Đau mạn tính vùng bẹn đùi sau mổ thoát vị bẹn

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐAU MẠN TÍNH VÙNG BẸN ĐÙI SAU MỔ THOÁT VỊ BẸN<br /> Vương Thừa Đức*, Dương Ngọc Thành*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Phẫu thuật thoát vị bẹn có dùng mảnh ghép đã và đang được dùng nhiều tại Việt Nam. Đau<br /> mạn tính sau mổ thoát vị bẹn được nghiên cứu khá nhiều gần đây ở nước ngoài, nhưng lại chưa được quan tâm<br /> tại Việt nam. Do đó, nghiên cứu này nhằm vào việc xác định tỷ lệ đau sau các phẫu thuật thoát vị bẹn có dùng<br /> mảnh ghép (Lichtenstein và nội soi) và so sánh về đau và dị cảm giữa 2 kỹ thuật mổ này.<br /> Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu lâm sàng có đối chứng, đánh giá đau theo thang điểm VAS, cỡ mẫu<br /> được tính toán cho mỗi nhóm là 103.<br /> Bệnh nhân và Kết quả: Có 110 ca Lichtenstein và 114 ca nội soi được theo dõi. Không có sự khác biệt giữa<br /> 2 nhóm về tuổi, giới, loại thoát vị, tỷ lệ theo dõi. So sánh giữa nhóm Lichtenstein và nội soi cho thấy; không có<br /> khác biệt về đau mạn tính (14,3% so với 14%), nhưng có khác biệt (p 0,14).<br /> Liên hê giữa đau mạn tính và loại mảnh ghép.<br /> Chúng tôi chia 3 nhóm; nhóm mảnh ghép<br /> nhẹ và trung bình (Optilen, Vypro), nhóm mảnh<br /> ghép nặng (Prolen, Premilen) và nhóm không rõ<br /> loại mảnh ghép dùng. Chúng tôi ghi nhận<br /> không có mối tương quan giữa đau và loại<br /> mảnh ghép (p > 0,37).<br /> Bảng 6: Mối liên quan giữa đau sau mổ và loại mảnh<br /> ghép.<br /> Đau<br /> TLMG<br /> Nhẹ và TB<br /> Nặng<br /> Không rõ<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Đau sau mổ<br /> Có<br /> không<br /> 3 (8,3%)<br /> 33 (91,7%)<br /> 22 (16,3%) 113 (83,7%)<br /> 1 (7,7%)<br /> 12 (92,3%)<br /> 26 (14,1%) 158 (85,9%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> 36 (100%)<br /> 135 (100%)<br /> 13 (100%)<br /> (100%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> Đau<br /> Đau sau mổ<br /> PP mổ<br /> Có<br /> không<br /> Lichtenstein<br /> 13 (14,3%) 78 (85,7%) 91 (100%)<br /> Nội soi<br /> 13 (14%)<br /> 80 (86%)<br /> 93 (100%)<br /> Tổng cộng<br /> 26 (14,1%) 158 (85,9%) 184 (100%)<br /> <br /> Mức độ đau<br /> <br /> Đối chiếu những trường hợp đau mạn tính với tường<br /> trình phẫu thuật<br /> <br /> nhóm mổ nội soi, tất cả các bệnh nhân đều<br /> <br /> - Nhóm Lichtenstein: 5/13 ca (38,5%) đau<br /> mạn tính sau mổ ghi nhận có hiện tượng dính<br /> nhiều của túi thoát vị vào cấu trúc xung quanh,<br /> trong đó có 1 ca sau mổ bị teo tinh hoàn. Chúng<br /> tôi ghi nhận có mối tương quan giữa đau mạn<br /> <br /> Chúng tôi ghi nhận chủ yếu là đau nhẹ (16,5 điểm). Có 1 bệnh nhân đau vừa (6,5 điểm) ở<br /> không cần dùng thuốc giảm đau. So sánh mức<br /> độ đau 2 nhóm cho thấy không có ý nghĩa thống<br /> kê p =0,65.<br /> Vị trí đau mạn tính sau mổ<br /> So sánh vị trí đau giữa 2 nhóm cho thấy<br /> không khác biệt (p = 0,31).<br /> <br /> 118<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Biểu đồ1: Phân bố vị trí đau mạn tính sau mổ.<br /> Bảng 7: Phân bố vị trí đau mạn tính sau mổ.<br /> Vị trí đau mạn tính sau mổ<br /> Tổng<br /> TK TKSDĐ<br /> TKSDĐ Lỗ cộng<br /> Không chậu (Sinh<br /> (đùi) trocar<br /> PP mổ<br /> hạ vị dục)<br /> 78<br /> 11<br /> 1<br /> 1<br /> 91<br /> Lichtestein<br /> 0<br /> (85,7%) (12,1%) (1,1%) (1,1%)<br /> (100%)<br /> 80<br /> 8<br /> 2<br /> 3<br /> 93<br /> Nội soi<br /> 0<br /> (3,2%) (100%)<br /> (86%) (8,6%) (2,2%)<br /> 158<br /> 19<br /> 3<br /> 1<br /> 3<br /> 184<br /> Tổng cộng<br /> (85,9%) (10,3%) (1,6%) (0,5%) (1,6%) (100%)<br /> Vị trí đau<br /> <br /> Dị cảm mạn tính sau mổ<br /> Bệnh nhân được coi là có dị cảm khi bị têrát, mất cảm giác, khó chịu vùng mổ, thốn. Nếu<br /> bệnh nhân vừa đau vừa dị cảm thì chúng tôi xếp<br /> vào nhóm bệnh nhân có biểu hiện đau và không<br /> tính vào nhóm bị dị cảm nữa.<br /> Tỷ lệ dị cảm mạn tính sau mổ<br /> Nhóm Lichtenstein bị dị cảm nhiều hơn so<br /> với nhóm nội soi (25,3% so với 5,4%) (p< 0,001).<br /> Có 7/23 ca (30,4%) ở nhóm Lichtenstein và 2/5 ca<br /> (40%) ca ở nhóm nội soi không đi khám.<br /> Bảng 8. Phân bố tỷ lệ dị cảm mạn tính sau mổ.<br /> Dị cảm<br /> Dị cảm<br /> PP mổ<br /> Có<br /> Không<br /> Lichtenstein<br /> 23 (25,3%) 68 (74,7%)<br /> Nội soi<br /> 5 (5,4%)<br /> 88 (94,6%)<br /> Tổng cộng<br /> 28 (15,2%) 156 (84,8%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> 91 (100%)<br /> 93 (100%)<br /> 184 (100%)<br /> <br /> -Nhóm Lichtenstein: Có 3/ 23 ca dị cảm<br /> (13%) có ghi nhận dính túi thoát vị vào cấu trúc<br /> xung quanh, không ghi nhận mối liên hệ (p ><br /> 0,26).<br /> -Nhóm mổ nội soi: Trong 5 ca dị cảm sau mổ<br /> nội soi thì có 4/5 ca đặt trocar không theo đường<br /> giữa (cách 2). Có mối liên hệ giữa dị cảm và cách<br /> đặt trocar (p < 0,002).<br /> Mối liên hệ giữa dị cảm và loại mảnh ghép<br /> Chúng tôi không ghi nhận mối quan hệ giữa<br /> dị cảm với loại mảnh ghép (p > 0,97).<br /> Bảng 9: Mối liên hệ giữa dị cảm mạn tính với loại<br /> mảnh ghép.<br /> Dị cảm<br /> Mảnh ghép<br /> Nhẹ và TB<br /> Nặng<br /> Không rõ<br /> Tổng cộng<br /> <br /> Có<br /> 5 (13,9%)<br /> 21 (15,6%)<br /> 2 (15,4%)<br /> 28 (15,2%)<br /> <br /> Dị cảm<br /> Không<br /> 31 (86,1%)<br /> 114 (84,4%)<br /> 11 (84,6%)<br /> 156 (84,8%)<br /> <br /> Tổng cộng<br /> 36 (100%)<br /> 135 (100%)<br /> 13 (100%)<br /> 184 (100%)<br /> <br /> Vị trí dị cảm mạn tính<br /> Vị trí dị cảm nhiều nhất là vùng chi phối của<br /> thần kinh chậu hạ vị. So sánh vị trí dị cảm giữa 2<br /> nhóm cho thấy có sự khác biệt (p < 0,01). Trong<br /> nhóm nội soi, khi xét mối liên hệ giữa vị trí dị<br /> cảm và cách đặt trocar cũng cho thấy có sự khác<br /> biệt (p < 0,002).<br /> <br /> Đối chiếu trường hợp dị cảm với tường trình phẫu<br /> thuật<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> 119<br /> <br />