Đánh giá chiết tách tiểu cầu bằng máy comtec tại Trung tâm Truyền máu ‐ Bệnh viện Trung ương Huế

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 5 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> ĐÁNH GIÁ CHIẾT TÁCH TIỂU CẦU BẰNG MÁY COMTEC  <br /> TẠI TRUNG TÂM TRUYỀN MÁU‐ BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG HUẾ  <br /> Phùng Thị Hoàng Yến*, Nguyễn Duy Thăng*, Nguyễn Thị Hồng Hạnh*, Bùi Minh Đức*, Hồ Thành*,  <br /> Lê Phước Quang*, Phan Thị Yến*, Mai Thị Kiều* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mục  tiêu: “Đánh giá chất lượng khối tiểu cầu và các mối tương quan trong quá trình thu gom tiểu cầu <br /> bằng máy Comtec.”  <br /> Đối  tượng:  35  người  hiến  đạt  tiêu  chuẩn  hiến  tiểu  cầu  theo  quy  chế  truyền  máu  2007,  phương  pháp <br /> nghiên cứu: phương pháp chết tách tiểu cầu bằng máy Comtec. <br /> Kết quả: 100% đạt chỉ tiêu chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, có sự tương quan thuận giữa số lượng tiểu <br /> cầu người cho và số lượng tiểu cầu thu được. Có sự tương quan nghịch giữa tiểu cầu người cho và thời gian <br /> tách. <br /> Từ khóa: chất lượng, sản xuất tiểu cầu, Comtec. <br /> <br /> ABSTRACT <br /> ASSESMENT OF PLATELET APHERESIS BY COMTEC IN BLOOD TRANSFUSION CENTRE‐ HUE <br /> CENTRAL HOSPITAL  <br /> Phung Thi Hoang Yen, Nguyen Duy Thang, Nguyen Thi Hong Hanh, Bui Minh Duc, Ho Thanh, <br />  Le Phuoc Quang, Phan Thi Yen, Mai Thị Kiều <br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐  No 5 ‐ 2013: 84 ‐ 90 <br /> Objectives: “Assesment of platelet concentrates and corelation of platelet apheresis by Comtec.” <br /> Objects and research method: 35 platelet donors were fully examined by the blood transfusion guidelines <br /> 2007. Research method: platelet apheresis by Comtec <br /> Results:  100%  quality  requirements  under  international  quality  achieved,  there  was  a  similar  corelation <br /> between amounts of donated platelet concentrates and collected ones; a converse relation between donated platelet <br /> concentrates and apheresis time. <br /> Key words: Quality, platelet apheresis, Comtec. <br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> Truyền máu là một phương tiện điều trị hữu <br /> hiệu  đã  góp  phần  cứu  sống  hàng  triệu  bệnh <br /> nhân.  Theo  quan  điểm  truyền  máu  hiện  đại, <br /> bệnh  nhân  thiếu  thành  phần  gì  truyền  thành <br /> phần đó, không cần không truyền. Do đó việc sử <br /> dụng  chế  phẩm  máu  trong  điều  trị  ngày  càng <br /> được áp dụng rộng rãi trên thế giới cũng như ở <br /> Việt Nam. Trong những năm gần đây cùng với <br /> việc sử dụng chế phẩm máu ngày càng tăng tại <br /> Bệnh viện Trung Ương Huế, khối tiểu cầu cũng <br /> <br /> được sử dụng rộng rãi hơn, nhằm đáp ứng nhu <br /> cầu  cấp  cứu,  điều  trị  và  dự  phòng  cho  những <br /> trường  hợp  giảm  tiểu  cầu  ở  nhóm  bệnh  lý  cơ <br /> quan  tạo  máu,  rối  loạn  đông  máu,  cũng  như <br /> những  trường  hợp  giảm  tiểu  cầu  trong  mổ  tim <br /> hở....Việc  điều  chế  khối  tiểu  cầu  từ  một  người <br /> cho  bằng  máy  tách  tế  bào  tự  động  ưu  việt  hơn <br /> nhiều so với phương pháp điều chế thủ công từ <br /> máu  toàn  phần,  như  giảm  thiểu  bất  lợi  về  mặt <br /> bất đồng miễn dịch, giảm nguy cơ nhiễm trùng. <br /> Trên thế giới kỹ thuật điều chế khối tiểu cầu <br /> <br /> * Trung tâm Huyết học Truyền máu ‐ BVTW Huế <br /> Tác giả liên lạc: Phùng Thị Hoàng Yến, ĐT: 0979091246, Email: bshoangyen79@gmail.com <br /> <br /> 86<br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 5 * 2013 <br /> từ một người cho được phát triển mạnh ở Châu <br /> Âu, Châu Mỹ từ những năm 1980. Việc sử dụng <br /> khối tiểu cầu từ 1 người cho tại Mỹ 85%, Châu <br /> Âu 48%, Châu Á 25%, Nhật Bản 100%(11). <br /> Tại  Việt  Nam  kỹ  thuật  điều  chế  khối  tiểu <br /> cầu  bằng  máy  tách  tế  bào  tự  động  chủ  yếu <br /> phát triển tại các trung tâm Truyền máu lớn ở <br /> Hà  Nội,  Huế,  Thành  phố  Hồ  Chí  Minh,  Cần <br /> Thơ,  và  một  số  bệnh  viện  lớn  khác  như  Viện <br /> Nhi  Trung  Ương,  Bệnh  viện  Việt  Đức,  Bệnh <br /> viện Quân Đội 108... <br /> Để  góp  phần  làm  cơ  sở  cho  việc  tuyên <br /> truyền,  xã  hội  hoá  việc  hiến  khối  tiểu  cầu. <br /> Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên <br /> cứu  chất  lượng  và  các  yếu  tố  ảnh  hưởng  đến <br /> hiệu  quả  sản  xuất  khối  tiểu  cầu  trên  máy <br /> Comtec” nhằm 2 mục tiêu: <br /> 1. Đánh giá chất lượng khối tiểu cầu <br /> 2.  Các  mối  tương  quan  trong  quá  trình  thu <br /> gom tiểu cầu bằng máy Comtec. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> ‐ Số mẫu nghiên cứu: 35 mẫu <br /> ‐ Đối tượng: người hiến tiểu cầu. <br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn đối tượng <br /> Tự nguyện hiến tiểu cầu và đồng ý hợp tác <br /> trong quá trình nghiên cứu <br /> Đạt  các  tiêu  chuẩn  của  người  hiến  máu  và <br /> hiến tiểu cầu theo quy định của quy chế truyền <br /> máu 2007(2). <br /> ‐ Cân nặng > 50 kg,  <br /> ‐  Tiền  sử:  Không  dùng  aspirin  hoặc  trong <br /> thành phần thuốc có aspirin trong  10  ngày  gần <br /> nhất, không có tiền sử ngất, tetani. <br /> Xét nghiệm: <br /> + Số lượng tiểu cầu > 200G/l <br /> + MCV > 80 fl (để hạn chế lẫn hồng cầu vào <br /> sản phẩm tiểu cầu). <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Phương  pháp  chiết  tách  tiểu  cầu  bằng  máy <br /> Comtec <br /> Các bước nghiên cứu <br /> Bước  1:  Xác  định  các  thông  số  sức  khoẻ  và <br /> huyết học trước khi tách. <br /> Bước  2:  Tiến  hành  tách  tiểu  cầu  trên  máy <br /> tách tế bào máu tự động Comtec <br /> Bước 3: Kết thúc quá trình tách khối tiểu cầu <br /> Bước 4: Đánh giá kết quả tách khối tiểu cầu <br /> Xác định hiệu suất thu hoạch tiểu cầu (1,9). <br /> Hiệu  suất  thu  tiểu  cầu  được  tính  theo  công <br /> thức: <br /> Hiệu suất thu hoạch (%) = TC thu hoạch / TC <br /> đi qua máy <br /> Trong đó: <br /> TC thu hoạch = TC (x109/l) x V túi tiểu cầu. <br /> TC đi qua máy = V máu qua máy x TC người <br /> cho. <br /> TC  người  cho  =  (TC  trước  tách  +  TC  ngay <br /> sau tách) /2 <br /> Bước 5: Phân tích các thông số liên quan đến <br /> khối tiểu cầu <br /> Bước  6:  Phân tích các triệu chứng lâm sàng <br /> của người cho trong thời gian hiến tiểu cầu. <br /> <br /> Phương tiện và vật liệu nghiên cứu <br /> ‐ Máy đếm tế bào máu tự động  <br /> ‐ Máy tách tế bào tự động Comtec với bộ kít <br /> tách của Đức sản xuất <br /> ‐  Máy  lắc,  bảo  quản  tiểu  cầu  hiệu  Helmer  ‐ <br /> Model PC 1200 do Mỹ sản xuất. <br /> ‐ Cân tự động, kìm vuốt... <br /> <br /> Xử lý số liệu <br /> Theo phương pháp thống kê y học, sử dụng <br /> phần mềm Epi, MedCalc. <br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU <br /> Thông số chất lượng khối tiểu cầu <br /> Các thông số trong quá trình tách tiểu cầu <br /> <br /> Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học <br /> <br /> 87<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Số 5 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> Bảng 1: Các thông số trong quá trình tách tiểu cầu <br /> Nhỏ<br /> nhất<br /> Thời gian tách (phút)<br /> 49<br /> Thể tích máu xử lý (ml) 1941<br /> Lượng ACD dùng (ml)<br /> 220<br /> Hiệu suất thu tiểu cầu (%) 41,0<br /> Thông số<br /> <br /> Lớn<br /> nhất<br /> 81<br /> 3268<br /> 460<br /> 72,3<br /> <br /> Trung bình<br /> 63,17 ± 7,8<br /> 2557,3 ±339,7<br /> 348,5 ± 57,7<br /> 65,5 ± 7,3<br /> <br /> Thông số chất lượng khối tiểu cầu <br /> <br /> Trung bình<br /> 300,3 ± 9,4<br /> 341,1 ± 50,2<br /> 1134,1 ± 151,3<br /> 0,22 ± 0,13<br /> 0,021 ± 0,014<br /> <br /> Các  mối  tương  quan  trong  quá  trình  tách <br /> khối tiểu cầu <br /> Tương  quan  giữa  tiểu  cầu  thu  được  và  thông <br /> số người cho. <br /> Bảng 3: Tương quan giữa tiểu cầu thu được và <br /> thông số người cho <br /> Tiểu cầu thu được<br /> G/túi<br /> Thông số<br /> r<br /> P<br /> Hồng cầu (x1012/l) -0,26<br /> >0,05<br /> Hemoglobin (g/dl) -0,27<br /> >0,05<br /> Hematocrite (%)<br /> -0,05<br /> >0,05<br /> Tiểu cầu<br /> 0,62<br /> 0,05<br /> >0,05<br /> >0,05<br />