Đặc trưng hình thái và ảnh hưởng nhiệt độ lên phát triển phôi của trứng loài cá cơm sọc xanh (ecrasicholina punctifer)

Tuyển Tập Nghiên Cứu Biển, 2010, XVII: 99-107<br /> <br /> ĐẶC TRƯNG HÌNH THÁI VÀ ẢNH HƯỞNG NHIỆT ĐỘ LÊN PHÁT TRIỂN<br /> PHÔI CỦA TRỨNG LOÀI CÁ CƠM SỌC XANH (Ecrasicholina punctifer)<br /> Võ Văn Quang, Trần Thị Lê Vân<br /> Viện Hải dương học<br /> Tóm tắt<br /> <br /> Trứng cá cơm sọc xanh đẻ ngoài tự nhiên là trứng nổi lơ lửng trong nước có<br /> dạng hình êlip, chiều dài trứng từ 0,93 - 1,39mm, trung bình 1,23mm, chiều<br /> rộng từ 0,48 - 0,72mm. Màng trứng nhẵn trơn, trong suốt. Noãn hoàng dạng<br /> khe rùa, cũng có dạng hình êlip dài 0,81 -1,08mm, rộng 0,39 -0,57mm.<br /> Trứng trải qua các giai đoạn phát triển từ lúc mới được thụ tinh, noãn hoàng<br /> chiếm hầu hết thể tích trứng, chưa xuất hiện khe noãn hoàng và màng noãn<br /> hoàng, sau đó trứng có các tế bào phân cắt xuất hiện ở cực động vật và xuất<br /> hiện khe noãn hoàng. Các tế bào phân cắt và lan dần xuống hình thành vòng<br /> phôi quanh noãn hoàng và phát triển bao lấy noãn hoàng. Khi phát triển đến<br /> giai đoạn cuối, thể phôi bao gần hết noãn hoàng, xuất hiện các màng vây<br /> lưng, vây hậu môn và vây đuôi, mầm vây ngực. Trên thân phôi và mắt chưa<br /> có sắc tố, trứng chuẩn bị nở. Sau khoảng 4 giờ ở điều kiện 31oC trứng phát<br /> triển đến giai đoạn IV, nhưng ở 26oC thì sau 6 giờ. Trứng nở sau 6 giờ nuôi<br /> ở điều kiện 31oC đến 8 giờ tỉ lệ trứng nở lên đến 40%; ở điều kiện 26oC đến<br /> 8 giờ trứng mới bắt đầu nở. Sau 23 giờ nuôi ở lô thí nghiệm 31oC trứng đã<br /> nở hết, ở lô thí nghiệm 26oC thời gian nở kéo dài đến 26 giờ mới kết thúc, tỉ<br /> lệ trứng nở trung bình sau 23 giờ nuôi ở điều kiện 31oC là 63,33%, ở 26oC là<br /> 52,50%. Kiểm chứng sự sai khác giữa 02 lô thí nghiệm về ảnh hưởng nhiệt<br /> độ lên tỉ lệ trứng nở theo thời gian bằng phép thử ANOVA cho thấy có sự sai<br /> khác rõ rệt với Ftính toán= 8,3> Fα=5,3.<br /> <br /> MORPHOLOGY AND INFLUENCE OF TEMPERATURE ON EMBRYONIC<br /> DEVELOPMENT OF RED ANCHOVY EGGS (Ecrasicholina punctifer)<br /> Vo Van Quang, Tran Thi Le Van<br /> Institute of Oceanography<br /> Abstract<br /> <br /> Red anchovy egg spawning in the wild is an isolated pelagic with elliptical<br /> form, the egg size is 0.93-1.39mm, average 1.23mm in length and 0.48 0.72mm in width. The egg membrane is transparent and smooth, with no oil<br /> globule. The yolk is roughly segmented and also has long elliptical form, the<br /> length ranges 0.81 - 1.08mm, the width ranges 0.39 - 0.57mm. The eggs<br /> have been spent the stages of development after fertilization. The yolk<br /> distributed throughout the egg, not yet matched the perivitelline space yolk,<br /> then the fish eggs cleaved cells appearing in the extreme of the perivitelline<br /> space yolk and egg membrane. The cells were cleaved and spread down to<br /> the embryo ring and wrapped the yolk. At the end stage of embryo<br /> development, the germ appeared membrane of dorsal, anal and tail fins and<br /> bud of pectoral fin with eyes without pigment and eggs were prepared to<br /> hatch. The egg development to stage IV was after about 4 hours at 31oC, but<br /> it was after 6 hours at 26oC. The eggs were hatched after 6 hours of cultured<br /> conditions and until 8 hours hatching rates got up to 40% for 31oC and the<br /> 99<br /> <br /> hatching of egg were started after 8 hours at 26oC. After 23 hours of culture<br /> in test plots, eggs were hatched completely at 31oC. The average hatching<br /> rate after 23 hours was 63.33% at 31oC and 52.50% at 26oC. The verification<br /> of the difference between two experimental plots of temperature effects on<br /> hatching rate over time by ANOVA test showed significant difference with<br /> FCalculated = 8.3> Fα= 5.3 (p Fα=5,3.<br /> Sau 23 giờ nuôi ở lô thí nghiệm nhiệt<br /> độ 31oC trứng không nở được đều bị chết,<br /> trong đó có một số trứng không nở nhưng<br /> phôi vẫn phát triển về chiều dài, hấp thu<br /> hết noãn hoàng, mắt phát triển, màng vây<br /> hình thành, sau một thời gian phôi chết,<br /> hiện tượng này cũng quan sát thấy ở lô thí<br /> nghiệm nhiệt độ 26oC (Hình 3).<br /> So sánh khoảng thời gian ấp của<br /> trứng từ khi vớt (gian đoạn II) đến khi bắt<br /> đầu nở ở hai điều kiện ấp nhiệt độ 26oC và<br /> 31oC, cho thấy ở điều kiện ấp nhiệt độ<br /> 26oC thời gian kéo dài hơn, trung bình mất<br /> 8 giờ 48 phút trứng bắt đầu nở so với 5 giờ<br /> 38 phút ở điều kiện ấp với nhiệt độ 31oC,<br /> như vậy nhiệt độ ảnh hưởng rõ ràng lên<br /> quá trình phát triển phôi của trứng cá, phôi<br /> phát triển chậm hơn ở nhiệt độ thấp hơn<br /> (Hình 4).<br /> <br /> 2. Ảnh hưởng nhiệt độ lên phát triển<br /> phôi trứng cá nuôi trong phòng thí<br /> nghiệm:<br /> Trứng tự nhiên được thu mẫu và nuôi<br /> trong phòng thí nghiệm trên hai nghiệm<br /> thức ở nhiệt độ 26oC và 31oC và độ mặn<br /> giống nhau là 33,2‰; trứng đã phát triển ở<br /> giai đoạn II, thể phôi đã bao 50% noãn<br /> hoàng. Sau khi nuôi khoảng 4 giờ ở điều<br /> kiện 31oC trứng phát triển đến giai đoạn<br /> IV, nhưng ở 26oC thì sau 6 giờ trứng mới<br /> phát triển đến giai đoạn IV. Theo dõi tỉ lệ<br /> nở sau 6, 8, 10, 13, 23 và 26 giờ nuôi, cho<br /> thấy sau 6 giờ nuôi ở điều kiện 31oC trứng<br /> bắt đầu nở, đến 8 giờ tỉ lệ trứng nở lên đến<br /> 40%; trong khi đó ở điều kiện 26oC đến 8<br /> giờ trứng mới bắt đầu nở. Sau 23 giờ nuôi<br /> ở lô thí nghiệm 31oC trứng đã nở hết, còn<br /> lại là trứng bị chết, trong khi đó ở lô thí<br /> nghiệm 26oC thời gian nở kéo dài đến 26<br /> giờ mới kết thúc, tỉ lệ trứng nở trung bình<br /> sau 23 giờ nuôi ở điều kiện 31oC là<br /> 63,33%, ở 26oC sau 26 giờ nuôi là 52,50%<br /> (Hình 2). Kiểm chứng sự sai khác giữa 02<br /> <br /> Hình 2. Tỉ lệ trứng nở (%) sau thời gian nuôi (giờ) ở nhiệt độ 31oC và 26oC<br /> Fig. 2. The rate of hatching eggs (%) after culture time (hour) at 31oC and 26oC<br /> <br /> 103<br /> <br />