Cẩm nang nhà báo - Phần 7

Chia sẻ: Nguyen Hoang Phuong Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

254
lượt xem 132
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'cẩm nang nhà báo - phần 7', văn hoá - nghệ thuật, báo chí - truyền thông phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cẩm nang nhà báo - Phần 7

Phaàn VI Phaàn VI CHÖÔNG 14: VIEÁT CHO PHAÙT THANH, TRUYEÀN HÌNH Phoùng vieân truyeàn thanh truyeàn hình coù theå aùp duïng nhieàu ñieàu trong caùc nguyeân taéc chuùng ta vöøa noùi ñeán. Nhöng coù nhöõng söï khaùc bieät quan troïng giöõa vieäc vieát baùo in vaø vieát cho truyeàn thanh truyeàn hình (TTTH). Phoùng vieân baùo in vieát vôùi muïc ñích cho ñoäc giaû thaáy moät hình aûnh trong trí hoï. Phoùng vieân TTTH noùi chuyeän vôùi khaùn thính giaû cuûa hoï. Phoùng vieân TTTH môû laïi cho nghe hay chieáu laïi hình aûnh hoï thu thaäp ñöôïc taïi choã ñeå khaùn thính giaû coù theå nghe vaø nhìn tröïc tieáp. Caùc phoùng vieân TTTH gioûi khoâng moâ taû quang caûnh nhöõng gì hoï ghi aâm hay thu hình ñöïôc, hoï giuùp cho khaùn thính giaû hieåu nhöõng aâm thanh vaø hình aûnh ñoù. Chæ coù moät cô hoäi, vì vaäy neân toû ra trong saùng Caùc ñoäc giaû baùo coù theå daønh ra bao nhieâu thì giôø cuõng ñöôïc ñeå ñoïc moät baøi vieát. Hoï coù theå ñoïc laïi baøi vieát moät hai laàn nöõa. Khaùn thính giaû truyeàn thanh truyeàn hình khoâng theå laøm nhö vaäy. Hoï chæ coù moãi moät cô hoäi ñeå bieát veà caâu chuyeän thoâi. Cuõng vaäy, haàu heát caùc baøi vieát cho TTTH thöôøng raát ngaén. Phoùng vieân ngaønh naøy coù raát ít thì giôø ñeå trình baày caâu chuyeän. Ñieàu naøy coù nghóa laø caùc phoùng vieân TTTH phaûi roõ raøng, ngaén goïn vaø loïc löïa kyõ hôn laø phoùng vieân baùo in aán. Baïn neân duøng ngoân ngöõ bình thöøông vaø cung caùch giaûn dò, coù veû nhö noùi chuyeän hôn. Duøng caùc caâu ñôn giaûn vaø tröïc tieáp. Caâu naøy neân noái tieáp caâu kia nhö theå baïn ñang noùi chuyeän vôùi moät ngöôøi veà moät dieãn bieán naøo ñoù. Khaùn thính giaû phaûi hoaøn toaøn hieåu ñöïôc caâu chuyeän cuûa baïn ngay khi nghe laàn ñaàu. 119
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình Chæ neân choïn löïa caùc yù quan troïng nhaát trong vaên kieän hay moät cuoäc hoïp baùo, hay chuû ñeà chính trong moät loaït caùc söï kieän phöùc taïp. Trình baày döõ kieän naøy ngay trong moät hai caâu ñaàu cuûa baøi. Nhö vaäy, khaùn thính giaû cuûa baïn seõ hieåu ngay lyù do taïi sao caâu chuyeän quan troïng hay ñaùng löu yù vaø seõ tieáp tuïc theo doõi. Thoâng thöøông baïn khoâng caàn phaûi bao goàm nhieàu boái caûnh vaø chi tieát-nhö tuoåi taùc, ñòa chæ, caùc soá thoáng keâ-thöøông thaáy trong caùc baøi baùo. Caùc döõ kieän ñoù laøm cho caâu chuyeän truyeàn thanh truyeàn hình quaù daøi doøng vaø phöùc taïp. Cuõng nhö öùng cöû Chuù troïng vaøo hieän taïi vieân chính trò naøy, Khi ngöôøi daân caàm moät tôø baùo leân, hoï bieát hoï baïn caàn phaûi chaéc ñang ñoïc nhöõng tin dieãn ra hoâm tröùôc. Nhöng neáu chaén raèng mình ngöôøi naøy vaën radio hay TV leân, hoï seõ muoán bieát truyeàn ñaït thoâng ñieäp xem tin môùi nhaát laø gì, nhöõng gì xaåy ra ngay ngaøy cuûa mình moät caùch hoâm ñoù, hay ngay caû trong giôø ñoù. Vì vaäy, phoùng roõ raøng vieân TTTH chuù troïng vaøo caùc söï kieän môùi nhaát vaø thì hieän taïi caøng nhieàu caøng toát. 120
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình Vaøi quy luaät Ñeå vieát moät baøi hay treân radio hay TV, baïn neân: * Giöõ cho caâu vaên ngaén goïn, duøng caáu truùc caâu ñôn giaûn: chuû ngöõ-ñoäng töø-taân ngöõ * Giöõ cho moãi caâu chæ coù moät yù * Duøng caùc ñoäng töø maïnh, vaø caùc tính töø, traïng töø chæ khi naøo caàn. * Neáu ñöôïc, duøng thì hieän taïi vaø hieän taïi hoaøn thaønh (trong tieáng Anh) ñeå cho caâu chuyeän cuûa baïn maïnh hôn vaø coù tính thôøi söï. * Traùnh duøng nhöõng töø phöùc taïp ngöôøi thöøông khoâng bieát. Traùnh duøng ngoân töø chính thöùc cuûa caùc vieân chöùc chính phuû hay caùc ‘chuyeân gia’. * Duøng caùc töø vaø caâu noùi thoâng duïng, giaûn dò. Theo caùch baïn vaø nhöõng ngöôøi quen bieát duøng haøng ngaøy. Duøng ‘laøm’ thay vì ‘thöïc thi’. Duøng ‘caùc toøa nhaø’ thay vì ‘caùc cô sôû’. * Noùi chung, baét ñaàu caâu chuyeän cuûa baïn vôùi nguoàn cung caáp tin ñoù. Laøm nhö vaäy seõ khieán khaùn thính giaû cuûa baïn deã theo saùt caâu chuyeän hôn. Ñieàu naøy khaùc vôùi caùc baøi vieát treân baùo in, khi nguoàn tin thöôøng ñöôïc ñaët ôû cuoái caâu. * Ñaët nhöõng töø quan troïng ôû ñaàu caâu. Ñöøng noùi: ‘’caùc thay ñoåi döôùi loøng ñaát laøm cho daân laøng khoù troàng troït hoa maàu thöïc phaåm hôn’’. Neân noùi: ‘troàng troït hoa maàu thöïc phaåm nay khoù hôn cho daân laøng vì ñaát troàng thay ñoåi’ * Ruùt ngaén chöùc töùôc cuûa moät ngöôøi hay teân daøi doøng cuûa moät cô quan. Thay vì noùi: ‘giaùm ñoác chi nhaùnh xuaát khaåu cuûa haûi quan’, neân noùi giaûn dò: ‘vieân chöùc haûi quan’. Khaùn thính giaû cuûa baïn khoâng caàn phaûi bieát heát chöùc töùôc cuûa ngöôøi naøy. Haõy xem xeùt ñeán ñoaïn môû ñaàu moät baûn tin cuûa moät ñaøi truyeàn hình taïi Myanmar: 121
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình Thieáu Töôùng Sein Htwa, Boä Tröôûng Xaõ hoäi, Cöùu trôï vaø Ñònh cö ñaõ tieáp moät phaùi ñoaøn thuoäc boä phaän ñònh danh Asean - UÙùc trong döï aùn dieät tröø naïn buoân ngöôøi taïi Ñoâng Nam AÙ do Baùc só Michael Daltron daãn ñaàu taïi khaùch saïn Mya Yeik Nyo Royal Pyaysaung vaøo luùc 18.30 giôø ñòa phöông. Ñoaïn môû ñaàu naøy daøi doøng vaø phöùc taïp vôùi ba chöùc töôùc vaø teân tuoåi ít ngöôøi hieåu noåi. Tin chính ôû ñaây laø gì? coù phaûi chæ vì ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ naøy laø thaønh tin hay khoâng? Hoï noùi nhöõng chuyeän gì? Hoï ñaõ ñoàng yù nhöõng gì? nhoùm naøy laø ai? taïi sao laïi thaêm Myanmar, chuùng ta khoâng ñöôïc bieát. Ñoaïn thöù nhì cuûa baûn tin naøy lieät keâ teân vaø chöùc töôùc daøi doøng cuûa baåy vieân chöùc maø vò töôùng Myanmar chieâu ñaõi böõa toái. Ñoaïn thöù ba lieät keâ hai vieân chöùc vaø nhieàu ñòa ñieåm phaùi ñoaøn ñi thaêm. Laøm sao moät khaùn thính giaû coù theå hieåu ñöôïc taát caû? TV coù theå cho thaáy nhöõng caûm xuùc maïnh Baây giôø haõy xem xeùt ñeán hai baûn tin thôøi söï maø chuùng ta ñaõ thaáy ôû ñaàu cuoán saùch, vaø suy nghó xem chuùng ta phaûi vieát nhö theá naøo ñeå bieán chuùng thaønh tin cho truyeàn thanh truyeàn hình. Tröùôc heát laø tin vieát cho baùo. Sau ñoù laø moät caùch vieát ñeå bieán tin ñoù thaønh tin truyeàn thanh truyeàn hình 122
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình C«ng nh©n may t¹i Campuchia ®ang khèn khæ Vieát cho baùo in ñaõ quaù nöûa naêm. Ñeå so saùnh, oâng Tình traïng kinh teá Hoa Kyø suy noùi, toaøn theå quota haøng may xuaát thoaùi laøm cho ít nhaát 12 xöôûng may khaåu sang Hoa Kyø cho naêm ngoaùi taïi Campuchia phaûi taïm ñoùng cöûa ñaõ ñöôïc giao xong xuoâi vaøo cuoái trong naêm nay, Boä Tröôûng Thöông maïi thaùng saùu. Cham Prasidh cho bieát vaøo hoâm qua. Vieát cho truyeàn thanh truyeàn hình Coù tôùi 3000 coâng nhaân phaûi taïm Boä Tröôûng Thöông maïi Campuchia nghæ vieäc vaø coù theå seõ coù theâm ngöôøi noùi: 12 xöôûng may ñaõ phaûi taïm bò maát vieäc neáu tình hình khoâng ñoùng cöûa trong naêm nay, khieán cho ñöôïc caûi thieän, oâng noùi. 3,000 ngöôøi bò maát vieäc. Theâm vaøo ñoù, haøng ngaøn ngöôøi OÂng Cham Prasidh cho raèng khaùc ñang phaûi giaûm giôø laøm vì hieän nay caùc xöôûng naøy phaûi ñoùng nhieàu trong toång soá 200 xöôûng may cöûa vì tình traïng kinh teá suy thoaùi phaûi caét bôùt giôø laøm theâm vaø chuyeån taïi Hoa Kyø. giôø laøm töø hai ca xuoáng coøn moät ca, Vaø coù theå seõ coù theâm nhieàu theo nhö lôøi oâng boä tröôûng naøy. ngöôøi nöõa bò maát vieäc neáu tình hình ‘Caùc vaán ñeà kinh teá taïi Hoa Kyø khoâng ñöôïc caûi thieän, oâng noùi. khieán cho chuùng toâi raát lo ngaïi veà Boä tröôûng naøy noùi, haøng ngaøn hoaït ñoäng cuûa caùc xöôûng may cuõng ngöôøi khaùc ñang phaûi laøm it giôø ñi nhö vieäc laøm cuûa coâng nhaân’, oâng noùi. vì nhieàu xöôûng trong soá 200 xöôûng Ngaønh may taïi Campuchia söû may trong nöôùc phaûi caét bôùt giôø laøm duïng 200.000 coâng nhaân, vôùi möùc theâm vaø caùc ca laøm. löông trung bình 40 ñoâ la Myõ moät Coâng nghieäp may taïi Campuchia thaùng. Treân 80 phaàn traêm haøng saûn tuyeån duïng hôn 200,000 coâng nhaân. xuaát ñöôïc ñöa sang Hoa Kyø ñeå baùn leû. Khoaûng 80 phaàn traêm haøng saûn OÂng Boä Tröôûng noùi, Campuchia xuaát ñöôïc ñöa sang Hoa Kyø. Cham môùi nhaän ñöôïc chöa ñaày 40 phaàn Prasidh noùi, oâng quan taâm ñeán hoaøn traêm quota haøng may xuaát khaåu caûnh cuûa caû nhöõng ngöôøi ñieàu haønh haøng naêm sang Hoa Kyø maëc duø nay xöôûng laãn caùc coâng nhaân. Trong baøi vieát cho truyeàn thanh truyeàn hình, chuùng ta laøm cho khaùn thính giaû chuù yù ngay vôùi ñoaïn môû ñaàu trong saùng, ngaén goïn ñi thaúng vaøo ñieåm chính. Ghi nhaän caáu truùc ñôn giaûn cuûa caâu vaên. 123
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình Chuùng ta baét ñaàu vôùi Boä Tröôûng Thöông maïi ñeå khaùn thính giaû bieát ngay veà nguoàn goác cuûa tin naøy. Chuùng ta duøng thì hieän taïi ñeå cho thaáy caûm giaùc töùc thôøi. Ñoaïn môû ñaàu trong baøi vieát cho baùo in ñeà caäp ñeán caû hai yeáu toá: xöôûng may vaø neàn kinh teá Hoa Kyø. ÔÛû ñaây, neàn kinh teá Hoa Kyø ñöôïc ñaët xuoáng ñoaïn thöù nhì ñeå phaàn môû ñaàu ngaén goïn, ñôn giaûn vaø deã hieåu. Cuøng moät muïc ñích, chuùng ta ñeå teân cuûa vò Boä Tröôûng naøy xuoáng ñoïan thöù nhì. Trong ñoaïn thöù nhì, chuùng ta noùi roõ teân cuûa vò boä tröôûng vaø oâng noùi khi naøo. Chuùng ta duøng ‘hoâm nay’ vì phoùng vieân radio vaø TV töôøng thuaät veà dieãn bieán trong ngaøy xaåy ra söï kieän. Trong ñoaïn ba, töø ‘vaø’ ñöôïc duøng ñeå baéc caàu sang döõ kieän keá tieáp. Trong caùch vieát cho truyeàn thanh truyeàn hình, baét ñaàu caâu baèng töø ‘vaø’ laø caùch hay ñeå giöõ cho caùc caâu vaên ngaén vaø ñeå cho caâu chuyeän dieãn tieán trieån troâi chaåy. Trong ñoaïn boán, chuùng ta laïi duøng thì hieän taïi cho khaùn thính giaû thaáy laø caùc dieãn bieán ñoù ñang xaåy ra. Trong ñoaïn cuoái, chuùng ta duøng ít boái caûnh hôn laø baøi vieát cho baùo in vì (1) chuùng ta coù ít thi giôø hôn cho moät baûn tin truyeàn thanh truyeàn hình, vaø (2) khaùn thính giaû khoâng nhôù ñöïôc nhieàu chi tieát. Sau ñaây laø baøi vieát thöù nhì cho baùo in, ñaêng treân tôø The Cambodia daily (Nhaät baùo Campuchia). Taøi xeá taéc xi baát maõn chaën ñöôøng 6A Khoaûng 20 taøi xeá taéc xi baát bình tröôùc luaät môùi cuûa thaønh phoá khoâng cho hoï vaøo Phnompenh, ñaõ chaën moät ñoaïn ñöôøng treân Quoác Loä 6A vaøo thöù ba vöøa roài, gaây keït xe trong moät tieáng ñoàng hoà. Saùu xe cöùu hoûa ñaõ ñöïôc phaùi ñeán ñeå giaûi taùn caùc taøi xeá naøy. Hoï caõi vaõ vôùi caûnh saùt vaø caùc vieân chöùc 124
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình khaùc ñang tìm caùch ngaên khoâng cho xe cuûa hoï vaøo trong thaønh phoá. Thöù ba vöøa roài laø ngaøy ñaàu tieân aùp duïng luaät caám taéc xi vaøo trong thaønh phoá töø caùc tænh phía Baéc. Caùc vieân chöùc cho bieát leänh caám naøy nhaèm giaûm bôùt naïn uøn taéc vaø laøm cho thaønh phoá ñeïp hôn. Taéc xi nay phaûi ñaäu tröôùc chôï Prek Leap, khoaûng 5 km beân ngoaøi thaønh phoá vaø ñoå khaùch xuoáng ñeå khaùch ñi tieáp baèng xe buyùt vaøo Phnompenh. Taøi xeá taéc xi noùi: ñieàu naøy baát coâng vì coâng ty vaän taûi Ho Wah Genting cuûa Malaysia ñöôïc caáp giaáy pheùp chaïy xe buyùt töø Phnompenh ñeán Prek Leap vaø töø Prek Leap ra caùc tænh. ‘Neáu Ho Wah ñöôïc pheùp laøm nhö vaäy thì chuùng toâi, caùc taøi xeá taéc xi, khoâng coøn kieám tieàn ñöïôc nöõa vì haønh khaùch seõ xuoáng xe buyùt naøy ñeå leo leân xe buyùt khaùc’ Houn Hak, moät taøi xeá taéc xi chuyeân chôû haønh khaùch qua laïi Kompong Cham, noùi. Sin Phearom, Phuï taù quaûn lyù cho coâng ty Ho Wah noùi, taøi xeá taéc xi khoâng neân can thieäp vaøo coâng vieäc laøm aên cuûa Ho Wah vì coâng ty naøy ñaõ ñöôïc giaáy pheùp cuûa Boä Coâng Chính vaø thaønh phoá ñeå chaïy caùc xe buyùt ñoù. OÂng noùi, coâng ty oâng ñaõ coá gaéng giuùp taøi xeá taéc xi ñòa phöông baèng caùch giaûm bôùt caùc chuyeán xe töø Prek Leap ñeán caùc tænh, töø 12 chuyeán xuoáng coøn 7 chuyeán moãi ngaøy. ‘Neáu chuùng toâi khoâng ñaàu tö ôû ñaây ñöôïc, chuùng toâi seõ ra ñi vaø noùi vôùi caùc coâng ty baïn ñöøng vaøo ñaàu tö nöõa’, Sin Phearom noùi. Nhem Saran, Giaùm ñoác Cuïc Coâng chính cuûa thaønh phoá noùi, taøi xeá taéc xi neân chuù troïng ñeán vieäc caûi thieän chaát löïông dòch vuï cuûa hoï thay vì traùch cöù coâng ty Ho Wah 125
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình ‘Toâi cho raèng ngöôøi daân choïn ñi xe buyùt cuûa Ho Wah vì hoï ñöïôc an toaøn, xe coù maùy laïnh vaø thoaûi maùi’, oâng noùi. Baøi naøy coù theå vieát thaønh phoùng söï truyeàn thanh truyeàn hình. Moät phoùng söï truyeàn thanh truyeàn hình laø moät söï pha troän giöõa lôøi cuûa phoùng vieân, vaø ít nhaát moät lôøi trích daãn cuûa moät ngöôøi trong cuoäc vaø, ñoâi khi, aâm thanh nôi xaåy ra söï kieän hoaëc nhaïc. Caâu chuyeän veà xöôûng may chæ laø lôøi toùm löôïc moät soá döõ kieän coù thaät, vì vaäy thích hôïp hôn cho moät gioïng töôøng thuaät duy nhaát do moät phaùt thanh vieân ñoïc leân. Trong moät phoùng söï TTTH, caùch vieát khoâng caàn phaûi chaët cheõ nhö trong baûn tin thôøi söï, baïn coù nhieàu thì giôø hôn ñeå theâm vaøo baøi moät ít maàu saéc. Nhöng caùc nguyeân taéc cô baûn vaãn y nhö cuõ. Keå caâu chuyeän moät caùch giaûn dò, tröïc tieáp vaø hôïp lyù. Trong moät phoùng söï TTTH, baïn coù lôïi theá hôn vì coù theå duøng tröïc tieáp lôøi cuûa ngöôøi khaùc. Baïn phaûi coá gaéng heát söùc ñeå cho ngöôøi trong chuyeän keå veà caâu chuyeän vôùi lôøi leõ cuûa chính hoï. Nhöõng caâu trích daãn ngaén goïn duøng trong caùc phoùng söï truyeàn thanh thöôøng ñöôïc goïi laø ‘clip’-caâu trích. Haõy xem xeùt ñeán caùch vieát baøi phoùng söï TTTH sau ñaây. Neân nhôù raèng, baøi naøy ñöôïc truyeàn ñi cuøng ngaøy xaåy ra söï kieän. Ñoaïn môû ñeà, duøng ñeå ñeà Phaùt thanh vieân caäp caâu chuyeän, thöôøng do phaùt thanh vieân ñoïc. Tieáp Hoâm nay, giao thoâng bò taéc ngheõn ñaáy, phoùng vieân trình baày baøi cuûa hoï. Ñieàu naøy trong hôn moät tieáng ñoàng hoà treân moät khieán cho caâu chuyeän trong nhöõng quoác loä quan troïng nhaát mang saéc thaùi caäp nhaät vaø daãn vaøo Phnompenh, khi 20 taøi xeá taéc tieán trieån nhanh. Chuù yù xi bieåu loä söï töùc giaän cuûa hoï baèng haønh chuùng ta ñeå teân cuûa quoác loä naøy xuoáng döôùi ñeå cho ñoäng phaûn ñoái. Coù maët taïi choã, phoùng ñoaïn môû ñeà ñöôïc deã hieåu. vieân Kay Kimsong cuûa ñaøi chuùng toâi: 126
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình Phoùng vieân Kay Kimsong Ñoïan keá tieáp laø hình aûnh cuûa cuoäc phaûn ñoái cuøng vôùi lôøi Quoác loä 6A chæ ñöïôc khai thoâng khi töôøng thuaät cuûa phoùng vieân saùu chieác xe cöùu hoûa ñöôïc ñieàu ñeán ñeå hoaëc laø ñoïc sau ñoù trong giaûi taùn caùc taøi xeá naøy, hoï caõi vaõ vôùi phoøng ghi aâm cuûa ñaøi, hoaëc laø töôøng thuaät ngay taïi choã. caûnh saùt ñang ngaên khoâng cho hoï ñöa xe vaøo trong thaønh phoá. Hoâm nay laø ngaøy ñaàu tieân aùp duïng Nhöõng gì xaåy ra keá tieáp. Cuõng luaät caám xe taéc xi töø caùc tænh phía baéc gioáng nhö baøi vieát treân baùo in, nhöng chuùng ta duøng vaøo thaønh phoá. nhöõng töø giaûn dò hôn. Caùc Caùc vieân chöùc cho bieát leänh caám khaùn thính giaû chæ coù moãi moät cô hoäi ñeå theo doõi phoùng söï naøy nhaèm muïc ñích giaûm bôùt naïn uøn naøy, cho neân hoï seõ deã hieåu taéc vaø laøm cho thaønh phoá ñeïp hôn. hôn vôùi nhöõng lôøi leõ giaûn dò. Taéc xi nay phaûi ñaäu tröùôc chôï Prek Leap, khoaûng 5 km beân ngoøai thaønh Cuõng gioáng nhö trong baøi vieát phoá, vaø ñoå khaùch xuoáng ñeå khaùch ñi cho baùo in, khaùn thính giaû tieáp baèng xe buyùt vaøo Phnompenh. caàn sôùm bieát veà boái caûnh ñeå hieåu caâu chuyeän muoán noùi gì. Phoùng vieân Kay Kimsong töôøng Löu yù ñeán lôøi leõ tieáp tuïc giaûn thuaät tieáp: dò. Ví duï“Phaûi döøng laïi” hay hôn laø “Bò yeâu caàu phaûi döøng Söï töùc giaän ñöïôc bieåu loä raát maïnh, laïi” nhaát laø ñoái vôùi coâng ty vaän taûi Ho Wah Genting, haõng xe buyùt ñöïôc caáp giaáy pheùp chôû khaùch töø Phnompenh ra chôï Quan ñieåm cuûa taøi xeá taéc xi. Prek Leap vaø roài ñi tieáp ra caùc tænh. Cuõng vaäy, lôøi leõ caàn giaûn dò hôn laø vieát cho baùo in. Quan Huon Hak, moät taøi xeá taéc xi chaïy troïng hôn nöõa, trích daãn lôøi ñöøông Kompong Cham giaûi thích: Huon Hak khieán cho chuùng ta nghe ñöïôc caû noãi töùc giaän cuûa Trích lôøi Huon Hak: anh, vì theá, aûnh höôûng cuûa ‘’Hoï ñang cöôùp mieáng aên cuûa caâu chuyeän ñeán tình caûm cuûa khaùn thính giaû maïnh hôn. chuùng toâi. Neáu Ho Wah ñöïôc pheùp laøm nhö vaäy, taøi xeá taéc xi chuùng toâi seõ khoâng kieám aên döïôc nöõa vì haønh khaùch seõ xuoáng xe buyùt naøy ñeå leo leân xe buùyt khaùc.’ 127
Chöông 14: Vieát cho phaùt thanh, truyeàn hình Nhöng leân tieáng thay maët cho coâng ty, phuï taù Quaûn lyù Sin Phearon nhaát möïc khoâng ñoàng yù: Hai trích daãn nöõa theâm phaàn lyù thuù vaø laøm caân ñoái caâu Trích lôøi Sin Phearon: chuyeän qua caùc quan ñieåm khaùc nhau. Taát caû ñeàu gaây ‘’Thöû nhìn xem, nhöõng ngöôøi naøy aûnh höôûng maïnh hôn vì chuùng khoâng coù quyeàn gì can thieäp vaøo coâng ta nghe chính ngöôøi trong vieäc laøm aên cuûa chuùng toâi. Chuùng toâi cuoäc noùi leân yù kieán cuûa hoï. coù giaáy pheùp cuûa Boä Coâng chính vaø thaønh phoá ñeå chaïy caùc tuyeán xe buyùt ñoù. Chuùng toâi ñaõ coá gaéng gíuùp hoï baèng caùch caét bôùt caùc chuyeán xe haøng ngaøy, töø 12 chuyeán xuoáng coøn 7 chuyeán. Neáu chuùng toâi khoâng ñaàu tö ñöôïc ôû ñaây nöõa, chuùng toâi seõ ra ñi vaø baûo baïn beø ñöøng ñaàu tö vaøo ñaây.’’ Phoùng vieân Kay Kimsong: Vaø Nhem Saran, Giaùm ñoác Cuïc Coâng chính cuûa thaønh phoá, coù veû coøn ít thoâng caûm hôn vôùi tình caûnh cuûa taøi xeá taéc xi: Trích lôøi oâng Nhem Saran: Khoâng nhaát thieát luùc naøo cuõng phaûi chaøo ôû cuoái baøi, Hoï neân chuù troïng ñeán vieäc caûi nhöng duøng caùch naøy seõ khieán cho baøi phoùng söï keát thuùc thieän chaát löôïng dòch vuï cuûa hoï thay vì troøn tròa vaø goïn gaøng hôn. traùch cöù coâng ty Ho Wah. Toâi cho raèng ngöôøi daân choïn ñi xe buyùt cuûa Ho Wah vì hoï ñöôïc an toaøn, xe coù maùy laïnh vaø thoaûi maùi. Ñôn giaûn coù vaäy thoâi. Kay Kimsong chaøo keát thuùc baøi: Kay Kimsong, töôøng thuaät töø nôi vöøa ñöôïc khai thoâng, quoác loä 6A daãn vaøo Phnompenh. 128