Các chính sách bảo tồn văn hóa của Nhật Bản hiện nay

Các chính sách bảo tồn văn hóa<br /> của Nhật Bản hiện nay<br /> L−u ThÞ Thu Thñy(*)<br /> Tãm t¾t: NhËt B¶n lµ mét trong nh÷ng n−íc b¶o tån ®−îc gÇn nh− nguyªn vÑn c¸c<br /> gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng, vµ lµ mét trong nh÷ng n−íc ®Çu tiªn ë ch©u ¸ còng<br /> nh− trªn thÕ giíi quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b¶o tån c¸c di s¶n v¨n hãa. Néi dung bµi viÕt<br /> giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c¸c chÝnh s¸ch b¶o tån v¨n hãa vµ hiÖn tr¹ng cña viÖc b¶o<br /> tån ë NhËt B¶n, viÖc x©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch b¶o tån, hÖ thèng qu¶n lý ng©n<br /> s¸ch, ph−¬ng thøc b¶o tån ®¶m b¶o sù hµi hßa cña c¸c c«ng tr×nh ph¸t triÓn, kÕt<br /> hîp gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn t¹i, xóc tiÕn hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc b¶o<br /> tån,v.v…<br /> Tõ khãa: Di s¶n v¨n hãa, ChÝnh s¸ch b¶o tån v¨n hãa, V¨n hãa d©n téc, V¨n hãa<br /> vËt thÓ, V¨n hãa phi vËt thÓ, NhËt B¶n<br /> I. Mét sè luËt liªn quan ®Õn b¶o tån v¨n hãa cña<br /> NhËt B¶n<br /> <br /> ViÖc b¶o tån c¸c gi¸ trÞ di s¶n v¨n<br /> hãa cña NhËt B¶n cã tõ l©u ®êi vµ lu«n<br /> g¾n liÒn víi c¸c chÝnh s¸ch, bé luËt. Tõ<br /> n¨m Minh TrÞ thø t− (1871), Th¸i ChÝnh<br /> Cung ®· chÊp nhËn kiÕn nghÞ cña ViÖn<br /> §¹i häc ban hµnh Ph−¬ng s¸ch b¶o tån<br /> cæ vËt (古器旧物保存方). §©y lµ v¨n<br /> kiÖn ®Çu tiªn mang tÝnh hµnh chÝnh<br /> nhµ n−íc, liªn quan ®Õn b¶o tån di s¶n<br /> v¨n hãa truyÒn thèng cña NhËt B¶n. (<br /> N¨m 1888, NhËt B¶n thµnh lËp Côc<br /> §iÒu tra vµ B¶o tån B¶o vËt Quèc gia<br /> l©m thêi (臨時全国宝物取調局). N¨m<br /> 1897, NhËt B¶n tiÕn hµnh ®iÒu tra b¶o<br /> vËt quèc gia trªn c¶ n−íc, kÕt qu¶ cho<br /> ThS., ViÖn Th«ng tin khoa häc x· héi; Email:<br /> luuthuthuy76@yahoo.com.<br /> <br /> (∗)<br /> <br /> thÊy cã 215.091 cæ vËt gåm c¸c lo¹i: v¨n<br /> kiÖn cæ, tranh ¶nh, ®iªu kh¾c, th− ph¸p,<br /> ®å nghÖ thuËt vµ thñ c«ng truyÒn thèng<br /> (中村賢二郎, 2007年). §©y lµ nh÷ng tµi<br /> s¶n quý cña quèc gia, nªn cÇn ®−îc b¶o<br /> tån. N¨m 1898, ChÝnh phñ ®· tiÕp tôc<br /> ban hµnh LuËt B¶o tån di tÝch chïa<br /> chiÒn cæ (古社寺保存法).<br /> N¨m 1919, LuËt B¶o tån di tÝch lÞch sö<br /> vµ danh th¾ng thiªn nhiªn (史蹟名勝天然<br /> 紀念物保存法) ®−îc ban hµnh. TiÕp theo<br /> vµo n¨m 1929, LuËt B¶o tån b¶o vËt<br /> quèc gia (国宝保存法) ®−îc thùc thi<br /> trªn kh¾p NhËt B¶n. §©y cã thÓ coi lµ<br /> bé luËt b¶o tån di s¶n rÊt quan träng<br /> cña NhËt B¶n, lµm c¬ së cho viÖc hoµn<br /> thiÖn bé luËt hoµn chØnh n¨m 1950. N¨m<br /> 1933, LuËt B¶o tån di s¶n liªn quan ®Õn<br /> nghÖ thuËt quan träng (重要美術品<br /> 等ノ保存ニ関スル法律) ®−îc ban hµnh.<br /> <br /> 42<br /> Sau ChiÕn tranh thÕ giíi thø Hai,<br /> n¨m 1950, NhËt B¶n tiÕp tôc ban hµnh<br /> LuËt B¶o tån di s¶n v¨n hãa<br /> (文化財保護法), quy ®Þnh mét c¸ch cô<br /> thÓ, minh x¸c tõ thÓ chÕ hµnh chÝnh<br /> ®Õn vai trß, tr¸ch nhiÖm cña Trung<br /> −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng trong b¶o tån v¨n<br /> hãa d©n téc. §ång thêi ®©y còng lµ bé<br /> luËt ®Çu tiªn sö dông kh¸i niÖm v¨n<br /> hãa phi vËt thÓ, ®−a mét sè ho¹t ®éng<br /> v¨n hãa vµ phong tôc tËp qu¸n ®Æc s¾c<br /> cña ®Þa ph−¬ng vµo ph¹m vi b¶o tån.<br /> ViÖc ®−a ra kh¸i niÖm, vÊn ®Ò b¶o tån<br /> v¨n hãa phi vËt thÓ cho thÊy tÇm nh×n<br /> xa, toµn diÖn cña NhËt B¶n ®èi víi vÊn<br /> ®Ò b¶o tån di s¶n v¨n hãa d©n téc. LuËt<br /> nµy ®· ®−îc chØnh söa nhiÒu lÇn sau ®ã.<br /> LÇn thø nhÊt lµ n¨m 1994, néi dung<br /> T¨ng c−êng c¶i thiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o<br /> tån di s¶n v¨n hãa nh»m thÝch øng víi<br /> thay ®æi cña ®êi sèng (時代の<br /> <br /> 変化に対応した文化財保護施策の改善<br /> 充実について) ®· ®−îc bæ sung thªm.<br /> Nh÷ng biÖn ph¸p míi bao gåm: (1) më<br /> réng hÖ thèng b¶o tån di s¶n v¨n hãa;<br /> (2) t¨ng c−êng biÖn ph¸p b¶o tån ®èi víi<br /> v¨n hãa sinh ho¹t truyÒn thèng (më<br /> réng ®èi t−îng, ph¹m vi b¶o tån); (3) gia<br /> t¨ng xóc tiÕn c¸c biÖn ph¸p nghiªn cøu,<br /> ®iÒu tra ®èi víi di s¶n v¨n hãa ®−¬ng<br /> ®¹i; (4) b¶o tån ®êi sèng v¨n hãa, v¨n<br /> nghÖ hiÖn ®¹i; (5) bæ sung thªm c¸c biÖn<br /> ph¸p b¶o tån thÝch øng ®èi víi sù biÕn<br /> ®æi cña v¨n hãa phi vËt thÓ.<br /> LÇn thø hai lµ n¨m 1996, néi dung<br /> VÊn ®Ò b¶o qu¶n vµ sö dông di s¶n v¨n<br /> hãa hiÖn ®¹i (近代の文化遺産の保存と<br /> 活用について) ®· ®−îc bæ sung dùa<br /> trªn b¸o c¸o ®iÒu tra th¸ng 7/1994 cña<br /> ñy ban ®Æc biÖt vÒ kÕ ho¹ch b¶o tån di<br /> s¶n v¨n hãa víi 4 kho¶n môc míi: (1)<br /> B¶o tån theo tiªu chÝ ®· ®−îc quy ®Þnh<br /> vµ håi tè l¹i quy ®Þnh tr−íc ®©y theo<br /> h−íng hiÖn ®¹i hãa; (2) §a d¹ng hãa c¸c<br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2015<br /> <br /> ph−¬ng ph¸p b¶o tån theo chÕ ®é ®¨ng<br /> ký vÒ di s¶n v¨n hãa; (3) Cung cÊp trang<br /> thiÕt bÞ, ph−¬ng ph¸p b¶o tån theo ®Ò<br /> xuÊt cña ®Þa ph−¬ng cã di s¶n v¨n hãa;<br /> (4) TËp trung −u tiªn thùc thi ®iÒu tra<br /> di s¶n v¨n hãa trªn toµn quèc, thóc ®Èy<br /> ®iÒu chØnh xóc tiÕn th«ng tin, c«ng khai<br /> hãa th«ng tin, thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c<br /> ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu b¶o tån míi,<br /> ®µo t¹o vµ nu«i d−ìng nh©n tµi, t¨ng<br /> c−êng hîp t¸c gi÷a c¸c c¬ quan ®oµn thÓ<br /> vµ ®Þa ph−¬ng, thóc ®Èy hîp t¸c liªn<br /> quèc gia.<br /> LÇn thø ba lµ n¨m 1999, chñ yÕu lµ<br /> ph©n chia l¹i quyÒn hµnh cô thÓ cho<br /> tõng cÊp trong b¶o tån di s¶n vµ tiÕn tíi<br /> x©y dùng mét hÖ thèng m· hãa c¸c di<br /> s¶n v¨n hãa ®· ®−îc ®¨ng ký.<br /> LÇn thø t− lµ n¨m 2001, néi dung<br /> TriÓn khai nh÷ng øng dông míi trong<br /> b¶o tån di s¶n v¨n hãa vµ tËn dông lîi<br /> thÕ cña di s¶n v¨n hãa trong t−¬ng lai<br /> (文化財の保存・活用の新たな展開―<br /> <br /> 文化遺産を未来に生かすために―」及<br /> びその後の動向) ®· ®−îc bæ sung.<br /> LÇn chØnh söa gÇn ®©y nhÊt lµ n¨m<br /> 2004. NhiÒu ®iÒu kho¶n míi trong luËt<br /> ®−îc chØnh söa ®Ó phï hîp víi nh÷ng<br /> thay ®æi cña thêi ®¹i, bao gåm: Thùc thi<br /> ®¨ng ký di s¶n v¨n hãa míi ngoµi danh<br /> môc; Më réng thªm ®èi t−îng ®−îc b¶o<br /> tån liªn quan ®Õn ®êi sèng s¶n xuÊt,<br /> mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi víi tù nhiªn<br /> (Xem: http://www.bunka.go.jp/bunkazai/<br /> hogoseido/houritsu.html).<br /> II. Mét sè chÝnh s¸ch b¶o tån v¨n hãa c¬ b¶n cña<br /> NhËt B¶n<br /> <br /> 1. Ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh vÒ c¸c<br /> lÜnh vùc cÇn b¶o tån, bao gåm: Di s¶n<br /> v¨n hãa vËt thÓ: c«ng tr×nh kiÕn tróc, ®å<br /> mü nghÖ, s¶n phÈm mü thuËt, ®å thñ<br /> c«ng truyÒn thèng, t− liÖu cæ, tµi liÖu cã<br /> <br /> C¸c chÝnh s¸ch b¶o tån v¨n hãa…<br /> <br /> gi¸ trÞ lÞch sö, tµi liÖu cã gi¸ trÞ nghÖ<br /> thuËt ®èi víi ®Êt n−íc. Di s¶n v¨n hãa<br /> phi vËt thÓ: c¸c vë diÔn s©n khÊu, ©m<br /> nh¹c, kü nghÖ thñ c«ng cã gi¸ trÞ nghÖ<br /> thuËt hay lÞch sö ®èi víi ®Êt n−íc. Di<br /> s¶n v¨n hãa d©n gian: tµi nghÖ Èm thùc<br /> vµ mãn ¨n, m« h×nh, lÔ phôc, trang<br /> phôc, trang phôc tu hµnh, nghi lÔ t«n<br /> gi¸o - tÝn ng−ìng, phong tôc, ng«n ng÷<br /> d©n téc thiÓu sè, v¨n häc d©n gian, diÔn<br /> x−íng, trß ch¬i, trang thiÕt bÞ néi thÊt,<br /> dông cô gia ®×nh, y häc d©n gian, c©y<br /> thuèc, ®å thê... Tµi s¶n v¨n hãa: di tÝch,<br /> ®Òn ®µi, danh th¾ng tù nhiªn. Di tÝch<br /> lÞch sö: gß, ®åi, rõng, thµnh qu¸ch, cung<br /> ®iÖn, nhµ cæ, mé cæ. Danh th¾ng vµ<br /> danh th¾ng tù nhiªn: c«ng viªn, v−ên,<br /> cÇu cèng, th¸c, d·y nói, b·i biÓn, thó vËt,<br /> c©y cèi, kho¸ng s¶n. Di s¶n v¨n hãa lµ<br /> quÇn thÓ kiÕn tróc lÞch sö: nh÷ng n¬i ®·<br /> ®−îc chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng hay quèc<br /> gia c«ng nhËn lµ n¬i cÇn ph¶i b¶o tån(*).<br /> 2. X©y dùng bé m¸y hµnh chÝnh vµ<br /> ng©n s¸ch ®Ó ho¹t ®éng. §øng ®Çu bé<br /> m¸y hµnh chÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm lµ<br /> Côc V¨n hãa NhËt B¶n (ACA) trùc<br /> thuéc Bé Gi¸o dôc, V¨n hãa, ThÓ thao,<br /> Khoa häc vµ C«ng nghÖ NhËt B¶n. §©y<br /> lµ c¬ quan duy nhÊt cã chøc n¨ng ph¸p<br /> lý ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng tõ trung<br /> −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng, ®−îc thµnh lËp<br /> ngµy 15/06/1968 (tiÒn th©n lµ Phßng<br /> V¨n hãa vµ Héi ®ång b¶o tån di s¶n v¨n<br /> hãa trùc thuéc Bé Gi¸o dôc NhËt B¶n).<br /> Ng©n s¸ch ban ®Çu dµnh cho ACA lµ<br /> 4.960 triÖu Yªn, ®Õn n¨m 1990 t¨ng lªn<br /> 43.273 triÖu Yªn (Tõ Phong, 1998,<br /> tr.12), kinh phÝ cho n¨m 2012 lµ 103.200<br /> (*)<br /> <br /> Theo: LuËt B¶o tån di s¶n v¨n hãa NhËt B¶n<br /> n¨m 1984 vµ ChÝnh s¸ch v¨n hãa cña NhËt B¶n<br /> ban hµnh n¨m 1991 (b¶n tiÕng NhËt). Xem thªm:<br /> Phô lôc trong bµi viÕt cña GS. Tõ Phong (1998,<br /> tr.16-17) vµ LuËt B¶o tån di s¶n v¨n hãa NhËt<br /> B¶n n¨m 2001 (b¶n tiÕng NhËt).<br /> <br /> 43<br /> triÖu Yªn, n¨m 2013 lµ 103.342 triÖu<br /> Yªn, n¨m 2014 lµ 103.592 triÖu Yªn,<br /> n¨m 2015 lµ 121.798 triÖu Yªn (Dù to¸n<br /> ng©n s¸ch cña Côc v¨n hãa NhËt B¶n<br /> n¨m 2015, http://www.bunka.go.jp/bunka<br /> _gyousei/yosan/pdf/27_gaiyou.pdf, tr.2).<br /> Nh÷ng kho¶n ng©n s¸ch nµy l¹i<br /> ®−îc ph©n bæ cho tõng lÜnh vùc cô thÓ<br /> nh− sau (Xem: Dù to¸n ng©n s¸ch cña<br /> Côc v¨n hãa NhËt B¶n n¨m 2015,<br /> http://www.bunka.go.jp/bunka_gyousei/<br /> yosan/pdf/27_gaiyou.pdf, tr.2-6):<br /> Thø nhÊt, ng©n s¸ch cho ph¸t triÓn<br /> nguån nh©n lùc vµ s¸ng t¹o cã tÝnh nghÖ<br /> thuËt bao gåm: ng©n s¸ch cho søc m¹nh<br /> mÒm v¨n hãa ë NhËt B¶n vµ khu vùc,<br /> n¨m 2014 lµ 5.525 triÖu Yªn, n¨m 2015<br /> lµ 7.155 triÖu Yªn; hç trî s¸ng t¹o v¨n<br /> hãa nghÖ thuËt, n¨m 2014 lµ 5.678 triÖu<br /> Yªn, n¨m 2015 lµ 6.648 triÖu Yªn; ®µo<br /> t¹o, båi d−ìng nh©n tµi, nghÖ nh©n,<br /> n¨m 2014 lµ 8.628 triÖu Yªn, n¨m 2015<br /> lµ 9.121 triÖu Yªn; h−íng tíi ch−¬ng<br /> tr×nh v¨n hãa n¨m 2020 mang tªn “再掲<br /> - t¸i sinh”, n¨m 2014 lµ 11.255 triÖu<br /> Yªn, n¨m 2015 lµ 16.263 triÖu Yªn.<br /> Thø hai, ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng<br /> b¶o tån c¸c di s¶n v¨n hãa kh«ng thÓ<br /> thay thÕ ®−îc, bao gåm: ThiÕt lËp kÕ<br /> ho¹ch chiÕn l−îc sö dông toµn diÖn di<br /> s¶n v¨n hãa, n¨m 2014 lµ 7.800 triÖu<br /> Yªn, n¨m 2015 lµ 14.099 triÖu Yªn; ho¹t<br /> ®éng kÕ thõa, sö dông, söa ch÷a c¸c di<br /> s¶n v¨n hãa, n¨m 2014 lµ 33.397 triÖu<br /> Yªn, n¨m 2015 lµ 34.768 triÖu Yªn; ®µo<br /> t¹o, båi d−ìng nh©n tµi, trao gi¶i th−ëng<br /> cho c¸c ho¹t ®éng chung liªn quan ®Õn<br /> di s¶n v¨n hãa, n¨m 2014 lµ 3.277 triÖu<br /> Yªn, n¨m 2015 lµ 3.876 triÖu Yªn.<br /> Thø ba, ng©n s¸ch cho trao ®æi, giao<br /> l−u v¨n hãa quèc tÕ vµ thóc ®Èy ph¸t<br /> triÓn m«i tr−êng v¨n hãa nghÖ thuËt ®a<br /> d¹ng, phong phó, bao gåm: thóc ®Èy<br /> giao l−u v¨n hãa NhËt B¶n, n¨m 2014<br /> <br /> 44<br /> lµ 2.266 triÖu Yªn, n¨m 2015 lµ 3.328<br /> triÖu Yªn; thóc ®Èy hîp t¸c quèc tÕ trªn<br /> lÜnh vùc b¶o tån di s¶n v¨n hãa, n¨m<br /> 2014 lµ 358 triÖu Yªn, n¨m 2015 lµ 380<br /> triÖu Yªn; thóc ®Èy d¹y tiÕng NhËt ë<br /> n−íc ngoµi, n¨m 2014 lµ 212 triÖu Yªn,<br /> n¨m 2015 lµ 292 triÖu Yªn.<br /> Thø t−, ng©n s¸ch cho viÖc thùc thi,<br /> thóc ®Èy, ®iÒu chØnh, s¸ng t¹o v¨n hãa,<br /> bao gåm: c¶i tiÕn chøc n¨ng thiÕt bÞ tµi<br /> s¶n v¨n hãa quèc gia (b¶o tµng mü<br /> thuËt, nhµ h¸t, b¶o tµng), n¨m 2014 lµ<br /> 25,133 tû Yªn, n¨m 2015 lµ 26,874 tû<br /> Yªn; mua s¾m c¸c tµi s¶n v¨n hãa quèc<br /> gia (nhµ h¸t, b¶o tµng mü thuËt, b¶o<br /> tµng), n¨m 2014 lµ 7,722 tû Yªn, n¨m<br /> 2015 lµ 12,249 tû Yªn; ph¸t triÓn<br /> khuyÕch t¸n v¨n hãa, n¨m 2014 lµ 638<br /> triÖu Yªn, n¨m 2015 lµ 733 triÖu Yªn.<br /> Cuèi cïng lµ kho¶n ng©n s¸ch ®Æc biÖt<br /> chi cho viÖc phôc håi sau trËn ®éng ®Êt<br /> ®¹i th¶m häa ë vïng §«ng B¾c NhËt B¶n<br /> ngµy 11/3/2011, n¨m 2014 lµ 2,560 tû<br /> Yªn vµ n¨m 2015 lµ 2,963 tû Yªn.<br /> Nh− vËy, c¸ch thøc tæ chøc vµ sù<br /> quan t©m thÝch ®¸ng cña ChÝnh phñ<br /> NhËt B¶n trªn c¶ hai b×nh diÖn qu¶n lý<br /> vµ chi ng©n s¸ch ®· gióp cho bé m¸y<br /> ®iÒu hµnh, triÓn khai b¶o tån di s¶n v¨n<br /> hãa cña NhËt B¶n ho¹t ®éng hiÖu qu¶.<br /> 3. Thùc hiÖn b¶o tån di s¶n v¨n hãa<br /> trªn c¬ së x¸c lËp c¸c quyÒn së h÷u vµ<br /> sù b¶o trî cña Nhµ n−íc trªn mäi<br /> ph−¬ng diÖn. Theo LuËt B¶o tån di s¶n<br /> v¨n hãa NhËt B¶n, mäi di s¶n v¨n hãa<br /> NhËt B¶n ®Òu thuéc quyÒn së h÷u cña<br /> c«ng d©n, c¸c c¬ quan sù vô, c¸c tæ chøc<br /> chÝnh phñ hoÆc phi chÝnh phñ. Tuy<br /> nhiªn di s¶n v¨n hãa lµ tµi s¶n ®Æc biÖt,<br /> dï thuéc vÒ nh÷ng chñ së h÷u cô thÓ th×<br /> vÉn lu«n lµ tµi s¶n quèc gia (theo quy<br /> ®Þnh t¹i Kho¶n 2, §iÒu 4 cña LuËt B¶o<br /> tån di s¶n v¨n hãa). Theo ®ã, c¸c chñ së<br /> h÷u tµi s¶n v¨n hãa cïng ng−êi së h÷u<br /> <br /> Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 11.2015<br /> <br /> h÷u quan sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n<br /> chóng mét c¸ch tèt nhÊt, khai th¸c gi¸<br /> trÞ v¨n hãa cña chóng víi ý thøc ®Çy ®ñ<br /> r»ng ®ã lµ nh÷ng tµi s¶n quý b¸u cña<br /> quèc gia. ViÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn së<br /> h÷u lu«n ®−îc ®Æt d−íi sù b¶o trî cña<br /> Nhµ n−íc mµ kh«ng ph¶i c¸ nh©n (Tõ<br /> Phong, 1998).<br /> 4. Khai th¸c, sö dông c¸c gi¸ trÞ cña<br /> di s¶n, tµi s¶n v¨n hãa trªn c¬ së ®−a<br /> chóng th©m nhËp vµo ®êi sèng x· héi.<br /> Khai th¸c c¸c gi¸ trÞ di s¶n v¨n hãa lµ<br /> lµm chóng sèng l¹i, lµm cho hiÖn tån c¸c<br /> gi¸ trÞ ®ã trong ®êi sèng cô thÓ. §Ó thùc<br /> hiÖn môc tiªu nµy, NhËt B¶n ®· tiÕn<br /> hµnh hîp t¸c trªn diÖn réng: gi÷a ChÝnh<br /> phñ vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, gi÷a<br /> trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, gi÷a bé m¸y<br /> hµnh chÝnh nhµ n−íc vµ tËp thÓ nh©n<br /> d©n, gi÷a c¸ nh©n víi c¸ nh©n, gi÷a c¸<br /> nh©n víi c¸c c¬ quan nhµ n−íc, vµ ë cÊp<br /> ®é quèc gia lµ trao ®æi hîp t¸c quèc tÕ<br /> trong lÜnh vùc b¶o tån.<br /> 5. Duy tr× ho¹t ®éng b¶o tån vµ khai<br /> th¸c di s¶n v¨n hãa trong bèi c¶nh toµn<br /> cÇu hãa vÒ v¨n hãa. Nh÷ng n¨m qua,<br /> NhËt B¶n cßn nç lùc ®Èy m¹nh hîp t¸c,<br /> trao ®æi quèc tÕ víi kho¶n chi ng©n s¸ch<br /> kh¸ lín (nh− ®· ®Ò cËp ë phÇn tr−íc).<br /> Nh÷ng ho¹t ®éng trao ®æi nµy ®· gãp<br /> phÇn ®a d¹ng hãa c¸c c¸ch thøc b¶o tån<br /> v¨n hãa, ®Èy m¹nh qu¶ng b¸ v¨n hãa,<br /> n©ng cao vÞ thÕ cña NhËt B¶n trªn<br /> tr−êng quèc tÕ.<br /> 6. §−a ra c¸c ph−¬ng thøc, kü thuËt<br /> b¶o tån míi ®èi víi di s¶n v¨n hãa<br /> ®−¬ng ®¹i, thµnh lËp thªm c¸c c¬ quan<br /> míi liªn quan ®Õn b¶o tån (科野太郎,<br /> 2005年). §iÒu nµy tr−íc hÕt thÓ hiÖn<br /> b»ng viÖc x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch míi<br /> vµ ph©n chia l¹i quyÒn hµnh gi÷a ®Þa<br /> ph−¬ng vµ trung −¬ng. Trong lÇn ph©n<br /> chia l¹i nµy, nhiÒu c¬ quan míi liªn<br /> quan ®Õn b¶o tån v¨n hãa còng ®−îc<br /> <br /> C¸c chÝnh s¸ch b¶o tån v¨n hãa…<br /> <br /> thµnh lËp, nh−: Trung t©m th«ng tin vÒ<br /> di s¶n v¨n hãa d©n gian tØnh Saga,<br /> Trung t©m di s¶n v¨n hãa d©n gian<br /> Hokkaido, Héi ®ång gi¸o dôc tØnh<br /> Hyogo, Trung t©m x©y dùng vµ øng<br /> dông di s¶n v¨n hãa, C«ng ty di s¶n v¨n<br /> hãa<br /> Hyaku<br /> tØnh<br /> Toyama,v.v...<br /> (http://www.mext.go.jp...).<br /> Nh− vËy, víi hµng lo¹t c¸c chÝnh<br /> s¸ch nªu trªn, NhËt B¶n ®· vµ ®ang<br /> thµnh c«ng trong b¶o tån di s¶n v¨n hãa<br /> cña d©n téc.<br /> III. ViÖc thùc thi c¸c chÝnh s¸ch b¶o tån v¨n hãa ë<br /> NhËt B¶n<br /> <br /> 1. V¨n hãa phi vËt thÓ<br /> V¨n hãa Èm thùc: HiÖn nay ë NhËt<br /> B¶n, viÖc b¶o tån vµ ph¸t huy c¸c ®Æc<br /> tr−ng v¨n hãa Èm thùc truyÒn thèng<br /> kh«ng chØ b»ng ý thøc cña mçi c¸ nh©n,<br /> sù kÕ tôc qua c¸c thÕ hÖ gia ®×nh mµ cßn<br /> ph¶i dùa vµo c¸c chÝnh s¸ch do ChÝnh<br /> phñ thùc thi vµ c¸c biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch<br /> cô thÓ phï hîp víi bèi c¶nh tõng vïng<br /> cña chÝnh quyÒn ë c¸c ®Þa ph−¬ng. Nh÷ng<br /> mãn ¨n truyÒn thèng mang ®Ëm ®Æc<br /> tr−ng cña mçi vïng miÒn ®−îc tr©n träng,<br /> g×n gi÷ th«ng qua viÖc thóc ®Èy qu¶ng<br /> c¸o, b¸n s¶n phÈm. Sù kÕt hîp gi÷a du<br /> lÞch vµ qu¶ng b¸, giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm<br /> liªn quan ®Õn Èm thùc truyÒn thèng rÊt<br /> ®−îc chó träng ë c¸c ®Þa ph−¬ng.<br /> Trang phôc: HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c<br /> ®Þa ph−¬ng ®Òu thùc hiÖn c¸c chÝnh<br /> s¸ch b¶o tån ®èi víi nghÒ dÖt, nhuém<br /> truyÒn thèng theo quy ®Þnh cña ChÝnh<br /> phñ. C¸c s¶n phÈm cña nghÒ khi ®−îc<br /> xÕp vµo lo¹i di s¶n v¨n hãa th× viÖc<br /> qu¶n lý, tu söa do chñ së h÷u hoÆc ®oµn<br /> thÓ qu¶n lý tiÕn hµnh nh−ng sÏ ®−îc<br /> Nhµ n−íc hç trî vÒ tµi chÝnh. C¸c kü<br /> thuËt, bÝ quyÕt nghÒ nghiÖp nÕu ®−îc<br /> xÕp h¹ng lµ di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ<br /> vµ nh÷ng nghÖ nh©n ®−îc c«ng nhËn lµ<br /> <br /> 45<br /> “nghÖ nh©n quèc b¶o” (芸人国宝) sÏ<br /> ®−îc Nhµ n−íc hç trî tµi chÝnh.<br /> NghÒ thñ c«ng truyÒn thèng: Thùc<br /> hiÖn theo LuËt Ph¸t triÓn nghÒ thñ c«ng<br /> truyÒn thèng ban hµnh n¨m 1974, hÇu<br /> hÕt c¸c ®Þa ph−¬ng ®· ®−a ra hµng lo¹t<br /> chÝnh s¸ch, tiÕn tíi kh«i phôc, vùc dËy<br /> vµ ph¸t triÓn lµng nghÒ truyÒn thèng<br /> vèn ®ang bÞ mai mét bëi c«ng nghiÖp<br /> hiÖn ®¹i. §Ó ph¸t triÓn ngµnh nghÒ thñ<br /> c«ng, ChÝnh phñ NhËt B¶n cßn x©y<br /> dùng nhiÒu nhµ triÓn l·m, tæ chøc l−u<br /> gi÷ t− liÖu, thùc hiÖn ®iÒu tra, nghiªn<br /> cøu, më triÓn l·m, ph¸t triÓn c¸c ý<br /> t−ëng míi,v.v... HiÖn nay, mét sè ngµnh<br /> nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cña NhËt<br /> B¶n ®· ®−îc vinh danh lµ di s¶n v¨n<br /> hãa phi vËt thÓ ®¹i diÖn cña nh©n lo¹i<br /> nh−: kü thuËt dÖt v¶i Ojiya chijimi vµ<br /> Echigo jofu vïng Uonuma, tØnh Niigata<br /> (n¨m 2009); kü thuËt dÖt lôa truyÒn<br /> thèng Yukitsumugi tØnh Irabaki (n¨m<br /> 2010); kü thuËt lµm giÊy Sekishu<br /> banshi vïng Iwami, tØnh Shimane (n¨m<br /> 2009),v.v…<br /> Mét sè lo¹i h×nh s©n khÊu nghÖ<br /> thuËt, nghi lÔ, lÔ héi truyÒn thèng: Mét<br /> sè lo¹i h×nh s©n khÊu cña NhËt B¶n ®·<br /> ®−îc UNESCO c«ng nhËn lµ kiÖt t¸c<br /> truyÒn khÈu vµ di s¶n v¨n hãa phi vËt<br /> thÓ ®¹i diÖn cña nh©n lo¹i nh−: Lo¹i<br /> h×nh s©n khÊu kÞch Nogaku (n¨m 2001<br /> vµ 2008), NghÖ thuËt móa rèi Bunraku<br /> (n¨m 2003 vµ 2008), kÞch Kabuki (n¨m<br /> 2005 vµ 2008),... TÊt c¶ ®· vµ ®ang ®−îc<br /> b¶o tån rÊt tèt. Ngoµi ra, cßn nhiÒu<br /> nghi lÔ, lÔ héi vµ lo¹i h×nh nghÖ thuËt<br /> kh¸c cña NhËt B¶n ®−îc UNESCO<br /> c«ng nhËn lµ di s¶n v¨n hãa phi vËt thÓ<br /> ®¹i diÖn cña nh©n lo¹i nh−: lÔ héi<br /> Daimokutate ë ®Òn Yahashira tØnh Nara<br /> (n¨m 2009), Nh· nh¹c cung ®×nh NhËt<br /> B¶n Gagaku (n¨m 2009), §iÖu móa<br /> th¸nh thÇn Hayachine kagura (n¨m<br /> 2009),v.v…<br /> <br />