CHƯƠNG 3: QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH

Chia sẻ: Nguyễn Lê Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:67

Thêm vào BST

Báo xấu

313
lượt xem 96
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

LÝ THUYẾT QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH I. KHÁI NIỆM II. CÁC MÔ HÌNH CỦA QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH 2.1. Giới thiệu 2.2. Mô hình tuyến tính 2.3. Chu trình chính sách III. PHÂN TÍCH QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH B. XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH TRONG THỰC TẾ I. THỰC TẾ XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH CÁC NƯỚC 1. EU 2. Vài nét về quá trình chính sách (công) tại một số nước Đông Nam Á II. THỰC TẾ XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH VIỆT NAM III. CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG TẠI ViỆT NAM C. KẾT LUẬN Nội dung báo cáo .A. LÝ THUYẾT QÚA TRÌNH...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHƯƠNG 3: QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH

CHƯƠNG 3: QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH TS. LÊ VĂN KHOA
Nội dung báo cáo A. LÝ THUYẾT QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH I. KHÁI NIỆM II. CÁC MÔ HÌNH CỦA QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH 2.1. Giới thiệu 2.2. Mô hình tuyến tính 2.3. Chu trình chính sách III. PHÂN TÍCH QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH B. XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH TRONG THỰC TẾ I. THỰC TẾ XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH CÁC NƯỚC 1. EU 2. Vài nét về quá trình chính sách (công) tại một số nước Đông Nam Á II. THỰC TẾ XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH VIỆT NAM III. CHÍNH SÁCH MÔI TRƯỜNG TẠI ViỆT NAM C. KẾT LUẬN
A. LÝ THUYẾT QÚA TRÌNH HÌNH THÀNH CHÍNH SÁCH
A. LÝ THUYẾT QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH I. KHÁI NiỆM Chính sách ? “Những gì mà chính phủ chọn để làm hoặc không làm” “Sách lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và tình hình thực tế mà đề ra” (từ điển tiếng Việt phổ thông – Viện Ngôn ngữ học, 2002) Một chính sách có thể được hiểu như một phát biểu (statement) (của nhà nước) bao quát gồm mục tiêu xác định và quá trình thực hiện, gắn với việc giải quyết một vấn đề xã hội, kinh tế hoặc môi trường cụ thể.
• Một chính sách là một kế hoạch hành động chi tiết để hướng dẫn các quyết định để đạt được các kết quả hợp lý. Thuật ngữ này có thể ứng dụng với chính phủ, tổ chức hoặc nhóm tư nhân, và cá nhân. Pháp lệnh của chủ tịch nước, nghị quyết của quốc hội, chính sách của tập đoàn,... là những ví dụ về chính sách. • Chính sách khác luật hay quy định. Trong khi luật pháp có thể cấm hoặc hạn chế hành vi, chính sách đơn thuần hướng dẫn các hành động sao cho đạt được các kết quả mong đợi. Ở góc độ khác, chính sách cụ thể hóa các nội dung của luật định. • Chính sách hoặc nghiên cứu chính sách đề cập đến quá trình (process) tạo ra các quyết định tổ chức quan trọng bao gồm việc xác định các phương án khác nhau như các chương trình hoặc những vấn đề ưu tiên giải quyết, và trong số đó phương án được chọn về cơ bản dựa trên các tác động của chúng
Khởi nguồn chính sách công • Vấn đề chính sách có thể chia làm 2 nhóm: Nằm trong và không nằm trong lịch trình nghị sự (agenda). • 03 tiêu chí: - phạm vi (scope) đủ rộng; - cường độ (intensity) của tác động đủ lớn; -và/hoặc thời gian (time) của vấn đề diễn ra đủ dài. • Nhu cầu hay khởi sự cho phát triển chính sách có thể đến từ nhiều nguồn, hoặc là phản ứng khác nhau: - đối phó (reactive), - dự phòng (preactive) hay - chủ động (proactive).
Việc phát triển chính sách là đối phó (reactive) khi nó đáp lại những vấn đề và nhân tố nổi lên, đôi khi với báo động nhỏ, từ những môi trường trong và ngoài thể chế nhà nước, nhằm: • Giải quyết các vấn đề; • Đáp ứng các lo lắng của nhóm liên đới, cộng đồng; • Đối phó với các quyết định của các Ban Ngành khác của chính phủ; • Phân bổ nguồn tài chính, tài nguyên thiên nhiên; • Đối phó với sự chú ý, tường thuật của báo đài; • Đối phó với các khủng hoảng hoặc trường hợp khẩn cấp. Đặc điểm của chính sách đối phó là quy hoạch ở mức tối thiểu, tầm nhìn hạn chế, tài nguyên giới hạn, và đôi lúc theo quyết định tòa án. Ví dụ:
Việc phát triển chính sách là dự phòng (preactive) khi nó đáp lại những đầu mối được ghi nhận trong quá trình rà soát môi trường hoạt động, xác định những vấn đề và yếu tố tiềm năng có thể tác động đến chúng ta, tiên đoán và chuẩn bị cho việc bất ngờ có thể xảy ra, thông qua: – Quy hoạch – Chọn lựa chiến lược – Quản lý rủi ro; – Xác định các tiêu chí; – Đặt ưu tiên; – Thiết lập mối liên quan Ví dụ:
Chính sách được gọi là chủ động (proactive) khi phát triển và theo đuổi một tầm nhìn, dẫn dắt từ những giá trị và những nguyên tắc chọn trước. Tính phức tạp của các vấn đề đa ngành và những thách thức gắn liền việc phát triển chính sách trông đợi đòi hỏi khuôn khổ chính sách lớn hơn. Cái nhìn toàn hệ thống có thể xác định những nguyên nhân gốc cũng như biểu hiện. Điều này có thể đề ra những cơ hội tốt nhất cho việc phát triển chính sách chủ động mà nó có thể chuyển các tổ chức, chính phủ hay xã hội phát triển trong một hướng mới thực sự. Ví dụ: ?
Các loại chính sách công: - Chính sách dọc (vertical policy) được phát triển trong một tổ chức có quyền lực và tài nguyên để thực hiện. -Chính sách ngang (horizontal policy), đôi lúc xem như một chính sách tổng hợp, được phát triển bởi hai hay nhiều tổ chức khác nhau -Tính phức tạp của chính sách (ngang) rõ ràng tăng dần từ chính sách ngành -> đa ngành -> tổng hợp. - Vấn đề: Sự rời rạc (Fragmentation); Tính nông cạn (Superficiality); Sự chia rẽ (Dissociation);
II. CÁC MÔ HÌNH CỦA QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH Các mô hình hiện nay về quá trình chính sách nhằm tìm kiếm câu trả lời: Chính sách được làm như thế nào? Ai tham dự, trong hay ngoài chính phủ, nên làm hay không,…? Mô hình những hệ thống Đầu vào Đầu ra - Quan điểm của cộng - Các quyết định đồng HỆ THỐNG - Luật - Tường thuật của báo đài CHÍNH SÁCH - Luật lệ và quy định - Kết quả bầu cử - Kiến thức Hình1. Mô hình đầu vào-đầu ra đơn giản hóa của hệ thống chính trị và chính sách ….
MÔ HÌNH TUYẾN TÍNH Giai đoạn nghị sự Giai đoạn quyết định Giai đoạn thực hiện Thực hiện thành công Đồng ý giải quyết Không Củng cố các thể Ghi nhận trong lịch thành công chế trình Không đồng ý Vấn đề cần giải quyết giải quyết Củng cố mong Không ghi nhận muốn chính trị Thời gian Hình 2. Mô hình tuyến tính của quá trình chính sách Theo Grindle & Thomas, 1990 (Nguồn: Rebecca Sutton, 1999)
MÔ HÌNH CHU TRÌNH CHÍNH SÁCH Caùc vaán ñeà môùi HÌNH THAØNH CHÍNH SAÙCH naûy sinh Chaån ñoaùn vaán ñeà Phaân tích, toång hôïp, döï baùo Naâng cao nhaän thöùc XAÙC ÑÒNH THÖÏC THI VAÁN ÑEÀ CHÍNH SAÙCH So saùnh muïc tieâu Ñieàu chænh chính saùch ÑAÙNH GIAÙ CHÍNH SAÙCH Hình. CHU TRÌNH CHÍNH SAÙCH
Các bước mô hình chu trình chính sách Bước 1: Xác định vấn đề cần xây dựng chính sách • Những vấn đề nào đang tồn tại cần giải quyết? • Những vấn đề nào cần ưu tiên? • Phải ban hành chính sách mới hay chỉ sửa đổi, bổ sung chính sách? Bước 2: Hình thành chính sách • Mục đích của chính sách? • Các giải pháp hỗ trợ cho việc đạt mục tiêu đề ra, những điều kiện và nguồn tài nguyên cần có để thực hiện chính sách? • Đối tượng được hưởng lợi và bị ảnh hưởng từ chính sách? • Không gian và thời gian áp dụng chính sách?
Các bước mô hình chu trình chính sách Bước 3: Tổ chức thực hiện chính sách Là hoạt động biến các chủ trương, mục tiêu của chính sách thành những kết quả cụ thể thông qua sự phân công, hợp tác và huy động các công cụ, tài nguyên và các tổ chức khác nhau. Bước 4: Đánh giá chính sách: Đánh giá, đặc biệt là tính hiệu quả, có đạt được mục tiêu đặt ra không? tại sao không? Tồn tại của chính sách là gì? Ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội , môi trường mới xuất hiện (vấn đề mới) đến chính sách hiện hữu ? Xem xét chính sách có cần đổi mới, bổ sung hay vẫn tiếp tục thực hiện như cũ.
Các bước mô hình chu trình chính sách Xác định Hoạt động mục tiêu Phát Thiết kế triển hệ Huấn Thực hiện Tìm hiểu chính Thiết kế Giám sát & vấn đề công cụ thống luyện chính sách đánh giá sách chuyển đội ngũ giao Giám sát, Rút kinh đánh giá & cải nghiệm & cải tiến tiến Hình 5. Quá trình thiết kế và thực hiện chính sách (Nguồn: Swanson & Bhadwal, 2009)
Các bước mô hình chu trình chính sách 1. GHI NHẬN 2. TẠO LẬP 3. THỰC HIỆN 4. KIỂM SOÁT VẤN ĐỀ CHÍNH SÁCH ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CHÍNH TRỊ / QUAN TÂM CỦA CỘNG ĐỒNG MỨC ĐỘ BẤT ĐỒNG GIAI ĐOẠN Hình 6. Chu trình chính sách & mức độ tác động chính trị
TRÌNH TỰ THỰC HiỆN CHÍNH SÁCH CHÍNH SAÙCH CHIEÁN LÖÔÏC QUY HOAÏCH KEÁ HOAÏCH CHÖÔNG TRÌNH DÖÏ AÙN
III. PHÂN TÍCH QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH Các yếu tố và cân nhắc chính trong việc phát triển chính sách 06 yếu tố để một chính sách HỢP LÝ : • Lợi ích cộng đồng • Tính hiệu quả • Tính hiệu suất • Tính chặt chẽ • Tính công bằng • Tính phản ánh. 03 tiêu chí để đánh giá chính sách có TỐT hay không? • Khả năng chấp nhận của xã hội • Khả năng chấp nhận về chính trị • Tính đúng đắn về chuyên môn
III. PHÂN TÍCH QUÁ TRÌNH CHÍNH SÁCH 3.1. Xác định vấn đề Chúng ta không thể bắt đầu tìm kiếm một giải pháp cho một vấn đề nếu chúng ta không làm rõ nó. Trong một thế giới phức tạp của chính sách công, định nghĩa vấn đề có lẽ là phần khó khăn nhất của quá trình (Bruce Smith, 2003).