Chín trường hợp cắt khối tá tụy cấp cứu tại bệnh viện Việt Đức

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br /> <br /> CHÍN TRÖÔØNG HÔÏP CAÉT KHOÁI TAÙ TUÏY CAÁP CÖÙU<br /> TAÏI BEÄNH VIEÄN VIEÄT ÑÖÙC<br /> Trònh Hoàng Sôn*, Nguyeãn Thanh Long*, Ñoã Tuaán Anh *<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Trong thôøi gian töø thaùng 4/2002 ñeán thaùng 8/2004, chuùng toâi ñaõ thöïc hieän 9 ca caét khoái taù tuïy caáp cöùu taïi<br /> beänh vieän Vieät Ñöùc. Trong ñoù coù 8 tröôøng hôïp chaán thöông, moät tröôøng hôïp do veát thöông. 7/9 tröôøng hôïp caét<br /> khoái taù tuïy caáp cöùu taïi beänh vieän Vieät Ñöùc ñaõ ñöôïc moå taïi tuyeán tænh, ña soá khoâng ñaùnh giaù heát toån thöông<br /> cuõng nhö möùc ñoä toån thöông taù tuïy trong moå hoaëc xöû lyù toån thöông chöa toát. Coù 6 ca noái tuïy vaøo daï daøy, 3 ca<br /> noái tuïy-hoãng traøng. Keát quaû: Thôøi gian moå trung bình 4 giôø 50 phuùt (töø 4 - 6 giôø 45 phuùt). Thôøi gian naèm vieän<br /> trung bình 26 ngaøy (töø 13 - 45 ngaøy). 2 tröôøng hôïp töû vong (1 do chaûy maùu sau moå,1 do buïc mieäng noái). Chæ<br /> ñònh caét khoái taù tuïy neân ñöôïc ñaët ra khi khoâng kieåm soaùt ñöôïc caùc maïch maùu tôùi taù traøng ñaàu tuïy cuõng nhö khi<br /> taù traøng toån thöông roäng, maát maïch, toån thöông vuøng boùng Vater khoâng theå phuïc hoài ñöôïc, toån thöông taù tuïy<br /> ñoä 4. Neân môû thoâng hoãng traøng nuoâi döôõng sau khi tieán haønh caét khoái taù tuïy caáp cöùu.<br /> <br /> SUMMARY<br /> REPORT OF 9 CASES OF PANCEATICODUODENECTOMY IN EMERGENCY AT VIET<br /> DUC HOSPITAL<br /> Trinh Hong Son, Nguyen Thanh Long, Do Tuan Anh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 8 *<br /> Supplement of No 3 * 2004: 104 - 112<br /> <br /> 9 pancreaticoduodenectomies in emergency were perfomed at viet duc hospital during 4/2002-8/2004. 8<br /> of these were blunt trauma, 1 were stab wound. 7 of 9 patients who were operated at provincial hostpital were<br /> underestimated or had been treated improperly. We applied 6 of pancreaticogastrostomy, 3 of<br /> pacreaticojejunostomy.<br /> Results: the mean operation time were 4h50,mean length stay were 26ds. Two deaths were found (one<br /> due to internal hemorrhage, 1 due to anastomosis leakage). The indication should be considered of<br /> uncontrolled bleeding of pancreatic head injuries as well as expanded and devascularised duodenal injuries<br /> and complex injuries of the ampulla of Vater (degree 4). We recommend for feeding jejunostomy in this<br /> procedure.<br /> toån thöông, tình traïng toaøn thaân, khaû naêng phaãu<br /> MÔÛ ÑAÀU<br /> thuaät vieân vaø gaây meâ hoài söùc.<br /> Chaán thöông vaø veát thöông taù traøng tuïy taïng neáu<br /> Keát hôïp vôùi 7 tröôøng hôïp ñaõ ñöôïc thoâng baùo(2),<br /> chaån ñoaùn muoän, ñieàu trò khoâng kòp thôøi, khoâng hôïp<br /> baøi vieát naøy neâu theâm 2 tröôøng hôïp gaàn ñaây nhaát caét<br /> lyù seõ raát deã daãn tôùi töû vong do chaûy maùu, nhieãm<br /> khoái taù tuïy caáp cöùu nhaèm phaân tích sô boä ñaëc ñieåm<br /> truøng, roø, suy ña taïng.<br /> laâm saøng, caän laâm saøng, möùc ñoä toån thöông taù tuïy<br /> Chæ ñònh caét khoái taù tuïy (DPC) ñeå ñieàu trò chaán<br /> cuõng nhö chæ ñònh, vaø keát quaû cuûa caét khoái taù tuïy caáp<br /> thöông taù tuïy trong caáp cöùu chæ ñaët ra trong nhöõng<br /> cöùu ñieàu trò chaán thöông veát thöông taù tuïy.<br /> tröôøng hôïp ñaëc bieät: lieân quan chaët cheõ tôùi möùc ñoä<br /> * Khoa ngoaïi tieâu hoùa, Beänh vieän Vieät-Ñöùc<br /> <br /> 104<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br /> <br /> Baûng 2: Nguyeân nhaân tai naïn vaø caùc khoaûng thôøi<br /> gian<br /> <br /> TÖ LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP<br /> Tö lieäu<br /> 9 tröôøng hôïp caét khoái taù tuïy (8 tröôøng hôïp chaán<br /> thöông, 1 tröôøng hôïp veát thöông) ñöôïc moå caáp cöùu<br /> taïi beänh vieän Vieät Ñöùc trong thôøi gian 4/2002 ñeán<br /> 8/2004. Thôøi gian moå ngaén nhaát laø 4 giôø, daøi nhaát laø 6<br /> giôø 45 phuùt, trung bình 4 giôø 50 phuùt. Thôøi gian naèm<br /> vieän ngaén nhaát 13 ngaøy, daøi nhaát 45 ngaøy, trung bình<br /> 26 ngaøy.<br /> Phöông phaùp: moâ taû caùc ca laâm saøng<br /> Caùc chæ tieâu nghieân cöùu<br /> Tuoåi, giôùi, ngheà nghieäp; nguyeân nhaân tai naïn;<br /> thôøi gian töø khi tai naïn tôùi khi moå DPC; thôøi gian töø<br /> khi tôùi Beänh vieän Vieät Ñöùc ñeán khi moå caét DPC; caùc<br /> daáu hieäu laâm saøng taïi tuyeán tröôùc, taïi thôøi ñieåm tôùi<br /> beänh vieän Vieät Ñöùc; caùc xeùt nghieäm caän laâm saøng;<br /> moâ taû toån thöông taù traøng, toån thöông tuïy vaø caùc toån<br /> thöông phoái hôïp khaùc; keát quaû gaàn: töû vong, bieán<br /> chöùng sau moå vaø nguyeân nhaân töû vong.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> Baûng 1: Tuoåi, giôùi, ngheà nghieäp, ñòa chæ, ngaøy moå taïi<br /> beänh vieän Vieät Ñöùc<br /> Soá Hoï vaø teân Tuoåi Giôùi<br /> 1 Phuøng V H. 37 Nam<br /> 2 Noâng V T. 19 Nam<br /> 3 Nguyeãn T P. 39 Nam<br /> 4 Döông Ñình 52 Nam<br /> N.<br /> 5 Traàn Duy H. 26 Nam<br /> 6<br /> <br /> Phan Vaên<br /> H.<br /> 7 Taï Vaên H.<br /> 8 Ñaëng V T.<br /> 9 Ñinh Vaên H.<br /> <br /> 38 Nam<br /> 32 Nam<br /> 34 Nam<br /> 74 Nam<br /> <br /> Ngheà<br /> nghieäp<br /> Laùi xe<br /> Laøm<br /> ruoäng<br /> Laøm<br /> ruoäng<br /> Laøm<br /> ruoäng<br /> Coâng<br /> nhaân<br /> Laøm<br /> ruoäng<br /> Laùi xe<br /> Laùi xe<br /> Laøm<br /> ruoäng<br /> <br /> Ñòa chæ Ngaøy moå taïi<br /> Bv Vieät Ñöùc<br /> Thanh hoaù 11.4. 02<br /> Cao baèng 26.4. 02<br /> Thaùi bình<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> 16.7. 02<br /> 12.8. 02<br /> 15.8. 02<br /> <br /> Thaùi<br /> nguyeân<br /> Haûi döông<br /> <br /> 02.8. 02<br /> <br /> Vónh phuùc<br /> <br /> 16.9. 02<br /> <br /> Thaùi bình<br /> Thanh hoaù<br /> Phuù thoï<br /> <br /> 21.8. 03<br /> 24.3.04<br /> 25.6.04<br /> <br /> Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy<br /> <br /> Soá Nguyeân nhaân tai naïn Thôøi gian töø Thôøi gian töø khi<br /> khi tai naïn tôùi tôùi Bv Vieät Ñöùc<br /> khi moå caét ñeán khi moå caét<br /> khoái taù tuïy<br /> khoái taù tuïy<br /> 1<br /> Laùi xe taûi, xe laät, rôi<br /> 3 ngaøy<br /> 5 giôø<br /> xuoáng vöïc<br /> 2 Tai naïn xe maùy, ñaäp<br /> 5 ngaøy<br /> 28 giôø<br /> buïng vaøo coät moác beân<br /> leà ñöôøng<br /> 3 Ngaõ xe ñaïp, ghi ñoâng<br /> 7 ngaøy<br /> 16 giôø<br /> ñaäp vaøo buïng<br /> 4<br /> Tai naïn xe maùy, xe<br /> 10 giôø<br /> 6 giôø<br /> coâng noâng<br /> 5<br /> Dao ñaâm vaøo buïng<br /> Hôn 2 ngaøy<br /> 5 giôø<br /> 6<br /> Xe maùy va vaøo xe<br /> 15giôø<br /> 4 giôø<br /> coâng noâng, tay naém xe<br /> ñaäp vaøo buïng<br /> 7<br /> Laùi xe coâng noâng,<br /> Hôn 2 ngaøy<br /> 6 giôø<br /> traùnh ñoáng caùt, tay laùi<br /> ñaäp vaøo buïng<br /> 8 Xe oâ toâ ñaâm nhau, tay<br /> 12 ngaøy<br /> 12 giôø<br /> laùi ñaäp vaøo buïng<br /> 9 Tai naïn giao thoâng: xe<br /> 2 ngaøy<br /> 6 giôø<br /> ñaïp huùc vaøo maïng<br /> söôøn<br /> <br /> Baûng 3: Laâm saøng<br /> Soá<br /> <br /> Taïi tuyeán tröôùc<br /> <br /> 1<br /> <br /> Theo doõi, ñieàu trò noäi, soát, buïng<br /> chöôùng chuyeån vieän sau 3 ngaøy<br /> <br /> 2<br /> <br /> Moå caáp cöùu taïi Bv Cao baèng hôn<br /> 2 ngaøy sau tai naïn: maùu tuï lan<br /> roäng sau phuc maïc, chæ môû thoâng<br /> hoãng traøng, chuyeån Bv Vieät Ñöùc<br /> sau moå 1 ngaøy<br /> 3 Moå caáp cöùu taïi Bv Thaùi bình sau<br /> tai naïn 14 giôø, vieâm phuùc maïc<br /> do vôõ D3 taù traøng: khaâu laïi taù<br /> traøng, noái vò traøng, sau moå dòch<br /> tieâu hoaù qua daãn löu buïng,<br /> chuyeån Bv Vieät Ñöùc sau moå 7<br /> ngaøy<br /> 4 Sô cöùu taïi Bv C Thaùi nguyeân, baát<br /> ñoäng ñuøi caúng chaân traùi do gaõy<br /> kín xöông ñuøi phaûi, gaãy hôû ñoä 1<br /> hai xöông caúng chaân phaûi,<br /> chuyeån Bv Vieät Ñöùc sau 4 giôø<br /> <br /> Tröôùc moå taïi Bv Vieät<br /> Ñöùc<br /> Tænh, tuï maùu 2 hoác<br /> maét, tuït huyeát aùp, soát,<br /> buïng chöôùng ñau<br /> Tænh, huyeát ñoäng oån,<br /> khoâng soát, buïng coøn<br /> chöôùng ñau<br /> <br /> Tænh, huyeát ñoäng oån,<br /> hoác haùc, soát, buïng<br /> chöôùng, caûm öùng phuùc<br /> maïc, daãn löu buïng ra<br /> dòch tieâu hoaù<br /> <br /> Tænh, huyeát ñoäng oån,<br /> khoâng soát, buïng co<br /> cöùng, bieán daïng ñuøi,<br /> caúng chaân phaûi<br /> <br /> 105<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> Soá<br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br /> <br /> Taïi tuyeán tröôùc<br /> <br /> Tröôùc moå taïi Bv Vieät<br /> Ñöùc<br /> Moå caáp cöùu vieän Quaân Y 7 cuøng Tænh, hoác haùc, huyeát<br /> ngaøy sau bò ñaâm: khaâu veát<br /> ñoäng oån, soát, ñaùi ít,<br /> thöông daï daøy, khaâu veát thöông buïng chöôùng ñau, daãn<br /> tuïy, sau moå daãn löu ra dòch tieâu löu buïng ra dòch tieâu<br /> hoaù, suy thaän, vieâm phuùc maïc:<br /> hoaù<br /> chuyeån Bv Vieät Ñöùc sau 2 ngaøy<br /> Moå caáp cöùu taïi beänh vieän Vónh Tænh, chaäm chaïp, huyeát<br /> phuùc sau tai naïn 8 giôø: toån<br /> aùp tuït, buïng chöôùng<br /> thöông vuøng taù tuïy, ñaïi traøng caêng, daãn löu oå buïng ra<br /> phaûi, khaâu caàm maùu daãn löu hoài<br /> ít dòch ñen<br /> traøng vaø chuyeån veà Bv Vieät Ñöùc<br /> giôø thöù 8 sau moå<br /> <br /> Soá<br /> <br /> Taïi tuyeán tröôùc<br /> <br /> Tröôùc moå taïi Bv Vieät<br /> Ñöùc<br /> 7 Moå caáp cöùu taïi Bv Thaùi bình sau Tænh, huyeát ñoäng oån,<br /> tai naïn 5 giôø: vôõ hang vò, vôõ D2 soát, buïng chöôùng, daãn<br /> taù traøng, ñöùt ñoâi thaân tuïy: caét<br /> löu buïng ra dòch tieâu<br /> ñoaïn daï daøy, daãn löu moûm taù<br /> hoaù<br /> traøng, daãn löu tuùi maät, daãn löu<br /> buïng vaø chuyeán Bv Vieät Ñöùc sau<br /> moå 2 ngaøy<br /> 8 Moå caáp cöùu taïi Bv Thanh hoaù sau Tænh, hoác haùc, buïng<br /> tai naïn 8h: vôõ hoãng traøng, vôõ gan chöôùng, bí trung ñaïi<br /> phaûi, maùu tuï sau phuùc maïc. Sau tieän, daáu hieäu vieâm<br /> moå 12 ngaøy, chuyeån beänh vieän<br /> phuùc maïc<br /> Vieät Ñöùc vì soát, buïng chöôùng, bí<br /> trung ñaïi tieän<br /> 9 Moå caáp cöùu taïi Bv Phuù thoï sau tai Tænh, buïng chöôùng, daãn<br /> naïn hôn 24 h: khoái maùu tuï lôùn<br /> löu buïng dòch hoàng<br /> sau phuùc maïc, ñoùng buïng vaø<br /> chuyeån Bv Vieät Ñöùc sau 1 ngaøy<br /> <br /> Baûng 4: Caän laâm saøng<br /> Soá<br /> 1<br /> <br /> Amylaza<br /> maùu (U/l)<br /> 708<br /> <br /> Amylaza<br /> Amylaza<br /> nieäu<br /> dòch oå buïng<br /> 1801<br /> <br /> Sieâu aâm<br /> <br /> Chuïp caét lôùp<br /> <br /> Dòch oå buïng, oå dòch<br /> lôùn ñaàu tuïy<br /> <br /> Dòch ôû haäu cung maïc noái, ñaàu tuïy to, tyû troïng 35HU khoâng<br /> thuoác leân 75HU coù tieâm thuoác. Thaän phaûi khoâng ngaám thuoác,<br /> loang loå khoâng ñeàu<br /> -<br /> <br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> 1034<br /> 2170<br /> 1033<br /> <br /> 4000<br /> -<br /> <br /> 6100<br /> -<br /> <br /> Nhieàu dòch oå buïng<br /> Nhieàu dòch oå buïng<br /> Dòch oå buïng<br /> <br /> 7<br /> 8<br /> <br /> 469<br /> 1533<br /> <br /> -<br /> <br /> 44780<br /> -<br /> <br /> Dòch oå buïng<br /> Dòch oå buïng<br /> <br /> 9<br /> <br /> 784<br /> <br /> -<br /> <br /> -<br /> <br /> Dòch oå buïng, khoang<br /> gan thaän<br /> <br /> Toån thöông gan traùi vaø ñöôøng vôõ tuïy<br /> Vôõ gan hpt 6 lan 5,4,7; ñaàu tuïy coù khoái tyû troïng 40,9HU; thaän<br /> phaûi maát chöùc naêng hoaøn toaøn, thaàn traùi chöùc naêng coøn.<br /> -<br /> <br /> Baûng 5: Toån thöông taù traøng, toån thöông tuïy vaø toån thöông phoái hôïp<br /> Soá Tình traïng oå buïng vaø khoang sau phuùc<br /> Toån thöông taù traøng<br /> maïc<br /> 1 500ml maùu ñoû, maùu tuï lan roäng toaøn boä<br /> Khoâng<br /> khoang sau phuùc maïc, cuoáng gan, veát<br /> neán maïc treo ñaïi traøng ngang, ruoät phuø<br /> neà<br /> 2 Dòch döôùi gan, vuøng taù traøng ñaàu tuïy laø D2, D3, goùc Treitz ñuïng<br /> moät khoái caêng phoàng, veát neán vaø veát daäp, maùu tuï loùc roäng nieâm<br /> hoaïi töû ñen maïc treo ñaïi traøng ngang. maïc vaø thanh cô, coù choã<br /> hoaïi töû ñen<br /> 3 Vieâm phuùc maïc, aùp xe toaøn boä khoang Vôõ roäng caû maët tröôùc, maët<br /> sau phuùc maïc<br /> sau, töø D2, D3, ñeán D4.<br /> <br /> 106<br /> <br /> Toån thöông tuïy<br /> <br /> Toån thöông phoái hôïp<br /> <br /> Ñöùt ngang töø moûm moùc tôùi Hoaïi töû thaän phaûi do ñuïng<br /> D2, ñöùt ñoäng maïch taù tuïy phaûi daäp boù maïch thaän phaûi treân<br /> döôùi, ñaàu tuïy muûn, taïo oå dòch moät ñoaïn daøi tôùi ñoäng maïch<br /> maøu soâcoâla hôn 8 cm<br /> chuû.<br /> Thaân tuïy ñöùt baùn phaàn ngay<br /> beân traùi tónh maïch maïc treo<br /> traøng treân<br /> Ñaàu tuïy phuø neà, ñuïng daäp, veát Mieäng noái vò traøng buïc maët<br /> neán vuøng ñaàu tuïy, giaû maïc<br /> tröôùc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Soá Tình traïng oå buïng vaø khoang sau phuùc<br /> Toån thöông taù traøng<br /> Toån thöông tuïy<br /> Toån thöông phoái hôïp<br /> maïc<br /> 4 oå buïng khoaûng hôn 500ml maùu, dòch Taù traøng vôõ töø D1, D2 caû Ñaàu tuïy ñuïng daäp, coù veát neán Gan vôõ ñoä 2 haï phaân thuyø<br /> maät ngaám theo raõnh ñaïi traøng vaø maïc maët tröôùc vaø sau, giaû maïc<br /> 6,7, gaãy kín xöông ñuøi phaûi,<br /> trao ñaïi traøng ngang<br /> hoaïi töû tím lan D3<br /> vôõ kín xöông baùnh cheø phaûi,<br /> gaõy hôû ñoä I 1/3 treân caúng<br /> chaân phaûi<br /> 5<br /> Nhieàu dòch ñuïc, dòch maät, toaøn boä Veát thöông D2 xuyeân töø maët Veát thöông xuyeân ñaàu tuïy töø Veát thöông xuyeân hang vò<br /> khoang sau phuùc maïc nhuoäm maøu xanh<br /> tuïy ra maët ngoaøi<br /> maët tröôùc,ñöùt oáng tuïy chính, daï daøy töø tröôùc ra sau, coù<br /> nhö reâu, maïc treo ruoät non ñaïi traøng<br /> oáng maät chuû ñoaïn trong ñaàu veát thöông beân tónh maïch<br /> phuø neà.<br /> tuïy<br /> cöûa bôø ngoaøi saùt hôïp löu.<br /> 6 oå buïng nhieàu nöôùc maùu, giaû maïc, dòch<br /> D2 vôõ roäng<br /> Ñaàu tuïy daäp naùt<br /> Loä tónh maïch maïc treo<br /> ruoät, toå chöùc sau phuùc maïc saãm nöôùc<br /> traøng treândaøi 3 cm, tónh<br /> maät ñen<br /> maïch naøy bò buoäc laøm heïp<br /> gaây phuø ruoät, ñoäng maïch<br /> ñaïi traøng phaûi treân bò ñuïng<br /> daäp vaø buoäc thieáu maùu ñaïi<br /> traøng goùc gan.<br /> 7 oå buïng coù 300ml dòch hoàng, maät. Maùu Taù traøng vôõ tôùi D2, ñaõ ñöôïc Tuî ñöùt rôøi toaøn boä ngang eo Gan vôõ ñoä 3 maët döôùi töø<br /> cuïc ñoïng laïi döôùi thuyø gan traùi thaønh<br /> caét khaâu daãn löu treân 1<br /> tuïy loä ñoaïn tónh maïch maïc<br /> daây chaèng troøn tôùi saùt bôø<br /> khoái, khoái dòch ñoïng vaøng lan doïc raõnh sond hôû, giun chui ra ngoaøi treo traøng treân vaø tónh maïch traùi tónh maïch chuû. Daï daøy<br /> ñaïi traøng, veát neán<br /> cöûa, ñaàu tuïy daäp naùt, nham<br /> ñaõ caét 2/3 mieäng noái daï<br /> nhôû, veát neán hoaïi töû<br /> daøy hoãng traøng qua maïc<br /> treo ñaïi traøng ngang khoâng<br /> buïc.<br /> 8 OÅ buïng ít dòch, giaû maïc, taù traøng hoaïi Khung taù traøng hoaïi töû tím Ñaàu tuïy coù khoái, vôõ naùt ñoä 3, Gan vôõ ñoä 3 hpt 5lan sang<br /> töû tôùi mieäng noái cuõ caùch goùc treitz 10<br /> tuïy coøn laïi phuø, veát neán maïc 6, 4,7. Thaän phaûi hoaïi töû,<br /> cm<br /> treo ruoät<br /> huyeát khoái caû ñoäng maïch vaø<br /> tónh maïch thaän phaûi. Gaõy<br /> kín 1/3 giuõaê xöông ñuøi traùi<br /> vaø baùnh cheø traùi<br /> 9 500g maùu cuïc taäp trung goác maïc treo Khoâng toån thöông taù traøng Ñöùt rôøi eo tuïy, ñaàu tuïy daäp naùt<br /> ñaïi traøng ngang,<br /> <br /> Baûng 6: Caét khoái taù tuïy vaø caùc phaãu thuaät phoái hôïp<br /> Soá<br /> 1<br /> <br /> 2<br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> Phaãu thuaät giaûi quyeát toån thöông taù tuïy<br /> Phaãu thuaät phoái hôïp<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy maët sau daï daøy, noái oáng maät chuû<br /> Caét thaän phaûi<br /> quai hoãng traøng khoâng Voelker, noái daï daøy hoãng traøng tröôùc ñaïi<br /> traøng ngang.<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy hoãng traøng, Noái oáng maät chuû hoãng<br /> traøng Voelker vaø daï daøy hoãng traøng<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy maët sau daï daøy keøm daãn löu oáng tuïy Ñaët heä thoáng tuôùi röûa daãn löu hoá laùch, döôùi gan, khoang<br /> chính (qua moûm daï daøy), caét hang vò vaø mieäng noái vò traøng, sau phuùc maïc 2 beân, hoá thaän phaûi, raõnh ñaïi traøng 2 beân<br /> ñoùng kín moûm daï daøy ñöa ra ngoaøi qua 1 sond Petzer, daãn löu<br /> vaø tieåu khung<br /> oáng maät chuû ra ngoaøi, ñoùng kín quai ñaàu hoãng traøng ñính vaøo<br /> thaønh buïng, môû thoâng hoãng traøng. Moå laïi thì 2 sau hôn 3 tuaàn:<br /> noái oáng maät chuû quai hoãng traøng khoâng Voelker, noái daï daøy hoãng<br /> traøng tröôùc ñaïi traøng ngang.<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy maët sau daï daøy, noái oáng maät chuû<br /> Khaâu baûo toàn caàm maùu gan haï phaân thuyø 6, 7.<br /> quai hoãng traøng khoâng Voelker, noái daï daøy hoãng traøng tröôùc ñaïi Keát hôïp xöông neïp vít xöông ñuøi vaø xöông chaøy beân phaûi<br /> sau 14 ngaøy.<br /> traøng ngang, môû thoâng hoãng traøng.<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy hoãng traøng, Noái oáng maät chuû hoãng<br /> Khaâu caàm maùu tónh maïch cöûa prolen 7/0<br /> traøng Voelker vaø daï daøy hoãng traøng, môû thoâng hoãng traøng.<br /> <br /> Chuyeân ñeà Beänh lyù & Chaán thöông Taù - Tuïy<br /> <br /> 107<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> Soá<br /> 6<br /> <br /> 7<br /> <br /> 8<br /> <br /> 9<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 8 * Phuï baûn cuûa Soá 3 * 2004<br /> <br /> Phaãu thuaät giaûi quyeát toån thöông taù tuïy<br /> Phaãu thuaät phoái hôïp<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy hoãng traøng, Noái oáng maät chuû hoãng Khaâu veát thöông tónh maïch maïc treo traøng treân Prolen<br /> traøng Voelker treân quai chöõ Y vaø daï daøy hoãng traøng, qua maïc 5/0. Laáy boû sond môû thoâng hoài traøng cuõ, khaâu laïi choã môû<br /> treo ñaïi traøng ngang<br /> hoài traøng. Ñöa goùc phaûi ñaïi traøng ngang bò thieáu maùu qua<br /> ñöôøng raïch da ôû haï söôøn phaûi coá ñònh treân 1 que nhöïa<br /> (ñöa laïi ñaïi traøng vaøo oå buïng sau 4 ngaøy do ñaïi traøng<br /> hoàng)<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy maët sau daï daøy Noái oáng maät chuû<br /> Caét thuyø gan traùi (haï phaân thuyø 2, 3)<br /> hoãng traøng Voelker vaø daï daøy hoãng traøng tröôùc ñaïi traøng ngang,<br /> môû thoâng hoãng traøng.<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy maët sau daï daøy. Noái oáng maät chuû<br /> Caét gan hpt 5môû roäng 4, 6,7<br /> Caét thaän phaûi. Keát hôïp xöông ñuøi traùi sau 4 tuaàn (ñoùng<br /> hoãng traøng vaø daï daøy hoãng traøng tröôùc ñaïi traøng ngang, môû<br /> ñinh Kuntscher soá 9 ngöôïc doøng)<br /> thoâng hoãng traøng<br /> Caét khoái taù tuïy. Noái thaân tuïy maët sau daï daøy, noái oáng maät chuû<br /> hoãng traøng kieåu Voelker, noái daï daøy hoãng traøng, môû thoâng hoãng<br /> traøng<br /> <br /> Baûng 7: Keát quaû gaàn: bieán chöùng sau moå, töû vong vaø nguyeân nhaân.<br /> Soá<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> <br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> <br /> Bieán chöùng<br /> Töû vong<br /> Khoâng<br /> Khoâng- khoûi, ra vieän<br /> Khoâng<br /> Khoâng- khoûi, ra vieän<br /> Khoâng<br /> Khoâng- khoûi, ra vieän<br /> Khoâng<br /> Khoâng- khoûi, ra vieän<br /> Chaûy maùu sau moå laàn 1: moå laïi 12.8.02: laáy maùu cuïc vuøng döôùi gan, röûa ñaët daãn löu<br /> Töû vong sau 4 laàn chaûy maùu<br /> Chaûy maùu sau moå laàn 2: moå laïi 17.8.02: vuøng cuoáng gan coù ñieåm chaûy maùu, khoâng xaùc ñònh cuï khoâng xaùc ñònh cuï theå ñieåm<br /> theå vò trí chaûy maùu<br /> chaûy maùu, khoâng coù aùp xe toàn<br /> Chaûy maùu sau moå laàn 3: moå laïi ngaøy 25.8.02: bôm röûa nôi ñaët daãn löu döôùi gan, khoâng thaáy nôi<br /> dö, khoâng vieâm phuùc maïc.<br /> chaûy maùu<br /> Cheát vì chaûy maùu keøm roái loaïn<br /> Chaûy maùu sau moå laàn 4: moå laïi ngaøy 27.8.02 ñaët meøche vaøo vuøng ñaët daãn löu döôùi gan, roái loaïn<br /> ñoâng maùu.<br /> ñoâng maùu.<br /> 21.9.02: Vieâm phoåi, soát, phuø toaøn thaân, ñoät ngoät ngöøng tim: boùp tim, thôû maùy.<br /> Khoâng- Khoûi, ra vieän<br /> 25.9.02: Roø maät, taùch veát moå, huùt, khoâng aùp xe, khoâng vieâm phuùc maïc<br /> Khoâng<br /> Khoâng- Khoûi, ra vieân<br /> Ñoïng dòch ngay döôùi veát moå, taùch veát moå huùt, khoâng aùp xe toàn dö, khoâng roø<br /> Khoâng- Khoûi ra vieän<br /> Khoâng<br /> Khoâng- Khoûi ra vieän<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Nhaän xeùt veà ñaëc ñieåm laâm saøng, caän<br /> laâm saøng vaø möùc ñoä toån thöông<br /> Taát caû 9 beänh nhaân cuûa chuùng toâi laø nam giôùi<br /> (Baûng 1), tuoåi thaáp nhaát 19 (Soá 1), tuoåi cao nhaát 74<br /> (Soá 9), tuoåi trung bình 35, trong ñoä tuoåi treû, tuoåi<br /> lao ñoäng. 8 tröôøng hôïp chaán thöông do tai naïn giao<br /> thoâng trong ñoù coù 3 tröôøng hôïp lieân quan tôùi xe<br /> coâng noâng (Baûng 2). Chæ 1 tröôøng hôïp veát thöông<br /> ñaâm (Soá 5).<br /> Taïi beänh vieän Vieät Ñöùc, nghieân cöùu cuûa Trònh<br /> Vaên Tuaán trong thôøi gian 5 naêm töø 1/1995 ñeán 12/<br /> 1999 coù 108 chaán thöông vaø veát thöông taù tuïy (trong<br /> <br /> 108<br /> <br /> toång soá 1241 chaán thöông buïng) cho bieát: coù 58<br /> tröôøng hôïp toån thöông tuïy, 38 toån thöông taù traøng vaø<br /> 12 toån thöông taù traøng - tuïy phoái hôïp vôùi tyû leä töû vong<br /> chung laø 15,57%. Nguyeân nhaân haøng ñaàu laø tai naïn<br /> giao thoâng (51,85%), tieáp theo laø tai naïn sinh hoaït<br /> (25,93%), veát thöông baïch khí (ñaâm cheùm, 14,81%),<br /> veát thöông hoaû khí (0,93%)(3). Taïi Myõ, John A<br /> Weigelt(9) ñaõ taäp hôïp 6 nghieân cöùu tröôùc naêm 1990<br /> vôùi 835 chaán thöông vaø veát thöông taù traøng cho bieát<br /> tyû leä sau: 716 (85%) veát thöông, 119 (15%) chaán<br /> thöông. Caùc nguyeân nhaân veát thöông goàm: 557<br /> (78%) veát thöông hoaû khí, 116 (16%) veát thöông dao<br /> ñaâm, 43 (6%) veát thöông do suùng ngaén. Caùc nguyeân<br /> nhaân chaán thöông goàm: 101 (85%) tai naïn giao<br /> <br />