Đánh giá kết quả đặt catheter ổ bụng để thẩm phân phúc mạc trong điều trị bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐẶT CATHETER Ổ BỤNG ĐỂ THẨM PHÂN PHÚC <br /> MẠC TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH NHÂN SUY THẬN MẠN  <br /> GIAI ĐOẠN CUỐI <br /> Trần Vinh* <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Đặt vấn đề và mục tiêu: Đánh giá kết quả thực hiện kỹ thuật đặt catheter lọc màng bụng trong điều trị <br /> BN suy thận mạn giai đoạn cuối tại khoa ngoại bệnh viện Bạch mai từ 2004 ‐2010. Lựa chọn kỹ thuật thích hợp <br /> với điều kiện hiện tại.  <br /> Đối  tượng:  Thời gian từ 13‐10‐2004 đến 14‐10‐2010 tại khoa ngoại bệnh viện Bạch mai chúng tôi thực <br /> hiện được 370 trường hợp là các BN với chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn IIIb; IV. Được tiến hành đặt catheter <br /> Tenckhoff ổ bụng. Phương pháp nghiên cứu: tiến cứu mô tả không đối chứng.  <br /> Kết quả: Kết quả sau mổ: Tỷ lệ BN theo dõi sau 5 năm đạt 86,76%. Theo phân loại: Tốt 218 BN (58,91%). <br /> Trung bình 19 BN (5,14%). Kém 133 BN (35,95%). Về lựa chọn kỹ thuật của phương pháp: Hoàn thiện kỹ <br /> thuật mổ mở để đặt catheter ổ bụng là một giải pháp hợp lý trong giai đoạn hiện nay. Có thể thực hiện được ở tất <br /> cả các bệnh viện có khoa ngoại tổng hợp. Không cần thiết phải cắt bỏ mạc nối lớn đối với cả hai kỹ thuật trên.  <br /> Kết  luận: Đây là một kỹ thuật đơn giản, an  toàn  và  hiệu  quả.  Góp  phần  đáng  kể  trong  vấn  đề  điều  trị <br /> những bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối. <br /> Từ khóa: thẩm phân phúc mạc, đặt catheter ổ bụng, suy thận mạn giai đoạn cuối <br /> <br /> ABSTRACT  <br /> EVALUATING THE RESULTS OF ABDOMINAL CATHETER FOR PERITONEAL DIALYSIS IN <br /> THE TREATMENT OF PATIENTS WITH END‐STAGE RENAL FAILURE <br /> Tran Vinh * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 ‐ Supplement of No 3 ‐ 2013: 147 ‐ 152 <br /> Introduction  and  objective:  Evaluating  the  results  of  abdominal  catheter  for  peritoneal  dialysis  in  the <br /> treatment of patients with end‐stage renal failure. Select appropriate techniques for current conditions  <br /> Patients  and  method:  from  10.13.2004  to  14.10.2010  at  Bach  Mai  hospital  surgery  we  performed  370 <br /> surgical patients with abdominal catheter placed diagnosed with chronic renal failure stage III, IV.  <br /> Results:  After  surgery:  percentage  of  patients  after  surgery  5‐year  follow‐up  86.76%.  The  classification: <br /> Good 218 patients (58.91%). On average 19 patients (5.14%). Least 133 patients. On the technical choices: open <br /> procedure is technically simple, less expensive and can perform surgery at all. No need to cut the omentum for <br /> open and laparoscopic procedures.  <br /> Conclusion: This is a technically simple, safe and effective. Can be done in the general surgical. Contribute <br /> significantly to the problems in treating patients with end‐stage renal failure. <br /> Keywords: peritoneal dialysis, abdominal catheter, end‐stage renal failure <br /> như  tại  Việt  nam.  Năm  1970  khi  Tenckhoff  đã <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> đưa ra một loại catheter lọc màng bụng để điều <br /> Suy thận mạn mắc phải là một loại bệnh có <br /> trị  cho  những  BN  suy  thận  mạn  tính  giai  đoạn <br /> tỷ lệ mắc ngày càng tăng cao trên thế giới cũng <br /> cuối.  Từ  đó  đến  nay  phương  pháp  này  ngày <br /> * Khoa ngoại bệnh viện Bạch Mai    <br /> Tác giả liên hệ: BS Trần Vinh  <br /> ĐT: 04.8686988 – 2301<br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu <br /> <br /> Email: tranvinhknbm@gmail.com<br /> <br /> 147<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> càng hoàn thiện, về kỹ thuật đặt catheter các tác <br /> giải đã áp dụng các kỹ thuật khác nhau như: mổ <br /> mở, mổ  nội soi,  có  cắt  mạc  nối  lớn  hoặc  không <br /> cắt mạc nối lớn, cố định mạc nối lớn vào thành <br /> bụng  vv,  nhưng  tỷ  lệ  biến  chứng  sau  mổ  còn <br /> gặp tỷ lệ cao. Xuất phát từ vấn đề đó chúng tôi <br /> tiến hành nghiên cứu đề tài với 2 mục tiêu sau: <br /> 1.  Đánh  giá  kết  quả  thực  hiện  kỹ  thuật  đặt <br /> catheter  lọc  màng  bụng  trong  điều  trị  BN  suy <br /> thận  mạn  giai  đoạn  cuối  tại  khoa  ngoại  bệnh <br /> viện Bạch mai từ 2004 ‐2010.  <br /> <br /> ‐  Rạch  da  dài  4‐5  cm  song  song  với  đường <br /> trắng giữa trên rốn, cách đường này 2‐3 cm, trên <br /> rốn  3‐4  cm.  Rạch  tổ  chức  dưới  da  theo  đường <br /> rạch da.  <br /> ‐  Cân  cơ  thẳng  rạch  theo  đường  ngang <br /> vuông góc với đường rạch da tương ứng. Tách <br /> cơ theo đường rạch da. Mở cân ngang bụng. Mở <br /> phúc mạc một lỗ nhỏ, hút dịch trong ổ bụng. <br /> <br /> 2. Lựa chọn kỹ thuật thích hợp với điều kiện <br /> hiện tại. <br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG ‐ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> Đối tượng nghiên cứu <br /> Thời  gian  từ  13‐10‐2004  đến  14‐10‐2010  tại <br /> khoa  ngoại  bệnh  viện  Bạch  mai  chúng  tôi  thực <br /> hiện  được  370  trường  hợp  là  các  BN  với  chẩn <br /> đoán suy thận mạn giai đoạn IIIb; IV. Được tiến <br /> hành đặt catheter Tenckhoff ổ bụng. <br /> <br /> Hình 1. Cố định cuff I <br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu và các bước tiến <br /> hành <br /> Phương pháp nghiên cứu <br /> Phương  pháp  nghiên  cứu  tiến  cứu  mô  tả <br /> không đối chứng. <br /> Xử lý số liệu  <br /> Các số liệu được xử lý theo phần mềm INFO <br /> 6.0 dùng trong y tế. <br /> Các bước tiến hành <br /> Tất cả các bệnh nhân được xếp lịch mổ phiên <br /> và  được  chuẩn  bị  theo  thường  quy.  Tất  cả  các <br /> BN  đều  được  đặt  catheter  Tenckhoff  đầu  cong <br /> dài 25‐30 cm có 2 cuff bằng Dacron và xử dụng <br /> dịch  lọc  của  công  ty  Baxter  loại  1,5%,  2,5%  và <br /> 4,25%  lọc  4  túi/  ngày  loại  2000ml/túi.  Theo  dõi <br /> sau mổ và đánh giá kết quả. <br /> Phương pháp phẫu thuật <br /> Phương  pháp  mổ  mở  đặt  catheter  có  cắt  một  phần <br /> mạc nối lớn <br /> Gây tê tại chỗ, gây tê ngoài màng cứng, hoặc <br /> gây mê nội khí quản. <br /> <br /> 148<br /> <br />  <br /> Hình 2. Tạo đường hầm cho catheter <br /> ‐  Kéo  mạc  nối  lớn  ra  ngoài,  cắt  bỏ  mạc  nối <br /> lớn tối đa. Đưa catheter vào trong ổ bụng xuống <br /> túi  cùng  Douglase.  Cố  định  cuff  I  bằng  cách <br /> khâu vòng kín phúc mạc quanh chân ống dẫn l‐<br /> ưu bằng chỉ Safil 3.0, cuff II đặt dưới lớp cân cơ <br /> ngoài,  sau  đó  đặt  cathetr  dưới  da  theo  một <br /> đường vòng cung xuống dưới một khoảng 5‐10 <br /> cm. Lỗ ra của catheter được đưa ra ở vị trí cách <br /> vết mổ 5‐6 cm và thấp hơn điểm cuối của vết mổ <br /> 5‐10  cm.  Trước  khi  đóng  vết  mổ  phải  kiểm  tra <br /> chắc chắn catheter không gập, dịch ra vào tốt và <br /> phải không có máu. <br /> ‐ Lắp đầu ngoại vi với hệ thống các túi đựng <br /> dịch lọc màng bụng, rửa ổ bụng bằng dung dịch <br /> 1,5% để kiểm tra sự vào ra của catheter với 2000 <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ml dịch có pha 1000 UI heparin. Lưu lại trong ổ <br /> bụng khoảng 200 ml dịch lọc.. <br /> <br /> 74)(9). Varela là 35,3 ±11,3(11), của Aydin, Dalgic là <br /> 34,3(2), Rui Maio là 46 (21‐81)(7). <br /> <br /> ‐ Đậy nắp vô khuẩn đầu ngoài ống dẫn lưu <br /> băng kín. <br /> <br /> Về thời gian lọc so sánh với các đơn vị khác <br /> tôi thấy thời gian lọc càng dài thì tỷ lệ bệnh nhân <br /> không tiếp tục lọc giảm đi. Han SH là tác giả có <br /> thông  báo  số  lượng  BN  khá  lớn  2301  trong  25 <br /> năm, số BN còn lọc sau 5 năm là 69,8%, sau 10 <br /> năm  là  51,8%(5).  Thời  gian  BN  còn  lọc  dài  nhất <br /> của chúng tôi đến nay là 73,03 tháng, sau 5 năm <br /> còn 86,76%.  <br /> <br /> ‐ Chăm sóc vết mổ, sau một tuần thì bắt đầu <br /> tiến hành lọc màng bụng thường qui. <br /> Phương pháp mổ mở đặt catheter không cắt mạc nối lớn  <br /> Các  bước  kỹ  thuật  tiến  hành  tương  tự  như <br /> trên chỉ duy nhất là không cắt mạc nối lớn. <br /> + Phương pháp đặt catheter có hỗ trợ của nội <br /> soi ổ bụng  <br /> ‐ Bệnh nhân đặt  tư  thế  nằm  ngửa,  đầu  cao. <br /> Gây mê nội khí quản. <br /> ‐ Mở một lỗ 5.0 mm dưới rốn để đặt camera, <br /> bơm  CO2  dưới  áp  lực  10‐14  mmHg,  quan  sát, <br /> đánh giá tình trạng ổ bụng. Đặt 1 trocar 10.0 mm <br /> ngang  rốn  trên  đường  giữa  đòn  trái  để  đưa <br /> cahteter  vào  ổ  bụng  và  đặt  đúng  túi  cùng <br /> Douglas  (dưới  sự  giám  sát  của  camera).  Đặt  1 <br /> trocar 5 mm trên xương mu, qua đó lấy sợi chỉ <br /> lin đã được buộc sẵn trước khi đưa catheter vào <br /> ổ bụng sau đó khâu cố định catheter vào thành <br /> bụng  trước.  Cuff  1  được  điều  chỉnh  nằm  giữa <br /> phúc mạc và cân ngang bụng, khâu cố định với <br /> phúc mạc bằng chỉ Safil 3.0. Dùng dùi cong tạo <br /> một  đường  hầm  dưới  da  theo  quy  trình  trên. <br /> Cuff II được cố định dưới da. <br /> <br /> KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN <br /> Đặc điểm của nhóm nghiên cứu  <br /> Thời  gian  từ  13‐10‐2004  đến  14‐10‐2010 <br /> chúng tôi thực hiện được 370 trường hợp, với tỷ <br /> lệ BN nam là 204, nữ 166. Tuổi trung bình là 43,6 <br /> trong đó nhỏ nhất là 6 tuổi, cao tuổi nhất là 80. <br /> Hiện  còn  đang  lọc  là  237  đạt  tỷ  lệ  64,05%.  Số <br /> bệnh  nhân  thôi  không  lọc  là  133  chiếm  35,95% <br /> với các lý do khác nhau. Về độ tuổi thì chúng tôi <br /> thấy tỷ lệ ở  độ  tuổi  30‐  60  gặp  khá  cao  252/370 <br /> chiếm  68,1%%.  So  với  các  tác  giả  khác  thì  tỷ  lệ <br /> tuổi  và  tỷ  lệ  nam  nữ  của  nhóm  nghiên  cứu <br /> không có khác biệt: Phạm Văn Bùi BV Bình Dân; <br /> Tuổi  trung  bình  là:  47,1  (nhỏ  nhất  24,  lớn  nhất <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu <br /> <br /> Các tai biến ngoại khoa  <br /> Viêm phúc mạc <br /> Viêm  phúc  mạc  là  một  biến  chứng  nặng  nề <br /> nhất,  là  mối  lo  ngại  của  các  nhà  thận  học. <br /> Nguyên  nhân  do  nhiễm  nấm  hoặc  vi  khuẩn  vì <br /> catheter  liên  thông  ổ  bụng  với  môi  trường  bên <br /> ngoài, mà  nguyên  nhân  chủ  yếu  do  bệnh  nhân <br /> không  tuân  thủ  chế  độ  đảm  bảo  vô  khuẩn  khi <br /> thực hiện quá trình lọc. Tỷ lệ của chúng tôi là 10‐<br /> 10.25%.  Khi  viêm  phúc  mạc  thì  BN  có  những <br /> biểu hiện sau: sốt, đau bụng, dịch sau lọc ra đục. <br /> Xét nghiệm cấy tế  bào  dịch  màng  bụng  có  trên <br /> 1000  BC/1ml,  3  BN  cấy  có  E.Coli,  1BN  có <br /> Klebshiella, 12 BN có Staphylococcus 16 BN âm <br /> tính. Không có trường hợp nào cấy máu dương <br /> tính. Các bệnh nhân vẫn được tiếp tục lọc màng <br /> bụng, và điều trị kết hợp kháng sinh TM, 3 BN <br /> có Coli chúng tôi cho tiến hành rửa ổ bụng bằng <br /> huyết thanh mặn 0,9% có pha kháng sinh, trong <br /> số  BN  bị  VPM  có  15  BN  chúng  tôi  phải  rút <br /> catheter  và  chuyển  TNT.  Theo  Phạm  Văn  Bùi <br /> cũng nhận định VPM thường gặp nhất, thường <br /> tái phát nhiều lần trên cùng một BN, chủ yếu do <br /> BN không tuân thủ đúng nguyên tắc vô khuẩn <br /> trong thao tác thay đổi dịch, tỷ  lệ  VPM  của  tác <br /> giả  là:  36,2%(9).  M  Burkart  với  n  =565  gặp  6% <br /> viêm phúc mạc, trong đó 19% có E.Coli, 15% là <br /> Staphylococcus  Một  vài  tác  giả  khác  có  thông <br /> báo về hiện tượng viêm phúc mạc do lao nhưng <br /> với tỷ lệ rất thấp như; B Cakir gặp 4,7%, Holley <br /> HP, Tucker CT. Chúng tôi chưa gặp trường hợp <br /> nào. Kalishian có báo cáo một trường hợp viêm <br /> phúc mạc do nấm Aspergillus(1). Chúng tôi gặp 4 <br /> trường hợp nhiễm nấm. <br /> <br /> 149<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013<br /> <br /> Nhiễm trùng chân catheter <br /> Tỷ lệ này của chúng tôi gặp 11,31‐16%, phải <br /> chuyển  bên  đặt  catheter  cho  1  BN  để  điều  trị <br /> nhiễm  trùng  chân  và  đường  hầm  của  catheter. <br /> Còn những trường hợp khác chỉ cần thay băng <br /> và kết hợp điều trị kháng sinh toàn thân, trong <br /> quá trình đó bệnh nhân vẫn được tiến hành lọc <br /> màng bụng. Phạm Văn Bùi cũng chỉ gặp 1/47(9). <br /> Tại viện nhi là 28,57%(4). Rui Mario 5/100 chiếm <br /> chỉ 2%(7). Các tác giả cũng nhận thấy rằng đối với <br /> các trường hợp nhiễm trùng chân catheter phần <br /> lớn chỉ cần  thay  băng,  điều  trị  kháng  sinh  toàn <br /> thân là đạt kết quả tốt, sau đó bệnh nhân lại có <br /> thể tiếp tục lọc màng bụng Chúng tôi cũng như <br /> các tác giả thấy: nhiễm trùng chân catheter hoặc <br /> đường  hầm  là  một  trong  những  nguyên  nhân <br /> gây nên VPM thứ phát.   <br /> Dò dịch ổ bụng tại chân catheter <br /> Chủ yếu là do lỗi kỹ thuật khi khâu cố định <br /> cuff  I  với  phúc  mạc  không  chắc  và  lỗi  khi  tạo <br /> đường  hầm  bằng  dùi  cong.  Chúng  tôi  gặp  1 <br /> trường  hợp  do  lỗi  kỹ  thuật  khi  dùi  vòng  vào <br /> trong ổ bụng rồi mới đưa đầu ngoài ra da. Hiện <br /> tượng rò dịch qua chân cuff I chúng tôi gặp 1,41‐<br /> 2%.  Phạm  Văn  Bùi  là:  4,3%,  tác  giả  cho  rằng <br /> nguyên  nhân  do  thực  hiện  thẩm  phâm  phúc <br /> mạc  quá  sớm  (01  ngày  sau  mổ)(9).  G  Del  Peso <br /> gặp 3,7% n=108)(5). Viện nhi thông báo 6/14 bị rò <br /> dịch quanh chân catheter(4). <br /> Tắc và di lệch vị trí catheter trong ổ bụng <br /> Tỷ lệ của chúng tôi là 5,41‐12.01%, thường <br /> là  tắc  đi  kèm  với  di  lệch  vị  trí.  Nguyên  nhân <br /> gây  ra  tắc  khác  nhau:  tắc  cơ  học  do  sự  di <br /> chuyển của đầu catheter không đúng vị trí, do <br /> sự chèn ép của các tạng lân cận, xoắn vặn ống <br /> bên  ngoài  catheter,  táo  bón  và  tắc  bên  trong <br /> lòng  catheter  do  nút  fibrin,  cục  máu  đông. <br /> Trong đó nguyên nhân chính là do mạc nối lớn <br /> cuộn  ôm  lấy  catheter,  khi  đó  có  hiên  tượng <br /> dịch  vào  thì  tốt  nhưng  dịch  ra  rất  chậm  hoặc <br /> tắc  hoàn  toàn,  như  van  một  chiều,  những <br /> trường hợp này chúng tôi tiến hành mở một lỗ <br /> dưới rốn lấy catheter ra khỏi ổ bụng, tiến hành <br /> cắt mạc nối lớn, bơm dưới áp lực để làm thông <br /> <br /> 150<br /> <br /> catheter.  Cục  fibrin  không  gây  tắc  hoàn  toàn <br /> được catheter vì đầu catheter rất nhiều lỗ bên, <br /> khi bị hiện tượng này thì dịch ra vào chậm, chỉ <br /> cần bơm rửa là thông tốt. Chúng tôi chỉ mổ để <br /> xử  lý hiện tượng tắc này sau khi  đã  cho  bệnh <br /> nhân thay đổi tư thế khi cho dịch vào, ra nhiều <br /> lần thất bại. Hoặc chụp XQ xác định vị trí của <br /> catheter nằm ở phía trên ổ bụng. <br /> Có 5 trường hợp chúng tôi gỡ dính qua nội <br /> soi ổ bụng, qua nội soi thường thấy mạc nối co <br /> kéo  catheter  lên  phía  trên  ổ  bụng.  Theo  chúng <br /> tôi, cũng như Stefano Santarelli: áp dụng nội soi <br /> ổ  bụng  can  thiệp  cho  những  trường  hợp  tắc <br /> catheter nhằm kéo dài sự lọc màng bụng là một <br /> giải pháp hữu ích(2). Theo Ram Gocal hiện tượng <br /> tắc  catheter  là  một  biến  chứng  có  thể  gặp  sớm <br /> nhất  chỉ  sau  2  tuần  lọc  màng  bụng  hoặc  có  thể <br /> liên  quan  đến  biến  chứng  của  viêm  phúc  mạc. <br /> Viện nhi thông báo 1/14(4). Phạm văn Bùi có tỷ lệ <br /> là 5/47 trong đó 4 do VPM, 1 do mạc nối quấn và <br /> đều  phải  rút  bỏ  cả  5(9).  Stefano  Santarelli  thông <br /> báo  trong  21  trường  hợp  tắc  catheter  phải  mổ <br /> nội soi lại thấy 12 trường hợp là mạc nối bọc đầu <br /> catheter, 5 trường hợp đầu catheter di lệch khỏi <br /> vị trí(10).  <br /> <br /> Chảy máu trong ổ bụng sau mổ <br /> Chúng tôi không gặp trường hợp nào kể cả <br /> ở  nhóm  có  cắt  bỏ  mạc  nối.  Những  trường  hợp <br /> ngay  sau  mổ  dịch  ổ  bụng  có  ra  dịch  hồng  thì <br /> chúng  tôi  tiến  hành  rửa  ổ  bụng  bằng  huyết <br /> thanh mặn 0,9% có pha thêm 5000UI heparin/lit, <br /> sau  2‐3  túi  rửa  liên  tục  cho  đến  khi  trong. <br /> Arnoud  Peppelenbosch  cũng  nhận  xét:  chảy <br /> máu  là  một  biến  chứng  sớm  sau  mổ,  nhưng  ít <br /> gặp, dịch hồng có thể hết trong một vài ngày sau <br /> mổ  (8). Đặc biệt ở bệnh nhân là phụ nữ thì phải <br /> chú  ý  thời  kỳ  kinh  nguyệt  nếu  không  sẽ  chẩn <br /> đoán  nhầm  với  chảy  máu  do  catheter  làm  tổn <br /> thương  thành  phần  nào  đó  trong  ổ  bụng.  Viện <br /> nhi thông báo 1/14 bị chảy máu ổ bụng(4). <br /> Đau bụng <br /> Đau  bụng  vùng  đáy  chậu  và  hậu  môn, <br /> bệnh nhân có cảm giác đau thường xuất hiện ở <br /> cuối giai đoạn ra dịch và hết khi quá trình trao <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu  <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 3 * 2013 <br /> đổi dịch chấm dứt và thường hết sau 1‐2 tuần <br /> sau lọc. Hiện tượng này gặp phần lớn ở những <br /> bệnh nhân bị táo bón nên sau khi thụt tháo và <br /> điều trị thuốc chống táo bón thì hết. Tỷ lệ này <br /> gặp  25%  trong  nhóm  nghiên  cứu.  Đinh  Thị <br /> Kim Dung là 30%(4).  <br /> <br /> Những biến chứng khác <br /> ‐  Tắc  ruột:  chúng  tôi  chưa  gặp  trường  hợp <br /> nào. Stefano gặp 1cas. Giãn ruột do dính Cakir B <br /> thông báo 3/42 BN (7,1%)(1,10). <br /> ‐  Thủng  ruột  là  một  biến  chứng  có  thể  gặp <br /> khi: đặt trocar đầu tiên vì phải đặt mù, do sự cọ <br /> sát của cathetẻ với thành ruột. Hoặc hiện tượng <br /> thiếu  máu  cục  bộ  của  thành  ruột  trên  cơ  địa <br /> những BN có tiền sử viêm loét. Chúng tôi chưa <br /> gặp trường hợp nào. Arnout gặp gần 1% khi mổ <br /> nội  soi.  B  Cakir  gặp  2/42  (4,7%)  trong  đó  1  BN <br /> thủng ruột non, 1 BN thủng đại tràng sigma(1). <br />  ‐Thoát  vị  vết  mổ,  thoát  vị  bẹn,  thoát  vị  cơ <br /> hoành: thường gặp ở bệnh nhân có thành bụng <br /> yếu trong khi đó dịch trong ổ bụng luôn làm cho <br /> áp lực ổ bụng tăng. Phạm Văn Bùi gặp 1/47(9). G <br /> Del Peso trong thời gian 5 năm có tới 12% thoát <br /> vị(3). Man Fai Lam gặp 19/743 BN(6). Cakir B gặp <br /> 5/42 (11,9%)(1). <br /> ‐ Tràn dịch màng phổi, màng tinh hoàn, sau <br /> phúc  mạc:  đây  cũng  là  những  tai  biến  thường <br /> gặp và bệnh nhân phải ngừng lọc một thời gian <br /> thì hiện tượng này hết. Chúng tôi gặp 15 BN có <br /> tràn  dịch  màng  tinh  hoàn.  Man  Fai  Lam  gặp <br /> 17/743  BN  tràn  dịch  màng  phổi(6),  G  Del  Peso <br /> gặp  5,6%  tràn  dịch  màng  phổi,  21,3%  tràn  dịch <br /> sau phúc mạc(3). <br /> ‐ Máu tụ trong ổ bụng và thành bụng: chúng <br /> tôi chỉ gặp 1 trường hợp tụ máu thành bụng, tụ <br /> máu  trong  ổ  bụng  chưa  gặp  trường  hợp  nào, <br /> nhưng các tác giả có thông báo B Cakir gặp 5/42 <br /> (11,9%)(1). <br /> ‐ Abscess sau phúc mạc, cơ đái chậu: chúng <br /> tôi chưa gặp trường hợp nào nhưng các tác giả <br /> có nói tới: Belma Cevik gặp 3 trường hợp, trong <br /> đó 1 ở vùng tiểu khung, 2 ở sau phúc mạc abcess <br /> cơ đái chậu trái. <br /> <br /> Chuyên Đề Thận ‐ Niệu <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ‐ Viêm tụy cấp thể không có nguyên nhân cơ <br /> giới, chúng tôi chưa gặp trường hợp nào nhưng <br /> có  tác  giả  thông  báo:  Ismail  Kirbas  gặp  2/42 <br /> trong đó 1 BN bị 5 lần, 1 BN khác bị 3 lần. <br /> ‐  Sốc  nhiễm  khuẩn:  đây  là  một  biến  chứng <br /> rất nặng có thể gây tử vong cho BN. Chúng tôi <br /> chưa gặp trường hợp nào, nhưng tác giả Cakir B <br /> thông báo gặp 2/5 trường hợp tử vong và 1 BN <br /> tử vong do suy hô hấp ngừng thở(1). <br /> <br /> KẾT LUẬN <br /> 1‐ Kết quả sau mổ: Tỷ lệ BN theo dõi sau 5 <br /> năm  đạt  86,76%.  Theo  phân  loại:  Tốt  218  BN <br /> (58,91%).  Trung  bình  19  BN  (5,14%).  Kém  133 <br /> BN (35,95%). <br /> 2‐  Về  lựa  chọn  kỹ  thuật  của  phương  pháp: <br /> Đây  là  một  kỹ  thuật  đơn  giản,  an  toàn  và  hiệu <br /> quả. Hoàn thiện kỹ thuật mổ mở một giải pháp <br /> hợp  lý  trong  giai  đoạn  hiện  nay.  Có  thể  thực <br /> hiện được ở tất cả các bệnh viện có khoa ngoại <br /> tổng  hợp.  Không  cần  thiết  phải  cắt  bỏ  mạc  nối <br /> lớn đối với cả hai kỹ thuật trên. <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO <br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Cakir B, Kirbas I, Cevik B (2008) Complications of continuous <br /> ambulatory  peritoneal  dialysis:  evaluation  with  CT,  Diagn <br /> Interv Radiol 14:212‐220. <br /> Dalgic  A,  Ersoy  E,  Anderson  ME,  Lewis  J,  Engin  A, <br /> DʹAlessandro  AM.  (2002).  A  Novel  Minimally  Invasive <br /> Technique  for  Insertion  of  Peritoneal  Dialysis  Catheter <br /> Surgical  Laparoscopy,  Endoscopy  Percutaneous  Techniques; <br /> Volume 12‐ Issue 4‐ pp 252‐254.  <br /> Del  Peso  G,  Bajo  MA,  Costero  O,  Hevia  C,  Gil  F,  Diaz  C, <br /> Aguilera  A,  and  Selgas  R  (2003)  Risk  factors  for  abdominal <br /> wal  complications  in  peritoneal  dialysis  patients;  Peritoneal <br /> Dialysis International, Vol 23, Issue 3, pp 249‐254. <br /> Đinh Thị Kim Dung, Trần Vinh (2006), Bước đầu áp dụng và <br /> đánh giá hiệu quả của lọc màng bụng liên tục ngoại trú sau 3 <br /> tháng điều trị ở bệnh nhân suy thận mạn tính giai đoạn cuối, <br /> Y học lâm sàng số 5; tr 42‐47.  <br /> Henderson  S  (2009),  Safety  and  efficacy  of  percutaneous <br /> insertion  of  peritoneal  dialysis  catheter  under  sedation  and <br /> local  anaesthetic;  Oxford  Journals  Nephrology  Dialysis <br /> Transplantation, Volume 24(11), pp 3499‐3504.  <br /> Lam MF, Lo WK (2009) Retropeeitoneal leakage as a cause of <br /> acute  ultrafiltration  failure:  its  associated  risk  factors  in <br /> peritoneal dialysis 29(5): 542‐547. <br /> Maio  R,  Figueiredo  N,  and  Costa  P  (2008).  Laparascopic <br /> placement  of  tenckhoff  catheters  for  peritoneal  dialysis:  A <br /> safe,  effective,  and  reproducible  procedure,  Vol  28,  pp  170‐<br /> 173. <br /> Peppelenbosch  A,  van  Kuijk  WHM,  Bouvy  ND,  van  der <br /> Sande  FM  and  Tordoir  JHM  (2008),  Peritoneal  dialysis <br /> <br /> 151<br /> <br />