Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:74

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề án "Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang" được hoàn thành với mục tiêu nhằm làm rõ cơ sở xây dựng đề án quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại; Phân tích và đánh giá thực trạng, chỉ ra những thành công, hạn chế và các nguyên nhân của hạn chế về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI NGÔ THỊ CẨM VÂN QUẢN LÝ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH BẮC GIANG Đề án tốt nghiệp thạc sĩ Hà Nội, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI NGÔ THỊ CẨM VÂN QUẢN LÝ CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH BẮC GIANG Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 Đề án tốt nghiệp thạc sĩ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phạm Tuấn Anh Hà Nội, 2024
i MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Lý do lựa chọn đề án............................................................................................ 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án .......................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi của đề án .......................................................................... 2 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án ......................................................... 3 5. Kết cấu đề án........................................................................................................ 5 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN ..................................................................... 6 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại ........................................................................................................................... 6 1.1.1. Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại.... 6 1.1.2. Cơ sở lý luận về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại .......................................................................................................... 10 1.2. Cơ sở thực tiễn về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại ............................................................................................................. 16 1.2.1. Kinh nghiệm quản lý cho vay khách hàng cá nhân của một số Ngân hàng thương mại .......................................................................................................... 16 1.2.2. Bài học rút ra cho BIDV - Chi nhánh Bắc Giang..................................... 18 1.3. Cơ sở pháp lý về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại ......................................................................................................................... 19 PHẦN 2: NỘI DUNG CỦA ĐỀ ÁN ........................................................................ 20 2.1. Khái quát về Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang .......................................................................................... 20 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................ 20 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ ................................................................................ 20 2.1.3. Cơ cấu tổ chức .......................................................................................... 21 2.1.4. Kết quả hoạt động giai đoạn 2021-2023 .................................................. 22 2.2. Thực trạng quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang ........................... 25 2.2.1. Tổ chức bộ máy quản lý cho vay khách hàng cá nhân ............................. 25 2.2.2. Thực trạng lập kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân ............................. 26 2.2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện cho vay khách hàng cá nhân ..................... 28 2.2.4. Thực trạng kiểm soát hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ................. 39
ii 2.3. Đánh giá chung ............................................................................................... 41 2.3.1. Những kết quả đạt được ........................................................................... 41 2.3.2. Tồn tại và nguyên nhân ............................................................................ 42 2.4. Giải pháp hoàn thiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang . 45 2.4.1. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân .............. 45 2.4.2. Hoàn thiện tổ chức thực hiện kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân ...... 46 2.4.3. Hoàn thiện kiểm soát hoạt động cho vay khách hàng cá nhân ................. 50 PHẦN 3: CÁC ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ ................................................................. 51 3.1. Đề xuất tổ chức thực hiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang đến năm 2030 ......................................................................................................... 51 3.1.1. Bối cảnh thực hiện đề án .......................................................................... 51 3.1.2. Phân công trách nhiệm thực hiện ............................................................. 53 3.2. Kiến nghị về điều kiện thực hiện các giải pháp .............................................. 54 3.2.1. Đối với Ngân hàng Nhà nước................................................................... 54 3.2.2. Đối với Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam . 55 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 56 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
iii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, bài đề án tốt nghiệp với đề tài: “Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang” là công trình nghiên cứu của bản thân. Các số liệu, trích dẫn, kết quả trình bày trong bài là trung thực, xuất phát từ tình hình thực tế của đơn vị, được phép sử dụng và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ bài đề án nào trước đây. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về kết quả nghiên cứu trong đề án thạc sỹ của mình. Tác giả Ngô Thị Cẩm Vân
iv LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề án này, tôi đã nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các cá nhân, tập thể trong và ngoài trường. Tôi xin chân thành cảm ơn các giảng viên Trường Đại học Thương mại đã nhiệt tình giảng dạy và truyền đạt kiến thức các môn học cho tôi trong thời gian tôi học tập và nghiên cứu để hoàn thành chương trình đào tạo Thạc sĩ Quản lý kinh tế. Đồng thời, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn tới Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Tuấn Anh đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn để tôi có thể hoàn thành đề án của mình . Tôi xin được cảm ơn các cô, các chú, các anh, các chị cán bộ đang công tác của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang đã hướng dẫn và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu, giúp tôi tiếp nhận được thông tin cũng như thu được những số liệu thực tế về các vấn đề liên quan để hoàn thành đề án thạc sỹ này. Trong quá trình thực hiện đề án, còn có những hạn chế chủ quan và khách quan, do đó không tránh khỏi những thiếu sót, tôi rất mong nhận được sự nhận xét và đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và độc giả để đề án được hoàn thiện và có tính khả thi hơn nữa. Xin chân thành cảm ơn! Tác giả Ngô Thị Cẩm Vân
v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Từ viết tắt Từ viết đầy đủ 1 CN Chi nhánh 2 KHCN Khách hàng cá nhân 3 NSNN Ngân sách nhà nước 4 NH Ngân hàng 5 NHNN Ngân hàng nhà nước 6 NHTM Ngân hàng thương mại 7 TCTD Tổ chức tín dụng 8 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 9 TSĐB Tài sản đảm bảo 10 World bank Ngân hàng thế giới
vi DANH MỤC BẢNG, HÌNH VẼ Danh mục bảng: Bảng 2.1: Huy động vốn của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang .................................... 22 Bảng 2.2: Dư nợ tín dụng của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang .................................. 23 Bảng 2.3: Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang .......... 24 Bảng 2.4. Đánh giá của CBNV về bộ máy quản lý cho vay của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang .................................................................................................................. 26 Bảng 2.5. Kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023 phân theo thời gian ....................................................... 27 Bảng 2.6. Kết quả khảo sát về xây dựng kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021 – 2023 ....................................... 27 Bảng 2.7. Số lượng khách hàng cá nhân của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023.................................................................................................................. 29 Bảng 2.8. Doanh số cho vay, doanh số thu nợ và dư nợ của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023 ....................................................................................... 30 Bảng 2.9. Doanh số cho vay, doanh số thu nợ và dư nợ cho vay khách hàng cá nhân theo mục đích sử dụng vốn tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang.................................. 31 Bảng 2.10. Doanh số cho vay, doanh số thu nợ và dư nợ cho vay khách hàng cá nhân theo thời hạn vay vốn tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang ................................. 32 Bảng 2.11. Doanh số cho vay, doanh số thu nợ và dư nợ cho vay khách hàng cá nhân theo hình thức đảm bảo tiền vay tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang ................. 33 Bảng 2.12. Hệ số thu nợ cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023 ....................................................................................... 34 Bảng 2.13. Thu nhập từ hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023 ..................................................................... 35 Bảng 2.14. Nợ quá hạn cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023 ....................................................................................... 36 Bảng 2.15. Nợ xấu cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023 .................................................................................................. 37 Bảng 2.16. Kết quả khảo sát về thực trạng tổ chức thực hiện cho vay khách hàng cá nhân của BIDV - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021 – 2023........................ 39 Bảng 2.17. Tình hình kiểm tra, giám sát nội bộ của BIDV - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021 – 2023 .................................................................................... 40 Bảng 2.18. Kết quả khảo sát về thực trạng kiểm tra hoạt động cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021 – 2023..................... 40
vii Danh mục hình: Sơ đồ 1.1. Quy trình cho vay khách hàng cá nhân ...................................................... 9 Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang ........................ 21 Hình 2.2. Bộ máy quản lý cho vay vốn KHCN tại BIDV - Chi nhánh Bắc Giang... 25 Biểu đồ 2.1. Quy định lãi suất cho vay bằng đồng Việt Nam tại BIDV - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang ........................................................................................................... 28
viii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN Đề tài “Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang” được thực hiện là có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cao. Thứ nhất, đề án đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại: Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại; cơ sở lý luận về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại; kinh nghiệm triển khai hoạt động quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại một số chi nhánh ngân hàng thương mại và bài học cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. Thứ hai, đề án đã khái quát về Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Từ đó, đề án phân tích thực trạng quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023. Qua đó, đánh giá những thành tựu đạt được và những hạn chế còn tồn tại trong hoạt động quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. Xuất phát từ những hạn chế, tác giả đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang đến năm 2030. Thứ ba, tác giả đề xuất kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền một số nội dung để giúp cho hoạt động quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang đạt được kết quả tốt hơn nữa.
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do lựa chọn đề án Trong hoạt động tín dụng của ngân hàng, cho vay khách hàng cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu tài chính của cá nhân, thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư, góp phần phát triển kinh tế. Quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại đảm bảo quy trình cho vay được thực hiện hiệu quả, hạn chế rủi ro tín dụng, và tối ưu hóa lợi nhuận từ các khoản vay. Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại tại Việt Nam được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp lý quan trọng của Nhà nước như: Luật Các tổ chức tín dụng (2010, sửa đổi, bổ sung 2017); Bộ luật Dân sự (2015); Thông tư 39/2016/TT-NHNN do Ngân hàng Nhà nước ban hành; Nghị định 21/2021/NĐ- CP;… Trước đây, các chính sách chủ yếu tập trung vào kiểm soát chặt chẽ rủi ro tín dụng thông qua các quy định về tỷ lệ an toàn và giới hạn vay. Gần đây, Nhà nước đã nới lỏng một số điều kiện tín dụng nhằm hỗ trợ phục hồi kinh tế sau đại dịch, đồng thời khuyến khích vay tiêu dùng và sản xuất kinh doanh trong các ngành ưu tiên. Các chính sách lãi suất cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn để giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân và doanh nghiệp. Ngoài ra, việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý tín dụng cũng được thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khách hàng cá nhân tiếp cận các khoản vay. Hiểu đươc tầm quan trọng của hoạt động cho vay KHCN trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay, các nhà quản lý của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) – Chi nhánh Bắc Giang đã có những chỉ đạo sát sao hoạt động này trong tổng thể lĩnh vực kinh doanh. Trong những năm gần đây, kết quả kinh doanh của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang ghi nhận những dấu hiệu tích cực trong phát triển cho vay KHCN. Điều này đã phản ánh những kết quả đạt được nhất định trong quản lý cho vay KHCN của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang. Tuy nhiên cùng với những mặt tích cực làm được, hoạt động quản lý cho vay KHCN của BIDV - Chi nhánh Bắc Giang vẫn còn gặp nhiều hạn chế trong các nội dung như: ban hành chính sách quản lý, thiếu tính định hướng lâu dài, giám sát và quản lý sau khi cho vay còn yếu, công tác kiểm soát nội bộ ngân hàng còn chưa chặt chẽ. Chính sách cho vay áp dụng cho các KHCN thường lỏng lẻo hơn đối với các nhóm khách hàng khác dẫn đến tiềm ẩn nhiều rủi ro trong hoạt động cho vay… Đây là những vấn đề cần phải được giải quyết sớm để đảm bảo được an toàn tín dụng cho ngân hàng.
2 Xuất phát từ thực tiễn nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang” làm đề án tốt nghiệp thạc sỹ của mình. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án Mục tiêu của đề án Nghiên cứu đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. Nhiệm vụ của đề án - Tổng quan làm rõ cơ sở xây dựng đề án quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại. - Phân tích và đánh giá thực trạng, chỉ ra những thành công, hạn chế và các nguyên nhân của hạn chế về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. - Xác định nhiệm vụ và tổ chức thực hiện đề án, đồng thời đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm thực hiện đề án để hoàn thiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bắc Giang. 3. Đối tượng và phạm vi của đề án Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề án là quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại. Phạm vi của đề án - Về nội dung: Đánh giá thực trạng quản lý cho vay khách hàng cá nhân thông qua các nội dung: Xây dựng kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân; Tổ chức thực hiện kế hoạch cho vay khách hàng cá nhân; Kiểm tra hoạt động quản lý cho vay khách hàng cá nhân; đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. - Về không gian: Đề tài được tiến hành nghiên cứu tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. - Về thời gian: Phân tích thực trạng về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2021-2023, các giải pháp và kiến nghị cho đoạn từ năm 2024
3 đến năm 2030. 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án 4.1. Quy trình thực hiện đề án Quy trình xây dựng đề án gồm 04 bước như sau: - Bước 1: Tổng quan tài liệu nghiên cứu và tìm hiểu thực tế tại địa bàn nghiên cứu để xác định tính cấp thiết, mục tiêu, đối tượng, phạm vi của đề án. - Bước 2: Xây dựng đề cương chi tiết của đề án và thông qua đề cương với giảng viên hướng dẫn. - Bước 3: Thu thập dữ liệu bổ sung, tổng hợp, phân tích dữ liệu và viết từng phần của đề án theo đề cương đã được duyệt. - Bước 4: Hoàn thiện đề án. 4.2. Phương pháp thực hiện đề án 4.2.1. Thu thập dữ liệu a. Phương pháp thu thập thông tin thứ cấp - Các văn bản của chính phủ, của các Bộ, Ban, Ngành, của tỉnh Bắc Giang. - Các báo cáo, thống kê từ NHNN Việt Nam, các ngân hàng thương mại, NHNN tỉnh Bắc Giang, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. - Tin tức trên sách báo, tạp chí khoa học, các Website có liên quan đến hoạt động cho vay khách hàng doah nghiệp của các ngân hàng thương mại. b. Phương pháp thu thập thông tin sơ cấp - Đối tượng và nội dung thu thập thông tin Tác giả tiến hành khảo sát với 02 nhóm đối tượng là (i) cán bộ, nhân viên tại ngân hàng (ii) khách hàng cá nhân đến vay vốn tại NH. Nội dung phỏng vấn tập trung nghiên cứu mức độ đồng ý về các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại NHNN&PTNT chi nhánh Bắc Giang thời gian thông qua tổng hợp ý kiến đánh giá của người trả lời phỏng vấn. Ngoài ra, tác giả còn tiến hành thu thập các thông tin từ phía cán bộ NH về những thuận lợi, khó khăn trong quá trình quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại chi nhánh thời gian qua. - Quy mô mẫu: Quy mô mẫu điều tra là 269 mẫu. Theo khảo sát của tác giả đối với cán bộ, nhân viên đang làm việc tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang: tính đến thời điểm khảo sát, tổng cán bộ quản lý, nhân viên làm việc trong
4 lĩnh vực tín dụng Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang là 130 người. Theo công thức xác định cỡ mẫu khảo sát công thức Slovin, với sai số 0,05 Chọn khoảng tin cậy là 95%, nên mức độ sai lệch e = 0,05 Ta có: n1 = 130/ (1 + 130 * 0,05*0,05) = 98 Tương tự áp dụng công thức trên với N = 300 khách hàng cá nhân ở thành phố Bắc Giang vay vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang tháng 12 năm 2023. Ta có: n2 = 300 / (1 + 300 * 0,0025) = 171 Nghiên cứu chọn quy mô mẫu điều tra là 98 cán bộ công chức trực tiếp thực hiện công tác quản lý cho vay khách hàng cá nhân và 171 khách hàng cá nhân ở thành phố Bắc Giang vay vốn tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. - Xây dựng phiếu điều tra: Bảng khảo sát được xây dựng cho 2 đối tượng là cán bộ, nhân viên tại ngân hàng (ii) khách hàng cá nhân đến vay vốn tại NH. Trong đó, mỗi bảng khảo sát được thiết kế thành hai phần như sau: Phần I: Thông tin chung của các đối tượng khảo sát, phục vụ cho công tác thống kê mô tả. Phần II: Nội dung khảo sát được cụ thể bằng các câu hỏi nhằm thu thập ý kiến của đối tượng khảo sát về thực trạng cho vay khách hàng cá nhân tại chi nhánh, những khó khăn, thuận lợi trong quá trình quản lý cho vay và mức độ ảnh hưởng các yếu tố đến công tác quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại BIDV chi nhánh Bắc Giang. - Thời gian và phương pháp điều tra + Thời gian điều tra: 01/8/2024 - 15/8/2024 + Phương pháp điều tra: Do phạm vi điều tra khá rộng nên tác giả sẽ tiến hành phỏng vấn trực tiếp và phát phiếu điều tra bằng nhiều hình thức như: gửi phiếu qua đường bưu điện, gửi phiếu qua mail. 4.2.2. Phân tích dữ liệu và viết đề án Các phương pháp phân tích dữ liệu được sử dụng trong xây dựng đề án gồm: - Phân tích thống kê mô tả và so sánh: phương pháp này được sử dụng để mô tả thực trạng quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang bằng các số liệu. Từ đó cho thấy xu hướng thay đổi trong các kết quả của quản lý cho vay khách
5 hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại của quận. Các số liệu được mô tả dưới dạng bảng, biểu đồ thể hiện các giá trị tuyệt đối, các giá trị trung bình, tỷ lệ %... - Phân tích suy luận: Phân tích suy luận được sử dụng để làm rõ tương quan giữa thực trạng quản lý và các kết quả của quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. Trong đó tác giả sử dụng chủ yếu kỹ thuật phân tích tương quan giữa các biến số và phân tích nguyên nhân – kết quả. Sử dụng phương pháp phân tích này sẽ giúp giải thích nguyên nhân của những tồn tại trong quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. - Phân tích đề xuất: phương pháp này được sử dụng nhằm tìm ra các ý tưởng, hành động cần thiết (dựa trên các kết quả của thống kê mô tả, suy luận) để đề xuất các giải pháp để hoàn thiện quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Bắc Giang. 5. Kết cấu đề án Ngoài phần mục lục, danh mục các hình, các bảng, phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, đề án gồm 3 phần chính như sau: Phần 1: Cơ sở xây dựng đề án Phần 2: Nội dung của đề án Phần 3: Các đề xuất, kiến nghị
6 PHẦN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại 1.1.1. Cơ sở lý luận về cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại 1.1.1.1. Quan điểm về cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại “Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi” (Đinh Xuân Hạng, Nguyễn Văn Lộc, 2012). Như vậy cho vay khách hàng cá nhân là một hình thức cấp tín dụng, theo đó ngân hàng giao cho đối tượng khách hàng là cá nhân hoặc hộ gia đình một khoản tiền để sử dụng vào mục đích sản xuất kinh doanh hoặc tiêu dùng trong một khoảng thời gian nhất định theo thỏa thuận, với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi. 1.1.1.2. Đặc điểm cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại Hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại bao gồm các đặc điểm chung khác như các hoạt động cho vay khác. Tuy nhiên, hoạt động này còn có các đặc điểm lưu ý như: Khách hàng vay Là một người hay hộ gia đình: Những người buôn bán nhỏ, nông dân, hộ thủ công nghiệp, thợ may, cơ khí, sinh viên, các cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ…hoặc là đại diện hộ gia đình thay mặt hộ gia đình ký hợp đồng tín dụng, hợp đồng đảm bảo tiền vay và cam kết cùng trả nợ cho ngân hàng. Mục đích vay Cho vay khách hàng cá nhân chủ yếu đáp ứng nhu cầu tiêu dùng thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ hàng hóa có chất lượng tốt để cải thiện cuộc sống. Đây là những nhu cầu mang tính tự nhiên và thiết yếu trong đời sống của mỗi cá nhân, gia đình. Nguồn trả nợ Nguồn trả nợ của khách hàng được trích từ nguồn thu nhập mà không nhất thiết phải từ kết quả sử dụng những khoản vay đó. Vì vậy, nguồn trả nợ của người đi vay có thể có biến động lớn, nó phụ thuộc vào quá trình làm việc của từng khách hàng. Quy mô khoản vay Các khoản vay đối với khách hàng cá nhân thường là những khoản vay có giá trị nhỏ, số lượng khoản vay là rất lớn do đó có tính nhạy cảm của nhóm khách hàng
7 này là rất cao, đòi hỏi ngân hàng phải có những chiến lược marketing riêng biệt, phù hợp, mang lại sự gần gũi, tin tưởng và yên tâm cho khách hàng đến ngân hàng xin vay vốn. Thời hạn khoản vay Thời hạn khoản vay chủ yếu là ngắn hạn, một phần là trung hạn và một phần nhỏ là dài hạn (Võ Thị Thúy Anh, 2010). 1.1.1.3. Vai trò của cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại - Đối với ngân hàng thương mại Ngân hàng thông qua nguồn vốn tín dụng ưu đãi cung cấp tín dụng cho vay khách hàng cá nhân, không những thu được lợi nhuận từ hoạt động tín dụng đem lại mà còn thu thêm được lợi nhuận từ những dịch vụ khác cung cấp cho khách hàng. Hơn nữa năng lực cung cấp tín dụng cho vay khách hàng cá nhân cũng chứng tỏ ngân hàng có được niềm tin lớn từ khách hàng cũng như công chúng, trong giai đoạn hiện nay nó cũng chứng tỏ khả năng cạnh tranh của ngân hàng. - Đối với khách hàng vay vốn Giúp cho cá nhân có những công nghệ mới để nâng cao chất lượng sản phẩm, củng cố vị thế của cá nhân trên thị trường, giúp cho cá nhân có thể chịu được những sức ép ban đầu của cạnh tranh và của môi trường kinh doanh mới, giúp cho cá nhân yên tâm hơn trong đầu tư và rảnh tay tính toán với những dự án lớn, hiệu quả cao. - Đối với nền kinh tế Tín dụng cho vay khách hàng cá nhân đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo thực hiện các chương trình kinh tế - xã hội của một quốc gia, đảm bảo cho nền kinh tế phát triển vững chắc, theo chiều sâu. Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với mục tiêu của Chính phủ. 1.1.1.4. Phân loại cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại Phân loại cho vay khách hàng cá nhân theo thời hạn cho vay Theo thời hạn cho vay có thể phân loại cho vay KHCN thành: - Cho vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn tối đa 01 (một) năm: cho vay sửa nhà, chăn nuôi, trồng cây ngắn ngày... - Cho vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn trên 01 (một) năm và tối đa 05 (năm) năm: vay sửa nhà, chăn nuôi, trồng cây dài ngày… - Cho vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn trên 05 (năm) năm: cho vay phát triển kinh tế trang trại. Phân loại cho vay theo ngành nghề sản xuất kinh doanh của khách hàng cá nhân
8 - Cho vay sản xuất nông - lâm - ngư - diêm nghiệp. - Cho vay tiểu thủ công nghiệp như: sản xuất gốm sứ thuỷ tinh mây, tre, giang, đan, nghề cói, chế biến gỗ, gỗ mỹ nghệ, sửa chữa đóng tàu thuyền... - Cho vay các hộ kinh doanh thương mại như kinh doanh hàng tạp hóa, kinh doanh vật liệu xây dựng... - Cho vay phục vụ các nhu cầu đời sống của cá nhân như mua xe, mua nhà, xây dựng nhà ở... Phân loại theo nguồn vốn cho vay - Cho vay bằng nguồn vốn kinh doanh: NHTM sử dụng nguồn vốn tự huy động của ngân hàng để cho vay KHCN. - Cho vay bằng nguồn ủy thác đầu tư: NHTM sử dụng nguồn vốn ủy thác đầu tư theo chương trình của các tổ chức tài chính quốc tế như World bank, ADB, AFD, ủy thác từ các tổ chức, khách hàng cá nhân khác bao gồm cả ngân hàng để cho vay KHCN. Phân loại theo hình thức bảo đảm cho khoản vay - Cho vay có đảm bảo: Đây là những khoản cho vay mà bên cạnh việc cho KHCN vay vốn, các NHTM còn nắm giữ tài sản của KHCN với mục đích xử lý tài sản đó để thu hồi vốn khi KHCN vi phạm hợp đồng tín dụng. - Cho vay không có đảm bảo: Là khoản cho vay mà NHTM không nắm giữ tài sản của KHCN để xử lý nhằm thu hồi vốn khi KHCN vi phạm hợp đồng tín dụng. Phân theo hình thức cho vay - Cho vay trực tiếp đến KHCN: NHTM thực hiện giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay là cá nhân. - Cho vay gián tiếp thông qua các tổ vay vốn, thông qua doanh nghiệp: Vốn vay của ngân hàng được giải ngân cho cá nhân thông qua các tổ vay vốn của các tổ chức chính trị xã hội như hội phụ nữ, hội cựu chiến binh, đoàn thanh niên .., các doanh nghiệp trung gian, (Phạm Ngọc Dũng, Đinh Xuân Hạng, 2014).
9 1.1.1.5. Quy trình cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại Sơ đồ 1.1. Quy trình cho vay khách hàng cá nhân Nguồn: Tác giả tổng hợp Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ xin vay của khách hàng cá nhân Khi khách hàng có nhu cầu vay vốn, họ đến gặp nhân viên của ngân hàng và ghi những thông tin cần thiết vào hồ sơ xin vay. Cán bộ tín dụng sẽ hướng dẫn khách hàng lập hồ sơ cho vay đầy đủ và đúng quy định theo mẫu của ngân hàng bao gồm: đơn xin vay vốn, phương án vay vốn và kế hoạch trả nợ, danh mục các tài sản cầm cố, thế chấp và giấy tờ liên quan, các giấy tờ chứng minh nguồn thu nhập (nếu có), hộ khẩu, chứng minh thư nhân dân và các giấy tờ liên quan khác. Bước 2: Thẩm định tín dụng Thẩm định tình hình tài chính và khả năng trả nợ của khách hàng: Bao gồm các công việc: xác định mức thu nhập của khách hàng, việc làm, số dư các tài khoản tiền gửi tại ngân hàng. Nhân viên tín dụng phải được đảm bảo rằng những khách hàng vay vốn ý thức rõ ràng về trách nhiệm hoàn trả đầy đủ và đúng hạn các khoản nợ. Bước 3: Thẩm định tài sản đảm bảo Cán bộ tín dụng cần kiểm tra quyền sở hữu hoặc sử dụng hợp pháp các tài sản dùng làm vật đảm bảo của khách hàng. Khả năng chuyển tài sản thành tiền trong những trường hợp cần thiết và sự ổn định về giá cả của tài sản. Định giá tài sản đảm bảo cũng là một công đoạn rất quan trọng trong khâu thẩm định. Cuối cùng, ngân hàng cần xem xét khả năng bảo quản tài sản của người đi vay. Bước 4: Xét duyệt và ký kết hợp đồng tín dụng Sau khi nhận báo cáo thẩm định kèm theo hồ sơ vay vốn liên quan, trưởng
10 phòng tín dụng hoặc cấp phê duyệt xem xét lại và yêu cầu cán bộ tín dụng giải thích bổ sung hoặc chỉnh sửa nếu có thiếu sót. Sau đó báo cáo sẽ được trình lên Hội đồng tín dụng xét duyệt, quyết định cho vay hay không cho vay. Bước 5: Giải ngân và kiểm soát trong khi cấp tín dụng Hợp đồng tín dụng đã được ký kết và được giám đốc ký duyệt, ngân hàng sẽ tiến hành giải ngân cho khách hàng tương ứng với số tiền đã được ký kết trong hợp đồng. Trong quá trình giải ngân, ngân hàng sẽ tiến hành kiểm tra, giám sát quá trình sử dụng vốn vay của khách hàng có đúng mục đích, đúng tiến độ hay không, quá trình sản xuất kinh doanh có những thay đổi bất lợi gì, có dấu hiệu lừa đảo hoặc làm ăn thua lỗ hay không, tài sản thế chấp có được giữ đảm bảo hay không,… Bước 6: Thu nợ hoặc đưa ra các phán quyết tín dụng mới. Đây là bước cuối cùng của quy trình cho vay khách hàng cá nhân. Cán bộ tín dụng theo dõi, đôn đốc việc trả nợ của khách hàng. Quá trình này giúp ngân hàng thu hồi gốc và lãi đồng thời xác định các nhu cầu mới của khách hàng. 1.1.2. Cơ sở lý luận về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại 1.1.2.1. Quan điểm về quản lý cho vay khách hàng cá nhân của Ngân hàng thương mại Đặng Quốc Bảo (2014) định nghĩa: “Quản lý là một quá trình lập kế hoạch, tổ chức, hướng dẫn và kiểm tra những nỗ lực của các thành viên trong một tổ chức và sử dụng các nguồn lực của tổ chức để đạt được những mục tiêu cụ thể”. Từ đó, tác giả xin đưa ra khái niệm về quản lý cho vay khách hàng cá nhân như sau: Quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại là quá trình lập kế hoạch, tổ chức thực hiện và kiểm soát hoạt động cho vay khách hàng cá nhân nhằm mục tiêu đề ra của ngân hàng thương mại trong từng thời kỳ. Chủ thể quản lý cho vay khách hàng cá nhân là bộ máy chịu trách nhiệm quản lý hoạt động tín dụng bán lẻ của ngân hàng thương mại. Đối tượng của quản lý cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại là các quan hệ cho vay vốn của ngân hàng thương mại với khách hàng cá nhân. Công cụ mà ngân hàng thương mại sử dụng để quản lý cho vay khách hàng cá nhân là các kế hoạch, các chính sách của ngân hàng như: chính sách lãi suất; chính sách sản phẩm; chính sách kênh phân phối, chính sách xúc tiến hỗn hợp. 1.1.2.2. Vai trò của quản lý cho vay khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại Khách hàng cá nhân là lực lượng quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế phát triển do đóng vai trò cầu nối trung gian giữa hai nền kinh tế, đơn vị tích tụ vốn