Đánh giá hiệu quả quảng bá qua website Thư viện

Nghiên cứu – Nghiệp vụ<br /> <br /> 21<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ QUẢNG BÁ<br /> QUA WEBSITE THƯ VIỆN<br /> Ths. Dương Thị Phương Chi<br /> Khoa Thư viện – Thông tin học<br /> Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn Tp.HCM<br /> <br /> Tóm tắt: Trình bày một số tiêu chí đánh giá hiệu quả hoạt động quảng bá<br /> qua website thư viện.<br /> Hoạt động quảng bá trực tuyến đã được thực hiện từ nhiều năm nay trong<br /> các thư viện ở Việt Nam. Về nội dung quảng bá, các thư viện đều giới thiệu<br /> thông tin về thư viện, các nguồn lực và sản phẩm, dịch vụ thông tin – thư viện<br /> hiện có. Tuy nhiên, hình thức quảng bá trực tuyến chỉ được thực hiện chủ yếu<br /> thông qua các kênh là quảng bá qua email, qua các trang mạng xã hội và qua<br /> website thư viện. Trong đó, quảng bá qua website thư viện là hình thức quảng bá<br /> phổ biến nhất hiện nay.<br /> Hiệu quả quảng bá qua website thư viện được đánh giá dựa trên sự kết<br /> hợp nhiều tiêu chí khác nhau như lượt truy cập website, chỉ số thống kê từ các<br /> công cụ tìm kiếm. Ngoài ra, các tiêu chí đánh giá website từ góc độ người dùng<br /> tin cũng được sử dụng để đánh giá hiệu quả hoạt động quảng bá trực tuyến thông<br /> qua website thư viện.<br />  Tổng số lượt truy cập website<br /> Tổng số lượt truy cập website (GPI – Gross page impressions) đo lường<br /> tổng số lượt ghé thăm website. Đó là số lượng truy cập của một người bất kỳ, bất<br /> kể là một người truy cập nhiều lần hay chỉ một lần duy nhất. Dữ liệu về lượt truy<br /> cập website có thể lấy từ nhật ký máy chủ - những chương trình phần mềm tự<br /> động lưu lại từng lượt ghé vào website của người dùng tin. Ngoài ra, các thư viện<br /> có thể tạo các bộ đếm lượt truy cập cho website bằng ASP.NET (công nghệ để<br /> phát triển các ứng dụng về mạng) hoặc Google Analytics cũng là công cụ theo<br /> dõi, thống kê website hiệu quả với các thông số được thể hiện dưới dạng biểu đồ<br /> hoặc bảng biểu về số lượng người truy cập website của tổ chức, số trang họ đã<br /> xem, số người quay lại website,…<br /> Chỉ số GPI được các thư viện sử dụng để xác định mức độ thu hút sự quan<br /> tâm từ người dùng tin cũng như tần suất sử dụng ở bất kỳ thời điểm nào.<br />  Chỉ số Google pagerank và Alexa rank<br /> Google pagerank là công cụ được Google phát triển để xếp hạng các<br /> website trong trang kết quả tìm kiếm của Google. Chỉ số Google pagerank là chỉ<br /> số đánh giá mức độ quan trọng của một website. Chỉ số này được chia thành 10<br /> <br /> Thông tin & Thư viện Phía Nam<br /> <br /> Số 37/2014<br /> <br /> Nghiên cứu – Nghiệp vụ<br /> <br /> 22<br /> <br /> bậc với giá trị tăng dần từ 1 đến 10. Google xem mỗi website liên kết đến<br /> website của tổ chức là một phiếu bầu, tầm quan trọng nội tại của website liên kết<br /> đến và độ tương quan về nội dung giữa các website sẽ tạo nên giá trị hay chất<br /> lượng website được liên kết. Như vậy, Google pagerank là hệ thống kiểm định<br /> giá trị liên kết nhận được, dựa vào số lượng và chất lượng liên kết để quyết định<br /> tầm quan trọng của một website. Google pagerank còn được tính dựa trên những<br /> yếu tố khác mà Google không công khai.<br /> Công thức Google sử dụng để tính pagerank cho từng trang cụ thể<br /> (webpage) là [5]:<br />  PR(T1)<br /> <br /> PR( A)  (1  d )  d <br /> <br /> <br /> <br /> C (T1)<br /> <br />  ... <br /> <br /> PR(Tn) <br /> <br /> C (Tn) <br /> <br /> trong đó:<br /> PR(A): pagerank của trang A<br /> T1,…,Tn: tất cả các trang có liên kết đến trang A<br /> C(T1),…,C(Tn): tổng số liên kết ra ngoài (link outbound) của trang<br /> T1,…,Tn<br /> d: biến số có giá trị từ 0 đến 1 (Google sử dụng giá trị 0.85)<br /> Hiện nay, nhiều cá nhân/tổ chức sử dụng Google pagerank như là một<br /> thước đo giá trị nội dung, độ tin cậy của website. Vì vậy, thư viện cũng có thể<br /> dùng chỉ số này để đánh giá chất lượng website của mình. Trong môi trường ảo,<br /> các website có nội dung phù hợp, có giá trị với người dùng thì sẽ có chỉ số<br /> Google pagerank cao, có thứ hạng cao trong trang kết quả tìm kiếm của Google<br /> và website có thứ hạng cao luôn luôn thu hút được người truy cập.<br /> Alexa rank là công cụ được Amazon sử dụng để xếp hạng các website.<br /> Chỉ số Alexa rank là chỉ số đánh giá mức độ phổ biến của website. Thông qua<br /> việc thống kê hoạt động của người truy cập website, Alexa có thể đưa ra danh<br /> sách xếp hạng những website theo mức độ phổ biến và được nhiều người truy<br /> cập.<br /> Chỉ số thứ hạng của mỗi website được Alexa kết hợp đánh giá từ hai yếu<br /> tố là số webpage được người dùng xem (page views) và số người truy cập<br /> website (reach). Các số liệu thống kê của Alexa dựa trên những dữ liệu thu thập<br /> từ người dùng cài đặt Alexa toolbar. Với cách tính này thì chỉ số Alexa của một<br /> website sẽ phản ánh số lượng người truy cập vào website đó và số lượng các<br /> trang trên website đó được những người dùng này truy cập vào. Đây cũng chính<br /> là hai yếu tố cơ bản thể hiện mức độ phổ biến của website. Trong hoạt động<br /> quảng cáo trực tuyến của thư viện, Alexa rank có thể được sử dụng để đánh giá<br /> giá trị quảng cáo của website thư viện.<br />  Đánh giá từ người dùng tin<br /> Việc đánh giá hiệu quả quảng bá của website thư viện từ góc độ người<br /> dùng tin thường được dựa trên nội dung, cấu trúc/cách trình bày, khả năng định<br /> <br /> Thông tin & Thư viện Phía Nam<br /> <br /> Số 37/2014<br /> <br /> Nghiên cứu – Nghiệp vụ<br /> <br /> 23<br /> <br /> vị và truy cập, tính thân thiện/dễ sử dụng của giao diện người dùng, mức độ dễ<br /> tiếp cận của website/của thông tin quảng bá trên website,… sao cho thu hút sự<br /> chú ý của người truy cập vào website thư viện, kích thích sự quan tâm của họ đến<br /> các thông tin về sản phẩm, dịch vụ thông tin – thư viện trên website, thuyết phục<br /> họ sử dụng chúng.<br /> – Nội dung website thư viện: nội dung website được đánh giá dựa trên các<br /> tiêu chí:<br />  Tính đầy đủ: nội dung các chuyên mục thông tin trong website thư<br /> viện cần trình bày các thông tin về:<br />  Các nguồn tài nguyên thông tin: cung cấp các thông tin và/hoặc<br /> giúp người dùng tin truy cập đến các nguồn thông tin được cung<br /> cấp bởi thư viện và thông qua thư viện. Website phải trình bày<br /> được đặc trưng của nguồn tài nguyên thông tin nhằm mục đích thu<br /> hút, tạo ấn tượng đối với người dùng tin.<br />  Các sản phẩm, dịch vụ thông tin – thư viện: website phải cung cấp<br /> thông tin đầy đủ và chi tiết về các sản phẩm, dịch vụ của thư viện.<br />  Thông tin trợ giúp, hướng dẫn trực tuyến: cung cấp các thông tin<br /> hướng dẫn người dùng tin sử dụng các sản phẩm, dịch vụ thông tin<br /> – thư viện như cách tìm kiếm thông tin trên internet, hướng dẫn tra<br /> tìm tài liệu thư viện, tìm tin trên các cơ sở dữ liệu,…<br />  Thông tin chung: cung cấp các thông tin về thư viện hoặc liên quan<br /> đến thư viện như mô tả về các chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ<br /> chức, nguồn nhân lực, chính sách, kế hoạch và các dự án của thư<br /> viện, các thông báo, tin tức và sự kiện của thư viện,… giúp cho<br /> người dùng tin có nhận biết tổng quan về thư viện.<br />  Tính chính xác và sự thống nhất về nội dung thông tin: thông tin được<br /> trình bày trong website thư viện phải đúng đắn, xác thực và nội dung<br /> các chuyên mục phải thống nhất, không mâu thuẩn lẫn nhau.<br />  Tính cập nhật và kịp thời: thông tin trong website cần được cập nhật<br /> thường xuyên theo định kỳ phù hợp với mục đích sử dụng và vai trò<br /> của website.<br /> – Khả năng truy cập và định vị của website:<br />  Định vị website nhanh: người dùng tin ít khi nhớ được địa chỉ website,<br /> do đó những website có tên miền dễ phát âm, dễ nhớ, đơn giản nhưng<br /> vẫn thể hiện được lĩnh vực hoạt động hoặc loại hình của tổ chức luôn<br /> được đánh giá cao. Vì vậy, website thư viện cần cung cấp thông tin<br /> cho người duyệt web và cho các công cụ tìm kiếm dễ nhận dạng và tìm<br /> thấy nó trong môi trường internet. Website thư viện cũng cần có những<br /> dòng thông tin mô tả đặc trưng để người dùng tin dễ dàng tìm được<br /> website khi sử dụng công cụ tìm kiếm thông tin trong môi trường ảo.<br /> <br /> Thông tin & Thư viện Phía Nam<br /> <br /> Số 37/2014<br /> <br /> Nghiên cứu – Nghiệp vụ<br /> <br /> 24<br /> <br />  Truy cập nhanh nội dung: website thư viện cần có tốc độ trình duyệt<br /> nhanh, không bị nghẽn mạng hay gián đoạn khi có nhiều người truy<br /> cập trong cùng một lúc để người dùng dễ dàng tìm thấy những gì họ<br /> cần và cả những gì thư viện đang tiếp thị cho họ.<br />  Tương thích với nhiều trình duyệt: nhiều website khi xây dựng chỉ<br /> được kiểm tra thử với trình duyệt Internet Explorer nên chúng thường<br /> sẽ hiển thị không đúng khi người dùng sử dụng trình duyệt khác để<br /> truy cập. Do đó, đối với người dùng thì một website tương thích với<br /> nhiều trình duyệt phổ dụng như Internet Explorer, Firefox, Opera,… sẽ<br /> được đánh giá cao.<br />  Truy xuất thông tin, chia sẻ nội dung web theo tiêu chuẩn: khi website<br /> sử dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong việc kết nối và tích<br /> hợp dữ liệu thì người truy cập có thể khai thác, sử dụng dễ dàng.<br /> Người dùng luôn mong muốn truy cập website thuận lợi mà không phụ<br /> thuộc vào phần cứng hoặc phần mềm đặc biệt nào. Một website thư<br /> viện có khả năng truy cập tốt là website cho phép người dùng tiếp cận<br /> được thông tin trong website đó nhanh chóng, dễ dàng.<br />  Liên kết được cập nhật: các liên kết trên website phải được cập nhật<br /> thường xuyên.<br /> – Tính thân thiện, dễ sử dụng của cấu trúc website và giao diện người dùng:<br />  Thuận tiện cho các thao tác sử dụng: website cần có chức năng “tìm<br /> kiếm” và các thanh định hướng truy cập website (navigation bar) phải<br /> được đặt ở những vị trí rõ ràng, dễ thấy để người dùng không phải di<br /> chuyển lòng vòng từ trang này sang trang khác của website để tìm<br /> thông tin cần thiết.<br />  Cấu trúc chuyên mục thông tin chặt chẽ, cách viết rõ ràng.<br />  Thiết kế đẹp, bảng màu phù hợp: người truy cập dễ đọc thông tin hơn<br /> khi website sử dụng những màu sắc có độ tương phản so với nền màu<br /> của website.<br />  Phông chữ: website phải sử dụng bộ mã chuẩn để đảm bảo được tính<br /> tương thích trong quá trình duyệt web.<br /> – Tính tương tác:<br />  Địa chỉ liên lạc rõ ràng: website cần có những thông tin về địa chỉ, số<br /> điện thoại hoặc email để người truy cập có thể liên hệ khi cần.<br />  Thực hiện diễn đàn trao đổi: tiêu chí này được đánh giá bằng khả năng<br /> thực hiện các diễn đàn thảo luận trực tiếp hoặc diễn đàn hỏi đáp cho<br /> phép cán bộ thư viện và người dùng tin trao đổi thông tin trên website<br /> thư viện.<br />  Trao đổi liên kết: đây là tiêu chí đánh giá khả năng thực hiện kết nối<br /> website, trao đổi liên kết với website của các cơ quan, tổ chức khác.<br /> <br /> Thông tin & Thư viện Phía Nam<br /> <br /> Số 37/2014<br /> <br /> Nghiên cứu – Nghiệp vụ<br /> <br /> 25<br /> <br /> Tóm lại, việc đánh giá hiệu quả quảng bá qua website thư viện sẽ giúp thư<br /> viện hoàn thiện, nâng cao hiệu quả sử dụng website thư viện. Website thư viện<br /> không chỉ để cung cấp thông tin trực tuyến về các nguồn lực của thư viện, giúp<br /> người dùng tin truy cập tới các nguồn lực dạng số mà còn là công cụ quảng bá<br /> thư viện, cung cấp thông tin cho người dùng tin về các sản phẩm, dịch vụ thông<br /> tin – thư viện, xây dựng hình ảnh và các mối quan hệ với người dùng tin.<br /> Tài liệu tham khảo:<br /> 1. Bộ Khoa học và Công nghệ. Các tiêu chí cơ bản đánh giá trang thông tin<br /> điện tử trên mạng internet của các đơn vị trực thuộc Bộ Khoa học và Công<br /> nghệ (ban hành kèm theo Quyết định số 2444/QĐ-BKHCN ngày 05/11/2008<br /> của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ).<br /> 2. Davis John (2011). Đo lường tiếp thị : 103 công cụ đo lường thiết yếu cho<br /> các chuyên gia marketing, Nhà xuất bản Tổng hợp, Tp.Hồ Chí Minh.<br /> 3. Dinesh Gupta, Réjean Savard (2011). Marketing libraries in a Web 2.0<br /> World, De Gruyter Saur, Berlin ; New York.<br /> 4. Ninh Thị Kim Thoa, “Một vài nét về nội dung các website thư viện đại học<br /> trên địa bàn thành phố hồ Chí Minh”, Tạp chí Thư viện Việt Nam, Số 4(24).<br /> 5. Search Engine Optimization process // http://www.slideshare.net (truy cập<br /> ngày 04 tháng 05 năm 2014).<br /> <br /> Thông tin & Thư viện Phía Nam<br /> <br /> Số 37/2014<br /> <br />