao ng cơ quan chuyên trách là BHXH Vi t Nam. trong tương quan gi m d n m c óng góp Chúng tôi nh t trí v i ý ki n th hai b i l c a Nhà nư c ti n t i thi t l p t l óng c a không d dàng thi t l p b máy th c hi n ngư i s d ng lao ng là 2/3, ngư i lao m i có kinh nghi m và kh năng th c ng là 1/3. Th c t cũng cho th y r t ít hi n ch BHXH m i m và khá ph c t p qu c gia xác nh m c óng c a Nhà nư c này. C n t n d ng nh ng kinh nghi m c a b ng c a ngư i lao ng và ngư i s d ng BHXH Vi t Nam hi n ã v n hành t t, th m lao ng như Vi t Nam mà a ph n ch c p chí ư c ánh giá cao trong khu v c. Các bù khi thi u h t v tài chính. ây là m t quy n l i khác v h tr h c ngh , vi c làm, thu n l i cho vi c m b o thành công c a ư c quy nh v i vi c ph i h p m b o t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008 33
  4. nghiªn cøu - trao ®æi c a các cơ quan chuyên trách dư i s i u này ã tính vào ti n lương và ch ph c p, hành c a B lao ng – thương binh và xã trên phương di n BHXH, m c hư ng tr c p h i. Gi i pháp này cũng s ti t ki m ư c trong trư ng h p m au, tai n n r i ro ã nh ng chi phí qu n lí cho qu b o hi m th t ư c tính b ng 100% ti n lương tháng li n k nghi p v n ã khó khăn trong th i gian u trư c khi ngh , cao hơn nhi u so v i i t ch c th c hi n. Ngoài ra, xu hư ng th ng tư ng khác (75%) vì v y, c n kh ng ch th i nh t t p trung th c hi n BHXH cũng là xu gian ngh hư ng tr c p c a h v i m c hu ng chung hi n nay ư c nhi u qu c gia tương ương như ngư i lao ng bình ti n b l a ch n. thư ng. Quy nh này phù h p v i nh Th ba, s a i, b sung m t s quy hư ng m b o công b ng, h n ch phân nh v ch BHXH b t bu c hi n hành bi t i x gi a nh ng nhóm ngư i lao ng V ch b o hi m m au: khác nhau trong vi c th hư ng quy n l i. - B sung thêm i u ki n ph i m b o - M c tr c p b o hi m m au t i thi u kho ng th i gian óng b o hi m t i thi u ph i ư c quy nh b ng m c ti n lương t i trư c khi hư ng tr c p như i u ki n b t thi u chung nh m m b o m c s ng t i bu c ư c hư ng tr c p m au. Th c t thi u cho ngư i th hư ng. Hi n nay, vi c cho th y vi c không quy nh i u ki n này m b o m c tr c p t i thi u b ng m c ti n r t d d n n tình tr ng l m d ng, tr c l i lương t i thi u chung ch áp d ng v i ngư i BHXH, c bi t v i các trư ng h p m c các m au m c các b nh c n i u tr dài ngày b nh c n i u tr dài ngày. H u h t các qu c mà không áp d ng v i nh ng trư ng h p m gia u coi vi c m b o th i gian óng t i au thông thư ng. V m t xã h i, quy nh thi u là i u ki n quan tr ng nh m m b o này m b o ư c m c ích và nguyên t c s công b ng và h n ch s l m d ng b o chung c a BHXH. V phương di n kinh t hi m. V n này cũng ư c ILO khuy n cho th y nhóm i tư ng có m c óng cáo trong i u 17 Công ư c s 102 năm BHXH m c t i thi u không ph i là nhi u, 1952 v i th i gian xu t kho ng 3 tháng. do v y chi tr thêm 25% ti n lương t i thi u Trong i u ki n Vi t Nam hi n nay, chúng trong nh ng gi i h n th i gian hư ng tr c p tôi xu t th i gian t i thi u tham gia theo quy nh h u như không gây bi n ng BHXH là 3 tháng phù h p v i khuy n cáo cho qu BHXH ng n h n. c a ILO và thông l qu c t cũng như m V ch b o hi m thai s n: b o s phù h p v i i u ki n hư ng c a các Nhìn chung, các quy nh pháp lu t hi n ch BHXH ng n h n khác trong h th ng hành v ch b o hi m thai s n tương i ch BHXH Vi t Nam. hoàn thi n song c n b sung thêm m t s - C n quy nh kh ng ch th i gian ngh quy nh hư ng d n th c hi n m b o hư ng tr c p m au c a i tư ng l c quy n l i cho i tư ng như hư ng d n v lư ng vũ trang nh m m b o công b ng v vi c óng BHXH c a lao ng n trong quy n l i cho nh ng ngư i tham gia BHXH trư ng h p i làm s m hơn so v i th i gian nói chung. Nh ng ưu ãi cho nhóm i tư ng ư c ngh hư ng BHXH, hư ng d n c th 34 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008
  5. nghiªn cøu - trao ®æi v th i gian ngh hư ng tr c p thai s n i ng và b nh ngh nghi p c n c i cách theo v i trư ng h p sinh t 2 con tr lên mà các hư ng quy nh ch hư ng tr n gói. Theo con b ch t ho c có con còn s ng, có con ó khi i u ki n hư ng, ngư i lao ng ch t ho c vi c tính th i gian óng b o hi m ư c qu BHXH chi tr toàn b chi phí bao i v i trư ng h p sau khi sinh con, ngư i g m c kho n chi do ngư i s d ng lao ng m cho con dư i 4 tháng tu i… m b o trong lu t lao ng như hi n nay. Th c t cho th y trong trư ng h p lao Khi áp d ng phương án này c n th c hi n ng n th c hi n các bi n pháp sinh con th ng kê tình tr ng tai n n lao ng trong theo phương pháp khoa h c ( ư c quy nh t ng ngành ngh làm căn c xác nh chi ti t t i Ngh nh c a Chính ph s m c óng BHXH c a ch s d ng lao ng 12/2003/N -CP ngày 12/2/2003) ch ư c tương x ng trong t ng ngành. Gi i pháp này quy n hư ng b o hi m thai s n khi mang ư c r t nhi u qu c gia hi n nay áp d ng(8) thai và sinh con, trong th i gian th c hi n và t ra phù h p, có tính kh thi trong i u cách bi n pháp mang thai trư c ó h ki n Vi t Nam b i: 1) Th ng nh t trách không ư c hư ng quy n l i. Do nh ng khó nhi m c a ngư i s d ng lao ng v m t khăn c a bi n ng này h thư ng ph i ngh m i t o i u ki n cho h t p trung vào ho t không lương ho c ch p nh n b vi c.(7) Do ng kinh doanh; 2) G n trách nhi m c a v y, ã n lúc c n quy nh quy n l i ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng hư ng tr c p cho lao ng n trong trư ng v i ngh nghi p t ó nâng cao ư c ý th c h p ngh vi c th c hi n các bi n pháp sinh phòng ch ng tai n n lao ng cho c ngư i con theo phương pháp khoa h c. Th i gian lao ng và ch s d ng lao ng ; 3) H n ngh ư c quy nh phù h p v i yêu c u ch n t i a nh ng r i ro c a ngư i lao chung c a phương pháp mang thai này. ng khi ngư i s d ng không có kh năng V ch tai n n lao ng, b nh ngh nghi p: chi tr ho c không tuân th úng quy nh - C n quy nh c th v các trư ng h p pháp lu t. Ngoài ra, vi c quy nh t ch c b tai n n ư c xác nh là tai n n lao ng qu tai n n lao ng - b nh ngh nghi p như trên cơ s ó lo i tr m t s tai n n không qu thành ph n c a qu BHXH c a chúng ta liên quan n quan h lao ng m b o công hi n nay cũng t o i u ki n thu n l i ti n t i b ng và tránh l m d ng b o hi m. Ch ng h n quy nh ch hư ng tr n gói cho ngư i b nh ng tai n n khi t ý làm công vi c không tai n n lao ng - b nh ngh nghi p. ph i thu c nghĩa v c a mình, ùa ngh ch, V ch b o hi m hưu trí: ánh nhau trong gi làm vi c, tai n n do b nh V i v trí và vai trò quan tr ng c a mình lí như tim m ch, huy t áp, các tai n n giao trong h th ng BHXH, ch b o hi m hưu thông không do ch s d ng lao ng m trí ư c h u h t các qu c gia c bi t chú b o phương ti n ho c chi phí... Trong các tr ng quan tâm khi xây d ng và hoàn thi n trư ng h p này xác nh ngư i lao ng ư c pháp lu t BHXH. Có th nói thi t l p ư c hư ng quy n l i b o hi m tai n n r i ro. ch b o hi m hưu trí hoàn thi n quy t - V quy n l i c a ngư i b tai n n lao nh n s n nh và b n v ng c a c h t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008 35
  6. nghiªn cøu - trao ®æi th ng BHXH qu c gia. hư ng hoàn thi n, chúng tôi xu t m t s Không ch Vi t Nam, trong th i gian gi i pháp hoàn thi n ch b o hi m hưu trí g n ây các qu c gia trên th gi i cũng di n Vi t Nam như sau: ra nh ng tranh lu n gay g t cho vi c tìm ki m M t là, i u ch nh l i quy nh tu i gi i pháp c i cách ch b o hi m hưu trí. ngh hưu v i các gi i pháp c th : Trư c nguy cơ v c a h th ng hưu trí - Xác nh l trình tăng d n tu i ngh truy n th ng v i m c hư ng ư c xác nh hưu theo m c tăng c a tu i th trung bình. trư c (PAYG) mà tiêu bi u là bài h c c a Cùng v i s phát tri n c a i u ki n kinh t c năm 2005 khi ph i i m t v i m c chi xã h i, tu i th trung bình c a ngư i dân tr quá cao, s già hoá dân s khi n th h cũng ư c tăng lên, do v y v i vi c n nh sau óng góp ít trong khi th h trư c th tu i ngh hưu như hi n nay d n n th c hư ng quá nhi u... c th gi i như ng trư c ti n th i gian chi tr tr c p kéo dài, nh bài toán nan gi i chưa có áp s cho s m hư ng n tài chính. Quy nh v tu i b o b n v ng qu b o hi m hưu trí. Nhi u ngh hưu c a chúng ta hi n nay tương i gi i pháp ã ư c ưa ra. Có qu c gia m nh th p so v i các qu c gia trên th gi i ng d n xu t chuy n toàn b mô hình PAYG th i th c t cho th y s i tư ng ã n truy n th ng sang h th ng tài kho n cá nhân tu i ngh hưu v n ti p t c i làm tương i ho t ng theo cơ ch kinh doanh v n v i s nhi u. Do v y, v lâu dài c n xây d ng l qu n lí c a nhà nư c, th m chí còn m r ng trình tăng d n tu i ngh hưu h n ch tình ch th th c hi n theo hư ng tư nhân hoá như tr ng thâm h t qu do s già i c a dân s . Anh, Mĩ... Các qu c gia trung thành v i mô Căn c vào k t qu i u tra nhân kh u h c, hình PAYG truy n th ng như Thu i n, sau th i gian nh t nh, tu i th c a ngư i c, Trung Qu c... thư ng ưa ra nh ng gi i ngh hưu tăng lên thì tu i ngh hưu cũng c n pháp cơ b n như: 1) Tăng m c óng góp, 2) i u ch nh tăng tương ng. Gi m m c chi tr , 3) Tăng tu i ngh hưu, 4) - Tăng tu i ngh hưu c a lao ng n phù B sung các hình th c ti t ki m cá nhân h h p nh m m b o bình ng v i lao ng tr . Hi u qu c a các c i cách chưa ư c nam trong vi c óng và hư ng b o hi m. V kh ng nh song h u h t các các qu c gia u lâu dài c n ti n t i quy nh tu i ngh hưu nhanh chóng áp d ng các bi n pháp trư c m t c a lao ng nam và n b ng nhau. ây là xu như tăng tu i ngh hưu, tăng m c óng và hư ng chung ư c a s các qu c gia th c quy nh các ch ti t ki m hưu trí cá nhân hi n. Tuy nhiên, trong i u ki n hi n nay, t nguy n ho c b t bu c. Nh ng thành công theo chúng tôi chưa th c hi n ư c ngay mà c a Anh, Canada, Italia, Latvia, Thu i n c n xác nh vi c v hưu s m là quy n mà (9) hay Nh t B n, Trung Qu c... th i gian qua không ph i là nghĩa v , do v y lao ng n là nh ng bài h c kinh nghi m quý báu trong có th ngh hưu tu i 55 và tu i 60 là tu i c i cách pháp lu t BHXH nói chung và ch ngh hưu chung cho c hai gi i. Theo ó, lao b o hi m hưu trí nói riêng Vi t Nam. ng n có th l a ch n ngh hưu hay ti p t c Trên cơ s th c tr ng pháp lu t và nh làm vi c khi 55 tu i, ngư i s d ng lao 36 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008
  7. nghiªn cøu - trao ®æi ng không có quy n ương nhiên ch m d t bình quân, n u v hưu tu i 60 ư c hư ng h p ng khi n tu i 55 tr trư ng h p h t 67 % và n u có 32 năm óng b o hi m thì h n h p ng. Quy nh này áp ng ư c tương ng v i m c hư ng cao nh t là 75%. nhu c u a d ng c a lao ng n trong các Cách tính này không có s chênh l ch nhi u ngành ngh khác nhau, trên cơ s ó ti n t i so v i m c hư ng theo pháp lu t hi n hành th ng nh t tu i ngh hưu cho lao ng song kh c ph c ư c h n ch m t công b ng nam và n . ng th i, n u quy nh như v y và t o i u ki n khuy n khích ngư i lao cũng s d n n vi c không c n thi t ph i quy ng tích c c làm vi c hư ng m c tr nh ưu tiên trong cách tính lương hưu cho c p cao hơn khi v hưu. lao ng n như hi n nay. - Căn c tính lương hưu hàng tháng hi n - Song song v i vi c tăng d n và h p hành v n b c l s phân bi t gi a nh ng nh t tu i ngh hưu c n khuy n khích ngư i lao ng thu c i tư ng ti n lương ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng do Nhà nư c quy nh và ngư i lao ng có tham gia quan h lao ng b ng cách quy ch ti n lương do ngư i s d ng lao nh n u tu i ngh hưu mà các bên v n ng quy t nh ( i u 58, 59, 60 Lu t ti p t c quan h lao ng mà không làm th BHXH). ây ch ư c coi là bư c m ti n t c hư ng b o hi m hưu trí thì c hai bên t i quy nh áp d ng công th c chung b ng không ph i óng phí BHXH dài h n. Trong bình quân chung toàn b th i gian óng cho trư ng h p này v a áp ng ư c nhu c u t t c ngư i lao ng tham gia b o hi m. và khuy n khích ư c vi c ti p t c tham gia - Bên c nh vi c quy nh m c hư ng tr quan h lao ng ng th i qu b o hi m c p t i a theo t l ti n lương c n quy nh cũng lùi ư c th i i m chi tr tr c p hưu không ch m c hư ng tr c p hàng tháng t i trí, gi m t i gánh n ng tài chính. a dư i m c thu nh p ch u thu . ương nhiên Hai là, ti p t c c i cách các quy nh v quy nh này c n ư c th c hi n ng b v i m c óng và hư ng tr c p hưu trí m b o vi c kh ng ch m c óng t i a. Quy nh công b ng cho i tư ng tham gia. này m b o ư c tính xã h i c a lo i hình - Quy nh công th c tính lương hưu áp b o hi m này ng th i qu BHXH cũng d ng chung cho c hai gi i nam và n : 20 không ph i chi tr nh ng m c b o hi m quá năm óng b o hi m thì hư ng 51% m c cao gây gánh n ng cho qu , t o cơ h i m lương óng bình quân, sau ó c tăng thêm 1 r ng ph m vi bao quát i tư ng hơn n a. năm thì c ng thêm 2% m c lương bình quân. Nh ng ngư i có thu nh p cao, có nhu c u Công th c này m b o ư c công b ng hư ng m c tr c p cao có th l a ch n vi c trong óng góp và hư ng th gi a lao ng tham gia lo i hình BHXH t nguy n b sung nam và n ng th i phù h p v i ki n ngh ho c các lo i hình b o hi m thương m i khác. tăng tu i ngh hưu c a lao ng n . Cũng Ba là, thi t l p ch hưu trí b sung theo ó, ngư i lao ng h c xong i h c (22 theo cơ ch tài kho n cá nhân. tu i) tham gia b o hi m (23 năm) n u v hưu M c ích c a vi c thi t l p ch hưu trí tu i 55 (n ) ư c hư ng 57% m c lương b sung này nh m m c ích chính h tr cho t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008 37
  8. nghiªn cøu - trao ®æi ch tr c p hưu trí b t bu c nh m m b o nh ng h tr chi phí qu n lí lúc u nh m thu nh p cao hơn cho ngư i v hưu. Trên cơ m b o tính kh thi cho ch m i m này. s ó phòng ng a nh ng r i ro do nh ng bi n Vi c quy nh c th ch hưu trí b ng kinh t , l m phát... ng th i khuy n sung này c n u tư nghiên c u chuyên sâu khích ngư i lao ng tham gia vào th trư ng d a trên cơ s i u ki n kinh t - xã h i v i lao ng, tích lu thu nh p, nâng cao trách nghi p v b o hi m xác nh m c óng, nhi m c a ngư i s d ng lao ng. hư ng... h p lí. Trong ph m vi bài vi t, Theo chúng tôi, ch b sung này xu t gi i pháp này mang tính nh hư ng g i trư c m t c n thi t l p trên cơ s t nguy n, m nh ng nghiên c u cho s phát tri n b n khuy n khích s chia s ph n óng góp c a v ng c a ch b o hi m hưu trí nói riêng và ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng. toàn b h th ng an sinh xã h i nói chung. Ph m vi áp d ng trư c tiên v i ngư i tham V ch t tu t: gia BHXH b t bu c. Trong tương lai khi Tr c p ti n tu t hàng tháng c n xác nh thi t l p ư c h th ng b o hi m bao ph là kho n b o hi m cho ph n thu nh p th c ư c toàn b ngư i lao ng ti n t i m hi n nghĩa v gia ình c a ngư i ch t do v y r ng ph m vi áp d ng. M c óng góp c a m c hư ng ph i tính trên cơ s m c óng ch b sung ư c quy nh v i nhi u m c ho c m c tr c p ang hư ng ( i v i trư ng ngư i tham gia có quy n l a ch n phù h p ang hư ng tr c p hàng tháng). ây h p v i thu nh p c a mình. Ph n óng góp cũng là cách tính phù h p v i tính ch t c a này ư c chuy n vào tài kho n cá nhân b o hi m và ư c h u h t các qu c gia trên thu c s h u c a m i ngư i lao ng. Khi th gi i v n d ng. Chúng tôi xu t m c tr ngư i lao ng ngh hưu các kho n ti n này c p t i a cho m i thân nhân b ng 30% m c có th ư c rút hàng tháng ho c hàng năm lương bình quân óng b o hi m, t ng s ti n tuỳ thu c vào nhu c u. Qu n lí tài chính tr c p cho thân nhân không vư t quá 80% ư c chú tr ng v i vi c u tư v n sinh l i m c bình quân óng b o hi m, trư ng h p d a trên các nguyên t c chung v mb o ngư i ch t có 1 thân nhân thì m c tr c p cho an toàn c a qu BHXH. h b ng 50% m c ti n lương bình quân óng M c dù thi t l p theo cơ ch tài kho n cá b o hi m. Như v y, n u ngư i ch t có 2 thân nhân nhưng Nhà nư c v n m nhi m vai trò nhân, m i ngư i s ư c hư ng m c 30%, th ng nh t qu n lí. a ph n các qu c gia n u có 3 ho c 4 thân nhân s l y t ng 80% Nhà nư c thư ng h tr chi phí qu n lí trong chia u cho m i thân nhân. Quy nh như th i gian u, khi qu này v n hành có lãi s v y m b o ư c m c ích b o hi m và t h ch toán thu chi. Hơn n a, khi so sánh công b ng gi a óng góp và hư ng th cho s c h p d n c a ch b o hi m b sung này ngư i tham gia cũng như thân nhân h . so v i lo i hình b o hi m hưu trí thương m i Song song v i các gi i pháp hoàn thi n thì vai trò b o h c a Nhà nư c và s an toàn các ch BHXH c n th c hi n m t s gi i pháp v tài chính ư c coi là ưu i m n i tr i. Do m b o tài chính b n v ng và tăng cư ng v y, c n chú tr ng vai trò c a Nhà nư c v i các bi n pháp m b o th c hi n pháp lu t. 38 t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008
  9. nghiªn cøu - trao ®æi V tài chính c n ti n hành ti t ki m chi trên cơ s m c lương th c t , ó chính là m c tiêu, gi m chi phí qu n lí m c t i thi u; m lương kí nh n trong s phát lương c a ơn v . r ng bi n pháp u tư tăng trư ng qu , Tuy nhiên, gi i pháp này ch mang tính trư c chuyên nghi p hoá ho t ng u tư nh m m t, v lâu dài ph i có s k t h p nhi u nâng cao hi u qu . Có th m nh d n tính t i ngành, nhi u lĩnh v c trong vi c ki m soát các hình th c u tư vào th trư ng v n, cho thu nh p ngư i lao ng ng th i thi t l p các công ti kinh doanh tài chính u th u... ; cơ ch óng - hư ng BHXH theo tài kho n cá khuy n khích ngư i lao ng làm vi c sau nhân khi n ngư i lao ng ph i trung th c tu i ngh hưu ( ng b v i ki n ngh trong v i kho n thu nh p c a mình và mong mu n ch b o hi m hưu trí); kh ng ch m c tr n ư c óng góp m c cao m b o cho óng và hư ng b o hi m c n m c kh i u thu nh p cao cho mình khi g p r i ro./. thu nh p ch u thu ; ti n t i thi t l p qu b i (1).Xem: ng c ng s n Vi t Nam, Văn ki n i h i thư ng tai n n lao ng - b nh ngh nghi p i bi u toàn qu c l n th X, Nxb. Chính tr qu c gia, tr n gói; nghiên c u thi t l p qu hưu trí t Hà N i, năm 2006. nguy n b sung theo cơ ch tài kho n cá nhân (2). WB t i Vi t Nam, “Góp ý v d th o Lu t b o b sung ngu n chi cho tr c p hưu trí. hi m xã h i Vi t Nam”, 11/2005, tr. 25. Ti n t i m c tiêu th c hi n BHXH b t (3). V chính sách lao ng và vi c làm, tóm t t n i dung cơ b n chính sách b o hi m vi c làm c a các bu c i v i m i ngư i lao ng, trong i u nư c, 2002, tr. 24. ki n hi n nay c n tăng cư ng các bi n pháp (4). B lao ng - thương binh và xã h i, Báo cáo m b o th c hi n pháp lu t. Lu t BHXH ã chuy n kh o sát và nghiên c u v chính sách BHXH quy nh rõ v hành vi vi ph m pháp lu t t i Hoa Kì, 5/2005, tr. 18. (5). U ban v các v n xã h i c a Qu c h i khoá BHXH ( i u 134, 135, 136, 137) song v X, “Chính sách và pháp lu t nư c C ng hoà nhân dân m c x ph t thì chưa m nh m b o tính Trung Hoa v BHXH”, 10/2000, tr. 15. kh thi, c bi t v i nh ng vi ph m c a (6).Xem: Nguy n Th Hoài Thu, “Ch b o hi m ngư i s d ng lao ng. C n tăng m c ph t th t nghi p trong n n kinh t th trư ng Vi t Nam”, ti n v i m c cao hơn m c lãi su t c a ho t Lu n án ti n sĩ lu t h c 2004, tr. 173. (7).Xem: Ph m Ng c Anh, “ m b o quy n l i cho lao ng u tư t qu BHXH trong năm và lu ng n ”, Tham lu n t i H i th o xây d ng Lu t ti n m c ph t theo th i gian vi ph m. Như BHXH, B lao ng - thương binh và xã h i, 2005, tr. 7. v y, v a tránh ư c vi c chi m d ng (8). WB, “Góp ý v d th o lu t BHXH Vi t Nam”, v n “có tính h th ng” c a ngư i s d ng Ngân hàng th gi i t i Vi t Nam, 3/11/2007,tr. 22. (9).Xem: - Bruno Palier Louis-Charles Viossa, “Chính lao ng, v a s c phòng ng a vi ph m và sách xã h i và quá trình toàn c u hoá”, Di n àn kinh m b o công b ng trong x ph t. t tài chính Vi t - Pháp, Nxb. Chính tr qu c gia, Gi i pháp cho tình tr ng kê khai m c ti n 2003, tr. 140-145. lương, ti n công óng b o hi m th p hơn - U ban các v n xã h i c a Qu c h i, m c th c hư ng c a ngư i lao ng nh m “Pháp lu t BHXH m t s nư c trên th gi i”, Nxb. Tư pháp, Hà N i, 2005. gi m m c óng c a c ngư i lao ng và - Nh c T ng ông, “Nh ng quan i m, ch ngư i s d ng lao ng hi n nay theo chúng trương c a Trung Qu c trong vi c c i cách và th ng nh t tôi c n quy nh m c óng BHXH ư c tính qu n lí an sinh xã h i”, tài li u BHXH Vi t Nam, 2000. t¹p chÝ luËt häc sè 6/2008 39
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2