Cải cách kinh tế ở Ấn Độ trong những năm gần đây và những vấn đề của nó

CẢI CÁCH KINH TẾ Ở ẤN ÐỘ TRONG NHỮNG NÃM GẦN ÐÂY VÀ<br /> NHỮNG VẤN ÐỀ CỦA NÓ<br /> Nguyễn Tiến Lực<br /> Mở ðầu<br /> Ấn Ðộ là nước lớn và đông dân bậc thứ nhì của châu Á và thế giới. Sau khi<br /> giành độc lập, kinh tế Ấn Ðộ nói chung không bị khủng hoảng lớn, nhưng phát<br /> triển với tốc độ chậm, các nhà kinh tế gọi là sự phát triển kiểu Hindu (Hindu rate<br /> of growth). Từ những năm đầu thập kỉ 1990 đến nay, nhờ những cải cách tương<br /> đối mạnh mẽ của các chính phủ Narasimha Rao, Atal Bihari Vajpayee và<br /> Manmohan Singh nên kinh tế Ấn Ðộ tãng trưởng với tốc độ nhanh và trở thành<br /> một nền kinh tế lớn, đứng vào hàng ngũ các nước có GDP 1.000 tỉ USD của thế<br /> giới. Sự phát triển của kinh tế Ấn Ðộ do những yếu tố nào chi phối, những cuộc<br /> cải cách kinh tế ở Ấn Ðộ trong những nãm gần đây được tiến hành như thế nào<br /> và những vấn đề của nó là những vấn đề được giải quyết trong bài viết này.<br /> 1. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của Ấn Ðộ<br /> 1.1. Yếu tố lịch sử<br /> Ấn Ðộ chưa bao giờ là một nước thống nhất. Do điều kiện tự nhiên phức tạp<br /> nên từ xa xưa, Ấn Ðộ thường xuyên bị chia cắt. Từ đầu thế kỉ XVI đến giữa thế<br /> kỉ XVIII, ở Bắc Ấn có sự thống trị của vương triều Mughal theo Hồi giáo, còn ở<br /> miền Nam Ấn Ðộ là các tiểu vương quốc, chịu ảnh hưởng Ấn Ðộ giáo. Hai miền<br /> có văn hoá, ngôn ngữ và tôn giáo khác nhau. Khi thực dân Anh vào xâm lược và<br /> thôn tính Ấn Ðộ, nhiều khu vực địa phương vẫn còn chịu ảnh hưởng của các tiểu<br /> vương. Vì vậy, Ấn Ðộ không có truyền thống thống nhất về lãnh thổ và thị<br /> trường, không có truyền thống giao lưu kinh tế trên phạm vi cả nước. Ðiều này<br /> có ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển kinh tế của Ấn Ðộ sau này.<br /> Tuy nhiên, trong thời kì thuộc địa, thực dân Anh cũng xây dựng được một hệ<br /> thống hành chính và đào tạo công chức quản lí kinh tế hiện đại. Vì thế, trình độ<br /> quản lí kinh tế của người Ấn Ðộ cao hơn so với các nước châu Á khác. Ðó là cơ<br /> sở khiến nhiều người cho rằng Ấn Ðộ có điều kiện thuận lợi cho sự phát triển<br /> kinh tế một cách nhanh chóng sau khi tuyên bố độc lập.<br /> 1.2. Yếu tố chính trị<br /> Về chính trị thì sau khi giành được độc lập, Ấn Ðộ đi theo chế độ dân chủ và<br /> chính quyền liên bang. Chế độ dân chủ và liên bang là cơ chế thích hợp, đủ để<br /> giải quyết các mâu thuẫn chính trị xã hội của đất nước phức tạp này. Việc thay<br /> <br /> <br /> <br /> TS, Khoa Đông phương.<br /> đổi đảng cầm quyền, nhà lãnh đạo và chính sách thường diễn ra tương đối êm<br /> thấm, không gây xáo động lớn như ở nhiều nước đang phát triển khác. Tuy<br /> nhiên, yêu cầu cần phải tạo sự đồng thuận trong các cấp chính quyền từ liên bang<br /> đến tiểu bang (có nhiều quyền tự quản) đã tạo ra bộ máy hành chính nặng nề, gây<br /> khó khăn cho giới kinh doanh. Thể chế chính trị và cơ chế công quyền này đã<br /> gây ra rất nhiều khó khãn và chậm trễ trong việc ban hành và áp dụng các biện<br /> pháp kinh tế hợp lí. Chính sách, nhất là chính sách kinh tế, tài chính cũng dễ bị<br /> thay đổi nên khó được áp dụng một cách liên tục trong thời gian dài để có tác<br /> dụng đến sự phát triển kinh tế. Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, vì theo chế ðộ<br /> dân chủ và liên bang nên Ấn Ðộ rất khó thực hiện cải cách kinh tế mạnh mẽ như<br /> Trung Quốc hay Việt Nam để đưa đất nước tiến lên nhanh chóng.<br /> 1.3. Yếu tố chính sách kinh tế<br /> Trước đây, kinh tế Ấn Ðộ phát triển theo mô hình “nửa TBCN, nửa xã hội chủ<br /> nghĩa”, phát triển bằng kế hoạch hoá kinh tế với các kế hoạch năm năm. Trong<br /> cơ cấu kinh tế thì ưu tiên phát triển công nghiệp nặng, khuyến khích, bảo hộ cơ<br /> sở sản xuất gia đình hay cá thể trong nông nghiệp, tiểu công nghệ và dịch vụ.<br /> Ngoài ra, dùng mọi cách để hạn chế sự phát triển của các doanh nghiệp tư sản.<br /> Chính phủ còn hạn chế nhập khẩu hàng sản xuất và hàng tiêu dùng qua hệ thống<br /> giấy phép và thuế nhập khẩu. Xuất khẩu nhằm vào thị trường các nước xã hội<br /> chủ nghĩa hay các nước thế giới thứ ba. Chính phủ cũng triệt để giới hạn doanh<br /> nghiệp nước ngoài đầu tư trục tiếp hay mua doanh nghiệp Ấn Ðộ. Ngân hàng<br /> quốc doanh ưu tiên phân phối tín dụng cho các doanh nghiệp quốc doanh. Sau<br /> vài thập kỉ thi hành chính sách kinh tế nói trên, ngành công nghiệp nặng tuy được<br /> nhà nước ưu tiên nhưng không phát triển nhiều và đã trở nên lạc hậu, hàng hoá<br /> chất lượng kém, mẫu mã xấu vì không được tiếp cận với kinh tế và công nghiệp<br /> tiên tiến trên thế giới. Khu vực kinh tế gia đình và cá thể tuy sử dụng lao động<br /> nhiều nhưng manh mún và năng suất thấp, còn doanh nghiệp tư sản thì ít và<br /> không đủ lực để cạnh tranh trên thị trường thế giới. Thêm vào đó, bộ máy hành<br /> chính nặng nề được tạo ra để điều hành nền kinh tế kế hoạch hoá và các doanh<br /> nghiệp quốc doanh, đã làm cho môi trường kinh doanh ở Ấn Ðộ rất khó khăn,<br /> không có tính cạnh tranh cũng như sức sáng tạo.<br /> 2. Cải cách kinh tế ở Ấn Ðộ từ thập niên 1990 ðến nay<br /> 2.1. Những cải cách kinh tế trước thập niên 1990<br /> Sau khi giành độc lập, Ấn Ðộ bắt tay vào những cải cách, phát triển kinh tế.<br /> Từ thập kỉ 1950 đến đầu thập kỉ 1990, Ấn Ðộ tiến hành rất nhiều cuộc cải cách<br /> kinh tế nhưng mang tính chất lẻ tẻ và dè dặt chứ không phải một chương trình cải<br /> cách rộng rãi và đồng bộ, và nhất là không thay đổi tư duy về chính sách kinh tế.<br /> Nổi bật nhất trong cuối thập kỉ 1960 là cuộc “cách mạng xanh”, Ấn Ðộ đã thành<br /> công trong việc đưa giống lúa mới cao sản vào nông nghiệp. Nhưng vì suất tăng<br /> trưởng chậm (khoảng 3%) trong nhiều nãm, từ cuối thập kỉ 1960 và giữa thập kỉ<br /> 1970, dưới thời Thủ tướng Indira Gandhi (1966 - 1977), đã có một số cải cách để<br /> nới rộng và mềm dẻo hơn trong việc cấp giấy phép nhập khẩu một số hàng và<br /> giấy phép kinh doanh trong một số ngành nghề. Trong nhiệm kì cuối cùng (1980<br /> - 1984), bà Indira Gandhi lại quốc hữu hoá hệ thống ngân hàng ở Ấn Ðộ, bà cho<br /> rằng giới tài chính đã ủng hộ Ðảng Ðối lập chống Ðảng Quốc đại. Nói chung,<br /> những cải cách “nửa vời” này không mang lại kết quả như ý muốn. Dưới thời<br /> Thủ tướng Rajiv Gandhi (1984 - 1989), lại tiếp tục những cải cách như trên,<br /> nhýng tương đối mạnh tay hơn. Cụ thể là giảm giá hối xuất đồng Rupee để<br /> khuyến khích xuất khẩu, tự do hoá một phần ngoại thương và thu hẹp lĩnh vực<br /> cần xin giấy phép đầu tư. Kết quả là suất tãng trưởng trung bình có cao hơn,<br /> nhưng biên độ dao động cũng tăng. Ðến đầu thập kỉ 1990, do vay mượn nước<br /> ngoài để tăng nhập khẩu, Ấn Ðộ lâm vào khủng hoảng cân thanh toán quốc tế.<br /> Ðiều quan trọng là cải cách kinh tế phải đi đôi với thay đổi cơ bản tư duy kinh<br /> tế, Ấn Ðộ đã ý thức là cần phải yểm trợ sự phát triển của doanh nghiệp tư và thị<br /> trường, giảm bớt vai trò của chính phủ trong hoạt động kinh doanh, sự quản lí và<br /> can thiệp của chính phủ vào kinh tế cần phải được biện minh rõ ràng.<br /> Như đã đề cập, từ khi độc lập cho đến những năm 1990, Ấn Ðộ phát triển<br /> theo mô hình “nửa TBCN, nửa xã hội chủ nghĩa”, phát triển bằng kế hoạch hoá<br /> kinh tế với các kế hoạch năm năm, tập trung xây dựng công nghiệp nặng qua các<br /> xí nghiệp quốc doanh, nhằm thay thế nhập khẩu. Việc sản xuất hàng tiêu dùng<br /> như bông vải v.v.. gần như độc quyền cho khu vực cá thể, hộ gia đình với qui mô<br /> nhỏ bé, theo truyền thống “dệt vải của thánh Gandhi”. Doanh nghiệp tư nhân từ<br /> nhỏ, vừa cho đến lớn thì bị hạn chế gắt gao qua nhiều hình thức, từ việc phải xin<br /> đủ loại giấy phép đầu tư và kinh doanh cho đến luật lệ lao động khắt khe và khó<br /> vay tiền từ các ngân hàng quốc doanh. Ấn Ðộ nghi ngờ và dè dặt khi mở cửa hội<br /> nhập với kinh tế thế giới. Nói chung, tình trạng này góp phần làm trì trệ nền kinh<br /> tế Ấn Ðộ, và làm giảm sự đồng thuận trong xã hội đối với chủ trương cải cách.<br /> 2.2. Cải cách kinh tế ở Ấn Ðộ từ thập niên 1990 đến nay<br /> a) Cải cách dưới thời Thủ tướng Narasimha Rao<br /> Bước vào thập niên 1990, sau khi “chiến tranh lạnh” chấm dứt, các nền kinh<br /> tế kế hoạch hoá - xã hội chủ nghĩa ở châu Âu và châu Á đều chuyển đổi sang nền<br /> kinh tế thị trường bằng những cải cách mạnh mẽ. Ðiều này tác động mạnh mẽ tới<br /> Ấn Ðộ, thúc đẩy chính phủ P.V. Narasimha Rao (1991 - 1996) thực hiện một<br /> chương trình cải cách tương đối rộng rãi.<br /> Thủ tướng Narasimha Rao, người được coi là “cha đẻ của cải cách kinh tế Ấn<br /> Ðộ” đã công bố chương trình cải cách kinh tế Ấn Ðộ gồm có bảy điểm quan<br /> trọng:<br /> 1- Cải cách ngân sách để giảm thiếu hụt bằng cách giảm chi tiêu, nhưng giảm<br /> thuế suất để khuyến khích sản xuất. Thuế suất lợi tức biên tế tối đa giảm xuống<br /> còn 80% và thuế suất doanh nghiệp giảm còm 35%. Cải cách ngân sách tiếp tục<br /> là thử thách quan trọng đôi với Ấn Ðộ, vì tỉ lệ thu thuế trên GDP ở Ấn Ðộ rất<br /> thấp, chỉ có 11% so với 16% ở Trung Quốc, tỉ lệ thu thuế thấp làm cho ngân sách<br /> nhà nước luôn luôn thiếu hụt và không có khả năng đầu tư vào hạ tầng cơ sở hay<br /> giải quyết các vấn đề xã hội.<br /> 2- Cải cách chính sách công nghiệp, chủ yếu là bãi bỏ chế độ xin/ cho giấy<br /> phép và mở cửa 15 ngành công nghiệp, vốn trước đây chỉ dành riêng cho quốc<br /> doanh, cho các doanh nghiệp tư nhân. Hiện nay chỉ còn một số ngành công<br /> nghiệp vẫn do quốc doanh độc quyền: quốc phòng, phi cơ và tàu chiến, năng<br /> lượng hạt nhân và đường sắt. Ngoài ra, bãi bỏ chế độ giấy phép đầu tư đối với<br /> doanh nghiệp, và thay vào đó là luật lệ và cơ quan chống độc quyền.<br /> 3- Cải cách chính sách thương mại, chủ yếu là bãi bỏ chế độ giấy phép đối<br /> với việc nhập máy móc và hàng trung gian dùng trong sản xuất. Ngoài ra, cắt<br /> giảm suất thuế quan, trung bình từ 72,5% xuống còn 24,6% (năm 1996/ 1997).<br /> Hiện nay, suất thuế quan cao nhất cho các loại hàng phi nông nghiệp là 12,5%.<br /> Tuy nhiên, thuế suất ở Ấn Ðộ vẫn còn cao hơn thuế suất trung bình 10% ở Trung<br /> Quốc.<br /> 4- Tự do hoá chế độ đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI): doanh nghiệp nước<br /> ngoài được đầu tư 51% trong mọi ngành công nghiệp, trừ ngân hàng, bảo hiểm,<br /> viễn thông, hàng không và cửa hàng bách hoá. Ngoài ra, nhà đầu tư có tổ chức<br /> (institutional investors) ở nước ngoài được phép đầu tư vào thị trường chứng<br /> khoán Ấn Ðộ từ 1993.<br /> 5- Xây dựng cơ sở hạ tầng cho ngành viễn thông, góp phần vào sự thành công<br /> vượt bậc của công nghiệp tin học Ấn Ðộ.<br /> 6- Cải cách lĩnh vực tài chính bằng cách bỏ việc các ngân hàng thương mại<br /> phải xin phép Ngân hàng Trung ương trước khi thực hiện các vụ cho vay lớn.<br /> 7- Trong lĩnh vực nông nghiệp không có cải cách nào đáng kể, tuy nhiên các<br /> cải cách nói trên đã góp phần giảm tỉ giá so sánh giữa hàng công nghiệp và nông<br /> nghiệp, mang lại phần nào lợi ích cho nông dân.<br />  Nhờ những cải cách đó mà năm 1991 GDP của Ấn Ðộ tăng 5,68%; từ 3/1992<br /> - 3/1998 tăng 6,5%; đặc biệt từ 3/1994 - 3/1997 tăng 7,5%. Lúc bấy giờ, thế giới<br /> bắt đầu nói đến sự chuyển mình vĩ đại của quốc gia khổng lồ ngủ quên nhiều<br /> thập kỉ. Tuy nhiên, sự phát triển kinh tế Ấn Ðộ không vững chắc, bấp bênh. Năm<br /> 1998, mức tăng GDP tụt xuống 5,1%.<br /> b) Cải cách dưới thời Thủ tướng Atal Bihari Vajpayee<br /> Lên cầm quyền tháng 3/1998, chính phủ liên hợp của Thủ tướng Atal Bihari<br /> Vajpayee (Ðảng BJP) phải đối phó với rất nhiều khó khăn: môi trường quốc tế<br /> bất lợi do khủng hoảng kinh tế tài chính Ðông Á, nhiều nước cấm vận Ấn Ðộ sau<br /> vụ thử hạt nhân tháng 5/1998, đà suy giảm kinh tế còn tiếp diễn, tình hình nội bộ<br /> còn phức tạp.<br /> Nhiều nhà kinh tế cho rằng Ấn Ðộ có tiềm năng to lớn để phát triển nhanh<br /> trong 20 năm tới, có thể ngang tốc độ phát triển của Trung Quốc. Vấn đề cốt lõi<br /> là phải có một chiến lược phát triển thích hợp. Chiến lược thích hợp cho Ấn Ðộ<br /> là sản xuất hướng về xuất khẩu, cải thiện nông thôn, duy trì ổn định kinh tế vĩ<br /> mô.<br /> - Hướng về xuất khẩu: Chiến lược hướng nội, kể cả với các nước đông dân<br /> như Ấn Ðộ, đã tỏ ra kém hiệu quả. Ngày nay, tất cả các nền kinh tế phát triển cao<br /> đều thành công trong xuất khẩu. FDI chỉ phát huy tác dụng lâu bền nếu kèm tăng<br /> xuất khẩu, vì không phải giảm giá bản tệ khi trả nợ. Ấn Ðộ chưa đẩy mạnh được<br /> xuất khẩu vì chưa có chiến lược cơ bản, thiếu chính sách khuyến khích xuất<br /> khẩu, khu chế xuất bị lãng quên, môi trường xuất khẩu có những điểm yếu, luật<br /> lao động làm cho giá lao động ở các xí nghiệp thuê trên 100 công nhân bị đắt,<br /> khó có thể thành lập các xí nghiệp lớn cho các mặt hàng xuất khẩu mà Ấn Ðộ có<br /> thế mạnh như quần áo, đồ chơi, giày dép, đồ da... Biểu thuế của Ấn Ðộ gây khó<br /> khăn cho xuất khẩu....<br /> - Cải thiện nông thôn: Nông thôn Ấn Ðộ cần một hợp đồng xã hội mới trong<br /> đó có cơ sở hạ tầng đáng tin cậy. Nhà nước phải đảm bảo làng nào cũng có nước<br /> sạch, có đường sá dẫn đến huyện, có điện và điện thoại. Dùng tiền thu được của<br /> dịch vụ cơ sở hạ tầng vào việc phát triển công nghiệp nông thôn.<br /> - Ổn định kinh tế vĩ mô: Rút kinh nghiệm từ cuộc khủng hoảng tài chính, kinh<br /> tế châu Á, cần kết hợp chiến lược tăng trưởng với ổn định kinh tế vĩ mô: phải cẩn<br /> thận với việc vay ngắn hạn; thận trọng trong việc tự do hoá thị trường tài chính,<br /> song vẫn đẩy mạnh cải cách hệ thống ngân hàng, tư nhân hoá các ngân hàng nhà<br /> nước, mở rộng cửa cho FDI.<br /> Trong bài phát biểu đầu tiên khi nhậm chức, Thủ tướng Atal Bihari Vajpayee<br /> đã nêu mục tiêu của chính phủ mới: trong 10 năm sẽ xoá nạn đói, tăng gấp đôi<br /> sản lượng lương thực; mở rộng và cải thiện cơ sở hạ tầng xã hội: trong năm năm<br /> đưa nước sạch về mọi miền đất nước, chú ý vấn đề nhà ở, giáo dục, y tế, chăm<br /> sóc bà mẹ, trẻ em; nhanh chóng mở rộng và cải thiện cơ sở hạ tầng vật chất: các<br /> nguồn năng lượng, điện, xăng dầu..., đường sá, sân bay, bến cảng, viễn thông,<br /> dịch vụ tài chính. Trong 10 năm biến Ấn Ðộ thành cường quốc về kĩ thuật thông<br /> tin, và là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu phần mềm lớn nhất.<br /> Trong năm 1998, sau nhiều lần xem xét các mục tiêu phát triển kinh tế dài<br /> hạn và ngắn hạn, chính phủ đã nêu chủ trương: phấn đấu để đến năm 2010 biến<br /> Ấn Ðộ thành một siêu cường quốc kinh tế. Ngày 09/01/1999, chính phủ đã thông<br /> qua chỉ tiêu của kế hoạch năm năm lần thứ chín (1997 - 2002): GDP tăng 6,5%<br /> (trước đây dự kiến tăng 7%, song 1997 - 1998 chỉ tăng 5,1%, 1998 - 1999: 6%).<br /> Chính phủ đã tiến hành nhiều biện pháp để thực hiện những mục tiêu nêu trên,<br /> đặc biệt, đưa cải cách vào giai đoạn hai theo hướng đẩy mạnh tự do hoá, tư nhân<br /> hoá, thúc đẩy ngoại thương.<br /> Ngày 31/10/1998, Tổng thống K.R. Narayanan đã kí sắc lệnh cho phép các<br /> công ti mua lại cổ phần của họ tới 25% vốn cổ phần đầy đủ và mức dự trữ tự do,<br /> được tham gia đầu tư giữa các tập đoàn. Các công ti có thể đầu tư, cho vay tới<br /> 60% giá trị của mình, hoặc mua lại 100% vốn của công ti khác mà không cần xin<br /> phép chính phủ như trước.<br /> Ấn Ðộ tiếp tục cải cách hệ thống ngân hàng, xây dựng ngân hàng đa quốc gia;<br /> quyết định xây dựng xa lộ Bắc - Nam và xa lộ Ðông - Tây, năm sân bay quốc tế,<br /> trong đó vốn của nước ngoài có thể lên tới 100%, lắp đặt một hệ thống viễn<br /> thông quốc gia, đẩy mạnh dịch vụ điện thoại ở nông thôn, thực hiện chính sách<br /> mới về internet, cho tư nhân mở dịch vụ internet, lập mạng lưới internet thống<br /> nhất trong toàn quốc. Chính phủ mời thầu khai thác dầu, thông qua kế hoạch tăng<br /> thêm 80.000 MW điện trong 10 năm tới, phấn đấu để đến năm 2020 có 200.000<br /> MW điện hạt nhân. Ấn Ðộ cũng xúc tiến các biện pháp để xây dựng công nghiệp<br /> hiện đại, đủ sức cạnh tranh trên thế giới.<br /> Ấn Ðộ tăng cường thu hút vốn đầu tư của nước ngoài: cho nước ngoài đầu tư<br /> tới 100% vào cơ sở hạ tầng, 26% vào bảo hiểm, 49% vào internet, vượt trần đầu<br /> tư sau khi các công ti mua lại cổ phần. Chính phủ cũng tìm cách thúc đẩy ngoại<br /> thương, chú trọng các nước OECD, và tìm thị trường mới: Mĩ La Tinh, châu Phi,<br /> Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS), giảm thuế nhập khẩu cho các hàng phục<br /> vụ sản xuất hàng xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư vào các ngành xuất khẩu chính,<br /> đa dạng hoá mặt hàng xuất khẩu, nâng cấp khu chế xuất, đặc biệt nâng cấp cơ sở<br /> hạ tầng phục vụ xuất khẩu.<br /> Trong thời gian này, kinh tế Ấn Ðộ đã tăng trưởng nhanh hơn, GDP đạt mức<br /> hơn 6%, vị trí của Ấn Ðộ trên trường quốc tế được nâng cao.<br /> c) Cải cách dưới thời Thủ tướng Manmohan Singh<br /> Trong bài diễn văn trên truyền hình toàn quốc lần đầu tiên kể từ khi nhậm<br /> chức ngày 24/6, Thủ tướng Ấn Ðộ Mammohan Singh đã đề cập tới các ưu tiên<br /> trong chính sách đối nội và đối ngoại của chính phủ mình.<br /> Trên lĩnh vực đối nội, sau khi kêu gọi tất cả các chính đảng tôn trọng Quốc<br /> hội, Thủ tướng Mammohan Singh đã nhấn mạnh tới những ưu tiên phát triển và<br /> khẳng định rằng bản thân sự phát triển không phải là mục tiêu mà chỉ là phương<br /> tiện nhằm tạo ra thêm công ăn việc làm, xoá đói giảm nghèo và cải thiện mức<br /> sống nhân dân<br /> Thủ tướng Mammohan Singh tuyên bố chính phủ Ấn Ðộ sẽ theo đuổi các cải<br /> cách kinh tế và tạo điều kiện rộng rãi cho các sáng kiến của các cá nhân và doanh<br /> nghiệp.<br /> Thủ tướng Mammohan Singh cho biết chính phủ sẽ tập trung ưu tiên cho<br /> nông nghiệp với một loạt các biện pháp, từ tăng cường đầu tư, đẩy mạnh công tác<br /> nghiên cứu và đào tạo đến thực hiện các chương trình lao động đổi lương thực,<br /> tạo thị trường nông sản thống nhất trong toàn quốc.<br /> Trên lĩnh vực đối ngoại, Thủ tướng Ấn Ðộ tuyên bố một chính sách đối ngoại<br /> tích cực: theo đuổi tiến trình đối thoại hòa bình với Pakistan; cải thiện quan hệ<br /> với Mĩ và Trung Quốc, nâng tầm quan hệ với Nhật Bản và châu Âu, thực hiện<br /> chính sách “hướng Ðông” với ASEAN...<br /> Từ năm 2004 đến nay, kinh tế Ấn Ðộ đạt mức tăng trưởng cao, khoảng 7%.<br /> Ðặc biệt, năm 2006, kinh tế Ấn Ðộ cũng đạt mức tăng trưởng cao nhất kể từ khi<br /> nước này tiến hành các cải cách kinh tế vào những nãm 1990. Nền kinh tế Ấn Ðộ<br /> với qui mô 780 tỉ USD đã đạt tốc độ tăng trưởng hơn 8% trong hai năm qua.<br /> Riêng năm 2006, tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt khoảng 8,3%, đưa Ấn Ðộ trở<br /> thành nước thứ hai sau Trung Quốc có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao trong số các<br /> nền kinh tế lớn trên thế giới. Mấy ngày vừa qua, giới chính trị và kinh tế đang<br /> bình luận về sự kiện Ấn Ðộ đã gia nhập câu lạc bộ 1.000 tỉ USD, biểu thị sự<br /> vươn mình của nền kinh tế khổng lồ này. Theo đánh giá của Chính phủ Ấn Ðộ,<br /> nguyên nhân chủ yếu của sự tãng trưởng kinh tế cao là do sự tăng mạnh của khu<br /> vực dịch vụ (14%) và khu vực chế tạo (12%). Mặc dù kinh tế tăng trưởng cao,<br /> nhưng chính phủ vẫn kiểm soát được lạm phát thông qua "quản lí phần cung"<br /> trong các nỗ lực nhằm tránh dẫn đến việc tăng tỉ lệ lãi suất.<br /> 3. Những vấn đề của sự phát triển kinh tế Ấn Ðộ<br /> Trong năm 2006, GDP của Ấn Ðộ đã tăng với một con số ấn tượng là 8,3%.<br /> Nhưng dù sự tăng trưởng của Ấn Ðộ bứt phá trong những năm vừa qua, nhịp độ<br /> thực sự của nó vẫn thấp hơn của Trung Quốc, là điều đã đẩy nền kinh tế nước<br /> này ở mức rủi ro cao hơn đối với việc phát triển quá nóng và tăng lạm phát. Nền<br /> kinh tế Ấn Ðộ biểu lộ một con số đáng báo động: lạm phát giá tiêu dùng đã tăng<br /> đến gần 7%, cao hơn rất nhiều so với tỉ lệ trung bình của châu Á là 2,5%; nạn<br /> khan hiếm lao động trong các xí nghiệp cũng là điều đáng lo ngại. Trong một<br /> điều tra 600 công ti, được thực hiện bởi Hội đồng Quốc gia về nghiên cứu ứng<br /> dụng kinh tế, có đến 96% số công ti báo cáo rằng họ đang hoạt động ở mức gần<br /> hoặc trên mức tối ưu của khả năng sử dụng lao động. Các công ti cũng đang trải<br /> qua một sự thiếu hụt nghiêm trọng lực lượng lao động có kĩ nãng và mức lương<br /> đang tăng cực nhanh. Tài khoản vãng lai của Ấn Ðộ đã chuyển sang mức thâm<br /> hụt dự báo là 3% GDP trong năm 2006; tổng số vay ngân hàng đã tãng đến 30%<br /> trong năm 2006; thị trường nhà ở và cổ phiếu của Ấn Ðộ xem ra cũng đang sôi<br /> sùng sục. Giá cổ phiếu tăng gần gấp bốn lần so với mức của chúng vào năm<br /> 2003. Tỉ lệ giá trên thu nhập của Ấn Ðộ là 20, cao hơn rất nhiều so với mức trung<br /> bình là 14 đối với tất cả các thị trường châu Á mới nổi. Giá nhà cũng tăng đến<br /> điểm đỉnh, ở các thành phố lớn đã tăng gấp đôi trong vòng hai năm qua. Các<br /> khoản vay cho kinh doanh nhà tăng 54% trong năm tính đến tháng 6 (có những<br /> con số mới nhất) và những khoản vay cho kinh doanh bất động sản thương mại<br /> tăng 102%.<br /> Các nhà hoạch định chính sách của Ấn Ðộ thừa nhận rằng tăng trưởng kinh tế<br /> đã vượt quá giới hạn tốc độ của nó trong ba năm vừa qua nhưng họ vẫn lạc quan<br /> cho rằng nền kinh tế Ấn Ðộ sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức hơn 8% trong một vài<br /> năm tới. Sự tăng trưởng của Ấn Ðộ chắc chắn là sẽ tăng nhưng còn xa mới gần<br /> mức cao như của Trung Quốc. Sự tăng trưởng đó chứa đựng tính không ổn định,<br /> chưa bền vững. Sự tăng tốc mới đây của Ấn Ðộ chủ yếu phản ánh một sự bùng<br /> nổ theo chu kì, nhờ có chính sách tiền tệ và tài chính mềm dẻo. Ngân hàng Dự<br /> trữ Ấn Ðộ đã tăng một trong những tỉ lệ lãi suất chủ yếu của nó lên nửa phần<br /> trăm điểm đến 6% trong vòng hai năm qua, nhưng lạm phát cũng tăng nhiều hơn.<br /> Vì vậy, lãi suất giảm và đang ở mức thực sự thấp, điều này làm cho nền kinh tế<br /> càng dễ bị tổn thương hơn trước những cú sốc.<br /> Ấn Ðộ không thể tăng trưởng nhanh như Trung Quốc mà không kích thích<br /> lạm phát vì tỉ lệ đầu tư thấp hơn của nó, đặc biệt là trong cơ sở hạ tầng, và sự bế<br /> tắc về lao động. Những con số của chính phủ cho năm tài chính kết thúc vào<br /> tháng 3/2005, đã đặt tổng số đầu tư chiếm 30% GDP, so với hơn 45% được báo<br /> cáo chính thức ở Trung Quốc. Một báo cáo mới đây của một công ti nghiên cứu<br /> kinh tế và quĩ tự bảo vệ, đã gây ra một sự náo động bởi ước tính rằng đầu tư<br /> trong năm kết thúc vào tháng 3/2007 sẽ đạt được con số giữa 38% và 42% GDP.<br /> Và như vậy, báo cáo kết luận sẽ cho phép Ấn Ðộ duy trì 10% tăng trưởng GDP<br /> hàng năm. Tuy nhiên, tính toán đó chắc chắn là quá cao. Trừ khi tiết kiệm (29%<br /> GDP trong nãm 2004 - 2005) cũng tăng trong hai năm vừa qua, một tỉ lệ đầu tư<br /> 40% sẽ có nghĩa là một thâm hụt tài khoản vãng lai (bằng khoảng cách giữa tiết<br /> kiệm và đầu tư) tới gần 10% GDP. Ðiều này không phải là một dấu hiệu kinh tế<br /> lành mạnh. Một sự tăng đáng kể trong tiết kiệm có vẻ sẽ không mang đến một sự<br /> chi tiêu mạnh mẽ, co thể kích thích tăng trưởng kinh tế được.<br /> Kết luận<br /> Với đà phát triển như hiện nay, đến năm 2050 nền kinh tế Trung Quốc sẽ lớn<br /> nhất thế giới, chiếm 28% GDP toàn cầu. Mĩ đứng thứ hai với 26%, và Ấn Ðộ thứ<br /> ba với 17%. Như thế, ba nước Mĩ, Trung Quốc và Ấn Ðộ sẽ chi phối kinh tế toàn<br /> cầu với tỉ trọng 71%. Dù suất tăng trưởng của Ấn Ðộ có thể biến động và không<br /> nhanh như những năm vừa qua, rõ ràng là nước này sẽ ngày càng trở nên quan<br /> trọng hơn đối với kinh tế thế giới. Nếu Ấn Ðộ tiếp tục phát triển, thì kinh tế thế<br /> giới sẽ tăng trưởng một cách ổn định. Nếu nước này gặp khó khăn hay khủng<br /> hoảng, thì nền kinh tế thế giới cũng gặp khó khăn. Vì vậy, sự phát triển của Ấn<br /> Ðộ đã trở thành mối quan tâm của các nhà lãnh đạo và kinh doanh trên thế giới -<br /> nhất là ở các nước châu Á.<br /> Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng Ấn Ðộ sẽ tiếp tục phát triển kinh tế, nhưng<br /> không thể đạt tốc độ nhanh như Trung Quốc vì thể chế dân chủ và nhu cầu phải<br /> tạo ra sự đồng thuận trong xã hội không cho phép Ấn Ðộ huy động và tập trung<br /> tài nguyên xã hội vào việc tăng trưởng kinh tế. Vì thế, Ấn Ðộ có thể trở thành<br /> một cường quốc, tuy nhiên khó trở thành một siêu cường.<br /> Ðối với Việt Nam, kinh nghiệm phát triển của Ấn Ðộ và một số nước khác ở<br /> châu Á cho thấy chính sách kinh tế đúng đắn và bộ máy nhà nước có hiệu quả là<br /> các yếu tố quan trọng hơn yếu tố thể chế chính trị trong việc kích thích tăng<br /> trưởng, nhất là trong thời kì mới phát triển. Nhưng đến một trình độ phát triển<br /> kinh tế khá hơn, và điều này thường đi đôi với việc hội nhập nhiều hơn với kinh<br /> tế thế giới, thì nhu cầu cần phải có hệ thống và cơ chế pháp luật rõ ràng minh<br /> bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế, ngày càng trở nên bức xúc hơn. Nếu xây<br /> dựng được hệ thống pháp luật và cơ chế thị trường hoàn chỉnh hơn để tiếp tục<br /> phát triển, thì đó cũng là những bước cải cách về chính trị, một nền chính trị đảm<br /> bảo cho Việt Nam tiến hành công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước thành công.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Ấn Ðộ trong www.vi.wikipedia.org.<br /> 2. Chu Văn Chúc, 2005, Vài nét về kinh tế Ấn Ðộ trong thời gian gần đây, Tạp<br /> chí Nghiên cứu Quốc tế, Hà Nội<br /> 3. Ðinh Trung Kiên, 1995, Ấn Ðộ hôm qua và hôm nay, Nxb. Khoa học xã hội,<br /> Hà Nội.<br /> 4. Ðỗ Ðức Ðịnh, 1999, 50 năm kinh tế Ấn Ðộ, Nxb. Thế giới, Hà Nội.<br /> 5. Tseng Wanda and David Cowen, 2005, India’s and China’s Recent<br /> Experience with Reform and Growth, IMF.<br /> 6. Trần Quốc Hùng, 7/2006, Dân chủ và phát triển - Kinh nghiệm Ấn Ðộ và<br /> Trung Quốc, Thời đại mới, Số 8.<br /> 7. Trần Thị Lý (chủ biên), 2002, Sự điều chỉnh chính sách của Cộng hoà Ấn Ðộ<br /> từ 1991 đến 2000, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội.<br /> 8. VCCI, Kinh tế Ấn Ðộ, 25/12/2006 dẫn theo The Economist<br /> 9. Võ Xuân Vinh, ASEAN trong chính sách hướng Ðông của Ấn Ðộ, Mục Bình<br /> Luận, 3/2007, www.tapchicongsan.org.vn, Số 125.<br />