Bệnh loãng xương
(Osteoporosis)
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa độ xương của cột sống hoặc
xương chậu (BMD) >= 2.5 độ thấp hơn của người phụ nữ trẻ và khỏe (T-
score of -2.5 or below) nếu được đo bằng DEXA. Bệnh osteopenia được
định nghĩa rằng độ BMD giữa 1 và 2.5.
Yếu tố nguy cơ: cao tuổi, nhẹ cân (< 58 kg), đã bị gãy xương, tiền sử gia
đình có bệnh loãng xương, không dùng thuốc hóc môn, chủng tộc Á hoặc
Âu, uống rượu, cafe, hút thuốc, có tiền sử té ngã, không tập thể dục, thiếu
calcium hoặc sinh tố D, có nhiều bệnh dễ gây loãng xương, uống thuốc
gây loãng xương
Chuẩn đoán: trước khi chuẩn đoán bệnh loãng x ương, nên loại trừ các
bệnh gây loãng xương như bệnh thiếu sinh tố D, thiếu dinh dưỡng,
hyperparathyroidism, bệnh gan, bệnh thận, cường tuyến giáp trạng, ung
thư xương và tủy, bệnh thiếu phát triển sinh dục
Thuốc ngừa bệnh:
- Estrogen, có thể dùng chung với progesterone hoặc không dùng chung
với progesterone, 0.625 mg/ngày, ngừa gãy xương chậu, cột sống và các
xương không cột sống
Thuốc ngừa và trị bệnh:
- Alendronate (Fosamax): 70 mg/tuần, ngừa gãy xương chậu, cột sống và
các xương không cột sống
- Ibandronate (Boniva): 150 mg/tháng, ngừa gãy xương cột sống
- Risedronate (Actonel): 35 mg/tuần, ngừa gãy x ương chậu, cột sống và
các xương không cột sống
- Raloxifene (Evista): 60mg/ngày, ngừa gãy xương cột sống
Thuốc trị bệnh
- Ibandronate: 3 mg/3 tháng, có thể tăng độ xương
- Zoledronic acid (Reclast): 5 mg/năm cho 3 liều, trị xương chậu, cột
sống và không cột sống
- Calcitonin: 200 đơn vị mỗi ngày: trị cột sống
- Teriparatide (Forteo): 20 mcg/ngày trong 2 năm, trị x ương cột sống và
xương không cột sống
Các cách điều trị khác
- Ngừa té ngã
- Calcium: nên uống ít nhất 1200mg/ngày, nên uống nhiều nhất 500
mg/lần tại vì độ hấp thụ của ruột non. Calcium có thể làm bón hay đau
bụng. Không nên uống chung với các thuốc levothyroxine,
fluoroquinolones, tetracycline, phenytoin, ACE-I, sắt (iron), biphosphates
(nên uống cách vài tiếng đồng hồ)
- Sinh tố D: 800-1000 đơn vị mỗi ngày cho BN 50 tuổi hoặc hơn. N ếu
dùng ít nhất 700 -800 đơn vị thì có thể ngừa gãy xương chậu trong người
lớn tuổi. Nếu có bệnh thiếu sinh tố D thì nên uống ergocalciferol (sinh tố
D2) 50,000 đơn vị trong vòng 8 tuần, sau đó 50,000 đơn vị mỗi 2-4 tuần
hoặc cholecalciferol (sinh tố D3) 1000 đơn vị mỗi ngày. Nên đo lượng
sinh tố D, không nên hơn 30 ng/mL (74 nmol/L).
Nên đo BMD sau 2 năm dùng thuốc trị loãng x ương coi tiến độ của
xương
Tổng kết
Ngừa gãy xương và trị loãng x ương
- Người lớn tuổi có khả năng té nên tập thể dục, ngừa té, không nên uống
thuốc an thần có khả năng làm té
- Nên uống sinh tố D (ít nhất 700-800 đơn vị), có thể uống chung hay
không uống chung với calcium để ngừa gãy xương trong người lớn hơn
60 tuổi
- Thuốc bisphosphonate nên dùng để ngừa loãng xương
- Thuốc Raloxifene (Evista) có thể dùng ngừa gãy xương cột sống trong
phụ nữ mãn kin bị loãng xương, nhất là có khả năng bị ung thư vú
- Calcitonin có thể dùng ngừa gãy xương cột sống liên tục trong phụ nữ
mãn kinh
- Teriparatide (Forteo) có thể dùng ngừa gãy xương cột sống và không
cột sống trong phụ nữ mãn kinh đã có tiền sử bị gãy xương cột sống
Chẩn đoán bệnh
- Phụ nữ trên 65 tuổi
- Phụ nữ từ 50-69 tuổi với yếu tố nguy cơ gãy xương
- Đàn ông trên 70 tuổi