Đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa ở huyện Bắc Quang – Hà Giang

Trần Đình Tuấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 91(03): 109 - 116<br /> <br /> ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP THEO HƯỚNG SẢN XUẤT<br /> HÀNG HÓA Ở HUYỆN BẮC QUANG – HÀ GIANG<br /> Trần Đình Tuấn1, Nguyễn Thị Châu2, Lê Thị Thu Hương3<br /> 1<br /> <br /> Trường Đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh – ĐH Thái Nguyên<br /> 2<br /> Trường Đại học Nông lâm - ĐH Thái Nguyên<br /> 3<br /> Trường Cao đẳng nghề Cơ điện – Luyện kim Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Bắc Quang là huyện có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nông lâm nghiệp, đặc biệt là cây ăn<br /> quả và cây công nghiệp dài ngày. Trong thời gian qua Bắc Quang đã đạt được những kết quả<br /> nhất định về phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá. Tuy nhiên sản xuất vẫn mang<br /> tính tự phát, chạy theo thị trường; vấn đề sản xuất hàng hóa có chất lượng và mang tính thương<br /> hiệu chưa được coi trọng, nhất là trong điều kiện hội nhập kinh tế khu vực và thế giới… Qua<br /> nghiên cứu, tác giả đã đề xuất 4 định hướng và 7 giải pháp nhằm phát triển nông nghiệp theo<br /> hướng sản xuất hàng hoá ở huyện Bắc Quang. Những giải pháp trên đây, nếu được thực hiện đồng<br /> bộ và tính toán cụ thể sẽ đạt được hiệu quả cao trong việc khai thác có hiệu quả lợi thế so sánh của<br /> từng vùng, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hoá trong điều kiện hội<br /> nhập kinh tế thành công ở huyện Bắc Quang - tỉnh Hà Giang.<br /> Từ khóa: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất hàng hóa; sản xuất nông sản hàng hóa;<br /> sản xuất nông nghiệp ở Bắc Quang.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Sau hơn 20 năm đổi mới, nền nông nghiệp<br /> nước ta đã đạt được những thành tựu hết sức<br /> quan trọng, góp phần phát triển kinh tế - xã<br /> hội đất nước. Trong bối cảnh toàn cầu hoá và<br /> khi Việt Nam đã chính thức trở thành thành<br /> viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới<br /> (WTO) đã đặt ra cho sản xuất nông nghiệp<br /> nước ta những thời cơ và thách thức mới.<br /> Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần<br /> thứ X của Đảng đã chỉ rõ: “Hiện nay và<br /> trong nhiều năm tới, vấn đề nông nghiệp,<br /> nông thôn và nông dân vẫn có tầm chiến<br /> lược đặc biệt quan trọng... Thúc đẩy nhanh<br /> quá trình chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp và<br /> kinh tế nông thôn, chuyển mạnh sang sản<br /> xuất các sản phẩm có thị trường và hiệu quả<br /> kinh tế cao… Xây dựng các vùng sản xuất<br /> hàng hoá tập trung, gắn với việc chuyển giao<br /> công nghệ sản xuất và chế biến, khắc phục<br /> tình trạng sản xuất manh mún, tự phát”.<br /> Bắc Quang là một huyện vùng thấp của tỉnh<br /> Hà Giang, có vị trí là cửa ngõ với các địa<br /> phương ở khu vực phía Nam của tỉnh. Bắc<br /> Quang có nhiều điều kiện thuận lợi để phát<br /> triển nông lâm nghiệp, đặc biệt là cây ăn quả<br /> *<br /> <br /> Tel: 0912 039920<br /> <br /> và cây công nghiệp dài ngày. Mặc dù trong<br /> những năm vừa qua, huyện đã có chủ trương<br /> đẩy mạnh phát triển sản xuất nông lâm<br /> nghiệp, áp dụng tiến bộ kỹ thuật mới vào sản<br /> xuất, chuyển dần sang hướng sản xuất hàng<br /> hóa. Tuy nhiên trên thực tế, sản xuất vẫn<br /> mang tính tự phát, chạy theo thị trường; vấn<br /> đề sản xuất hàng hóa có chất lượng và mang<br /> tính thương hiệu chưa được coi trọng, nhất là<br /> trong điều kiện hội nhập kinh tế khu vực và<br /> thế giới…<br /> Vì vậy, nghiên cứu để tìm ra hướng đi và giải<br /> pháp nhằm phát triển nông nghiệp theo hướng<br /> sản xuất hàng hoá ở huyện Bắc Quang, Hà<br /> Giang là vấn đề có ý nghĩa cả về lý luận và<br /> thực tiễn cho mục tiêu giải quyết các vấn đề<br /> nêu trên.<br /> THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NÔNG<br /> NGHIỆP THEO HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG<br /> HÓA Ở HUYỆN BẮC QUANG, HÀ GIANG<br /> Theo số liệu thống kê năm 2010, Bắc Quang<br /> có tổng diện tích tự nhiên là 83,951.6ha, trong<br /> đó đất nông nghiệp là 17.068,1ha (chiếm<br /> 20,33% diện tích tự nhiên), đất lâm nghiệp là<br /> 66.305,5ha (chiếm 78,98%). Dân số của huyện<br /> năm 2010 là 109.734 người, với 48.268 lao<br /> động, trong đó lao động nông nghiệp là 32.352<br /> người, chiếm 67,0% tổng lao động của huyện.<br /> 109<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Trần Đình Tuấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Hiện nay ở Bắc Quang có 19 dân tộc anh em<br /> cùng chung sống, trong đó đông nhất là dân<br /> tộc Tày, Nùng, Dao, Kinh. Về hành chính,<br /> toàn huyện có 02 thị trấn và 21 xã. Tốc độ<br /> tăng trưởng kinh tế năm 2010 đạt 17,5%. Sản<br /> lượng lương thực bình quân/người/năm đạt<br /> 453kg. Cơ cấu kinh tế ngành nông, lâm thủy<br /> sản chiếm 34,44%, ngành công nghiệp và xây<br /> dựng chiếm 29,53% và ngành thương mại dịch vụ chiếm 36,03% trong tổng cơ cấu kinh<br /> tế của huyện. Như vậy, cơ cấu kinh tế trong<br /> giai đoạn 2008-2010 của huyện Bắc Quang có<br /> xu hướng tăng dần tỷ trọng sản xuất nông lâm<br /> nghiệp và thương mại - dịch vụ , giảm dần tỷ<br /> trọng ngành công nghiệp & xây dựng.<br /> Với điều kiện về đất đai, lao động, tập quán<br /> canh tác, cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội, ... của<br /> huyện thì phát triển sản xuất nông nghiệp<br /> hàng hoá là hướng đi tất yếu. Trong những<br /> năm qua cơ cấu cây trồng đã có sự chuyển<br /> dịch theo hướng tăng dần diện tích, sản<br /> lượng, giá trị và giá trị hàng hóa các loại cây<br /> có giá trị kinh tế cao.<br /> Đồng thời với việc chuyển dịch cơ cấu cây<br /> trồng thì việc chuyển dịch cơ cấu mùa vụ, cơ<br /> cấu giống được thực hiện ngày càng rộng rãi<br /> và dần trở thành tập quán sản xuất. Đến nay ở<br /> huyện Bắc Quang đã xuất hiện một số mô hình<br /> sản xuất trái vụ đem lại hiệu quả cao. Nhiều<br /> tiến bộ kỹ thuật mới về giống, về biện pháp<br /> thâm canh, về bảo quản và tiêu thụ nông sản<br /> sau thu hoạch… được áp dụng đã nâng cao<br /> hiệu quả và thu nhập từ sản xuất nông nghiệp.<br /> Bước đầu xuất hiện vùng sản xuất hàng hóa<br /> với một số cây trồng có thị trường tiêu thụ như<br /> rau, cây ăn quả, cây dược liệu, cây làm thức ăn<br /> gia súc, các loại cây công nghiệp ngắn ngày và<br /> dài ngày… Nhiều mô hình trang trại chuyên<br /> canh và sản xuất kinh doanh tổng hợp được<br /> hình thành và phát triển.<br /> Cùng với sản xuất ngành trồng trọt, những<br /> năm gần đây, chăn nuôi trên địa bàn huyện<br /> phát triển khá mạnh cả về số lượng và chất<br /> lượng, đây là một trong những hướng mũi<br /> nhọn mà huyện Bắc Quang đã xác định nhằm<br /> <br /> 91(03): 109 - 116<br /> <br /> chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp.<br /> Từ năm 2008 đến năm 2010, huyện đã triển<br /> khai nhiều dự án về cải tạo và phát triển đàn<br /> lợn, bò thịt. Thực hiện trợ giá giống lợn<br /> ngoại, hỗ trợ 100% chi phí thụ tinh nhân tạo<br /> cho đàn lợn và bò thịt, hỗ trợ lãi suất cho<br /> nông dân đầu tư mua lợn giống… Kết quả<br /> giai đoạn 2008 – 2010, giá trị sản xuất ngành<br /> chăn nuôi tăng bình quân 24,2 % năm 2009 so<br /> với năm 2008 và 22,5% năm 2010 so với năm<br /> 2009. Số lượng gia súc, gia cầm tăng khá, đàn<br /> lợn đạt mức tăng trưởng 10,6% năm 2010 so<br /> với năm 2009.<br /> Nhiều tiến bộ kỹ thuật mới về giống, thức ăn,<br /> thú y và các phương thức chăn nuôi mới được<br /> ứng dụng vào sản xuất. Chất lượng đàn gia<br /> súc, gia cầm được nâng lên. Nhiều giống gia<br /> súc, gia cầm mới có năng suất, chất lượng cao<br /> được đưa vào sản xuất trên địa bàn huyện. Đã<br /> hình thành nhiều trang trại chăn nuôi lợn thịt<br /> hướng nạc, gia cầm, thủy cầm… với quy mô<br /> khá lớn. Phương thức nuôi công nghiệp và<br /> bán công nghiệp đang được mở rộng, vừa giải<br /> quyết việc làm cho lao động nông nghiệp, vừa<br /> đem lại hiệu quả cao cho người sản xuất.<br /> Theo kết quả điều tra nông nghiệp nông thôn,<br /> áp dụng tiêu chí trang trại mới sửa đổi năm<br /> 2003, thì số lượng mô hình kinh tế trang trại<br /> hiện nay của huyện là 82 trang trại. Tỷ lệ<br /> trang trại sản xuất kinh doanh tổng hợp chiếm<br /> 32/82 trang trại. Trang trại chuyên chăn nuôi<br /> còn ít chiếm 14/82 trang trại. Việc phát triển<br /> mô hình kinh tế trang trại là tất yếu của nền<br /> sản xuất hàng hóa của huyện Bắc Quang, đặc<br /> biệt là hướng phát triển trang trại chăn nuôi.<br /> Lâm nghiệp cũng là một thế mạnh của Bắc<br /> Quang. Với diện tích đất lâm nghiệp chiếm<br /> tới 79% so với tổng diện tích tự nhiên, trong<br /> những năm qua huyện đã tổ chức khoanh nuôi<br /> bảo vệ rừng tự nhiên và đẩy mạnh công tác<br /> trồng rừng mới theo hướng sản xuất hàng<br /> hóa. Việc khai thác cũng được quản lý để<br /> nhằm vừa đảm bảo lợi ích kinh tế với bảo<br /> vệ rừng.<br /> <br /> 110<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Trần Đình Tuấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 91(03): 109 - 116<br /> <br /> Bảng 1. Tình hình sản xuất hàng hóa một số cây trồng chính ở Bắc Quang<br /> TT<br /> I<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> II<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> III<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> IV<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> V<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> Đvt<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> Cây Lúa<br /> Diện tích<br /> Giá trị sản xuất<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Cây củ có bột<br /> Diện tích<br /> Giá trị sản xuất<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Đậu các loại<br /> Diện tích<br /> Giá trị sản xuất<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Cây chè<br /> Diện tích<br /> Giá trị sản xuất<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Diện tích<br /> Giá trị sản xuất<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> <br /> 2008<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> So sánh (%)<br /> 09/08<br /> 10/09<br /> <br /> ha<br /> tr.đ<br /> %<br /> <br /> 7.675<br /> 98.285<br /> 11,03<br /> <br /> 7.670<br /> 104.297<br /> 12,5<br /> <br /> 7.696<br /> 108.249<br /> 15,6<br /> <br /> 99,93<br /> 106,10<br /> 113,30<br /> <br /> 100,34<br /> 103,80<br /> 124,80<br /> <br /> ha<br /> tr.đ<br /> %<br /> <br /> 630,0<br /> 7.510,7<br /> 51,2<br /> <br /> 1052,0<br /> 15.026,3<br /> 58,0<br /> <br /> 1645,0<br /> 26.737,2<br /> 67,9<br /> <br /> 167,0<br /> 100,1<br /> 113,3<br /> <br /> 156,4<br /> 177,9<br /> 117,0<br /> <br /> ha<br /> tr.đ<br /> %<br /> <br /> 174<br /> 290,4<br /> 43,2<br /> <br /> 159,9<br /> 326,7<br /> 53,8<br /> <br /> 188<br /> 392,16<br /> 59,7<br /> <br /> ha<br /> tr.đ<br /> %<br /> <br /> 2438<br /> 27.547,5<br /> 81,24<br /> <br /> 2783<br /> 36.372<br /> 84,57<br /> <br /> 3050<br /> 43.215<br /> 90,2<br /> <br /> 114,2<br /> 132,0<br /> 104,1<br /> <br /> 109,6<br /> 118,8<br /> 106,7<br /> <br /> ha<br /> tr.đ<br /> %<br /> <br /> 2.102,0<br /> 33.630,0<br /> 60,2<br /> <br /> 2.288,0<br /> 39.321,0<br /> 64,5<br /> <br /> 2.040,0<br /> 47.136,0<br /> 66,8<br /> <br /> 108,8<br /> 116,9<br /> 107,1<br /> <br /> 89,2<br /> 119,9<br /> 103,6<br /> <br /> 91,9<br /> 112,5<br /> 124,5<br /> <br /> 117,6<br /> 120,0<br /> 111,0<br /> <br /> Nguồn: Phòng Kinh tế và Phòng Thống kê huyện Bắc Quang<br /> Bảng 2. Tình hình sản xuất một số vật nuôi chính huyện Bắc Quang<br /> TT<br /> I<br /> 1<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> II<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> Tổng giá trị sản xuất chăn nuôi<br /> Chăn nuôi gia súc<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Chăn nuôi gia cầm<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Chăn nuôi khác<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Sản phẩm không qua giết thịt<br /> Tỷ suất hàng hóa<br /> Số lượng gia súc, gia cầm<br /> Tổng đàn trâu<br /> Tổng đàn bò<br /> Tổng đàn lợn<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tổng đàn gia cầm<br /> <br /> III<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> <br /> Sản phẩm chăn nuôi chủ yếu<br /> Thịt trâu, bò hơi<br /> Thịt lợn hơi<br /> Thịt gia cầm<br /> <br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> 2008<br /> 22.304<br /> 16.678<br /> 70,01<br /> 2.017<br /> 52,2<br /> 638<br /> 51,14<br /> 2.850<br /> 58,35<br /> <br /> Năm<br /> 2009<br /> 27.704<br /> 20.158<br /> 65,82<br /> 2.120<br /> 58,9<br /> 850<br /> 53,76<br /> 4.456<br /> 64,34<br /> <br /> 2010<br /> 33.936<br /> 24.643<br /> 70,89<br /> 2.535<br /> 62,08<br /> 1.057<br /> 58,22<br /> 5.572<br /> 68,21<br /> <br /> So sánh (%)<br /> 09/08 10/09<br /> 124,2 122,5<br /> 120,9 122,2<br /> -6,0 107,7<br /> 105,1 119,6<br /> 112,8 105,4<br /> 133,2 124,4<br /> 105,1 108,3<br /> 156,4 125,0<br /> 110,3 106,0<br /> <br /> Con<br /> Con<br /> Con<br /> 1000<br /> con<br /> <br /> 22.918<br /> 691<br /> 58.609<br /> <br /> 23.612<br /> 702<br /> 61.478<br /> <br /> 24.412<br /> 743<br /> 68.019<br /> <br /> 103,0<br /> 101,6<br /> 104,9<br /> <br /> 103,4<br /> 105,8<br /> 110,6<br /> <br /> 618<br /> <br /> 637<br /> <br /> 695<br /> <br /> 103,0<br /> <br /> 109,2<br /> <br /> Tấn<br /> Tấn<br /> Tấn<br /> <br /> 7,5<br /> 1.865<br /> 315<br /> <br /> 23,8<br /> 2.000<br /> 350<br /> <br /> 223,4<br /> 2.308<br /> 395<br /> <br /> 317,3<br /> 107,2<br /> 111,1<br /> <br /> 938,7<br /> 115,4<br /> 112,9<br /> <br /> Đvt<br /> tr.đ<br /> tr.đ<br /> %<br /> tr.đ<br /> %<br /> tr.đ<br /> %<br /> tr.đ<br /> %<br /> <br /> Nguồn: Phòng Kinh tế và Niên giám thống kê huyện Bắc Quang<br /> <br /> 111<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Trần Đình Tuấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 91(03): 109 - 116<br /> <br /> Bảng 3. Tình hình sản xuất lâm nghiệp huyện Bắc Quang<br /> TT<br /> 1.<br /> 1.1<br /> 1.2<br /> 2.<br /> 2.1<br /> 2.2<br /> 2.3<br /> 2.4<br /> 2.5<br /> 2.6<br /> 2.7<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> Trồng rừng<br /> Trồng rừng tập trung<br /> Trồng cây phân tán<br /> Khai thác rừng<br /> Khai thác gỗ<br /> Khai thác củi<br /> Tre, vầu, hóp<br /> Nứa<br /> Lá dong<br /> Lá cọ<br /> Mây<br /> <br /> So sánh 2010/2009<br /> Số lượng<br /> (%)<br /> <br /> Đvt<br /> <br /> 2009<br /> <br /> 2010<br /> <br /> ha<br /> Cây<br /> <br /> 5.454<br /> 4.093<br /> <br /> 9.686<br /> 6.742<br /> <br /> 4.232<br /> 2.649<br /> <br /> 77,6<br /> 64,7<br /> <br /> m3<br /> Ste<br /> 1000cây<br /> 1000cây<br /> 1000 tàu<br /> 1000 tàu<br /> m3<br /> <br /> 33.060<br /> 196.200<br /> 21.960<br /> 68,5<br /> 1.740<br /> 4.970<br /> 7.460<br /> <br /> 13.010<br /> 201.690<br /> 24.356<br /> 90<br /> 2.104<br /> 5.870<br /> 8.016<br /> <br /> -20.050<br /> 5.490<br /> 2.396<br /> 21,5<br /> 364<br /> 900<br /> 556<br /> <br /> -60,6<br /> 2,8<br /> 10,9<br /> 31,4<br /> 20,9<br /> 18,1<br /> 7,5<br /> <br /> Nguồn: Phòng Kinh tế và Niên giám thống kê huyện Bắc Quang<br /> <br /> Diện tích rừng trồng mới năm 2010 đạt<br /> 4.232ha đạt 88,19% kế hoạch, tăng 77,6% so<br /> với năm 2009. Bên cạnh đó, công tác tăng<br /> cường nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy rừng;<br /> quản lý, cấp phép khai thác, vận chuyển lâm<br /> sản trên địa bàn để quản lý và bảo vệ rừng<br /> một cách hữu hiệu hơn. Trong năm 2009 đã<br /> thu hồi hơn 10 nghìn m3 gỗ khai thác và vận<br /> chuyển trái phép, xử lý 45 trường hợp vi<br /> phạm Luật Bảo vệ rừng, tịch thu nộp ngân<br /> sách nhà nước trên 200 triệu đồng.<br /> Ngoài ra, UBND huyện đã cử đoàn cán bộ<br /> của huyện, xã và đại diện một số hộ trồng cây<br /> cao su đi học tập kinh nghiệm trồng cây cao<br /> su ở Trung Quốc và các tỉnh miền Trung để<br /> phát triển cây công nghiệp tại địa phương.<br /> Năm 2010 tiến hành quy hoạch để trồng mới<br /> 1.200 ha cao su theo chỉ tiêu tỉnh giao.<br /> ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG<br /> SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP THEO<br /> HƯỚNG SẢN XUẤT HÀNG HÓA Ở<br /> HUYỆN BẮC QUANG<br /> Những kết quả đạt được:<br /> Trong những năm qua, sản xuất nông nghiệp<br /> theo hướng hàng hóa ở huyện Bắc Quang đã<br /> đạt được nhiều kết quả quan trọng, cụ thể là:<br /> (1) Tốc độ tăng trưởng của ngành nông<br /> nghiệp liên tục tăng, năm sau cao hơn năm<br /> trước. (2) Cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp<br /> chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng trồng trọt<br /> giảm dần, tỷ trọng chăn nuôi và dịch vụ nông<br /> nghiệp tăng mạnh. (3) Cơ cấu mùa vụ, cơ cấu<br /> cây trồng đã có sự chuyển dịch tích cực theo<br /> <br /> hướng tăng diện tích cây có giá trị kinh tế<br /> cao, giảm diện tích cây có giá trị kinh tế thấp<br /> phù hợp với nhu cầu thị trường. Đã xuất hiện<br /> nhiều mô hình trang trại sản xuất hàng hóa<br /> quy mô vừa và nhỏ, đem lại hiệu quả kinh tế<br /> cao. (4) Ngành chăn nuôi đang từng bước<br /> phát triển vững chắc, trở thành lĩnh vực mũi<br /> nhọn trong sản xuất nông nghiệp huyện Bắc<br /> Quang. Tổng đàn gia súc, gia cầm tiếp tục<br /> tăng, chất lượng đàn trâu, bò, đàn lợn đã được<br /> nâng lên. (5) Kinh tế hộ nông dân ở huyện<br /> Bắc Quang không ngừng phát triển theo<br /> hướng sản xuất hàng hoá. Trên cơ sở kết hợp<br /> đa dạng hoá và chuyên môn hoá sản xuất theo<br /> yêu cầu của thị trường. Cơ cấu đất trồng cây<br /> công nghiệp và cây ăn quả có xu hướng tăng<br /> sản lượng cây ăn quả là thế mạnh của huyện<br /> như sản phẩm cam sành. UBND huyện tiếp<br /> tục chỉ đạo thâm canh tăng năng suất, nâng<br /> cao chất lượng sản phẩm, tuyển chọn các loại<br /> cây mới phù hợp với nhu cầu của thị trường<br /> như: Chè, na, nhãn, cây cao su… để trồng<br /> mới hoặc thay thế. Trong chăn nuôi tiếp tục<br /> đẩy mạnh phát triển chăn nuôi đại gia súc ở<br /> các xã vùng cao của huyện, ở xã thấp thì phát<br /> triển tiểu gia súc và gia cầm.<br /> Những hạn chế, tồn tại:<br /> (1) Cơ cấu kinh tế nội bộ ngành nông nghiệp<br /> đã có sự chuyển dịch nhưng tốc độ chuyển<br /> dịch còn chậm, giá trị sản xuất ngành trồng<br /> trọt vẫn chiếm tỷ trọng lớn và tỷ trọng thủy<br /> sản còn rất thấp trong cơ cấu giá trị sản xuất<br /> của toàn ngành. (2) Quy mô sản xuất còn nhỏ<br /> <br /> 112<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Trần Đình Tuấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> lẻ, chủ yếu theo hình thức hộ gia đình, số mô<br /> hình trang trại sản xuất hàng hóa lớn chưa<br /> nhiều. Chất lượng sản phẩm nông nghiệp còn<br /> thấp, sức cạnh tranh trên thị trường chưa cao.<br /> Sự đa dạng hóa cây trồng còn chậm. (3) Chưa<br /> chú trọng công tác phát triển thương hiệu cho<br /> các sản phẩm đặc sản vùng miền như cam Hà<br /> Giang. Cho nên sản phẩm vẫn rơi vào tình<br /> trạng được mùa thì mất giá. Giá cả vẫn bị tư<br /> thương thao túng chứ không do thị trường<br /> quyết định. Hơn nữa, tình hình dịch bệnh diễn<br /> ra phức tạp hiện chưa có giải pháp khắc phục<br /> triệt để. (4) Công nghệ sản xuất còn lạc hậu,<br /> mức độ áp dụng kỹ thuật – công nghệ và cơ<br /> giới hóa, hiện đại hóa trong sản xuất còn hạn<br /> chế. Việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ<br /> thuật còn chậm, các mô hình sản xuất có hiệu<br /> quả chưa được nhân rộng, nhất là đối với các<br /> xã vùng sâu, xa. (5) Vấn đề bảo quản và chế<br /> biến nông sản, nhất là chế biến cây ăn quả<br /> chưa được chú trọng phát triển, do vậy tình<br /> trạng được mùa rớt giá dẫn đến hiệu quả sản<br /> xuất giảm chưa được khắc phục.<br /> Trước thực trạng và những vấn đề đặt ra trên<br /> đây, để tiếp tục phát triển nông nghiệp huyện<br /> Bắc Quang theo hướng sản xuất hàng hóa,<br /> một vấn đề then chốt là phải xác định đúng<br /> phương hướng phát triển, đồng thời cần có<br /> một hệ thống các giải pháp hữu hiệu để thực<br /> hiện các mục tiêu đề ra.<br /> Các phương án kết hợp tổng hợp<br /> Phương án I (S1O1; O1W1; S1,3T2; T2W1,2):<br /> Phương án này cho thấy có ưu điểm là khắc<br /> phục được sự bất hợp lý hiện nay trong cơ<br /> cấu nội bộ ngành nông nghiệp, qua đó nâng<br /> cao giá trị sản phẩm ngành chăn nuôi, đưa cơ<br /> cấu nội bộ ngành nông nghiệp chuyển dịch<br /> theo hướng tiến bộ. Song để có được một có<br /> cấu kinh tế nông thôn hợp lý thì sự chuyển<br /> dịch này là chưa đủ mà cần có một sự<br /> chuyển dịch đồng bộ của tất cả các mặt trong<br /> cơ cấu kinh tế nông thôn. Do đó, phương án<br /> này chưa thực sự khả quan.<br /> Phương án II (S5O1; O3W4; S4O3; T3W3 ):<br /> Theo phương án này tỉnh sẽ có định hướng<br /> <br /> 91(03): 109 - 116<br /> <br /> chiến lược lâu dài, tận dụng được hầu hết các<br /> nguồn lực sẵn có ở địa phương, tranh thủ cơ<br /> hội, khắc phục khó khăn chú trọng vào cơ sở<br /> hạ tầng nông thôn, lấy yếu tố con người làm<br /> trung tâm coi đó là nhân tố quyết định, đưa<br /> công nghiệp chế biến và dịch vụ nông thôn<br /> trở thành thế mạnh. Cùng với việc đẩy mạnh<br /> cơ khí hoá, điện khí hoá nông nghiệp, nông<br /> thôn tiến lên sản xuất hàng hoá lớn. Đây có<br /> thể coi làn một phương án khả thi được dựa<br /> trên những nền tảng cơ bản nhất của nông<br /> thôn, góp phần vào chuyển dịch cơ cấu kinh<br /> tế nông thôn ở huyện Bắc Quang - Hà Giang<br /> có hiệu quả.<br /> Phương án III (S2O2; O4W3; S4O4; T4W4):<br /> Theo phương án này, để có thể chuyển dịch<br /> có cấu kinh tế nông thôn huyện Bắc Quang<br /> tỉnh Hà Giang phải dựa chủ yếu vào sự phát<br /> triển của ngành công nghiệp thúc đẩy nông<br /> nghiệp và nông thôn phát triển. Song cũng<br /> theo phương án này sự chuyển dịch cơ cấu<br /> kinh tế nông thôn sẽ bị thụ động, không bền<br /> vững chịu sự tác động của các nhân tố không<br /> bất định như: đầu tư viện trợ nước ngoài, tốc<br /> độ tăng trưởng kinh tế của huyện (GDP). Do<br /> đó, phương án III còn nhiều bất cập và cần<br /> được khắc phục, lựa chọn các phương án<br /> khác có hiệu quả hơn.<br /> Lựa chọn phương án phù hợp<br /> Trên cơ sở những kết quả đạt được trong quá<br /> trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn<br /> những năm qua, cùng với các điều kiện kinh<br /> tế - xã hội trên địa bàn, cũng như các tiềm<br /> năng, cơ hội và các nguồn lực có thể huy<br /> động được trong những năm tới, đồng thời<br /> căn cứ vào điều kiện thực tế cho thấy trong 3<br /> phương án thì Phương án II có khả năng<br /> đáp ứng được một cách toàn diện và đầy đủ<br /> nhất cho quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh<br /> tế nông nghiệp, nông thôn.<br /> Thực hiện phương án II (S5O1; O3W4; S4O3;<br /> T3W3 ) cho phép phát triển các ngành công<br /> nghiệp chế biến nông, lâm sản góp phần<br /> nâng cao giá trị hàng hoá nông sản. Xác định<br /> được ngành mũi nhọn ở nông thôn trong<br /> những năm tới phải là công nghiệp chế biến,<br /> 113<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />