Chăm sóc sức khỏe phụ nữ part 8

Chia sẻ: ágffq ằefgsd | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:17

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các dấu hiệu cơ năng: đau, sốt, dịch âm đạo, ra máu âm đạo... − Tình trạng khối u: vị trí, mật độ, thể tích, sự di động... − Tình trạng các bộ phận khác, xác định xem khối u có ảnh h−ởng đến các bộ phận khác không nh− chèn ép gây đau, khó tiểu tiện, bán tắc ruột... − Tình trạng dinh dưỡng: người bệnh ăn uống bình thường hay bất thường (nếu bất thường thì hiện tại người bệnh ăn bằng đường nào, chế độ ăn như thế nào, có phù hợp với tình trạng người bệnh...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăm sóc sức khỏe phụ nữ part 8

− C¸c dÊu hiÖu c¬ n¨ng: ®au, sèt, dÞch ©m ®¹o, ra m¸u ©m ®¹o... − T×nh tr¹ng khèi u: vÞ trÝ, mËt ®é, thÓ tÝch, sù di ®éng... − T×nh tr¹ng c¸c bé phËn kh¸c, x¸c ®Þnh xem khèi u cã ¶nh h−ëng ®Õn c¸c bé phËn kh¸c kh«ng nh− chÌn Ðp g©y ®au, khã tiÓu tiÖn, b¸n t¾c ruét... − T×nh tr¹ng dinh d−ìng: ng−êi bÖnh ¨n uèng b×nh th−êng hay bÊt th−êng (nÕu bÊt th−êng th× hiÖn t¹i ng−êi bÖnh ¨n b»ng ®−êng nμo, chÕ ®é ¨n nh− thÕ nμo, cã phï hîp víi t×nh tr¹ng ng−êi bÖnh kh«ng...) − VËn ®éng (kh¶ n¨ng tù vËn ®éng, tù ch¨m sãc nh− thÕ nμo) − Y lÖnh vÒ c¸c xÐt nghiÖm cËn l©m sμng − Y lÖnh vÒ thuèc 1.2. ChÈn ®o¸n ch¨m sãc - nhËn ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc − Ch¨m sãc tinh thÇn − Ch¨m sãc vÖ sinh, ¨n, uèng, ngñ − Ch¨m sãc ®Æc hiÖu liªn quan ®Õn chØ ®Þnh phÉu thuËt. − Tr−êng hîp kh«ng cã chØ ®Þnh phÉu thuËt mμ ®iÒu trÞ néi khoa c¸c vÊn ®Ò ch¨m sãc nh− mét tr−êng hîp ®iÒu trÞ bÖnh phô khoa 1.3. LËp kÕ ho¹ch − Tuú theo t×nh tr¹ng ng−êi bÖnh, lùa chän vÊn ®Ò −u tiªn ch¨m sãc: − Trao ®æi víi ng−êi bÖnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn lμm trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc ng−êi bÖnh ®Ó ng−êi bÖnh yªn t©m vμ c¶m thÊy tho¶i m¸i. − Theo dâi toμn tr¹ng: Ýt nhÊt 1 lÇn/ngμy − Theo dâi c¸c dÊu hiÖu c¬ n¨ng ®Ó ®¸nh gi¸ tiÕn triÓn cña ng−êi bÖnh: Ýt nhÊt 6 giê/ lÇn − Theo dâi ®¹i, tiÓu tiÖn − §éng viªn ng−êi bÖnh vμ ng−êi nhμ ®Ó ng−êi bÖnh bít lo ©u. − Hç trî ng−êi bÖnh trong c¸c vÊn ®Ò: ¨n uèng, vËn ®éng, vÖ sinh... − Thùc hiÖn y lÖnh cña b¸c sÜ vÒ chÕ ®é thuèc, thñ thuËt. − Theo dâi vμ ph¸t hiÖn sím nh÷ng t¸c dông phô hoÆc tai biÕn cña thuèc ®Ó b¸o c¸o víi b¸c sÜ kÞp thêi. − Gi¶i thÝch vμ h−íng dÉn ng−êi bÖnh xö trÝ c¸c t¸c dông phô cña thuèc, ®Æc biÖt trong nh÷ng tr−êng hîp dïng hãa chÊt trÞ liÖu − Hç trî ng−êi bÖnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c xÐt nghiÖm. 121
1.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch Thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch ch¨m sãc ®· lËp. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch cÇn chó ý: − PhÇn lín nh÷ng ng−êi bÖnh khèi u sinh dôc ®· cã tuæi nªn thÓ tr¹ng th−êng yÕu, t©m lý dÔ mÆc c¶m tñi th©n. V× vËy ng−êi hé sinh s¾p xÕp ®Ó ng−êi bÖnh n»m ë c¸c buång bÖnh t−¬ng ®èi yªn tÜnh vμ cïng nh÷ng ng−êi bÖnh kh¸c cïng tuæi. Buång bÖnh ph¶i thuËn tiÖn cho viÖc phôc vô, vÖ sinh − H−íng dÉn ng−êi th©n cña ng−êi bÖnh tr¸nh t©m tr¹ng lo l¾ng, buån rÇu khi ®Õn th¨m ng−êi bÖnh, ®Æc biÖt lμ ng−êi bÖnh ®iÒu trÞ khèi u ¸c tÝnh. − ChÕ ®é dinh d−ìng ®¶m b¶o ®ñ dinh d−ìng nh−ng ph¶i hîp khÈu vÞ, tr¸nh t×nh tr¹ng Ðp ng−êi bÖnh ¨n qu¸ nhiÒu 1 lóc mμ nªn ¨n nhiÒu b÷a. − Theo dâi ®¹i tiÓu tiÖn: nÕu ng−êi bÖnh cã khèi u chÌn Ðp cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn ®¹i, tiÓu tiÖn. NÕu cÇn ph¶i thôt th¸o hoÆc th«ng tiÓu, cÇn chó ý tr¸nh nhiÔm khuÈn ng−îc dßng. 1.5. §¸nh gi¸ Qua qu¸ tr×nh theo dâi vμ ch¨m sãc ng−êi bÖnh, ng−êi hé sinh cÇn ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng ng−êi bÖnh qua c¸c triÖu chøng c¬ n¨ng vμ t×nh tr¹ng toμn th©n ®Ó th«ng b¸o th−êng xuyªn víi b¸c sÜ vμ ®iÒu chØnh chÕ ®é ch¨m sãc thÝch hîp. − NÕu tinh thÇn bÖnh nh©n æn ®Þnh, tho¶i m¸i, yªn t©m ®iÒu trÞ, tin t−ëng vμo kÕt qu¶ ®iÒu trÞ lμ tiÕn triÓn tèt. − NÕu toμn tr¹ng kh«ng kh¸ lªn, tinh thÇn bÖnh nh©n kh«ng æn ®Þnh, kh«ng cho phÐp phÉu thuËt cÇn b¸o b¸c sÜ ®Ó ®iÒu chØnh chÕ ®é ®iÒu trÞ vμ ch¨m sãc bÖnh nh©n cho phï hîp. 2. KÕ ho¹ch ch¨m sãc ng−êi bÖnh sau phÉu thuËt 2.1. NhËn ®Þnh − NhËn ®Þnh lo¹i phÉu thuËt: ®¹i phÉu hay tiÓu phÉu, ®¬n gi¶n hay phøc t¹p, cã biÕn chøng hay kh«ng cã biÕn chøng, vÝ dô: mæ c¾t khèi u, c¾t tö cung b¸n phÇn hoÆc c¾t tö cung hoμn toμn...mæ néi soi hay më bông? − Thêi gian phÉu thuËt kÐo dμi bao l©u − C¸ch thøc g©y mª hay g©y tª? − Thêi gian nhËn bÖnh nh©n giê thø mÊy hoÆc ngμy thø mÊy sau phÉu thuËt 122
− Toμn tr¹ng cña ng−êi bÖnh: + TØnh hoμn toμn hay cßn ¶nh h−ëng cña thuèc mª + Da niªm m¹c + M¹ch, huyÕt ¸p, nhiÖt ®é + H« hÊp: tù thë hay cßn ph¶i hç trî h« hÊp − Tinh thÇn cña ng−êi bÖnh sau phÉu thuËt − T×nh tr¹ng vÕt mæ: kh« hay cã dÞch, cã m¸u... − Kh¸m bông (nÕu mæ khèi u tö cung, buång trøng): bông mÒm hay tr−íng, cã ph¶n øng, cã ®iÓm ®au... − Ra m¸u ©m ®¹o: nÕu cã cÇn x¸c ®Þnh vÞ trÝ, sè l−îng, mμu s¾c... − Kh¶ n¨ng vËn ®éng: tuú theo thêi gian sau mæ, toμn tr¹ng ng−êi bÖnh ®Ó ®¸nh gi¸ vËn ®éng phï hîp hay ch−a − ChÕ ®é dinh d−ìng cña ng−êi bÖnh phï hîp víi phÉu thuËt vμ thêi gian sau phÉu thuËt. − §¹i tiÓu tiÖn − C¸c xÐt nghiÖm cÇn lμm − Y lÖnh cña b¸c sÜ 2.2. ChÈn ®o¸n ch¨m sãc - nhËn ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc − Nguy c¬ rèi lo¹n h« hÊp sau g©y mª néi khÝ qu¶n, do t¨ng tiÕt ®êm d·i. − Nguy c¬ tôt huyÕt ¸p trong tr−êng hîp g©y tª ngoμi mμng cøng. − T×nh tr¹ng liÖt ruét c¬ n¨ng sau phÉu thuËt: tr−íng bông, n«n, bÝ trung ®¹i tiÖn dÉn ®Õn khã thë. − T×nh tr¹ng th«ng tiÓu, n−íc tiÓu. − Theo dâi truyÒn dÞch − Ph¸t hiÖn biÕn chøng sau phÉu thuËt nÕu cã 2.3. LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc cô thÓ phï hîp víi tõng thêi ®iÓm sau mæ cña ng−êi bÖnh, bao gåm: − Theo dâi: + M¹ch, nhiÖt ®é, huyÕt ¸p + H« hÊp: nhÞp thë, kiÓu thë 123
+ TiÕt niÖu + T×nh tr¹ng ra m¸u ©m ®¹o, dÞch vÕt mæ − ChÕ ®é ¨n uèng: cho ¨n uèng sím thiÕt lËp l¹i nhu ®éng ruét. − ChÕ ®é vËn ®éng sím nh»m thiÕt lËp nhu ®éng ruét vμ chèng dÝnh ruét. − §éng viªn ng−êi bÖnh, tr¸nh lo l¾ng qu¸ møc, trao ®æi víi ng−êi bÖnh vÒ tiÕn triÓn cña ng−êi bÖnh hμng ngμy ®Ó ng−êi bÖnh yªn t©m ®iÒu trÞ. − ChÕ ®é vÖ sinh phï hîp víi thêi gian sau mæ: vÖ sinh toμn th©n, vÖ sinh bé phËn sinh dôc ngoμi, lμm thuèc ©m ®¹o (nÕu cã chØ ®Þnh) ... − Thùc hiÖn y lÖnh cô thÓ 2.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch − Trao ®æi víi ng−êi bÖnh vÒ c«ng viÖc cña ng−êi hé sinh trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc ng−êi bÖnh, nh÷ng viÖc cÇn sù phèi hîp cña ng−êi bÖnh hoÆc ng−êi th©n cña hä. − B¶o ®¶m th«ng ®−êng thë tèt, hót ®êm d·i nÕu cã. − D©y truyÒn ®óng tèc ®é, mïa l¹nh cho d©y qua ca n−íc Êm. − Cã thÓ cho uèng khi bÖnh nh©n tØnh hoμn toμn, cho uèng Ýt mét, uèng n−íc läc hoÆc n−íc cã ®iÖn gi¶i. Kh«ng cho dïng n−íc ®−êng, n−íc hoa qu¶, uèng s÷a khi ch−a trung tiÖn. Theo dâi t×nh tr¹ng tr−íng bông, buån n«n, n«n, trung tiÖn, ®¹i tiÖn. − VËn ®éng ngay khi tØnh b»ng c¸ch thay ®æi t− thÕ, co ch©n duçi tay. Chó ý h−íng dÉn tr¸nh chÖch d©y truyÒn. Ngåi dËy, ®i l¹i tuú thuéc tõng bÖnh nh©n hoÆc tõng phÉu thuËt theo chØ ®Þnh cña b¸c sÜ. − Ch¨m sãc tiÕt niÖu: cã t¾c èng th«ng kh«ng, n−íc tiÓu sè l−îng mμu s¾c. NÕu kh«ng cã èng th«ng tiÓu theo dâi t×nh tr¹ng tiÓu tiÖn, sè lÇn ®i tiÓu, sè l−îng, mμu s¾c... 2.5. §¸nh gi¸ − T×nh tr¹ng ng−êi bÖnh tèt dÇn lªn, ¨n uèng tèt, tinh thÇn tho¶i m¸i, ®i l¹i tèt, t×nh tr¹ng vÕt mæ tèt, kh«ng cã biÓu hiÖn ch¶y m¸u hoÆc nhiÔm khuÈn lμ tiÕn triÓn tèt. − Ng−êi bÖnh cã biÓu hiÖn liÖt ruét kÐo dμi, bÝ tiÓu, ch¶y m¸u hoÆc sèt hoÆc cã bÊt kú bÊt th−êng nμo cÇn b¸o c¸o ngay b¸c sÜ cã chÕ ®é ®iÒu chØnh phï hîp 124
tù l−îng gi¸ Tr¶ lêi ng¾n c¸c c©u tõ 1 ®Õn 5 C©u 1. KÓ tªn 3 lo¹i u nang c¬ n¨ng cña buång trøng C©u 2. M« t¶ 4 triÖu chøng c¬ n¨ng cña u x¬ tö cung C©u 3. KÓ 6 yÕu tè nguy c¬ cña ung th− cæ tö cung. C©u 4. M« t¶ 3 triÖu chøng l©m sμng cña ung th− niªm m¹c tö cung C©u 5. KÓ 5 yÕu tè nguy c¬ cña ung th− niªm m¹c tö cung. Ph©n biÖt §óng - Sai trong c¸c c©u tõ 6 ®Õn 15 Néi dung §óng Sai C©u 6. C¸c khèi u sinh dôc hay gÆp ë ®é tuæi trªn 35 C©u 7. TÊt c¶ c¸c khèi u vó ph¶i phÉu thuËt C©u 8. U nang buång trøng c¬ n¨ng cã thÓ tù mÊt ®i C©u 9. U nang buång trøng khi cã biÓu hiÖn ®au, nªn nghÜ ®Õn xo¾n nang C©u 10. C−êng kinh, rong kinh trªn mét phô n÷ tõ tr−íc ®Õn nay kinh nguyÖt b×nh th−êng, cã thÓ lµ biÓu hiÖn cña u x¬ tö cung. C©u 11. U x¬ tö cung cã nguy c¬ ung th− hãa cao C©u 12. Khi ph¸t hiÖn ra u x¬ tö cung, cÇn ph©n biÖt víi u nang buång trøng C©u 13. Ng−êi phô n÷ cã biÓu hiÖn ra m¸u sau giao hîp, cÇn lo¹i trõ ung th− cæ tö cung tr−íc khi chÈn ®o¸n c¸c bÖnh kh¸c. C©u 14. TÊt c¶ c¸c h×nh th¸i viªm cæ tö cung ®Òu cã nguy c¬ ung th− hãa. C©u 15. Ng−êi phô n÷ ®· hÕt kinh 2 n¨m, nay thÊy ra m¸u ©m ®¹o, ph¶i nghÜ ®Õn ung th− niªm m¹c tö cung Chän c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt trong c¸c c©u tõ 16 ®Õn 20 C©u 16. TriÖu chøng sím cña ung th− cæ tö cung lμ: A. Rong kinh B. KhÝ h− nhiÒu C. Ra m¸u ©m ®¹o sau giao hîp D. Chu kú kinh nguyÖt ng¾n h¬n tr−íc E. Tói cïng bªn hÑp, cøng C©u 17. DÊu hiÖu nghÜ ®Õn u x¬ tuyÕn vó A. §au vó tr−íc khi hμnh kinh vμ mÊt ®i sau khi s¹ch kinh. 125
B. Kh¸m vó thÊy nh÷ng m¶ng cøng C. Kh¸m thÊy khèi u ch¾c ®Òu, h×nh trßn hoÆc h×nh trøng, kh«ng ®au D. Khèi u di ®éng h¹n chÕ C©u 18. Khèi u sinh dôc nμo kh«ng ph¶i phÉu thuËt A. U x¬ tö cung B. U nang n−íc C. U nang hoμng thÓ D. U nang nhÇy E. U nang b× C©u 19. Tr−êng hîp nμo ®iÒu trÞ b»ng progestagen cã hiÖu qu¶ A. X¬ nang tuyÕn vó B. U nang nhÇy C. Ung th− cæ tö cung D. Ung th− niªm m¹c tö cung E. U x¬ tö cung d−íi phóc m¹c C©u 20. Khèi u sinh dôc nμo g©y thiÕu m¸u nhiÒu A. U x¬ tuyÕn vó B. U nang buång trøng C. Ung th− cæ tö cung D. Ung th− niªm m¹c tö cung E. U x¬ tö cung 126
Bμi 10 Rß bμng quang - ©m ®¹o Môc tiªu 1. Nãi ®−îc 5 nguyªn nh©n g©y rß bμng quang - ©m ®¹o. 2. KÓ ®−îc c¸c triÖu chøng rß bμng quang - ©m ®¹o. 3. Tr×nh bμy ®−îc ph−¬ng ph¸p ®iÒu trÞ rß bμng quang - ©m ®¹o. Rß tiÕt niÖu lμ sù nèi th«ng gi÷a ®−êng tiÕt niÖu víi mét c¬ quan l©n cËn, qua ®ã n−íc tiÓu cã thÓ tho¸t ra ngoμi. Th−êng gÆp nhÊt, ®ã lμ rß bμng quang - ©m ®¹o. 1. Nguyªn nh©n Cã thÓ m¾c ph¶i hoÆc bÈm sinh. Tuy nhiªn, nguyªn nh©n m¾c ph¶i, chiÕm tû lÖ cao. C¸c nguyªn nh©n hay gÆp lμ: − Thμnh ©m ®¹o vμ bμng quang bÞ r¸ch trong phÉu thuËt s¶n khoa, nh− khi ®Èy bμng quang ®Ó mæ ngang ®o¹n d−íi lÊy thai, nhÊt lμ trong tr−êng hîp cã vÕt mæ cò. − Thμnh bμng quang bÞ ho¹i tö do ®Çu thai nhi chÌn Ðp vμo x−¬ng mu, khi chuyÓn d¹ kÐo dμi vμ khã kh¨n. − Forceps cao, bμng quang ch−a th«ng tiÓu. − Vïng thμnh bμng quang béc lé bÞ r¸ch hoÆc bÞ xuyªn thñng, khi mæ c¾t tö cung. − Báng do bøc x¹ khi ®iÒu trÞ ung th− cæ tö cung. Lo¹i rß nμy th−êng x¶y ra sau khi ®iÒu trÞ nhiÒu n¨m. − Cã thÓ bÈm sinh: bμng quang hay niÖu qu¶n phô l¹c chç, cã thÓ ®æ vμo ©m ®¹o. BÖnh c¶nh nμy th−êng ®−îc ph¸t hiÖn ra trong thêi kú cßn th¬ Êu. 2. BÖnh häc − NÕu nguyªn nh©n do r¸ch khi phÉu thuËt, sÏ thÊy ngay, v× n−íc tiÓu sÏ theo ®−êng r¸ch ch¶y ra ngoμi. − NÕu nguyªn nh©n lμ ho¹i tö do chÌn Ðp, vïng bÞ th−¬ng sÏ bÞ ho¹i tö vμ n−íc tiÓu sÏ ch¶y ra sau ®Î khã vμi ngμy. 127
C¸c lç rß bμng quang - ©m ®¹o cã xu h−íng tù liÒn, nhê tæ chøc h¹t ph¸t triÓn, do x¬ hãa vμ do co rót l¹i. Song mét ®«i khi tån t¹i l©u, ¶nh h−ëng ®Õn h¹nh phóc, søc kháe cña ng−êi bÖnh. C¸c yÕu tè c¶n trë sù liÒn sÑo ®ã lμ: n−íc tiÓu ch¶y ra liªn tôc, nhiÔm khuÈn, hoÆc tån t¹i c¸c yÕu tè g©y bÖnh, nh− ung th− hoÆc ho¹i tö do bøc x¹ ch¼ng h¹n. 3. TriÖu chøng vµ chÈn ®o¸n lç rß − BÊt th−êng vÒ tiÓu tiÖn + ChÈn ®o¸n th−êng dÔ, sau mét sè yÕu tè nguy c¬, ng−êi bÖnh thÊy n−íc ch¶y ra ë c¬ quan sinh dôc ngoμi, cã mïi khai. + Trong mét sè tr−êng hîp, ng−êi bÖnh vÉn cã thÓ ®i tiÓu ®−îc vμ vÉn cã n−íc bÊt th−êng ch¶y ra, lμm bÈn −ít c¬ quan sinh dôc ngoμi, khiÕn ng−êi bÖnh ph¶i ®Õn kh¸m. + Sãn tiÓu còng lμ mét triÖu chøng th−êng gÆp, cã thÓ xuÊt hiÖn ngay sau khi bÞ chÊn th−¬ng, nh−ng th−êng ®¸i khã, ®¸i ra m¸u nhiÒu ngμy víi c¸c triÖu chøng nhiÔm khuÈn ®−êng tiÕt niÖu, tr−íc khi cã dÊu hiÖu n−íc tiÓu th−êng xuyªn ch¶y ra ngoμi ©m hé. − DÞch ©m ®¹o bÊt th−êng − §au r¸t da vïng ©m hé vμ tÇng sinh m«n. − Da vïng tÇng sinh m«n cã thÓ bÞ báng, viªm ®á, cã thÓ bÞ loÐt. Ên vμo rÊt ®au. − Kh¸m b»ng má vÞt: khi ®Æt má vÞt cã thÓ lμm cho ng−êi bÖnh ®au, quan s¸t thÊy vïng thμnh tr−íc ©m ®¹o, hoÆc ë cïng ®å tr−íc cña ©m ®¹o cã mét lç rß n−íc tiÓu ®ang ch¶y, bê cña lç rß cã thÓ x¬ chai, nÕu bÖnh ®Ó l©u. KÝch th−íc cña lç rß cã thÓ kh«ng thÊy cho ®Õn réng 2cm. Cã nhiÒu lç rß nhá cã thÓ tù liÒn sau mét thêi gian (tõ 3 - 5 th¸ng). − Tr−êng hîp lç rß khã thÊy, ta cã thÓ tiÕn hμnh th¨m dß víi viÖc b¬m xanh methylen vμo bμng quang vμ quan s¸t chÊt mμu ch¶y ra ë ©m ®¹o. Cã thÓ chôp phim víi chÊt c¶n quang, ®Ó thÊy ®−êng rß trong tr−êng hîp phøc t¹p. 128
1. Rß bµng quang - ©m ®¹o: lo¹i hay 7. Rß vßm ©m ®¹o sau phÉu thuËt gÆp nhÊt c¾t tö cung 2. Rß niÖu ®¹o - bµng quang - ©m ®¹o: sãn n−íc tiÓu do stress th−êng x¶y ra sau khi ®ãng lç rß 3. Rß niÖu ®¹o - ©m ®¹o: ®©y lµ lo¹i lç rß duy nhÊt kh«ng g©y ra hiÖn t−îng sãn n−íc tiÓu 4. Rß quang quang - cæ tö cung - ©m ®¹o: do r¸ch tö cung khi ®Î 8. Rß niÖu qu¶n - ©m ®¹o: x¶y ra sau khi 5. Rß tö cung - bµng quang - ©m ®¹o: niÖu qu¶n bÞ tæn th−¬ng trong phÉu do r¸ch ®o¹n d−íi vµ bµng quang. thuËt c¾t tö cung 6. Rß bµng quang - ruét: cã thÓ xuÊt hiÖn do nhiÔm khuÈn sau phÉu thuËt lín hoÆc do lao H×nh 29: VÞ trÝ c¸c lç rß bµng quang - ©m ®¹o 4. Ch¨m sãc vµ §iÒu trÞ Th−êng rß bμng quang - ©m ®¹o lμ ph¶i mæ. §©y lμ mét phÉu thuËt t¹o h×nh ®ßi hái kü n¨ng cao, nh−ng viÖc ch¨m sãc còng kh«ng kÐm phÇn quan träng. − NÕu ph¸t hiÖn ngay sau ®Î, cã thÓ kh©u ngay. − NÕu ph¸t hiÖn muén, ph¶i chê 2 th¸ng cho bê lç rß trë thμnh sÑo vμ hÕt viªm nhiÔm, råi míi mæ (trªn thùc tÕ l©m sμng th−êng sau ®Î 4 - 6 th¸ng sÏ mæ). + Tr−íc mæ: cÇn ®iÒu trÞ kh¸ng sinh chèng nhiÔm khuÈn ®−êng tiÕt niÖu. + Sau mæ: vai trß cña ng−êi hé sinh rÊt quan träng, v× viÖc ch¨m sãc lμ quan träng hμng ®Çu. Ph¶i gi÷ èng dÉn l−u bμng quang liªn tôc trong 10 - 14 ngμy. Hμng ngμy ph¶i b¬m röa bμng quang b»ng xanh methylen 2 lÇn, ®Ó èng dÉn l−u kh«ng t¾c, ®ång thêi ®Ó chèng viªm bμng quang. Mçi lÇn röa, b¬m kh«ng qu¸ 10ml, cho tho¸t hÕt, råi míi b¬m tiÕp. 129
Tr¸nh lμm c¨ng bμng quang, v× sÏ ¶nh h−ëng ®Õn vÕt mæ ®ãng rß. Dïng kh¸ng sinh phèi hîp chèng nhiÔm khuÈn. 5. Dù phßng Theo dâi chuyÓn d¹, xö trÝ kÞp thêi, tr¸nh chuyÓn d¹ kÐo dμi . TiÕn hμnh thñ thuËt ®óng chØ ®Þnh, ®óng kü thuËt. 6. Ch¨m sãc Tuú tõng tr−êng hîp mμ cã chØ ®Þnh ch¨m sãc vμ ®iÒu trÞ kh¸c nhau. Nh×n chung nÕu rß míi ph¸t hiÖn ra cã chØ ®Þnh v¸ rß lu«n. Tr−êng hîp nÕu kh«ng ph¸t hiÖn sím, th−êng ch¨m sãc vμ phÉu thuËt v¸ rß sau 2 th¸ng. V× vËy trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc chia 2 giai ®o¹n: giai ®o¹n tr−íc vμ sau phÉu thuËt. KÕt qu¶ cña cuéc v¸ rß ngoμi vÊn ®Ò kü thuËt th× ch¨m sãc cã vai trß rÊt quan träng b¶o ®¶m sù thμnh c«ng cña kü thuËt nμy. 6.1. Ch¨m sãc tr−íc phÉu thuËt 6.1.1. NhËn ®Þnh − Toμn tr¹ng ng−êi bÖnh − VÞ trÝ rß, tr−êng hîp khã kh¨n ph¶i b¬m xanh methylen − Nguyªn nh©n rß − Thêi gian rß − T×nh tr¹ng vÕt rß: ®¬n gi¶n hay phøc t¹p; to hay nhá; cã viªm nhiÔm, loÐt kÌm theo kh«ng?... 6.1.2. ChÈn ®o¸n ch¨m sãc - nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc Tuú thêi gian rß mμ cã chØ ®Þnh kh¸c nhau. + NÕu rß míi, cã chØ ®Þnh ®ãng rß ngay. + NÕu ph¸t hiÖn ra muén, cÇn cã kÕ ho¹ch ch¨m sãc tuú cô thÓ tõng ng−êi bÖnh. Cô thÓ lμ: − Ch¨m sãc toμn th©n nh− c¸c phÉu thuËt phô khoa kh¸c. − Tinh thÇn lo l¾ng, mÖt mái, lu«n c¨ng th¼ng − Ch¨m sãc t¹i chç: th−êng ng−êi bÖnh rß l©u cã biÓu hiÖn viªm loÐt t¹i chç do cã n−íc tiÓu vμ ng−êi bÖnh ph¶i dïng b¨ng vÖ sinh kÐo dμi 6.1.3. LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc − Ch¨m sãc tinh thÇn − Chó ý chÕ ®é dinh d−ìng ®ñ chÊt ®Ó gióp liÒn lç rß nÕu nhá − ChÕ ®é vÖ sinh toμn th©n vμ ®Æc biÖt lμ vÖ sinh t¹i chç tr¸nh viªm loÐt 130
6.1.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch − §éng viªn gÇn gòi ng−êi bÖnh, th«ng c¶m vμ chia sÎ víi hä. §Æc biÖt lμ nh÷ng tr−êng hîp rß do tai biÕn cña phÉu thuËt, thñ thuËt, bÖnh nh©n lu«n cã xu h−íng cho r»ng ®ã lμ lçi cña nh©n viªn y tÕ. − ¨n uèng ®ñ vÒ sè l−îng vμ chÊt l−îng. T¨ng c−êng ®¹m nh− thÞt, c¸, trøng, s÷a. − Röa, vÖ sinh bé phËn sinh dôc ngoμi, thay b¨ng vÖ sinh nhiÒu lÇn trong ngμy. Chó ý dïng b¨ng vÖ sinh mÒm, s¹ch sÏ. 6.1.5. NhËn ®Þnh kÕt qu¶ − NÕu trong qu¸ tr×nh ch¨m sãc, vÕt rß nhá cã thÓ tù liÒn. − NÕu lç rß lín kh«ng liÒn, thÓ tr¹ng tèt, t¹i chç kh«ng viªm nhiÔm chç v¸ rß 6.2. Ch¨m sãc sau phÉu thuËt 6.2.1. NhËn ®Þnh − NhËn ®Þnh chung: nh− mét phÉu thuËt phô khoa − VÊn ®Ò quyÕt ®Þnh cho sù thμnh c«ng cña phÉu thuËt lμ bμng quang ph¶i lu«n xÑp. V× vËy theo dâi èng th«ng niÖu ®¹o lμ cÇn thiÕt (l−îng n−íc tiÓu l−u th«ng) 6.2.2. ChÈn ®o¸n ch¨m sãc vμ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc − Nguy c¬ do g©y mª gièng nh− mét phÉu thuËt phô khoa. − Nguy c¬ kh«ng thμnh c«ng do t¾c èng th«ng niÖu ®¹o hoÆc do thiÓu d−ìng. − Nguy c¬ nhiÔm khuÈn t¹i chç hoÆc nhiÔm khuÈn ng−îc dßng. − T− vÊn cho bÖnh nh©n c¸ch ®Ó b¶o vÖ kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cña lÇn nμy. 6.2.3. LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc − Nh− mét phÉu thuËt phô khoa th«ng th−êng: chó ý chÕ ®é ¨n uèng vμ vËn ®éng. − VÖ sinh toμn th©n vμ t¹i chç. − Ch¨m sãc èng th«ng niÖu ®¹o − ChÕ ®é thuèc theo y lÖnh b¸c sÜ − T− vÊn ch¨m sãc sau ra viÖn vμ c¸ch b¶o vÖ nÕu cßn sinh ®Î lÇn sau. 6.2.4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch Ch¨m sãc chung nh− sau mét phÉu thuËt phô khoa th«ng th−êng. ¨n ®ñ chÊt cho vÕt rß nhanh liÒn. Uèng ®ñ n−íc. H−íng dÉn bÖnh nh©n vËn ®éng thÝch hîp v× bÖnh nh©n cã èng th«ng bμng quang nªn h¹n chÕ vËn ®éng h¬n c¸c phÉu thuËt kh¸c. 131
− VÖ sinh toμn th©n vμ t¹i chç − Ch¨m sãc th«ng tiÓu: l−u èng th«ng bμng quang liªn tôc 10-14 ngμy. Hμng ngμy theo dâi sè l−îng, mμu s¾c n−íc tiÓu. VÖ sinh b¬m röa bμng quang b»ng xanh methylen. Mçi lÇn 10 ml sau ®ã th¸o s¹ch kh«ng ®Ó bμng quang c¨ng. − Dïng kh¸ng sinh toμn th©n chèng nhiÔm khuÈn. − T− vÊn ch¨m sãc sau ra viÖn: nÕu lÇn sau cã thai ph¶i ®−îc ch¨m sãc ë tuyÕn cã c¬ së phÉu thuËt, kh«ng ®Ó chuyÓn d¹ kÐo dμi, nÕu cÇn phÉu thuËt lÊy thai ®Ó b¶o vÖ kÕt qu¶ phÉu thuËt lÇn tr−íc. 6.2.5. NhËn ®Þnh − NÕu toμn tr¹ng kh¸ lªn, bÖnh nh©n ¨n uèng b×nh th−êng, n−íc tiÓu trong, sè l−îng b×nh th−êng, kh«ng sèt lμ diÔn biÕn tèt. − NÕu cã biÓu hiÖn nhiÔm khuÈn, èng th«ng tiÓu t¾c kh«ng xö trÝ kÞp thêi, khi rót èng th«ng niÖu ®¹o vÉn rß n−íc tiÓu ... diÔn biÕn xÊu. CÇn ph¸t hiÖn sím c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng ®Ó cã kÕ ho¹ch ch¨m sãc vμ ®iÒu trÞ kÞp thêi. Tù l−îng gi¸ Tr¶ lêi ng¾n c¸c c©u tõ 1- 3 C©u 1. KÓ 5 nguyªn nh©n g©y rß bμng quang - ©m ®¹o C©u 2. M« t¶ 3 biÓu hiÖn bÊt th−êng vÒ tiÓu tiÖn trong rß bμng quang - ©m ®¹o. C©u 3. M« t¶ 4 viÖc ph¶i lμm trong ch¨m sãc sau mæ rß bμng quang - ©m ®¹o. Ph©n biÖt §óng - Sai trong c¸c c©u tõ 4 - 10 Néi dung §óng Sai C©u 4. ChuyÓn d¹ kÐo dµi cã nguy c¬ cao g©y rß bµng quang - ©m ®¹o C©u 5. Sau ®Î s¶n phô cã biÓu hiÖn sãn tiÓu, cÇn kiÓm tra xem cã rß bµng quang ©m ®¹o kh«ng C©u 6. TÊt c¶ c¸c lç rß bµng quang - ©m ®¹o nhá sau ®Î cã thÓ tù liÒn ®−îc. C©u 7. TÊt c¶ c¸c lç rß bµng quang - ©m ®¹o ®Òu ph¶i mæ sau 2 th¸ng C©u 8. Tr−íc mæ ®ãng lç rß bµng quang - ©m ®¹o bao giê còng ph¶i ®iÒu trÞ khái nhiÔm khuÈn ®−êng tiÕt niÖu C©u 9. Mäi tr−êng hîp ®iÒu trÞ ung th− b»ng tia x¹ ®Òu cã thÓ g©y rß bµng quang - ©m ®¹o C©u 10. B¬m xanh methylen vµo bµng quang, võa cã gi¸ trÞ chÈn ®o¸n, võa cã t¸c dông ®iÒu trÞ. 132
Bμi 11 V« sinh Môc tiªu 1. §Þnh nghÜa ®−îc v« sinh nguyªn ph¸t vμ v« sinh thø ph¸t. 2. KÓ ®−îc c¸c b−íc th¨m dß chÈn ®o¸n mét cÆp vî chång v« sinh. 1. Më ®Çu Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò v« sinh lμ mét nhiÖm vô trong ch−¬ng tr×nh ®iÒu hoμ sinh s¶n. §iÒu trÞ v« sinh lμ mét nhu cÇu cÊp thiÕt cho nh÷ng cÆp vî chång hiÕm con, nh»m ®¶m b¶o h¹nh phóc gia ®×nh vμ ph¸t triÓn hμi hoμ víi x· héi. Theo thèng kª cho thÊy, cã kho¶ng 8% - 12% cÆp vî chång bÞ hiÕm muén vμ v« sinh, tû lÖ nμy thay ®æi theo tõng vïng trªn thÕ giíi. Hμng n¨m cã vμo kho¶ng 2 triÖu cÆp v« sinh míi vμ con sè nμy ngμy cμng gia t¨ng. 2. §Þnh nghÜa vÒ v« sinh 2.1. §Þnh nghÜa Mét cÆp vî chång lμ v« sinh khi ng−êi vî kh«ng thô thai, sau mét thêi gian lËp gia ®×nh ®−îc 12 th¸ng, trong hoμn c¶nh chung sèng vμ kh«ng ¸p dông mét ph−¬ng ph¸p h¹n chÕ sinh ®Î nμo. 2.2. Sù kh¸c biÖt gi÷a v« sinh nguyªn ph¸t vμ v« sinh thø ph¸t − V« sinh nguyªn ph¸t: hai vî chång ch−a bao giê cã thai, mÆc dï chung sèng víi nhau, ®ang ë trong mét t×nh thÕ cã kh¶ n¨ng thô thai vμ mong muèn cã thai, Ýt nhÊt ®· 12 th¸ng. − V« sinh thø ph¸t: hai vî chång tr−íc kia ®· cã con hoÆc ®· cã thai, nh−ng sau ®ã kh«ng thÓ cã thai l¹i, mÆc dï ®ang sèng víi nhau, ®ang ë trong mét t×nh thÕ cã kh¶ n¨ng thô thai vμ mong muèn cã thai, Ýt nhÊt ®· 12 th¸ng. 3. Nguyªn nh©n v« sinh C¶ phô n÷ lÉn nam giíi hoÆc lμ c¶ 2 ®Òu cã thÓ bÞ v« sinh. Kho¶ng 40% tr−êng hîp v« sinh thuéc vÒ n÷, 30% thuéc vÒ nam, 20% thuéc vÒ c¶ 2 vμ 10% kh«ng râ lý do. − Cã nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau cã thÓ dÉn tíi v« sinh n÷. Nh÷ng bÊt th−êng vÒ cÊu t¹o cña c¬ quan sinh dôc, cã thÓ ng¨n c¶n kh«ng cho tinh 133
trïng ®Õn gÆp trøng, hoÆc g©y c¶n trë kh«ng cho trøng ®· thô tinh lμm tæ trong buång tö cung. Nh÷ng bÊt th−êng vÒ néi tiÕt, còng cã thÓ g©y nªn rèi lo¹n vÒ rông trøng vμ g©y nªn khã kh¨n cho viÖc thô thai. Nh÷ng yÕu tè ngoμi bé phËn sinh dôc nh−: sö dông thuèc, thôt röa ©m ®¹o sau giao hîp hoÆc giao hîp kh«ng th−êng xuyªn, còng cã thÓ lμm gi¶m kh¶ n¨ng sinh s¶n. − Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kh¶ n¨ng sinh s¶n cña nam giíi cã thÓ lμ do bÊt th−êng vÒ sinh tinh, bÊt th−êng vÒ cÊu tróc, bÊt th−êng vÒ chøc n¨ng t×nh dôc. − C¸c yÕu tè phèi hîp cña c¶ vî vμ chång cã thÓ ¶nh h−ëng tíi sinh s¶n nh− néi tiÕt tè nam vμ n÷, bÊt th−êng vÒ cÊu tróc, stress, hoÆc th«ng tin sai lÖch vÒ t×nh dôc. 4. Kh¸m vµ chÈn ®o¸n v« sinh Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n v« sinh, tû lÖ xuÊt hiÖn chia ®Òu ë nam vμ n÷. Do ®ã, khi kh¸m vμ chÈn ®o¸n v« sinh ph¶i cÇn th¨m kh¸m c¶ vî lÉn chång ®Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n vμ tõ ®ã ®iÒu trÞ míi cã kÕt qu¶. CÇn nhí: hiÕm muén vμ v« sinh lμ vÊn ®Ò cña mét cÆp vî chång, chø kh«ng ph¶i cña mét c¸ nh©n 4.1. Hái bÖnh sö vμ th¨m kh¸m BÖnh nh©n sÏ ®−îc hái vÒ t×nh tr¹ng bÖnh, kh¸m phô khoa tæng qu¸t, trªn c¬ së ®ã sÏ quyÕt ®Þnh nªn lμm nh÷ng xÐt nghiÖm g× thªm. C¸c xÐt nghiÖm ®Ó chÈn ®o¸n v« sinh, th−êng ®ßi hái ng−êi bÖnh ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian vμ ®i l¹i nhiÒu lÇn. Do ®ã, c¶ ng−êi bÖnh vμ thÇy thuèc ph¶i kiªn nhÉn vμ cïng hîp t¸c ®Ó cã chÈn ®o¸n ®óng vμ quyÕt ®Þnh c¸ch ®iÒu trÞ thÝch hîp. 4.2. C¸c xÐt nghiÖm th¨m dß cho mét cÆp vî chång v« sinh §Ó cã thai cÇn 4 ®iÒu kiÖn: Cã phãng no·n vμ no·n tèt Tinh dÞch vμ tinh trïng tèt Tinh trïng vμ no·n cã gÆp nhau vμ kÕt hîp tèt Trøng lμm tæ ph¸t triÓn tèt C¸c xÐt nghiÖm th¨m dß sau ®©y gióp t×m ra nguyªn nh©n v« sinh 4.2.1. Th¨m dß phãng no·n Nh÷ng phô n÷ cã chu kú kinh nguyÖt tù nhiªn ®Òu ®Æn hμng th¸ng th× th−êng cã phãng no·n, nh−ng ®iÒu ®ã kh«ng ph¶i lu«n lu«n ®óng. 134
Nh÷ng phô n÷ cã rèi lo¹n phãng no·n hay kh«ng phãng no·n, th−êng cã kinh kh«ng ®Òu hay kh«ng cã kinh. Do ®ã, ®Ó biÕt phô n÷ cã phãng no·n hay kh«ng cÇn thùc hiÖn mét sè th¨m dß sau: − §o biÓu ®å th©n nhiÖt c¬ së: ®o th©n nhiÖt mçi buæi s¸ng tr−íc khi thøc dËy, ghi vμo b¶ng th©n nhiÖt. NÕu nöa sau cña chu kú kinh mμ nhiÖt ®é t¨ng lªn 0,50C th× cã thÓ cã phãng no·n − ChØ sè cæ tö cung − §Þnh l−îng Progesteron ngμy thø 21 vßng kinh − §Þnh l−îng FSH, LH, estrogen trong m¸u 4.2.2. ChÊt l−îng tinh trïng Tinh dÞch ®å lμ mét trong nh÷ng xÐt nghiÖm c¬ b¶n nhÊt. Th«ng qua tich dÞch ®å, chóng ta cã thÓ ®¸nh gi¸ s¬ bé kh¶ n¨ng sinh s¶n cña ng−êi chång. Mét sè gi¸ trÞ b×nh th−êng cña tinh dÞch ®å (theo tiªu chuÈn cña Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi 1999) − ThÓ tÝch tinh dÞch: ≥ 2ml − MËt ®é tinh trïng: ≥ 20 triÖu tinh trïng/ml − Tinh trïng di ®éng nhanh: ≥ 25%,hay tæng tinh trïng di ®éng ≥ 50% − H×nh d¹ng b×nh th−êng: ≥ 30% − Tû lÖ tinh trïng sèng: ≥ 75% − Sè l−îng b¹ch cÇu:
− §Þnh l−îng progesteron vμo ngμy thø 21 vßng kinh − Chôp buång tö cung - èng dÉn trøng: sau s¹ch kinh (kho¶ng ngμy thø 6 - 11 cña vßng kinh) − Sinh thiÕt niªm m¹c tö cung tr−íc cã kinh 2 - 3 ngμy (kiªng giao hîp) Th−êng khuyªn bÖnh nh©n ®Õn kh¸m v« sinh ngay sau s¹ch kinh, ®Ó cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi lμm tuÇn tù nhiÒu xÐt nghiÖm vμ cã thÓ hoμn tÊt c¸c xÐt nghiÖm th¨m dß trong mét vßng kinh. 5. §iÒu trÞ v« sinh 5.1. VÒ phÝa ng−êi vî − §iÒu trÞ viªm nhiÔm ®−êng sinh dôc, nÕu cã tr−íc khi th¨m dß nguyªn nh©n v« sinh. Cã kho¶ng 5% bÖnh nh©n v« sinh, ®· cã thÓ cã thai sau khi ®iÒu trÞ viªm nhiÔm. − §iÒu trÞ v« sinh do t¾c èng dÉn trøng: phÉu thuËt mæ th«ng èng dÉn trøng qua ®−êng bông hoÆc qua néi soi. − KÝch thÝch sù phãng no·n b»ng c¸c thuèc néi tiÕt 5.2. VÒ phÝa ng−êi chång − §èi víi nh÷ng tr−êng hîp liÖt d−¬ng, cÇn th¨m kh¸m vμ héi chÈn cÈn thËn ®Ó x¸c ®Þnh nguyªn nh©n do néi tiÕt, viªm nhiÔm hay thÇn kinh. − §èi víi nh÷ng tr−êng hîp kh«ng cã tinh trïng, cÇn x¸c ®Þnh xem ®©y lμ do tinh hoμn kh«ng sinh s¶n hay lμ do t¾c èng dÉn tinh. − §èi víi nh÷ng tr−êng hîp tinh trïng Ýt, cÇn xem xÐt vÒ kh¶ n¨ng chÕ tiÕt ë c¸c tinh hoμn cô thÓ cña c¸c èng sinh tinh, nh−ng còng cã thÓ kh¶ n¨ng sinh tinh cña tinh hoμn vÉn b×nh th−êng hoÆc chØ suy gi¶m Ýt trong khi ®ã l¹i cã kÌm theo t¾c b¸n phÇn c¸c èng dÉn tinh. − Tinh trïng yÕu vμ tinh trïng chÕt tû lÖ cao, cã thÓ do gi·n tÜnh m¹ch tinh, g©y ø trÖ tuÇn hoμn vμ thiÕu d−ìng khÝ. PhÉu thuËt th¾t tÜnh m¹ch tinh cã thÓ gi¶i quyÕt ®−îc mét sè ®¸ng kÓ c¸c tr−êng hîp trªn. 5.3. Ph−¬ng ph¸p hç trî sinh s¶n Thô tinh trong èng nghiÖm: mét sè v« sinh kh«ng cã kh¶ n¨ng ®iÒu trÞ th× ph¶i t×m biÖn ph¸p thô tinh trong èng nghiÖm, råi chuyÓn ph«i vμo tö cung. − V« sinh do èng dÉn trøng kh«ng cã kh¶ n¨ng phÉu thuËt. − Suy sím buång trøng, cÇn no·n cña ng−êi cho. − V« sinh kh«ng râ nguyªn nh©n. 136
6. Vai trß cña ng−êi hé sinh trong ®iÒu trÞ v« sinh 6.1. T− vÊn − T− vÊn ®èi víi nh÷ng cÆp vî chång sau khi lËp gia ®×nh trªn 12 th¸ng, sèng gÇn nhau, kh«ng ¸p dông biÖn ph¸p tr¸nh thai nμo, mμ ch−a cã thai nªn ®i kh¸m vμ ®iÒu trÞ. − Qua th¨m kh¸m, cung cÊp th«ng tin cho bÖnh nh©n víi sù hç trî vμ th«ng hiÓu: v« sinh lμ mét vÊn ®Ò vÒ tinh thÇn, x· héi vμ y häc. − §¶m b¶o cÆp vî chång hiÓu ®−îc gi¶i phÉu, sinh lý b×nh th−êng vμ c¸c yªu cÇu ®Ó cã thai. − CÇn kh¸m sím vμ kh¸m ®óng chç. Tu©n thñ chÕ ®é ®iÒu trÞ vμ cã sù hîp t¸c c¶ vî vμ chång − Khi cã thai cÇn theo dâi thai ®Þnh kú t¹i c¬ së m×nh kh¸m ch÷a v« sinh 6.2. Hç trî ®iÒu trÞ v« sinh − H−íng dÉn, ®éng viªn vμ gi¸m s¸t ng−êi bÖnh trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ: c¸ch sö dông thuèc, ph¸t hiÖn vμ xö trÝ c¸c t¸c dông phô cña thuèc, ph¸t hiÖn nh÷ng bÊt th−êng, trong qu¸ tr×nh ®iÒu trÞ... − §«n ®èc, nh¾c nhë c¸c cÆp vî chång kh¸m l¹i theo ®óng hÑn. 6.3. Khi ng−êi phô n÷ ®iÒu trÞ v« sinh cã kÕt qu¶, ng−êi hé sinh cÇn chó ý mét sè vÊn ®Ò khi ch¨m sãc thai nghÐn: − H−íng dÉn vμ gi¸m s¸t thai phô thùc hiÖn tèt vÖ sinh thai nghÐn − Gi¸m s¸t sö dông thuèc theo y lÖnh cña b¸c sÜ (nÕu cã). − H−íng dÉn vμ hç trî thai phô kh¸m thai theo hÑn cña thÇy thuèc − H−íng dÉn thai phô tù ph¸t hiÖn vμ ph¸t hiÖn sím c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng vÒ thai nghÐn, còng nh− vÒ søc kháe cña thai phô, chuyÓn ngay thai phô lªn tuyÕn trªn. − H−íng dÉn thai phô chê ®Î t¹i c¸c c¬ së y tÕ cã ®iÒu kiÖn phÉu thuËt. 7. Dù phßng v« sinh − §Ò phßng c¸c bÖnh l©y qua ®−êng t×nh dôc vμ ph¶i ph¸t triÓn mét ph−¬ng ph¸p chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh vμ ®iÒu trÞ c¸c bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc. − CÇn tham vÊn tèt, chÈn ®o¸n vμ ®iÒu trÞ sím c¸c tr−êng hîp v« sinh. T− vÊn ®èi víi nh÷ng cÆp vî chång, sau khi lËp gia ®×nh trªn 12 th¸ng, sèng gÇn nhau, kh«ng ¸p dông biÖn ph¸p tr¸nh thai nμo mμ ch−a cã thai, nªn ®i kh¸m vμ ®iÒu trÞ. 137