Đặc điểm tự phát huỳnh quang của tổn thương niêm mạc miệng liên quan thói quen nhai trầu

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM TỰ PHÁT HUỲNH QUANG CỦA TỔN THƯƠNG<br /> NIÊM MẠC MIỆNG LIÊN QUAN THÓI QUEN NHAI TRẦU<br /> Nguyễn Lâm Tú Anh*, Nguyễn Phan Thế Huy**, Nguyễn Thị Hồng**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm tự phát huỳnh quang của các tổn thương niêm mạc miệng liên quan thói quen<br /> nhai trầu.<br /> Đối tượng – Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang mô tả trên 63 phụ nữ có thói quen nhai<br /> trầu, khám toàn bộ hốc miệng theo cùng trình tự bằng ánh sáng đèn trắng và nghiệm pháp tự phát huỳnh quang,<br /> ghi nhận, mô tả đặc điểm các tổn thương phát hiện được, chỉ định sinh thiết nếu cần.<br /> Kết quả: Tỉ lệ mất phát huỳnh quang của tổn thương niêm mạc người nhai trầu là 100%, liken phẳng<br /> 100%, bạch sản 66,7%, ở bạch sản không đồng nhất (100%) cao hơn bạch sản đồng nhất (57,1%). Các vùng mất<br /> phát huỳnh quang thường có kích thước lớn hơn tổn thương quan sát dưới ánh sáng trắng. Ngược lại, tất cả tổn<br /> thương xơ hóa dưới niêm mạc miệng tăng phát huỳnh quang mạnh.<br /> Kết luận: Tổn thương niêm mạc miệng liên quan thói quen nhai trầu biểu hiện hoặc tăng hoặc mất sự tự<br /> phát huỳnh quang. Đặc trưng này cung cấp thêm thông tin hữu ích hỗ trợ bác sĩ lâm sàng trong chẩn đoán bệnh.<br /> Từ khóa: Bạch sản, liken phẳng, niêm mạc người nhai trầu, xơ hóa dưới niêm mạc miệng, nghiệm pháp tự<br /> phát huỳnh quang<br /> ABSTRACT<br /> AUTOFLUORESCENCE FEATURES OF ORAL MUCOSA LESIONS ASSOCIATED WITH BETEL<br /> CHEWING<br /> Nguyen Lam Tu Anh, Nguyen Phan The Huy, Nguyen Thi Hong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 22 - No 2- 2018: 90 - 95<br /> <br /> Objective: To evaluate the autofluorescence features of oral mucosa lesions associated with betel chewing.<br /> Methods: This cross-sectional study was conducted on 63 females with betel chewing habit, their oral<br /> mucosa was examined under visible white light and by using autofluorescence test. The features of detected lesions<br /> were identified and described, biopsy was indicated if needed.<br /> Results: The ratio of autofluorescence loss of betel chewer’s mucosa was 100%, that of lichen planus 100%,<br /> leukoplakia 66.7%, non-homogenous leukoplakia (100%) and homogenous leukoplakia (57.1%). The size of lesion<br /> as detected by autofluorescence test was usually larger than under white light. By contrast, oral submucous<br /> fibrosis lesion always showed strongly increased autofluorescence.<br /> Conclusion: Oral mucosa lesions associated with betel chewing showed whether increased or loss of<br /> autofluorescence. Autofluorescence test could be used as a useful adjunct in the clinical diagnosis of oral mucosa<br /> lesions in betel chewers.<br /> Keywords: leukoplakia, lichen planus, betel chewer’s mucosa, oral submucous fibrosis, autofluorescence test.<br /> GIỚI THIỆU nhiều quốc gia thuộc Nam Á và Đông Nam Á,<br /> trong đó có Việt Nam. Nhai trầu gây ra nhiều<br /> Nhai trầu là tập tục văn hoá phổ biến ở<br /> *Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh<br /> **Bộ môn Bệnh Học Miệng, Khoa Răng Hàm Mặt, Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng ĐT: 0903810003 Email: nguyopat@gmail.com<br /> 90 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> tổn thương niêm mạc miệng như niêm mạc keratin, elastin và liên kết chéo của collagen tạo<br /> người nhai trầu, bạch sản, xơ hóa dưới niêm ra sự phát huỳnh quang của mô miệng bình<br /> mạc, đặc biệt nguy cơ cao dẫn đến ung thư niêm thường; thông qua đó, hỗ trợ nha sĩ trong việc<br /> mạc miệng(8). Tháng 10/2015, Cơ quan Quốc tế phát hiện và định vị những bất thường của niêm<br /> Nghiên cứu Ung thư (IARC) công bố 116 tác mạc miệng(1,2,3,4,10,11). Cũng theo nghiên cứu trên,<br /> nhân gây ung thư trong đó có thói quen nhai các tác giả chỉ rõ cần có thêm những khảo sát cụ<br /> trầu, cụ thể nhai trầu với cau đứng thứ 23, nhai thể trên từng nhóm tổn thương và đối tượng để<br /> trầu có thuốc lá đứng thứ 24 và nhai trầu không thấy rõ giá trị sử dụng của phương tiện này(6).<br /> thuốc lá đứng thứ 25. Ở nước ta, thói quen nhai Nằm trong dự án nghiên cứu “Chiến lược tầm<br /> trầu đang trên đà giảm dần. Năm 2000, nghiên soát và chẩn đoán sớm ung thư hốc miệng trong cộng<br /> cứu trên 9.000 người dân ở các tỉnh thành miền đồng”, nghiên cứu này được thực hiện nhằm<br /> Nam Việt Nam cho kết quả thói quen nhai trầu khảo sát đặc điểm tổn thương niêm mạc miệng ở<br /> chỉ gặp ở nữ giới, chiếm tỉ lệ thấp 4,17%, chủ yếu người nhai trầu bằng nghiệm pháp tự phát<br /> ở nông thôn (84,7%) và ở người trên 45 tuổi huỳnh quang để thấy rõ giá trị ứng dụng của<br /> (76,7%)(5). Tỉ lệ ung thư hốc miệng liên quan thói phương tiện mới này trên các nhóm nguy cơ cao.<br /> quen nhai trầu cũng giảm. Nghiên cứu tại Bệnh<br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> viện Ung Bướu Tp. Hồ Chí Minh ghi nhận 76,1%<br /> bệnh nhân nữ có thói quen nhai trầu (1993-1996) Mẫu nghiên cứu<br /> giảm còn 43,4% (2005-2006)(7,12). Mặc dù thói 63 phụ nữ có thói quen nhai trầu tại xã Bà<br /> quen nhai trầu không còn phổ biến trong cộng Điểm, huyện Hóc Môn, Tp. Hồ Chí Minh; một số<br /> đồng người Việt. Tuy nhiên, số liệu này cho thấy xã thuộc huyện Nhơn Trạch và Định Quán, tỉnh<br /> thói quen nhai trầu vẫn là một yếu tố nguy cơ Đồng Nai; huyện Bến Lức, tỉnh Long An, từ<br /> quan trọng trong ung thư hốc miệng. tháng 10/2015 đến 01/2017.<br /> Đa số ung thư hốc miệng phát hiện được ở Thiết kế nghiên cứu<br /> giai đoạn trễ, chiếm tỉ lệ khoảng 68%(7). Vì vậy, Cắt ngang mô tả<br /> việc phát hiện sớm ung thư, nhất là trên đối<br /> Quy trình thực hiện<br /> tượng nguy cơ cao như nhai trầu, giữ một vai trò<br /> Nghiên cứu viên thực hiện đánh giá niêm<br /> quan trọng trong tầm soát và điều trị ung thư<br /> mạc miệng của đối tượng nghiên cứu theo quy<br /> hốc miệng. Ngày nay, bên cạnh các phương tiện<br /> trình sau:<br /> đã biết như xét nghiệm xanh toludin, xét nghiệm<br /> chải tế bào, đã xuất hiện phương tiện hỗ trợ lâm 1. Giải thích cho đối tượng nghiên cứu về<br /> sàng mới là nghiệm pháp tự phát huỳnh mục tiêu nghiên cứu và quy trình thực hiện, lấy<br /> quang(1,2,3,4,10,11). Năm 2016, nghiên cứu ban đầu về phiếu đồng ý tham gia nghiên cứu. Phỏng vấn,<br /> việc sử dụng hệ thống phát huỳnh quang được thu thập thông tin về hành chính và thói quen<br /> giới thiệu tại Việt Nam cho thấy những tiềm nhai trầu theo bộ câu hỏi.<br /> năng ứng dụng nhất định của nghiệm pháp này 2. Khảo sát toàn bộ hốc miệng bằng ánh sáng<br /> trong khảo sát tổn thương niêm mạc miệng(6). đèn trắng (white light-WL) theo thứ tự: môi khô-<br /> Sản phẩm thương mại của nghiệm pháp này là ướt của môi trên, môi khô-ướt của môi dưới, má<br /> hệ thống đèn VELscope®. Đây là một hệ thống phải, đáy hành lang-nướu răng hàm trên, má<br /> quang học phát ra phổ ánh sáng xanh lam nhìn trái, đáy hành lang-nướu răng hàm dưới, khẩu<br /> thấy được, kích thích các hợp chất phát quang cái cứng, khẩu cái mềm (cho bệnh nhân phát âm<br /> sinh học trong biểu mô và mô liên kết như dạng A để quan sát vị trí lưỡi gà và trụ trước amiđan,<br /> khử của nicotinamide adenine dinucleotide, amiđan), lưng lưỡi, hai bên hông lưỡi, bụng lưỡi<br /> dạng oxy hoá của flavin adenine dinucleotide,<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 91<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> và sàn miệng. Phát hiện, ghi nhận tổn thương mất phát huỳnh quang của bạch sản là 66,7%, ở<br /> niêm mạc miệng (mô tả đặc điểm và chẩn đoán). bạch sản không đồng nhất (100%) hơn bạch sản<br /> 3. Khám toàn bộ hốc miệng bằng đèn đồng nhất (57,1%) (Biểu đồ 1).<br /> VELscope (FV) theo thứ tự như trên. Đầu đèn có Bảng 1. Đặc điểm thói quen nhai trầu<br /> hướng chiếu vuông góc và cách vị trí cần khám Đặc điểm Số ca Tỉ lệ %<br /> từ 7-10 cm. Phát hiện, ghi nhận đặc điểm vùng < 5 năm 10 15,9<br /> 5-9 năm 2 3,2<br /> có phát huỳnh quang bất thường, bao gồm vùng Thời gian nhai trầu<br /> 10-20 năm 6 9,5<br /> mất huỳnh quang (vùng tối) hoặc tăng phát<br /> >20 năm 45 71,4<br /> huỳnh quang (vùng tăng sáng so với mô niêm < 3 miếng 17 27 ,0<br /> mạc xung quanh). Số miếng trầu nhai mỗi 3-9 miếng 19 30,2<br /> ngày 10-20 miếng 13 20,6<br /> 4. Chụp hình khi:<br /> >20 miếng 14 22,2<br /> - WL (+): Chụp hình tổn thương bằng máy Chỉ cau tươi 24 38,1<br /> ảnh chuyên dụng Canon PowerShot 1. Cau Chỉ cau khô 14 22,2<br /> ELPH130IS, ISO 200, zoom 2.0x, ánh sáng mức Cau tươi và khô 25 39,7<br /> 0, có đèn flash. Chỉ vôi trắng 22 34,9<br /> 2. Vôi Chỉ vôi đỏ 32 50,8<br /> - FV (+): Chụp hình vị trí có phát huỳnh Thành phần Vôi trắng và đỏ 9 14,3<br /> quang bất thường với cùng loại máy ảnh có vòng miếng trầu 3. Thuốc lá 16 25,4<br /> (ring) gắn vào thiết bị VELscope®, ISO 200, zoom 4. Thành phần khác 39 61,9<br /> 2.0x, ánh sáng mức -2, không có đèn flash. Xác cau 8 12,7<br /> Xác giấy 29 46,0<br /> KẾT QUẢ Vỏ cây 4 6,3<br /> Xỉa thuốc 41 65,1<br /> Mẫu nghiên cứu và thói quen nhai trầu<br /> Mẫu nghiên cứu gồm 63 phụ nữ có thói quen<br /> nhai trầu với độ tuổi trung bình 75,7 ± 8,7, đa số<br /> trên 70 tuổi (74,6%), thấp nhất 55 tuổi và cao nhất<br /> 94 tuổi. Đa số nhai trầu trên 20 năm (71,4%) và<br /> trên 10 miếng mỗi ngày (42,8%). Người nhai trầu<br /> sử dụng cả cau tươi và cau khô (39,7%), vôi đỏ<br /> (50,8%), xác giấy (46%) và có xỉa thuốc (67%)<br /> (Bảng 1).<br /> Tỉ lệ các tổn thương niêm mạc miệng liên quan<br /> nhai trầu Biểu đồ 1. Sự phát huỳnh quang của các loại tổn<br /> thương niêm mạc miệng FV (+): giảm phát huỳnh<br /> Qua khảo sát phát hiện 68,3% trường hợp có<br /> quang, FV (-): tăng hoặc phát huỳnh quang bình thường<br /> tổn thương niêm mạc miệng liên quan nhai trầu,<br /> Ngược lại, xơ hóa dưới niêm mạc tăng<br /> bao gồm niêm mạc người nhai trầu 55,6%; bạch<br /> phát huỳnh quang mạnh so với mô niêm mạc<br /> sản 14,3 %; xơ hóa dưới niêm mạc 11,1% và liken<br /> xung quanh. So với kích thước của tổn thương<br /> phẳng 1,6%. Không phát hiện trường hợp nào có<br /> khi quan sát dưới ánh sáng trắng, các vùng<br /> phát quang bất thường mà không thấy bằng ánh<br /> mất phát huỳnh quang tương ứng thường lớn<br /> sáng trắng.<br /> hơn. Tổn thương lành tính như niêm mạc<br /> Đặc điểm lâm sàng và huỳnh quang của các tổn người nhai trầu và viêm (liken phẳng) thường<br /> thương niêm mạc miệng trên người nhai trầu có giới hạn không rõ, trong khi tổn thương<br /> Tất cả niêm mạc người nhai trầu và liken tiềm năng ác tính (bạch sản) thường có giới<br /> phẳng bị mất phát huỳnh quang hay FV (+). Tỉ lệ hạn rõ hơn. Mặt khác, sự tăng phát huỳnh<br /> <br /> <br /> 92 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> quang mạnh là một chỉ dấu nhận diện và hỗ là do sự khác biệt về đối tượng được khảo sát<br /> trợ chẩn đoán xơ hóa dưới niêm mạc. giữa các nghiên cứu, nghiên cứu trên cộng đồng<br /> BÀN LUẬN của N.Đ. Khanh (2000) so với trên người nhai<br /> trầu của nghiên cứu này. Hai là sự khác biệt về<br /> Mẫu nghiên cứu và thói quen nhai trầu mục tiêu và thiết kế nghiên cứu, nghiên cứu của<br /> Theo kết quả nghiên cứu, thói quen nhai trầu chúng tôi với mục tiêu tầm soát ung thư trên đối<br /> tại một số địa phương phía Nam hiện nay có xu tượng nguy cơ cao nên việc rà soát tổn thương<br /> hướng giảm đáng kể. Cụ thể, tại các khu vực có được thực hiện chuyên sâu hơn: khám bằng ánh<br /> thói quen nhai trầu trước đây, nghiên cứu chỉ sáng trắng, bằng nghiệm pháp huỳnh quang, tất<br /> ghi nhận có 63 đối tượng nhai trầu. Kết quả cho cả tổn thương đều có đánh giá kép của hai<br /> thấy thói quen nhai trầu hiện nay chỉ còn ở chuyên gia về bệnh học miệng. Ba là sự hỗ trợ<br /> người lớn tuổi (trên 50 tuổi), đa số trên 70 tuổi của nghiệm pháp tự phát huỳnh quang giúp<br /> (74,6%). Điều nay có thể giải thích do sự thay đổi nghiên cứu viên dễ phát hiện những tổn thương<br /> trong quan niệm thẩm mỹ của giới trẻ so với các hoặc biến đổi nhỏ mà mắt thường hay bỏ sót khi<br /> thế hệ trước đây. Khi quan niệm về thẩm mỹ nụ thăm khám.<br /> cười và màu răng trắng đã giữ vị trí ưu thế so<br /> Đặc điểm lâm sàng và huỳnh quang của các tổn<br /> với tục nhuộm răng đen và nhai trầu trước đây,<br /> thương niêm mạc miệng trên người nhai trầu<br /> cũng như sự phát triển mạnh của các sản phẩm<br /> Niêm mạc người nhai trầu<br /> chăm sóc răng miệng hiện đại như kem đánh<br /> răng, nước súc miệng,…Về thói quen nhai trầu Tổn thương niêm mạc người nhai trầu đều<br /> trên các đối tượng này, đa số nhai trầu tồn tại được ghi nhận tại niêm mạc má hai bên, là vị<br /> trên 20 năm (71,4%) và trên 10 miếng mỗi ngày trí thường xuyên tiếp xúc với trầu khi ăn nhai<br /> (42,8%). Điều này được lý giải do tình trạng và xỉa thuốc, có tỉ lệ FV dương tính 100%. Biểu<br /> nghiện trầu sau một thời gian sử dụng, nên càng hiện là vùng tối màu không đồng nhất, mức<br /> nhai trầu lâu năm thì nhai càng nhiều. độ tương phản so với mô bình thường xung<br /> quanh rõ nhất tại các vị trí có bã trầu bám vào,<br /> Tỉ lệ các tổn thương niêm mạc miệng liên quan<br /> độ tương phản ít hơn ở những vùng viêm hay<br /> nhai trầu<br /> chợt xung quanh. Vùng tối này là do sắc tố đỏ<br /> Nghiên cứu này phát hiện tỉ lệ cao người của bã trầu và những vùng viêm chợt giãn<br /> nhai trầu có tổn thương niêm mạc miệng, cao mạch, tăng tuần hoàn và hemoglobin tại chỗ<br /> hơn nhiều so với nghiên cứu N.Đ. Khanh làm tăng hấp thụ ánh sáng xanh của nguồn<br /> (2000)(5). Niêm mạc người nhai trầu là tổn chiếu nên không ghi nhận được sự phát<br /> thương phổ biến và đặc trưng nhất ở người nhai huỳnh quang của mô. Bã trầu hấp thu mạnh<br /> trầu (55,6%). Xơ hóa dưới niêm mạc miệng là tổn ánh sáng xanh hơn các vùng viêm nên có màu<br /> thương đặc trưng liên quan nhai trầu và là tổn tối hơn. Xung quanh những đốm tối đen<br /> thương tiềm năng ác tính với tỉ lệ 11,1% trong thường là vùng tăng phát huỳnh quang, cho<br /> nghiên cứu này. Liken phẳng có tỉ lệ thấp 1,9% hình ảnh niêm mạc người nhai trầu giống như<br /> cho thấy bệnh lý này không phổ biến ở người vân đá cẩm thạch. Có thể do sự tăng sừng hóa<br /> nhai trầu. Tỉ lệ bạch sản phát hiện được trong khi bị cọ xát với các thành phần của miếng<br /> nghiên cứu này là 14,3%, cao hơn so với các trầu lâu ngày làm tăng phát huỳnh quang.<br /> nghiên cứu trong cộng đồng của N.Đ. Khanh Nhìn chung, kích thước vùng tối màu khi<br /> (2000) (3,8%)(5). Nhìn chung, tỉ lệ các dạng tổn khảo sát bằng nghiệm pháp tự phát huỳnh<br /> thương điển hình của người nhai trầu tương quang lớn hơn kích thước tổn thương tương<br /> đương hoặc cao hơn so với các nghiên cứu khác ứng khi quan sát dưới ánh sáng trắng. Tuy<br /> trong nước. Một số lý giải cho kết quả này. Một nhiên, cần có thêm các nghiên cứu đánh giá<br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 93<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018<br /> <br /> định lượng để phản ánh sự chênh lệch kích Xơ hóa dưới niêm mạc<br /> thước này khách quan hơn. Tổn thương xơ hóa có thể bỏ sót khi thăm<br /> Bạch sản khám lâm sàng do bệnh nhân không có triệu<br /> Tỉ lệ FV dương tính 100% đối với bạch sản chứng, do xơ hóa xảy ra bên dưới biểu mô nên<br /> không đồng nhất tương tự kết quả nghiên cứu phát hiện chủ yếu qua sờ hơn là nhìn thấy. Do<br /> của Awan (2010) và Bhatia (2014)(1,2). Biểu hiện là vậy, nghiệm pháp huỳnh quang đặc biệt hỗ trợ<br /> một vùng tối màu không đồng nhất, đậm ở lâm sàng phát hiện và chẩn đoán tổn thương<br /> trung tâm nhạt dần ngoại biên, giới hạn không này, sự tăng collagen dày đặc dưới niêm mạc<br /> rõ, kích thước tương đương hay lớn hơn so với làm tăng phát huỳnh quang mạnh, thường gặp ở<br /> khảo sát dưới ánh sáng trắng. Kết quả dương niêm mạc má hai bên và niêm mạc môi.<br /> tính này cho thấy có sự bất thường xảy ra ở tổn KẾT LUẬN<br /> thương này, gợi ý có thể có sự gia tăng hoạt<br /> Nghiệm pháp tự phát huỳnh quang sử dụng<br /> động trao đổi chất của biểu mô hay có loạn sản<br /> đèn VELscope® đơn giản, dễ thực hiện, an toàn,<br /> biểu mô làm tăng hoạt động phân bào, tăng số<br /> không xâm lấn, không mất nhiều thời gian. Việc<br /> lượng tế bào biểu mô, nhân tế bào to. Tỉ lệ FV<br /> sử dụng nghiệm pháp này trong khảo sát niêm<br /> dương tính 57,1% đối với bạch sản đồng nhất<br /> mạc người có thói quen nhai trầu cho thấy<br /> cao hơn nhiều so với tỉ lệ 25,5% trong nghiên<br /> những ưu điểm trong việc nhận diện các tổn<br /> cứu của Bhatia và cs (2014)(2). Tuy nhiên, bạch<br /> thương có kích thước nhỏ hoặc ở giai đoạn biến<br /> sản là một thuật ngữ lâm sàng, không phải là<br /> đổi sớm dễ bỏ sót nếu chỉ khám bằng mắt<br /> một tổn thương riêng biệt, có đặc điểm mô học<br /> thường. Việc mô tả chi tiết đặc điểm của từng<br /> thay đổi, khó giải thích theo một cơ chế cụ thể.<br /> nhóm tổn thương bằng nghiệm pháp huỳnh<br /> Có thể liệt kê một số biến đổi có thể xảy ra ở tổn<br /> quang giúp nhà lâm sàng có thêm dữ kiện trong<br /> thưởng bạch sản như tăng sừng hoá, loạn sản,<br /> việc định hướng chẩn đoán, tránh được việc<br /> viêm mạn tính.<br /> chuyển bệnh lên tuyến trên không cần thiết. Do<br /> Liken phẳng đó, cần khảo sát nhiều loại tổn thương với số<br /> Nghiên cứu này chỉ ghi nhận một ca liken lượng đủ lớn trong các nghiên cứu tiếp theo.<br /> phẳng dạng chợt loét với FV dương tính. Tổn TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> thương FV dương tính có kích thước lớn hơn 1. Awan KH, Morgan PR, Warnakulasuriya S (2011). Evaluation<br /> quan sát dưới ánh sáng trắng và tính chất không of an autofluorescence based imaging system (VELscopeTM) in<br /> giới hạn rõ của tổn thương là dấu chứng phản the detection of oral potentially malignant disorders and<br /> benign keratoses. Oral Oncol, 47(4): 274-277.<br /> ánh hiện tượng viêm. Mức độ viêm tương ứng 2. Bhatia N, Matias MAT, Farah CS (2014). Assessment of a<br /> với độ rộng của vùng mất huỳnh quang, thay decision-making protocol to improve the efficacy of<br /> VELscopeTM in general dental practice: a prospective<br /> đổi cấu trúc mô sợi do sự thâm nhiễm tế bào<br /> evaluation. Oral Oncol, 50(10): 1012-1019.<br /> lymphô, đồng thời tăng biểu hiện của các 3. Farah CS, McIntosh L, Georgiou A, McCullough MJ (2012).<br /> enzyme matrix-degrading protease làm phá vỡ Efficacy of tissue autofluorescence imaging (VELScope) in the<br /> visualization of oral mucosal lesions. Head Neck; 34(6): 856–862.<br /> các liên kết chéo của collagen (collagen I và III bị 4. Laronde DM, Williams PM, Hislop G, Poh C, et al. (2014).<br /> mất trong quá trình viêm). Độ trầm trọng của Influence of fluorescence on screening decisions for oral<br /> hiện tượng viêm làm giảm số lượng và chiều dài mucosal lesions in community dental practices. J Oral Pathol<br /> Med; 43(1): 7-13.<br /> của các sợi collagen(9). Vì vậy, cần có thêm nghiên 5. Ngô Đồng Khanh, Lâm Ngọc Ấn (2009). Tổn thương tiền ung<br /> cứu khảo sát tổn thương liken phẳng với số thư và ung thư miệng ở miền Nam Việt Nam: khảo sát dịch tễ<br /> và phân tích các yếu tố nguy cơ. Tạp Chí Y Học Tp.HCM, 13(2):<br /> lượng đủ lớn để đánh giá chi tiết hơn về vai trò<br /> 126-34.<br /> của nghiệm pháp huỳnh quang trong chẩn đoán 6. Nguyễn Phan Thế Huy, Trần Ngọc Liên, Nguyễn Đức Tuấn,<br /> bệnh lý niêm mạc này. Trần Minh Cường, Nguyễn Thị Nguyệt Ánh, Võ Đắc Tuyến,<br /> Nguyen Thị Hồng (2017). Phát hiện tổn thương niêm mạc<br /> <br /> <br /> <br /> 94 Chuyên Đề Răng Hàm Mặt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> miệng trong nhóm nguy cơ tại Tp. Hồ Chí Minh bằng khám 10. Poh CF, MacAulay CE, Zhang L, Rosin MP (2009). Tracing the<br /> lâm sàng và nghiệm pháp tự phát huỳnh quang. Tạp Chí Y “At-Risk” oral mucosa field with autofluorescence: Steps<br /> Học Tp.HCM, 21(2): 138. toward clinical impact. Cancer Prev Res; 2(5): 401-404.<br /> 7. Nguyễn Thị Hồng (2006). Tình hình ung thư hốc miệng qua 11. Poh CF, Zhang L, Anderson DW, et al. (2006). Fluorescence<br /> các nghiên cứu tại Bệnh viện Ung bướu Tp.HCM 1996-2006. visualization detection of field alterations in tumor margins of<br /> Tạp Chí Y Học Tp.HCM, 11(4): 31-36. oral cancer patients. Clin Cancer Res; 12(22): 6716-6722.<br /> 8. Nguyễn Xuân Hiển, Peter Reichart (2009). Nguy cơ bị ung thư 12. Priebe SL, Zed C, Dang HQT, Nguyen TH, et al. (2010). Oral<br /> miệng ở người ăn trầu Việt Nam. Tạp Chí Nghiên Cứu Và Phát squamous cell carcinoma and cultural oral risk habits in<br /> Triển, 6(77): 3-15. Vietnam. International Journal of Dental Hygiene, 8(3): 159-168.<br /> 9. Pavlova I, Williams M, El-Naggar A, Richards-Kortum R,<br /> Gillenwater A (2008). Understanding the biological basis of<br /> autofluorescence imaging for oral cancer detection: high- Ngày nhận bài báo: 10/02/2018<br /> resolution fluorescence microscopy in viable tissue. Clin<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 23/02/2018<br /> Cancer Res Off J Am Assoc Cancer Res, 14(8): 2396-2404.<br /> Ngày bài báo được đăng: 15/03/2018<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Chuyên Đề Răng Hàm Mặt 95<br />