CHƯƠNG III: TRIẾT HỌC TRUNG HOA CỔ, TRUNG ĐẠI

Chia sẻ: WINE DALAT | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:248

Thêm vào BST

Báo xấu

1.254
lượt xem 168
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quá trình chuyển hóa của XH công xã nguyên thủy dẫn đến sự hình thành các quốc gia chiếm hữu nô lệ Trung Hoa kéo dài khỏang vài ba ngàn năm trước công nguyên. Thời kỳ này có ba sự kiện quan trọng dẫn đến sự ra đời của XH chiếm hữu nô lệ. XH chiếm hữu nô lệ Trung Hoa phát triển qua các triều đại Nhà Hạ, Nhà Ân ( Thương) và đạt đến sự phát triển hòan thiện ở triều đại Nhà Chu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHƯƠNG III: TRIẾT HỌC TRUNG HOA CỔ, TRUNG ĐẠI

CHƯƠNG III CH TRIẾT HỌC TRUNG HOA CỔ, TRUNG ĐẠI
I. Hoàn cảnh ra đời và đặc điểm của triết học Trung Hoa cổ, trung đại. 1. Hoàn cảnh ra đời của triết học Trung Hoa cổ, trung đại. 1.1 Sự hình thành các quốc gia chiếm hữu nô lệ Trung Hoa. + Quá trình chuyển hóa của XH công xã nguyên thủy dẫn đến sự hình thành các quốc gia chiếm hữu nô lệ Trung Hoa kéo dài khỏang vài ba ngàn năm trước công nguyên. Thời kỳ này có ba sự kiện quan trọng dẫn đến sự ra đời của XH chiếm hữu nô lệ.
– Toại nhân phát minh ra lửa để nấu chín thức ăn và rèn ra công cụ sản xuất. – Phục Hy phát minh ra lưới để săn thú, bắt cá và thuần dưỡng gia súc. – Thần Nông phát minh ra cách trồng lúa nước và làm ra lưỡi cày đặt nền móng cho sự ra đời của nghề nông. Những phát hiện nói trên làm cho LLSX phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy sự ra của chế độ chiếm hữu tư nhân về TLSX, phân hóa xã hội thành những giai cấp dẫn đến sự ra đời của chế độ chiếm hữu nô lệ Trung Hoa.
XH chiếm hữu nô lệ Trung Hoa phát triển qua các triều đại Nhà Hạ, Nhà Ân ( Thương) và đạt đến sự phát triển hòan thiện ở triều đại Nhà Chu. + Đặc điểm thời kỳ Nhà Chu: Do kế thừa được kinh nghiệm SX của lịch sử để lại, do thiên nhiên thuận lợi cùng với sự quản lý xã hội chặt chẽ làm cho XH Nhà Chu phát triển mạnh mẽ. Trong lĩnh vực kinh tế: Nhà Chu quản lý ruộng đất theo phương pháp tĩnh điền. Trong lĩnh vực XH: Nhà Chu tổ chức theo các quy tắc chặt chẽ ( vua, chư hầu...); xã hội phân chia thành các đẳng cấp.
1.2.Thời kỳ Xuân Thu Chiến Quốc (770 – 221 TCN). 1.2.Th Thời kỳ này có những đặc điểm như sau: Do sự phát triển của SX mà đặc biệt là SX nông nghiệp tạo điều kiện cho sự chuyên môn hóa ngày càng sâu sắc các ngành thủ công nghiệp dịch vụ dẫn đến sự hình thành các đô thị PK. Phân hóa XH diễn ra sâu sắc dẫn đến chiến tranh liên miên giữa bảy nước (Tề, Tần, Sở, Hàn, Ngụy, Triệu,Yên) làm cho thời đại Xuân Thu chuyển thành thời đại Chiến Quốc. Trong sự chuyển mình dữ dội của lịch sử,nhiều trường phái triết học ra đã đời tạo thành hệ thống triết học khá hòan chỉnh.
2. Đặc điểm của triết học Trung Hoa cổ, 2. trung đại. Thứ nhất là nền triết học nhấn mạnh tinh thần nhân văn. Trong tư tưởng triết học Trung Hoa cổ, trung đại, tư tưởng liên quan đến con người như triết học nhân sinh, triết học đạo đức, triết học chính trị, triết học lịch sử phát triển, còn triết học tự nhiên có phần mờ nhạt. Thứ hai là các triết gia Trung Hoa đều tập trung vào lĩnh vực luân lý đạo đức, xem việc thực hành đạo đức như là hoạt động thực tiễn căn bản nhất của một đời người, đặt lên vị trí thứ nhất của sinh hoạt xã hội.
Thứ ba là triết học Trung Hoa ít có những cuộc cách mạng lớn, chủ yếu là có tính cải cách; các trường phát triết học đi sau thường kế thừa và phát triển tư tưởng của các trường phái đi trước. Thứ tư là trong lịch sử triết học Trung Hoa, tư tưởng duy vật và tư tưởng duy tâm thường đan xen vào nhau trong quan điểm của một trường phái triết học.
II. Các trường phái triết học Trung Hoa II. C cổ, trung đại 1. Thuyết Âm Dương , Ngũ Hành. 1.1. Tư tưởng triết học về Âm Dương. Theo quan niệm của Triết học Trung Hoa cổ đại: âm và dương là khái niệm chỉ hai khuynh hướng đối lập nhau, nhưng lại liên hệ tác động lẫn nhau, thống nhất với nhau tạo nên sự vận động phát triển của sự vật. VD: Dương: mặt trời (nóng), sáng , cao, giai cấp thống trị,Quân tử, giống đực,chồng… Âm: trái đất (lạnh), tối , thấp, giai cấp bị trị, Tiểu nhân, giống cái, vợ…
Tóm lại, bằng quan niệm âm dương triết học Trung Hoa cổ đại đã thừa nhận các mặt đối lập tồn tại khách quan.Chính sự liên hệ tác động của các mặt đối lập đã thúc đẩy sự vận động phát triển của sự vật. Đó là quan điểm duy vật biện chứng sơ khai về thế giới.
1.2. Tư tưởng triết học về Ngũ 1.2. T hành. Thuyết ngũ hành cho rằng thế giới vật chất là do kim, mộc, thủy, hỏa, thổ tạo thành.
 Kim (kim loại) tượng trưng cho tính chất: trắng, khô, cay, phía Tây.  Thuỷ (nước) tượng trưng cho tính chất: đen, mặn, phía Bắc.  Mộc (gỗ) tượng trưng cho tính chất: xanh, chua, phía Đông.  Hoả (lửa) tượng trưng cho tính chất: đỏ, đắng, phía Nam.  Thổ (đất) tượng trưng cho tính chất: vàng, ngọt, ở giữa.
• Năm yếu tố này không tồn tại biệt lập tuyệt đối mà trong một hệ thống ảnh hưởng sinh khắc với nhau theo hai nguyên tắc sau: + Tương sinh (sinh hoá cho nhau): Thổ • sinh Kim, Kim sinh Thuỷ, Thuỷ sinh Mộc, Mộc sinh Hoả, Hoả sinh Thổ,... + Tương khắc (chế ước lẫn nhau): Thổ • khắc Thuỷ, Thuỷ khắc Hoả, Hoả khắc Kim, Kim khắc Mộc, Mộc khắc Thổ...
Tóm lại: bằng quan niệm ngũ hành, triết học Trung Hoa cổ đại thừa nhận thế giới xung quanh ta là thế giới vật chất, các sự vât, hiện tượng của thế giới có sự liên hệ tác động lẫn nhau tuân theo quy luật. Quan điểm nói trên về thế giới tuy còn mộc mạc chất phác nhưng rất đáng trân trọng.
2. Trường phái Nho Gia. 2. Tr 2.1. Khổng Tử (551 479 tr.CN). *Thân thế và sự nghiệp Khổng Tử Khổng Tử là người mở đầu khai sinh ra trường phái Nho gia. Ông tên thật là Khổng Khâu, tự là Trọng Ni, sinh ra tại nước Lỗ, nay thuộc tỉnh Sơn Đông Trung Quốc.
Ông sinh ra trong gia đình quý tộc nhưng đã bị sa sút. Cha của Khổng Tử đã từng làm quan võ của nước Lỗ, có lúc làm quan đại phu của nước Lỗ. Khổng Tử ra đời khi cha đã già, mồ côi cha năm hơn hai tuổi.
Khổng Tử là người thông minh, ôn hòa, nghiêm trang, khiêm tốn và hiếu học. Với ông (học không biết chán, dạy không biết mỏi). Ông là người đầu tiên mở trường học ở Trung Quốc.
• Khổng Tử từng làm quan nhưng không được trọng dụng. Cuộc đời ông không thành đạt trong quan trường nhưng lại rực rỡ trong lĩnh vực giáo dục, trong triết học nhân sinh. Vì thế Khổng Tử được tôn vinh là “ Vạn thế sư biểu” • Khổng Tử mất vào năm 72 tuổi.
Khổng Tử viết nhiều tác phẩm * Quan điểm triết học của Khổng Tử về chính trị xã hội + Quan niệm về đức nhân Theo Khổng Tử, đức nhân có nhiều nghĩa, nhưng nghĩa chính là thương người, là nhân đạo đối với con người. Nhân cũng là đức hạnh của người Quân tử.
Theo Khổng Tử, Nhân là: Yêu người “ái nhân” Cái gì mình không muốn thì đừng làm cho người khác “kỷ sở bất dục vật thi ư nhân”. Mình muốn thành đạt thì giúp người khác thành đạt, mình muốn lập thân thì giúp người khác lập thân “kỷ dục lập nhi lập nhân, kỷ dục đạt nhi đạt nhân”. Bắt mình phải làm theo lễ “ Khắc kỷ, phục lễ vi nhân”. Cung, khoan, tín, mẫn, huệ. Nhân Trí Dũng
Đặc biệt là đối với tầng lớp Quân tử. Ông cho rằng, đối với người làm chính trị quản lý xã hội, muốn có đức nhân phải có năm điều: Một là kính trọng dân. Hai là khoan dung độ lượng với dân Ba là giữ lòng tin với dân Bốn là mẫn cán (tận tụy trong công việc.) Năm là đem lòng nhân ái đối xử với dân.