Chuẩn mực kiểm toán - Đợt 2a

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

159
lượt xem 64
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Để tăng cường công tác quản lý, sử dụng và trích khấu hao tài sản cố định trong các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tính đúng , trích đủ số khấu hao tài sản cố định vào chi phí kinh doanh,,, Chế độ này áp dụng cho công ty nhà nước, công ty trách nhiễm hữu hạn nhà nước có hai thành viên trở lên...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuẩn mực kiểm toán - Đợt 2a

Tài Liệu Chuẩn mực kiểm toán Đợt 2a
Cung c p b i kiemtoan.com.vn QUY T ð NH C A B TRƯ NG B TÀI CHÍNH S 219/2000/Qð-BTC NGÀY 29 THÁNG 12 NĂM 2000 V VI C BAN HÀNH VÀ CÔNG B SÁU (06) CHU N M C KI M TOÁN VI T NAM (ð T 2) B TRƯ NG B TÀI CHÍNH Căn c Ngh ñ nh s 15/CP ngày 2/3/1993 c a Chính ph v Nhi m v , quy n h n và trách nhi m qu n lý Nhà nư c c a B , cơ quan ngang B ; Căn c Ngh ñ nh s 178/CP ngày 28/10/1994 c a Chính ph v Nhi m v , quy n h n và t ch c b máy B Tài chính; Căn c Ngh ñ nh s 07/CP ngày 29/01/1994 c a Chính ph ban hành Quy ch ki m toán ñ c l p trong n n kinh t qu c dân; ð ñáp ng yêu c u ñ i m i cơ ch qu n lý kinh t , tài chính, nâng cao ch t lư ng c a ki m toán ñ c l p trong n n kinh t qu c dân; Ki m tra, ki m soát ch t lư ng ho t ñ ng ki m toán ñ c l p, lành m nh hoá thông tin tài chính trong n n kinh t qu c dân; Theo ñ ngh c a V trư ng V Ch ñ k toán, Chánh Văn phòng B Tài chính, QUY T ð NH: ði u 1: Ban hành sáu (06) chu n m c ki m toán Vi t Nam (ñ t 2) có s hi u và tên g i sau ñây: 1. Chu n m c s 250 - Xem xét tính tuân th pháp lu t và các qui ñ nh trong ki m toán báo cáo tài chính; 2. Chu n m c s 310 - Hi u bi t v tình hình kinh doanh; 3. Chu n m c s 500 - B ng ch ng ki m toán; 4. Chu n m c s 510 - Ki m toán năm ñ u tiên - S dư ñ u năm tài chính; 5. Chu n m c s 520 - Quy trình phân tích; 6. Chu n m c s 580 - Gi i trình c a Giám ñ c. ði u 2: Chu n m c ki m toán Vi t Nam ñư c ban hành kèm theo Quy t ñ nh này áp d ng ñ i v i ho t ñ ng ki m toán ñ c l p các báo cáo tài chính. D ch v ki m toán ñ c l p các thông tin tài chính khác và d ch v liên quan c a Công ty ki m toán ñư c áp d ng theo quy ñ nh c th c a t ng chu n m c.
Cung c p b i kiemtoan.com.vn ði u 3: Quy t ñ nh này có hi u l c thi hành sau 15 ngày k t ngày ký. ði u 4: Ki m toán viên và Công ty ki m toán ho t ñ ng h p pháp t i Vi t Nam có trách nhi m tri n khai th c hi n chu n m c ki m toán Vi t Nam trong ho t ñ ng c a m i Công ty. V trư ng V Ch ñ k toán, Chánh Văn phòng B và Th trư ng các ñơn v liên quan thu c và tr c thu c B Tài chính có trách nhi m hư ng d n, ki m tra và thi hành Quy t ñ nh này. 2
Cung c p b i kiemtoan.com.vn H TH NG CHU N M C KI M TOÁN VI T NAM CHU N M C S 250 XEM XÉT TÍNH TUÂN TH PHÁP LU T VÀ CÁC QUY ð NH TRONG KI M TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH (Ban hành theo Quy t ñ nh s 219/2000/Qð-BTC ngày 29 tháng 12 năm 2000 c a B trư ng B Tài chính) QUI ð NH CHUNG 01. M c ñích c a chu n m c này là quy ñ nh các nguyên t c, th t c cơ b n và hư ng d n th th c áp d ng các nguyên t c, th t c cơ b n liên quan ñ n ki m toán viên và công ty ki m toán khi xem xét tính tuân th pháp lu t và các quy ñ nh c a ñơn v ñư c ki m toán trong quá trình ki m toán báo cáo tài chính. 02. Khi l p k ho ch và th c hi n các th t c ki m toán, khi ñánh giá k t qu và l p báo cáo ki m toán, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i chú ý ñ n v n ñ ñơn v ñư c ki m toán không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh có liên quan có th nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính. M c dù trong m t cu c ki m toán báo cáo tài chính không th phát hi n h t m i hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh có liên quan. 03. Vi c ñánh giá và xác ñ nh hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh nói chung không ph i là trách nhi m ngh nghi p c a ki m toán viên và công ty ki m toán. Trư ng h p ph i xác ñ nh hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh làm nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính thì ki m toán viên và công ty ki m toán ph i tham kh o ý ki n c a chuyên gia pháp lu t ho c cơ quan ch c năng có liên quan. 04. Quy ñ nh và hư ng d n v trách nhi m c a ki m toán viên và công ty ki m toán trong vi c xem xét “gian l n và sai sót” trong m t cu c ki m toán báo cáo tài chính ñư c quy ñ nh trong m t chu n m c riêng khác mà không quy ñ nh trong chu n m c này. 05. Chu n m c này áp d ng cho cu c ki m toán báo cáo tài chính và cũng ñư c v n d ng cho ki m toán thông tin tài chính khác và các d ch v liên quan c a công ty ki m toán. Chu n m c này không áp d ng cho cu c ki m toán tuân th do công ty ki m toán th c hi n ñư c l p thành h p ñ ng riêng. Ki m toán viên và công ty ki m toán ph i tuân th các quy ñ nh c a chu n m c này khi xem xét tính tuân th pháp lu t và các quy ñ nh trong quá trình ki m toán báo cáo tài chính. ðơn v ñư c ki m toán và các bên s d ng k t qu ki m toán ph i có nh ng hi u bi t c n thi t v các nguyên t c và th t c quy ñ nh trong chu n m c này ñ th c hi n trách nhi m c a mình và ñ ph i h p công vi c v i ki m toán viên và công ty ki m toán gi i quy t các m i quan h trong quá trình ki m toán. Các thu t ng trong chu n m c này ñư c hi u như sau: 3
Cung c p b i kiemtoan.com.vn 06. Pháp lu t và các quy ñ nh: Là nh ng văn b n quy ph m pháp lu t do các cơ quan có th m quy n ban hành (Qu c h i, U ban Thư ng v Qu c h i, Ch t ch nư c, Chính ph , Th tư ng Chính ph , các B và cơ quan ngang B , cơ quan thu c Chính ph ; văn b n liên t ch c a các cơ quan, t ch c có th m quy n, H i ñ ng Nhân dân và U ban Nhân dân các c p và các cơ quan khác theo quy ñ nh c a pháp lu t); các văn b n do c p trên, h i ngh nghi p, H i ñ ng qu n tr và Giám ñ c quy ñ nh không trái v i pháp lu t, liên quan ñ n ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh và qu n lý kinh t , tài chính, k toán thu c lĩnh v c c a ñơn v . 07. Không tuân th : Là ch nh ng hành vi th c hi n sai, b sót, th c hi n không ñ y ñ , không k p th i ho c không th c hi n pháp lu t và các quy ñ nh dù là vô tình hay c ý c a ñơn v . Nh ng hành vi này bao g m hành vi c a t p th , cá nhân dư i danh nghĩa ñơn v ho c c a nh ng ngư i ñ i di n cho ñơn v gây ra. Chu n m c này không ñ c p ñ n hành vi không tuân th do t p th ho c cá nhân c a ñơn v gây ra nhưng không liên quan ñ n báo cáo tài chính c a ñơn v . N I DUNG CHU N M C Trách nhi m c a ñơn v ñư c ki m toán trong vi c tuân th pháp lu t và các quy ñ nh 08. Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v ñư c ki m toán có trách nhi m ñ m b o cho ñơn v tuân th ñúng pháp lu t và các quy ñ nh hi n hành; ngăn ng a, phát hi n và x lý nh ng hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh trong ñơn v . 09. ðơn v ñư c ki m toán ph i áp d ng các bi n pháp và th t c nh m ngăn ng a, phát hi n nh ng hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, g m: - N m b t k p th i yêu c u c a pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n ho t ñ ng c a ñơn v , và có các bi n pháp ñ th c hi n nh ng yêu c u ñó; - Thi t l p và v n hành m t h th ng ki m soát n i b thích h p và hi u qu ; - Xây d ng và th c hi n các quy t c trong ho t ñ ng kinh doanh c a ñơn v , có bi n pháp theo dõi, khen thư ng, k lu t k p th i; - S d ng d ch v tư v n pháp lu t, k c d ch v tư v n tài chính, k toán ñ th c hi n ñúng các yêu c u c a pháp lu t và các quy ñ nh; - T ch c b ph n ki m toán n i b phù h p v i quy mô và yêu c u c a ñơn v ; - Lưu tr ñ y ñ các văn b n pháp lu t và các quy ñ nh liên quan mà ñơn v ph i tuân th và nh ng tài li u có liên quan ñ n các v tranh ch p, ki n t ng. Xem xét c a ki m toán viên v tính tuân th pháp lu t và các quy ñ nh 10. Trách nhi m c a ñơn v ñư c ki m toán là ph i tuân th pháp lu t và các qui ñ nh. Thông qua vi c ki m toán báo cáo tài chính hàng năm, ki m toán viên và công ty ki m toán s giúp cho ñơn v ñư c ki m toán ngăn ng a, phát hi n m t ph n các hành vi không tuân th pháp lu t và các qui ñ nh. 4
Cung c p b i kiemtoan.com.vn 11. Công vi c ki m toán luôn ph i ch u r i ro ki m toán là r t khó phát hi n h t m i sai sót làm nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính, k c khi cu c ki m toán ñã ñư c l p k ho ch và ti n hành th n tr ng, ñúng theo chu n m c ki m toán. Nguyên nhân r i ro ki m toán g m: - H th ng ki m soát n i b và h th ng k toán c a ñơn v không ñáp ng ñư c ñ y ñ yêu c u c a các văn b n pháp lu t và các quy ñ nh có liên quan ñ n ho t ñ ng và báo cáo tài chính c a ñơn v ; - H th ng ki m soát n i b và h th ng k toán có nh ng h n ch ti m tàng trong vi c ngăn ng a và phát hi n sai ph m, nh t là nh ng sai ph m do hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh; - Ki m toán viên s d ng phương pháp ch n m u; - B ng ch ng ki m toán thư ng có tính xét ñoán và thuy t ph c nhi u hơn là tính kh ng ñ nh ch c ch n; - ðơn v có th c tình che d u nh ng vi ph m c a mình (Ví d : Thông ñ ng, che d u, gi m o ch ng t , c tình h ch toán sai...) ho c c tình cung c p sai thông tin cho ki m toán viên. 12. Khi l p k ho ch và th c hi n ki m toán, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i có thái ñ th n tr ng ngh nghi p (theo quy ñ nh t i Chu n m c ki m toán Vi t Nam s 200), ph i chú ý ñ n hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh d n ñ n sai sót nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính. Khi phát hi n th y m t hành vi c ý không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, ki m toán viên ph i tính ñ n kh năng ñơn v còn có nh ng vi ph m khác n a. Ngư c l i, n u hành vi là vô tình, ki m toán viên không nh t thi t ph i áp d ng yêu c u trên. 13. Trư ng h p lu t pháp qui ñ nh ho c m t h p ñ ng ki m toán có yêu c u ph i báo cáo v vi c tuân th nh ng ñi u kho n nh t ñ nh c a các quy ñ nh pháp lu t, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i l p k ho ch ñ ki m tra vi c tuân th c a ñơn v ñư c ki m toán v nh ng ñi u kho n này. 14. ð l p k ho ch ki m toán, ki m toán viên ph i có s hi u bi t t ng th v pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n ho t ñ ng và ngành ngh kinh doanh c a ñơn v ñư c ki m toán; ph i n m ñư c cách th c, bi n pháp th c hi n pháp lu t và các quy ñ nh c a ñơn v . Ki m toán viên ph i chú ý ñ n các quy ñ nh mà n u vi ph m nh ng quy ñ nh này s gây nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính, ho c nh hư ng ñ n kh năng ho t ñ ng liên t c c a ñơn v ñư c ki m toán. 15. ð hi u bi t t ng th v pháp lu t và các quy ñ nh có liên quan ñ n ñơn v ñư c ki m toán, ki m toán viên áp d ng nh ng bi n pháp sau ñây: - S d ng các ki n th c hi n có liên quan ñ n ho t ñ ng và ngành ngh kinh doanh c a ñơn v ; - Yêu c u ñơn v cung c p và gi i trình v nh ng qui ñ nh và th t c n i b c a ñơn v liên quan ñ n vi c tuân th pháp lu t và các quy ñ nh; - Trao ñ i v i lãnh ñ o ñơn v v pháp lu t và các quy ñ nh có nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính c a ñơn v ; - Xem xét các qui ñ nh và th t c gi i quy t c th c a ñơn v khi x y ra tranh ch p ho c x ph t; 5
Cung c p b i kiemtoan.com.vn - Th o lu n v i nh ng cơ quan ch c năng liên quan, chuyên gia tư v n pháp lu t và cá nhân khác ñ hi u bi t thêm v pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n ho t ñ ng c a ñơn v . 16. D a trên nh ng hi u bi t t ng th v pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n ho t ñ ng c a ñơn v ñư c ki m toán, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i ti n hành các th t c c n thi t ñ xác ñ nh hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n quá trình l p báo cáo tài chính, ñ c bi t ph i chú ý ñ n các th t c sau: - Trao ñ i v i Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v ñư c ki m toán v vi c tuân th pháp lu t và các quy ñ nh; - Trao ñ i v i các cơ quan ch c năng có liên quan. 17. Ki m toán viên ph i thu th p ñ y ñ b ng ch ng ki m toán thích h p v vi c không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh c a ñơn v làm nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính. Ki m toán viên ph i có nh ng hi u bi t ñ y ñ v pháp lu t và các quy ñ nh nh m m c ñích xem xét tính tuân th pháp lu t và các qui ñ nh khi ki m toán cơ s d n li u liên quan ñ n các thông tin trên báo cáo tài chính. 18. Khi nh ng văn b n pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n ho t ñ ng c a ñơn v và ngành kinh doanh có thay ñ i trong t ng giai ño n, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i xem xét tính tuân th nh ng quy ñ nh này trong quan h phù h p v m t th i gian v i vi c l p báo cáo tài chính. 19. Ngoài nh ng nguyên t c và th t c ñã nêu trong các ño n 16, 17 và 18, ki m toán viên và công ty ki m toán không c n th c hi n nh ng th t c ki m tra khác ñ i v i vi c tuân th pháp lu t và các quy ñ nh c a ñơn v , n u nh ng th t c ñó n m ngoài ph m vi ki m toán báo cáo tài chính. 20. Vi c th c hi n các th t c ki m toán báo cáo tài chính s giúp cho ki m toán viên và công ty ki m toán phát hi n ra nh ng hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh. 21. Ki m toán viên ph i thu th p ñư c b n gi i trình c a Giám ñ c và các tài li u c a ñơn v liên quan ñ n hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh th c t ñã x y ra ho c có th x y ra làm nh hư ng ñ n tính trung th c và h p lý c a báo cáo tài chính. 22. Sau khi ti n hành các th t c xem xét ñúng theo yêu c u c a chu n m c này, n u không thu ñư c các b ng ch ng v hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh thì ki m toán viên có quy n xem như ñơn v ñã tuân th pháp lu t và các quy ñ nh. Các th t c ph i th c hi n khi phát hi n hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh 23. Ki m toán viên ph i luôn chú ý t i các d u hi u d n ñ n hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh c a ñơn v . M t s d u hi u ch y u này ñư c nêu t i Ph l c s 01. 24. Khi phát hi n ra nh ng thông tin liên quan ñ n hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i tìm hi u rõ tính ch t 6
Cung c p b i kiemtoan.com.vn c a hành vi, hoàn c nh phát sinh hành vi và nh ng thông tin liên quan ñ ñánh giá nh hư ng có th có ñ n báo cáo tài chính. 25. Khi xét th y các hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh có nh hư ng ñ n báo cáo tài chính, ki m toán viên ph i xem xét ñ n: - Kh năng x y ra h u qu v tài chính, th m chí d n ñ n r i ro bu c ñơn v ñư c ki m toán ph i ng ng ho t ñ ng; - S c n thi t ph i gi i trình h u qu v tài chính trong ph n Thuy t minh báo cáo tài chính; -M cñ nh hư ng ñ n tính trung th c và h p lý c a báo cáo tài chính. 26. Khi có nghi ng ho c khi ñã phát hi n có hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, ki m toán viên ph i ghi l i và lưu h sơ ki m toán nh ng phát hi n ñó và th o lu n v i Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) c a ñơn v ñư c ki m toán. H sơ lưu bao g m b n trích sao ch ng t , s k toán, biên b n h p và các tài li u khác có liên quan. 27. Trư ng h p Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v không cung c p ñ y ñ thông tin ch ng minh r ng ñơn v tuân th ñúng pháp lu t và các quy ñ nh thì ki m toán viên và công ty ki m toán c n th o lu n, trao ñ i v i các chuyên gia tư v n pháp lu t ho c cơ quan ch c năng có liên quan v các hành vi b nghi ng là không tuân th nh hư ng ñ n báo cáo tài chính. Vi c trao ñ i này giúp cho ki m toán viên và công ty ki m toán hi u rõ thêm v nh ng h u qu x y ra và nh ng bi n pháp ph i ti p t c th c hi n. 28. Trư ng h p không th thu th p ñư c ñ y ñ thông tin ñ xoá b nghi ng v hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i xem xét nh hư ng c a vi c thi u b ng ch ng và ph i trình bày ñi u ñó trong báo cáo ki m toán. 29. Ki m toán viên và công ty ki m toán ph i phân tích h u qu c a vi c không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh liên quan ñ n công vi c ki m toán, nh t là ñ i v i ñ tin c y vào các b n gi i trình c a Giám ñ c. Ki m toán viên ph i ñánh giá l i r i ro và xem xét l i các b n gi i trình c a Giám ñ c trong các trư ng h p: - H th ng ki m soát n i b không phát hi n và không ngăn ng a ñư c hành vi không tuân th ; - Hành vi không tuân th không ñư c nêu trong b n gi i trình, ñ c bi t là nh ng hành vi mà ñơn v c tình che d u. Thông báo nh ng hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh Thông báo cho Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v ñư c ki m toán 30. Trong quá trình ki m toán, ki m toán viên ph i thông báo cho Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v v các hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh do ki m toán viên phát hi n ñư c. Ki m toán viên ñư c phép không ph i thông báo nh ng hành vi không tuân th n u xác ñ nh là không gây h u qu ñáng k , tr trư ng h p ki m toán viên và ñơn v có tho thu n khác. 31. N u ki m toán viên và công ty ki m toán xác ñ nh các hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh là c ý và có nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính 7
Cung c p b i kiemtoan.com.vn thì ph i thông báo ngay phát hi n c a mình b ng văn b n cho Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v . 32. N u ki m toán viên và công ty ki m toán phát hi n Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v có liên quan ñ n các hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh làm nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính thì ph i tham kh o ý ki n c a chuyên gia pháp lu t và báo cáo lên c p cao hơn c a ñơn v ñư c ki m toán. 8
Cung c p b i kiemtoan.com.vn Thông báo cho ngư i s d ng báo cáo ki m toán v báo cáo tài chính 33. N u ki m toán viên k t lu n là nh ng hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh làm nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính nhưng không ñư c ph n nh ñúng trong báo cáo tài chính m c dù ki m toán viên ñã ñ ngh s a ñ i, ñi u ch nh thì ki m toán viên ph i ñưa ra ý ki n ch p nh n t ng ph n, ho c ý ki n không ch p nh n. 34. N u ñơn v không t o ñi u ki n cho ki m toán viên thu th p ñư c ñ y ñ b ng ch ng ki m toán thích h p ñ ñánh giá các hành vi không tuân th pháp lu t và các qui ñ nh có nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính, thì ki m toán viên ph i ñưa ra ý ki n ch p nh n t ng ph n, ho c ý ki n t ch i ñưa ra ý ki n vì b h n ch v ph m vi ki m toán. 35. N u không th thu th p ñư c ñ y ñ b ng ch ng v các hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh ñã x y ra thì ki m toán viên ph i xem xét nh hư ng c a nó ñ n báo cáo ki m toán. Thông báo cho cơ quan ch c năng có liên quan 36. Ki m toán viên và công ty ki m toán có trách nhi m b o m t các thông tin, s li u c a khách hàng. Tuy nhiên, n u ñơn v ñư c ki m toán có hành vi không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh thì tuỳ theo yêu c u c a pháp lu t, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i thông báo hành vi ñó cho cơ quan ch c năng có liên quan. Trư ng h p này, ki m toán viên ñư c phép trao ñ i trư c v i chuyên gia tư v n pháp lu t. Ki m toán viên và công ty ki m toán rút kh i h p ñ ng ki m toán 37. Khi xét th y ñơn v ñư c ki m toán không có bi n pháp c n thi t ñ x lý các hành vi, ho c nh ng bi u hi n không tuân th pháp lu t và các quy ñ nh, k c nh ng hành vi không nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính, thì công ty ki m toán ñư c phép ch m d t h p ñ ng ki m toán. Công ty ki m toán ph i cân nh c k lư ng và trao ñ i v i chuyên gia tư v n pháp lu t trư c khi ñưa ra quy t ñ nh này. 38. Khi ki m toán viên khác ñư c thay th yêu c u cung c p thông tin v khách hàng, ki m toán viên hi n t i ph i có trách nhi m: - N u khách hàng cho phép th o lu n v công vi c c a h thì ki m toán viên hi n t i ph i ñưa ra nh ng thông tin v hành vi không tuân th pháp lu t và các qui ñ nh, lý do ch m d t h p ñ ng và khuy n ngh v i ki m toán viên khác ñư c thay th nên t ch i ho c ch p nh n h p ñ ng; - N u khách hàng không cho phép th o lu n v công vi c c a h thì ki m toán viên và công ty ki m toán hi n t i cũng ph i thông báo v vi c không cho phép này cho ki m toán viên ñư c thay th . 9
Cung c p b i kiemtoan.com.vn PH L C S 01 CÁC D U HI U CH Y U D N ð N HÀNH VI KHÔNG TUÂN TH PHÁP LU T VÀ CÁC QUY ð NH - ðã có s ki m tra, thanh tra, ñi u tra c a cơ quan ch c năng có liên quan v vi c vi ph m pháp lu t và các qui ñ nh, như vay mư n, quan h thanh toán, ti n ph t...; - Có nh ng kho n thanh toán không rõ ràng, ho c cho các ñ i tư ng là nh ng ngư i có ch c, có quy n vay; - Các kho n chi phí tr cho các d ch v quá cao so v i các doanh nghi p khác cùng ngành ho c so v i giá tr b n thân d ch v nh n ñư c; - Giá c mua bán quá cao ho c quá th p so v i m c giá c a th trư ng; - Doanh nghi p có nh ng quan h không bình thư ng v i nh ng công ty có nhi u ñ c quy n, kinh doanh quá thu n l i ho c nh ng công ty có v n ñ nghi v n; - Thanh toán hàng hoá và d ch v cho m t nư c khác v i nư c s n xu t ho c cung c p hàng hoá, d ch v ñó; - Không có ch ng t mua bán h p l , thích h p khi thanh toán; - Ch p hành không ñúng, không ñ y ñ ch ñ k toán ph i th c hi n; - Nh ng nghi p v thu, chi không ñư c phê duy t ho c nh ng nghi p v ghi chép sai quy ñ nh; - ðơn v ñã b t giác, ho c ñã có dư lu n không t t trên các phương ti n thông tin ñ i chúng ho c t xã h i; - K t qu s n xu t, kinh doanh c a doanh nghi p không n ñ nh, báo cáo k t qu ho t ñ ng kinh doanh thư ng xuyên bi n ñ ng; - Chi phí qu n lý, chi phí qu ng cáo quá cao; - B nhi m k toán trư ng không ñúng quy ñ nh; - Th c hi n ch ñ ki m kê không ñúng quy ñ nh. 10
Cung c p b i kiemtoan.com.vn H TH NG CHU N M C KI M TOÁN VI T NAM CHU N M C S 310 HI U BI T V TÌNH HÌNH KINH DOANH (Ban hành theo Quy t ñ nh s 219/2000/Qð-BTC ngày 29 tháng 12 năm 2000 c a B trư ng B Tài chính ) QUY ð NH CHUNG 01. M c ñích c a chu n m c này là quy ñ nh các nguyên t c, th t c cơ b n và hư ng d n th th c áp d ng các nguyên t c, th t c cơ b n ñ tìm hi u tình hình kinh doanh và vi c s d ng nh ng hi u bi t ñó trong quá trình ki m toán báo cáo tài chính. 02. ð th c hi n ki m toán báo cáo tài chính, ki m toán viên ph i có hi u bi t c n thi t, ñ y ñ v tình hình kinh doanh nh m ñánh giá và phân tích ñư c các s ki n, nghi p v và th c ti n ho t ñ ng c a ñơn v ñư c ki m toán mà theo ki m toán viên thì có nh hư ng tr ng y u ñ n báo cáo tài chính, ñ n vi c ki m tra c a ki m toán viên ho c ñ n báo cáo ki m toán. Ví d : Ki m toán viên s d ng s hi u bi t v tình hình kinh doanh ñ xác ñ nh r i ro ti m tàng, r i ro ki m soát và xác ñ nh n i dung, l ch trình, ph m vi c a các th t c ki m toán. 03. Hi u bi t c n thi t c a ki m toán viên ñ th c hi n m t cu c ki m toán bao g m nh ng hi u bi t t ng quan v n n kinh t , lĩnh v c ho t ñ ng c a ñơn v , hi u bi t c th hơn v t ch c và ho t ñ ng c a ñơn v ñư c ki m toán. M c ñ hi u bi t v ñơn v c a ki m toán viên không nh t thi t ph i như Ban Giám ñ c c a ñơn v ñư c ki m toán. N i dung c th nh ng v n ñ c n hi u bi t khi th c hi n m t cu c ki m toán báo cáo tài chính ñư c trình bày trong Ph l c s 01. Ki m toán viên ñư c phép b sung thêm các n i dung vào danh m c này và cũng ñư c phép không ph i áp d ng t t c danh m c này cho m t cu c ki m toán c th . 04. Chu n m c này áp d ng cho ki m toán báo cáo tài chính và cũng ñư c v n d ng cho ki m toán thông tin tài chính khác và các d ch v có liên quan c a công ty ki m toán. Ki m toán viên và công ty ki m toán ph i tuân th các quy ñ nh c a chu n m c này trong quá trình th c hi n ki m toán báo cáo tài chính. N I DUNG CHU N M C Thu th p thông tin 05. Trư c khi ch p nh n m t h p ñ ng ki m toán, ki m toán viên và công ty ki m toán ph i thu th p nh ng thông tin sơ b v lĩnh v c ho t ñ ng, lo i hình doanh nghi p, hình th c s h u, công ngh s n xu t, t ch c b máy qu n lý và th c ti n ho t ñ ng c a
Cung c p b i kiemtoan.com.vn ñơn v , qua ñó ñánh giá kh năng có th thu th p ñư c nh ng thông tin (hi u bi t) c n thi t v tình hình kinh doanh ñ th c hi n công vi c ki m toán. 06. Sau khi ch p nh n h p ñ ng ki m toán, ki m toán viên ph i thu th p nh ng thông tin chi ti t c n thi t ngay t khi b t ñ u công vi c ki m toán. Trong quá trình ki m toán, ki m toán viên ph i luôn xem xét, ñánh giá, c p nh t và b sung thêm các thông tin m i. 07. Vi c thu th p các thông tin c n thi t v tình hình kinh doanh c a ñơn v là m t quá trình tích lu liên t c, bao g m vi c thu th p, ñánh giá và ñ i chi u thông tin thu th p ñư c v i các b ng ch ng ki m toán t t c các giai ño n c a quá trình ki m toán. Ví d : Các thông tin ñã thu th p giai ño n l p k ho ch v n ph i ñư c ti p t c c p nh t và b sung thêm các giai ño n k ti p ñ ki m toán viên hi u bi t ñ y ñ hơn v ho t ñ ng c a ñơn v. 08. ð i v i h p ñ ng ki m toán năm sau, ki m toán viên ph i c p nh t và ñánh giá l i nh ng thông tin ñã thu th p trư c ñây, nh t là nh ng thông tin trong h sơ ki m toán các năm trư c. Ki m toán viên ph i chú ý ñ n các v n ñ t n t i ñã phát hi n trong năm trư c và th c hi n các th t c nh m phát hi n ra nh ng thay ñ i ñáng k phát sinh sau l n ki m toán trư c. 09. Ki m toán viên thu th p thông tin v tình hình kinh doanh t các ngu n như: - Kinh nghi m th c ti n v ñơn v và ngành ngh kinh doanh c a ñơn v ñư c ki m toán trên báo cáo t ng k t, biên b n làm vi c, báo chí; - H sơ ki m toán năm trư c; - Trao ñ i v i Giám ñ c, k toán trư ng ho c cán b , nhân viên c a ñơn v ñư c ki m toán; - Trao ñ i v i ki m toán viên n i b và xem xét báo cáo ki m toán n i b c a ñơn v ñư c ki m toán; - Trao ñ i v i ki m toán viên khác và v i các nhà tư v n ñã cung c p d ch v cho ñơn v ñư c ki m toán ho c ho t ñ ng trong cùng lĩnh v c v i ñơn v ñư c ki m toán; - Trao ñ i v i chuyên gia, ñ i tư ng bên ngoài có hi u bi t v ñơn v ñư c ki m toán (Ví d : Chuyên gia kinh t , cơ quan c p trên, khách hàng, nhà cung c p, các ñ i th c nh tranh...); - Tham kh o các n ph m liên quan ñ n lĩnh v c ho t ñ ng c a ñơn v ñư c ki m toán (Ví d : S li u th ng kê c a Chính ph , báo chí chuyên ngành, thông tin c a ngân hàng, thông tin c a th trư ng ch ng khoán...); - Các văn b n pháp lý và các quy ñ nh có nh hư ng ñ n ñơn v ñư c ki m toán; - Kh o sát th c t văn phòng, nhà xư ng c a ñơn v ñư c ki m toán; - Các tài li u do ñơn v ñư c ki m toán cung c p (Ví d : Ngh quy t và biên b n các cu c h p, tài li u g i cho các c ñông hay cho cơ quan c p trên, báo cáo qu n lý n i b , báo cáo tài chính ñ nh kỳ, các chính sách v qu n lý kinh t , tài chính, thu , h th ng k toán, tài li u ki m soát n i b , quy ñ nh v quy n h n, ch c năng, nhi m v c a t ng b ph n trong ñơn v ...). S d ng hi u bi t 11
Cung c p b i kiemtoan.com.vn 10. Nh ng hi u bi t v tình hình kinh doanh là cơ s quan tr ng ñ ki m toán viên ñưa ra các xét ñoán chuyên môn. M c ñ hi u bi t tình hình kinh doanh và vi c s d ng các hi u bi t này m t cách h p lý s tr giúp ki m toán viên trong các công vi c: - ðánh giá r i ro và xác ñ nh các v n ñ ñáng chú ý; - L p k ho ch và th c hi n công vi c ki m toán m t cách hi u qu ; - ðánh giá b ng ch ng ki m toán; - Cung c p d ch v t t hơn cho ñơn v ñư c ki m toán. 11. Trong quá trình ki m toán, hi u bi t v tình hình kinh doanh là r t quan tr ng ñ giúp ki m toán viên xét ñoán trên các khía c nh c th sau: - ðánh giá r i ro ti m tàng và r i ro ki m soát; - Phân tích r i ro kinh doanh và các phương án gi i quy t c a Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u); - Xây d ng k ho ch và chương trình ki m toán; - Xác ñ nh m c ñ tr ng y u và ñánh giá s phù h p c a m c ñ tr ng y u ñó trong quá trình ki m toán; - ðánh giá v s ñ y ñ và tính thích h p c a các b ng ch ng ki m toán; - ðánh giá các ư c tính k toán và gi i trình c a Giám ñ c; - Xác ñ nh các vùng ph i chú ý ñ c bi t trong vi c ki m toán và các k năng ki m toán c n thi t; - Xác ñ nh các bên liên quan và nghi p v phát sinh gi a các bên liên quan; - Xác ñ nh các thông tin có mâu thu n ; - Xác ñ nh các tình hu ng b t thư ng (Ví d : Gian l n ho c không tuân th pháp lu t và các qui ñ nh; s li u th ng kê mâu thu n v i s li u báo cáo tài chính...); - ð t ra câu h i thăm dò và ñánh giá m c ñ h p lý c a các câu tr l i; - Xem xét s phù h p c a ch ñ k toán, các thông tin trình bày trên báo cáo tài chính. 12. Ki m toán viên và công ty ki m toán s d ng các tr lý ki m toán ñư c phân công th c hi n công vi c ki m toán cũng ph i ñ m b o ñ t ñư c s hi u bi t nh t ñ nh v tình hình kinh doanh ñ th c hi n công vi c c a mình. Ngoài ra, các tr lý ph i th c hi n vi c thu th p thông tin b sung ñáp ng yêu c u công vi c c a mình và trao ñ i các thông tin ñó v i các thành viên khác c a nhóm. 13. ð s d ng hi u qu các hi u bi t v tình hình kinh doanh, ki m toán viên ph i ñánh giá, xem xét m c ñ nh hư ng t ng th t nh ng hi u bi t c a mình ñ n báo cáo tài chính c a ñơn v , cũng như s phù h p c a các cơ s d n li u trong báo cáo tài chính so v i nh ng hi u bi t c a ki m toán viên v tình hình kinh doanh./. 12
Cung c p b i kiemtoan.com.vn PH L C S 01 NH NG N I DUNG C TH KI M TOÁN VIÊN PH I HI U BI T V TÌNH HÌNH KINH DOANH C A ðƠN V ðƯ C KI M TOÁN A- HI U BI T CHUNG V N N KINH T : - Th c tr ng n n kinh t (Ví d : Suy thoái, tăng trư ng kinh t ,...); - Các t l lãi su t và kh năng tài chính c a n n kinh t ; - M c ñ l m phát và giá tr ñơn v ti n t ; - Các chính sách c a Chính ph : + Chính sách ti n t ngân hàng (Ví d : M c lãi su t, t giá h i ñoái, h n m c tín d ng,...); + Chính sách tài chính; + Chính sách thu ( Ví d : Thu giá tr gia tăng; thu xu t nh p kh u; thu thu nh p doanh nghi p,...); + Chính sách khuy n khích ñ u tư (Ví d : Các chương trình tr giúp c a Chính ph ,...). - Bi n ñ ng th trư ng ch ng khoán và các t l ñ m b o an toàn trong ho t ñ ng kinh doanh c a ñơn v ñư c ki m toán; - Ki m soát ngo i h i và t giá ngo i t . B- MÔI TRƯ NG VÀ LĨNH V C HO T ð NG C A ðƠN V ðƯ C KI M TOÁN: - Các yêu c u v môi trư ng và các v n ñ liên quan; - Th trư ng và c nh tranh; - ð c ñi m ho t ñ ng kinh doanh (liên t c hay theo th i v ); - Các thay ñ i trong công ngh s n xu t, kinh doanh; - R i ro kinh doanh (Ví d : Công ngh cao, th hi u c a th trư ng, c nh tranh,...); - S thu h p hay m r ng quy mô kinh doanh; - Các ñi u ki n b t l i (Ví d : Cung, c u tăng ho c gi m, chi n tranh, giá c ,...); - Các t su t quan tr ng và các s li u th ng kê v ho t ñ ng kinh doanh hàng năm; - Chu n m c, ch ñ k toán và các v n ñ liên quan; - Các quy ñ nh pháp lu t và các chính sách, ch ñ c th có liên quan; - Các ngu n cung c p (Ví d : Hàng hóa, d ch v , lao ñ ng,...) và giá c . C- NHÂN T N I T I C A ðƠN V ðƯ C KI M TOÁN: 13
Cung c p b i kiemtoan.com.vn 1- Các ñ c ñi m quan tr ng v s h u và qu n lý - H i ñ ng qu n tr : + S lư ng u viên và thành ph n; + Uy tín và kinh nghi m c a t ng cá nhân; + Tính ñ c l p ñ i v i Giám ñ c và ki m soát ho t ñ ng c a Giám ñ c; + Các cu c h p ñ nh kỳ; + S t n t i và ph m vi ho t ñ ng c a Ban ki m soát; + S t n t i và tác ñ ng c a quy ch ho t ñ ng c a ñơn v ; + Nh ng thay ñ i v các c v n chuyên môn (n u có). - Giám ñ c (ngư i ñ ng ñ u) và b máy ñi u hành: + Thay ñ i nhân s (Ví d : Giám ñ c, Phó Giám ñ c, K toán trư ng,...); + Kinh nghi m và uy tín; + Thu nh p; + Các cán b tài chính ch ch t và v trí c a h trong ñơn v ; + K toán trư ng và nhân viên k toán; + Các ch ñ khuy n khích v t ch t, khen thư ng, k lu t; + S d ng các ư c tính k toán và d toán; + Phân c p quy n h n và trách nhi m trong b máy ñi u hành; + áp l c ñ i v i Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u); + Các h th ng thông tin qu n lý. - Lo i hình doanh nghi p ( Ví d : Nhà nư c, t p th , tư nhân, c ph n, trách nhi m h u h n, doanh nghi p có v n ñ u tư nư c ngoài...); - Lĩnh v c, ph m vi và ñ i tư ng ñư c phép kinh doanh; - Th i h n ñư c phép ho t ñ ng; - Các ch s h u v n và các bên liên quan (Ví d : Trong nư c, ngoài nư c, uy tín và kinh nghi m, ...); - Cơ c u v n (nh ng thay ñ i g n ñây hay d ki n trong tương lai, ...); - Sơ ñ t ch c b máy s n xu t, kinh doanh; - Ph m vi ho t ñ ng; - Cơ s s n xu t, kinh doanh chính và các chi nhánh, ñ i lý; - Sơ ñ t ch c b máy qu n lý; - Các m c tiêu qu n lý và k ho ch chi n lư c; - Thu h p hay m r ng ho t ñ ng kinh doanh (ñã lên k ho ch hay ñã th c hi n g n ñây); - Các ngu n và bi n pháp tài chính; 14
Cung c p b i kiemtoan.com.vn - Ch c năng và ch t lư ng ho t ñ ng c a b ph n ki m toán n i b (n u có); - Quan ni m và thái ñ c a Giám ñ c ñ i v i h th ng ki m soát n i b ; - Công ty ki m toán và ki m toán viên các năm trư c. 2- Tình hình kinh doanh c a ñơn v (S n ph m, th trư ng, các nhà cung c p, chi phí, các ho t ñ ng nghi p v ) - ð c ñi m và qui mô ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh; - Các ñi u ki n s n xu t, kho bãi, văn phòng; - Các v n ñ v nhân l c (Ví d : S lư ng, ch t lư ng lao ñ ng, s phân b nhân l c, ngu n cung c p, m c lương, quy ch nhân viên, tho ư c lao ñ ng t p th và công ñoàn, vi c th c hi n ch ñ hưu trí và quy ñ nh c a Chính ph v lao ñ ng,...); - S n ph m, d ch v và th trư ng (Ví d : Các khách hàng và h p ñ ng chính, các ñi u kho n v thanh toán, t l l i nhu n g p, ph n th trư ng chi m lĩnh, các ñ i th c nh tranh, xu t kh u, các chính sách giá c , danh ti ng các m t hàng, b o hành, ñơn ñ t hàng, xu hư ng, chi n lư c và m c tiêu ti p th , quy trình s n xu t,...); - Các nhà cung c p hàng hoá và d ch v quan tr ng (Ví d : Các h p ñ ng dài h n, m c ñ n ñ nh c a nhà cung c p, các ñi u ki n thanh toán, các hình th c nh p kh u, các hình th c cung ng,...); - Hàng t n kho (Ví d : ð a ñi m, s lư ng, ch t lư ng, quy cách,...); - L i th thương m i, quy n s d ng nhãn hi u, b ng phát minh sáng ch ...; - Các kho n chi phí quan tr ng; - Nghiên c u và phát tri n; - Các tài s n, công n , nghi p v b ng ngo i t và các nghi p v b o hi m r i ro h i ñoái; - Lu t pháp và các quy ñ nh có nh hư ng l n ñ n ñơn v ñư c ki m toán; - Các h th ng thông tin qu n lý (Tình tr ng hi n t i, d ki n thay ñ i, ...); - Cơ c u n vay, các ñi u kho n thu h p và gi i h n n . 3- Kh năng tài chính (Các nhân t liên quan ñ n tình hình tài chính và kh năng sinh l i c a ñơn v ñư c ki m toán) - Các t su t quan tr ng và s li u th ng kê v ho t ñ ng kinh doanh; - Xu hư ng bi n ñ ng c a k t qu tài chính. 4- Môi trư ng l p báo cáo (Các tác ñ ng khách quan có nh hư ng ñ n Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v trong vi c l p các báo cáo tài chính) 5- Y u t lu t pháp - Môi trư ng và các quy ñ nh pháp lu t; - Các chính sách tài chính và chính sách thu ; - Các yêu c u ñ i v i báo cáo ki m toán; 15
Cung c p b i kiemtoan.com.vn - Nh ng ngư i s d ng báo cáo tài chính. 16
Cung c p b i kiemtoan.com.vn H TH NG CHU N M C KI M TOÁN VI T NAM CHU N M C S 500 B NG CH NG KI M TOÁN (Ban hành theo Quy t ñ nh s 219/2000/Qð-BTC ngày 29 tháng 12 năm 2000 c a B trư ng B Tài chính) QUI ð NH CHUNG 01. M c ñích c a chu n m c này là quy ñ nh các nguyên t c, th t c cơ b n và hư ng d n th th c áp d ng các nguyên t c, th t c cơ b n ñ i v i s lư ng và ch t lư ng các b ng ch ng ki m toán ph i thu th p khi ki m toán báo cáo tài chính. 02. Ki m toán viên và công ty ki m toán ph i thu th p ñ y ñ các b ng ch ng ki m toán thích h p ñ làm cơ s ñưa ra ý ki n c a mình v báo cáo tài chính c a ñơn v ñư c ki m toán. 03. Chu n m c này áp d ng cho ki m toán báo cáo tài chính và cũng ñư c v n d ng cho ki m toán thông tin tài chính khác và các d ch v có liên quan c a công ty ki m toán. Ki m toán viên và công ty ki m toán ph i tuân th các qui ñ nh c a chu n m c này trong quá trình thu th p và x lý b ng ch ng ki m toán. ðơn v ñư c ki m toán (khách hàng) và các bên s d ng k t qu ki m toán ph i có nh ng hi u bi t c n thi t v chu n m c này ñ ph i h p công vi c và x lý các m i quan h liên quan ñ n quá trình cung c p và thu th p b ng ch ng ki m toán. 04. B ng ch ng ki m toán ñư c thu th p b ng s k t h p thích h p gi a các th t c th nghi m ki m soát và th nghi m cơ b n. Trong m t s trư ng h p, b ng ch ng ki m toán ch có th thu th p ñư c b ng th nghi m cơ b n. Các thu t ng trong chu n m c này ñư c hi u như sau: 05. B ng ch ng ki m toán: Là t t c các tài li u, thông tin do ki m toán viên thu th p ñư c liên quan ñ n cu c ki m toán và d a trên các thông tin này ki m toán viên hình thành nên ý ki n c a mình. B ng ch ng ki m toán bao g m các tài li u, ch ng t , s k toán, báo cáo tài chính và các tài li u, thông tin t nh ng ngu n khác. 06. Th nghi m ki m soát (ki m tra h th ng ki m soát): Là vi c ki m tra ñ thu th p b ng ch ng ki m toán v s thi t k phù h p và s v n hành h u hi u c a h th ng k toán và h th ng ki m soát n i b . 07. Th nghi m cơ b n (ki m tra cơ b n): Là vi c ki m tra ñ thu th p b ng ch ng ki m toán liên quan ñ n báo cáo tài chính nh m phát hi n ra nh ng sai sót tr ng y u làm nh hư ng ñ n báo cáo tài chính. “Th nghi m cơ b n" g m: a/ Ki m tra chi ti t các nghi p v và s dư; b/ Quy trình phân tích.
Cung c p b i kiemtoan.com.vn N I DUNG CHU N M C B ng ch ng ki m toán ñ y ñ và thích h p 08. Ki m toán viên ph i thu th p ñ y ñ các b ng ch ng ki m toán thích h p cho m i lo i ý ki n c a mình. S "ñ y ñ " và tính "thích h p" luôn ñi li n v i nhau và ñư c áp d ng cho các b ng ch ng ki m toán thu th p ñư c t các th t c th nghi m ki m soát và th nghi m cơ b n. “ð y ñ ” là tiêu chu n th hi n v s lư ng b ng ch ng ki m toán; “Thích h p” là tiêu chu n th hi n ch t lư ng, ñ tin c y c a b ng ch ng ki m toán. Thông thư ng ki m toán viên d a trên các b ng ch ng mang tính xét ñoán và thuy t ph c nhi u hơn là tính kh ng ñ nh ch c ch n. B ng ch ng ki m toán thư ng thu ñư c t nhi u ngu n, nhi u d ng khác nhau ñ làm căn c cho cùng m t cơ s d n li u. 09. Trong quá trình hình thành ý ki n c a mình, ki m toán viên không nh t thi t ph i ki m tra t t c các thông tin có s n. Ki m toán viên ñư c phép ñưa ra k t lu n v s dư tài kho n, các nghi p v kinh t ho c h th ng ki m soát n i b trên cơ s ki m tra ch n m u theo phương pháp th ng kê ho c theo xét ñoán cá nhân. 10. ðánh giá c a ki m toán viên v s ñ y ñ và tính thích h p c a b ng ch ng ki m toán ch y u ph thu c vào: . Tính ch t, n i dung và m c ñ r i ro ti m tàng c a toàn b báo cáo tài chính, t ng s dư tài kho n ho c t ng lo i nghi p v ; . H th ng k toán, h th ng ki m soát n i b và s ñánh giá v r i ro ki m soát; . Tính tr ng y u c a kho n m c ñư c ki m tra; . Kinh nghi m t các l n ki m toán trư c; . K t qu các th t c ki m toán, k c các sai sót ho c gian l n ñã ñư c phát hi n; . Ngu n g c, ñ tin c y c a các tài li u, thông tin. 11. Khi thu th p b ng ch ng ki m toán t các th nghi m ki m soát, ki m toán viên ph i xem xét s ñ y ñ và tính thích h p c a các b ng ch ng làm cơ s cho vi c ñánh giá c a mình v r i ro ki m soát. 12. Ki m toán viên c n thu th p b ng ch ng ki m toán t h th ng k toán và h th ng ki m soát n i b v các phương di n: Thi t k : H th ng k toán và h th ng ki m soát n i b ñư c thi t k sao cho có kh năng ngăn ng a, phát hi n và s a ch a các sai sót tr ng y u; Th c hi n: H th ng k toán và h th ng ki m soát n i b t n t i và ho t ñ ng m t cách h u hi u trong su t th i kỳ xem xét. 13. Khi thu th p b ng ch ng ki m toán t các th nghi m cơ b n, ki m toán viên ph i xem xét s ñ y ñ và tính thích h p c a các b ng ch ng t các th nghi m cơ b n k t h p v i các b ng ch ng thu ñư c t th nghi m ki m soát nh m kh ng ñ nh cơ s d n li u c a báo cáo tài chính. 14. Cơ s d n li u c a báo cáo tài chính: Là căn c c a các kho n m c và thông tin trình bày trong báo cáo tài chính do Giám ñ c (ho c ngư i ñ ng ñ u) ñơn v ch u trách nhi m l p trên cơ s các chu n m c và ch ñ k toán qui ñ nh ph i ñư c th hi n rõ ràng ho c có cơ s ñ i v i t ng ch tiêu trong báo cáo tài chính. Cơ s d n li u c a báo cáo tài chính ph i có các tiêu chu n sau: 18