Cái tôi phóng túng, ngông nghênh và khát khao khẳng định chính mình giữa cuộc đời của Tản Đà qua bài thơ Hầu Trời

Đề bài: Cái tôi phóng túng, ngông nghênh và khát khao khẳng định chính mình giữa <br /> cuộc đời của Tản Đà qua bài thơ Hầu Trời<br /> Bài làm<br /> Những năm 20 của thế  kỷ  XX, xã hội thực dân nửa phong kiến tù hãm, u uất, đầy rẫy  <br /> những cảnh ngang trái xót đau. Những người trí thức có lương tri không chấp nhận nhập <br /> cuộc, nhưng để chống lại nó thì đó không phải là điều đơn giản ai cũng có thể làm được.  <br /> Làm thơ giải sầu, đó là một cách thức khá phổ biến được nhiều người lựa chọn. Nhà thơ <br /> Tản Đà cũng thế. Nhưng khác với mọi người, Tản Đà là người đầu tiên, là người thứ <br /> nhất có can đảm làm thi sĩ, đã làm thi sĩ một cách đường hoàng, bạo dạn, dám giữ  một  <br /> bản ngã, dám có một cái tôi<br /> Tản Đà sáng tác nhiều thơ, Hầu Trời là một bài trong số ít những bài trường thiên đứng  <br /> lại được với đi thời gian, ngạo cùng năm tháng. Cái hay, cái hấp dẫn nhất của bài thơ đối <br /> với người đọc là thế hiện được cái tôi phóng túng, ngông nghênh và khát khao khẳng định <br /> chính mình giữa cuộc đời của Tản Đà.<br /> Tản Đà đã từng nhận mình là hủ  nho lo việc đời, là người thuộc lớp người tài cao phận <br /> thấp, đau đời, chán đời, ông đã tìm cách để thoát đời. Và để thoát đời, cách của ông là tìm  <br /> lên cõi thượng giới do mình tưởng tượng ra.  ở đó ông tha hồ, mặc sức để  cho trí tưởng <br /> tượng mình tự do, bay bồng. Song, ông lại muốn đế cho người đọc họ tin, tin vào sự thật  <br /> mình được lên trời để hầu Trời. Cho nên, cách vào bài thơ đầu tiên là ông khẳng định:<br /> Chẳng phải hoảng hốt, không mơ mòng<br /> Thật hồn! Thật phách! Thật thân thể!<br /> Thật được lên tiên sướng lạ lùng<br /> Mọi người có nghi ngờ nữa không khi nhà thơ cứ một mực khăng khăng hồn phách mình,  <br /> thân thể  mình đã được lên tiên, đó không phải là chuyện mơ  màng và mọi người cũng <br /> đừng nên hoảng hốt làm gì. Khẳng định cao độ như thế, dù người ta không tin thì trí tò mò <br /> cũng bị  kích thích mạnh mẽ, họ  sẽ  dõi theo câu chuyện mà ông Tản Đà kia sẽ  kể  là  <br /> chuyện gì. Cách vào bài thơ  của nhà thơ  quả  thật vừa hóm hỉnh lại vừa có duyên lạnh <br /> lùng.<br /> Tản Đà là nhà thơ, đã từng vì mưu sinh mà đem thơ  ca bán phố  phường, nhưng lúc này  <br /> cũng là lúc văn chương hạ giới rẻ như bèo. Biết được thực tế  cuộc sống khó khăn, chật <br /> vật là thế, nhà thơ nghèo vẫn ngông nghênh lên bầu Trời bởi một lẽ do thơ ông hay quá. <br /> Nói về cái ngông chính Tản Đà đã từng viết:<br /> Bởi ông quá hay ông không đỗ<br /> Không đỗ ông càng tốt bộ ngông.<br /> (Tự trào)<br /> Ngông là ý thức tự  khẳng định cái tôi chủ  quan của mình, làm những việc trái với thói <br /> thường của đám đông, của cộng đồng. Nhưng không phải những việc làm ngược lại với <br /> thói thường ấy đều là ngông. Người ta muốn ngông cũng phải có cơ sở mà nền tảng vững  <br /> chắc nhất là phải có tài và nhân cách hơn người, ở đây Tản Đà đã ý thức được mình. Vì ý <br /> thức được mình nên mới có cái ngông nghênh đáng yêu rất Tản Đà. Nhà thơ được mời lên <br /> thiên đình để đọc thơ cho Trời và Chư tiên nghe. Đó là phần chính của bài thơ. Cảnh đọc  <br /> thơ cho Trời nghe, được nhà thơ  dựng lại khá chi tiết. Được mời lên Trời đọc thơ, đó là <br /> vinh dự của nhà thơ. Bởi vậy, nên cũng rất dễ hiểu khi thi sĩ cao hứng và có phần tự đắc. <br /> Đương cơ  thời còn kể  cho Trời và Chư  tiên nghe những tác phẩm mình đã viết: Hai <br /> quyển Khối tình hai cuốn Khối tình con, Thần tiên, Giấc mộng... Đặc biệt là cách thi sĩ tự <br /> khoe:<br /> Văn dã giàu thay lại lắm lối<br /> Sẽ  là chuyện huênh hoang kênh kiệu khi một con người bình thường tự  do cao ca ngợi  <br /> mình. Nhưng Tản Đà không phải là người bình thường, ông là một người có tài thực sự.  <br /> Và đây không phải lần đầu tiên nhà thơ tự khen mình. Trong Tự trào, ông đã viết:<br /> Vùng đất Sơn Tây nảy một ông<br /> Tuổi chửa bao nhiêu vãn rất hùng<br /> Sông Đà núi Tản ai hun đúc<br /> Bút thánh câu thần sớm vãi vung.<br /> Trước thái độ ấy của Tản Đà, Trời nghe Trời cũng bật buồn cười, còn các Chư tiên nghe <br /> thơ Tản Đà thì xúc động, tán thưởng và hâm mộ:<br /> Là nhà thơ nổi tiếng đa tình. Lần lên Trời này, không thiếu bóng các nồng Tâm Cơ, Hằng  <br /> Nga, Song Thành... Họ tán dương, ngưỡng mộ Tản Đà ­ vị khách từ cõi trần tục lên. Rồi <br /> họ cũng vỗ tay tán thường. Đặc biệt là Trời đánh giá cao thơ của Tản Đà:<br />  Trời lại phê cho: Văn thật tuyệt<br /> Văn trần được thế chắc có ít.<br /> Và không tiếc lời khen ngợi: Lời văn đẹp như  sao băng, khí văn mạnh như  mây chuyển,  <br /> khi thì nhẹ như sương, khi thì êm như gió, khi lại đậm đà như  mưa sa, khi lại lạnh như <br /> tuyết.<br /> Có thể nói, Tản Đà rất có ý thức về tài năng của mình và cũng là một con người táo bạo, <br /> dám đường hoàng bộc lộ  bản ngã cái tôi đó. Cách nhà thơ  xưng danh tên họ  ngay trước <br /> mặt Ngọc Hoàng và Chư tiên cũng đã thể hiện điều đó:<br /> Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn<br /> Quê ờ A châu về Địa cầu<br /> Sông Đà núi Tản nước Nam Việt.<br /> Ông cũng rất ngông khi tìm đến tận Trời để  khẳng định tài năng của mình trước Ngọc  <br /> Hoàng Thượng đế và Chư tiên. Nếu bài thơ Muốn làm thằng cuội, Tản Đà đã muốn thoát <br /> tục lên cõi tiên để lẩn trốn cuộc sống hiện tại:<br /> Rồi cứ mỗi năm rằm tháng Tám<br /> Tựa nhau trông xuống thế gian cười.<br /> Thì ở Hầu Trời, nhà thơ cũng một lần nữa thoát tục. Nhưng ngòi bút ông, tâm hồn ông lại  <br /> được tự  do phóng túng trong thể  thơ  trường thiên không gò ép về  niêm luật, vần điệu. <br /> Niềm khát khao chân thành trong tâm hồn thi sĩ là được khẳng định cái tài của mình, muôn  <br /> cái tài của mình được nhìn nhận đánh giá một cách đích đáng. Giữa lúc xã hội đang rối <br /> ren, thật giả trắng đen nhiều khi không phân định được ranh giới, văn chương trở nên rẻ <br /> mạt còn nhà văn, thi sĩ thì bị rẻ rúng, khinh bỉ, việc tìm được người đọc tri âm tri kỉ, hiểu  <br /> được thơ, cảm được cái hay của thơ  Tản Đà quả  thật rất khó. Và ông phải lên tận cõi  <br /> tiên mới có thể được thỏa nguyện.<br /> Tác giả  xuất hiện trong bài thơ  với tư  cách là người kể  chuyện, đồng thời cũng là nhân  <br /> vật chính. Cảm xúc tác giả trong bài thơ là cảm xúc phóng túng, tự do không gò ép. Có khi <br /> cao hứng, có khi tự  đắc, có khi lại trầm ngâm. Tất cả  tạo nên giọng thơ  tự  sự  rất hóm <br /> hỉnh, có duyên và lôi cuốn người đọc. Theo lời tác giả, người đọc được chứng kiến cảnh  <br /> nhà thơ  đọc cho Trời nghe, cảnh Trời và các Chư  tiên đánh giá thơ  của tác giả... Người  <br /> đọc không chỉ  cảm nhận được cái ngông nghênh phóng túng của nhà thơ, mà còn cảm <br /> nhận được khát khao, được khẳng định chính mình giữa cuộc đời của tác giả. Cuộc sống <br /> nhà thơ  hàng ngày đang phải đương đầu với những khó khăn, vất vả, những bộn bề  lo  <br /> toan cũng như nhiều nhà văn khác cùng chung cảnh ngộ bấy giờ, Tản Đà là một thi sĩ nổi <br /> tiếng một thời, được cả  một thế  hệ  độc giả  hâm mộ, vậy mà suốt đời vẫn sống trong <br /> cảnh nghèo đói, cùng quẫn:<br /> Bẩm Trời, cảnh con thực nghèo khó<br /> Trần gian thước đất cũng không có.<br /> Vốn liếng nhà thơ mang theo là một bụng văn. Nó không ăn được, không mặc được. Nhà <br /> thơ chỉ còn cách đem văn đi bán phố phường nhưng ngặt nỗi:<br /> Văn chương hạ giới rẻ như bèo<br /> Kiếm được đồng lãi thực rất khó<br /> Cho nên:<br /> Làm mãi quanh năm chẳng đủ tiếu.<br /> Nghèo cuối cùng vẫn hoàn nghèo. Một vài câu thơ  ngắn ngủi vậy thôi nhưng bức tranh  <br /> hiện thực đời sống lại hiện lên rất chân thực và đầy nỗi đau xót. Có thể  nói đó là một <br /> trong những lí do vì sao nhà thơ chán cuộc sống hạ giới.<br /> Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi<br /> Trần thế em nay chán nửa rồi.<br /> (Muốn làm thằng Cuội)<br /> Và lời Trời dặn nhà thơ, nhiệm vụ  mà Trời giao phó cho nhà thơ  sao để  giữ  được thiên  <br /> lương giữa cuộc sống đầy bon chen, cạm bẫy là một sứ  mệnh thiêng liêng mà nhà thơ <br /> phải cố gắng thực hiện, dù:<br /> Trời lại sai con việc nặng quá<br /> Biết làm có được mà dám theo.<br /> Gìn giữ cho được cái thiên lương ấy cũng là điều mà Tản Đà mong muốn làm được, khát  <br /> khao làm được. Sự  tự  nguyện gánh vác nhiệm vụ  Trời giao phó cho thấy cái tâm huyết, <br /> cái nhân cách cao đẹp và trong sạch của nhà thơ nghèo Tản Đà.<br /> Khi phong trào Thơ mới nổi lên, Thế Lữ như một vầng sao đột hiện, ánh sáng chói khắp <br /> cả  trời thơ  Việt Nam (Tế Hanh) thì phía bên kia, vầng sao Tản Đà mỡ  dần rồi lặn hẳn.  <br /> Người ta đã đưa Tản Đà lên mặt báo để chế giễu, cho ông là đại biểu chính thức của thơ <br /> cũ. Nhưng cho tới khi nhà thơ mất (7/6/1939) ở đầu giường bệnh vẫn cái chồng sách bừa <br /> bãi đâu đó mấy trang bản thảo... Thì những người đã từng chế giễu ông mới thấy thương <br /> tiếc và hối hận. <br /> Lao động nghệ thuật thật sự, trăn trở thực sự, nhà thơ  mang tên dòng sông, ngọn núi quê <br /> hương đã tận tụy với con đường văn, với nghiệp văn của đời mình. Có thơ  phóng túng, <br /> ngông nghênh nhưng không buông thả, không dễ  dàng, gửi gắm vào những trang thơ  dí <br /> dỏm, hóm hỉnh là nỗi niềm khát khao được khẳng định chính mình. Và thật không uổng <br /> công khi bạn đọc hôm nay và mai sau nữa vẫn luôn nhớ tới ông, thơ ông xứng đáng là cái <br /> gạch nối giữa hai thời đại văn học của dân tộc: trung đại và hiện đại. ông đã tìm được  <br /> hướng đi đúng đắn để khẳng định mình giữa lúc thơ phú nhà nho đang dần tới dấu chấm  <br /> hết.<br />