CHUẨN BỊ MẢNH GHÉP TỰ THÂN BỐN DẢI GÂN CƠ THON VÀ BÁN GÂN TRONG TÁI TẠO DÂY

Chia sẻ: Nguyễn Thắng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CHUẨN BỊ MẢNH GHÉP TỰ THÂN BỐN DẢI GÂN CƠ THON VÀ BÁN GÂN TRONG TÁI TẠO DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC TÓM TẮT Mục tiêu: Xác định độ dãn của mảnh ghép khi căng 5 kg trong 10 phút. Đo lực căng mảnh ghép khi cố định vào mâm chày. Phương pháp nghiên cứu: Thống kê mô tả (phần mềm SPSS 11.5) Kết quả nghiên cứu: mảnh ghép tự thân bốn dải gân cơ thon/ bán gân của 115 bệnh nhân bị đứt cũ DCCT (từ 1/8/ 2004 - 1/5/2005 tại bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình). Sức chịu lực của...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHUẨN BỊ MẢNH GHÉP TỰ THÂN BỐN DẢI GÂN CƠ THON VÀ BÁN GÂN TRONG TÁI TẠO DÂY

CHUẨN BỊ MẢNH GHÉP TỰ THÂN BỐN DẢI GÂN CƠ THON VÀ BÁN GÂN TRONG TÁI TẠO DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC TÓM TẮT Mục tiêu: Xác định độ dãn của mảnh ghép khi căng 5 kg trong 10 phút. Đo lực căng mảnh ghép khi cố định vào mâm chày. Phương pháp nghiên cứu: Thống kê mô tả (phần mềm SPSS 11.5) Kết quả nghiên cứu: mảnh ghép tự thân bốn dải gân cơ thon/ bán gân của 115 bệnh nhân bị đứt cũ DCCT (từ 1/8/ 2004 - 1/5/2005 tại bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình). Sức chịu lực của mảnh ghép tăng lên khi tất cả các bó đều căng như nhau. Bản chất đàn hồi mềm của gân có ý nghĩa lâm sàng quan trọng. Nếu có một lực căng gân cố định trong thời gian dài sẽ làm tăng chiều dài của gân mặc dù lực này không đủ mạnh để gây ra tổn thương cấu trúc giải phẫu của gân. Các mảnh ghép đ ược căng ra 5kg bằng lò xo trong 10 phút. Chiều dãn ra của mảnh ghép trung bình là 2,32mm± 0,9(p
ghép một lực căng bao nhiêu để cố định đầu còn lại vào đường hầm mâm chày. Chúng tôi đo lực căng thích hợp cho mảnh ghép để vững khớp gối (nghĩa là dấu Lachman ra trước không còn) trong khoảng 6,4kg ± 0,36(p
increases the length over time, even though the load is not large enough to cause any structural damage to the tendon. The grafts were loaded with 5 kg for 10 minutes by spring. The average gragft lengthening was 2.32mm ± 0.9 (p
Mảnh ghép bốn dải gân cơ thon và bán gân c ũng có đặc tính cơ sinh học là đàn hồi như các sợi gân khác. Đặc tính đàn hồi của gân ghép xảy ra: khi gân chịu một lực kéo căng vừa phải theo sức chịu căng của gân đó, trong một thời gian dài thì chiều dài gân sẽ dãn ra thêm dài hơn so với chiều dài nguyên thủy. Hoser (1998) kéo căng 10 mẫu mảnh ghép gập đôi gân cơ bán gân 5-10 kg trong vòng 10 phút đầu thấy chiều dài của gân dãn ra dài hơn so với lúc đầu. Các nghiên cứu cho thấy khi gối gấp duỗi bình thường thì lực tác động lên dây chằng chéo trước từ 60N - 100N (6 - 10 kg). Don Johnson khuyến cáo nên căng trước mảnh ghép gân cơ thon và bán gân khoảng 60N (5-6 kg) trong 10 phút, để tạo ra chiều dài dãn thật sự của mảnh ghép trước khi đặt vào đường hầm. Hiểu được đặc tính cơ học của gân chuẩn bị tốt mảnh ghép trước khi đặt vào đường hầm, nhằm giảm đi tình trạng giản thứ phát sau khi cố định mảnh ghép góp phân thành công trong tái tạo lại dây chằng chéo trước. Ưng dụng đặc tính đàn hồi của lò xo loại căng: chiều dài lò xo thay đổi tương quan thuận với lực căng lò xo. Ta chọn lò xo có s ức chịu lực cao tương ứng từ 5 - 15kg vẫn giữ được tính đàn hồi nguyên thủy, dùng để làm lực kế căng gân.
Vấn đề thứ hai cần đo lực căng thích hợp mảnh ghép sau khi đ ã đặt vào đường hầm cố định mảnh ghép một đầu ở lồi cầu đ ùi, và đầu mâm chày còn lại mảnh ghép phải kéo căng bao nhiêu để dấu Lachman lỏng ra trước không còn nữa và cố định mảnh ghép vào mâm chày. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Đánh giá sự dãn đều mảnh ghép bốn dải gân cơ thon và bán gân do tác dụng căng của lò xo. Xác định lực căng mảnh ghép thích hợp khi cố định vào đường hầm. SỐ LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU. Nghiên cứu tiền cứu 115 ca đứt cũ dây chằng chéo trước có kèm tổn thương sụn chêm do chấn thương thể thao, từ 1/11/02 đến 1/3/07, thời gian theo dõi trung bình 17 tháng, tại Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình. Dịch tễ học Trong 115 ca có 105 nam (91,3%) và 10 n ữ (8,7%). Chân trái chiếm 73 ca (63,5%), bên phải 42 (36,5%). Lứa tuổi từ 16 đến 49, tuổi trung b ình 29
Thương tổn kèm theo Rách sụn chêm 115 ca (100%): chêm ngoài 73 (63,5%), chêm trong 41 (36,7%), cả hai 1 (0,9%). Rách hình quai xách 37 ca (32,2%), mảnh hình lá 37 (32,2%), nhiều mảnh 41 (35,7%), thoái hóa 2 (17%). Phẫu thuật khâu sụn chêm 3 ca: rách dọc vùng bao khớp có mạch nuôi Tất cả các rách còn lại đều được cắt tỉa phần rách sao cho hết kẹt khớp và tránh tổn thương thêm. Các bệnh nhân được chỉ định mổ chủ yếu dựa trên kết quả khám lâm sàng gồm lỏng gối khi hoạt động thể thao, khám thấy lỏng gối ra tr ước qua các dấu hiệu Lachman, ngăn kéo trước và bán trật xoay khớp gối. Phương pháp phẫu thuật (Hình 1) Tái tạo dây chằng chéo trước bằng mảnh ghép bốn dải cơ thon và bán gân, cố định mảnh ghép vào đường hầm bằng vis chêm (interfence screw) titan răng mịn. Phương pháp lấy mảnh ghép
Sử dụng duy nhất một đường mổ dọc từ 3-4 cm song song mào chày, phía trước trong và cạnh u chày khoảng 1,5cm. Lấy mảnh ghép gân cơ thon và cơ bán gân bám tận cạnh u chày phía dưới cân cơ thợ may, dùng dụng cụ lấy gân tuốt dọc sợi gân về chỗ nối bộ gân cơ phía trong đùi và lấy trọn bộ mảnh gân ghép. Chuẩn bị mảnh ghép(3,4,7): gập đôi cả 2 sợi gân tạo mảnh ghép 4 dải gân chập lại chiều dài mảnh ghép tối thiểu 9cm. Dùng lò xo có lực căng từ 5 - 10 kg, dùng thước vạch đo sự thay đổi chiều dài lò xo tương quan thuận theo lực kéo căng của lò xo. Mảnh ghép bốn dải gân c ơ thon và bán gân chập lại được căng qua lò xo 5 kg trong 10 phút sau đó bện đều hai đầu gân lại. Ghi nhận kết quả chiều dài mảnh ghép trước và sau khi căng. Tính hiệu của hai chiều dài này ra độ dãn của mảnh ghép. Dùng thống kê phân phối Student (p < 0,05) tính ra độ dãn trung bình mảnh ghép sau khi căng. Đo đ ường kính trung bình của mảnh ghép sau khi căng. Sau khi khoan đường hầm chày và đùi tùy theo đường kính của mảnh ghép. Cố định trước 1 đầu mảnh ghép từ trong lồi cầu đùi bằng vít chêm (interference screw) có răng mịn, đường kính vít bằng đường kính đường
hầm, chiều dài 2.5 cm. Đầu còn lại mảnh ghép mâm chày được căng một lực căng lò xo trên 5kg, kiểm tra mảnh ghép đang căng liên tục qua nội soi trong khi gấp duỗi gối không bị cấn, không bị sút ra là tốt. Vẫn giữ lực căng, gối gập 20 độ kiểm tra lại độ vững lâm sàng khớp gối dấu Lachman ra trước không còn lỏng nữa, đo chiều dài lò xo từ đó tính ra lực căng dây chằng thích hợp. Giữ lực căng này cố định tạm bằng ta rô đường kính số 7 dài 25mm va đường hầm, thử lại dấu Lachman không còn lỏng nửa rút ra thay bằng vit chêm mâm chày vào mảnh ghép từ ngoài vào, đường kính vit thường lớn hơn đường hầm 1mm, chiều dài 2,5cm. Nếu vẫn còn lỏng thì làm lại và căng dần thêm lực lên 0,5 kg. Cơ thon Cơ bán gân
Hình 1: Mảnh ghép 4 dải gân cơ thon và bán gân Dùng phương pháp thống kê mô tả và phép kiểm định dấu và hạng hai mẫu phụ thuộc dể tính thống kê và phần mềm SPSS (11.5) (p< 0,05). KẾT QUẢ Thống kê mô tả cho kết quả các chỉ số thông dụng về mảnh ghép cơ thon và bán gân Chiều dài gân cơ thon: 21,9 ± 1,57(cm) (chỉ số trung bình 21,9 cm, độ lệch chuẩn 1,57) Chiều dài gân cơ bán gân: 26,2 ± 1,4 (cm)
Đường kính mảnh ghép: 7mm (20,9%); 7,5mm (48,7%), 8mm(27,8%). Đường kính trung bình 7,56 ± 0,38 (p
Chiêu dài sau 115 9,2 11,8 10,096 ,3669 căng (cm) Số ca 115 N Theo thống kê mảnh ghép sau căng dãn ra khoảng 2 ± 0,9 mm(p=0,05). Thực hiện phép kiểm dấu và hạng Wilcoxon hai mẫu phụ thuộc sự khác biệt có ý nghĩa thống k ê của chiều dài mảnh ghép trước và sau căng gân (p
Lực căng dây 115 6,0 7,5 6,409 ,3662 chằng (kg) Số 115 ca Kết quả đo được bằng thống kê cần phải căng một lực trung bình là 6,4 ± 0,36 kg BÀN LUẬN
Bản chất đàn hồi mềm của mảnh gân ghép có ý nghĩa quan trọng khi ứng dụng lâm sàng(3,6,7). Với lực căng cố định vừa đủ không gây tổn thương giải phẫu sợi gân, giữ căng trong thời gian dài sẽ làm cho sợi gân dài ra thêm đến mức nào đó và không còn dãn nữa. Kết quả nghiên cứu cho thấy sau khi căng lực 5 kg trong vòng 10 phút mảnh gân ghép sẽ dài ra khoảng 2 mm. Điều này tạo ra được chiều dài thật sự của mảnh ghép có chịu lực và khi đặt cố định mảnh ghép vào đường hầm sẽ giảm đi sự lỏng thứ phát do miếng gân dãn ra. Lực căng đầu tiên trên mảnh ghép đối với các tác giả nước ngoài thay đổi từ 50 - 65N(7,8,9). Có rất ít nghiên cứu công bố về kinh nghiệm này, người ta dựa vào thực nghiệm cơ sinh học bản chất của gân trên xác và đo đạt được. Chúng tôi bước đầu ứng dụng tạo lực căng trước trên mảnh ghép ở mức thấp và đo đạt theo dõi còn phải chờ vào kết quả lâm sàng của tái tạo DCCT sau một thời gian. Vấn đề quan trọng thứ hai là sau khi cố định mảnh ghép bốn dải gân cơ thon và bán gân một đầu, căng bao nhiêu lực là vừa đủ để dấu Lachman không còn lỏng ra trước. Qua thực nghiệm chúng tôi thấy khoảng 6kg là thích hợp, nghĩa là tương đương 60-65N(3,4). Về kinh nghiệm của các tác giả trên thế giới theo nguyên tắc căng ở mức lực thấp nhất đủ để không lỏng gối,
dễ tập sau mổ, tránh lực căng quá mức lên mảnh ghép sẽ gây thoái hoá mảnh ghép. Amis và Jakob(1) gối gập 11độ căng gân bánh chè đến 47N và gân cơ bán gân lên đến 70N. Amis khuyên rằng cố gắng tạo vừa đủ độ căng gân để khớp gối có cử động cơ sinh học bình thường. Khi căng quá nhiều dể tạo trật khớp gối ra sau tăng tải lực căng lên dây chằng chéo sau, làm thay đổi hoạt động khớp gối bình thường dễ hư khớp. KẾT LUẬN. Tái tạo DCCT bằng mảnh ghép bốn dải gân cơ thon và bán gân là phương pháp mới hiện nay đang dùng. Vấn đề hiểu được bản chất đàn hồi của mảnh ghép và chuẩn bị lực căng thích hợp lên mảnh ghép là quan trọng. Sử dụng lực căng lò xo 5kg trong 10 phút để tạo ra chiều dài dãn đúng của mảnh ghép, tránh đi dãn thứ phát của gân góp tăng hiệu quả trong việc tái tạo dây chằng. Xác định lực căng mảnh ghép thích hợp trung b ình là 6 kg trong khi cố định mảnh ghép vào đường hầm.