Đặc điểm phân bố của ốc cối (Conus spp) tại vịnh Vân Phong Khánh Hòa

Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 3/2011<br /> <br /> THOÂNG BAÙO KHOA HOÏC<br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CỦA ỐC CỐI (CONUS SPP)<br /> TẠI VỊNH VÂN PHONG KHÁNH HÒA<br /> DISTRIBUTION OF CONE SNAIL (CONUS SPP) AT VAN PHONG BAY,<br /> KHANH HOA<br /> Đặng Thúy Bình, Bùi Vân Khánh, Nguyễn Thị Thu Nga<br /> Viện Ngiên cứu CNSH & MT - Trường Đại học Nha Trang<br /> TÓM TẮT<br /> Ốc cối (Conoidea) là giống ốc độc có giá trị mỹ nghệ và là nguồn dược liệu quý. Nghiên cứu này xác<br /> định thành phần loài, đặc điểm phân bố của ốc cối tại vịnh Vân Phong (Khánh Hòa) và xây dựng bản đồ phân<br /> bố của một số loài phổ biến. Tổng số 19 loài được tìm thấy tại 10 điểm thu mẫu đại diện cho mùa khô và mùa<br /> mưa. Số lượng cá thể/điểm thu mẫu vào mùa khô cao hơn mùa mưa và dao động từ 15 - 55/100m2. Các loài<br /> phổ biến là Conus textile (83 cá thể/ 8 điểm thu mẫu); C. striatus (54 cá thể/10 điểm thu mẫu); C. vexilum (42<br /> cá thể/8 điểm thu mẫu); và C. miles (38 cá thể/6 điểm thu mẫu). Bản đồ phân bố của các loài ốc phổ biến cho<br /> thấy ốc cối hiện diện ở hầu hết các điểm thu mẫu nhưng mật độ phân bố mùa khô cao hơn mùa mưa (lần lượt<br /> là 29 - 55 và 12 - 22). Dữ liệu trên làm cơ sở cho các nghiên cứu bảo tồn nguồn lợi giống ốc cối có giá trị kinh<br /> tế và y học.<br /> Từ khóa: Conus, bản đồ phân bố, vịnh Vân Phong, ốc cối<br /> ABSTRACT<br /> The Cone snail (Conoidea) is the toxic Conus species known as precious drug. This study presents<br /> the species composition and distribution of Conus species at Van Phong Bay, Khanh hoa Province. Based<br /> on this data, the distribution of four common Conus species has been mapped. Nineteen species have been<br /> totally found at 10 sampling sites representatively for dry and rainy seasons. The number of individuals per<br /> location was found higher in dry than in the rainy seasons (29-55 and 12-22, respectively). Dominaant species<br /> are Conus textile (83 individuals/8 sampling sites); C. striatus (54 individuals/10 sampling sites); C. vexilum<br /> (42 individuals/8 sampling sites); and C. miles (38 individuals/6 sampling sites). The distribution maps show<br /> that diminant Conus species has been found in most of sampling sites, but the density is higher in dry season<br /> compared to the rainy one. These data can be used for further research on conservation of this high value and<br /> medical species.<br /> Keywords: Conus, distribution map, Van Phong Bay, Cone snail<br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> trong 16 quốc gia có sự đa dạng di truyền cao<br /> <br /> Bờ biển Việt Nam dài 3.260km và có hơn<br /> <br /> trên thế giới. Đa dạng sinh học của Việt Nam<br /> <br /> 3.000 đảo lớn nhỏ. Năm 1992, Trung tâm<br /> <br /> đặc trưng bởi 11.458 loài động vật, 21.017 loài<br /> <br /> quan trắc bảo tồn thế giới (World Conservation<br /> <br /> thực vật và 3.000 loài vi sinh vật. Việt Nam có<br /> <br /> Monitoring Center) đánh giá Việt Nam là một<br /> <br /> tiềm năng về kinh tế biển với khoảng 20 hệ sinh<br /> <br /> 82 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 3/2011<br /> <br /> thái biển, trong đó có khoảng 11.000 loài bao<br /> <br /> tính và kiểm chứng tính chất của một số độc tố<br /> <br /> gồm 2.500 loài cá biển, 225 loài tôm, hơn 200<br /> <br /> (http://www.vnio.org.vn/). Ngô Đăng Nghĩa và<br /> <br /> loài thủy sinh vật, gần 700 loài động vật nổi và<br /> <br /> cs (2010) đã tiến hành khảo sát, phân loại, mô<br /> <br /> 100 loài thực vật rừng ngập mặn, 15 loài cỏ biển<br /> <br /> tả đặc điểm hình thái, xây dựng mối quan hệ<br /> <br /> và hơn 6.000 loài động vật không xương sống.<br /> <br /> tiến hóa và bước đầu khảo sát độc tính của các<br /> <br /> Theo ước tính, có khoảng 1.122km rạn san hô<br /> <br /> loài ốc cối thu tại vùng biển Nam Trung bộ. Tuy<br /> <br /> phân bố từ Bắc vào Nam, 90% các loài san hô<br /> <br /> nhiên, những nghiên cứu sâu về đặc điểm phân<br /> <br /> cứng ở vùng biển Ấn Độ - Thái Bình Dương<br /> <br /> bố của ốc cối vẫn còn rất hạn chế.<br /> <br /> 2<br /> <br /> được tìm thấy ở Việt Nam (Dang và Chu, 2005).<br /> <br /> Nghiên cứu này xác định thành phần loài<br /> <br /> Ở nước ta, ốc là một trong những nguồn<br /> <br /> và đặc điểm phân bố ốc cối ở vịnh Vân Phong<br /> <br /> lợi hải sản có mức độ phong phú về thành phần<br /> <br /> (Khánh Hòa) để xây dựng bản đồ phân bố của<br /> <br /> loài, có giá trị thực phẩm và kinh tế cao. Song<br /> <br /> một số loài ốc cối phổ biển làm cơ sở cho các<br /> <br /> những năm gần đây, tình trạng khai thác quá<br /> <br /> nghiên cứu bảo tồn nguồn lợi giống thủy sản có<br /> <br /> mức cộng với sự ô nhiễm môi trường đang<br /> <br /> giá trị kinh tế và y học.<br /> <br /> làm cho nguồn lợi ốc có chiều hướng suy giảm<br /> nghiêm trọng. Nhiều loài nhuyễn thể có giá trị<br /> cao đang có nguy cơ tuyệt chủng như ốc tù và,<br /> <br /> II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN<br /> CỨU<br /> <br /> ốc đụn, ốc bàn tay, trai tai tượng, ốc vú nàng<br /> <br /> 1. Địa điểm, phương pháp thu mẫu và phân<br /> <br /> (http://www.baomoi.com/Home/DuLich/cand.<br /> <br /> loại<br /> <br /> com.vn/).<br /> <br /> Mẫu ốc cối được thu 2 lần/ năm, đại diện<br /> <br /> Ốc cối là loại động vật thân mềm, có nọc<br /> <br /> cho mùa mưa và mùa khô (tháng 5 và tháng<br /> <br /> độc, sống chủ yếu ở các vùng nước nông nhiệt<br /> <br /> 10 năm 2010) quanh đảo Hòn Lớn thuộc<br /> <br /> đới. Ở Việt Nam có hơn 76 loài (Hylleberg và<br /> <br /> vịnh Vân Phong (Khánh Hòa). Mẫu được thu<br /> <br /> Kilburm, 2003) và khoảng 500 - 700 loài được<br /> <br /> theo phương pháp lặn quan sát theo mặt cắt<br /> <br /> ghi nhận trên toàn thế giới (Nam và cs, 2009;<br /> <br /> (Transect surveys) và quan sát tự do không theo<br /> <br /> Cunha và cs, 2005). Chúng thường được khai<br /> <br /> mặt cắt (free-swimming observations) (Hodgson,<br /> <br /> thác để làm hàng mỹ nghệ và còn là nguồn thực<br /> <br /> 1998; English và cs, 1997).<br /> <br /> phẩm cao cấp ở một số quốc gia như Vanuatu,<br /> <br /> Các thông tin liên quan đến địa điểm khảo<br /> <br /> New Caledonia, Philippines. Gần đây, ốc cối còn<br /> <br /> sát (vị trí, thời gian) được mô tả và ghi chép đầy<br /> <br /> được biết đến như là một loại dược liệu quý để<br /> <br /> đủ vào sổ nhật ký thực địa làm cơ sở cho việc<br /> <br /> chữa các cơn đau mãn tính, ung thư và nhiều<br /> <br /> lập bản đồ phân bố sau này. Vị trí các mặt cắt<br /> <br /> bệnh khác (Oliverra, 2002; Terlau và Olivera,<br /> <br /> (điểm khảo sát) có diện tích khoảng 100m2 và<br /> <br /> 2004; Puillandre và cs, 2010).<br /> <br /> được xác định bằng máy định vị cầm tay GPS<br /> <br /> Những nghiên cứu về ốc cối ở Việt Nam<br /> <br /> (Magellan JPS colour tract, hệ quy chiếu GW 84,<br /> <br /> phần lớn vẫn còn ở mức độ khảo sát, thu<br /> <br /> Đài Loan). Ốc cối được định danh theo Röckel<br /> <br /> thập mẫu và tư liệu liên quan (Hylleberg và<br /> <br /> và cs (1995) và Nguyễn Ngọc Thạch (2007).<br /> <br /> Kilburm, 2003); phân loại, mô tả đặc điểm hình<br /> <br /> Thông tin về 10 điểm thu mẫu được trình bày<br /> <br /> thái (Nguyễn Ngọc Thạch, 2002); xác định độc<br /> <br /> ở bảng 1.<br /> TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG ❖ 83<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 3/2011<br /> <br /> Bảng 1. Vị trí các điểm thu mẫu ở Vân Phong (Khánh Hòa)<br /> Ký hiệu<br /> <br /> Thời gian (mùa)<br /> <br /> Kinh độ<br /> <br /> Vĩ độ<br /> <br /> D1<br /> <br /> 5/2010 (khô)<br /> <br /> 109°18’0.84”E<br /> <br /> 12°37’56.23”N<br /> <br /> D2<br /> <br /> 5/2010 (khô)<br /> <br /> 109°18’25.88”E<br /> <br /> 12°38’52.65”N<br /> <br /> D3<br /> <br /> 5/2010 (khô)<br /> <br /> 109°18’25.88”E<br /> <br /> 12°38’52.65”N<br /> <br /> D4<br /> <br /> 5/2010 (khô)<br /> <br /> 109°18’34.30”<br /> <br /> 12°36’12.03”N<br /> <br /> D5<br /> <br /> 5/2010 (khô)<br /> <br /> 109°21’24.82”E<br /> <br /> 12°34’10.39”N<br /> <br /> D6<br /> <br /> 10/2010 (mưa)<br /> <br /> 109°22’33.27”E<br /> <br /> 12°33’11.45”N<br /> <br /> D7<br /> <br /> 10/2010 (mưa)<br /> <br /> 109 . 19 .51.6 E<br /> <br /> 120.38’ 02.7”N<br /> <br /> D8<br /> <br /> 10/2010 (mưa)<br /> <br /> 1090. 20’.19.4”E<br /> <br /> 120.38’ 02.7”N<br /> <br /> D9<br /> <br /> 10/2010 (mưa)<br /> <br /> 1090. 17’.31.6”E<br /> <br /> 120.37’ 31.6”N<br /> <br /> D10<br /> <br /> 10/2010 (mưa)<br /> <br /> 1090. 18’.36.9”E<br /> <br /> 120.38’ 39.6”N<br /> <br /> 2. Nghiên cứu phân bố ốc cối<br /> <br /> 0<br /> <br /> ’<br /> <br /> ”<br /> <br /> khác biệt về kiểu vân trên vỏ (C. betulinus, hình<br /> <br /> Mẫu ốc cối được phân loại sơ bộ, đo kích<br /> <br /> 1 - 4,5). Một số loài có đặc điểm hình thái rất<br /> <br /> thước, khối lượng, và chụp ảnh, vận chuyển<br /> <br /> giống nhau nên dễ gây nhầm lẫn (C. litteratus<br /> <br /> nhanh về phòng thí nghiệm trong nitơ lỏng, sau<br /> <br /> và C. leopardus, hình 1 - 1,2); C. bandanus và<br /> <br /> đó được lưu giữ ở -70 C.<br /> <br /> C. marmoreus, hình 1 - 11,12).<br /> <br /> 0<br /> <br /> Dữ liệu phân bố (số cá thể/điểm thu mẫu)<br /> <br /> Loài phổ biến nhất là Conus textile (83 cá<br /> <br /> của một số loài phổ biến được sử dụng để xây<br /> <br /> thể tại 8/10 điểm thu mẫu (nhiều nhất là 18 cá<br /> <br /> dựng bản đồ phân bố bằng phần mềm Golden<br /> <br /> thể tại điểm 3, ít nhất 5 cá thể ở điểm 8,9), Một<br /> <br /> Software Surfer ver 8.<br /> <br /> số loài khác cũng khá phổ biến là C. striatus<br /> <br /> III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> 1. Thành phần loài, mật độ phân bố ốc cối<br /> <br /> (54 cá thể phân bố khá đồng đều tại 10/10 điểm<br /> thu mẫu), loài C. vexilum (42 cá thể phân bố tại<br /> 8/10 điểm thu mẫu), và loài C. miles (38 cá thể<br /> <br /> Chúng tôi đã tiến hành thu mẫu tại Vịnh<br /> <br /> phân bố tại 6/10 điểm thu mẫu). Loài C. betulinus<br /> <br /> Vân Phong (Khánh Hòa) tại 10 điểm thu mẫu.<br /> <br /> và C. quercinuss có mật độ phân bố trung bình.<br /> <br /> Thành phần, số lượng cá thể và sự phân bố của<br /> <br /> Một số loài rất hiếm gặp như C. arenatus và<br /> <br /> các loài ốc cối được trình bày ở bảng 2. Qua<br /> <br /> C. leopardus. Các loài có kích thước lớn như<br /> <br /> khảo sát cho thấy ốc cối ở vịnh Vân Phong khá<br /> <br /> C. textile, C. striatus, C. vexilum, C, betulinus,<br /> <br /> đa dạng về thành phần loài (bảng 2), cụ thể ở<br /> <br /> C. distans và C. leopardus. Loài có kích thước<br /> <br /> Vân Phong tìm thấy 19 loài tại các điểm thu mẫu<br /> <br /> dao động lớn như C. litteratus và C. lividus. Số<br /> <br /> khác nhau giữa mùa khô và mùa mưa (9 - 12<br /> <br /> lượng cá thể tại các điểm thu mẫu dao động từ<br /> <br /> loài ở mùa khô và 5 - 9 loài ở mùa mưa). Hình<br /> <br /> 15 - 55/100m2 khu vực thu mẫu, cao nhất là tại<br /> <br /> thái ngoài của các loài trên được biển hiện ở<br /> <br /> điểm 3 và 5, lần lượt là 52 và 55 cá thể.<br /> <br /> hình 1. Một số loài biểu hiện sự đa dạng về mặt<br /> <br /> Kết quả cũng cho thấy tần xuất bắt gặp<br /> <br /> hình thái, có sự khác nhau về màu sắc và vân<br /> <br /> ốc cối vào mùa khô cao hơn so với mùa mưa<br /> <br /> trên vỏ (C. caractericus, hình 1 - 22,23) hay sự<br /> <br /> (29 - 55 tổng cá thể/điểm thu mẫu vào mùa khô<br /> <br /> 84 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> <br /> Soá 3/2011<br /> <br /> và 15 - 22 tổng cá thể/điểm thu mẫu vào mừa<br /> <br /> các vùng biển thế giới, trong đó nhiều nhất là<br /> <br /> mưa). (hình 2). Số lượng cá thể ốc tại từng điểm<br /> <br /> vùng biển Ấn Độ - Thái Bình Dương. Nguyễn<br /> <br /> thu mẫu cũng nhiều hơn (5 - 18 đối với các loài<br /> <br /> Ngọc Thạch (2007) đã xác định có 39 loài ở Việt<br /> <br /> phổ biển và 2 - 5 đối với các loài khá phổ biến.<br /> Tuy nhiên, đối với các loài hiếm đôi khi chỉ gặp<br /> 1 đến 2 cá thể. Về thành phần loài cũng có đặc<br /> điểm tương tự. Các điểm có số lượng loài nhiều<br /> là D1 và D4 (có 12 loài); tiếp theo là các điểm<br /> D2, D3, D5 và D7 (có 9 loài) (bảng 2)<br /> <br /> Nam thuộc họ Conidae, trong đó họ phụ Coninae<br /> gồm giống Conus L 1758 (loài đặc trưng (type<br /> species) là Conus marmoreus L 1758) được<br /> phân thành các lớp phụ Asprella Schaufuss,<br /> 1869; Chelyconus Morch, 1852;<br /> Iredale<br /> <br /> 1930;<br /> <br /> Hermes<br /> <br /> Darioconus<br /> <br /> Montifort,<br /> <br /> 1810;<br /> <br /> Lithconus Morch, 1852; Phasmoconus Morch,<br /> 1852;<br /> <br /> Pimoconus Morch, 1852; Rhizoconus<br /> <br /> Morch, 1852; Stephanoconus Morch, 1852;<br /> Vigiconus Cotton, 1945; Viroconus Iradale,<br /> 1930. Tác giả cũng ghi nhận một số loài chưa<br /> được định danh, ví dụ ốc cối thon dài (Conus<br /> sp1.), ốc cối thon nhí (Conus sp2.), ốc cối rãnh<br /> cạn (Conus (Rhizoconus) sp1.); ốc cối đáy bằng<br /> Hình 2. Phân bố cá thể ốc cối theo điểm thu mẫu<br /> tại vịnh Vân Phong.<br /> Điểm 1 - 5 thu vào mùa khô và 6 - 10 thu vào mùa mưa<br /> <br /> (Conus (Rhizoconus) sp1.).<br /> Tập hợp tất cả các nghiên cứu trong và<br /> ngoài nước và các mẫu vật thu được về khu hệ<br /> <br /> 2. Đặc điểm phân bố ốc cối<br /> <br /> động vật thân mềm biển Việt Nam từ trước đến<br /> <br /> Sự phân bố của ốc cối được thể hiện bằng<br /> <br /> nay sau khi xem xét và điều chỉnh, Hylleberg<br /> <br /> bản đồ phân bố trên hình 3, các loài phổ biến<br /> <br /> và Kilburn (2003) đã xác định biển Việt Nam có<br /> <br /> nhất C. textile, C. striatus, C. vexilum và C.<br /> <br /> khoảng 2.200 loài thuộc 700 giống của 200 họ<br /> <br /> miles. Loài C. textile phân bố rộng (8/10 điểm)<br /> <br /> phụ đã được công bố ở Việt Nam. Trong đó,<br /> <br /> và số cá thể được tìm thấy nhiều nhất ở các<br /> <br /> giống ốc cối được ghi nhận có khoảng 76 loài.<br /> <br /> điểm thu mẫu 2 - 5 (10 - 18 cá thể), trong khi đó<br /> <br /> Các tác giả cũng ghi chú 18 loài ốc cối được<br /> <br /> loài C. striatus và C. vexilum được tìm thấy ở<br /> <br /> mô tả bởi Nguyễn Ngọc Thạch (2007) hoặc các<br /> <br /> hầu hết các điểm với số lượng cá thể gần như<br /> <br /> công bố khác, nhưng những loài này không<br /> <br /> đồng đều (thấp nhất 4 cá thể, cao nhất 10 cá<br /> <br /> được ghi nhận có mặt ở Việt Nam hoặc tên của<br /> <br /> thể). Loài C. miles được tìm thấy ở 6 điểm thu<br /> <br /> chúng đã thay đổi theo Röckel và cs (1995) như<br /> <br /> mẫu với số lượng cá thể trung bình (5 - 8 cá thể).<br /> <br /> Conus luteus Sowerby, 1833; Conus monachus<br /> <br /> IV. THẢO LUẬN<br /> 1. Thành phần loài, mật độ phân bố ốc cối<br /> <br /> Linnaeus, 1758.<br /> Trong nghiên cứu này, chúng tôi tìm thấy 19<br /> loài tại vịnh Vân Phong (chiếm 30% số loài bắt<br /> <br /> Thành phần loài và sự phân bố của động<br /> <br /> gặp ở Việt Nam). Tất cả các loài trên đã được<br /> <br /> vật thân mềm đã được nghiên cứu trên hầu hết<br /> <br /> định danh chính xác dựa trên đặc điểm hình<br /> TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG ❖ 85<br /> <br /> Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn<br /> thái và sự đa dạng về màu sắc và vân trên vỏ<br /> <br /> Soá 3/2011<br /> 2009 (chủ yếu vào cuối mùa mưa).<br /> <br /> đã được ghi nhận (hình 1). Các loài phổ biển<br /> <br /> Qua 2 đợt thu mẫu, chúng tôi nhận thấy tần<br /> <br /> nhất là C. textile, C. striatus và C. vexilum. Kết<br /> <br /> xuất bắt gặp ốc cối vào mùa khô cao hơn mùa<br /> <br /> quả này cũng khá phù hợp với các nghiên cứu<br /> <br /> mưa (hình 2); Vào mùa mưa, có thể do nhiệt độ<br /> <br /> trước đó (Ngô Đăng Nghĩa, 2010). Loài C. miles<br /> <br /> xuống thấp hơn, chúng trốn vào các hốc, ghềnh<br /> <br /> cũng phân bố rộng nhưng tần suất bắt gặp và số<br /> <br /> đá, rạn san hô. Theo điều tra khảo sát chúng<br /> <br /> lượng cá thể ít hơn.<br /> <br /> tôi nhận thấy vào mùa khô là lúc thu mẫu dễ và<br /> <br /> Tuy nhiên, qua đợt khảo sát tại vịnh Vân<br /> <br /> nhiều nhất. Đồng thời kích cỡ mẫu ốc của cùng<br /> <br /> Phong, cũng như thu mẫu dọc bờ biển Nam<br /> <br /> loài thu vào vào mùa khô (6 - 8cm) lớn hơn hẳn<br /> <br /> Trung Bộ (Lý Sơn, Cù Lao Chàm, Bình Thuận,<br /> <br /> so với các mẫu thu được vào mùa mưa (3 - 4cm).<br /> <br /> Sông Cầu) đều không thấy sự xuất hiện của<br /> ốc cối địa lý (C. geographus) là loài được công<br /> bố phổ biến ở Việt Nam. Đây là loài ốc ăn cá<br /> và được biết đến là một trong các loài có tính<br /> độc cao nhất trong số các loài ốc cối (http://<br /> vn.vinaseashells.com/oc-coi-nau.htm). Có thể<br /> ốc cối địa lý có thói quen săn mồi vào ban đêm,<br /> ban ngày thường vùi mình trong cát nên rất khó<br /> phát hiện hoặc do cơ thể có kích thước lớn, màu<br /> sắc đẹp nên chúng bị khai thác tập trung dẫn<br /> đến sự suy giảm về số lượng.<br /> So sánh với dữ liệu phân bố của ốc cối thu<br /> ở Vân Phong năm 2009 (Ngô Đăng Nghĩa và cs,<br /> 2010), chúng tôi nhận thấy năm 2010 có sự đa<br /> dạng hơn về loài và số lượng cá thể. Cụ thể kết<br /> quả khảo sát ở 4 tỉnh (Quảng Nam, Quảng Ngãi,<br /> Khánh Hòa và Bình Thuận) năm 2009 tìm thấy<br /> <br /> 2. Đặc điểm phân bố ốc cối<br /> Giống ốc cối thường phân bố ở vùng vĩ<br /> độ giữa 400 Bắc và 400 Nam, thuộc các vùng<br /> biển: Ấn Độ - Thái Bình Dương, Panamic,<br /> Caribbean, Peruvian, Patagonic, Tây và Nam<br /> Phi và Địa Trung Hải. Một vài loài có thể phân<br /> bố ở vĩ độ trên 400 Bắc - Nam như ở Nam Phi.<br /> Nam Australia, Nam Nhật Bản và biển Địa Trung<br /> Hải. Nhìn chung, ốc cối xuất hiện ở hầu hết các<br /> vùng biển nhiệt đới và cận nhiệt đới, nhưng đa<br /> dạng nhất ở khu vực Ấn Độ - Tây Thái Bình<br /> Dương (Indo-West Pacific). Mật độ phân bố lớn<br /> nhất của chúng đạt 40 cá thể/m2 (Kohn và cs,<br /> 2001). Ốc cối được tìm thấy chủ yếu ở các rạn<br /> san hô. Chúng có thể ở các vùng nước nông<br /> gần rạn san hô, dưới rạn san hô, vùi mình trong<br /> <br /> 18 loài, trong đó ở vịnh Vân Phong có 12 loài tại<br /> <br /> cát hoặc ở dưới các tảng đá hoặc sỏi (Röckel và<br /> <br /> 6 điểm thu mẫu. C. textile 13 cá thế, C. striatus<br /> <br /> cs, 1995). Một vài loài ốc cối sống ở rừng ngập<br /> <br /> 13 cá thể và C. vexilum 5 cá thể; Tuy nhiên loài<br /> <br /> mặn. Một số lượng đáng kể ốc cối sống xa bờ<br /> <br /> C. miles có số lượng cá thể là 19, trong khi năm<br /> <br /> hoặc ở những vùng nước sâu đến 400m (Röckel<br /> <br /> 2010 chúng tôi thu được loài C. striatus 54 cá<br /> <br /> và cs, 1995)<br /> <br /> thể, C. textile 83 cá thế và C. vexilum 42 cá thể;<br /> <br /> Ở Việt Nam, ốc cối phân bố chủ yếu ở các<br /> <br /> và C. miles có số lượng cá thể là 38. Có thể số<br /> <br /> vùng ven biển thuộc khu vực Nam Trung bộ từ<br /> <br /> lượng đợt/điểm thu mẫu năm 2010 nhiều hơn<br /> <br /> Đà Nẵng (Khánh Hòa, Bình Thuận...) đến Vũng<br /> <br /> và tập trung vào mùa khô và đầu mùa mưa nên<br /> <br /> Tàu, Kiên Giang, và quanh các đảo (như Lý Sơn,<br /> <br /> tần suất bắt gặp nhiều hơn so với mẫu thu năm<br /> <br /> Cù Lao Chàm, Trường Sa, Hoàng Sa, Phú Quý,<br /> <br /> 86 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG<br /> <br />