1
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài:
Đọc hiểu là một quá trình nhận biết những gì hay nhất bằng những rung
động, cảm nhận sâu sắc, tinh tế của bản thân mình. Đọc hiểu là quá trình cảm
nhận riêng rất riêng của mỗi người. Rèn kĩ năng đọc hiểu khi đọc trong môn Tập
đọc cho học sinh chưa thực sự được chú trọng. Với các bài tập đọc giáo viên còn
nặng về thực hiện các bước lên lớp, quy trình bài dạy và chỉ dừng lại ở mức độ
tìm hiểu nội dung mà chưa khai thác đến cái hay, cái đẹp. Trên thực tế giảng dạy
ở khối 3, tôi nhận thấy việc dạy Tập đọc: Giáo viên cố gắng tìm tòi nghiên cứu
để giảng dạy phân môn tập đọc. Tuy nhiên giáo viên chỉ coi trọng một vấn đề
đọc thành tiếng to, rõ hoặc có hướng dẫn đọc diễn cảm nhưng chỉ lướt qua , rèn
đọc hiểu bài đọc cho học sinh còn ít.. Học sinh đã biết đọc thành tiếng bài văn,
bài thơ, đã để ý và đọc đúng các phụ âm khó. Nhưng đọc hiểu nắm nội dung bài
còn rất ít do vậy chưa nêu được ý chính của bài mà phải nhờ sự gợi ý của giáo
viên.
Đọc mở rộng mới có trong dạy học đọc ở nhà trường tiểu học. Khái niệm
đọc mở rộng được hình thành trước hết với ý nghĩa “đọc theo sở thích” nhằm
xoá bỏ các rào cản tâm lí về đọc ở một số học sinh, tạo nên môi trường đọc thoải
mái, sinh động và hấp dẫn cho học sinh.Việc đưa yêu cầu cần đạt về “đọc mở
rộng” vào Chương trình giáo dục phổ thông 2018 (sau đây viết tắt là CT2018)
càng khẳng định sự cần thiết phải tăng cường kĩ năng đọc cho học sinh với các
cách thức linh hoạt - bên cạnh những hoạt động đọc khác. Trong bối cảnh hiện
nay, với nhiều giải pháp cụ thể, các nhà trường đang nỗ lực để kết nối hoạt động
đọc ở lớp 3 với định hướng phát triển kĩ năng đọc trong chương trình mới. Bằng
2
hình thức hỏi miệng, ra bài kiểm tra về kỹ năng đọc hiểu, tôi nhận thấy kỹ năng đọc
hiểu của học sinh rất yếu. Khi đọc bài học sinh thường tập trung nhận ra mặt chữ
để đọc thành tiếng, đọc sao cho trôi chảy mà chưa chú ý đến ý nghĩa văn bản. Học
sinh gặp nhiều khó khăn trong việc diễn đạt nhiều điều mình hiểu. Những câu hỏi,
câu viết không mạch lạc, không có hệ thống mà thường tính liệt kê.
Tuy nhiên trình độ của từng học sinh trong một lớp không đồng đều, không
phải học sinh nào cũng có thể đọc hiểu hoàn toàn nội dung văn bản và hiểu điều
mình đọc. Sau khi đọc xong các em chưa có được khả năng hiểu để lĩnh hội tri
thức, tình cảm của người khác chứa đựng trong bài được đọc. Vậy làm thế nào để
phối hợp đọc thành tiếng và đọc hiểu đó là những trăn trở của giáo viên trong mỗi
giờ tập đọc. Vì những lý do trên nên tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp rèn năng
lực đọc hiểu văn bản cho học sinh lớp 3 qua tiết đọc mở rộng”
2. Mục đích nghiên cứu:
- Qua đề tài này, tôi muốn góp phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy học
môn Tập đọc, để tìm ra phương pháp giúp giáo viên rèn luyện cho học sinh
lớp 3 đọc hiểu tốt hơn, qua đó từng bước nâng cao năng lực đọc đúng, đọc hay,
đọc diễn cảm của mỗi học sinh.
- Tìm hiểu yêu cầu nhiệm vụ và thực trạng dạy học của phân môn Tập đọc ở lớp 3.
3. Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp rèn năng lực đọc hiểu văn bản
cho học sinh lớp 3 qua tiết đọc mở rộng
4.Phạm vi nghiên cứu:
- Học sinh lớp 3I – Trường Tiểu học Ngũ Hiệp
- Thời gian: Từ tháng 9 năm 2023 đến tháng 5 năm 2024.
3
4
PHẦN II. NỘI DUNG
1. Phân tích thực trạng năng lực đọc hiểu của học sinh lớp 3I ở trường
Tiểu học Ngũ Hiệp
*Thuận lợi:
- Thư viện nhà trường trang bị rất nhiều các đầu sách để học sinh tìm kiếm
thông tin và học tập.
- Phụ huynh quan tâm đến việc học của các con
- Các lớp đã xây dựng “Không gian đọc”được trang trí rất đẹp với rất nhiều
đầu sách tạo cảm giác thích thú, thân thiện cho học sinh.
- Trong lớp có nhiều em có khả năng thuyết trình trước lớp rất tốt.Chính
các em có thể chia sẻ về nội dung câu chuyện, đoạn văn, bài thơ cho các bạn
cùng nghe.
*Khó khăn:
- Số đông phụ huynh chưa biết đến tầm quan trọng của việc đọc sách, chưa
đầu tư cho các con, hoặc có chuẩn bị nhưng chưa đúng với nội dung chủ điểm
mà các con đang học.
- Việc lựa chọn nội dung đọc của học sinh còn hạn chế ( Sai chủ điểm hay
nội dung đọc quá dài...)
5
- Học sinh còn nhỏ nên chưa có thói quen đọc và chưa cảm nhận được
những kiến thức bổ ích sau những bài đọc nên chia sẻ nội dung đọc còn nhiều
hạn chế.
- Thời đại công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ như hiện nay, ở một số
gia đình nhiều bậc phụ huynh cho con tự ý sử dụng máy vi tính, smartphone,
ipad,…Việc tiếp cận và say mê nguồn internet này khiến học sinh trở nên lười
biếng trong học tập, mất dần các thói quen bổ ích như đọc sách.
Để nắm được khả năng đọc của học sinh, ngay từ đầu năm học tôi đã tiến
hành tìm hiểu, phân loại học sinh. Tôi tiến hành kiểm tra các em về đọc và kiến
thức trong bài. Kêwt quax điêyu tra kyz năng đo{c cuxa ho{c sinh lơwp 3I do tôi phu{ trawch
trong đơ{t Kiểm tra châwt lươ{ng đầu năm để nắm tình hình học sinh của tôi như
sau:
Bảng khảo sát:
Tổn
g số
HS
Rất
tốt Tốt
Khá Đạt
yêu
cầu
Không đạt yêu cầu
37
S
L
TL S
L
TL S
L
TL S
L
TL S
L
TL
5 13,5
%719
%
1
0
27
%
1
0
27
%
5 13,5
%
* Nguyên nhân của tình trạng trên là :
+ Học sinh dành ít thời gian cho việc đọc.
+ Đọc chưa thành thạo văn bản.
+ Chưa hiểu, chưa nắm được thông tin trong văn bản.
2. Các biện pháp rèn năng lực đọc hiểu văn bản cho học sinh: