508
CHUYỂN ĐỔI S TRONG GIÁO DC VÀ XÂY DNG XÃ HI HC TP
TRÊN ĐA BÀN TNH LAI CHÂU, THỜI CƠ VÀ THÁCH THC
Lê Th Hà Giang1, Đào Thanh Huyền1
Email: giang.lth@gmail.com
m tt: Cuc cách mng công ngh ln th tư diễn ra mnh m đã hình thành xu
ng chuyển đổi s vi ba tr ct chính Chính ph s, kinh tế s xã hi s, tạo ra
hộing như thách thức đối vi s phát trin của các địa phương. Chuyển đổi s trong giáo
dc y dng hi hc tp tn địa bàn tnh Lai Châu trong những năm qua đã đạt đưc
mt s kết qu quan trng, góp phần thúc đẩy phát trin kinh tế xã hi, nâng cao nhn thc,
đời sng ca nhân dân, hc sinh. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi s trong giáo dc xây
dng hi hc tập trên địa bàn tnh Lai Châu nói chung còn chm n nhiu bt cp, hn
chế do nhiu nguyên nhân khác nhau. Vi mục đích phân tích, đánh giá đúng đắn nhng thi
thách thức chuyn đổi s trong giáo dc xây dng hi hc tập trên địa bàn tnh
Lai Châu, bng các phương pháp nghiên cứu lun thc tin, tng kết kinh nghim t địa
phương sẽ là sở giúp c cp chính quyn, c nhà nghiên cu, định hướng tăng cường
chuyển đi s trong giáo dc và xây dng xã hi hc tp trong những năm tiếp theo.
T khóa: Chuyển đổi s, giáo dc, xây dng xã hi hc tp, tnh Lai Châu, Chuyn
đổi s trong giáo dc và xây dng xã hi hc tp.
I. Đặt vấn đề
Chuyển đổi s trong lĩnh vực giáo dục đóng vai trò cùng quan trng trong vic
xây dng nn tng vng chc cho s phát trin bn vng ca mt hi hc tp. Vic áp
dng công ngh thông tin và truyn thông vào giáo dc không ch là một xu hướng mà còn
là mt cn thiết, đặc bit là trong bi cảnh môi trường giáo dục đang phải đối mt vi nhiu
thách thc v cơ sở h tng và tài nguyên. Trên địa bàn tnh Lai Châu, chuyển đổi s đã đạt
được nhng kết qu quan trng, tạo cơ sở cho vic xây dng chính quyền đin tử, hướng ti
chính quyn s, góp phn ci thin ch s ci cách hành chính ca tnh. Chuyển đổi s trong
giáo dc m ra hội tiếp cn giáo dc cho những đối tượng khó khăn, yếu thế, góp phn
to vic làm, nâng cao thu nhp, nâng cao chất lượng cuc sng của người dân. Trong giai
đoạn hin nay, chuyển đổi s trong giáo dc vày dng xã hi hc tập trên địa bàn tnh Lai
Châu còn không ít bt cp hn chế, nhiu hội song đang đứng trước rt nhiu
thách thc cần đưc các cp chính quyn, các ngành và các địa phương quan tâm nghiên cu
và tăng cường trin khai.
1 Trường Cao đẳng Lai Châu
509
II. Cơ sở lý thuyết
- Tài liu, giáo trình, công trình nghiên cu v chuyn đổi s, chuyển đổi s trong
giáo dc và xây dng xã hi hc tp
- Các ch trương, nghị quyết, văn bản của Đảng và Nhà nước, ca tnh Lai Châu
v chuyển đổi s, chuyển đổi s trong giáo dc và xây dng xã hi hc tp.
III. Phương pháp, vật liệu nghiên cứu.
3.1. Nhóm phương pháp nghiên cu lun: s dụng các phương pháp phân tích tổng
hp, khái quát hóa, h thống hóa trên cơ sở nghiên cu các giáo trình, tài liệu, văn bản, ch
trương của Đảng Nhà c, của địa phương nhằm nhm xây dng các luận đim cho
vấn đề Chuyển đổi s trong giáo dc và xây dng xã hi hc tp.
3.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thc tin: thu thp tài liệu, văn bản; chia s kinh
nghim, tng kết thc tin t thc tế địa phương về Chuyển đổi s trong giáo dc xây
dng xã hi hc tp, nhng thời cơ và thách thức
IV. Kết quả và thảo luận
4.1. Tình hình chuyển đổi s trên địa bàn tnh Lai Châu
Trong những năm qua, chuyển đổi s trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã được trin khai
tương đối đồng b: H thng quản lý văn bản và điu hành, chsố, thư điện t công v
đã được trin khai liên thông 4 cp; cng dch v công, h thng mt cửa điện t kết ni vi
cng dch v công quốc gia đến nay đã cung cấp 1079 dch v công trc tuyến mức độ 3,4
góp phn gii quyết th tục hành chính cho người dân, doanh nghip nhanh chóng, chính
xác, hiu qu; Cổng, trang thông tin điện t, mng truyn s liu chuyên dùng, trung tâm
tích hp d liu vn hành 24/7; công ngh s được ng dng trong tt c các ngành công,
nông nghip, y tế, giáo dc dch v; xut hin nhiu hình thc kinh doanh, dch v mi
trên nn tng công ngh s, góp phn to vic làm, nâng cao chất lượng cuc sng của người
dân; ng dng rng rãi các nn tng thanh toán không dùng tin mt trong thanh toán các
loi phí, l phí và hoạt động kinh doanh, tiêu dùng. Toàn tnh có 32/1.573 doanh nghip sn
xut, kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực điện t, vin thông CNTT, mạng i cáp
quang đã được triển khai đến tận xã, phường, th trn; 38,3 % h gia đìnhđường truyn
internet bng cáp quang. Toàn tnh 1.857 trm phát sóng vi tng s 398.021 thuê bao
di động, trong đó 38.564 thuê bao băng rộng di đng; 245.899 điện thoại thông minh (đạt
52% dân s và 62% s điện thoi).
Tuy nhiên quá trình chuyển đổi s còn nhiu bt cp hn chế: h tng s chưa được
đầu đồng b nâng cp kp thi, t l dch v công trc tuyến mc 3.4 còn thp, nn
tng ch hp chia s d liu dùng chung ca tỉnh chưa được đưa vào sử dng chính thức, cơ
cu chất lượng ngun nhân lc công ngh thông tin thp, an toàn thông tin mạng chưa
được coi trng, vic tiếp cn thông tin, giáo dc thông minh các vùng sâu, vùng xa còn có
510
khong cách ln so vi khu vực đô thị. Dẫn đến xếp hng chuyển đổi s ca tnh thấp, năm
2020 xếp th 50/63 tnh thành ph trc thuộc trung ương.
Nhng hn chế trên có nhiu nguyên nhân ch quan và khách quan, ch yếu là: vic
đầu tư hạ tng vin thông, công ngh thông tin khu vc vùng sâu, xa gp nhiều khó khăn,
nhn thc ca mt b phn cán b, công chc, viên chức, người dân và cộng đồng xã hi v
chuyển đổi s chưa đầy đủ; việc huy động ngun lực đầu tư hội cho chuyển đổi s chưa
đáp ứng được yêu cu phát trin; công tác chuyển đổi s chưa theo kịp xu thếthc tin;
s phi hp giữa các cơ quan, địa phương chưa thật s ht chẽ; chưa chính sách thu hút
ngun nhân lc công ngh thông tin trình độ cao; việc đầu tư phát triển, h tr doanh nghip
sn xut, kinh doanh trên nn tng công ngh s còn hn chế,....
Xác định đúng đắn vai trò ý nghĩa của chuyn đổi số, đó một nhim v va
quan trng, va cp bách, va lâu dài, gn kết cht ch vi quá trình phát trin kinh tế
hi của địa phương. Từ năm 2022, Ban Chấp hành Đảng b tỉnh đã ban hành Ngh quyết s
09-NQ/TU ngày 25/02/2022 v chương trình chuyển đổi s tỉnh Lai Châu giai đoạn 2021 -
2025, định hướng đến năm 2030. Vi mc tiêu tng quát là: Xây dng chính quyn s, phát
trin kinh tế os và xã hi số, hình thành thúc đẩy s phát trin ca các doanh nghip công
ngh s trên địa bàn tỉnh. Đến năm 2025, bản hoàn thành các mc tiêu xây dng, phát
trin chính quyền điện tử, đô thị thông minh, từng bước hoàn thành chuyển đổi s trên mt
s lĩnh vực, từng bước nâng th hng lên v trí 45/63 tnh, thành ph trong bng xếp hng.
Đến năm 2030, thực hin chuyển đổi s đồng b, toàn diện trên các lĩnh vc, sn sàng th
nghim các công ngh mô hình mới, đổi mới căn bản, toàn din hoạt động quản lý, điều
hành của các cơ quan trên toàn tỉnh, hình thành và phát triển môi trường s an toàn, tin ích
phc v nhu cu sn xut, kinh doanh ca doanh nghip và nhu cu của người dân, tiếp tc
nâng th hng ca Lai Châu trên bng xếp hạng đánh giá chỉ s chuyển đổi s hàng năm.
4.2. Chuyển đổi s trong giáo dc và xây dng xã hi hc tập trên địa bàn tnh Lai Châu.
Chuyển đổi s trong giáo dc ng dng công ngh k thut s và h thng thông
tin internet vào lĩnh vực giáo dục để nâng cao chất lượng ging dy, hc tp và qun lý giáo
dc. Bao gm vic ci tiến phương pháp giảng dy, ci tiến các thiết b, dng c h tr hc
tp, nâng cao tri nghim ca học sinh, sinh viên người tham gia đào tạo. Chuyển đổi
s giúp tạo ra môi trường hc tập nơi mọi th kết ni vi nhau. S kết hp mi m ca
công ngh, bo mt nhm thu hp khoảng cách địa để to ra tri nghim trong hc tp,
đồng thời tăng cường s tương tác của mọi người.
Chuyển đổi s trong giáo dc xây dng hi hc tp nhm trin khai các hot
động giáo dục trên môi trường số, đẩy mnh ng dng công ngh thông tin trong qun lý,
hoạt động dy học, phương pháp dạy hc, kiểm tra, đánh giá giúp tăng cường hiu qu công
tác qun lý; m rộng phương thức hội tiếp cn giáo dc, tạo đột phá v chất lượng,
tăng số ợng đào to góp phn nâng cao chất lượng ngun nhân lc có k năng nghề, tăng
511
năng suất lao động năng lực cnh tranh trong bi cnh hi nhp quc tế. Vic áp dng
chuyển đổi s trong giáo dc cùng các tài liu trc tuyến đã góp phần thúc đẩy hoạt động
“hc tp suốt đời”, rút ngn khong cách, rào cn, xây dng xã hi hc tp mt cách có hiu
qu tiến ti su công bằng, văn minh trong giáo dc phát trin kinh tế hi tại địa
phương.
S bùng n ca công ngh đã giúp quá trình chuyển đổi s trong giáo dc Vit Nam
tiếp nhn thêm nhiều phương thức ging dy mi, mang li tín hiu tích cc. Các thiết b
thông minh như máy chiếu, bảng điện t,... h tr hc tập được lắp đặt ti các phòng hc.
Nhiều trường hc tiến hành áp dụng phương thức dy hc trc tuyến, tạo điu kin cho hc
sinh, sinh viên hc tp linh hoạt an toàn, như tổ chc các khóa hc E-learning, tài liu,
Ebook online,...Tỉnh Lai Châu cũng như các tỉnh thành khác đang trong giai đoạn chuyn
đổi s giáo dc toàn din sâu sc. Minh chng vic thc hin các ch trương, quan
điểm, mc tiêu v chuyn đổi s, ng dng day học theo chương trình giáo dục ph thông
2018: Tin hc tr thành môn hc bt buc cho hc sinh t lp 3 tiu hc. Điều này nhm
mục đích giúp học sinh sm tiếp cn vi các kiến thc, k năng mới trong và ngoài nước;
Công tác ging dạy được lng ghép vi công ngh Steam, giúp hc sinh gii các bài toán
khó, đồng thi khám phá nhiu hiện tượng khoa hc trong cuc sng mt cách trc quan
nht; Xây dựng chương trình chuyển đổi s trong giáo dc ngh nghiệp, gia tăng cơ hội hp
tác cùng các doanh nghiệp, người học, đồng thi trin khai hoạt động ging dy gn lin vi
nhu cu v ngun nhân lực. Qua đó thể nm bt các thông tin, cp nhật chương trình giảng
dy, d báo các ngành ngh mới theo xu hướng chuyn dịch cơ cấu để phù hp vi s phát
trin ca th trường, xã hội, địa phương
Trong Chương trình chuyển đổi s v giáo dục trên địa bàn tỉnh Lai Châu đến năm
2025, định hướng đến năm 2030, Mục tiêu được đặt ra đến năm 2025 là:
- Phát triển năng lực s cho đội ngũ nhà giáo n bộ qun giáo dc; Phấn đấu
50% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 nhà giáo cán bộ quản lý được đào tạo b sung
nâng cao năng lực s, k năng, phương pháp sư phm phù hợp để triển khai đào to trên môi
trường s. Phấn đấu 50% vào năm 2025 100% vào năm 2030 nhà giáo của các sở giáo
dc ngh nghiệp được đào tạo phát trin hc liu s.
- Đổi mi và phát triển chương trình đào to: Phấn đấu 30% vào năm 2025 và 100%
vào năm 2030 chuẩn đầu ra chương trình đào tạo các trình độ của trường Cao đẳng Lai Châu
được ch hợp năng lực s, nội dung đào to phù hp với phương thức chuyển đổi s.
Phấn đấu 100% chương trình đào to chuyên ngành công ngh thông tin, công ngh s đưc
cp nht phù hp vi ng dng khoa hc công ngh mi.
- H tng, nn tng hc liu s: Phấn đấu đến năm 2030, Trường Cao đẳng Lai
Châu có h tng s, nn tng s để kết ni, khai thác vi nn tng s giáo dc ngh nghip
quc gia.
512
- Qun lý s qun tr s: Phn đấu 80% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 các
dch v công trc tuyến mức độ 4 được tích hp lên Cng Dch v công quốc gia. Đến năm
2030, 100% sở giáo dc ngh nghip cp tnh s hóa quá trình hc tp, kết qu hc tp,
văn bằng giáo dc ngh nghip của người hc và kết ni, tích hp d liu lên môi trường s.
50% hoạt động kim tra chuyên ngành v giáo dc ngh nghiệp được thc hin thông
qua môi trường s h thng thông tin của cơ quan quản lý vào năm 2030. Phấn đấu 100%
báo cáo đnh k báo cáo thng v giáo dc ngh nghip theo ch đạo, phê duyt ca
UBND tnh, Ch tch UBND tỉnh được thc hiện trên môi trường s kết ni, tích hp,
chia s d liu trên h thng thông tin báo cáo ca Chính ph vào năm 2025.
Bên cạnh đó, để to ngun nhân lực để thc hin chuyển đổi s hiu qu bn vng,
giúp thc hin thành công các mc tiêu trong Ngh quyết s 09-NQ/TU ngày 25/02/2022,
UBND tnh ban hành Kế hoch trin khai thc hiện Đề án “Nâng cao nhận thc, ph cp k
năng phát triển ngun nhân lc chuyển đổi s quốc gia đến năm 2025, định hướng đến
năm 2030” trên địa bàn tnh Lai Châu, đồng thời đề ra các nhóm nhim v ch yếu như:
nâng cao nhn thc v chuyển đổi s, ph cp k năng chuyển đổi s, phát trin ngun nhân
lc chuyển đổi s trong thc hin các mc tiêu: 100% cán b lãnh đo, cán b công chc,
viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp nhà nước hàng năm
được tham gia đào tạo, bồi dưỡng, tp hun, cp nht kiến thc v chuyển đi s, k năng
s, công ngh s; 70% s người dân trong độ tuổi lao đng biết đến và có k năng sử dng
các loi hình dch v công trc tuyến các dch v s thiết yếu khác trong các lĩnh vực y
tế, giáo dc, giao thông, du lịch, ngân hàng; cơ bn nắm được cách thc s dng dch v khi
nhu cu; 100% các S, ban, ngành, các huyn, thành ph xây dựng được mạng lưới
chuyển đổi s đến tn cấp sở với đội ngũ thành viên được thường xuyên đào tạo, bi
dưỡng cp nht kiến thc, k năng làm nòng cốt cho tiến trình 3 chuyển đổi s trong các
ngành, các cp; Đào tạo được ti thiu 30 chuyên gia chuyển đổi s trong các ngành, lĩnh
vực, địa phương để tr thành lực lượng nòng ct dn dt, t chc và lan ta tiến trình chuyn
đổi s; 50% cơ sở giáo dc các cp t tiu học đến trung hc ph thông có t chc các hot
động giáo dc STEM/STEAM k năng số. Đến năm 2030: 90% s người dân trong đ
tuổi lao động biết đến các loi hình dch v công trc tuyến và các dch v s thiết yếu khác
trong các lĩnh vực y tế, giáo dc, giao thông, du lch, ngân hàng; thành tho cách thc s
dng dch v khi nhu cu; 80% sở giáo dc các cp t tiu học đến trung hc ph
thông có t chc các hoạt động giáo dc STEM/STEAM và k năng số.
4.3. Thời cho chuyển đổi s trong giáo dc xây dng hi hc tập trên đa bàn
tnh Lai Châu
Th nht, Tiềm năng phát trin kinh tế công ngh: Tnh Lai Châu, mặc đang
đối mt vi nhiu thách thc v địa lý và kinh tế, nhưng vẫn có tiềm năng phát triển kinh tế
và công ngh đáng chú ý. Các yếu t sau đây cho thấy s tiềm năng này và là cơ hội để thúc
đẩy chuyển đổi s trong giáo dc và xây dng xã hi hc tp ti Lai Châu: