
508
CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG GIÁO DỤC VÀ XÂY DỰNG XÃ HỘI HỌC TẬP
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LAI CHÂU, THỜI CƠ VÀ THÁCH THỨC
Lê Thị Hà Giang1, Đào Thanh Huyền1
Email: giang.lth@gmail.com
Tóm tắt: Cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư diễn ra mạnh mẽ đã hình thành xu
hướng chuyển đổi số với ba trụ cột chính là Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, tạo ra cơ
hội cũng như thách thức đối với sự phát triển của các địa phương. Chuyển đổi số trong giáo
dục và xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh Lai Châu trong những năm qua đã đạt được
một số kết quả quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, nâng cao nhận thức,
đời sống của nhân dân, học sinh. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số trong giáo dục và xây
dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh Lai Châu nói chung còn chậm và còn nhiều bất cập, hạn
chế do nhiều nguyên nhân khác nhau. Với mục đích phân tích, đánh giá đúng đắn những thời
cơ và thách thức chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh
Lai Châu, bằng các phương pháp nghiên cứu lý luận và thực tiễn, tổng kết kinh nghiệm từ địa
phương sẽ là cơ sở giúp các cấp chính quyền, các nhà nghiên cứu, định hướng tăng cường
chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập trong những năm tiếp theo.
Từ khóa: Chuyển đổi số, giáo dục, xây dựng xã hội học tập, tỉnh Lai Châu, Chuyển
đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập.
I. Đặt vấn đề
Chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc
xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của một xã hội học tập. Việc áp
dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào giáo dục không chỉ là một xu hướng mà còn
là một cần thiết, đặc biệt là trong bối cảnh môi trường giáo dục đang phải đối mặt với nhiều
thách thức về cơ sở hạ tầng và tài nguyên. Trên địa bàn tỉnh Lai Châu, chuyển đổi số đã đạt
được những kết quả quan trọng, tạo cơ sở cho việc xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới
chính quyền số, góp phần cải thiện chỉ số cải cách hành chính của tỉnh. Chuyển đổi số trong
giáo dục mở ra cơ hội tiếp cận giáo dục cho những đối tượng khó khăn, yếu thế, góp phần
tạo việc làm, nâng cao thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Trong giai
đoạn hiện nay, chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh Lai
Châu còn có không ít bất cập và hạn chế, có nhiều cơ hội song đang đứng trước rất nhiều
thách thức cần được các cấp chính quyền, các ngành và các địa phương quan tâm nghiên cứu
và tăng cường triển khai.
1 Trường Cao đẳng Lai Châu

509
II. Cơ sở lý thuyết
- Tài liệu, giáo trình, công trình nghiên cứu về chuyển đổi số, chuyển đổi số trong
giáo dục và xây dựng xã hội học tập
- Các chủ trương, nghị quyết, văn bản của Đảng và Nhà nước, của tỉnh Lai Châu
về chuyển đổi số, chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập.
III. Phương pháp, vật liệu nghiên cứu.
3.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận: sử dụng các phương pháp phân tích tổng
hợp, khái quát hóa, hệ thống hóa trên cơ sở nghiên cứu các giáo trình, tài liệu, văn bản, chủ
trương của Đảng và Nhà nước, của địa phương nhằm nhằm xây dựng các luận điểm cho
vấn đề Chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập.
3.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: thu thập tài liệu, văn bản; chia sẻ kinh
nghiệm, tổng kết thực tiễn từ thực tế địa phương về Chuyển đổi số trong giáo dục và xây
dựng xã hội học tập, những thời cơ và thách thức
IV. Kết quả và thảo luận
4.1. Tình hình chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Lai Châu
Trong những năm qua, chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã được triển khai
tương đối đồng bộ: Hệ thống quản lý văn bản và điều hành, chữ ký số, thư điện tử công vụ
đã được triển khai liên thông 4 cấp; cổng dịch vụ công, hệ thống một cửa điện tử kết nối với
cổng dịch vụ công quốc gia đến nay đã cung cấp 1079 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3,4
góp phần giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp nhanh chóng, chính
xác, hiệu quả; Cổng, trang thông tin điện tử, mạng truyền số liệu chuyên dùng, trung tâm
tích hợp dữ liệu vận hành 24/7; công nghệ số được ứng dụng trong tất cả các ngành công,
nông nghiệp, y tế, giáo dục và dịch vụ; xuất hiện nhiều hình thức kinh doanh, dịch vụ mới
trên nền tảng công nghệ số, góp phần tạo việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống của người
dân; ứng dụng rộng rãi các nền tảng thanh toán không dùng tiền mặt trong thanh toán các
loại phí, lệ phí và hoạt động kinh doanh, tiêu dùng. Toàn tỉnh có 32/1.573 doanh nghiệp sản
xuất, kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực điện tử, viễn thông và CNTT, mạng lưới cáp
quang đã được triển khai đến tận xã, phường, thị trấn; 38,3 % hộ gia đình có đường truyền
internet bằng cáp quang. Toàn tỉnh có 1.857 trạm phát sóng với tổng số 398.021 thuê bao
di động, trong đó 38.564 thuê bao băng rộng di động; 245.899 điện thoại thông minh (đạt
52% dân số và 62% số điện thoại).
Tuy nhiên quá trình chuyển đổi số còn nhiều bất cập hạn chế: hạ tầng số chưa được
đầu tư đồng bộ và nâng cấp kịp thời, tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến mức 3.4 còn thấp, nền
tảng tích hợp chia sẻ dữ liệu dùng chung của tỉnh chưa được đưa vào sử dụng chính thức, cơ
cấu và chất lượng nguồn nhân lực công nghệ thông tin thấp, an toàn thông tin mạng chưa
được coi trọng, việc tiếp cận thông tin, giáo dục thông minh ở các vùng sâu, vùng xa còn có

510
khoảng cách lớn so với khu vực đô thị. Dẫn đến xếp hạng chuyển đổi số của tỉnh thấp, năm
2020 xếp thứ 50/63 tỉnh thành phố trực thuộc trung ương.
Những hạn chế trên có nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan, chủ yếu là: việc
đầu tư hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin ở khu vực vùng sâu, xa gặp nhiều khó khăn,
nhận thức của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, người dân và cộng đồng xã hội về
chuyển đổi số chưa đầy đủ; việc huy động nguồn lực đầu tư xã hội cho chuyển đổi số chưa
đáp ứng được yêu cầu phát triển; công tác chuyển đổi số chưa theo kịp xu thế và thực tiễn;
sự phối hợp giữa các cơ quan, địa phương chưa thật sự hặt chẽ; chưa có chính sách thu hút
nguồn nhân lực công nghệ thông tin trình độ cao; việc đầu tư phát triển, hỗ trợ doanh nghiệp
sản xuất, kinh doanh trên nền tảng công nghệ số còn hạn chế,....
Xác định đúng đắn vai trò và ý nghĩa của chuyển đổi số, đó là một nhiệm vụ vừa
quan trọng, vừa cấp bách, vừa lâu dài, gắn kết chặt chẽ với quá trình phát triển kinh tế xã
hội của địa phương. Từ năm 2022, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số
09-NQ/TU ngày 25/02/2022 về chương trình chuyển đổi số tỉnh Lai Châu giai đoạn 2021 -
2025, định hướng đến năm 2030. Với mục tiêu tổng quát là: Xây dựng chính quyền số, phát
triển kinh tế os và xã hội số, hình thành và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp công
nghệ số trên địa bàn tỉnh. Đến năm 2025, cơ bản hoàn thành các mục tiêu xây dựng, phát
triển chính quyền điện tử, đô thị thông minh, từng bước hoàn thành chuyển đổi số trên một
số lĩnh vực, từng bước nâng thứ hạng lên vị trí 45/63 tỉnh, thành phố trong bảng xếp hạng.
Đến năm 2030, thực hiện chuyển đổi số đồng bộ, toàn diện trên các lĩnh vực, sẵn sàng thử
nghiệm các công nghệ và mô hình mới, đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều
hành của các cơ quan trên toàn tỉnh, hình thành và phát triển môi trường số an toàn, tiện ích
phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và nhu cầu của người dân, tiếp tục
nâng thứ hạng của Lai Châu trên bảng xếp hạng đánh giá chỉ số chuyển đổi số hàng năm.
4.2. Chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập trên địa bàn tỉnh Lai Châu.
Chuyển đổi số trong giáo dục là ứng dụng công nghệ kỹ thuật số và hệ thống thông
tin internet vào lĩnh vực giáo dục để nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập và quản lý giáo
dục. Bao gồm việc cải tiến phương pháp giảng dạy, cải tiến các thiết bị, dụng cụ hỗ trợ học
tập, nâng cao trải nghiệm của học sinh, sinh viên và người tham gia đào tạo. Chuyển đổi
số giúp tạo ra môi trường học tập nơi mà mọi thứ kết nối với nhau. Sự kết hợp mới mẻ của
công nghệ, bảo mật nhằm thu hẹp khoảng cách địa lý để tạo ra trải nghiệm trong học tập,
đồng thời tăng cường sự tương tác của mọi người.
Chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập nhằm triển khai các hoạt
động giáo dục trên môi trường số, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý,
hoạt động dạy học, phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá giúp tăng cường hiệu quả công
tác quản lý; mở rộng phương thức và cơ hội tiếp cận giáo dục, tạo đột phá về chất lượng,
tăng số lượng đào tạo góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có kỹ năng nghề, tăng

511
năng suất lao động và năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Việc áp dụng
chuyển đổi số trong giáo dục cùng các tài liệu trực tuyến đã góp phần thúc đẩy hoạt động
“học tập suốt đời”, rút ngắn khoảng cách, rào cản, xây dựng xã hội học tập một cách có hiệu
quả tiến tới sựu công bằng, văn minh trong giáo dục và phát triển kinh tế xã hội tại địa
phương.
Sự bùng nổ của công nghệ đã giúp quá trình chuyển đổi số trong giáo dục Việt Nam
tiếp nhận thêm nhiều phương thức giảng dạy mới, mang lại tín hiệu tích cực. Các thiết bị
thông minh như máy chiếu, bảng điện tử,... hỗ trợ học tập được lắp đặt tại các phòng học.
Nhiều trường học tiến hành áp dụng phương thức dạy học trực tuyến, tạo điều kiện cho học
sinh, sinh viên học tập linh hoạt và an toàn, như tổ chức các khóa học E-learning, tài liệu,
Ebook online,...Tỉnh Lai Châu cũng như các tỉnh thành khác đang trong giai đoạn chuyển
đổi số giáo dục toàn diện và sâu sắc. Minh chứng là việc thực hiện các chủ trương, quan
điểm, mục tiêu về chuyển đổi số, ứng dụng day học theo chương trình giáo dục phổ thông
2018: Tin học trở thành môn học bắt buộc cho học sinh từ lớp 3 tiểu học. Điều này nhằm
mục đích giúp học sinh sớm tiếp cận với các kiến thức, kỹ năng mới ở trong và ngoài nước;
Công tác giảng dạy được lồng ghép với công nghệ Steam, giúp học sinh giải các bài toán
khó, đồng thời khám phá nhiều hiện tượng khoa học trong cuộc sống một cách trực quan
nhất; Xây dựng chương trình chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp, gia tăng cơ hội hợp
tác cùng các doanh nghiệp, người học, đồng thời triển khai hoạt động giảng dạy gắn liền với
nhu cầu về nguồn nhân lực. Qua đó có thể nắm bắt các thông tin, cập nhật chương trình giảng
dạy, dự báo các ngành nghề mới theo xu hướng chuyển dịch cơ cấu để phù hợp với sự phát
triển của thị trường, xã hội, địa phương
Trong Chương trình chuyển đổi số về giáo dục trên địa bàn tỉnh Lai Châu đến năm
2025, định hướng đến năm 2030, Mục tiêu được đặt ra đến năm 2025 là:
- Phát triển năng lực số cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; Phấn đấu
50% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 nhà giáo và cán bộ quản lý được đào tạo bổ sung
nâng cao năng lực số, kỹ năng, phương pháp sư phạm phù hợp để triển khai đào tạo trên môi
trường số. Phấn đấu 50% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 nhà giáo của các cơ sở giáo
dục nghề nghiệp được đào tạo phát triển học liệu số.
- Đổi mới và phát triển chương trình đào tạo: Phấn đấu 30% vào năm 2025 và 100%
vào năm 2030 chuẩn đầu ra chương trình đào tạo các trình độ của trường Cao đẳng Lai Châu
được tích hợp năng lực số, có nội dung đào tạo phù hợp với phương thức chuyển đổi số.
Phấn đấu 100% chương trình đào tạo chuyên ngành công nghệ thông tin, công nghệ số được
cập nhật phù hợp với ứng dụng khoa học công nghệ mới.
- Hạ tầng, nền tảng và học liệu số: Phấn đấu đến năm 2030, Trường Cao đẳng Lai
Châu có hạ tầng số, nền tảng số để kết nối, khai thác với nền tảng số giáo dục nghề nghiệp
quốc gia.

512
- Quản lý số và quản trị số: Phấn đấu 80% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 các
dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đến năm
2030, 100% cơ sở giáo dục nghề nghiệp cấp tỉnh số hóa quá trình học tập, kết quả học tập,
văn bằng giáo dục nghề nghiệp của người học và kết nối, tích hợp dữ liệu lên môi trường số.
Có 50% hoạt động kiểm tra chuyên ngành về giáo dục nghề nghiệp được thực hiện thông
qua môi trường số và hệ thống thông tin của cơ quan quản lý vào năm 2030. Phấn đấu 100%
báo cáo định kỳ và báo cáo thống kê về giáo dục nghề nghiệp theo chỉ đạo, phê duyệt của
UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh được thực hiện trên môi trường số và kết nối, tích hợp,
chia sẻ dữ liệu trên hệ thống thông tin báo cáo của Chính phủ vào năm 2025.
Bên cạnh đó, để tạo nguồn nhân lực để thực hiện chuyển đổi số hiệu quả và bền vững,
giúp thực hiện thành công các mục tiêu trong Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 25/02/2022,
UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ
năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến
năm 2030” trên địa bàn tỉnh Lai Châu, đồng thời đề ra các nhóm nhiệm vụ chủ yếu như:
nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, phổ cập kỹ năng chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân
lực chuyển đổi số trong thực hiện các mục tiêu: 100% cán bộ lãnh đạo, cán bộ công chức,
viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp nhà nước hàng năm
được tham gia đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, cập nhật kiến thức về chuyển đổi số, kỹ năng
số, công nghệ số; 70% số người dân trong độ tuổi lao động biết đến và có kỹ năng sử dụng
các loại hình dịch vụ công trực tuyến và các dịch vụ số thiết yếu khác trong các lĩnh vực y
tế, giáo dục, giao thông, du lịch, ngân hàng; cơ bản nắm được cách thức sử dụng dịch vụ khi
có nhu cầu; 100% các Sở, ban, ngành, các huyện, thành phố xây dựng được mạng lưới
chuyển đổi số đến tận cấp cơ sở với đội ngũ thành viên được thường xuyên đào tạo, bồi
dưỡng cập nhật kiến thức, kỹ năng làm nòng cốt cho tiến trình 3 chuyển đổi số trong các
ngành, các cấp; Đào tạo được tối thiểu 30 chuyên gia chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh
vực, địa phương để trở thành lực lượng nòng cốt dẫn dắt, tổ chức và lan tỏa tiến trình chuyển
đổi số; 50% cơ sở giáo dục các cấp từ tiểu học đến trung học phổ thông có tổ chức các hoạt
động giáo dục STEM/STEAM và kỹ năng số. Đến năm 2030: 90% số người dân trong độ
tuổi lao động biết đến các loại hình dịch vụ công trực tuyến và các dịch vụ số thiết yếu khác
trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, giao thông, du lịch, ngân hàng; thành thạo cách thức sử
dụng dịch vụ khi có nhu cầu; 80% cơ sở giáo dục các cấp từ tiểu học đến trung học phổ
thông có tổ chức các hoạt động giáo dục STEM/STEAM và kỹ năng số.
4.3. Thời cơ cho chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập trên địa bàn
tỉnh Lai Châu
Thứ nhất, Tiềm năng phát triển kinh tế và công nghệ: Tỉnh Lai Châu, mặc dù đang
đối mặt với nhiều thách thức về địa lý và kinh tế, nhưng vẫn có tiềm năng phát triển kinh tế
và công nghệ đáng chú ý. Các yếu tố sau đây cho thấy sự tiềm năng này và là cơ hội để thúc
đẩy chuyển đổi số trong giáo dục và xây dựng xã hội học tập tại Lai Châu:

