intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đánh giá độ bền tự nhiên của gỗ Bời lời vàng (Litsea pierrei Lecomte) và Dẻ đỏ (Lithocarpus ducampii A. Camus) với các sinh vật gây hại chính trong điều kiện phòng thí nghiệm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST
Báo xấu
6
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nghiên cứu này đã đánh giá được độ bền tự nhiên trong điều kiện phòng thí nghiệm của gỗ Bời lời vàng và Dẻ đỏ với nấm mục Trametes corrugata T1, 5 chủng nấm mốc Aspergillus niger Ni, Penicillium citreosulfuratum NA27.2, Chaetomium globosum ND7, Paracremonium contagium ND5, Aureobasidium pullulans Apu00 và mối Cototermes formosanus.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá độ bền tự nhiên của gỗ Bời lời vàng (Litsea pierrei Lecomte) và Dẻ đỏ (Lithocarpus ducampii A. Camus) với các sinh vật gây hại chính trong điều kiện phòng thí nghiệm

  1. T p chí KHLN s 2/2019 (129 - 137) ©: Vi n KHLNVN - VAFS ISSN: 1859 - 0373 i t i: www.vafs.gov.vn i H i1, Bùi Th Th y2, Hoàng Th Tám2, Bích Ng c2, Nguy n Th H ng2, Nguy c2 1 Vi n Khoa h c Lâm nghi p Vi t Nam 2 Vi n Nghiên c u Công nghi p r ng B i l i vàng và D là hai loài cây b c nghiên c tr ng r ng cung c p g l n, có giá tr kinh t b n t nhiên là m c tính c ag cs d làm tiêu chu s d ng c a g . Trong T khóa: B i l i nghiên c b nt u ki n phòng thí vàng, Cototermes nghi m c a g B i l i vàng và D v i n m m c Trametes corrugata T1, 5 formosanus, D , chùng n m m c Aspergillus niger Ni, Penicillium citreosulfuratum NA27.2, b n t nhiên Chaetomium globosum ND7, Paracremonium contagium ND5, Aureobasidium pullulans Apu00 và m i Cototermes formosanus. K t qu nghiên c b n t nhiên c a g B i l i vàng và D t m c trung bình v i m i b n kém v i n m m c. G D b n r t t t v i n m m c, g B i l i vàng ch b n trung bình v i n m m c. Vì v y c n nghiên c u các bi n pháp b o qu n cho g D và B i l i vàng phù h p v i m d ng g . Investigation on natural durability of Vietnamese broad wood species (Litsea pierrei Lecomte and Lithocarpus ducampii A. Camus) with main pest organisms in laboratory conditions Litsea pierrei Lecomte and Lithocarpus ducampii A. Camus are two wood Keywords: Litsea species, prospect in forests providing large timber with high economic value. pierrei Lecomte, The natural durability is a characteristic of wood used as a criterion for Coptotermes assessing the wood utility. In this study, the natural durability of these two formosanus, species was examined with fungi (Trametes corrugata T1 và 5 mould species Lithocarpus ducampii Aspergillus niger Ni, Penicillium citreosulfuratum NA27.2, Chaetomium A. Camus, natural globosum ND7, Paracremonium contagium ND5, Aureobasidium pullulans durability Apu00) and Formosan Subterranian termite Cototermes formosanus. Laboratory results have shown that the natural durability of litsea pierrei Lecomte and lithocarpus ducampii a. Camus is moderate with termite and is less resistant to mould. While lithocarpus ducampii a. Camus has a very good durability with the fungus, litsea pierrei Lecomte has medium durability in the same condition. Therefore, it is necessary to study preventive measures before using. 129
  2. T p chí KHLN 2019 i H i et al., 2019(2) c u v sinh h c c ng côn trùng B i l i vàng (Litsea pierrei Lecomte) là cây này, các bi n pháp x lý, lo i g và lo i thu c b a, g l n, lá r ng xanh, có phân b o qu n g c n có s phù h p v i b r ng t B n Nam trong r ng th sinh m b o hi u qu b o qu n. m. Cây m c nhanh, tái sinh t t. G có giác, Trong nh Vi t Nam, m t s lõi phân bi t, lõi màu nâu vàng, dác màu tr ng, lo i g thông d ng có hi u qu kinh t th g m n. K t qu nghiên c u v c u t o và b n t nhiên v i n m và côn m t s tính ch n c a g c ng s d ng phù h p. TS. Nguy Nguy n H ng tác gi 1995 cho th y g B i l i vàng nh (kh ng th nghi b n t nhiên c a g Xoan nh 3 riêng 0,58 - 0,65 g/cm ), h s co rút th tích v i n m m c. K t qu cho th y g dác Xoan trung bình (0,4), kh u l c trung bình nh b nt tv in mm b n n th p (nén d c 47 MPa). G c dùng làm khá v i n m m c tr im i m c và làm nguyên li u gi y. g Xoan nh k t qu cho th y g dác Xoan D (Lithocarpus ducampii A.Camus) là loài nh b m i phá h i n ng còn g lõi b m i phá cây lá r ng b a có giá tr kinh t cao: g h i m v a. Theo k t qu nghiên c u c ng, ch p m nh, g màu h ng c a TS. Bùi Duy Ng c (2014), g Cáng lò, c dùng làm thoi d t, làm tr m , V i thu c, Xà c b n kém v i n m m c. v t li u xây d gia d ng, tà v t. G Trong nghiên c cho th b nt D n ng có kh ng th tích g khô 840 nhiên c a g V i thu c, Xà c t ng kg/m3, có kh t c u trung bình v i m ng hao h t kh ng ch u l c, ch y u dùng trong xây d ng, giao do m i gây h i 11 - 14%. Riêng v i g Cáng thông v n t m c (Lê M ng Chân lò có s ng hao h t kh i và Lê Th Huyên, 2000). K t qu nghiên c u ng lên 20%. Ngoài nh ng lo i g thông u cho th y g D n ng trung bình d c s d ng trong s n xu m c, g (kh ng riêng 0,71 - 0,82 g/cm3). G có Th , m t lo i g c t d ng kh u l c t t (nén d c 61 MPa, U n làm m c b c PGS.TS. Nguy n Th s co rút th tích Bích Ng c (2016) công b b n t nhiên c a cao (0,6) do v y c n có bi n pháp x lý khi g v i n m và côn trùng. K t qu nghiên c u s y và khi ch bi h n ch n t và co rút y g Th t m c trung bình v i (Nguy et al., 1990 - 1995). n m m b n kém v i n m m t m c trung bình v i m i. G B i l i vàng và D i g khác t khi ch t h n su t quá trình s Hi n nay trên th gi Vi t Nam, d ng r t d b n m và các côn trùng h i g các nghiên c u v b n t nhiên c a g B i xâm h i. Lúc m i ch t h g m l i vàng và D v i n m và côn trùng h i g cao, các lo i n m tiên phong b u xu t h y, trong nghiên c u này hi n s d ng ch ng ch a trong g , b n t nhiên c a g B i làm bi n màu g . Ti p theo là s phá ho i c a l i vàng và D v i n m m c Trametes các lo i n m có kh n công vách t corrugata T1, 5 ch ng n m m c g m m y ud n ngoài vi c Aspergillus niger Ni, Penicillium làm bi n màu g còn có hi ng m c nh . citreosulfuratum NA27.2, Chaetomium globosum ND7, Paracremonium contagium Ngoài s phá ho i c a n m, các lo i côn ND5, Aureobasidium pullulans Apu00) và m i trùng i, m t, xén tóc là nh ng loài h i Coptotermes formosanus. mãnh li t nh các k t qu nghiên 130
  3. i H i et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 Trametes corrugata T1 trong các bình Colexan 2.1. V t li u v i c m u g 50 25 15 (mm). G i ch ng là B g m 30 m u. S ng 30 Cây B i l c l y làm nguyên li u m u g m i lo i. nghiên c u t ng và ng ng kính (20 - 25) Tính toán t l hao h t kh ng c a m u g cm. Cây D cl yt a bàn t nh Phú theo công th c: Th i. Vi c ch n cây và l y m u (m0 m2 ) 100 H 1, 2 (1) cho nghiên c b nt c ti n hành m0 ng th i v i vi c l y m nh tính ch t c, v t lý g ng d n v thu th p T m u trong tiêu chu n Vi t Nam TCVN 8043 H: t l ph t kh ng c a và TCVN 8044. m u (%); m0, m2: Kh i ng khô ki t c a m c 2.2. o nghi b n t và sau khi kh o nghi m v i n m (g); nhiên c a g B i l i vàng và D v in m - K t qu ánh giá c b n t nhiên c a g 2.2.1. b n t nhiên c a g B i d a vào t l % hao h t kh ng m u th l i vàng và D v in mm c theo tiêu chu n châu Âu EN 350:2016 c Ti n hành kh o nghi m theo tiêu chu n th hi n trong b u ki CEN/TS 15083 - b n t nhiên t l hao h t kh ng m i ch ng ph i c a g B i l i và D v i n m m c 0%. B ng 1. Phân lo b n t nhiên c a g v i n m m c s d ng trong phòng thí nghi m theo tiêu chu n Châu Âu 350: 2016 Phân lo b n t nhiên C b n T l % hao h t m u (ML) 1 R tt t 5 2 T t 3 Khá 4 Trung Bình 5 Kém 30
  4. T p chí KHLN 2019 i H i et al., 2019(2) phun d ch n m lên b m t - m: t ng m t trong t th n m Sau 8 tu t trong t , m cl k tb giá b ng m t v t l di n tích m u b m c m t m u). Ph n d ch n m còn l i phun h t (S1), t l di n tích ph n n m phát tri n m nh t trong khay. (che m t màu c a m u) (S2) và phân c p m c T th n c thi t l p trong 8 tu n nhi t n m gây h i (b ng 2). 25 - 280 m 95%. B ng 2. b n v i n m m c. C p Mô t b n 0 Không có n m trên b m t R tt t 1 Ph n di n tích n 0% và ph n n m phát tri n m 5% T t 2 Ph n di n tích n m 10% 0% và ph n n m phát tri n m nh 0% Khá 3 Ph n di n tích n m 30% 0% và ph n n m phát tri n m 0% Trung bình 4 Ph n di n tích n m S1 > 70% và ph n n m phát tri n m 0% Kém 5 Ph n di n tích n m S1 100% và ph n n m phát tri n m nh S2 > 70% R t kém 2.2 o nghi b n t * T l ph m u có v t m ng > nhiên c a g B i l i vàng và D v im i 1 cm2 (Y %) Ti n hành kh o nghi m theo TCCS VR C VRTT Y% 100 (3) 01:2016/KHLN-CNR. M u g có c VR C 150 30 10 mm ( 1 mm), t h p có ch a m i m u g ng có m i g m 2 ch ng có v t m ng > 1 cm ; (Coptotermes gestroi ng m nh trong th i gian 1 tháng. Ki m tra, n u th y trên VRTT: Bình quân s m u kh o nghi m có v t 70% m i ch ng b m i phá ho i thì ti n m ng > 1 cm2. * T l ph m u có v t m G m u, g t b t bám vào m u, quan sát và > 1 mm (Z %) tiêu sau: VS C VSTT Z% 100 (4) * T l ph m u kh o nghi m có v t VS C m %) m u g i ch ng có v t m > 1 mm; (2) VSTT: Bình quân s m u g kh o nghi m có v tm > 1 mm. m i ch ng có v t K t qu : m X %, Y %, Z % t 0% n 30% m VTT: Bình quân s m u kh o nghi m có X %, Y %, Z % > 30% n 60% m v tm X %, Y %, Z % > 60% n 100% m 132
  5. i H i et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 K t qu b n t nhiên v i m i: C ng d a 3 ch t b n t nhiên c a g B i l i vàng i t 8- b n kém; t 5 - m là v in mm c b n trung bình; t 3 - N m m c Trametes corrugata sau khi xâm b n t t. nh p vào g có kh y c xenlulo và lignin làm cho g m t kh u l c và M nh hao h t kh i g b n m h i có màu tr b n t ng (HHKL %). nhiên c a g B i l i vàng và D sau 4 tháng kh o nghi c th hi n b ng t l hao h t kh ng m u g do n m gây nên (hình 1). Hình 1. Kh ng hao h t c a g B i l i vàng, D v i n m m c Trametes corrugata th hình 1 cho th y g B i l i vàng b vàng. G D là lo i g n ng, c ng nên khó hao h t kh ng v i t l 26,04%, g b n m m c xâm h i. C hai lo i g B i l i 7 l n so t l hao h t kh ng c a g D vàng và D u b n m m c bao ph là 3,54%, và th n so v i g i s phát tri n c a n m trong bình có ch a m u ch ng (B )v ng hao h t 40,60%. K t B i l i vàng phát tri n m nh m qu phù h p v c tính c a g , trong ba lo i K t qu b n t nhiên c a g thí nghi m trên, g B m m nh t r t d g v i n m m c theo tiêu chu n châu Âu EN b n m m c xâm h i, ti n là g B i l i c t ng h p b ng 3. B ng 3. Phân lo b n t nhiên c a g B i l i vàng, D v in mm c theo tiêu chu n EN 350: 2016 Lo i g T l % hao h t kh ng (ML) C b n B i l i vàng 26,04 Trung bình D 3,54 R tt t Qua b ng 3 cho th y g B i l i vàng b hao So sánh v i các lo i g khác cho th y: h t kh ng v i t l 26,04%, nên g B i G B il b n t nhiên v i n m l b n trung bình v i n m m c. m c Trametes corrugata T1 m c trung bình, G D b hao h t kh ng v i t l m t s loài g Phi lao, B 3,54%, nên g b n r t t t v i n m m c. 133
  6. T p chí KHLN 2019 i H i et al., 2019(2) tr ng, K ng, Thông ba lá, Tràm ta, m ng còn m u g B i l i vàng và B M , keo lai, B b x p, n vào b móp. Th (Nguy n Th Bích Ng c s d ng g B i l i vàng c n et al., 2015) Keo d u, Trám nghiên c u các bi n pháp b o qu n g . G D tr ng, B , Cao su b n t nhiên r t t t. giá có m t chút sai khác , 2006). b n t nhiên c a g B i l i vàng và G D b n t nhiên v i n m m c D v in mm c Trametes corrugata T1 m c r t t t, hao h t Ti b n g B i l i vàng và ch 3,54% sau 4 tháng th n m m c. G D D v i h n h p 5 ch ng n m: Aspergillus b g B v i hao h t niger Ni, Penicillium citreosulfuratum kh ng 2,2% trong nghiên c u c a NA27.2, Chaetomium globosum ND7, Lâm, , 2006, tuy Paracremonium contagium ND5, t chút sai khác. Quan sát m u Aureobasidium pullulans Apu00. G i g sau kh o nghi m cho th y h s i n m m c ch ng là B . Trametes corrugata T1 phát tri n m nh, ph Các k t qu li u n m m c sau 8 kín b m t m u B i l i, D ,B , ng tu n c a t ng lo i g c bi u di n hình 2. khi g t b l p s i n m thì g D v n có b màu Hình 2. Hi u l c ch ng n m m c c a 2 lo i g B i l i vàng và D so v i g i ch ng B Qua các k t qu trong quá trình x lý s li u, m c gây h i m nh nh t v i 100% b m t g % di n tích n m m c phát tri n trên hai lo i g u b ph n m và n m màu làm thay B i l i vàng và D ng r t l n do b n i màu, g B i l i vàng và D có di n tích ch t c a v t li u g ng nh t. % n m ph th i ph n di n tích n m ph di n tích ph n m trên b m t g B i l i vàng > 70% và ph n n m phát tri n m trung bình là 82,78% th ig D 70% 2 lo i g B i l i vàng và D là 84,66%. Hình 2 cho th y, g B b n m t c p 4 v i n m m c. 134
  7. i H i et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 Trên b m t t t c các m u thí nghi i pháp th nghi m theo tiêu chu n AWPA E24 - ch u xu t hi n các s i n m m c t tu n 06 có th ng th i s tác ng c a 5 th u thí ch ng n m thông d ng và gây h i ch y u cho nghi m là g B i l i vàng và D , các s i n m g c th nghi m trong m c g n kín b m t m u các m u. tu n th u ki n r t kh c nghi t, các m u t 2 trong chu k á m u, các m u g B i l i u ki n g phát tri n n m vàng và D n m m c xâm h i c p 4. Do m cv m cao, n cao c a bào t B i l i vàng và D b n kém v i n m m c. T t c các m c ti p xúc v i n m m c. y c n nghiên c u các bi n u ki n, vì v cung c p pháp phòng ch ng n m m c cho g B i l i vàng m u l c m t cách công và D d ng. b ng và i nhanh chóng. So sánh v i các b n t 3.3. b n t nhiên c a g B i l i vàng và nhiên c a g v i n m m D i v i m i nhà Coptotermes gestroi. M i ch ng B M i ch ng B M u B i l i vàng M uD Hình 3. Các m u g th b n t nhiên v i m i b n t nhiên c a g v i m l % m u có v t m mm; T l b ng m xâm h i c a m i trên m u g d a % m u có v t m cm2. K t qu trên 3 ch tiêu: T l % m u có v t m c t ng h p t i b ng 4. B ng 4. b n t nhiên c a g iv im i xâm h i c a m i Lo i g K t lu n HL X% Y% Z% HHKL % T ng h m B i l i vàng 0 26 74 12,13 6 T.bình D 0 22 67 11,76 6 T.bình i ch ng (B ) 0 0 0 55,60 9 Kém 135
  8. T p chí KHLN 2019 i H i et al., 2019(2) 60 50 40 30 20 10 0 B i l i vàng Hình 5. Bi u di n s kháng c a m u g th trong phòng thí nghi m K t qu t i b ng 4 cho th y: -G D , B i l i vàng b n t nhiên b n t nhiên c a g B i l i vàng và D i v i m i. h u h t các m u v i h n h p 5 ch ng n m m c: Aspergillus th m v tm trên b niger Ni, Penicillium citreosulfuratum NA27.2, m t và ít có d u hi ng vào thân m u so Chaetomium globosum ND7, Paracremonium v ig B .M xâm nh p c a m i v i contagium ND5, Aureobasidium pullulans g D có ph n nh iv ig B il i t c p 4, là m b n kém vói n m vàng v sâu v t m hi n qua t n m c. C n nghiên c u các bi n pháp phòng s m u xu t hi ng hao h t kh ng ch ng n m m c cho g B i l i vàng và D do m i gây h i v i g D là 11,76% và d ng. 12,13% i v i g B i l i vàng. G B i l i vàng có b n t nhiên trung bình V ig B dùng làm m u so sánh, k t qu v i n m m c, v i k t qu t l hao h t kh i cho th y kh gây h i v i m i r t mãnh ng m u g 26,04%. C n nghiên c u các li t, h u h t các m u th ub m ng, bi n pháp phòng ch ng n m m c cho g B i ng hao h t do m i gây h n 55,60%. l d ng. G D y so sánh v i các công trình nghiên c u là lo i g có kh ng th tích và tính ch t i B i l i vàng, b nt ây c a các lo i g i v i m i cho nhiên v i n m m t m c r t t t, t l hao th y, v i s kháng t nhiên c a g B i l i h t kh ng m u g 3,54%. vàng, D so v i nhóm g b n trung M , Keo lá b c, B G B i l i vàng và D b nt t Urophylla, Tràm ta, Keo d i li m, m i v i m i. T l hao h t kh i Keo d u, ( n Th Bích ng m ng 12,13% và 11,76%. Ng c, 2004) Xà c , V i thu c (Bùi Duy Ng c nâng cao kh ng sinh v t et al., 2014) thì kh i c a hai gây h i g B i l i vàng và D , c n nghiên lo i g g có s khác c u gi i pháp b o qu n phù h p v i m bi t v m xâm nh p. s d ng g . 136
  9. i H i et al., 2019(2) T p chí KHLN 2019 1. Lê M ng Chân, Lê Th Huyên, 2000. Th c v t r ng, i h c Lâm nghi p, NXB Nông nghi p, Hà N i. 2. Nguy u giá tr tài nguyên c a các loài th c v t r ng ch y u, ch n và phát tri n m ts c s n m i có giá tr ng yêu c u th ng và xu t kh u. Báo cáo khoa h c công ngh c p N c, mã s KN03 - 12; Vi n Khoa h c Lâm nghi p Vi t Nam. 3. u công ngh b o qu n ch bi n g r ng tr ng, Báo cáo khoa h tài c p B , B Nông nghi p và PTNT. 4. Nguy n H ng Minh, 2013. Nghiên c b n t nhiên c a g Xoan nh Choerospondias axillaris i v i kh ng ch u n m m c, côn trùng h i g . Báo cáo chuy thu tài c p B Nghiên c u k thu t tr ng cây Xoan nh (Choerospondias axillaris) cung c p g l n t i các t nh mi n núi phía B 5. Bùi Duy Ng c, 2014. Nghiên c b n t nhiên c a g Cáng lò, V i thu c và Xà c lá nh v i n m m c A. niger. thu tài c p B u s d ng g Cáng lò (Betula alnoides), V i thu c (Schima wallichii), Xà C lá nh (Swietenia microphylla s n xu m 6. Nguy n Th Bích Ng c, 2015. Nghiên c b n t nhiên c a g làm M c b n v i sinh v t gây h i. ng d ng ti n b khoa h c và công ngh b o qu n di s n M c b Nghiêm và chùa B nh B 7. TCCS 01:2016/KHLN - CNR. B o qu n Lâm s n - Ki m nghi m hi u l c c a thu c b o qu n ch ng m i. 8. Tiêu chu n ASTM - 3345: 1986. ng m i c a g và v t li u cellulose trong phòng thí nghi m. 9. Tiêu chu n AWPA E24 - 06. Standard method of evaluating the resistance of wood product surfaces to mold growth. 10. Tiêu chu n DD CEN/TS 15083 - 1:2005. Durability of wood and wood - based products. Determination of the natural durability of solid wood against food - destroying fungi, test methods. Basidiomycetes. 11. Tiêu chu n EN 350:2016. Durability of wood and wood - based products - Testing and classification of the durability to biological agents of wood and wood - based materials 12. TCVN 8043:2009. G - Ch n và l y m u cây, m u khúc g nh các ch 13. TCVN 8044, 2014. G - y m u và yêu c u ch i v i th nghi a m u nh t g t nhiên. Email tác gi chính: haivodai@gmail.com Ngày nh n bài: 01/06/2019 Ngày ph n bi a ch a: 10/06/2019 Ngày duy 15/06/2019 137
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2