Cuộc sống hiện đại với 500 điều cấm kỵ

Chia sẻ: Phan Van Thuan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:210

Thêm vào BST

Báo xấu

1.801
lượt xem 1.418
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu soạn có nội dung gồm 6 phần chính trình bày về trẻ thơ và những điều cấm kỵ, phụ nữ với những điều cấm kỵ, thanh niên và những điều cấm kỵ, những điều cấm kỵ về người già, những điều cấm kỵ về ăn uống, mọi nhà và những điều cấm kỵ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cuộc sống hiện đại với 500 điều cấm kỵ

500 ®iÒu cÊm kþ hoµng b¾c biªn so¹n trong cuéc sèng hiÖn ®¹i 500 ®iÒu cÊm kþ trong cuéc sèng hiÖn ®¹i nhµ xuÊt b¶n thanh niªn 1999
(N.X.B. Phô N÷ 1997) t«i ®· giíi thiÖu c¶ mét ch−¬ng nãi vÒ “ BÖnh v¨n minh trong x· héi ®−¬ng ®¹i ”.Trong cuèn s¸ch nµy, t«i tËp hîp vµ giíi thiÖu víi b¹n ®äc“ 500 ®iÒu cÊm kþ trong cuéc sèng hiÖn ®¹i ” víi mong muèn gióp c¸c b¹n sèng khoÎ h¬n, sèng l©u h¬n, sèng h¹nh phóc h¬n. Hµ Néi, mïa Xu©n n¨m 1999 lêi nãi ®Çu Hoµng B¾c Cuéc sèng thËt mu«n mµu mu«n vÎ. Kinh tÕ ph¸t triÓn, ®êi sèng n©ng cao, x· héi v¨n minh, nh©n lo¹i tiÕn bé vµ còng kh«ng Ýt ®iÒu phøc t¹p. Cã nh÷ng ®iÒu tõ x−a ®Õn nay ng−êi ta vÉn lµm, vÉn cho lµ hay, lµ ®óng, nay qua cuéc sèng thùc, khoa häc l¹i phÇn 1 nãi r»ng kh«ng nªn lµm v× kh«ng cã lîi cho søc khoÎ. VÝ dô nh− ¨n c¬m xong uèng mét chÐn n−íc chÌ lµ trÎ th¬ vµ chuyÖn c¶ ngµn n¨m nay ai còng lµm nh− vËy, hay nh÷ng ®iÒu cÊm kþ nh− sau b÷a c¬m cã Ýt tr¸i c©y lµ ®iÒu mong mái cña nhiÒu gia ®×nh hoÆc thó g× b»ng ®−îc uèng cèc bia −íp l¹nh. VËy mµ cuèn s¸ch nµy l¹i nãi lµ kh«ng nªn, 1- kh«ng nªn coi th−êng lµ kiªng kþ.Sao vËy ? viÖc nu«i con b»ng s÷a mÑ Trong cuèn “ S¸ch cho mäi nhµ ” Cã nh÷ng bµ mÑ trÎ cã rÊt nhiÒu s÷a, nh−ng l¹i ®i häc 2 5 6
thãi quen lµm ®Ñp cña ng−êi n−íc ngoµi, kh«ng chÞu kiÕt lþ, bÖnh th−¬ng hµn v.v... th× kh«ng nªn cho con bó. cho con bó. §ã thËt lµ mét ®iÒu ®¸ng tiÕc. Ng−êi mÑ m¾c nh÷ng bÖnh nÆng nh− bÖnh tim, bÖnh VÒ mÆt miÔn dÞch häc, dinh d−ìng häc, sinh lý vµ t©m lý viªm thËn m·n tÝnh, bÖnh ®¸i th¸o ®−êng vµ nh÷ng bÖnh m·n häc, s÷a mÑ ®Òu cã c«ng n¨ng ®Æc biÖt. S÷a mÑ cã chÊt dinh tÝnh sót c©n liªn tôc nh− bÖnh ung th− v.v... th× kh«ng nªn cho con d−ìng cao, cã mét tû lÖ pr«tªin, chÊt bÐo, chÊt ®−êng rÊt c©n bó. ®èi, rÊt dÔ hÊp thu. S÷a mÑ cßn cã hµm l−îng men gióp cho Nh÷ng ng−êi mÑ bÞ bÖnh phiÒn muén, bÖnh thÇn kinh ph©n liÖt viÖc tiªu ho¸ vµ mét sè lín chÊt kh¸ng thÓ ®Ò kh¸ng bÖnh tËt. nÆng th× kh«ng nªn cho con bó. Trong s÷a mÑ cã hµm l−îng lín vitamin nh− vitamin D, E Nh÷ng ng−êi mÑ ®Î con ra ®· bÞ bÖnh ®−êng huyÕt b¸n v.v...cã thÓ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn c«ng n¨ng cña c¸c c¬ quan nhò hoÆc bÖnh trong n−íc tiÓu cã benzen xªt«n th× ph¶i lËp tøc trong c¬ thÓ hµi nhi. C¸c chÊt kho¸ng trong s÷a mÑ th× ngoµi ngõng ngay viÖc cho con bó. chÊt canxi lµ chÝnh, cßn cã c¸c chÊt kali, natri, ph«tpho, chÊt s¾t, chÊt c¬lorine v.v... cã thÓ ®iÒu tiÕt c«ng n¨ng sinh lý cña 3- TrÎ th¬ nµo trÎ. S÷a mÑ cßn cã thÓ kÕt hîp víi chÊt qu¸ mÉn ë trong ruét, kh«ng nªn bó s÷a mÑ cho nªn cã t¸c dông chèng l¹i sù qu¸ mÉn c¶m. S÷a mÑ kh«ng cã vi khuÈn, nhiÖt ®é thÝch hîp, nu«i trÎ rÊt thuËn tiÖn. Cho trÎ bó cã thÓ th«ng qua sù ph¶n x¹ ph©n tiÕt trong thÇn kinh, gióp S÷a mÑ tuy lµ thøc ¨n lý t−ëng nhÊt cña trÎ th¬, song cã cho tö cung co l¹i, gi¶m bít viÖc ra nhiÒu m¸u sau khi ®Î vµ nh÷ng trÎ l¹i kh«ng ®−îc bó s÷a mÑ. c¬ héi ®Ó sinh bÖnh, do ®ã mµ gióp cho ng−êi mÑ ®−îc khoÎ Nh÷ng ®øa trÎ cã bÖnh qu¸ mÉn c¶m, sau khi bó s÷a mÑ m¹nh. Còng nhê bó s÷a mÑ mµ ®øa con ®−îc sù ©u yÕm vµ th× sinh ra bÖnh qu¸ mÉn c¶m. Nh÷ng bÖnh th−êng thÊy lµ ch¨m sãc nhiÒu h¬n cña ng−êi mÑ. Nh− vËy sÏ gióp cho viÖc bÖnh hoµng ®µm, t¸o bãn, biÕng ¨n, gµy yÕu, mÖt mái, ¨n ph¸t triÓn trÝ lùc vµ thÓ lùc cña ®øa trÎ VÒ mÆt ph¸t triÓn t©m kh«ng tiªu v.v... Nh÷ng trÎ em bÞ søt m«i bÈm sinh, v× lý th× nu«i con b»ng s÷a mÑ còng cã t¸c dông rÊt tèt. Cho nªn kh«ng ngËm ®−îc ®Çu vó cña mÑ nªn mÊt mÊt kh¶ n¨ng chóng ta nªn nu«i con b»ng s÷a mÑ. bó s÷a mÑ. 4- Kh«ng nªn bá s÷a non 2- Tr−êng hîp nµo kh«ng nªn nu«i con b»ng s÷a mÑ Cã mét sè ng−êi bÞ ¶nh h−ëng cña quan niÖm cò, cho r»ng sau khi ®Î, nh÷ng giät s÷a ®Çu tiªn ch¶y ra lµ “ bÈn ”, Nu«i con b»ng s÷a mÑ lµ viÖc rÊt nªn ®Ò x−íng. Song cã hoÆc cho r»ng nh÷ng giät s÷a ®Çu tiªn rÊt lo·ng, kh«ng cã gi¸ trÞ mét sè bµ mÑ th× l¹i kh«ng nªn cho con bó s÷a cña m×nh. dinh d−ìng, nªn th−êng bá ®i, nh− vËy thËt lµ ®¸ng Nh÷ng ng−êi mÑ bÞ bÖnh lao phæi, bÖnh viªm gan, bÖnh tiÕc. 3 7 8
S÷a non lµ chØ nh÷ng giät s÷a ch¶y ra trong 5 ngµy sau lµ kh«ng phï hîp víi qui luËt sinh lý cña viÖc tiÕt s÷a, cã thÓ khi ®Î. S÷a non kh«ng nh÷ng kh«ng “ bÈn ”, mµ cßn cã chÊt g©y nªn nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng. dinh d−ìng cao nhÊt, trong ®ã thµnh phÇn miÔn dÞch cao ®Õn Bëi v× viÖc tiÕt s÷a mÑ lµ do sù ®iÒu tiÕt cña thÇn kinh vµ møc nh÷ng giät s÷a sau nµy kh«ng thÓ nµo s¸nh ®−îc. Qua sù ph©n tiÕt bªn trong. TrÎ s¬ sinh mót ®Çu vó sÏ kÝch thÝch, kiÓm nghiÖm, ng−êi ta ph¸t hiÖn ra r»ng trong s÷a non cã dÉn ®Õn ph¶n x¹ thÇn kinh, thóc ®Èy sù ph©n tiÕt cña chÊt kÝch 52,3% b¹ch tÕ bµo trung tÝnh, 39,7% phÖ tÕ bµo ®¬n h¹t, thÝch ë ®»ng sau thuú thÓ lµm cho s÷a tõ trong tuyÕn s÷a ®ang 5,68% tiÓu thÓ s÷a non, 2,14% tÕ bµo l©m ba. TÊt c¶ nh÷ng ®Çy ¾p ch¶y vµo èng dÉn s÷a. NÕu kh«ng ®−îc sù kÝch thÝch lo¹i tÕ bµo nµy ®Òu cã c«ng n¨ng miÔn dÞch nhÊt ®Þnh, thÝch nh− vËy, th× viÖc ph©n tiÕt s÷a sÏ bÞ gi¶m hoÆc bÞ t¾c nghÏn. hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn nhanh chãng cña trÎ s¬ sinh. §Æc Cho nªn, ®Ó cho viÖc nu«i con b»ng s÷a mÑ thµnh c«ng, biÖt lµ trong s÷a non hµm l−îng lßng tr¾ng trøng h¹t miÔn dÞch th× sau khi ®øa con ra ®êi, nãi chung tõ 6 ®Õn 12 tiÕng ®ång hå vµ vi l−îng nguyªn tè kÏm nhiÒu nhÊt (ngµy ®Çu tiªn sau khi lµ b¾t ®Çu cho bó s÷a. C¸c nhµ y häc n−íc ngoµi cßn chñ ®Î, s÷a non cã hµm l−îng cao gÊp 13,5 lÇn hµm l−îng trong tr−¬ng sau khi ®Î 20 phót lµ b¾t ®Çu cho bó ngay. S¶n phô cho m¸u cña ng−êi lín). ChÊt lßng tr¾ng trøng cña h¹t miÔn dÞch con bó s÷a sím cßn cã thÓ kÝch thÝch ph¶n x¹ tö cung co l¹i, cã t¸c dông b¶o vÖ niªm m¹c ®−êng tiªu ho¸ vµ ®−êng h« hÊp rÊt cã lîi cho viÖc phôc håi tö cung. ®èi víi trÎ s¬ sinh, cã thÓ ng¨n chÆn vi trïng bÖnh x©m nhËp vµo c¬ thÓ trÎ, ®Ò phßng trÎ s¬ sinh khái bÞ ®au bông tiªu ch¶y, 6- Kh«ng nªn lÊy c¶m cóm vµ viªm phÕ qu¶n; nh÷ng h¹t nh©n ph¸t triÓn ë trong s÷a ®Æc cã ®−êng lµm s÷a non cã thÓ thóc ®Èy sù tr−ëng thµnh cña d¹ dµy vµ ruét chãng thµnh thôc, vµ cã thÓ ng¨n ngõa sù x©m nhËp cña nh÷ng thøc ¨n chÝnh cho vËt qu¸ mÉn c¶m tõ bªn ngoµi vµo. S÷a non cßn cã thÓ thóc trÎ s¬ sinh ®Èy ph©n su bµi tiÕt ra ngoµi, còng nh− tiªu trõ hoµng ®µm, cã thÓ tr¸nh ®−îc ®Çy bông vµ h¹ch hoµng ®µm cã thÓ g©y bÖnh. Cã mét sè s¶n phô, khi kh«ng cã s÷a hoÆc Ýt s÷a, th−êng dïng s÷a ®Æc cã ®−êng lµm thøc ¨n chÝnh cña con. Kú thùc c¸ch 5- kh«ng nªn cho trÎ lµm nh− vËy lµ kh«ng cã lîi cho sù ph¸t triÓn, lín lªn cña trÎ th¬. Bëi v× s÷a ®Æc cã ®−êng lµ mét lo¹i chÕ phÈm s÷a s¶n míi sinh bó s÷a qu¸ muén xuÊt tõ s÷a bß t−¬i, sau khi c« ®Æc 2/5 dung l−îng gèc, cho thªm 40% ®−êng tr¾ng vµo ®Ó chÕ thµnh. Khi dïng s÷a nµy, Trong mét sè vïng ë n«ng th«n, cho ®Õn ngµy nay vÉn ng−êi ta pha l−îng n−íc gÊp ®«i l−îng s÷a ®Æc ®Ó cho lo·ng l−u hµnh mét c¸ch lµm cùc kú nguy h¹i cho trÎ s¬ sinh lµ ra, gièng nh− nång ®é cña s÷a bß t−¬i, nh−ng v× hµm l−îng kh«ng chÞu tranh thñ cho trÎ míi sinh bó s÷a sím nhÊt, ng¾n ®−êng cao qu¸, ngät qu¸ nªn trÎ khã tiÕp thô, dÔ g©y nªn th× 1, 2 ngµy, dµi th× 3 ngµy trë lªn. Kú thùc c¸ch lµm nh− vËy tr−íng bông vµ ®i ngoµi, thËm chÝ cßn dÉn ®Õn c¸c bÖnh nh− 4 9 10
x¬ cøng t©m huyÕt qu¶n vµ thÞ lùc kÐm ë ®øa trÎ. Tr−íc khi ¨n 8- Kh«ng nªn s÷a, nÕu pha s÷a b»ng 5 lÇn n−íc ®Ó lµm cho nång ®é ®−êng cho trÎ n»m ngöa bó s÷a ®¹t tiªu chuÈn b×nh th−êng th× hµm l−îng pr«tªin vµ mì ë trong s÷a l¹i bÞ gi¶m ®i 5 lÇn, gi¶m ®i rÊt nhiÒu gi¸ trÞ dinh Khi trÎ th¬ n»m trªn gi−êng mµ cho bó hoÆc cho ngËm d−ìng cña s÷a bß t−¬i, kh«ng thÓ tho¶ m·n nhu cÇu ph¸t triÓn b×nh s÷a, tuy cã c¸i lîi lµ trÎ dÔ nuèt, nh−ng l¹i dÔ dÉn ®Õn bÞ lín lªn cña trÎ th¬ ®−îc. NÕu cø tr−êng kú nu«i trÎ nh− thÕ viªm tai gi÷a. nµy, tÊt sÏ lµm cho trÎ kh«ng thÓ t¨ng c©n ®−îc, thËm chÝ cßn Bëi v× gi÷a yÕt hÇu vµ tai gi÷a cã mét èng th«ng nhau, gÇy ®i. Cho nªn kh«ng nªn lÊy s÷a ®Æc cã ®−êng lµm thøc ¨n gäi lµ èng nh¸nh yÕt hÇu. So víi ng−êi lín, èng nh¸nh nµy ë chÝnh cña trÎ . trÎ em rÊt ng¾n, nh−ng rÊt ®Òu ®Æn vµ hÇu nh− nã n»m ngang. TrÎ th¬ n»m ngang bó s÷a, th−êng hay bÞ ch¶y s÷a ra ngoµi, bÞ 7- Kh«ng nªn chØ dïng s÷a bß khi nu«i bé î hoÆc bÞ trí. Khi bÞ trí, s÷a dÔ th«ng qua èng nh¸nh yÕt hÇu trÎ s¬ sinh ®· në réng vµ co l¹i ®Ó vµo tai gi÷a, do ®ã mµ sinh ra viªm tai gi÷a, dÉn ®Õn ph¸t sèt, ®au tai vµ viªm tai gi÷a m·n tÝnh vµ S÷a bß tuy lµ mét lo¹i thùc phÈm cã chÊt dinh d−ìng ch¶y mñ quanh n¨m, ch÷a nhiÒu n¨m còng kh«ng khái, cã khi cao, nh−ng chØ dïng s÷a bß ®Ó nu«i trÎ s¬ sinh th× vÉn kh«ng cßn dÉn ®Õn nghÔnh ng·ng. V× thÕ kh«ng nªn cho trÎ th¬ n»m tho¶ m·n ®−îc nhu cÇu sinh tr−ëng cña trÎ th¬.. NÕu kÐo dµi bó s÷a . Khi cho bó s÷a nªn cho trÎ n»m dèc, khi bó xong nªn sÏ x¶y ra hiÖn t−îng ®øa trÎ bÞ bÖnh thiÕu m¸u do thiÕu chÊt s¾t. khe khÏ vç vµo l−ng trÎ®Ó bÐ î l−îng kh«ng khÝ nuèt ph¶i Bëi v× hµm l−îng s¾t ë trong s÷a bß rÊt Ýt, trong mçi trong lóc bó, ®Ò phßng trÎ bÞ trí g©y ra viªm tai gi÷a. kil«gam s÷a bß chØ cã 1 mg chÊt s¾t, mµ c¬ thÓ ng−êi ta l¹i chØ cã thÓ hÊp thu ®−îc 10% chÊt s¾t ®ã mµ th«i (hµm l−îng s¾t ë 9- TrÎ ®Î non trong s÷a ng−êi cao gÊp ®«i ë trong s÷a bß, mµ c¬ thÓ ng−êi ta kh«ng nªn ¨n s÷a chua l¹i cã thÓ hÊp thu ®−îc 50%), cho nªn chØ dïng s÷a bß ®Ó nu«i trÎ s¬ sinh sÏ dÉn ®Õn bÖnh thiÕu m¸u, thiÕu chÊt s¾t. Ngoµi ra S÷a chua tuy lµ lo¹i thùc phÈm giµu chÊt dinh d−ìng vµ trong s÷a bß cßn bao hµm chÊt lßng tr¾ng trøng Ýt chÞu nhiÖt, gióp cho tiªu ho¸ rÊt nhiÒu , song cho trÎ ®Î non ¨n s÷a chua th× sau khi bÞ hÊp thu dÔ x¶y ra qu¸ mÉn c¶m, dÔ dÉn ®Õn ch¶y kh«ng thÝch hîp. m¸u d¹ dµy vµ ruét. Cho nªn nu«i bé trÎ s¬ sinh kh«ng nªn chØ TrÎ em ®Î non vµ trÎ em bÞ viªm ®−êng ruét, nÕu cho ¨n dïng s÷a bß, mµ nªn cho ¨n thªm nh÷ng thùc phÇm phô cã s÷a chua th× sÏ bÞ n«n trí, thËm chÝ cßn cã thÓ g©y nªn hiÖn nhiÒu chÊt s¾t, vÝ dô nh− thÞt, gan ®éng vËt v.v... ®Ó bæ sung t−îng m¸u tan cÊp tÝnh vµ viªm d¹ dµy cã tÝnh chÊt ho¹i ®µm. chÊt s¾t bÞ thiÕu hôt. Cã bµi b¸o ®· viÕt v× cho trÎ ®Î non ¨n s÷a chua mµ tö vong. Cho nªn c¸c bËc cha mÑ kh«ng nªn tuú tiÖn cho trÎ th¬ 5 11 12
¨n s÷a chua. bét. NÕu ®øa trÎ cø tr−êng kú ¨n uèng thiÕu vitamin A th× chóng sÏ chËm lín, th©n thÓ suy nh−îc, nay èm mai ®au. Cho nªn 10- Kh«ng nªn chØ dïng khi nu«i trÎ, tèt nhÊt lµ cho ¨n riªng s÷a vµ ch¸o. s÷a cõu ®Ó nu«i con 12- kh«ng nªn S÷a cõu tuy còng lµ mét lo¹i thùc phÈm tèt ®Ó nu«i trÎ. cho trÎ uèng s÷a bß lóc ®ãi Song nÕu chØ dïng s÷a cõu ®Ó nu«i trÎ dµi ngµy th× sÏ g©y nªn thiÕu m¸u. Cã nh÷ng bËc cha mÑ ngµy nµo còng cho con uèng mét Bëi v× hµm l−îng vitamin B12 ë trong s÷a cõu Ýt h¬n ë cèc s÷a bß lóc cßn ®ang ®ãi. Hä cho r»ng nh− vËy lµ t¨ng trong s÷a bß, chØ cã kho¶ng 0,015 microgram, hµm l−îng axit thªm chÊt dinh d−ìng cho trÎ, kú thùc th× kh«ng ph¶i nh− vËy. pholic l¹i cµng Ýt h¬n, chØ cã 0,06 microgram . NÕu cho trÎ ¨n Bëi v× khi trÎ ®ang ®ãi mµ uèng s÷a bß th× nhu ®éng ruét s÷a cõu dµi ngµy, ®øa trÎ v× thiÕu vitamin B12 vµ thiÕu axit vµ d¹ dµy sÏ ho¹t ®éng, co bãp nhanh, thêi gian thøc ¨n ngõng pholic, viÖc ph¸t triÓn hång cÇu bÞ chËm nªn sinh ra thiÕu l¹i ë trong ruét vµ d¹ dµy sÏ ng¾n, kh«ng thÓ ph¸t huy hÕt t¸c m¸u. Ngoµi ra thiÕu vitamin B12 cßn cã thÓ lµm cho ®øa trÎ dông men cña dÞch vÞ, nh÷ng thµnh phÇn dinh d−ìng ë trong sinh bÖnh vÒ thÇn kinh vµ tinh thÇn, biÓu hiÖn lµ trÝ lùc l¹c s÷a bß ch−a kÞp tiªu ho¸ th× ®· bÞ tèng vµo ®¹i trµng, kh«ng hËu. Cho nªn nÕu nu«i trÎ b»ng s÷a cõu dµi ngµy th× ph¶i chó ®−îc hÊp thu ®Çy ®ñ, cho nªn ®· mÊt ®i gi¸ trÞ dinh d−ìng cña ý bæ sung nh÷ng thøc ¨n phô cã nhiÒu chÊt vitamin B12 vµ s÷a bß. ChÊt axit amin ë trong s÷a bß bÞ nhuyÔn thµnh mét axit pholic, nh− cho trÎ ¨n thªm canh rau xanh t−¬i, n−íc qu¶, chÊt cã h¹i ë trong ruét giµ, cã thÓ g©y nguy h¹i cho søc khoÎ. gan vµ bå dôc ®éng vËt v.v... Cho nªn tr−íc khi cho trÎ uèng s÷a bß, tèt nhÊt lµ nªn cho chóng ¨n mét chót thøc ¨n lo¹i tinh bét g× ®ã, vÝ dô nh− b¸nh m×, b¸nh bÝch qui, mµn thÇu ch¼ng h¹n, nh− vËy s÷a bß cã thÓ 11- kh«ng nªn dïng s÷a bß ng−ng l¹i ë trong d¹ dµy mét thêi gian dµi h¬n, rÊt cã lîi cho ®Ó nÊu ch¸o cho trÎ viÖc ph¸t huy t¸c dông dinh d−ìng cña chóng. Cã nh÷ng bËc phô huynh, v× muèn t¨ng thªm chÊt dinh d−ìng cho trÎ, cho nªn rÊt thÝch cho s÷a bß vµo ch¸o, vµo bét cho con ¨n, kú thùc c¸ch lµm nh− vËy lµ kh«ng khoa häc. 13- Kh«ng nªn cho Cã b¸c sÜ ng−êi n−íc ngoµi ®· lµm thÝ nghiÖm, sau khi con bó s÷a v« giê giÊc ®æ lÉn s÷a bß vµo ch¸o, theo dâi ë c¸c nhiÖt ®é kh¸c nhau, kÕt qu¶ thÊy phÇn lín vitamin A ®· bÞ mÊt. Ngµnh thùc phÈm häc Cã bµ mÑ cho con bó ch¼ng cã giê giÊc nµo c¶, hoÆc cø ®· tõng nªu nguyªn lý, vitamin A kh«ng thÓ hçn hîp víi tinh thÊy con khãc lµ cho bó. Kú thùc lµm nh− vËy kh«ng cã lîi 6 13 14
cho søc khoÎ cña trÎ th¬. kh«ng thÓ gióp cho trÎ hoµn toµn th¶i hÕt nh÷ng phÕ vËt cña Bëi v× cho con bó kh«ng cã giê giÊc, tuy mçi ngµy con pr«tªin vµ muèi v« c¬ ë trong s÷a ra ngoµi c¬ thÓ ®−îc. Ngoµi ®−îc bó rÊt nhiÒu lÇn, song ch¼ng lÇn nµo ®−îc bó no, thêi ra viÖc ®iÒu tiÕt nhiÖt ®é trong c¬ thÓ trÎ th¬ vµ viÖc thay ®æi gian kÐo dµi sÏ g©y nªn rèi lo¹n c«ng n¨ng tiªu ho¸ cña ®øa nh÷ng chÊt míi ®ßi hái mét l−îng n−íc rÊt lín. Cho nªn ngoµi trÎ, cã h¹i cho søc khoÎ. Cho nªn, ®Ó cã lîi cho viÖc tiªu ho¸ viÖc cho trÎ th¬ ¨n s÷a ra, hµng ngµy cÇn ph¶i cho trÎ uèng vµ hÊp thu cña trÎ, chiÓu theo c¬ chÕ ®iÒu tiÕt sinh lý, ®−êng mét l−îng n−íc ®un s«i ®Ó nguéi hoÆc n−íc canh nhÊt ®Þnh. tiªu ho¸ cña trÎ cø 3 giê l¹i tiÕt dÞch tiªu ho¸ mét lÇn. Cho nªn Nãi chung, trÎ nÆng 5 kg, mçi ngµy cÇn uèng tõ 150 - 250 mg thêi gian cho con bó còng nªn 3 giê mét lÇn lµ thÝch hîp. Mçi n−íc. Thêi gian tèt nhÊt lµ vµo gi÷a hai lÇn cho bó. ngµy cho bó 5 ®Õn 7 lÇn, mèi lÇn tõ 15 ®Õn 20 phót lµ trÎ bó no. Ban ®ªm th× c¸ch nhau 6 – 7 tiÕng ®ång hå cho bó mét 15- kh«ng nªn hÔ thÊy lÇn. TrÎ ®· ®−îc 4 – 5 th¸ng tuæi th× kh«ng nªn cho bó vµo trÎ khãc lµ cho bó ban ®ªm n÷a. Nh− vËy cã lîi cho c¶ mÑ lÉn con ®Òu ®−îc nghØ ng¬i vµ ngñ nhiÒu. Cho nªn c¸c bµ mÑ cÇn chó ý tËp cho m×nh mét thãi quen tèt lµ ngay tõ ®Çu cho con bó ph¶i cã giê giÊc, Thøc ¨n uèng chñ yÕu cña trÎ th¬ lµ s÷a mÑ hoÆc c¸c chÕ kh«ng nªn hÔ cø thÊy con khãc lµ cho bó, ®Ó tr¸nh cho con phÈm tõ s÷a. Nh÷ng thøc ¨n nµy nãi chung cã thÓ ®äng l¹i ë khái bÞ h− ®−êng tiªu ho¸. trong d¹ dµy cña trÎ tõ 2 giê 30 ®Õn 3 giê ®ång hå. Sau khi bó s÷a kho¶ng 3-4 tiÕng ®ång hå th× trÎ ®ãi. Lóc nµy mµ trÎ khãc th× nªn cho trÎ bó ngay. Song kh«ng ph¶i ®øa trÎ chØ khãc khi ®ãi, mµ khi t· lãt bÞ −ít, khi nãng qu¸ hoÆc l¹nh qu¸, khi t· lãt quÊn chÆt qu¸, khi bÞ muçi ®èt, khi trong ng−êi khã chÞu , ngay c¶ khi ngñ dËy muèn ®−îc bÕ ½m, ®Òu dïng tiÕng khãc 14- kh«ng nªn cho trÎ th¬ ®Ó biÓu thÞ. NÕu cø nghe thÊy trÎ khãc lµ cho bó, kh«ng nh÷ng sÏ ¶nh h−ëng ®Õn sù nghØ ng¬i cña ng−êi mÑ mµ cßn khiÕn uèng s÷a thay uèng n−íc cho ng−êi mÑ kh«ng ®ñ s÷a cho con bó, vµ khi chóng bó kh«ng ®ñ no th× chóng l¹i khãc. V¶ l¹i cho trÎ bó nhiÒu lÇn Cã ng−êi t−ëng r»ng s÷a mÑ hoÆc s÷a bß ®Òu lµ chÊt qu¸, ®Çu vó dÔ bÞ nøt nÎ, hoÆc bÞ viªm tuyÕn s÷a cÊp tÝnh, dÉn láng, trÎ th¬ uèng s÷a th× kh«ng cÇn ph¶i uèng n−íc n÷a. Kú ®Õn b¾t buéc ph¶i ngõng cho con bó s÷a mÑ. NÕu nh− ng−êi thùc c¸ch lµm nh− vËy lµ sai lÇm. mÑ cã nhiÒu s÷a, hÔ thÊy con khãc lµ cho bó, vµ cho bó mét Bëi v× trong s÷a tuy cã n−íc, nh−ng v× thËn cña ®øa trÎ c¸ch bÊt qui luËt nh− vËy còng sÏ ¶nh h−ëng ®Õn c«ng n¨ng ch−a ph¸t triÓn thµnh thôc , c«ng n¨ng cßn yÕu, kh«ng thÓ nh− tiªu ho¸ cña ®øa trÎ, rÊt kh«ng cã lîi cho viÖc ph¸t triÓn lín ng−êi lín ®−îc. NÕu chØ dùa vµo sè n−íc Ýt ái ë trong s÷a th× lªn cña ®øa trÎ. 7 15 16
V× l−îng s÷a trÎ bó kh«ng ®Òu, cho nªn còng kh«ng nªn ®ñ vµ dÔ dµng. qu¸ c©u nÖ vµo thêi gian, nh−ng nãi chung kho¶ng c¸ch gi÷a hai lÇn cho bó kh«ng nªn d−íi 2 tiÕng ®ång hå. Kh«ng nªn hÔ 17- MÑ ®ang uèng thuèc bÖnh kh«ng nªn cø nghe thÊy trÎ khãc lµ cho bó. cho con bó 16- Kh«ng nªn cho trÎ th¬ Trong thêi kú cho con bó, ng−êi mÑ bÞ èm ph¶i uèng ¨n s÷a bß thêi gian dµi thuèc ch÷a bÖnh mµ cho con bó sÏ ¶nh h−ëng kh«ng tèt ®èi víi ®øa trÎ. S÷a bß tuy hµm l−îng pr«tªin vµ mì rÊt cao, cung cÊp Bëi v× cã mét sè lo¹i thuèc sau khi vµo tuÇn hoµn m¸u nhiÖt l−îng rÊt nhiÒu, song ®èi víi trÎ em th× khuyÕt ®iÓm cña ng−êi mÑ sÏ th¶i ra b»ng ®−êng s÷a. V× trÎ th¬ rÊt mÉn còng kh«ng Ýt. VÝ dô nh− bét anbumin nhiÒu, dÔ vãn côc ë c¶m víi thuèc, l¹i cã thÓ tån ®äng l¹i ë trong c¬ thÓ trÎ, nªn trong d¹ dµy, khã tiªu ho¸; trong s÷a bß t−¬ng ®èi cã nhiÒu rÊt cã thÓ g©y ¶nh h−ëng rÊt lín ®èi víi trÎ. VÝ dô nh− s÷a cña chÊt axit aliphatic, kÝch thÝch d¹ dµy vµ ruét ; s÷a bß dÔ « ng−êi mÑ uèng thuèc endoxan sÏ k×m h·m c«ng n¨ng x−¬ng nhiÔm vi khuÈn v.v... tuû cña trÎ th¬, dÉn ®Õn b¹ch cÇu bÞ gi¶m sót, ng−êi mÑ mµ Cho trÎ em tr−êng kú ¨n s÷a bß, rÊt dÔ bÞ viªm da, cø ®Õn uèng aspirin th× qua s÷a sÏ lµm cho c«ng n¨ng tiÓu b¶n m¸u mïa ®«ng lµ da bÞ th« r¸p, ngøa ng¸y, ngñ kh«ng yªn giÊc, cña ®øa trÎ bÞ øc chÕ, dÉn ®Õn ch¶y m¸u; mÑ uèng tetraxiclin dÉn ®Õn biÕng ¨n. Trong s÷a bß cßn chøa mét sè l−îng lín sÏ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn r¨ng cña ®øa trÎ, mÑ uèng chÊt v« c¬ vµ chÊt anbumin gióp cho x−¬ng cèt cña bß tr−ëng chloramphenicol sÏ ¶nh h−ëng ®Õn c«ng n¨ng t¹o m¸u cña thµnh, nh÷ng chÊt nµy lµm rèi lo¹n chÊt thay thÕ trong c¬ thÓ x−¬ng tuû cña trÎ, mÑ uèng amidol, luminan v.v... sÏ g©y nªn trÎ em. §ång thêi, th−êng xuyªn ¨n s÷a bß khiÕn cho trÎ em c¸c chøng bÖnh thÌm ngñ, h− tho¸t (h¹ ®−êng huyÕt do mÊt thiÕu c¸c chÊt thùc vËt kh¸c, g©y nªn thiÕu chÊt s¾t, thiÕu m¸u, m¸u), xuÊt hiÖn nh÷ng ph¶n øng kh«ng tèt nh− toµn th©n ø bÐo bÖu. NÕu cø tr−êng kú ¨n nhiÒu chÊt anbumin lµm cho m¸u; s÷a cña ng−êi mÑ uèng i«t, methimazol v.v... cã thÓ øc trong c¬ thÓ cña trÎ em thiÕu nhãm vitamin B, dÉn ®Õn thiÕu chÕ c«ng n¨ng tuyÕn gi¸p tr¹ng cña trÎ, mÑ uèng thuèc tÈy dÔ c¸c chÊt can-xi, cr«m dÔ lµm trÎ em bÞ cËn thÞ. ¡n nhiÒu s÷a dÉn ®Õn rèi lo¹n c«ng n¨ng tiªu ho¸ cña trÎ, mÑ uèng bß qu¸, cßn lµm cho tØ lÖ canxi ph«tpho trong c¬ thÓ trÎ bÞ mÊt reserpine cã thÓ lµm cho ®øa trÎ thÌm ngñ, ng¹t mòi vµ tiªu ch¶y. c©n b»ng, lµm gi¶m kh¶ n¨ng chèng axit cña r¨ng, dÔ bÞ s©u Cho nªn khi ng−êi mÑ ®ang cho con bó mµ bÞ èm th× r¨ng. kh«ng nªn tuú tiÖn dïng thuèc, nhÊt thiÕt ph¶i cã sù chØ ®Þnh Cho nªn, trong khi cho trÎ th¬ ¨n s÷a bß th× ph¶i chó ý cña b¸c sÜ. NÕu nh− ph¶i uèng thuèc dµi ngµy hoÆc uèng nhiÒu kÞp thêi cho ¨n c¸c thøc ¨n kh¸c mét c¸ch hîp lý vµ ph¶i cho thuèc, ®Æc biÖt lµ nh÷ng lo¹i thuèc cã ¶nh h−ëng nhiÒu ®Õn dïng nhiÒu lo¹i vitamin ®Ó gióp cho viÖc tiªu ho¸ ®−îc ®Çy søc khoÎ cña trÎ th¬ ®ang bó th× ph¶i ngõng cho trÎ bó. 8 17 18
ra cßn cã clorua natri. ChÊt clorua ë trong clorua natri lµ chÊt 18- Nh÷ng ®iÒu kiªng kþ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó g©y thµnh vÞ toan. NÕu mét sè l−îng lín chÊt clorua theo må h«i bµi tiÕt ra ngoµi, sÏ khiÕn cho viÖc t¹o VÒ VIÖC CAI S÷A chÊt vÞ toan gi¶m sót sÏ ¶nh h−ëng ®Õn tiªu ho¸ vµ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng chèng ®ì vi khuÈn cña ®−êng ruét vµ d¹ dµy bÞ gi¶m sót. 1/ S÷a mÑ tuy tèt thËt, nh−ng còng kh«ng nªn cho bó qu¸ NhiÖt ®é cao, sÏ lµm cho viÖc chuyÓn ho¸ c¸c chÊt míi ë l©u. trong c¬ thÓ t¨ng nhanh, l−îng tiªu hao c¸c chÊt men ë trong Kh«ng nghi ngê g× n÷a, s÷a mÑ ®èi víi trÎ s¬ sinh lµ thøc c¬ thÓ còng t¨ng lªn, men tiªu ho¸ còng do ®ã mµ mÊt ®i ¨n chñ yÕu, thÝch hîp nhÊt. Song thêi gian cho ¨n s÷a qu¸ dµi t−¬ng ®èi nhiÒu. còng kh«ng tho¶ m·n ®−îc nhu cÇu dinh d−ìng ngµy cµng Thêi tiÕt nãng, nhiÖt ®é cao, th−êng dÉn ®Õn ¨n uèng Ýt t¨ng cña trÎ th¬, sÏ g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu dinh d−ìng, sinh ®i, viÖc hÊp thô chÊt dinh d−ìng bÞ ¶nh h−ëng, lµm cho søc ®Ò bÖnh thiÕu m¸u v.v...§ång thêi còng kh«ng lîi cho viÖc ph¸t kh¸ng cña c¬ thÓ bÞ gi¶m sót. dôc cña r¨ng s÷a, ®−êng ruét vµ d¹ dµy. Ph−¬ng ph¸p ®óng Ngoµi ra, mïa hÌ c¸c lo¹i c«n trïng nh− ruåi nhÆng, ®¾n lµ: B¾t ®Çu tõ lóc trÎ ®−îc 2 th¸ng tuæi, th× nªn cho ¨n muçi v.v...ho¹t ®éng rÊt m¹nh, t¹o thªm nhiÒu c¬ héi ph¸t sinh t¨ng dÇn n−íc canh, n−íc hoa qu¶, sau 3 th¸ng th× cho ¨n ch¸o bÖnh ®−êng ruét. lo·ng, 4 - 5 th¸ng th× t¨ng dÇn mãn sóp, lßng ®á trøng gµ Tõ c¸c nguyªn nh©n nh− trªn ®· nãi th× ta kh«ng nªn cai v.v...; 6 - 8 th¸ng th× dÇn dÇn gi¶m bít sè lÇn cho bó, t¨ng dÇn s÷a cho trÎ em vµo mïa hÌ. H¬n n÷a, khÝ quan tiªu ho¸ cña trÎ sè lÇn vµ sè l−îng b÷a ¨n phô, kho¶ng 12 th¸ng tuæi th× cai em kh«ng dµy d¹n nh− cña ng−êilín, c«ng n¨ng tiªu ho¸ cña s÷a. NÕu gÆp ph¶i mïa hÌ oi bøc hoÆc mïa ®«ng gi¸ rÐt th× cã trÎ em còng kh«ng m¹nh nh− cña ng−êi lín, nÕu cai s÷a vµo thÓ lïi thêi gian cai s÷a l¹i mét chót, nh−ng chËm nhÊt còng lóc nµy, tøc lµ thay ®æi chÕ ®é ¨n uèng th× rÊt dÔ g©y ra tiªu kh«ng nªn ®Ó qu¸ mét tuæi r−ìi. ho¸ kh«ng tèt, sinh ra c¸c bÖnh vÒ ®−êng ruét. 2/ Kh«ng nªn cai s÷a vµo mïa hÌ. T¹i sao kh«ng nªn cai s÷a vµo mïa hÌ ? NhiÖt ®é thÝch hîp nhÊt ®Ó cho sinh lý c¬ thÓ ho¹t ®éng 19- kh«ng nªn lµ kho¶ng 200C. NhiÖt ®é mïa hÌ th−êng trªn 300C. NhiÖt ®é cai s÷a qu¸ muén cao, ho¹t ®éng sinh lý cña c¬ thÓ con ng−êi sÏ n¶y sinh rÊt nhiÒu biÕn ho¸. VÝ dô : Cã mét sè bËc phô huynh cho r»ng chÊt dinh d−ìng NhiÖt ®é cao, cã thÓ lµm cho c«ng n¨ng ph©n tiÕt cña trong s÷a mÑ rÊt phong phó, cã thÓ lµm cho trÎ lín lªn khoÎ tuyÕn tiªu ho¸ do hÖ thèng thÇn kinh chi phèi bÞ gi¶m sót, viÖc m¹nh, cho nªn trÎ 4 – 5 tuæi råi vÉn ch−a cai s÷a. Kú thùc cai ph©n tiÕt cña dÞch tiªu ho¸ gi¶m ®i. s÷a qu¸ muén rÊt cã h¹i cho søc khoÎ cña c¶ mÑ vµ con. NhiÖt ®é cao, ra må h«i nhiÒu. Trong må h«i, ngoµi n−íc Bëi v× ®ång thêi víi viÖc ph¸t triÓn lín lªn cña ®øa trÎ, 9 19 20
s÷a mÑ kh«ng thÓ tho¶ m·n ®−îc nhu cÇu nhiÒu lo¹i dinh th× kh«ng nªn cai s÷a d−ìng cña trÎ . NÕu tiÕp tôc ¨n s÷a mÑ cã thÓ dÉn ®Õn trÎ suy dinh d−ìng, bÇn huyÕt cã tÝnh thiÕu chÊt s¾t, khÈu vÞ kh«ng Cã mét sè ng−êi cho r»ng, phô n÷ ®ang cho con bó, sau tèt, kh¶ n¨ng kh¸ng bÖnh gi¶m sót v.v... Ng−êi mÑ cho con bó khi thÊy kinh th× s÷a sÏ ®éc vµ thiÕu chÊt dinh d−ìng, kh«ng mét thêi gian dµi còng cã thÓ x¶y ra hiÖn t−îng bÕ kinh, thËm nªn cho con bó tiÕp n÷a. Kú thùc nãi nh− vËy lµ kh«ng cã c¨n chÝ cã thÓ bÞ co hÑp tö cung. Cho nªn kh«ng nªn cai s÷a qu¸ cø khoa häc. muén. Nãi chung, khi ®øa trÎ ®−îc 12 th¸ng tuæi th× cã thÓ Mäi ng−êi ®Òu biÕt, s÷a mÑ lµ thùc phÈm thiªn nhiªn lý hoµn toµn cai s÷a. Muèn cai s÷a th× ph¶i tiÕn hµnh cã kÕ t−ëng nhÊt cña trÎ th¬. B×nh th−êng, sau khi ®Î ®Õn 4 th¸ng lµ ho¹ch. Cã thÓ gi¶m dÇn sè lÇn cho bó, t¨ng dÇn sè lÇn ¨n b÷a thêi kú chÊt l−îng s÷a mÑ cao nhÊt. Ng−êi phô n÷ cho con bó phô, tõ Ýt ®Õn nhiÒu, tõ lo·ng ®Õn ®Æc, tõ nhuyÔn ®Õn cøng, ®Ó ®Õn lóc thÊy kinh th× s÷a t−¬ng ®èi lo·ng h¬n b×nh th−êng mét cho ®øa trÎ thÝch øng dÇn. chót, chÊt mì ë trong s÷a cã Ýt h¬n, nh−ng chÊt pr«tªin th× t¨ng lªn. §èi víi ®øa trÎ, s÷a lóc nµy ch¼ng cã h¹i g× c¶. Sau 20- tr−êng hîp nµo khi hµnh kinh, chÊt l−îng s÷a l¹i trë l¹i b×nh th−êng. §Ó tr¸nh kh«ng nªn cai s÷a t×nh tr¹ng s÷a bÞ lo·ng vµ thay ®æi c¸c thµnh phÇn trong s÷a, ng−êi phô n÷ ®ang cho con bó chØ cÇn chó ý trong nh÷ng ngµy Cai s÷a ®óng thêi h¹n lµ mét viÖc cÇn thiÕt. Nh−ng khi hµnh kinh th× uèng nhiÒu n−íc h¬n mét chót, ¨n nhiÒu thøc mµ trêi qu¸ l¹nh, qu¸ nãng hoÆc khi ®øa trÎ ®ang èm th× ¨n lo¹i c¸, s÷a bß, thÞt gia cÇm vµ canh rau lµ ®−îc. Cho kh«ng nªn cai s÷a. nªn trong thêi kú ®ang cho con bó mµ thÊy kinh th× kh«ng Bëi v× mïa hÌ viªm nhiÖt vµ mïa ®«ng l¹nh gi¸, n¨ng lùc cÇn ph¶i cai s÷a. tiªu ho¸ cña trÎ th¬ t−¬ng ®èi yÕu, søc ®Ò kh¸ng kÐm, nÕu cai s÷a th× sÏ lµm thay ®æi thãi quen ¨n uèng, dÔ sinh ra rèi lo¹n 22- sau khi cai s÷a c«ng n¨ng tiªu ho¸, dÉn ®Õn tiªu ch¶y. NÕu ®øa trÎ ®ang èm, kh«ng nªn tiÕp tôc sau khi cai s÷a sÏ ®æi thµnh nh÷ng thøc ¨n kh¸c, dÔ g©y nªn nu«i trÎ b»ng b×nh s÷a tiªu ho¸ kh«ng tèt, lµm cho bÖnh t×nh cµng trÇm träng thªm. Cho nªn nÕu gÆp mïa viªm nhiÖt th× nªn chê ®Õn mïa thu m¸t mÎ råi h·y cai s÷a. NÕu trÎ ®ang èm th× chê cho trÎ lµnh bÖnh §øa trÎ ®· ®−îc cai s÷a råi mµ vÉn tiÕp tôc cho dïng råi h·y cai s÷a. b×nh s÷a, kh«ng nh÷ng cã thÓ g©y thµnh thãi quen kh«ng tèt, mµ cßn cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn cña r¨ng. Bëi v× cai s÷a råi mµ vÉn tiÕp tôc sö dông b×nh s÷a, thËm 21- trong thêi kú chÝ khi uèng n−íc th−êng còng dïng b×nh s÷a, nh− vËy lµ l¹i cho con bó mµ thÊy kinh ph¶i cai s÷a b×nh mét lÇn n÷a. ThËt lµ phiÒn phøc. Dïng b×nh 10 21 22
s÷a mµ kh«ng chó ý ®Õn t− thÕ cña trÎ vµ vÞ trÝ b×nh s÷a, sÏ ¶nh (3) Khi mÖt mái vµ ®ãi : So víi c¸c lo¹i thùc phÈm kh¸c, h−ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn r¨ng, nh− t¹o nªn hµm r¨ng th−a, ®−êng cã thÓ nhËp vµo m¸u nhanh h¬n, n©ng cao ®−îc ®−êng huyÕt kh«ng ®Òu. Sö dông b×nh s÷a th¼ng ®øng, hoÆc vÞ trÝ b×nh s÷a nhanh h¬n. qu¸ cao, khiÕn cho trÎ ph¶i v−¬n cæ lªn, t¹o thµnh khu«n mÆt (4) Ng−êi bi bÖnh ®−êng ruét, khi bÞ n«n oÑ : c«ng n¨ng bÞ lâm, r¨ng tr−íc nh« ra. Mót ®Çu vó b×nh s÷a kh«ng cã s÷a, tiªu ho¸ cña bÖnh nh©n kh«ng tèt, bÞ mÊt n−íc,dinh d−ìng kh«ng khÝ sÏ vµo trong d¹ dµy g©y nªn ®Çy h¬i, tr−íng bông. kh«ng ®ñ, ¨n mét chót ®−êng hoÆc uèng n−íc ®−êng cã pha Do vËy, sau khi cai s÷a kh«ng nªn tiÕp tôc nu«i trÎ b»ng b×nh mét chót muèi sÏ b»ng uèng thuèc bæ. s÷a. (5) Khi chãng mÆt buån n«n, ¨n mét chót ®−êng cã thÓ n©ng cao ®−êng huyÕt, æn ®Þnh tinh thÇn, cã lîi cho viÖc kh«i 23- nh÷ng ®iÒu kiªng kþ phôc b×nh th−êng. (6) Khi ®i tµu, xe, thuyÒn, nÕu ®iÒu kiÖn kh«ng tèt, ¨n khi cho trÎ em ¨n ®−êng c¬m võa kh«ng tiÖn, võa mÊt vÖ sinh, ¨n mét chót ®−êng võa tiÖn lîi l¹i võa gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò. Sau khi c©n nh¾c nh÷ng ®iÒu lîi h¹i vÒ mäi mÆt, c¸c nhµ 2/ Nh÷ng lóc kh«ng nªn ¨n ®−êng. y häc vµ dinh d−ìng häc ®· chØ ra r»ng, ngoµi viÖc ¨n uèng (1) Tr−íc khi ¨n c¬m : Sau khi ¨n ®−êng, khÈu vÞ sÏ bÞ b×nh th−êng hµng ngµy ra, chóng ta kh«ng nªn ¨n nhiÒu gi¶m, ¶nh h−ëng ®Õn l−îng ¨n b×nh th−êng, nÕu kÐo dµi, ng−êi ®−êng, thËm chÝ cã ng−êi cßn ®Ò xuÊt r»ng ¨n ®−êng cµng Ýt sÏ gÇy ®i, dinh d−ìng kh«ng ®ñ. cµng tèt, mµ kh«ng ¨n còng ®−îc. (2) Tr−íc khi ngñ : §−êng sÏ l−u l¹i ë c¸c kÏ r¨ng, rÊt Cã ®iÒu lµ nh÷ng chÊt ngon lµnh cña ®−êng vÉn cßn hÊp cã lîi cho vi trïng sinh s«i n¶y në, tæn h¹i cho r¨ng. NÕu ¨n dÉn con ng−êi ta nhiÒu l¾m, nhÊt lµ ®−îc c¸c em ®Æc biÖt yªu ®−êng lo¹i s«c«la v.v... th× cßn t¹o cho thÇn kinh h−ng phÊn, thÝch, cho nªn ë ®©y cÇn ph¶i nªu ra mét “ Nguyªn t¾c ” ®èi sÏ mÊt ngñ. víi viÖc ¨n ®−êng : Mét lµ kh«ng nªn ¨n ®−êng qu¸ nhiÒu; hai (3) Sau khi ¨n no : Lóc nµy mµ l¹i ¨n ®−êng th× ng−êi sÏ lµ ph¶i ¨n cho thÝch hîp. VËy khi nµo ¨n ®−êng th× tèt, khi nµo trë nªn bÐo, nÕu ®−êng nhiÒu sÏ kÝch thÝch insulin ph©n tiÕt, ¨n ®−êng th× kh«ng tèt ? D−íi ®©y xin giíi thiÖu mét c¸ch s¬ l−îc khiÕn cho tÕ bµo insulin v× ph©n tiÕt qu¸ nhiÒu mµ bÞ suy 1/ Thêi gian ¨n ®−êng tèt nhÊt. nh−îc, dÉn ®Õn bÖnh ®¸i th¸o ®−êng. (1) Tr−íc khi ®i t¾m : T¾m sÏ ra rÊt nhiÒu må h«i, tiªu (4) Khi nãi chuyÖn : Võa nãi chuyÖn võa ¨n kÑo, th× kÑo hao thÓ lùc, cÇn ph¶i bæ sung n−íc vµ n¨ng l−îng , ¨n dÔ r¬i vµo khÝ qu¶n, lµm t¾c nghÏn thùc qu¶n, ®èi víi trÎ em cÇn ®−êng sÏ ®Ò phßng ®−îc nh÷ng sù thiÕu hôt nµy. ph¶i chó ý. (2) Tr−íc khi vËn ®éng : Khi vËn ®éng cÇn ph¶i tËp trung (5) Khi ®ang ®au r¨ng : ¡n ®−êng sÏ cµng ®au h¬n, bÖnh tinh lùc, so víi c¸c thùc vËt kh¸c, ®−êng cã thÓ cung cÊp kalo sÏ nÆng h¬n. nhanh h¬n. (6) Khi bÞ dÞ øng da. §−êng huyÕt cao lµ ®iÒu kiÖn ®Ó 11 23 24
cÇu khuÈn nhá sinh s«i n¶y në. ¡n ®−êng cã thÓ lµm cho líp khuÈn sinh tr−ëng ph¸t dôc mµ cã ®iÒu kiÖn sinh s«i n¶y në, da bÞ dÞ øng th−êng xuyªn nhiÒu lÇn, ch÷a kh«ng khái. Cho r¨ng bÞ chÊt toan ¨n mßn, sÏ sinh ra s©u r¨ng. Nh÷ng trÎ em nªn ng−êi nhiÒu môn nhät hoÆc bÞ dÞ øng da th× kh«ng th−êng xuyªn ¨n ®−êng, tØ lÖ són r¨ng lªn tíi trªn 95%. Cho nªn, ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ, cÇn ph¶i n¾m v÷ng nh÷ng (4) ¡n nhiÒu ®−êng dÔ ph¸t sinh g·y x−¬ng. Bëi v× thêi c¬ ¨n ®−êng cã lîi th× míi ®¹t ®−îc môc ®Ých h¹i Ýt lîi ®−êng chuyÓn ho¸ cÇn ph¶i cã vitamin B4, ¨n nhiÒu ®−êng qu¸ nhiÒu. Cho trÎ th¬ ¨n ®−êng l¹i cµng cÇn ph¶i l−u ý ®Õn khoa khiÕn cho vitamin B4 trong c¬ thÓ gi¶m ®i, do ®ã mµ h¹ thÊp häc. n¨ng lùc cña ho¹t ®éng c¬ b¾p thÇn kinh. Ngoµi ra ¨n nhiÒu 3/ §−êng tuy tèt, nh−ng kh«ng nªn ¨n nhiÒu. ®−êng cßn lµm cho s¶n vËt cã chÊt toan trong c¬ thÓ t¨ng lªn, §−êng lµ vËt chÊt dinh d−ìng mµ nh©n lo¹i rÊt cÇn, n¨ng mµ chÊt kiÒm vµ chÊt canxi th× l¹i gi¶m ®i, sÏ t¹o thµnh chÊt x−¬ng l−îng mµ c¸c tæ chøc khÝ quan cña c¬ thÓ cÇn thiÕt, ®¹i bé phËn bÞ nh·o, dÔ x¶y ra g·y x−¬ng. ®Òu do ®−êng cung cÊp. (5) ¡n nhiÒu ®−êng sÏ lµm cho m¾t cËn thÞ ph¸t triÓn, TrÎ em vµ mét sè ng−êi lín rÊt thÝch ¨n ®−êng. §−êng dÉn ®Õn cËn thÞ trôc cña m¾t. C¸c chuyªn gia kªu gäi : C¸c trÎ tuy tèt, nh−ng kh«ng nªn ¨n nhiÒu, nÕu ¨n nhiÒu th× ng−îc l¹i, em vµ häc sinh tuyÖt ®èi kh«ng nªn ¨n nhiÒu ®−êng. sÏ cã h¹i cho søc khoÎ. §ã lµ v× : (6) ¡n nhiÒu ®−êng dµi ngµy dÔ sinh bÐo ph×. Bëi v× (1) ¡n nhiÒu ®−êng sÏ dÉn ®Õn chÊt dinh d−ìng kh«ng nh÷ng phÇn ®−êng d− thõa sÏ chuuyÓn ho¸ thµnh mì tÝch tô tèt. BÊt cø lo¹i ®−êng nµo còng ®Òu thiÕu chÊt pr«tªin, chÊt l¹i ë d−íi da, sinh ra bÐo ph×. Vµ do bÐo ph× mµ dÉn ®Õn c¸c mì, vitamin vµ chÊt kho¸ng. ¡n nhiÒu ®−êng, ng−êi ta sÏ bÖnh tËt kh¸c. kh«ng c¶m thÊy ®ãi n÷a, kh«ng muèn ¨n vµ sÏ ¨n Ýt c¬m. Tù (7) ¡n qu¸ nhiÒu ®−êng sÏ lµm cho tÝnh khÝ con ng−êi nhiªn, chÊt dinh d−ìng do ¨n uèng mµ ra còng sÏ Ýt ®i. NÕu trë nªn nãng n¶y, hÊp tÊp. Theo tµi liÖu cña së nghiªn cøu kÐo dµi, sÏ dÉn ®Õn dinh d−ìng kh«ng ®Çy ®ñ. quan hÖ gia ®×nh ë Mü cho biÕt : ¡n nhiÒu ®−êng dÉn ®Õn (2) ¡n nhiÒu ®−êng sÏ dÉn ®Õn hÖ thèng tiªu ho¸ cã nång ®é ®−êng huyÕt t¨ng cao, khiÕn cho trÎ em trë nªn nãng bÖnh. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu bËc cha mÑ trÎ cho r»ng ®−êng n¶y hÊp tÊp, cã thÓ m¾c bÖnh ®a ®éng. Ng−êi lín tÝnh t×nh nho cã chÊt dinh d−ìng, dÔ tiªu ho¸, th−êng dïng nã ®Ó thay nãng n¶y hÊp tÊp dÔ x¶y ra tai n¹n. ®−êng tr¾ng cho trÎ con ¨n dµi ngµy, ng−îc l¹i sÏ chØ dÉn ®Õn 4/ TrÎ em kh«ng nªn ¨n qu¸ l−îng ®−êng. lµm cho c«ng n¨ng cña d¹ dµy vµ ruét trë nªn “ L−êi biÕng ”, §−êng lµ lo¹i thùc phÈm toan tÝnh kh«ng cã canxi. ¡n khiÕn cho viÖc ph©n tiÕt cña dung m«i tiªu ho¸ b×nh th−êng bÞ ®−êng nhiÒu qu¸, c¬ thÓ cÇn kh«i phôc chÊt kiÒm thiÕu, tøc lµ gi¶m sót, c«ng n¨ng tiªu ho¸ bÞ tho¸i ho¸, ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ph¶i tiªu hao chÊt canxi ë trong c¬ thÓ ng−êi ta. Ngµy th¸ng hÊp thu tiªu ho¸ thøc ¨n, thËm chÝ cßn dÉn ®Õn mang bÖnh cho kÐo dµi, sÏ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc ph¸t triÓn x−¬ng cèt cña trÎ em. hÖ thèng tiªu ho¸. 5/ TrÎ em kh«ng nªn ¨n nhiÒu kÑo s«c«la. (3) ¡n nhiÒu ®−êng dÔ bÞ són r¨ng : §−êng lµm cho ®é KÑo s«c«la lµ mét lo¹i thùc phÈm ®−êng mµ nguyªn liÖu toan ë trong måm t¨ng lªn, t¹o thµnh nhò toan khuÈn, liªn cÇu chñ yÕu lµ cacao chÕ ra, mïi vÞ th¬m ngon, ngät, chÊt dinh 12 25 26
d−ìng phong phó, nÕu ®−îc ¨n vµi ba c¸i, ®óng lµ lµm cho bÞ mÖt mái. ng−êi ta vui t−¬i thanh th¶n, nhí m·i kh«ng quªn. Song, nÕu - S«c«la cã n¨ng l−îng rÊt cao, tæng nhiÖt l−îng cña 100 coi lµ thøc ¨n ®Ó tÈm bæ, th−êng xuyªn ¨n qu¸ nhiÒu, th× gam s«c«la cã thÓ ®¹t ®Õn 530 - 550 ngh×n kalo. Mét ng−êi ng−îc l¹i, h¹i nhiÒu lîi Ýt. VËy v× nguyªn do g× ? lµm viÖc nhÑ b×nh th−êng, mçi ngµy cÇn kho¶ng 3000 kil« Thùc ra, nhu cÇu mµ c¬ thÓ con ng−êi ta cÇn ba nguån kalo, 100 gam s«c«la chiÕm tØ lÖ lín trong ®ã. Cho nªn sau khi n¨ng l−îng lín trong viÖc ¨n uèng nh− c¸c chÊt pr«tªin, chÊt ¨n nhiÒu s«c«la sÏ cã c¶m gi¸c ®Çy bông, ¶nh h−ëng ®Õn khÈu mì, vµ chÊt ®−êng lµ cã mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh. VÝ dô nh− mçi vÞ cña ba b÷a ¨n, thÕ lµ sÏ ¨n Ýt thøc ¨n ®i, c¸c chÊt pr«tªin, ngµy tÝnh tæng céng c¸c lo¹i thùc phÈm nh− g¹o, m×, c¸, thÞt, muèi v« c¬, vitamin v.v...mµ c¬ thÓ rÊt cÇn th× l¹i thiÕu mét rau xanh v.v...th× chÊt pr«tªin chiÕm 10 -15%, chÊt mì chiÕm c¸ch nghiªm träng, rÊt cã h¹i cho søc khoÎ. 30 - 35%, chÊt ®−êng chiÕm 50 - 60%. Cho dï chÊt dinh -C¸c chÊt kiÒm cacao, kiÒm cµ phª ë trong s«c«la cã t¸c d−ìng cña kÑo s«c«la cã phong phó ®Õn ®©u th× so víi tØ lÖ dông lµm tim ®Ëp m¹nh h¬n vµ ®¹i n·o h−ng phÊn h¬n, trÎ em dinh d−ìng mµ con ng−¬× cÇn thiÕt nh− trªn th× cßn kÐm rÊt sau khi ¨n nhiÒu s«c«la sÏ quÊy khãc, nghÞch ngîm vµ kh«ng xa. Trong rÊt nhiÒu lo¹i s«c«la tinh chÕ, tØ lÖ mì chiÕm gÇn 40 chÞu ngñ; ng−êi lín ¨n xong còng dÔ h−ng phÊn thÇn kinh vµ - 50%, tØ lÖ ®−êng còng kh«ng Ýt, mµ tØ lÖ pr«tªin chØ cã trªn mÊt ngñ. d−íi 5%. Ngoµi ra, trong s«c«la cßn cã chÊt kiÒm cacao, chÊt - S«c«la rÊt ngät vµ ngÊy, sau khi ¨n nhiÒu sÏ kh«ng cã kiÒm caphªin v.v... mµ trong thùc phÈm b×nh th−êng rÊt Ýt cã. lîi cho viÖc vÖ sinh r¨ng miÖng, sÏ trë nªn h«i måm vµ s©u NÕu th−êng xuyªn ¨n s«c«la th× sÏ cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn r¨ng, vµ cßn xuÊt hiÖn hiÖn t−îng î chua, rÊt khã chÞu. ph¶i gi¶i quyÕt : ....... - Thµnh phÇn mì qu¸ nhiÒu, trÎ em ¨n nhiÒu ®−êng sÏ trë Tõ ®ã ta thÊy, bÊt kú lµ trÎ con hay ng−êi lín còng ®Òu kh«ng nªn nªn bÐo ph×, trong c¬ thÓ tÝch luü mét sè l−îng mì rÊt lín, ¨n nhiÒu s«c«la. t¨ng thªm g¸nh nÆng cho buång tim, thÓ chÊt sÏ dÇn dÇn suy 6/ Kh«ng nªn l¹m dông ®−êng nho. nh−îc; ng−êi lín ¨n nhiÒu ®−êng sÏ bi m¾c c¸c bÖnh nh− x¬ Cã mét sè ng−êi lÊy ®−êng nho lµm chÊt bæ dinh d−ìng, cøng ®éng m¹ch, cao huyÕt ¸p, bÖnh van tim, bÖnh sái mËt th−êng xuyªn ¨n hoÆc cho trÎ ¨n. Khi b¶n th©n hoÆc con c¸i v.v... èm ®au, bÊt kÓ lµ bÖnh g×, còng t×m mäi c¸ch mua cho ®−îc - Thµnh phÇn ®−êng qu¸ cao, th«ng qua sù chuyÓn ho¸ ®−êng nho cho ng−êi èm hoÆc cho trÎ con ¨n ®Ó tÈm bæ, c¸ch míi ë trong c¬ thÓ, rÊt nhiÒu thµnh phÇn ®−êng sÏ chuyÓn lµm nh− vËy liÖu cã hay kh«ng ? biÕn thµnh mì dù tr÷, còng sÏ lµm cho ng−êi ta bÐo ph×. §−êng nho lµ mét lo¹i ®¬n ®−êng, cã thÓ trùc tiÕp hÊp - Thµnh phÇn pr«tªin rÊt Ýt, mµ pr«tªin l¹i lµ “ vËt kiÕn thu ë trong ®−êng ruét, nh−ng gi¸ c¶ t−¬ng ®èi ®¾t, kh«ng tróc ” cña tÕ bµo c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ con ng−êi, trÎ em ngät b»ng ®−êng tr¾ng. §−êng tr¾ng thuéc lo¹i song ®−êng, thiÕu chÊt pr«tªin, sÏ bÞ ¶nh h−ëng ®Õn sù ph¸t triÓn; ng−êi lín khi qua ®−êng ruét cÇn ph¶i cã t¸c dông cña chÊt men, sau khi th× sÏ bÞ mÒm nhòn c¬ b¾p, kh«ng cßn søc lùc vµ rÊt nhanh chãng ph©n gi¶i thµnh ®¬n ®−êng råi míi hÊp thu ®−îc. §−êng tr¾ng 13 27 28
th× rÎ h¬n vµ ngät h¬n ®−êng nho. Hai lo¹i ®−êng nµy, ngoµi thùc c¸ch lµm nh− vËy chØ ng−îc l¹i víi ý nguyÖn, kÕt qu¶ viÖc cã mét sè vi l−îng muèi v« c¬ vµ cã thÓ cung cÊp nhiÖt kh«ng nh÷ng kh«ng lµm cho trÎ cao lªn, ng−îc l¹i cßn lµm l−îng ra, kh«ng cã bÊt kú lo¹i chÊt bæ nµo kh¸c, cho nªn nã cho chóng bÐo ra. ch¼ng ph¶i lµ thùc phÈm dinh d−ìng bæ bÐo g× ®©u. Mäi ng−êi ®Òu biÕt, con ng−êi ta cao thÊp cã liªn quan VËy th× nh÷ng ng−êi nµo cã thÓ dïng ®−êng nho ? nhÊt ®Þnh ®Õn sù di truyÒn, nh−ng chñ yÕu lµ do chÊt kÝch tè Nh÷ng ng−êi cã bÖnh sót c©n nghiªm träng, ®au bông ®i ngoµi sinh tr−ëng cña viÖc ph©n tiÕt thuú thÓ n·o ®iÒu tiÕt. Mµ viÖc nghiªm träng, nh÷ng ng−êi sau khi mæ ruét thõa th× cã thÓ ¨n ph©n tiÕt cña chÊt kÝch tè sinh tr−ëng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®−êng nho. Bëi v× nh÷ng ng−êi nµy c«ng n¨ng tiªu ho¸ vµ nh©n tè nh− dinh d−ìng, vËn ®éng, ngñ vµ viÖc ph©n tiÕt chÊt chÊt men song ®−êng ë trong ®−êng ruét kÐm, ¨n ®−êng nho tuû v.v...NÕu cø mï qu¸ng chØ dùa vµo viÖc t¨ng c−êng dinh th× cã lîi cho viÖc phôc håi søc khoÎ. d−ìng, th× trÎ con kh«ng nhÊt ®Þnh cã ®−îc mét th©n h×nh cao L¹m dông ®−êng nho th× cã h¹i g× ? Nãi chung nh÷ng lín khoÎ m¹nh. ng−êi søc khoÎ b×nh th−êng,hoÆc èm ®au nh−ng kh«ng ph¶i Trong c¶ cuéc ®êi con ng−êi ta cã hai giai ®o¹n cao lín nh÷ng c¨n bÖnh nh− ®· nªu trªn th× kh«ng nªn ¨n ®−êng nho, nhanh nhÊt, ®ã lµ tõ khi ®Î ®−îc mét th¸ng cho ®Õn mét n¨m bëi v× tiÒm lùc c«ng n¨ng tiªu ho¸ cña c¬ thÓ con ng−êi rÊt lµ l¬n lªn nhanh nhÊt, sau ®ã lµ ®Õn thêi kú thanh xu©n. Ng−êi lín, ¨n ®−êng tr¾ng sÏ kh«ng t¨ng thªm g¸nh nÆng cho ®−êng ta trong khi vËn ®éng vµ trong lóc ngñ viÖc ph©n tiÕt chÊt sinh ruét, vµ víi trÎ con còng kh«ng t¨ng thªm g¸nh nÆng cho tr−ëng cao nhÊt. Cho nªn c¸c bËc cha mÑ h·y chó ý nh÷ng thêi ®−êng ruét. C¬ n¨ng cña c¬ thÓ sinh vËt phæ biÕn lµ tån t¹i kú con trÎ cao lín, b¶o ®¶m cho chóng ¨n uèng cã ®ñ chÊt mét qui luËt dïng tèt bá xÊu, tøc lµ cµng dïng th× c«ng n¨ng dinh d−ìng, vËn ®éng tho¶i m¸i vµ cã giÊc ngñ ®Çy ®ñ. §Æc sinh lý cµng m¹nh, kh«ng dïng th× sÏ tho¸i ho¸. NÕu cø ¨n biÖt lµ ph¶i ®ñ chÊt canxi vµ chÊt ph«t-pho ®Ó cho x−¬ng g©n ®−êng nho l©u ngµy tÊt sÏ lµm cho c¸c lo¹i c«ng n¨ng ph©n phÊt triÓn ®−îc tèt. tiÕt cña men tiªu ho¸ bÞ h¹ thÊp. C«ng n¨ng tiªu ho¸ ®−êng ruét bÞ h¹ thÊp th× dÔ m¾c bÖnh, thËm chÝ cßn dÉn ®Õn nhiÒu 25- TrÎ em kh«ng nªn lo¹i suy dinh d−ìng, ¶nh h−ëng ®Õn sù tr−ëng thµnh vµ søc dïng nhiÒu dÇu gan c¸ khoÎ b×nh th−êng. DÇu gan c¸ lµ mét lo¹i dinh d−ìng bæ sung vitamin A, D 24- muèn trÎ t¨ng chiÒu cao kh«ng cho trÎ em bÞ thiÕu chÊt kali. NÕu vitamin A vµ vitamin D ph¶i chØ dùa vµo dinh d−ìng nhiÒu qu¸ th× kh«ng nh÷ng c¬ thÓ kh«ng lîi dông ®−îc mµ cßn g©y nªn ngé ®éc m·n tÝnh. BiÓu hiÖn ngé ®éc vitamin A lµ ng−êi mÖt Mçi bËc cha mÑ ®Òu mong muèn caon m×nh cao lín, cho mái, ch¸n ¨n, ng−êi gµy ®i v.v... nªn b×nh th−êng cø t¨ng thªm rÊt nhiÒu chÊt dinh d−ìng. Kú B×nh th−êng, l−îng vitamin A, D trong thøc ¨n ®· cã thÓ 14 29 30
®ñ tho¶ m·n nhu cÇu cña c¬ thÓ, kh«ng cÇn bæ sung n÷a. §èi víi nh÷ng tr−êng hîp cÇn bæ sung th× ph¶i do b¸c sÜ chØ ®Þnh 27- TrÎ em Kh«ng nªn ¨n míi ®−îc uèng dÇu gan c¸, mµ ph¶i uèng ®óng liÒu, ®óng giê, kÑo s«c«la víi s÷a bß kh«ng ®−îc v−ît qu¸ sè l−îng, ®Ó tr¸nh ph¸t sinh bÞ ngé ®éc m·n tÝnh. Trong s÷a bß cã rÊt nhiÒu chÊt anbumin vµ kali. Trong s«c«la th× l¹i cã chÊt th¶o toan, hai thøc ®ã hoµ trén víi nhau, 26- TrÎ em l−êi ¨n chÊt kali trong s÷a sÏ kÕt hîp víi chÊt th¶o toan thµnh mét lo¹i kh«ng nªn cho ¨n m× chÝnh axit kali kh«ng tan. ¡n nh− vËy sÏ gi¶m mÊt nhiÒu chÊt dinh d−ìng, thËm chÝ cßn dÉn ®Õn nh÷ng t¸c dông phô kh¸c n÷a. C¸c mïi vÞ cña thøc ¨n ®Òu th«ng qua ®Çu l−ìi mµ c¶m gi¸c ®−îc. Khi thiÕu chÊt kÏm th× c«ng n¨ng cña vÞ gi¸c vµ 28- TrÎ em ho¹t tÝnh cã men kÏm bÞ h¹ thÊp, dÉn ®Õn vÞ gi¸c vµ khÈu vÞ bÞ kh«ng nªn ¨n nhiÒu quÊt suy gi¶m, thËm chÝ cßn cã thÓ lµm cho nh÷ng lç nhá ë ®Çu l−ìi bÞ t¾c nghÏn, t¹o thµnh tÝnh l−êi ¨n nghiªm träng. QuÊt cã rÊt nhiÒu chÊt dinh d−ìng, mïi vÞ võa th¬m võa C¸c nhµ khoa häc ®· ph¸t hiÖn ra r»ng, ®Ó n©ng cao ngät, g¸i trai, giµ trÎ ®Òu rÊt thÝch ¨n. Nh−ng kh«ng nªn ¨n khÈu vÞ cña trÎ em mµ cho nhiÒu m× chÝnh vµo c¸c mãn ¨n th× nhiÒu. ¡n Ýt th× sÏ bæ d−¬ng Ých khÝ, ¨n nhiÒu sÏ bÞ t¸o nhiÖt, sÏ lµm cho chÊt kÏm ë trong m¸u biÕn thµnh mét chÊt toan bèc ho¶, s−ng cæ, ®au häng, tiªu ho¸ kh«ng tèt. Nãi chung, kÏm ræi theo n−íc tiÓu bµi tiÕt ra ngoµi, nh− vËy cµng lµm cho mçi ngµy ¨n 3 qu¶ th× ®−îc, nÕu ¨n nhiÒu sÏ cã h¹i cho r¨ng c¬ thÓ thiÕu nhiÒu chÊt kÏm h¬n, lµm cho bÖnh l−êi ¨n trë nªn vµ miÖng. nghiªm träng. Tr−íc khi ¨n quÊt kho¶ng mét tiÕng ®ång hå, kh«ng nªn Cho nªn, khi thÊy trÎ em l−êi ¨n, chËm lín, thiÕu m¸u ¨n s÷a bß, bëi v× chÊt anbumin trong s÷a bß gÆp ph¶i chÊt axit th× ph¶i nghÜ ngay ®Õn trong ng−êi thiÕu chÊt kÏm, vµ ph¶i kÞp cña qu¶ quÊt sÏ ng−ng kÕt l¹i, ¶nh h−ëng ®Õn sù hÊp thô cña thêi ®−a ®Õn bÖnh viÖn ®Ó ch÷a ch¹y. B×nh th−êng còng nªn bé m¸y tiªu ho¸. Tr−íc khi ¨n c¬m còng kh«ng nªn ¨n quÊt, cho trÎ em ¨n nh÷ng thøc ¨n cã chÊt kÏm nhiÒu h¬n mét chót, bëi v× chÊt axit h÷u c¬ ë trong quÊt sÏ kÝch thÝch niªm m¹c cña nh− tim lîn, gan lîn, tim bß, thÞt bß, thÞt lîn n¹c, c¸, sß biÓn, d¹ dµy, kh«ng cã lîi cho søc khoÎ cña c¬ thÓ. c¸c chÕ phÈm tõ ®Ëu v.v... TuyÖt ®èi kh«ng nªn dïng m× chÝnh muèn g©y c¶m gi¸c ¨n ngon ®Ó ch÷a bÖnh l−êi ¨n cña trÎ em. 29- TrÎ em kh«ng nªn ¨n nh÷ng thùc vËt Ýt chÊt mì 15 31 32
C¸c nhµ nghiªn cøu ph¸t hiÖn ra r»ng, choñtÎ em ¨n b¶n mµ chÊt dinh d−ìng s¶n sinh ra, tØ lÖ phÇn tr¨m thÝch øng nh÷ng thøc ¨n cã Ýt chÊt mì, Ýt chÊt cholestªrin th× sÏ nhÑ c©n trong tæng n¨ng l−îng lµ : pr«tªin 13 - 17%, chÊt bÐo 30 - h¬n so víi nh÷ng trÎ em b×nh th−êng kh¸c, dÉn ®Õn bÖnh “cßi 35%, chÊt ®−êng 50 - 55%. Cho nªn nh÷ng chÊt ho¸ hîp cña cäc”. Ng−êi ta ®o ®−îc ë nh÷ng trÎ em ph¸t triÓn kh«ng tèt pr«tªin, mì vµ vitamin ®Òu lµ nh÷ng chÊt dinh d−ìng cÇn thiÕt nµy th× thÊy sù tiªu hao nhiÖt l−îng vµ chÊt kÏm ®Òu t−¬ng ®èi cho c¬ thÓ loµi ng−êi. thÊp, n¨ng lùc ho¹t ®éng so víi c¸c trÎ em cïng løa tuæi còng ¡n kham, do chÊt dinh d−ìng phiÕn diÖn mµ lµm cho c¬ kÐm h¬n. Mì lµ chÊt dinh d−ìng cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn vµ thÓ kh«ng ®¹t ®−îc nhu cÇu dinh d−ìng hîp lý, ¶nh h−ëng ®Õn tr−ëng thµnh cña trÎ em, kh«ng thÓ coi th−êng ®−îc, cÇn ph¶i søc khoÎ cña c¬ thÓ, dÔ dÉn ®Õn c¸c lo¹i bÖnh tËt. Tõ l©u, cung cÊp cho chóng mét c¸ch hîp lý. trong “Néi kinh” ®· cã luËn thuËt lµ trong lôc phñ ngò t¹ng kh«ng ®−îc thiªn lÖch vÒ mét c¸i g× hÕt. TÊt nhiªn trong ¨n 30- TrÎ em uèng th× ph¶i chó ý ®Õn chÊt, nh−ng còng kh«ng yªu cÇu ph¶i ¨n toµn chÊt, còng ph¶i ¨n mét Ýt chÊt tanh ®Ó ®iÒu tiÕt khÈu vÞ, kh«ng nªn ¨n nhiÒu tái ®Ó cho nh÷ng chÊt dinh d−ìng ®−îc tËn dông nhiÒu nhÊt. Tõ x−a ®Õn nay, kh«ng Ýt nh÷ng bän vua quan phong NhiÒu ng−êi rÊt thÝch ¨n tái. NÕu ¨n võa ph¶i th× cã lîi kiÕn, bän quÝ téc c−êng hµo, ngµy ngµy ¨n s¬n hµo h¶i vÞ, cho søc khoÎ, nh−ng nÕu ¨n nhiÒu qu¸ th× l¹i cã h¹i, nhÊt lµ nh©n s©m yÕn sµo, chÊt bæ thõa møa, nh−ng trong bän chóng nh÷ng ng−êi cã bÖnh ®au m¾t, tay ch©n th−êng xuyªn nãng, ®· cã mÊy ai th©n c−êng tuæi thä ®©u ? RÊt nhiÒu ng−êi trong nh÷ng ng−êi mµ c¬ thÓ ©m h− ho¶ v−îng, triÒu nhiÖt «n hµn bän hä ®· chÕt non hoÆc còng ch¼ng sèng l©u. Chøng tá r»ng, th× kh«ng cã lîi. §Õn n¨m ngoµi 50 tuæi th× m¾t nh×n dÇn dÇn ®¹o ¨n uèng kh«ng ph¶i chØ lµ toµn chÊt bæ, mµ lµ ph¶i khoa kÐm ®i, tr«ng c¸i g× còng m¬ m¬ hå hå, tai ï, måm kh«, l−ìi häc hîp lý. ®¾ng, ®Çu nÆng, ch©n nhÑ, trÝ nhí bÞ gi¶m ®i râ rÖt. Nh÷ng 2) TrÎ em kh«ng nªn bá b÷a ¨n s¸ng. chøng bÖnh nµy lµ hËu qu¶ cña viÖc ¨n nhiÒu tái. ¡n tái cã TÕ bµo n·o cña con ng−êi chØ cã thÓ thu ®−îc n¨ng l−îng tr¨m c¸i lîi mµ chØ cã mét c¸i h¹i lµ m¾t, c©u nãi ®ã trong d©n trong chÊt dinh d−ìng cña ®−êng. Sau mét ®ªm kh«ng ¨n, mµ gian còng cã c¸i lý cña nã. s¸ng ra còng l¹i kh«ng ¨n hoÆc b÷a s¸ng ¨n qu¸ Ýt, ®−êng kh«ng thÓ b¶o ®¶m cung øng ®ñ cho m¸u, thêi gian kÐo dµi 31- 4 ®iÒu kiªng kþ trong khiÕn ng−êi ta c¶m thÊy mÖt mái , kiÖt søc, m¾t hoa ®Çu v¸ng, viÖc ¨n uèng cña trÎ em xuÊt hiÖn hiÖn t−îng tim ®Ëp m¹nh, buån n«n, ngÊt xØu v.v...kh«ng cßn tinh lùc dåi dµo ®Ó häc tËp vµ c«ng t¸c. B÷a 1) TrÎ em kh«ng nªn ¨n kham. ¨n s¸ng nãi chung th−êng lµ ®−êng, ch¸o, b¸nh bao, mµn thÇu, Nh÷ng chÊt dinh d−ìng mµ c¬ thÓ cÇn cã ph¶i toµn diÖn. cã ®iÒu kiÖn th× ¨n trøng, s÷a bß lµ nh÷ng thø cã nhiÒu C¨n cø vµo nhu cÇu cña nh÷ng chÊt dinh d−ìng, n¨ng l−îng c¬ chÊt ®¹m. 16 33 34
3) B÷a ¨n s¸ng kh«ng nªn chØ ¨n thøc ¨n kh«. kiÕt lþ v.v...gÆp ph¶i giÊm th× chØ sau nöa tiÕng ®ång hå nã sÏ Tõ gãc ®é sinh lý häc mµ xÐt, c«ng n¨ng cña ®−êng tiªu ho¸ chÕt. Cho nªn mïa hÌ dïng giÊm trong ném vµ c¸c lo¹i thøc th−êng tõ tr¹ng th¸i ng−ìng chÕ ban ®ªm kh«i phôc ®Õn tr¹ng ¨n kh¸c, võa gióp cho khÈu vÞ ®−îc ngon h¬n, l¹i võa cã t¸c th¸i h−ng phÊn, c«ng n¨ng tiªu ho¸ kÐm, khÈu vÞ kh«ng thÊy dông diÖt khuÈn trÞ bÖnh. Ngoµi ra mét sè thùc vËt cã bao hµm ngon. NÕu lóc nµy mµ ¨n nh÷ng thøc ¨n thiÕu l−îng n−íc th× chÊt muèi axit nitric, nh− c¸ m¾m, thÞt muèi, d−a muèi v.v...v× kh«ng dÔ tiªu ho¸. Ngoµi ra sau mét ®ªm ngñ say, c¬ thÓ con trêi rÊt nãng nªn vi khuÈn sinh në rÊt nhanh, t¸c dông cña viÖc ng−êi ®· ë vµo tr¹ng th¸i mÊt n−íc, trong t×nh tr¹ng c¬ thÓ cã vi khuÈn chuyÓn ho¸ nh÷ng chÊt muèi a-xit nitric ë trong ®ã nhiÒu chÊt chuyÓn ho¸ cÇn bµi tiÕt ra ngoµi, cÇn ph¶i kÞp thêi thµnh chÊt muèi ¸ a-xit nitric còng t¨ng lªn. ChÊt ¸ a-xit bæ sung mét l−îng n−íc nhÊt ®Þnh, nh− ¨n ch¸o, uèng s÷a ®Ëu nitric nµy ë trong c¬ thÓ sau khi chuyÓn ho¸ cã thÓ chuyÓn nµnh, s÷a bß ®Ó bæ sung cho t×nh tr¹ng thiÕu n−íc trong c¬ biÕn thµnh chÊt ¸ nitrat amin lµ chÊt g©y ung th− rÊt m¹nh. ¡n thÓ. mét chót giÊm sÏ cã t¸c dông ph©n gi¶i chÊt muèi ¸ a-xit nitric B÷a s¸ng mµ ¨n nhiÒu thøc ¨n cã hµm l−îng n−íc, cßn nµy . Nh÷ng ng−êi bÞ bÖnh c¶m cóm, bÖnh viªm häng uèng cã thÓ t¨ng thªm phÇn hÊp thu dÞch thÓ, më réng thµnh huyÕt mËt ong cã pha mét chót giÊm võa ph¶i, còng sÏ nhanh chãng qu¶n, bæ sung l−îng m¸u, t¨ng nhanh tuÇn hoµn m¸u, khiÕn khái bÖnh. cho nh÷ng chÊt chuyÓn ho¸ míi trong c¬ thÓ nhanh chãng Xin nhí : mïa hÌ kh«ng nªn quªn cho trÎ em ¨n mét ®−îc kh«i phôc ®Õn tr¹ng th¸i thÞnh v−îng. chót giÊm 4) Mïa hÌ nãng nùc kh«ng nªn quªn ¨n giÊm. Tôc ng÷ cã c©u : “ Më cöa ra lµ cã bÈy viÖc: cñi, g¹o, 32- TrÎ em kh«ng nªn dÇu, muèi, t−¬ng, giÊm, trµ”. §ñ thÊy ®Þa vÞ cña giÊm trong uèng nhiÒu n−íc cã ga cuéc sèng th−êng ngµy cña chóng ta. ¡n giÊm kh«ng nh÷ng chØ t¨ng thªm phong vÞ cña thøc ¨n, t¨ng thªm khÈu vÞ, nh÷ng Trong n−íc ga cã c¸c chÊt gäi lµ ph«t-ph¸t, sau khi nã thµnh phÇn trong ®ã nh− axit axªtic, ®−êng vµ axit xitric cßn vµo ®−êng ruét cã thÓ sinh ra ph¶n øng ho¸ häc víi chÊt s¾t vµ lµ nh÷ng vËt chÊt lµ nguån sinh ra n¨ng l−îng mµ c¬ thÓ con t¹o thµnh mét chÊt v« dông ®èi víi c¬ thÓ råi bµi tiÕt ra ngoµi. ng−êi cÇn thiÕt, vµ ®−îc c¬ thÓ nhanh chãng hÊp thu . Cho nªn, Trong t×nh h×nh b×nh th−êng, chÊt s¾t ë trong thøc ¨n chÝnh ra mïa hÌ ¨n mét chót giÊm sÏ cã lîi cho viÖc gi¶i trõ mÖt nhäc vµ kh«i ph¶i ®−îc hÊp thu kho¶ng 10%, nh−ng nÕu uèng nhiÒu n−íc phôc thÓ lùc. cã ga sÏ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc hÊp thu chÊt s¾t nµy, g©y nªn Mïa hÌ nhiÖt ®é cao, lµ thêi tiÕt vi khuÈn sinh s¶n rÊt thiÕu m¸u, kh«ng cã lîi cho viÖc ph¸t triÓn c¬ thÓ cña trÎ em. nhanh vµ rÊt m¹nh, nh÷ng c¨n bÖnh truyÒn nhiÔm ®−êng tiªu ho¸ ph¸t sinh t−¬ng ®èi nhiÒu. DiÖt khuÈn trÞ bÖnh chÝnh lµ b¶n lÜnh s½n cã cña giÊm. C¸c lo¹i vi trïng nh− vi trïng 33- TrÎ em kh«ng nªn Salm«n, trùc khuÈn ruét giµ, tô cÇu khuÈn ho¸ mñ, vi khuÈn ¨n nhiÒu b¸nh quÈy 17 35 36
nhiÒu m× chÝnh. B¸nh quÈy võa ngon, võa rÎ tiÒn, thuËn tiÖn l¹i tiÕt kiÖm thêi gian. ThÕ nh−ng ®èi víi trÎ em, ¨n nhiÒu b¸nh quÈy th× l¹i 35- TrÎ em kh«ng nªn cã h¹i. Trong b¸nh quÈy chÊt nh«m t−¬ng ®èi nhiÒu, mµ nh«m ¨n cµ chua xanh l¹i lµ nguyªn tè vi l−îng mµ c¬ thÓ con ng−êi kh«ng cÇn. NÕu trÎ em th−êng xuyªn ¨n b¸nh quÈy th× chÊt nh«m sÏ tÝch tô l¹i Cµ chua mµu cßn xanh tøc lµ ch−a chÝn còng cã ®éc tè ë trong c¬ thÓ, cã thÓ g©y nªn nh÷ng bÖnh nh− thiÕu chÊt kali, nh− khoai t©y mäc mÇm, ®Òu chøa sinh vËt gluc«zit. ¡n cµ chÊt ph«t-pho chuyÓn ho¸ b×nh th−êng ë trong c¬ thÓ trÎ em, chua xanh trong måm c¶m thÊy chan ch¸t, thËm chÝ cã khi dÉn ®Õn c¸c bÖnh nh− mÒm x−¬ng, cong x−¬ng, v.v...Trong c¬ cßn ngé ®éc, kh«ng nªn ¨n.Khi ®ãi bông mµ ¨n nhiÒu cµ chua thÓ cã nhiÒu chÊt nh«m qu¸ cßn lµm gi¶m thÊp c¸c ho¹t tÝnh xanh cµng bÊt lîi cho c«ng n¨ng cña d¹ dµy. cña men anbumin d¹ dµy, lµm cho vÞ toan gi¶m thÊp, d¹ dµy bµi tiÕt Ýt ®i, c«ng n¨ng tiªu ho¸ bÞ rèi lo¹n, ¶nh h−ëng ®Õn sù 36- TrÎ em kh«ng nªn uèng ph¸t triÓn vµ søc khoÎ cña trÎ em. §èi víi viÖc ph¸t triÓn trÝ nhiÒu n−íc gi¶i kh¸t cã mµu lùc còng rÊt kh«ng cã lîi. Cho nªn, kh«ng nªn th−êng xuyªn cho trÎ em ¨n b¸nh quÈy. C¸c chÊt mµu dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c lo¹i ®å uèng l¹nh, ®a sè th−êng dïng ph−¬ng ph¸p ho¸ häc ®Ó chÕ ra, nªn ®Òu cã 34- Kh«ng nªn cho trÎ em mét sè ®éc tè nhÊt ®Þnh. Khi trÎ em dïng mét sè thùc phÈm cã ¨n nhiªï m× chÝnh mµu,tuy kh«ng x¶y ra ngay nh÷ng ph¶n øng l©m sµng ®Ó cã thÓ thÊy ®−îc, nh−ng nÕu cø kÐo dµi th× sÏ cã nguy c¬ t¸c h¹i C¸c nhµ dinh d−ìng häc cho r»ng, trÎ em kh«ng nªn ¨n tiÒm Èn trong c¬ thÓ. BiÓu hiÖn chñ yÕu lµ mÊy mÆt sau ®©y : nhiÒu m× chÝnh. Bëi v× trÎ em sau khi ¨n m× chÝnh, sÏ cïng víi 1/ Lµm nhiÔu c«ng n¨ng b×nh th−êng cña c¸c lo¹i men nguyªn tè kÏm ë trong m¸u ph¸t sinh t¸c dông ho¸ thµnh axit ho¹t tÝnh ë trong c¬ thÓ, lµm cho ph¶n øng chuyÓn ho¸ cña c¸c kÏm, sau ®ã tan ra n−íc råi theo n−íc tiÓu bµi tiÕt ra ngoµi, do chÊt ®−êng, chÊt pr«tªin, chÊt mì, vitamin bÞ ¶nh h−ëng, nÕu ®ã lµm cho trÎ em thiÕu chÊt kÏm. Nguyªn tè kÏm lµ nguyªn kÐo dµi sÏ dÉn ®Õn trÎ em thiÕu dinh d−ìng. tè vi l−îng rÊt cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn vµ tr−ëng thµnh cña 2/ KÝch thÝch niªm m¹c d¹ dµy, ¶nh h−ëng ®Õn c«ng trÎ em, thiÕu nã trÎ em sÏ cã hiÖn t−îng vÞ gi¸c kh«ng nh¹y, n¨ng tiªu ho¸ cña d¹ dµy; ®ång thêi sÏ lµm cho thËn ph¶i lµm khÈu vÞ kh«ng m¹nh. NÕu kÐo dµi sÏ trë thµnh suy tho¸i trÝ viÖc rÊt nhiÒu, ¶nh h−ëng ®Õn c«ng n¨ng cña thËn. lùc,ph¸t triÓn kh«ng tèt cïng c¸c hËu qu¶ nghiªm träng kh¸c. 3/ G©y trë ng¹i cho sù xung ®éng truyÒn dÉn cña hÖ thèng C¸c chuyªn gia cßn v¹ch ra r»ng, nÕu kh«ng cho trÎ em ¨n thÇn kinh, dÔ g©y bÖnh ®a ®éng ë trÎ em. nhiÒu m× chÝnh th× ng−êi mÑ ®ang cho con bó còng kh«ng nªn ¨n Cho nªn xin cã lêi khuyªn c¸c bËc lµm cha lµm mÑ trÎ tuæi kh«ng nªn cho trÎ em uèng nhiÒu n−íc gi¶i kh¸t cã mµu. 18 37 38
§Ó bæ sung cho sù tiªu ho¸, chóng ta cã thÓ coi n−íc ®un s«i v× sù lín lªn vÒ c¬ thÓ cña trÎ em ch−a chÝn muåi, c«ng n¨ng ®Ó nguéi lµ ®å uèng lý t−ëng nhÊt cña trÎ em. gi¶i ®éc cña gan ch−a hoµn thiÖn. Nh÷ng chÊt cã ®éc nµy, nÕu v−ît qu¸ mét ®Þnh l−îng nµo ®ã th× sÏ ¶nh h−ëng ®Õn søc khoÎ 37- kh«ng nªn cho vµ sù ph¸t triÓn cña trÎ em, thËm chÝ dÇn dµn tÝch luü mµ dÉn ®Õn ngé ®éc m·n tÝnh. trÎ em uèngn−íc ngät thay n−íc läc 39- Kh«ng nªn cho trÎ míi sinh uèng n−íc Cã nhiÒu bËc bè mÑ rÊt thÝch cho con trÎ uèng c¸c lo¹i cam th¶o n−íc ngät thay n−íc läc (n−íc ®un s«i ®Ó nguéi). C¸ch lµm nµy kh«ng thÓ chÊp nhËn ®−îc. Cã mét sè ®Þa ph−¬ng, khi ®øa trÎ míi sinh ®−îc 1 – 2 Bëi v× n−íc läc lµ n−íc s«i råi nguéi ®i mét c¸ch tù ngµy th−êng hay cho uèng n−íc hoµng liªn cam th¶o, hä nhiªn, cã ho¹t tÝnh sinh vËt ®Æc biÖt l¹ lïng, rÊt dÔ ngÊm t−ëng r»ng nh− vËy cã thÓ “Gi¶i ®éc” cho ®øa bÐ. Thãi quen qua c¸c tÕ bµo m«, thóc ®Èy viÖc thay thÕ c¸c chÊt míi, truyÒn thèng ®ã chØ cã h¹i chø kh«ng cã lîi. t¨ng thªm hµm l−îng hång cÇu trong m¸u vµ c¶i thiÖn c¬ Bëi v× ®øa trÎ míi sinh võa míi rêi khái bông mÑ, ngµy n¨ng miÔn dÞch cña m¸u. Mµ trong c¸c lo¹i n−íc qu¶, ®Çu b−íc vµo trÇn gian, søc ®Ò kh¸ng cßn rÊt kÐm, l−îng n−íc cã ga vµ c¸c lo¹i n−íc ngät kh¸c, phÇn nhiÒu cã ®−êng mËt cßn rÊt thÊp, bông cßn ®ang ®ãi. NÕu chØ ®¬n hµm l−îng ®−êng, tinh ®−êng, chÊt ®iÖn gi¶i vµ c¸c chÊt thuÇn nu«i b»ng n−íc hoµng liªn cam th¶o, ®øa trÎ sÏ kh«ng mµu hîp thµnh. Nh÷ng chÊt nµy t¸c dông l©u dµi sÏ g©y cã ®ñ chÊt dinh d−ìng, cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng tæn h¹i cho c¸c kÝch thÝch kh«ng tèt ®èi víi d¹ dµy, ¶nh h−ëng ®Õn tiªu tæ chøc, ®Æc biÖt lµ tæ chøc n·o. Ngoµi ra cam th¶o cßn cã thÓ ho¸ vµ khÈu vÞ, ®ång thêi cßn t¨ng thªm g¸nh nÆng cho x¶y ra c¸c biÓu hiÖn nh− chÊt kali trong m¸u thÊp, huyÕt ¸p thËn. §ñ thÊy, cho trÎ uèng n−íc ngät thay n−íc cao vµ ø ®äng dÞch thÓ, phï thòng v.v... Cho nªn, trÎ míi sinh läc, kh«ng nh÷ng v« Ých mµ cßn cã h¹i. kh«ng nªn nu«i b»ng n−íc hoµng liªn cam th¶o. 38- TrÎ em kh«ng nªn ¨n 40- TrÎ em kh«ng nªn uèng nhiÒu n−íc nhiÒu thùc phÈm ®ãng hép tr−íc b÷a ¨n BÊt kú lµ lo¹i ®å hép g× còng ®Òu cho thªm mét l−îng Cã mét sè bËc bè mÑ th−êng hay cho trÎ uèng n−íc thuèc nhÊt ®Þnh vµo thùc phÈm nh− c¸c chÊt mµu, c¸c chÊt tr−íc b÷a ¨n. Hä t−ëng r»ng n−íc sÏ tiªu ho¸ thøc ¨n, kú thùc, h−¬ng liÖu v.v... TÊt c¶ nh÷n lo¹i thuèc cho thªm vµo Êy ®Òu c¸ch lµm nµy rÊt cã h¹i. rÊt nguy hiÓm ®èi víi søc khoÎ vµ sù ph¸t triÓn cña trÎ em. Bëi Bëi v× sau khi uèng n−íc, trÎ em ¨n c¬m ngay sÏ lµm cho 19 39 40
d¹ dµy c¶m thÊy c¨ng ®Çy, ®ång thêi cßn lµm lo·ng dÞch vÞ, tr¹ng ngé ®éc nh− ng−êi håi hép kh«ng yªn, h« hÊp t¨ng ¶nh h−ëng ®Õn khÈu vÞ vµ tiªu ho¸. Do vÞ toan bÞ lo·ng nªn nhanh, c¬ b¾p co giËt, tim ®Ëp rÊt nhanh, mÊt ngñ, m¾t hoa, ï kh¶ n¨ng diÖt khuÈn bÞ gi¶m sót, rÊt dÔ g©y bÖnh cho ®−êng ruét. tai, tøc ngùc, buån n«n, chãng mÆt, ®au nhãi ë phÝa tr−íc tim v.v... Ng−êi lín ®èi víi caphªin bµi tiÕt rÊt nhanh, uèng mét 41- TrÎ em l−îng c«ca c«la thÝch hîp th× kh«ng cã hËu qu¶ g× xÊu. Nh−ng trÎ th¬ ®èi víi caphªin th× ®Æc biÖt mÉn c¶m, rÊt dÔ bÞ kh«ng nªn uèng bia tróng ®éc. Cho nªn kh«ng nªn cho trÎ th¬ uèng c«ca c«la. Cã ng−êi cho r»ng, bia lµ “B¸nh m× n−íc”, cho nªn cø ®Õn ngµy lÔ, ngµy tÕt hay khi nhµ cã viÖc lµ cho trÎ con tha hå 43- Kh«ng nªn uèng bia. ViÖc lµm nµy ch¼ng cã lîi Ých g× ®èi víi søc khoÎ cho trÎ th¬ uèng n−íc qu¶ ®ãng chai cña trÎ con c¶. C¨n cø vµo sù ph©n tÝch nghiªn cøu, th«ng th−êng trong N−íc qu¶ ®ãng chai lµ mét lo¹i n−íc uèng võa ngon võa r−îu bia cã chøa 3% ®Õn 5% chÊt cån, nghÜa lµ mçi 100 gam m¸t, rÊt dÔ uèng. Nh−ng trÎ th¬ mµ uèng thø nµy th× l¹i kh«ng bia cã chøa 1,5 ®Õn 2,5 gam cån. NÕu th−êng xuyªn cho trÎ thÝch hîp. con uèng bia sÏ ¶nh h−ëng ®Õn søc khoÎ c¶ thÓ x¸c lÉn tinh Bëi v× n−íc qu¶ lµ mét thø n−íc uèng do bµn tay ng−êi thÇn cña trÎ con. V¶ l¹i, ngay tõ nhá ®· nu«i thµnh thãi quen lµm ra, bao gåm ®−êng tr¾ng, axit chanh, thuèc mµu vµ ®−êng uèng r−îu còng kh«ng cã lîi cho sù lµnh m¹nh vÒ t©m lý, khi tinh v.v... l¹i cßn cã c¶ men r−îu n÷a. §èi víi trÎ th¬, nh÷ng lín lªn chóng cã thÓ thµnh ng−êi nghiÖn r−îu. Cho nªn, khi thµnh phÇn nµy cã tÝnh kÝch thÝch nhÊt ®Þnh. §ã lµ v× sù ph¸t trong gia ®×nh cã liªn hoan, tiÖc tïng th× nªn gi¶ng gi¶i cho trÎ dôc cña trÎ th¬ ch−a hoµn thiÖn, c«ng n¨ng gi¶i ®éc cña gan vµ con biÕt nh÷ng ®iÒu bÊt lîi trong bia, r−îu cho trÎ biÕt, thay c«ng n¨ng bµi tiÕt cña thËn ®Òu cßn rÊt thÊp. Nh÷ng vËt chÊt vµo ®ã cho chóng uèng mét chót n−íc hoa qu¶. nµy ë trong c¬ thÓ ng−êi ta kh«ng thÓ bµi tiÕt ra ngay ®−îc. V× thÕ kh«ng nªn cho trÎ th¬ uèng n−íc qu¶ ®ãng chai. 42- Kh«ng nªn cho trÎ th¬ uèng c«ca c«la 44- 18 ®iÒu cÊm kþ trong viÖc ¨n uèng cña trÎ em Mïa hÌ mïa thu mäi ng−êi ®Òu rÊt thÝch uèng c«ca c«la, nh−ng ®èi víi trÎ th¬ th× tèt nhÊt lµ kh«ng nªn cho uèng. 1/ Nh÷ng thùc vËt kh«ng ®−îc ¨n. Bëi v× mçi mét chai c«ca c«la cã hµm l−îng kho¶ng 50 §Ò cao chÊt l−îng nh©n khÈu th× viÖc −u sinh −u dôc lµ – 80 mg caphªin. Caphªin lµ mét lo¹i thuèc h−ng phÊn thÇn then chèt, mµ viÖc cho trÎ ¨n mét c¸ch hîp lý, tr¸nh dïng kinh trung khu. NÕu dïng qu¸ 1.000 mg th× sÏ xuÊt hiÖn bÖnh 20 41 42