Đặc điểm viêm phổi bệnh viện do pseudomonas aeruginosa tại Bệnh viện Chợ Rẫy từ 6/2009-6/1010

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM VIÊM PHỔI BỆNH VIỆN DO PSEUDOMONAS AERUGINOSA<br /> TẠI BỆNH VIỆN CHỢ RẪY TỪ 6/2009-6/1010<br /> Đoàn Ngọc Duy*, Trần Văn Ngọc**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của viêm phổi bệnh viện (VPBV) do P. aeruginosa,<br /> đặc điểm đề kháng kháng sinh của P. aeruginosa trong viêm phổi bệnh viện tại bệnh viện Chợ Rẫy trong thời<br /> gian 6/2009 – 6/2010.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Mô tả hàng loạt ca, 108 trường hợp VPBV được chẩn đoán và<br /> điều trị tại khoa HSCC, HSNgTK và khoa Hô Hấp trong thời gian 6/2009 – 6/2010.<br /> Kết quả: VPBV do P. aeruginosa chiếm 15,88%. Tuổi trung bình là 60,7±20,19. Tỉ số nam: nữ là 2: 1. X<br /> quang: 80,55% có tổn thương lan toả cả 2 phổi, 60,18% có tổn thương phế nang và mô kẽ. Số lượng bạch cầu<br /> trung bình là 13,6±5,47G/L. Điểm CPIS trung bình là 6,64±1,2. Điểm APACHE II trung bình là 17,1±4,51. Tỉ<br /> lệ tử vong chung là 53,7%. P. aeruginosa đề kháng nhiều loại kháng sinh, trong đó có 80,6% đa kháng. P.<br /> aeruginosa nhạy với colistin (94,44%), meropenem (60,18%), piperacillin / tazobactam (75,92%). P. aeruginosa<br /> kháng với gentamycin (74,07%), cefepim (65,74%), ciprofloxacin (64,81%), netilmycin (61,%), ticarcillin + acid<br /> clavulanic (59,26%), cefoperazone/sulbactam (57,41%), amikacin (56,48%), ceftazidime (53,72%), imipenem<br /> (50,93%). Sự đa kháng thuốc có liên quan đến tình trạng sống còn của bệnh nhân (p60 tuổi và 50% bệnh nhân có tuổi trên 65.<br /> Theo hội bệnh lý nhiễm trùng Hoa Kỳ(IDSA),<br /> thân nhiệt từ 38,3oC nên được xem là sốt(13,27).<br /> Các triệu chứng khi khám thực thể: 81,48%<br /> có ran nổ ở phổi, một số ít có ran ngáy hoặc âm<br /> phế bào giảm là các triệu chứng thường gặp ở<br /> một trường hợp viêm phổi(33).<br /> <br /> Dấu hiệu X quang phổi<br /> X quang phổi trong VPBV do P. aeruginosa<br /> được ghi nhận là không có sự khác biệt với các<br /> viêm phổi do vi khuẩn khác(40). Kết quả nghiên<br /> cứu cho thấy đa số các trường hợp là tổn<br /> thương phế nang và mô kẽ (60,18%), lan tỏa 2<br /> phế trường(80,55%). X quang không cải thiện dù<br /> đã đổi kháng sinh theo kháng sinh đồ là 54,03%<br /> trường hợp, tương tự như kết quả nghiên cứu<br /> của Lê Thị Kim Nhung, 43,8% trường hợp(18).<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa II<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Điểm CPIS, Apache 2, thời gian nằm viện<br /> và tình trạng xuất viện<br /> CPIS<br /> ATS (2005) khuyến cáo với điểm CPIS > 6 có<br /> mối liên quan chặt với tình trạng viêm phổi.<br /> Trung bình điểm CPIS của mẫu: 6,64 ± 1,2, phù<br /> hợp so với khuyến cáo. Kết quả ghi nhận không<br /> có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai<br /> nhóm tử vong/nặng về và khỏe về (p>0,05)<br /> tương tự với kết quả nghiên cứu của Gul Gurse<br /> (2006) cũng ghi nhận điểm CPIS ở nhóm tử<br /> vong cao hơn ở nhóm không tử vong nhưng<br /> qua xử ý thống kê cho thấy CPIS không có giá<br /> trị trong tiên lượng tử vong(9).<br /> APACHE II<br /> Điểm APACHE II càng cao càng liên quan<br /> chặt với nguy cơ tử vong trong bệnh viện(14).<br /> Theo Gul Gursel và cộng sự: APACHE II>16 là<br /> yếu tố độc lập có giá trị tiên lượng tử vong, tác<br /> giả đề nghị đánh giá APACHE II ở thời điểm<br /> chẩn đoán viêm phổi có giá trị tiên lượng tử<br /> vong hơn đánh giá ở thời điểm nhập khoa hồi<br /> sức(9). Nghiên cứu của chúng tôi đánh giá điểm<br /> APACHE II ở thời điểm chẩn đoán viêm phổi:<br /> trung bình 17,1±4,51. Điểm APACHE II của<br /> nhóm nhóm sống và nhóm tử vong hoặc nặng<br /> về lần lượt là 13,52±3,3 và 20,05±2,94, sự khác<br /> biệt này có ý nghĩa thống kê ở với p