Đánh giá tình trạng nhiễm xoắn khuẩn giang mai trên người hiến máu bằng kỹ thuật INNO-LIA tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày xác định tỷ lệ dương tính giang mai trên người hiến máu bằng phương pháp huyết thanh học và phương pháp INNO-LIA. Từ đó, khảo sát mối liên quan giữa tỷ lệ nhiễm xoắn khuẩn giang mai với một số yếu tố dịch tễ: giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp và người hiến máu lặp lại tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá tình trạng nhiễm xoắn khuẩn giang mai trên người hiến máu bằng kỹ thuật INNO-LIA tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học

TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG NHIỄM XOẮN KHUẨN GIANG MAI TRÊN NGƯỜI HIẾN MÁU BẰNG KỸ THUẬT INNO-LIA TẠI BỆNH VIỆN TRUYỀN MÁU HUYẾT HỌC Trần Thị Trang1, Trần Thị Thanh Thảo1, Nguyễn Thanh Sơn1, Trần Hồ Trúc Quỳnh1, Phù Chí Dũng1 TÓM TẮT 4 nguyện giai đoạn 1-6/2021 bằng phương pháp Đặt vấn đề: Tại Bệnh viện Truyền máu huyết thanh học. Sau đó, mẫu máu dương tính Huyết Học, theo quy định của thông tư với phương pháp huyết thanh học được thực hiện 26/2013/TT-BYT của bộ y tế, tất cả các sản xét nghiệm INNO-LIA. Chẩn đoán nhiễm giang phẩm máu trước khi sử dụng đều được xét mai khi người hiến có kết quả dương tính bằng nghiệm giang mai bằng kỹ thuật ELISA/ CMIA/ cả 2 phương pháp được thống kê bằng phần mềm ECLIA giúp làm giảm nguy cơ lây nhiễm giang STATA để xác định mối liên quan giữa tỷ lệ mai cho người nhận. Tuy nhiên, theo hướng dẫn nhiễm giang mai với một số yếu tố dịch tễ. Kết chẩn đoán và điều trị bệnh giang mai của Bộ Y quả: Tỷ lệ dương tính giang mai với phương Tế, những xét nghiệm này không phân biệt được pháp huyết thanh học là 0,26% (n=244). Thực kháng nguyên trong bệnh giang mai và các bệnh hiện xét nghiệm INNO-LIA trên 244 mẫu máu do xoắn khuẩn khác gây nên (ví dụ: bệnh ghẻ dương tính phát hiện 171 trường hợp dương tính cóc). Sau khi điều trị đúng, xét nghiệm đặc hiệu (70,09%), 55 trường hợp không xác định vẫn dương tính kéo dài suốt đời (85%), do tồn tại (22,54%) và 18 trường hợp âm tính (7,37%). Tỷ kháng thể gây kết quả dương tính giả. Do vậy, lệ nhiễm giang mai ở nam (0,3%) cao hơn nữ cần có một phương pháp đặc hiệu hơn để thực (0,06%). Tỷ lệ nhiễm ở nhóm “≤30 tuổi” là hiện khẳng định giang mai. Mục tiêu: Xác định 0,18%, nhóm “31-50 tuổi” là 0,14% và nhóm tỷ lệ dương tính giang mai trên người hiến máu “≥50 tuổi” là 0,36%. Tỷ lệ nhiễm ở người mới và bằng phương pháp huyết thanh học và phương người hiến lặp lại là 0,4% và 0,08%. Tỷ lệ nhiễm pháp INNO-LIA. Từ đó, khảo sát mối liên quan giang mai ở nhóm “kinh doanh và dịch vụ giữa tỷ lệ nhiễm xoắn khuẩn giang mai với một thương mại” là cao nhất. Kết luận: Xét nghiệm số yếu tố dịch tễ: giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp INNO-LIA giúp xác định 18 trường hợp không và người hiến máu lặp lại tại Bệnh viện Truyền nhiễm giang mai mà trước đó có kết quả dương máu Huyết học. Đối tượng và phương pháp: tính. Nhờ vậy mà đem lại sự an tâm cho những Thực hiện sàng lọc 94014 người hiến máu tình người này, để họ sống và làm việc vui vẻ tích cực hơn và thuận lợi hơn cho bác sĩ trong việc tư vấn và trả kết quả cho bệnh nhân 1 Bệnh viện Truyền máu Huyết học Từ khóa: Syphilis, người hiến máu, inno-lia, Chịu trách nhiệm chính: Trần Thị Thanh Thảo tỷ lệ. ĐT: 0985585566 Email: thaotrantp@gmail.com SUMMARY Ngày nhận bài: 01/8/2023 PREVALENCE AND INCIDENCE OF Ngày phản biện khoa học: 25/8/2023 SYPHILIS AMONG BLOOD DONORS Ngày duyệt bài: 29/9/2023 27
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU BY INNO-LIA TESTING AT BOOD 50” was 0,14% and group “≥50” was 0,36%. TRANSFUSION HEMATOLOGY Ratio in new and repeat donors were 0.4% and HOSPITAL 0.08%, respectively. Ratio in group “Commercial Background: According to Circle service and business” was highest. Conclusion: 26/2013/TT-BYT, all blood products must be Using confirmatory by Inno-Lia define 18 tested Syphilis by method ELISA/CMIA/ECLIA negative cases on Syphilis which its results were for decreasing danger for blood receivers. positive. These results brings the peaceful to the However, according to instructions about donors and their family. The donor lives become diagnose and treatment Syphilis from the happy and more positive. It also help doctors on Ministry of Health, this testing cannot distinguish consultant and confident to give the result to antigen on Syphilis or other spirochetes donors. (example: yaws). After right treatment time, Keywords: Syphilis, blood donors, Inno-lia, specificity testing is still positive in his/her life prevalence. (85%), existing false positive results. Therefore, there should be needed effective method for I. ĐẶT VẤN ĐỀ Syphilis confirmation. Objectives: Prevalence Bệnh Giang mai gây ra bởi xoắn khuẩn and Incidence of Syphilis among Volunteer Gram âm nội bào Treponema pallidum (T. Donors by serology methods and confirmatory pallidum) phân loài pallidum. Bệnh giang test Inno-Lia. From these methods, doing the mai chủ yếu lây lan qua đường tình dục, relationship between Syphilis and nhưng cũng có thể truyền từ mẹ sang con epidemiological factors such as gender, ages, job trong quá trình mang thai hoặc sinh nở. Các and repeated donor in Blood Transfusion and trường hợp nhiễm giang mai thông qua sản Hematology Hospital. Materials and method: phẩm máu, hiến tạng và phơi nhiễm nghề 94014 donors were screened using serological nghiệp cũng được ghi nhận (1). Trường hợp tests (ELISA, Chemiluminescent micropaticle đầu tiên của bệnh giang mai lây truyền qua immunoassay “CMIA” or đường truyền máu được báo cáo vào năm electrochemiluminescence immunoassay 1915. Đến năm 1941, 138 trường hợp đã “ECLIA”), from January to June 2021 at Blood được báo cáo. Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới Transfusion Hematology Hospital. With Positive (WHO) năm 2015, có khoảng 45,4 triệu sample results in serology were be tested by người nhiễm giang mai trên thế giới ở độ Inno-Lia. The positive results, were recorded by tuổi từ 15 - 49, ước tính mỗi năm có 6 triệu both methods, which used STATA software to ca nhiễm mới. Bệnh giang mai không được identify the relationship between Syphilis and điều trị có thể dẫn đến các biến chứng some of epidemiological factors. Results: The nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng và ratio of positive sample of Syphilis on serology is có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm và lây 0.26% (n=244). When using 244 positive sample truyền HIV (khoảng 107.000 người chết by Inno-Lia appear 171 positive cases (70,09%), trong năm 2015 do giang mai gây ra). 55% cases were indeterminate (22,54%) and 18 Ở các ngân hàng máu khác trên thế giới, negative cases (7,37%). Ratio of positive cases việc sàng lọc giang mai cũng được khuyến was male (0,3%), is higher than female (0,06%). cáo, tùy điều kiện và chiến lược của các quốc Ratio in group of “≤ 30” was 0,18%, group “31- gia này, mà họ sử dụng các lưu đồ xét 28
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 nghiệm sàng lọc giang mai khác nhau. Trong Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả một nghiên cứu của Seungjun Lee và cộng sự cắt ngang, hồi cứu (2) cho thấy cả hai kỹ thuật đặc hiệu hay Tiêu chuẩn chọn: Người hiến máu tình không đặc hiệu đều có tỷ lệ dương tính giả nguyện đủ tiêu chuẩn hiến máu theo thông tư cao. Do đó, họ đã phải sử dụng thêm một kỹ 26/2013/TT-BYT(3) Tiêu chuẩn loại trừ: (không có) thuật khẳng định giang mai để thực hiện Cỡ mẫu: 94.014 người thống kê được từ thêm trên người hiến máu dương tính. phần mềm LabConn-BloodBank) trong thời Tại Bệnh viện Truyền máu Huyết Học, gian 01/2021 - 06/2021 theo quy định của thông tư 26 (3), tất cả các Phương pháp tiến hành: Mẫu máu sản phẩm máu trước khi sử dụng đều được người hiến được thực hiện xét nghiệm sàng xét nghiệm giang mai bằng kỹ thuật ELISA/ lọc Syphilis bằng phương pháp huyết thanh CMIA/ ECLIA giúp làm giảm nguy cơ lây học (kỹ thuật Elisa trên hệ thống ETIMAX, nhiễm giang mai cho người nhận. Tuy nhiên, hoặc điện hóa phát quang trên hệ thống theo hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh Cobas E801, hoặc kỹ thuật hóa phát quang giang mai của Bộ Y Tế (4), những xét nghiệm trên hệ thống Alinity). này không phân biệt được kháng thể tạo ra Mẫu dương tính hoặc nghi ngờ với xét do bệnh giang mai hay do xoắn khuẩn khác nghiệm sàng lọc được thực hiện xét nghiệm gây nên (ví dụ: bệnh ghẻ cóc). Sau khi điều Inno-lia trên hệ thống Tengio. trị đúng, xét nghiệm đặc hiệu vẫn dương tính - Chẩn đoán không mắc giang mai: Nếu kéo dài suốt đời (85%), từ đó tồn tại nhiều mọi vạch kháng nguyên xoắn khuẩn giang mai đều có mức độ phản ứng âm tính, hoặc kết quả dương tính giả. Do vậy, chúng tôi chỉ có một vạch kháng nguyên xoắn khuẩn tiến hành nghiên cứu với mục tiêu: Xác định giang mai có mức độ phản ứng ±. tỷ lệ dương tính giang mai trên người hiến - Chẩn đoán xác định giang mai: Nếu có máu bằng phương pháp huyết thanh học và hai vạch kháng nguyên xoắn khuẩn giang phương pháp INNO-LIA. Từ đó, khảo sát mai hoặc nhiều hơn có mức độ phản ứng ít mối liên quan giữa tỷ lệ nhiễm xoắn khuẩn nhất là ± hoặc cao hơn. giang mai với một số yếu tố dịch tễ: giới Sử dụng phân phối Chi bình phương của tính, độ tuổi, nghề nghiệp và người hiến máu phần mềm STATA để khảo sát mối liên quan lặp lại tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học. giữa tỷ lệ nhiễm giang mai và một số yếu tố dịch tễ (giới tính, độ tuổi, số lần hiến máu và nghề nghiệp). II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Biến số 1: tỷ lệ nhiễm giang mai 2.1. Đối tượng nghiên cứu - Biến số 2: giới tính (nam, nữ), tuổi (18- Người hiến máu tình nguyện tại Trung 30, 31-50, trên 50 tuổi), số lần hiến máu, Tâm Hiến Máu Nhân Đạo và người hiến máu nghề nghiệp tình nguyện tại Bệnh Viện Truyền Máu Giá trị P < 0,05 là có ý nghĩa thống kê Huyết Học từ tháng 01/2021 đến tháng Y đức: Căn cứ Quyết định số: 2336/QĐ- 06/2021. TMHH ngày 01/08/2022 của Hội đồng 2.2. Phương pháp nghiên cứu nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học 29
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Đặc điểm người hiến máu Thực hiện nghiên cứu trên 94014 người hiến máu giai đoạn từ tháng 1-6/2021, chúng tôi ghi nhận đặc điểm người hiến máu như bảng 1 Bảng 1. Đặc tính mẫu nghiên cứu Đặc tính Số lượng Tỷ lệ (%) Giới Nam 47616 50,65 Nữ 46398 49,53 Tuổi ≤ 30 tuổi 47787 50,83 31-50 tuổi 38086 40,51 Trên 50 tuổi 8141 8,66 Số lần hiến máu Người mới 29353 31,22 Hiến máu lặp lại 64661 68,78 Nghề nghiệp Ngành Y 2583 2,75 Thương gia và dịch vụ thương mại 4184 4,45 Nhân viên chính phủ 2784 2,96 Nhân viên 20840 22,16 Sinh viên 21289 22,64 Công nhân 4999 5,32 Nội trợ 2408 2,56 Khác 34927 37,16 Tổng cộng 94014 100 Đối với yếu tố giới tính: Trong 6 tháng Trong nghiên cứu này, số người mới hiến đầu năm 2021, tổng số người hiến máu tình máu lần đầu (31,22%) thấp hơn số người nguyện nam và tình nguyện nữ xấp xỉ bằng hiến máu lặp lại (68,78%) là 2,2 lần. nhau, số người nam chỉ cao hơn số người nữ Đối với yếu tố nghề nghiệp: Sinh viên 1,02 lần. chiếm tỷ lệ cao nhất (22,64%), đứng thứ hai Đối với yếu tố nhóm tuổi: nhóm tuổi hiến là nhân viên các ngành nghề (22,16%). Còn máu nhiều nhất là nhóm tuổi trẻ “≤ 30 tuổi”, lại những ngành nghề khác như ngành Y, chiếm 50,83%, cao hơn gấp 1,25 lần so với nhân viên chính phủ, công nhân, nội trợ và nhóm “31 – 50 tuổi”; và gấp 5,87 lần so với những ngành nghề khác chiếm tỷ lệ thấp nhóm tuổi trên 50 tuổi. hơn. 3.2. Tỷ lệ dương tính với xoắn khuẩn giang mai 30
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 PP huyết thanh học Sau khi thực hiện xét nghiệm INNO-LIA, Thực hiện sàng lọc 94014 người hiến có 55 trường hợp không xác định, do đó máu tình nguyện giai đoạn 6 tháng đầu năm chúng tôi loại bỏ 55 trường hợp này ra khỏi 2021,ghi nhận 244 trường hợp dương tính tổng dân số nghiên cứu. Như vậy, nghiên cứu với phương pháp huyết thanh học, chiếm tỷ ghi nhận tỷ lệ nhiễm giang mai thực sự là lệ 0,26%. 0,18%, tỷ lệ không nhiễm giang mai là PP INNO-LIA 99,82%. Thực hiện xét nghiệm INNO-LIA trên 3.3. Mối liên quan giữa tỷ lệ nhiễm 244 trường hợp dương tính với phương pháp giang mai với một số yếu tố dịch tễ huyết thanh học. Phát hiện 171 (70,09%) Thực hiện thống kê mối liên quan giữa tỷ trường hợp dương tính, 55 (22,54%) trường lệ nhiễm giang mai với một số yếu tố dịch tễ. hợp không xác định, cần phải theo dõi thêm Kết quả được trình bày trong bảng 2. trên người hiến máu và 18 (7,37%) trường hợp âm tính với phương pháp INNO-LIA. Bảng 2. Mối liên quan giữa tỷ lệ dương tính với một số yếu tố dịch tễ Dương tính Âm tính Yếu tố P N (%) N (%) Giới tính Nam 142 (0,3%) 47453 (99,7%) < 0,05 Nữ 29 (0,06%) 46335 (99,94%) Nhóm tuổi ≤ 30 tuổi 87 (0,18%) 47666 (99,82%) 31-50 tuổi 55 (0,14%) 38016 (99,86%) < 0,05 > 50 tuổi 29 (0,36%) 8106 (99,64%) Đối tượng hiến máu Người mới (1 lần) 118 (0,4%) 29204 (99,6%) < 0,05 Hiến máu lặp lại 53 (0,08%) 64584 (99,92%) Nghề nghiệp Ngành Y 2 (0,08%) 2579 (99,92%) Kinh doanh và dịch vụ thương mại 17 (0,41%) 4163 (99,59%) Nhân viên chính phủ 2 (0,07%) 2780 (99,93%) Nhân viên 62 (0,3%) 20766 (99,7%) Sinh viên 25 (0,12%) 21248 (99,88%) < 0,05 Công nhân 6 (0,12%) 4989 (99,88%) Nội trợ 4 (0,17%) 2401 (99,81%) Khác 53 (0,15%) 34862 (99,85%) Tổng cộng 171 (0,18%) 93788 ( 99,82%) 31
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU Nhận xét: nhóm tuổi có sức khỏe tốt, đáp ứng hầu hết Giới tính: Tỷ lệ nhiễm giang mai ở nam các tiêu chí lựa chọn để hiến máu so với các (chiếm 0,3%) cao hơn ở nữ (0,06%) và cao nhóm tuổi khác. Ngoài ra, thực tế Việt Nam gấp 5 lần. Sự khác biệt này có ý nghĩa về mặt là một trong những quốc gia đang phát triển, thống kê (p < 0,05) người trẻ tuổi chiếm tỷ lệ lớn nhất trong dân Độ tuổi hiến máu: Tỷ lệ nhiễm giang mai số, bên cạnh đó thành Phố Hồ Chí Minh ở nhóm tuổi trên 50 tuổi là cao nhất (chiếm cũng là nơi tập trung nhiều trường Đại Học, 0,36%). Tỷ lệ nhiễm giang mai thấp nhất là ở công ty và nhà máy nhất cả nước và do đó nhóm tuổi “31-50” (0,14%). Sự khác biệt này cũng có nhiều bạn trẻ tập trung tại đây và sẵn có ý nghĩa về mặt thống kê (p < 0,05) sàng hiến máu tình nguyện. Đối tượng hiến máu: Tỷ lệ nhiễm giang Trong nghiên cứu này, Người hiến máu mai ở người hiến máu lần đầu là 0,4% cao lặp lại chiếm tỷ lệ cao hơn người hiến máu hơn gấp 2,22 lần so với người hiến máu lặp lần đầu (bảng 1), chiếm 68,78% trên tổng số lại (0,18%). Sự khác biệt này có ý nghĩa về người hiến. Điều này phù hợp với tiêu chuẩn mặt thống kê (p < 0,05) lựa chọn người hiến máu mà Tổ chức Y Tế Nghề nghiệp: Tỷ lệ nhiễm giang mai cao Thế Giới (WHO) khuyến cáo: Người hiến nhất là ở nhóm kinh doanh và dịch vụ thương máu được chọn lọc rất kỹ theo tiêu chuẩn của mại (0,41%), tỷ lệ nhiễm cao thứ hai là nhóm ngân hàng máu.Việc hiến máu lặp lại là yếu nhân viên, chiếm tỷ lệ 0,3%. Ở những người tố chính đảm bảo các thông tin về lịch sử làm ngành Y và nhân viên chính phủ thì có người hiến máu, từ đó phát hiện các mối tỷ lệ nhiễm giang mai thấp nhất (0,08% và nguy tiềm ẩn gây ảnh hưởng đến chất lượng 0,07%). Sự khác biệt này có ý nghĩa về mặt sản phẩm máu (5) . Điều này còn có ý nghĩa thống kê (p < 0,05) rất quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng máu ổn định. Tại Bệnh viện Truyền máu IV. BÀN LUẬN Huyết học TP. Hồ Chí Minh, ngân hàng máu 4.1. Đặc điểm chung của người hiến đang cố gắng vận động để tăng tỷ lệ người máu hiến máu lặp lại nhằm đảm bảo nguồn máu Trong nghiên cứu này, người hiến máu ổn định, cũng như đạt tiêu chuẩn GMP nam và người hiến máu nữ (bảng 1) có tỷ lệ (Good Manufacturing Practice) để xuất huyết gần tương đương nhau. Số người hiến náu nữ tương và nhập lại các chế phẩm máu chiết chỉ thấp hơn 0,02 lần so với nam giới. Điều tách từ huyết tương. này có thể được giải thích bởi vì nữ giới phụ Cũng trong nghiên cứu này, đối với yếu thuộc vào một số tình trạng sinh lý của phụ tố nghề nghiệp thì sinh viên chiếm tỷ lệ cao nữ như kinh nguyệt, mang thai và cho con nhất (22,64%). Điều này hoàn toàn phù hợp bú, điều này đã hạn chế phụ nữ tạm thời hiến với lực lượng hiến máu chủ yếu là giới trẻ. máu. 4.2. Tỷ lệ dương tính giang mai Trong nghiên cứu này, nhóm tuổi từ “≤ Tỷ lệ sàng lọc giang mai dương tính 30” tuổi đư ợc đại diện nhiều nhất chiếm trong nghiên cứu là 0,26%. Tuy nhiên, sau 50,83% tổng số người đến hiến máu (bảng khi thực hiện xét nghiệm INNO-LIA trên 1). Điều này chỉ ra rằng lực lượng hiến máu 244 mẫu máu dương tính, chúng tôi ghi nhận chủ yếu của bệnh viện là giới trẻ. Đây là có 171 (70,09%) trường hợp dương tính, 55 32
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 (22,54%) trường hợp không xác định và 18 như nghiên cứu của Đoàn Thành và cộng sự (7,37%) trường hợp âm tính đối với xét (7) năm 2020 tại ngân hàng máu ở Huế là nghiệm INNO-LIA (nghĩa là dương tính giả 0,1%, nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh khi thực hiện xét nghiệm sàng lọc). Dung và cộng sự (8) năm 2020 tại ngân hàng Xét nghiệm huyết thanh học đã góp phần máu của Viện Huyết học Truyền máu Trung đáng kể trong việc hạn chế sự lây lan của ương là 0,074%. Điều này có thể giải thích là bệnh giang mai. Tuy nhiên, xét nghiệm sàng do phương pháp xét nghiệm sàng lọc giang lọc mà nghiên cứu sử dụng là xét nghiệm mai ở mỗi ngân hàng máu khác nhau nên độ treponemal (ELISA, Hóa phát quang và điện nhạy xét nghiệm cũng khác nhau. Do đó, tỷ hóa phát quang). Đây là những xét nghiệm lệ nhiễm mà mỗi ngân hàng máu báo cáo giang mai phát hiện các kháng thể kháng cũng khác. TpN47, TpN17 và TpN15. Do đó, sẽ có khả Mặt khác, khi so sánh với các quốc gia năng mẫu máu bệnh nhân bị dương tính giả. khác trên thế giới, kết quả nghiên cứu có tỷ Theo như nghiên cứu của Sam (6) dương tính lệ nhiễm giang mai ở mức trung bình, tức là giả cũng có thể xảy ra ở người già, các bệnh thấp hơn các nước ở Châu Phi nhưng lại cao nhiễm trùng cấp tính (như sốt rét, viêm gan hơn so với các nước Châu Âu. Điển hình là truyền nhiễm, xơ gan, mụn rộp sinh dục và nghiên cứu của Drago (9) năm 2014 ở Ý, tỷ lệ những bệnh khác), tiêm ngừa, bệnh tự miễn, nhiễm giang mai là 0,031%. Nghiên cứu của nghiện ma túy (ở khoảng 25% người nghiện Henshow Uchechi O (10) và Zerihun Ataro (11) ma túy) và các bệnh liên quan đến tình trạng năm 2018 ghi nhận kết quả lần lượt là 3,6% tăng globulin huyết như bệnh phong. Chính và 0,44%. vì vậy, để khẳng định bệnh nhân có thực sự 4.3. Mối liên quan giữa tỷ lệ dương nhiễm giang mai hay không cần phải có một tính và một số yếu tố dịch tễ xét nghiệm khác đặc hiệu hơn để xét nghiệm Giới tính: lại những mẫu dương tính. Đối với hầu hết các bệnh lây truyền qua Xét nghiệm INNO-LIA là phương pháp đường tình dục, tỷ lệ mắc bệnh cụ thể theo có hiệu quả cao trong trường hợp khẳng định độ tuổi nói chung ở nam giới cao hơn so với bệnh giang mai. Đây là phương pháp xác nữ giới. Điều này cũng đã được quan sát thấy nhận đa tham số, tối ưu hóa sự hiện diện của trong nghiên cứu của chúng tôi. Tỷ lệ chung các kháng thể đặc hiệu đối với kháng nguyên ở nam giới là 142/47616 (0,30%) trong khi ở trong huyết thanh và huyết tương. Tuy nhiên, nữ là 29/46398 (0,06%) (bảng 2). Điều này có 55 trường hợp có kết quả không xác định. phù hợp với tỷ lệ nhiễm HIV ở những người Những trường hợp này có thể phản ánh mức hiến máu. Kết quả khác biệt này tương tự độ nhạy cảm cao của xét nghiệm INNO-LIA. với kết quả của nghiên cứu được thực hiện Do đó, cần phải theo dõi tiếp trên bệnh nhân bởi Zerihun Ataro và cộng sự (2018) tại sau 2 tháng để có thể khẳng định tình trạng Ethiopia (11), tỷ lệ nhiễm ở nam là cao 25 nhiễm hay không nhiễm của người hiến máu. (0,46%) khi so sánh với nữ, 3 (0,32%). Như vậy, tỷ lệ nhiễm giang mai trong Nghiên cứu của Henshaw Uchechi và cộng nghiên cứu là 0,18%. So sánh kết quả này sự (10) báo cáo tỷ lệ nhiễm ở nam là 3,2% và với các nghiên cứu khác trong nước chúng không có trường hợp nào dương tính ở nữ. tôi nhận thấy tỷ lệ này cao hơn. Chẳng hạn Điều này có thể giải thích là do con đường 33
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU lây nhiễm chủ yếu của giang mai là con cao nhất là 25-32 tuổi chiếm tỷ lệ 0,63%. đường quan hệ tình dục không an toàn, đặc Tuy nhiên, kết quả này lại không có ý nghĩa biệt là quan hệ đồng giới hoặc quan hệ với về mặt thống kê. gái mại dâm (12). Đối tượng hiến máu: Sự khác biệt về tỷ lệ nhiễm giang mai ở Trong nghiên cứu này, tỷ lệ nhiễm giang hai giới có ý nghĩa thống kê cho thấy giới là mai ở người hiến máu lần đầu (0,4%) cao một yếu tố quyết định việc mắc bệnh. hơn gấp 5 lần so với người hiến máu lặp lại Độ tuổi hiến máu: (0,08%) (bảng 2). Kết quả này tương tự với Trong nghiên cứu này, chúng tôi nhận nghiên cứu của Nguyễn Thị Thanh Dung và thấy tỷ lệ nhiễm giang mai ở các nhóm tuổi cộng sự (8) cũng như nghiên cứu của Đoàn có sự khác biệt, nhóm tuổi già có tỷ lệ nhiễm Thành (7). Điều này có thể được giải thích do giang mai cao nhất (0,36%), cao hơn gấp những người hiến máu lặp lại là những người 2,57 lần so với nhóm tuổi trung niên được kiểm soát chặt chẽ và có tiểu sử hiến (0,14%), và gấp 2 lần so với nhóm tuổi trẻ máu nhiều lần trước đó là âm tính với tất cả (0,18%) (bảng 2). Điều này có thể được giải các bệnh lây nhiễm qua đường truyền máu. thích là do một trong các nguyên nhân sau: Do đó, sự quản lí tốt thông tin của người hiến thứ nhất người lớn tuổi thì có những quan máu và chất lượng của phương pháp sàng lọc niệm sai lầm cũng như những hạn chế kiến các tác nhân lây nhiễm qua đường truyền thức về bệnh giang mai và các bệnh lây máu cũng góp phần rất lớn trong việc sàng truyền qua đường tình dục khác để có thể tự lọc người hiến máu đủ điều kiện hiến máu để dùng phương pháp bảo vệ mình. Thứ hai, cung cấp những túi máu an toàn cho người người lớn tuổi phần lớn bị bỏ bê, thậm chí bệnh. không quan tâm đến các dịch vụ chăm sóc Nghề nghiệp: sức khỏe tình dục nên thường bỏ qua các xét Tỷ lệ nhiễm giang mai ở các nhóm ngành nghiệm và phòng ngừa. Thứ ba, thời gian ủ nghề khác nhau thì khác nhau, nhóm doanh bệnh của giang mai rất dài (từ 10 – 30 năm), nhân và dịch vụ thương mại chiếm tỷ lệ cao nên những người này rất có thể đã bị nhiễm (0,41%), ngược lại tỷ lệ nhiễm ở những từ thời trẻ. Kết quả này giống với nghiên cứu người làm ngành Y và nhân viên chính phủ của Edna Quintas và cộng sự(13) là nhóm tuổi thì thấp nhất (0,08% và 0,07%). Điều này có có tỷ lệ nhiễm giang mai cao nhất thuộc thể giải thích là do ngành nghề khác nhau, nhóm trên 40 tuổi (37,4%). Nghiên cứu của nên nhận thức cũng như ý thức bảo vệ bản Xiaobing Wu và cộng sự (14) ở Trung Quốc thân khỏi bệnh giang mai cũng khác nhau. cũng báo cáo nhóm tuổi trên 45 cũng có tỷ lệ Kết quả này cũng được báo cáo ở nghiên cứu nhiễm giang mai cao nhất, gấp 3,8 lần so với của Shuangli Liu (16) và cộng sự năm 2019 nhóm tuổi trẻ và gấp 1,14 lần so với tuổi khi họ khảo sát người hiến máu ở Chengdu trung niên. Nghiên cứu của Leibovici Vera (Trung Quốc). và cộng sự (15) ở Israel cũng đưa ra kết quả Phương pháp INNO-LIA là xét nghiệm tương tự. Kết quả này khác với kết quả của có kết quả khẳng định chính xác với độ nhạy các nghiên cứu khác, điển hình là nghiên cứu và độ đặc hiệu cao vì phương pháp này tập được thực hiện bởi Zerihun Ataro và cộng sự trung nhiều ưu điểm của cả 2 phương pháp (11) (2018) tại Ethiopia, tỷ lệ nhiễm giang mai TT và NTT. Thứ nhất, xét nghiệm phát hiện 34
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 532 - THÁNG 11 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2023 kháng thể chống TpN47, TpN17 và TpN15, 2. Seungjun Lee, Hui-Jin Yu, Sangeun Lim, điều này giúp phát hiện bệnh giang mai từ rất Hyosoon Park, Min-Jung Kwon, Hee- sớm giống phương pháp TT. Thứ hai, xét Yeon Woo. Evaluation of the Elecsys nghiệm cũng xác định được kháng thể chống Syphilis electrochemiluminescence TmpA, điều này giúp xét nghiệm có thể phân immunoassay as a first-line screening test in biệt được bệnh nhân đã được điều trị hoặc the reverse algorithms for syphilis không được điều trị giống như xét nghiệm serodiagnosis. International Journal of NTT. Do đó, xét nghiệm INNO-LIA hiện Infectious Diseases 2019; 80: 98-104 được coi là xét nghiệm đạt chuẩn cho việc 3. Bộ Y tế. Hướng dẫn hoạt động truyền máu khẳng định giang mai, vì phương pháp này (Thông tư 26/2013/TT-BYT ngày chỉ cần thực hiện 1 lần chạy – 1 xét nghiệm – 26/09/2013); 2013. kết quả cuối cùng. 4. Bộ Y tế. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Trong 6 tháng đầu năm 2021, xét nghiệm bệnh giang mai (Ban hành kèm theo Quyết INNO-LIA giúp xác định 18 trường hợp định số: 5186/QĐ-BYT ngày 09 tháng 11 không nhiễm giang mai mà trước đó có kết năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế); 2021. quả dương tính. Nhờ vậy mà đem lại sự an 5. World Health Organization. Screening tâm cho những người này, để họ sống và làm Donated Blood for Transfusion - việc vui vẻ tích cực hơn. Đặc biệt, nếu những Transmissible Infections: Recommendations; người này có gia đình thì hạnh phúc hôn 2010. nhân của họ không bị ảnh hưởng khi đã được 6. Sam Ratnam. The laboratory diagnosis of khẳng định là không bị nhiễm giang mai. syphilis. Can J Infect Dis Med Microbiol Mặt khác, thuận lợi hơn rất nhiều cho bác sĩ 2005; 16(1): 45–51 tư vấn cũng như phòng xét nghiệm trả lời kết 7. Đoàn Thành, Đồng Sĩ Sằng, Thái Hồng quả cho bệnh nhân. Chuyên, Hoàng Đại Quốc, Trương Quốc Phong. Nghiên cứu tình hình nhiễm HBV, V. KẾT LUẬN HCV, HIV và giang mai bằng kỹ thuật miễn Tỷ lệ nhiễm giang ở người hiến máu tại dịch và NAT ở những người hiến máu tình ngân hàng máu bệnh viện Truyền máu Huyết nguyện thuộc trung tâm truyền máu khu vực học giai đoạn 6 tháng đầu năm 2021 là Huế từ 2015-2019. Tạp chí y học Việt Nam 0,18%. 2020; 496:108-117. Tỷ lệ nhiễm giang mai ở nam cao hơn ở 8. Nguyễn Thị Thanh Dung, Trần Vân Chi, nữ giới, tỷ lệ nhiễm giang mai ở nhóm tuổi Trần Thị Thúy Lan, Nguyễn Thị Hương, trên 50 là cao nhất, Tỷ lệ nhiễm giang mai ở Trần Thị Hoài Thu, Hoàng Văn Phương, nhóm kinh doanh và dịch vụ thương mại là Phạm Tuấn Dương. Đánh giá kết quả xét cao nhất và tỷ lệ nhiễm ở người hiến máu lần nghiệm sàng lọc HBV, HCV, HIV, giang đầu cao hơn so với hiến lặp lại. mai ở đơn vị máu tiếp nhận tại Viện Huyết Học- Truyền Máu TW giai đoạn 2015-2019. TÀI LIỆU THAM KHẢO Tạp Chí Y Học Việt Nam 2020; 496:118-127 1. Juliet e. Stoltey, Stephanie E. Cohen. 9. Drago F. Prevalence of syphilis among Syphilis transmission: a review of the current voluntary blood donors in Liguria region evidence. Sex Health 2015; 12(2):103–109. (Italy) from 2009 to 2013. International 35
KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CHUYÊN NGÀNH HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU - GHÉP TẾ BÀO GỐC TẠO MÁU Journal of Infectious Diseases 2014; 28: 45- Pereira, António Sarmento, Joaquim Van- 46. Dúnem, Lemuel Cordeiro. Prevalence of 10. Henshaw Uchechi Okoroiwu, Ifeyinwa syphilis in blood donors in angola from 2011 Maryann Okafor, Enosakhare Aiyudubie to 2016. Clinical and Medical 2018; 2(1): 1-4 Asemota, Dorathy Chioma Okpokam. 14. Xiaobing Wu, Yang Guan, Jianbin Ye, Seroprevalence of transfusion-transmissible Hanlin Fu, Chulai Zhang, Lina Lan, infections (HBV, HCV, syphilis and HIV) Fengxin Wu, Fen Tang, Feng Wang, among prospective blood donors in a tertiary Yumao Wang, Yumao Cai, Weiye Yu, health care facility in Calabar, Nigeria; an Tiejian Feng. Association between syphilis eleven years evaluation. BMC Public Health seroprevalence and age among blood donors 2018; 18: 1-8 in Southern China: an observational study 11. Zerihun Ataro, Fekadu Urgessa, from 2014 to 2017. BMJ Open 2019 Nov Tagesachew Wasihun. Prevalence and 2;9(11):e024393. Trends of Major Transfusion Transmissible 15. Vera L, Milka D, Nurith SL, Eilat S. Infections among Blood Donors in Dire Prevalence and Incidence of Syphilis among Dawa Blood bank, Eastern Ethiopia: Volunteer Blood Donors in Israel. J Blood Retrospective Study. Ethiop J Health Sci Transfus 2014; 2014:154048 2018; 28(6): 701-710 16. Liu S., Luo L., Xi G., Wan L., Zhong 12. Richard E. Jones PhD, Kristin H. Lopez L.. Seroprevalence and risk factors on PhD. Sexually Transmitted Diseases. Human Syphilis among blood donors in Chengdu, Reproductive Biology 2014; 4: 323-347. China,from 2005 to 2017. BMC Infect 13. Edna Quintas, Adis Del Carmen Cogle, Dis 2019; 19, 509. Adriana Sebastião, Altamiro da Costa 36