Đề cương tham khảo môn Mac 2

Ề ƯƠ Ả Đ  C NG THAM KH O

ấ ề ủ ộ ộ V n đ  1: Phân tích 2 thu c tính c a HH. vì sao HH có 2 thu c tính

ể ỏ ủ ệ ộ ộ ộ ả *  Khái ni m Hàng hóa: Hàng hóa là m t s n ph m c a lao đ ng có th  th a mãn m t nhu

ủ ườ ầ c u nào đó c a con ng ẩ i thông qua trao đ i mua ­ bán.

ổ ị ử ụ ộ ị * Hàng hóa có hai thu c tính: Giá tr  s  d ng và Giá tr

ị ử ụ ệ ủ ả ể ỏ ụ ẩ a. Giá tr  s  d ng c a hàng hóa ủ ­ Khái ni m: Giá tr  s  d ng c a hàng hóa là công d ng c a s n ph m có th  th a mãn

ủ ị ử ụ ủ ộ ầ m t hay m t s  nhu c u nào đó c a con ng i.

ể ỏ ộ ố ụ

ườ ộ ườ ộ ố ấ ứ ộ ộ ố ấ ị ượ ọ ụ ủ ộ ­ B t c  m t hàng hóa nào cũng có m t hay m t s  công d ng nh t đ nh có th  th a mãn   ủ   ữ c g i là tính có ích c a i. Nh ng công d ng đó đ

ầ m t hay m t s  nhu c u nào đó c a con ng hàng hóa.

ấ ủ ủ ả ậ ộ ộ ự

ể nhiên (lý, hóa h c) c a th c th  hàng hoá đó quy t đ nh.

ụ ễ ộ ộ ự ự

ị ử ụ ủ ọ ị ử ụ ươ

ủ ự ủ ứ ả ng th c s n xu t. ể ườ ủ ệ ­ Giá tr  s  d ng c a hàng hóa là n i dung v t ch t c a c a c i vì nó do thu c tính t ế ị ạ ­ Giá tr  s  d ng c a hàng hóa là m t ph m trù vĩnh vi n vì không ph  thu c vào s  s ổ ủ ấ thay đ i c a ph ­ Theo đà phát tri n c a khoa h c k  thu t, con ng

ố ượ ộ ươ ậ ỹ ọ ể ợ ụ ng pháp đ  l i d ng chúng đó đó s  l ữ   i ngày càng phát hi n thêm nh ng ị ử ụ   ng giá tr  s  d ng

ấ ượ ố

ự ớ ủ ả thu c tính m i c a s n ph m và ph ề ngày càng nhi u, ch t l ị ử ụ ­ Giá tr  s  d ng ch  đ

t.  ệ c th c hi n khi nó đ ủ ế ị ử ụ ề ể ẩ ng ngày càng t ỉ ượ c tiêu dùng thì giá tr  s  d ng c a nó ch ượ ỉ ở ạ  d ng ti m năng. Đ  giá tr  s  d ng ử ụ   c tiêu dùng hay s  d ng. N u hàng hóa ở ạ    d ng

ư ượ ề ở ự ệ ầ ượ ị ử ụ ch a đ ti m năng tr  thành giá tr  s  d ng hi n th c thì hàng hóa đó c n đ c tiêu dùng.

ị ử ụ ả ộ

ấ ự ị ử ụ ườ ạ ộ ế ộ ị ử ụ ủ i s n xu t tr c ti p mà là cho ng ị ử ụ   ­ Giá tr  s  d ng c a hàng hóa là giá tr  s  d ng xã h i vì nó không ph i là giá tr  s  d ng ổ   ườ ả i khác, cho xã h i thông qua ho t đ ng trao đ i,

cho ng mua bán.

ố ị ổ giá tr  trao đ i.

ế ổ ị hàng hóa, giá tr  s  d ng là v t mang giá tr  trao đ i.

ổ ướ ị ị ử ụ ị b. Giá tr  hàng hóa ừ ị ể ­ Mu n hi u giá tr  hàng hóa ph i xu t phát t ậ ­ Trong kinh t ỷ ệ ề ượ  v  l  l ­ Khái ni m: Giá tr  trao đ i tr ả ấ ị ử ụ ế c h t là t ổ   ng mà giá tr  s  d ng này trao đ i

ệ ị ử ụ ớ v i giá tr  s  d ng khác.

ổ ấ ề ả ả ị ổ ằ   Ví dụ: 1m v i trao đ i l y 5 kg thóc. (Đi u này có nghĩa là 1m v i có giá tr  trao đ i b ng

5kg thóc)

ị ử ụ ạ ổ ượ i sao hai hàng hoá, hai giá tr  s  d ng l i trao đ i đ ơ   c cho nhau, h n ề ặ ­ V n đ  đ t ra là: t

ổ ớ ạ ộ ỷ ệ ấ ữ n a chúng l ạ i trao đ i v i nhau theo m t t l

ể ạ

ả ể ặ ề ệ

ị ử ụ ự ậ ổ ả ể ổ ỉ ệ ề ẩ ố ấ ị  nh t đ nh?  ụ + Cái chung đó không th  là giá tr  s  d ng vì hai lo i hàng hóa này có công d ng hoàn   ế ể ự  ầ toàn khác nhau (v i đ  m c, thóc đ  ăn). Và s  khác nhau đó ch  là đi u ki n c n thi t đ  s ị ử ụ ữ trao đ i x y ra vì không ai đem trao đ i nh ng v t ph m gi ng h t nhau v  giá tr  s  d ng.

ả ả ủ ề ả ẩ

ế ự ơ ở ờ

ề ộ ổ ượ ớ ộ ể ổ ẳ ẩ ổ ớ ộ + Cái chung đó là: c  v i và thóc đ u là s n ph m c a lao đ ng, đ u có lao đ ng k t tinh   ấ   ậ c v i nhau. V y, th c ch t ấ ủ   i ta trao đ i hàng hóa v i nhau ch ng qua là trao đ i lao đ ng c a mình  n d u trong trong

ườ ữ trong đó. Nh  có c  s  chung đó mà các hàng hóa có th  trao đ i đ ng nh ng hàng hóa đó.

ơ ở ấ ể ạ ế Chính hao phí lao đ ng đ  t o ra hàng hóa k t tinh trong hàng hóa  y là c  s  chung

ộ ạ ệ ổ ị

cho m i vi c trao đ i và nó t o thành giá tr  hàng hóa. ủ ị ệ ộ ườ ả ế ấ ạ ► ọ ­ Khái ni m: Giá tr  hàng hóa là lao đ ng c a ng i s n xu t hàng hóa t o ra, k t tinh

trong hàng hóa

ứ ể ệ ổ ộ ị ị ị Giá tr  hàng hóa bi u hi n thông qua giá tr  trao đ i. T c là, giá tr  là n i dung, là c  s ơ ở

ổ ị ủ c a giá tr  trao đ i. ị ể ố ữ ữ ệ ấ ộ ­ Giá tr  bi u hi n m i quan h  xã h i gi a nh ng ng

ườ ả ữ ấ ườ ả ổ   i s n xu t hàng hóa vì trao đ i ệ ữ   i s n xu t hàng hóa. Quan h  gi a

ữ ệ ữ ậ ớ ậ ườ ớ

hàng hóa là so sánh l ườ ượ i đ i v i ng ng ị ỉ ồ ạ ử ạ ị ế ệ ộ ượ ng hao phí lao đ ng gi a nh ng ng c thay th  b ng quan h  gi a v t v i v t (hàng – hàng). ề i trong n n kinh t ả    hàng hóa, có s n

ế ằ ộ ­ Giá tr  hàng hóa là m t ph m trù l ch s , ch  t n t ị ấ ớ xu t hàng hóa thì m i có giá tr  hàng hóa.

ế

ộ ộ ộ ừ ượ ườ ả ủ ng) c a ng ấ   i s n xu t

ế ậ ­ K t lu n: ị ủ + Giá tr  c a hàng hóa là do lao đ ng xã h i (lao đ ng tr u t hàng hóa k t tinh trong hàng hóa.

ị ủ ộ

ẩ ứ ơ ở ự ộ ộ ị ự ứ ề

ấ ủ ẩ ộ ể ế ị ị ng giá tr  là bi u hi n l

ổ ị ả ộ ng lao đ ng k t tinh trong hàng hóa. L ể ổ ượ ổ ẫ ứ ế ổ ị ị

ị ả   ị + Giá tr  là c  s  là n i dung c a giá tr  trao đ i. Ch t c a giá tr  là lao đ ng, nên s n ể  ph m không ch a đ ng lao đ ng thì không có giá tr . S n ph m ch a đ ng nhi u lao đ ng đ ượ   ạ ệ ượ ng t o ra thì có giá tr  cao. L ệ   ổ ế ộ lao đ ng k t tinh thay đ i d n đ n giá tr  trao đ i thay đ i. Giá tr  trao đ i là hình th c bi u hi n ủ c a giá tr .

ị ộ ị

ạ ệ ữ ủ

ố ị ử ụ ấ ầ ộ ớ ử + Giá tr  là m t ph m trù l ch s . ộ c. M i quan h  gi a hai thu c tính c a hàng hóa ố ị Giá tr  s  d ng và giá tr  là hai thu c tính vùa th ng nh t, vùa mâu thu n v i nha trong

ộ m t hàng hoá.

ặ

ộ ậ ộ ố ở

ấ ố ­ M t th ng nh t: ộ Hai thu c tính này cùng t n t ế ể ồ ạ ộ ộ ậ ộ

ấ ỳ ộ ị ử ụ ứ ư ứ ạ ộ

ụ ư ặ ờ ắ ả i trong m t hàng hóa. M t v t mu n tr  thành hàng hóa thì   ể ấ   không th  thi u b t k  m t thu c tính nào trong hai thu c tính trên. Ta có th  th y m t v t có ộ ế   ộ ích t c là có giá tr  s  d ng nh ng không do lao đ ng t o ra t c là không có lao đ ng xã h i k t tinh trong đó thì không ph i là hàng hóa, ví d  nh : không khí, ánh n ng m t tr i…

ộ ấ ề ấ ồ ặ ­ M t mâu thu n: ứ ấ + Th  nh t, v i t

ẫ ớ ư ộ ụ ượ ạ c l

ế ị ượ ậ ộ ị ử ụ ỗ m i hàng hóa có m t công d ng khác nhau. Ng ồ đ ng nh t v  ch t, chúng đ u là k t tinh c a lao đ ng, đ u là lao đ ng đ

ề ị ấ ề ấ ứ cáchlà m t giá tr  s  d ng thì các hàng hoá không đ ng nh t v  ch t vì ớ ư  cách là giá tr  thì các hàng hoá c v t hoá. ư ủ ị ử ụ ộ ộ

i, v i t ề ồ ạ + Th  hai, tuy giá tr  và giá tr  s  d ng cùng t n t ệ ệ ị ượ ự

ự ự ế ự ự i trong m t hàng hóa nh ng quá trình   ị ượ   ụ ể c   c th c hi n sau, trong lĩnh v c tiêu dùng. ệ ượ   c c) thì không th c hi n đ

ị ử ụ ề ờ ị ự ư ướ c trong lĩnh v c l u thông, còn giá tr  đ ị ự ủ ệ ượ ể ẫ ị ử ụ ả ấ th c hi n giá tr  s  d ng và giá tr  khác nhau v  th i gian và không gian. C  th  là giá tr  đ th c hi n tr N u không th c hi n đ giá tr  s  d ng có th  d n đ n kh ng ho ng s n xu t “th a”.

ị ắ ầ ừ ế ứ ả ổ ị ệ ượ c giá tr  hàng hoá (hàng hóa không bán đ ả * Vì sao ph i nghiên c u giá tr  b t đ u t ừ  giá tr  trao đ i?

ị ộ ế ự ị

ượ ỉ ị đ ế   ng k t tinh trong hàng hóa nên ta không xác đ nh tr c ti p ộ ng nó thông qua m t hàng hóa khác.

Giá tr  là lao đ ng tr u t ể c. Ta ch  có th  xác đ nh, đo l ả ị

ị ả ừ ượ ườ ► ả Ví dụ: 1m v i = 5 kg thóc  5kg thóc đo gía tr  cho 1 m v i ị ử ụ Do đó ta luôn ph i xác đ nh t ng mà giá tr  s  d ng này trao đ i v i giá tr  s l ị ử ► ổ ể ị ị ị ổ ớ ỷ ệ ề ượ  v  l ị ụ d ng khác  hay nói cách khác, chúng ta đang xác đ nh giá tr  trao đ i đ  xác đ nh giá tr .

ộ

ả ộ ị ử ụ

ườ ả ị ộ ủ ấ ộ ế * Vì sao Hàng hóa có 2 thu c tính Hàng hoá có hai thu c tính: giá tr  s  d ng và giá tr , hai thu c tính đó không ph i do có ạ i s n xu t hàng hoá có

ặ ừ ượ ụ ể ộ

ng. ấ ệ ặ i đ u tiên phát hi n ra tính ch t hai m t đó.

ướ ộ ứ ụ ể ủ ữ ề ộ ệ   i m t hình th c c  th  c a nh ng ngh  nghi p

ộ hai lo i lao đ ng khác nhau k t tinh trong nó, mà do lao đ ng c a ng ộ tính hai m t: lao đ ng c  th  và lao đ ng tr u t ườ ầ  C.Mác là ng ụ ể ộ a. Lao đ ng c  th ụ ể ộ ­ Lao đ ng c  th  là lao đ ng có ích d ấ ị chuyên môn nh t đ nh.

ộ ụ ể ạ ụ ể ỗ ­ Lao đ ng c  th  t o ra giá tr  s  d ng: M i lao đ ng c  th  có đ i t

ị ử ụ ươ

ố ượ ả ế ị ử ụ ộ ạ ộ ạ ộ ủ ụ ứ ề ữ ụ   ộ ng lao đ ng, m c ng pháp ho t đ ng riêng, và k t qu  lao đ ng riêng ► ụ   đích riêng, công c  lao đông riêng, ph ạ   t o ra nh ng s n ph m có công d ng khác nhau, t c là t o ra nhi u giá tr  s  d ng c a hàng hóa.

ẩ ừ ượ ừ ượ ườ ả ể ế ả ộ b. Lao đ ng tr u t ộ ­ Lao đ ng tr u t ng ộ ng là lao đ ng c a ng

ấ ự ộ

ườ ể ộ ủ ấ ả ấ ộ ứ i lao đ ng s n xu t hàng hóa nói chung.

ạ

ừ ượ ị ớ ườ ấ ộ ỉ i lao đ ng s n xu t hàng hóa m i mang tính tr u t ạ   ng và t o

ra giá tr  hàng hóa.

ặ ị

ừ ượ ả ộ ỉ ứ   i s n xu t hàng hóa không k  đ n hình th c ề ộ ụ ể ủ ắ   c  th  c a nó, đ  quy v  m t cái chung nh t, đó chính là s  tiêu hao s c lao đ ng ( tiêu hao b p ủ ầ ị th t, th n kinh, b  óc) c a ng ừ ượ ộ ng tích lũy trong hàng hóa và t o ra giá tr .  ­ Lao đ ng tr u t ả ủ ộ + Ch  có lao đ ng c a ng ị ấ ủ ộ +  Lao đ ng tr u t ng chính là m t ch t c a giá tr  hàng hóa. ủ   ế ộ T t nhiên không ph i có hai th  lao đ ng k t tinh trong hàng hóa mà ch  là lao đ ng c a

ấ ườ ả ấ ứ ặ ng i s n xu t hàng hóa có tính hai m t.

ấ ư ộ ủ ấ ế ặ ấ  nhân và tính ch t xã h i c a lao

ả ấ ­ Tính ch t hai m t nói trên liên quan đ n tính ch t t ấ ả ộ đ ng s n xu t hàng hóa. + Tính ch t t ỗ M i ng

ả nhân:  ư ế ự ủ ủ ủ ọ Vì v y, lao đ ng c a h  tr

ộ ậ ệ ủ ộ ấ    ch  c a mình nên s n xu t ọ ở ệ   ộ  thành vi c  nhân.

ộ ấ ư ấ ra cái gì, s n xu t nh  th  nào là vi c riêng c a h .   ư riêng, mang tính t ấ ủ ủ ậ

ộ

ộ ộ ừ ự

ườ ả ữ đó   ườ ộ ệ ữ ọ i s n xu t hàng hoá. H  làm vi c cho nhau, ng

ệ ổ

ừ ượ ấ ồ ộ ộ ng.

ộ ộ ộ ng là bi u hi n c a lao đ ng xã h i.

ượ ườ ả i s n xu t hàng hoá có tính t ệ ủ ụ ể ủ ọ ể ư  nhân và lao đ ng c  th  c a h  là bi u hi n c a lao đ ng t ộ ỗ ả ấ ộ ộ   + Tính ch t xã h i:  Lao đ ng c a m i s n xu t hàng hóa cũng là m t b  ph n c a lao ộ ệ ố ộ ộ ộ đ ng xã h i trong h  th ng phân công lao đ ng xã h i. Phân công lao đ ng xã h i làm cho lao   ụ  ộ ộ ậ ở ấ ủ ộ ạ  thành m t b  ph n trong lao đ ng xã h i, t đ ng c a ng t o ra s  ph i s n xu t tr ộ ẫ ệ   ấ ườ ả thu c l n nhau gi a nh ng ng i này làm vi c ể ự ổ ườ   i kia thông qua trao đ i, mua bán hàng hóa. Vi c trao đ i hàng hoá không th  d a vào lao vì ng ụ ể ừ   ộ đ ng c  th  mà ph i quy thành lao đ ng đ ng nh t là lao đ ng tr u t Do đó, lao đ ng tr u ể ượ t ng giá ả ệ ủ  trị hàng hóa và Các nhân tố  nh h

ả ừ ượ ộ ị ế ượ ườ ả trị hàng hóa ng giá ấ ế L Giá tr  hàng hóa là do lao đ ng tr u t ưở ng đ n l ủ ng c a ng i s n xu t hàng hóa k t tinh trong

ư ậ hàng hóa đó Nh  v y:

ị ủ ượ ể ả ở ộ ị Ề Ặ ­ V  M T CH T, giá tr  c a hàng hóa đ ấ   c xác đ nh b i hao phí lao đ ng đ  s n xu t

ế ị Ấ hàng hóa đó quy t đ nh.

ị ủ ậ

ố ệ ạ ộ ộ i

ấ ộ Giá tr  c a hàng hóa = lao đ ng v t hóa +  lao đ ng s ng ứ ộ = lao đ ng quá kh  + lao đ ng hi n t = Gtr  t

Ề Ặ ƯỢ ượ ờ ộ ­ V  M T L ạ ị ớ ị ư ệ ả  li u s n xu t + Gtr  m i do công nhân t o ra ộ ầ   ị ủ c tính theo th i gian lao đ ng xã h i c n NG: giá tr  c a hàng hóa đ

thi t.ế

ờ ộ ầ ế t

ườ ộ ả ư ấ ộ

ộ a. Th i gian lao đ ng xã h i c n thi ­ Trong th c t ấ ự ế , có nhi u ng ộ ủ ọ ề ề ấ ờ ộ

ệ ả ệ ể ạ ộ ộ

ề   ấ ả i cùng s n xu t m t s n xu t m t hàng hóa nh ng đi u ộ ki n s n xu t, trình đ  tay ngh , năng su t lao đ ng c a h  khác nhau nên th i gian lao đ ng cá   ệ   ố bi t t khác nhau đ  t o ra m t hàng hóa không gi ng nhau nhau (nghĩa là hao phí lao đ ng cá bi khác nhau).  ậ ườ ụ ề ấ ệ ả   ề i bi ng, càng v ng v , có đi u ki n s n ­ V y, có ph i r ng ng i s n xu t nào càng l

ấ ườ ả ị ượ ế ớ ả ằ xu t càng khó khăn thì l ng giá tr  hàng hóa c a h  càng l n?

ủ ọ ỉ ộ ề ề ự

ờ ằ ả ệ ộ ệ   t   t mà

ờ ế ủ c a m i cá nhân trong khi giá tr  hàng hóa không ph i tính b ng th i gian lao đ ng cá bi tính b ng th i gian lao đ ng xã h i c n thi

ự ị ộ ầ ộ ị ộ ầ ờ Đi u này không đúng vì s  khác nhau trên ch  là s  khác nhau v  chi phí lao đ ng cá bi ỗ ằ ­ Khái ni m: Th i gian lao đ ng xã h i c n thi

ế ể ả ộ ờ ộ ộ ớ ườ ủ t đ  s n xu t ra m t hàng hóa trong đi u ki n s n xu t bình th ộ ủ t (giá tr  xã h i c a hàng hóa).  ầ   ộ ế t là th i gian lao đ ng trung bình, c n ộ  ấ

ệ ấ ế ị ả ề ộ ỹ ộ ộ thi trang thi

ườ t b  s n xu t trung bình, trình đ  k  thu t trung bình và c ứ ờ

ấ ộ ự ế , th i gian lao đ ng xã h i c n thi ­ Trong th c t ấ ộ ể ả ệ ả ậ ộ ầ ườ ộ

ứ ệ ộ ớ ờ

ộ ườ ả ạ ấ ấ ng c a xã h i v i trình đ ng đ  lao đ ng trung bình.  ộ ế   t là m c hao phí lao đ ng trung bình ờ   ờ ộ ế ộ ầ t (th i ng th i gian lao đ ng xã h i c n thi ộ ộ t (m c hao phí lao đ ng cá   ị  ệ ạ i s n xu t hàng hóa nào cung c p tuy t đ i đa s  hàng hóa cùng lo i trên th

ệ ườ ủ c a xã h i đ  s n xu t ra m t hàng hóa. Thông th ầ gian lao đ ng xã h i trung bình) g n sát v i th i gian lao đ ng cá bi ố bi tr ủ t) c a ng ng.

ầ ờ ố ị ế t là đ i l

­ C n chú ý, th i gian lao đ ng c n thi ở ộ ướ ầ ở ườ ạ ổ ộ ạ ượ ộ c. B i vì trình đ  thành th o trung bình, c

các n ị ỹ ệ ậ ổ ự ờ   ng không c  đ nh mà thay đ i theo th i ộ   ng đ  lao đ ng ể ự ượ   ng

ể gian và có th  khác nhau  ề trung bình, đi u ki n trang b  k  thu t trung bình…luôn thay đ i theo s  phát tri n l c l ả s n xu t.

ế ề ả ưở ị ộ ầ ưở ưở ộ ữ ấ ả t đ u  nh h ng t ớ   i ị ủ ng đ n l ng đ n th i gian lao đ ng xã h i c n thi ấ b. Nh ng  y u t T t c  các y u t

ượ l

ộ ơ ế ượ ế ố ả   nh h ng giá tr  c a m t đ n v  hàng hóa ế ố ả ờ ế   nh h ị ộ ơ ng giá tr  c a m t đ n v  hàng hóa.  ế ố ơ ả ị ủ ể c  b n sau:

ấ ủ ượ

ấ ộ ơ Có th  xem xét ba y u t ấ ­ Năng su t lao đ ng: + Là năng l c s n xu t c a lao đ ng. Nó đ ờ ả ng s n ph m đ ộ ơ ượ ả   c s n ẩ ẩ ị ả ị ờ

ằ c đo b ng s  l ể ả ấ ổ ỉ ệ ớ ộ

ộ ► ớ ướ ẩ ị ộ ố ượ ấ ặ ượ ng th i gian đ  s n xu t ra m t đ n v  s n ph m).   ngh ch v i năng su t lao đ ng: khi năng su t lao đ ng tăng   ị   giá tr c

ị ổ ị ả ố i.

ự ế ả ộ ư ề ộ ph  thu c vào nhi u y u t

ộ ự ả xu t ra trong m t đ n v  th i gian (ho c l ị ấ + Giá tr  hàng hóa thay đ i t  l ố ả ẽ ổ s  kéo theo t ng s  s n ph m tăng lên, t ng giá tr  hàng hóa không tăng so v i tr ượ ạ ẩ ộ ơ c l m t đ n v  s n ph m gi m xu ng và ng ụ + Năng su t lao đ ng trên th c t ể ủ ế ố ậ ỹ ủ ứ ộ ạ   ộ  nh : trình đ  thành th o ứ ứ   ệ ọ i lao đ ng; m c phát tri n c a khoa h c ­ k  thu t, công ngh  và m c  ng ấ ườ trung bình c a ng

ấ ả ch c qu n lý; quy mô và hi u su t c a t

ộ ổ ứ ố ệ ệ ấ    li u s n xu t;  trên.

ệ ự ườ ộ

ộ ặ ươ ứ ứ ẩ ộ ọ ẳ ả ụ ấ ủ ư ệ ả d ng chúng vào s n xu t; trình đ  t ề ế ố ả ủ ấ ầ  nhiên. Do đó, mu n tăng năng su t c n nâng cao hi u qu  c a các y u t các đi u ki n t ộ ­  C ng đ  lao đ ng: + Là m c đ  hao phí lao đ ng (m c đ  n ng nh c, kh n tr ủ   ng hay căng th ng) c a

ộ ị ờ ườ ng i lao đ ng trong m t đ n v  th i gian.

ộ ộ ơ ộ ứ ộ

ộ ơ ứ ộ ầ ủ ộ ọ

ườ ẩ ng đ  lao đ ng tăng lên thì t ng s  (hay kh i l

ị ộ ơ ư

ộ ộ ậ ứ ườ ự ế ổ ẩ ộ ơ ắ   + C ng đ  lao đ ng tăng nghĩa là m c hao phí s c lao đ ng (c  b p, th n kinh…) trong ặ ẳ   ng, n ng nh c hay căng th ng c a lao đ ng tăng ố ượ ố ng) hàng hoá cũng tăng lên   ị  ỉ ệ ng  ng cùng t  l . Do đó, giá tr  m t đ n v ờ   ư ố ộ ng đ  lao đ ng gi ng nh  kéo dài th i

ộ ơ ẩ ổ

ệ ộ ộ ấ ủ ư

ươ , tăng c ị ả ộ ổ ứ  ch c qu n lý, quy mô và hi u su t c a t ườ ầ ủ ệ ả ả ộ ệ ặ ộ ườ ứ ươ ị ờ m t đ n v  th i gian tăng lên, m c đ  kh n tr ộ ổ ế lên. Và n u c ứ nh ng t ng hao phí s c lao đ ng cũng tăng lên t ổ ả s n ph m không thay đ i. V y, trong th c t ộ gian lao đ ng nên hao phí lao đ ng trong m t đ n v  s n ph m không đ i. ộ ụ + C ng đ  lao đ ng ph  thu c vào trình đ  t ể ấ t là th  ch t và tinh th n c a ng li u s n xu t, đ c bi i lao đ ng.

ộ ườ ấ ứ ộ ứ ạ ủ ộ

ứ ả ộ

ơ ả ể ộ ườ ườ ầ ộ ­ M c đ  ph c t p c a lao đ ng: ộ Căn c  theo đ  ph c t p có th  chia ra lao đ ng ph c t p và lao đ ng gi n đ n.  ộ + Lao đ ng gi n đ n là lao đ ng mà m t ng ứ ạ i bình th ạ   ng không c n tr i qua đào t o

ể ượ cũng có th  làm đ

ệ ấ ạ ộ ỏ ộ ả + Lao đ ng ph c t p là lao đ ng đòi h i ph i qua hu n luy n, đào t o, hay lao đ ng lành

ề ớ ợ ộ ể ự ngh  m i có th  th c hi n đu c.

ộ ứ ạ ả ơ c. ứ ạ ệ ờ ộ ứ ạ ạ ị ớ ư ề ộ

ơ   Trong cùng m t th i gian hao phí nh  nhau, lao đ ng ph c t p t o ra nhi u giá tr  l n h n ộ ầ ả ộ ơ ấ g p b i l n lao đ ng gi n đ n.

ấ ề ụ ủ ộ ậ ị V n đ  2: N i dung và tác d ng c a quy lu t giá tr

ậ ủ ả ể ể ộ ố ể ấ ầ ệ   * Đ  hi u rõ các quy lu t c a s n xu t hàng hóa, chúng ta c n hi u m t s  khái ni m

sau:

ố ặ ạ ặ i gi a các m t, các y u t ế ố   ,

ấ ấ ữ ự ậ các thu c tính bên trong m i s  v t hay gi a các s  v t và hi n t

ệ ả ỗ ự ậ ả ố ệ ấ ế ữ ế  ph n ánh nh ng m i liên h  t ổ ế ữ t nhiên, ph  bi n và l p l ớ ệ ượ ng v i nhau. ườ ấ ả t y u, b n ch t, th ặ   ng xuyên và l p

ế ữ ạ l i gi a các hi n t

ộ

ị ậ ế ọ ề ả ấ ộ ­ Quy lu t:ậ  m i liên h  b n ch t, t ộ ậ ­ Quy lu t kinh t : ệ ượ ng và quá trình kinh t ị ậ ủ 1. N i dung c a quy lu t giá tr ­ Quy lu t giá tr  không ph i là quy lu t kinh t

ậ ậ ộ ị

ủ ấ ỳ ề ả ị ấ

ấ ủ ả ủ ư ấ  đâu và khi nào có s n xu t và l u thông hàng hóa thì

ủ  chung c a m i n n s n xu t xã h i. Nó ấ  riêng c a b t k  n n s n xu t xã h i nào. Quy lu t giá tr  là ả ấ  c  b n c a s n xu t hàng hoá vì nó quy đ nh b n ch t c a s n xu t hàng hóa. ự ạ ộ ị ở  đó có s  ho t đ ng c a quy lu t giá tr . ấ ủ ả ậ ơ ở ủ ấ ả ậ ậ t c  các quy lu t khác c a s n xu t hàng hoá.

ơ ở ị ủ ậ ấ ộ ổ ự d a trên c  s  giá tr  c a nó , t c làứ

hao phí lao đ ng xã h i c n thi ự d a trên ế . t

ộ ố ớ ả ầ ả ậ ế ả cũng không ph i là quy lu t kinh t ế ơ ả ủ ả ậ quy lu t kinh t ả Ở ị ­ Quy lu t giá tr  còn là c  s  c a t ả ­ N i dung quy lu t: S n xu t và trao đ i hàng hoá  ộ ầ ấ : ­ Yêu c u đ i v i s n xu t

ệ ủ ườ ả ự ế ả ấ  s n xu t, m i ng quy t đ nh hao phí cá bi

ế ị ệ Trong th c t ị

ố ậ ộ i có lãi thì ng

ứ ế ị ấ

► c hàng hóa, bù đ p đ ộ ượ ứ ộ ế c tác đ ng c a quy lu t giá tr  là bu c ng t.

ả ộ ầ ề ấ ấ ủ ả ợ

ấ ự ỗ t c a mình. Tuy   i s n xu t t ộ   ộ ả t mà do hao phí lao đ ng xã h i nhiên, giá tr  hàng hóa không ph i do hao phí lao đ ng cá bi ườ   ế ớ ượ ắ ượ i c chi phí và ti n t quy t đ nh. Do v y, mu n bán đ ệ ủ ớ ợ ả t c a mình phù h p v i m c hao phí lao s n xu t ph i làm sao cho m c hao phí lao đ ng cá bi   ậ ộ ườ ả   ị ủ ộ đ ng xã h i c n thi i s n  Qua đây, ta th y đ ấ ỉ ấ xu t ph i đi u ch nh quá trình s n xu t c a mình sao cho phù h p nh t. ố ớ ư

ộ ầ

ầ ổ ư ự ề ả ệ

ư ặ ổ ả ­ Yêu c u đ i v i l u thông: ế ứ ộ ả ự t, t c là Trao đ i, l u thông hàng hóa cũng ph i d a trên hao phí lao đ ng xã h i c n thi ượ ổ c trao . Đi u này có nghĩa là, hai hàng hóa đ nguyên t c ngang giá ộ ng lao đ ng nh  nhau ho c trao đ i, mua bán hàng hoá

ệ ớ

ắ trao đ i ph i th c hi n theo  ổ ộ ượ đ i cho nhau khi cùng k t tinh m t l ị ả ph i th c hi n v i giá c  b ng giá tr . ộ ự ► ự ậ ế ả ằ ủ ậ ị ủ ả ộ ị

ụ ự ậ ướ ộ ị

ả ộ

ị ườ ộ ự ủ

ủ ụ

ị ủ ơ ế ờ ủ ộ ủ ị ủ ố ụ

S  v n đ ng c a quy lu t giá tr  thông qua s  v n đ ng c a giá c  hàng hoá. Giá tr  là ả ả ơ ở ủ ị   c  s  c a giá c  nên giá c  ph  thu c vào giá tr  theo h ng: hàng hoá nào có giá tr  cao thì giá ụ ượ ạ ả ố ạ   ng, giá c  còn ph  thu c vào các nhân t i. Tuy nhiên, trên th  tr c  cao và ng c l  c nh tranh, ả ố ề ủ ồ ứ ầ   cung c u, s c mua c a đ ng ti n. S  tác đ ng c a các nhân t  này làm cho giá c  hàng hoá trên ự ậ ị ớ ị ườ ng tách r i so v i giá tr  và lên xu ng xoay quanh tr c giá tr  c a nó. S  v n đ ng c a giá th  tr   ậ   ạ ộ ả ị ườ c  th  tr ng c a hàng hoá xoay quanh tr c giá tr  c a nó chính là c  ch  ho t đ ng c a quy lu t giá tr . ị

Giá trị

ậ

ư

ổ ấ ế ả ế ố ả

ậ

. S  đi u ti ộ ộ ị ủ Giá cả 2. Tác đ ng c a quy lu t giá tr ấ ế ả ề * Đi u ti t s n xu t và l u thông hàng hóa. ấ ế ả ề ­ Đi u ti t s n xu t: ề ấ ề Đi u ti t s n xu t có nghĩa là đi u hòa, phân b  các y u t ế ả ế ự ề ự ủ ề lĩnh v c c a n n kinh t ự ế ủ ả ị ườ giá c  th  tr ấ ủ ầ ng do tác đ ng tr c ti p c a cung c u. Đi u này th  hi n qua hai tr

ấ ế ứ

ả ơ  thêm t

ế ả ấ ấ

ứ ạ ộ ể ể ả ặ ấ

ữ  s n xu t gi a các ngành, các   ủ   ộ ự ế ị t s n xu t c a quy lu t giá tr  thông qua s  bi n đ ng c a ườ ể ệ ề ợ ng h p sau: ả ớ ị   ẫ ỏ ơ ế ầ + Th  nh t, n u hàng hóa nào đó có cung nh  h n c u d n đ n giá c  l n h n giá tr , ạ ư ệ   ẽ ầ ư ữ ấ ườ ả  li u hàng hóa đó có kh  năng bán ch y và thu lãi cao, nh ng ng i s n xu t  s  đ u t ườ ả   ữ ể ở ộ ộ ữ ả s n xu t và s c lao đ ng đ  m  r ng quy mô s n xu t. Không nh ng th , nh ng ng i s n ự ở ấ  lĩnh v c khác cũng có th  chuy n qua s n xu t m t hàng này. Do đó, quy xu t đang ho t đ ng    ở ộ ượ c m  r ng. mô ngành này càng đ ữ ố ớ ứ ơ

ơ ầ ả ả ấ ậ ớ ấ ẽ ượ ẽ ặ c và ng

ộ ố ườ ẽ ữ ả ấ

ế ố ủ ả ấ ủ ể ề ả ấ

ệ ả ả ị ả ấ ả + Th  hai, đ i v i nh ng m t hàng hóa có cung l n h n c u kéo theo giá c  th p h n giá ẹ ườ ả ị i s n xu t s  ph i thu h p quy mô, th m chí đóng tr , hàng hóa đó s  không bán đ ạ ấ ặ ử i s  không s n xu t lo i hàng hóa đó n a mà c a xí nghi p s n xu t m t hàng này. M t s  ng ế ạ chuy n sang s n xu t lo i hàng hóa có lãi nhi u. K t qu  là các y u t  c a s n xu t c a ngành gi m đi do đã b  chuy n sang ngành s n xu t khác.

ả ằ ằ ầ ị ể ố ớ + Th  ba, đ i v i hàng hóa mag cung b ng c u thì giá c  b ng giá tr . Tuy nhiên tr ườ   ng

ị ự ộ ư ệ ả ứ ứ ả ợ h p này ít x y ra. ► ậ đ ng đi u ti

ấ  li u s n xu t và s c lao ầ ủ ơ phân chia t ợ ế ỷ ệ t t  l ầ ủ ơ ề ứ ộ ộ đ ng vào các ngành s n xu t khác nhau, đáp  ng đ y đ  h n, phù h p h n nhu c u c a xã h i.

ế ư ề ự ậ ủ ậ ộ

ừ ơ ị ụ ả ồ

ị ườ ng có tác d ng thu hút lu ng hàng hóa t ộ ề ả  n i giá c ề ể ậ ả ơ ơ ị ậ  V y, quy lu t giá tr  đã t ấ ả ề t l u thông ­ Đi u ti ế ư ộ Tác đ ng đi u ti ộ ự ế ị ườ th  tr ng. S  bi n đ ng giá c  trên th  tr ế ấ th p đ n n i giá c  cao, n i có th  thu nhi u lãi. Qua đó, quy lu t giá tr  có tác đ ng đi u ti t l u thông c a quy lu t giá tr  cũng thông qua s  v n đ ng giá c  trên   ả  ế   t,

ơ ợ ố ộ ồ ầ ữ ữ ố ớ

ạ

ề ế ủ ị ườ ng hi n nay, ngoài vai trò đi u ti ộ ế ị ườ  th  tr t c a th  tr c cũng có ng, nhà n

ộ ẽ ế phân ph i các ngu n hàng hóa m t cách h p lý h n gi a các vùng, gi a cung và c u đ i v i các lo i hàng hóa trong xã h i.  Trong kinh t ạ

ạ ấ ướ ạ ộ t s n xu t, l u thông thông qua các công c  c a k  ho ch.  ằ ụ ủ ế ấ ấ ư ợ ệ ế ả tác đ ng m nh m  đ n đi u ti ậ ỹ ề ả ế

ẩ

ộ ỗ ế ự ả * Kích thích c i ti n k  thu t, h p lý hóa s n xu t nh m tăng năng su t lao đ ng, h  giá ả thành s n ph m.  ề ­ Trong n n kinh t

ả ệ ả ấ ườ ườ ả ỗ ủ ể ộ ậ ấ hàng hóa, m i ng ủ

ọ ấ i s n xu t là m t ch  th  đ c l p, t ề ặ

ổ ế ề ộ ầ

ệ ộ ơ ấ ệ ủ ộ ả ượ ng, các hàng hóa đ u ph i đ ứ i s n xu t hàng hóa nào có m c hao phí lao đ ng cá bi

ỏ ế ượ ạ c l c lãi và ng ộ ượ ợ c l ứ i th  trong c nh tranh và tránh kh i nguy c

ị ấ ệ ế ấ ạ ạ ấ i. Đ  dành đ ả ể ấ  ph i luôn luôn ph n đ u h  th p giá tr  cá bi ế ị    quy t đ nh i có đi u ki n s n xu t khác nhau nên   ị  t c a h  khác nhau, s n xu t m t hàng này. Tuy nhiên, trên th ậ   t. V y, c trao đ i theo m c hao phí lao đ ng xã h i c n thi ộ t th p h n m c hao phí lao đ ng xã   ơ  ằ   t sao cho b ng

ị

ậ ả

ộ ự ề ử ụ

ả ế ả

ấ ả ả ứ ỹ ả ế ả ế ệ ạ ộ ho t đ ng s n xu t, kinh doanh c a mình. Và m i ng ứ ả m c hao phí lao đ ng cá bi ườ ứ tr ấ ườ ả ng ượ ộ ẽ h i s  thu đ ủ ể ả ỡ ợ v  n , phá s n, các ch  th  kinh t ơ ộ ấ ặ ho c th p h n giá tr  xã h i. ấ ườ ả ố i s n xu t ph i: ­ Mu n v y, ng ớ ủ   ậ ỹ + Tìm cách c i ti n k  thu t, nâng cao trình đ  tay ngh , s  d ng các thành t u m i c a ọ ậ khoa h c, k  thu t vào s n xu t. + C i ti n hi u qu  t

ụ ả ẩ

ư ẽ ộ

ế ố ầ ợ ằ ầ ặ ẫ

ự ượ ế ộ

ừ ng ng phát tri n, chi phí s n xu t không ng ng gi m xu ng.

ấ ữ ữ

ả ế t y u s  d n đ n k t qu  là:

ế

ậ ợ ứ ộ ộ

c m c hao phí lao đ ng cá bi ể ớ ư ệ ượ ứ   ề i, có trình đ tay ngh  cao, có ki n th c, ệ   t so v i hao phí lao ấ   ả  li u s n xu t,

ở ả ề ộ ầ ộ ượ ạ c l Ng

ộ ặ   i, làm ăn kém cõi, ho c ẽ ơ   t cao, khi bán hàng s  r i vào tình

ứ ở ậ

ộ

ấ ư   ả ổ ệ  ch c qu n lý s n xu t, kinh doanh, c i ti n các bi n pháp l u ệ ể ế t ki m chi phí l u thông và tiêu th  s n ph m nhanh chóng. thông, bán hàng đ  ti ấ ế ệ ệ ự  đ u vào nh m nâng cao năng su t lao đ ng. + Th c hi n ti t ki m ch t ch  các y u t ườ ị ế ủ ớ ấ ượ ả ế i tiêu dùng ng, m u mã cho phù h p v i nhu c u, th  hi u c a ng + C i ti n ch t l ừ ộ ấ ả ấ ả ng s n xu t không K t qu  là năng su t lao đ ng xã h i không ng ng tăng lên, l c l ố ừ ả ả ể ấ ườ ả i s n xu t hàng hóa. * Phân hóa giàu nghèo gi a nh ng  ng ế ị ấ ế ẽ ẫ ổ ạ Quá trình c nh tranh theo đu i giá tr  t ấ ữ ả ệ ườ ề i có đi u ki n s n xu t thu n l Nh ng ng ượ ạ ấ ậ ố ị ỹ ố t, có v n nên h  th p đ trang b  k  thu t t ắ ề ế ẽ ộ t s  thu đ đ ng xã h i c n thi c nhi u lãi, giàu lên, có th  mua s m thêm t ủ ả ở ộ ấ thuê thêm lao đ ng, m  r ng s n xu t kinh doanh và tr  thành ông ch . ậ ợ ấ ệ ườ ữ i không có đi u ki n s n xu t thu n l i, nh ng ng ặ ủ ệ ẽ g p r i ro trong kinh doanh s  có m c hao phí lao đ ng cá bi ả ỗ ạ , th m chí  phá s n và tr  thành ng i làm thuê. tr ng thua l ộ ế ủ ệ ả ị ủ ấ

ữ ờ ủ ủ ộ ố ườ Tác đ ng phân hóa giàu nghèo c a quy lu t giá tr  cũng chính là m t trong nh ng nguyên ư  ơ ồ   ở i và đ ng

ơ ở ng ti n l n vào tay m t s  ng ố ề ớ ế ự ượ ộ

ậ ộ

ủ ể ► ộ ộ ộ ế ố  các y u t

ặ ự ế ậ ệ ữ ấ ừ  Qua đây, ta có th  th y quy lu t giá tr  v a có tác đ ng tích c c, v a có tác đ ng tiêu ữ  có tác  l c h u. M t khác, nó phân hóa xã

ạ ỏ ẳ ự ấ

ệ ậ ộ ể ấ ị ự c c. M t m t, quy lu t giá tr  bu c các ch  th  kinh t ả ả ụ d ng tích c c đ n hi u qu  s n xu t, g t b  nh ng y u t ộ h i thành giàu nghèo, gây ra s  b t bình đ ng trong xã h i. ờ ớ ướ ầ ẩ ả ệ ể ồ Vì lý do đó, đ ng th i v i vi c thúc đ y s n xu t hàng hóa phát tri n, Nhà n

ườ ậ ấ ư ả ệ  b n ch  nghĩa, c  s  ra đ i c a ch  nghĩa t nhân, c  ch  làm xu t hi n quan h  s n xu t t ả ề ố ượ ộ ạ b n. B i vì nó đã t o đi u ki n t p trung m t kh i l ứ ạ ờ th i cũng t o ra l c l ng lao đ ng làm thuê bán s c lao đ ng ki m s ng. ự ị ừ ọ ư ả ế  ph i sàng l c, l u gi ặ ậ ế ố ạ ộ ấ ậ ự ủ ụ ể ướ ữ ệ ể ặ ị nh ng bi n pháp đ  phát huy m t tích c c c a quy lu t giá tr . C  th , nhà n c c n có   ể ậ   c có th  v n

ị ậ ế ộ ố ể ế ẩ

ấ

ộ ể ạ ế ệ ể ệ

t Nam, trong đi u ki n phát tri n n n kinh t ự ộ ượ ủ ề t vĩ mô đ  thúc đ y ho c không khuy n khích m t s  ngành   ế ự     hàng hóa ệ   c th c hi n đúng ề ề ề ệ ng xã h i ch  nghĩa hi n nay, đi u đó càng đ

ặ ề ụ d ng quy lu t giá tr  trong đi u ti ể ế ạ ả t, chính sách xã h i đ  h n ch  s s n xu t phát tri n, bên c nh đó là các chính sách đi u ti ệ ố ớ ặ t, đ i v i Vi phân hóa trên. Đ c bi ướ ị ầ ề nhi u thành ph n theo đ nh h m c.ứ

ấ ề ươ V n đ  3: Trình bày 2 PP SX GTTD (T ố ng đ i và siêu ng ch)ạ

ả ị ử ụ ủ ư b nả

ư ệ ả ụ a) Quá trình s n xu t ra giá tr  s  d ng trong ch  nghĩa t  ­ M c đích: nhà t

ị ơ ữ ể ạ ả ấ ấ ộ ố ề ư ả ứ  b n  ng ra m t s  ti n mua t ể ị ử ụ c giá tr  s  d ng mà đ  thu giá tr , h n n a đó là t o ra ộ ứ  li u s n xu t và s c lao đ ng không ị ặ giá tr  th ng d ư. ph i là đ  thu đ

ượ ủ ọ ẽ

ọ ệ ự ả ổ ứ ả ị ử ụ ữ ấ ứ Hành vi c a h  s  tuân theo công th c:  T ­ H ­ T '  ( T ' > T, T ' ­ T = ∆T > 0 ) ụ Mu n th c hi n m c đích đó, h  ph i t ứ    ch c s n xu t ra nh ng giá tr  s  d ng đáp  ng

ộ

ự ố ả ả

ữ ị ử ụ ấ ậ ộ

ấ ư ả V y quá trình s n xu t t ấ ị ủ ị ặ ị ặ ư ở ư ố ầ ủ nhu c u c a xã h i. ậ ấ    b n ch  nghãi là s  th ng nh t gi a quá trình s n xu t ra giá ấ   ả ị ử ụ tr  s  d ng và quá trình s n xu t ra giá tr  th ng d . B i vì, giá tr  s  d ng là n i dung v t ch t ủ c a hàng hóa, là v t mang giá tr  và giá tr  th ng d .

ặ ể

ứ ộ ư ệ ả ấ ể ả ấ b n tiêu dùng hàng hóa s c lao đ ng và t li u s n xu t đ  s n xu t ra

ư ả ặ ị ặ

ế ố ữ ố ướ ự ể ủ ậ  ­ Đ c đi m: Quá trình nhà t ư giá tr  th ng d  có 2 đ c đi m: + Công nhân làm vi c d ư  b n gi ng nh  nh ng y u t khác

ư ả ử ụ c nhà t ủ ả c a s n xu t đ

ể ư ả ệ i s  ki m soát c a nhà t ả ấ  b n s  d ng sao cho có hi u qu  nh t. ứ ộ ở ữ ủ ấ ượ ẩ ả ộ ề +  S n ph m làm ra thu c s  h u c a nhà t

ủ ả ấ Quá trình s n xu t t ấ  b n ch  nghĩa là s  th ng nh t gi a quá trình s n xu t ra giá (cid:240)

ả ệ ạ ị ử ụ ị ặ

ị ặ ư ấ ư ả ị ấ Giá tr  th ng d

ớ ươ ị ặ ư

ị ặ ị ặ ờ ệ ư ả  b n ch  không thu c v  công nhân. ữ ự ố ư tr  s  d ng v i vi c t o ra giá tr  và giá tr  th ng d . ả ng pháp s n xu t  Các ph ệ ố a. Giá tr  th ng d  tuy t đ i ư ­ Khái ni m: ệ Giá tr  th ng d  tuy t đ i là giá tr  th ng d  thu đ

ượ ộ ư ấ ị ứ ệ ố c do kéo dài th i gian   ộ   t y u, trong khi năng su t lao đ ng, giá tr  s c lao đ ng

ộ

ệ ố ị ặ ư ấ

ờ ượ ộ lao đ ng v ờ và th i gian lao đ ng t ươ ụ ộ ờ ộ ấ ế ỗ ờ ấ ế ộ t quá th i gian lao đ ng t ổ ấ ế t y u không thay đ i. ả ­ Ph ng pháp s n xu t giá tr  th ng d  tuy t đ i: Thí d , ngày lao đ ng là 8h, trong đó th i gian lao đ ng t t y u là 4h, m i gi công nhân

ị ớ ơ ộ ị ạ t o ra m t giá tr  m i là 10 đ n v .

ơ ồ ể ễ ằ Bi u di n b ng s  đ  sau:

ư

ờ

ặ

ờ

ầ

ế

Th i gian th ng d  4 h

Th i gian c n thi

t 4 h

ỷ ấ ư T  su t giá tr  th ng d : (cid:0) ị ặ   4 100%

m’ = = 100% 4

ặ Ho c:m' = x 100% = 100%

40 40

ế ữ

ộ ộ ư ệ ặ ộ

ư ả + N u nhà t ổ ị ặ ờ ệ ố ờ ị ặ ki n khác không đ i, lúc đó, th i gian lao đ ng t ư Nghĩa là, giá tr  th ng d  tuy t đ i tăng lên 60 và t ề   ủ  b n kéo dài ngày lao đ ng c a công nhân thêm 2h n a, trong khi các đi u ấ ế   t y u là 4h, th i gian lao đ ng th ng d  là 6h. ư ỷ ấ  su t giá tr  th ng d  ( m' ) tăng lên thành:

ờ

ầ

ế

ư

ờ

ặ

Th i gian c n thi

t 4 h

Th i gian th ng d  6 h

ư ỷ ấ T  su t giá tr  th ng d : (cid:0) 100% m’ = = 150%

ặ x 100% = 150% Ho c:            m' =

ệ ộ ở ườ

ờ ố ủ ớ ạ i h n sinh lý c a công nhân. B i vì, ng ỏ ể ủ ụ ồ ứ ủ ờ ư    b n nào cũng mu n kéo dài ngày công lao đ ng c a công nhân, nh ng ầ   ể ượ i công nhân c n ơ ỉ   i trí đ  ph c h i s c kh e. Do v y, vi c kéo dài th i gian lao

ả ợ

ủ ộ

ườ ấ ị ườ ả

ề ứ ấ ự ư nh  kéo dài ngày lao đ ng.

ươ ờ ể ả ườ ề ấ ộ ộ ộ ộ ng đ  lao đ ng đ u đ  s n xu t giá tr ị

ặ

ấ ư ả ề ả ươ ụ ệ ệ ố ng pháp này ch  y u áp d ng trong th i k  đ u n n s n xu t t ớ  b n, v i vi c ph ổ

ị ặ 6   4 60 40 ư ả ấ ứ     B t c  nhà t t qua gi vi c kéo dài đó không th  v ậ ả ệ có th i gian ăn, ng , ngh  ng i, gi ấ ờ ắ ủ ặ ự ả ộ đ ng g p s  ph n kháng gay g t c a giai c p công nhân đòi gi m gi  làm. ư ả ạ   ể ộ ộ ậ ủ i nhu n c a mình, nhà t  b n l  + Khi đ  dài ngày lao đ ng không th  kéo dài thêm, vì l i ộ ộ ườ ộ ườ   i công nhân. Vì tăng c ng đ  lao đ ng c a ng ng đ  lao đ ng có nghĩa là tìm cách tăng c ộ ờ ộ ơ ộ   ng đ  lao chi phí nhi u s c lao đ ng h n trong m t kho ng th i gian nh t đ nh. Nên tăng c ề ự ộ đ ng v  th c ch t cũng t ng t ậ Vì v y, kéo dài th i gian lao đ ng hay tăng c ư th ng d  tuy t đ i. ­ Ph ế ử ụ ấ ấ ờ ỳ ầ ủ ế ộ bi n s  d ng lao đ ng th  công và năng su t lao đ ng th p.

ố ng đ i ư ươ ượ ư ố ng đ i là giá tr  th ng d  thu đ ủ ộ ư ươ ị ặ b. Giá tr  th ng d  t ị ặ ­ Khái ni m:  ệ Giá tr  th ng d  t

ộ ằ ấ ắ ấ t y u b ng cách nâng cao năng su t lao đ ng trong ngành s n xu t ra t

ị ứ ư ặ ộ

ị ặ ộ ờ ẫ ộ ườ ư ộ ộ

ị ặ ấ ả

ộ ng đ  lao đ ng v n nh  cũ. ố ng đ i ộ ấ ế ư ặ ộ ộ ờ   c do rút ng n th i ấ ế ư ệ   ả gian lao đ ng t  li u ạ ể ạ ấ ờ sinh ho t đ  h  th p giá tr  s c lao đ ng, nh  đó tăng th i gian lao đ ng th ng d  lên ngay   ộ ệ ề trong đi u ki n đ  dài ngày lao đ ng, c ươ ư ươ ­ Ph ng pháp s n xu t giá tr  th ng d  t ụ Thí d , ngày lao đ ng là 10h, trong đó 5h là lao đ ng t t y u, 5h là lao đ ng th ng d .

ơ ồ ể ễ ằ Bi u di n b ng s  đ  sau:

ư

ờ

ặ

ờ

ầ

ế

Th i gian th ng d  5 h

Th i gian c n thi

t 5 h

ỷ ấ ư Khi đó, t

100% = 100%

ặ Ho c:    m' = x 100% = 100% ị ặ  su t giá tr  th ng d  là: 5 (cid:0)     m’ =  5 50 50 ế ấ ế ả ả ộ ờ N u giá tr  s c lao đ ng gi m đi 1h thì th i gian lao đ ng t ố t y u gi m xu ng còn 4h và

ỷ ấ ị ặ ư ư ộ ờ ị ứ ặ th i gian lao đ ng th ng d  tăng lên 6h và t ộ  su t giá tr  th ng d  tăng lên thành:

ờ

ặ

ờ

ộ

ầ

ế

t

ư ộ Th i gian lao đ ng th ng d   6 h

Th i gian lao đ ng c n thi 4 h

ỷ ấ ư Khi đó, t (cid:0) 100% m’ = = 150% ị ặ  su t giá tr  th ng d  là: 6 4

ặ Ho c: m' = x 100% = 150%

60 40

ộ ấ ể ươ ị ứ

ạ ề ố

ậ ả ị ả ị ộ ồ   ng pháp này là ph i h  th p giá tr  s c lao đ ng. Đi u đó đ ng ả   t cho công nhân. Mu n v y ph i ấ    li u tiêu dùng và các ngành s n xu t

ả ấ

ả ạ ấ ố ủ ­ Đi m m u ch t c a ph ế ụ ầ ư ệ ớ ả  li u sinh ho t và d ch v  c n thi nghĩa v i gi m giá tr  các t ấ ư ệ ộ ấ tăng năng su t lao đ ng xã h i trong các ngành s n xu t t ư ệ ả ư ệ  li u s n xu t đ  trang b  cho ngành s n xu t ra các t t ­ Ph

ư ươ ầ ệ ộ ượ  b n làm đ

ấ ể ị ng pháp này đ ỉ ộ ố ư ả ư ọ ề c năng su t lao đ ng nên thu đ

ượ ả ế ề ẽ ỹ

ộ ị ặ ị ặ ế ướ ư ươ ư ư ượ ố ng đ i. Do đó giá tr  th ng d  siêu ng ch là bi n t

nh ng lúc đ u ch  m t s  nhà t Khi đó, các nhà t ạ ng ch. Khi các nhà t ả ẽ c  s  thu đ ị ặ giá tr  th ng d  t

ứ ủ ạ ng c a giá tr  th ng d  t

ế ướ ỉ ị ặ ỗ ộ ề ộ

ấ ấ ộ ộ ộ

ư ầ ạ li u tiêu dùng. ể   ủ ạ ư ả ượ ử ụ  b n phát tri n. c s  d ng r ng rãi trong giai đo n ch  nghĩa t ư ỹ ậ ư ả   c vì đi u ki n khoa h c, k  thu t ch a cho phép. ấ ị ặ ượ c giá tr  th ng d  siêu    b n này tăng đ ạ ấ   ậ ư ả  b n đ u c i ti n k  thu t, giá tr  th ng d  siêu ng ch s  không còn. T t ủ   ạ ị ặ ng c a c giá tr  th ng d  t ư ươ ố ng đ i. ư ạ ị ặ c. Giá tr  th ng d  siêu ng ch ư ị ặ C.Mác g i ọ giá tr  th ng d  siêu ng ch là hình th c bi n t ự ở ơ ở ấ ệ ­ Khái ni m: ệ Giá tr  th ng d  siêu ng ch là ph n giá tr  th ng d  thu đ

ư ươ   ng đ iố . B i vì chúng đ u d a trên c  s  tăng năng su t lao đ ng, ch  khác m t ch  m t bên là tăng   ộ ộ t, m t bên là tăng năng su t lao đ ng xã h i. năng su t lao đ ng cá bi ị ặ ị ặ ệ ủ ư ệ ơ ơ ị ụ   ượ c do áp d ng ị   ấ t c a hàng hóa th p h n giá tr

ị ườ công ngh  m i s m h n các xí nghi p khác làm cho giá tr  cá bi th  tr

ỉ b n ch  ph i b  ít chi phí h n các nhà t ượ   c

ằ ư ị ặ ệ ớ ớ ủ ng c a nó. ư ả ­ Nhà t ớ ư ả  b n khác nh ng v n có th  bán đ ượ c giá tr  th ng d  cao h n.

ệ ề ố ả ỏ ớ ệ đó thu đ ậ ẫ ư ị ặ ể ơ ư ạ   Khi s  đông các xí nghi p đ u đ i m i k  thu t công ngh  thì giá tr  th ng d  siêu ng ch

ẽ

ệ ộ

ồ ạ ạ ộ ạ ự i th

ổ ộ ư ệ ượ ờ ạ   ng t m th i, nh ng xét ạ ộ ấ i. Và nó chính là đ ng l c m nh nh t thúc   ủ ạ   ạ ố ệ t, đánh b i đ i th  c nh

ư ớ ầ ơ ừ ị ườ ng, t hàng hóa v i giá ngang b ng v i giá th  tr ớ ỹ ổ ữ ủ ệ c a doanh nghi p đó s  không còn n a.  ư ị ặ ừ ­ Trong t ng xí nghi p, giá tr  th ng d  siêu ng ch là m t hi n t ườ ạ ng xuyên t n t trên ph m vi toàn xã h i, nó l ớ ệ ể ư ả ẩ đ y các nhà t  b n đ i m i công ngh  đ  tăng năng suât lao đ ng cá bi ị ặ ượ c ph n giá tr  th ng d  l n. tranh, thu đ

ạ ư ị ặ ư ươ ị ặ ố ng đ i:

ố ng đ i

tệ

ừ

ữ ệ ươ GTTD t * Do tăng NSLĐ XH ộ * Toàn b  các nhà TB thu ệ ữ ệ * Bi u hi n quan h  gi a công ớ ư

* So sánh giá tr  th ng d  siêu ng ch và giá tr  th ng d  t GTTD siêu ng chạ * Do tăng NSLĐ cá bi * T ng nhà TB thu ệ ể *   Bi u   hi n   quan   h   gi a   công   nhân   v i   t ớ ư ả ư ả  b n v i t ể ư ả  b n. ả b n, t b n. nhân và t

ấ ề ệ ư ả ả ế ư ả ố ị V n đ  4: Khái ni m t b n, t b n kh  bi n, t b n c  đ nh và

ư ả ư ả ấ ế  b n b t bi n và t ư ả ư ộ t  b n l u đ ng

ị ạ ư ằ ị ặ ộ ư ả T  b n là giá tr  mang l i giá tr  th ng d  b ng cách bóc l t lao

b n:  ườ ư ả i công nhân.

­ Khái ni m tệ ủ ộ đ ng không công c a ng ị ự ơ ồ ể S  đ  bi u th  s  phân chia t ư ả :  b n

ị Giá tr  nhà x

ưở máy móc, thi

ng, công trình,  ế ị t b  (c1)

Ư Ả T  B N Ố Ị C  Đ NH

Ư Ả T  B N  Ế Ấ B T BI N (c)

T h e o

g i á

ị

ệ

t r ị   t

v a i   t r ò

ậ ệ

ụ

ệ

Giá tr  nguyên li u, nhiên  li u, v t li u ph  (c2)

i

.

h ặ n g

c h u   c h u y ể n

Ư Ả T  B N Ư Ộ L U Đ NG

d ư

T h e o đ ặ c   đ ể m

s ả n x u ấ

t

ị ứ

ộ

Ư Ả T  B N Ả Ế KH  BI N

Giá tr  s c lao đ ng (v)

ế ư ả

ư ệ ả ướ ư ả c t ể  b n đ  mua t

ả ứ ể ứ

ư ả  b n ph i  ng tr ượ ư ả ấ ỗ ộ T  b n b t bi n c chuy n hóa thành hai hình th c khác nhau c a t ả ế  M i b  ph n t ế và T  b n kh  bi n. ấ    li u s n xu t ủ ư  ậ ư

ả ế ấ Tư b n b t bi n và t ả  b n kh  bi n ị ặ ấ ư ể ả Đ  s n xu t giá tr  th ng d , nhà t ứ ề ệ đã đ ư ả ộ ứ  b n ti n t t và s c lao đ ng, t c là  ọ ườ ấ ả ả ư ả i ta g i chúng là:  b n s n xu t. Ng ị ả ấ b n  y có vai trò khác nhau trong quá trình làm tăng thêm giá tr

ư ệ ể ấ ả i d ộ ế : B  ph n t

li u s n xu t (t n t ẩ ồ ạ ướ ị ứ ể ả ậ ư ả i hình ị ượ b o t n và chuy n vào s n ph m, t c là giá tr  không b n dùng đ  mua t c

thái t thay đ i v  l ả ồ ấ ng trong quá trình s n xu t

ị ừ ư ể Khái ni mệ ấ ư ả ­ T  b n b t bi n ấ ả ư ệ  li u s n xu t) mà giá tr  đ ổ ề ượ ả + Ký hi u:ệ  c ấ ậ ộ + Các b  ph n c u thành:   ưở * Máy móc, nhà x

1).

ả ướ ạ ẩ vào s n ph m d

ả ữ i d ng kh u hao h u hình và vô hình (c ể ầ   ấ ng: tham gia vào quá trình s n xu t nh ng chuy n giá tr  t ng ph n ấ ậ ệ ẩ ả ả ộ ị ấ   * Nguyên, nhiên, v t li u: chuy n toàn b  giá tr  vào s n ph m trong quá trình s n xu t

(c2).

ặ

ị ẩ ẹ ị ả ượ ả ồ

ớ ể ứ c b o t n và chuy n d ch nguyên v n vào giá tr  s n ph m ị ử ụ

ướ

ộ ộ ể + Đ c đi m:  ị ủ * Giá tr  c a chúng đ ị * Giá tr  TLSX đ ư ả ­ T  b n kh  bi n: ậ ậ ư ả ứ ệ ừ ượ

ể ộ ị ủ ứ ứ ng, ng ộ ơ

ượ ả ồ ướ c b o t n d ộ ả ế   B  ph n t ể ạ ng.

ể ng.

ộ

ư ệ ị ủ ế ế ạ ệ  ti n l ề ươ ặ ễ  Di n ra trên hai m t ặ  giá tr  c a nó bi n thành các t li u sinh ho t và bi n đi trong quá trình tiêu

ừ ượ ườ ằ ớ ạ i hình th c giá tr  s  d ng m i.  c dùng đ  mua hàng hoá s c lao  b n  ng tr   ườ   ư i đ ng. B  ph n này không bi u hi n ra, nh ng thông qua lao đ ng tr u t ứ   ị ớ ớ ộ công nhân làm thuê đã sáng t o ra m t giá tr  m i, l n h n giá tr  c a s c lao đ ng, t c ự ể ổ ề ố ượ là có s  bi n đ i v  s  l + Ký hi u:ệ  v ứ + Hình th c bi u hi n: ậ + Quá trình v n đ ng: ộ  M t m t, ủ dùng c a công nhân. ặ  M t khác, i công nhân t o ra giá tr  m i không b ng lao  đ ng tr u t ng, ng

ộ ữ ủ ể ị ặ ư ộ ủ

ự ế ổ ề ượ ị ư ả  b n. ấ ng trong quá trình s n xu t.

ấ ồ ư b n lả ề ề ể

nh ng đ  đ  bù đ p s c lao đ ng c a mình, mà còn có giá tr  th ng d  cho nhà t ả  b n này đã có s  bi n đ i v  l ư ộ u đ ng ậ ộ ả ị ở ứ ữ

ị ủ ề ặ ư ả ả ị ủ ứ ấ  b n s n xu t thành hai b

ư ả ư ộ .  b n l u đ ng

ố ị ậ ấ ờ ộ ồ ộ T  b n c  đ nh là b  ph n c a t

ắ ứ ậ ư ả ộ Do đó, b  ph n t c) Tư b n c  đ nh và t ả ố ị ờ ư ả ả ớ   T  b n s n xu t g m nhi u b  ph n v i th i gian chu chuy n khác nhau v  giá tr  b i vì ị ẩ ể chúng d ch chuy n giá tr  c a mình vào s n ph m theo nh ng cách th c khác nhau. Căn c  vào   ấ ộ  ư ả ể tính ch t chu chuy n v  m t giá tr  c a các t  b n đó, C.Mác chia t ư ả ố ị ph n: ậ t  và t  b n c  đ nh ư ả ố ị T  b n c  đ nh  ­ Khái ni m: ệ ấ b n s n xu t, đ ng th i là b  ph n ch ưở ư ả ế ả b n b t bi n (các máy móc, thi

ệ ề ậ

ộ ầ ả ả ấ ẩ ể ầ ấ

ủ ả ậ ủ ư ả ả ủ   ế ị ấ   ế ủ ư ả t b , nhà x ng...) tham gia vào quá trình s n xu t, y u c a t ị ủ   ư ộ ề v  hình thái hi n v t, chúng tham gia toàn b  trong quá trình s n xu t, nh ng v  giá tr  c a ể ứ   ầ ừ ế chúng không chuy n h t m t l n mà chuy n d n t ng ph n vào s n ph m (kh u hao) theo m c ấ ộ đ  hao mòn c a nó trong quá trình s n xu t.

ặ

ủ ư ả ố ị  b n c  đ nh: ậ ư ả ề ố ị ả ấ ỉ ể  ­ Đ c đi m c a t ệ V  hình thái hi n v t, t

ỉ ư ư ẩ ơ

ữ ầ ừ ầ ẫ ộ

ị ố ị ả ư ệ ả ị ủ ầ ố ộ ế ế ể ẩ b n c  đ nh luôn b  c  đ nh trong quá trình s n xu t, ch  có giá ừ   tr  c a nó là tham gia vào quá trình l u thông cùng s n ph m. H n n a, nó ch  l u thông t ng ả   ị ố ị ph n, còn m t ph n v n b  c  đ nh trong trong t  li u lao đ ng, ph n này không ng ng gi m ị ủ xu ng cho đ n khi giá tr  c a nó chuy n h t vào s n ph m.

ả ố ị ấ Ví dụ: Kh u hao tài s n c  đ nh (ĐVT: $)

ủ     c a ị tr

ỹ ỹ ấ ừ ờ ể Th i đi m

ữ ơ ả Giá   TBCĐ ồ g m chi phí ử s a ch a c  b n ể   ị Giá   tr   chuy n vào ẩ ả s n ph m trong vòng m t nămộ ấ Qu  kh u hao (Qu   kh u   tr c aủ ư ả ố ị t b n c  đ nh)

ầ 1.000.000 ­ ­

ả   ắ B t   đ u   vào   s n xu tấ

ứ ế ố Đ n cu i năm th  1 800.000 200.000 200.000

ứ ế ố Đ n cu i năm th  2 600.000 200.000 400.000

ứ ế ố Đ n cu i năm th  3 400.000 200.000 600.000

ứ ế ố Đ n cu i năm th  4 200.000 200.000 800.000

ứ ế ố Đ n cu i năm th  5 ­ 200.000 1.000.000

ố ị ế ẩ ờ

Th i gian mà t ộ ư ả  b n c  đ nh chuy n h t giá tr  c a nó vào s n ph m bao gi ầ ả ượ ử ụ ề cũng dài c s  d ng lâu dài trong nhi u chu ị ủ  b n c  đ nh đ

ấ ► ờ ể ư ả ố ị ờ ơ h n th i gian m t vòng tu n hoàn. Nghĩa là t ỳ ả k  s n xu t.

ị ấ ả ầ ử ụ ư ả ố ị

ứ ư ả ố ị t

ữ ạ

ộ ủ ư ả ố ị ậ ầ ầ

ề ộ ỳ ử ụ ị ề ế ế ầ ạ

ụ ể   Trong quá trình s  d ng, t  b n c  đ nh b  hao mòn d n trong quá trình s n xu t. C  th , ầ ướ ị  b n c  đ nh b  hao mòn d n d i các hình th c:  ị ử ụ ấ ề ậ + Hao mòn h u hình:  là hao mòn v  v t ch t, v  giá tr  s  d ng. Lo i hao mòn này do quá ủ ự ử ụ  b n c  đ nh d n d n hao trình s  d ng và tác đ ng c a t  nhiên làm cho các b  ph n c a t ế ả ượ ư ỏ mòn đ n khi h  h ng và ph i đ c thay th , h t chu k  s  d ng. ự + Hao mòn vô hình: là s  hao mòn thu n túy v  giá tr . Lo i hao mòn này x y ra ngay c ị ấ ệ ệ ặ ớ

ị ươ ấ ơ ư ư ề ng đ

ấ ớ ề ế ể ả ả ẻ ơ ệ c đi u đó, các nhà t ạ ơ ụ ơ ượ . Đ  làm đ

ệ ằ ộ ộ

ả  ố   t nh ng b  m t giá vì xu t hi n máy móc m i hi n đ i h n, r  h n, ho c có ng nh ng công su t cao h n, nhi u tính năng công d ng h n. Vi c tránh hao   ư  ậ   ng đ  lao đ ng, tăng ca kíp làm vi c… nh m t n ố ắ khi máy móc còn t ươ giá tr  t mòn vô hình có ý nghĩa vô cùng to l n trong qu n lý kinh t ộ ườ ả b n tìm cách kéo dài ngày lao đ ng, tăng c ờ ụ d ng máy móc trong th i gian càng ng n càng t t.

ộ ố ể ầ ấ

­ Ý nghĩa: Tăng t c đ  chu chuy n c a t ấ ệ ở ủ ư ả ọ ộ  b n c  đ nh là m t yêu c u c p thi ỹ ấ

ủ ể ả ượ ế ố ớ   t đ i v i quá trình ượ   ả ố ị ả c ấ   c hao mòn vô hình. Qua đó, ch  th  s n xu t

ề ố ị ể ủ  nhiên phá h y và tránh đ ế ị ớ ơ t b  nhanh h n.

ầ ư ả ấ ộ

ế

ả s n xu t. B i vì, đó là bi n pháp quan tr ng đ  tăng qu  kh u hao tài s n c  đ nh, gi m đ ự ữ hao mòn h u hình do t ệ ổ có đi u ki n đ i m i thi ư ả ư ộ T  b n l u đ ng ệ ­ Khái ni m: T  b n l u đ ng là b  ph n t ậ ệ ấ ả ộ ứ ư ả  b n kh  bi n (s c lao đ ng) đ ể ồ  b n s n xu t, g m m t ph n t ộ ộ ư ả ư ệ ỳ ả ậ ư ả ả ế ượ ộ ượ ả ị ủ ẩ ấ    b n b t   c tiêu dùng hoàn   c chuy n toàn b  vào s n ph m trong quá

ể ố ị ố bi n (nguyên, nhiên li u, v t li u…) và t ộ toàn trong m t chu k  s n xu t và giá tr  c a nó đ ả ấ trình s n xu t. ể ặ ­ Đ c đi m: T  b n l ơn t

ể ế ư ả  b n c  đ nh. N u t ộ ạ ư ả ư ố ị ộ b n c  đ nh mu n chu   ể b n l u đ ng trong m t năm có th i, t

ộ ị ủ ị ủ ả ấ ề ầ ề ặ ề

ị ự ư ả ưu đ ng chu chuy n nhanh h ư ả ế chuy n h t giá tr  c a nó ph i m t nhi u năm thì trái l ể chu chuy n giá tr  c a nó nhi u l n ho c nhi u vòng. ơ ồ ể ­ S  đ  bi u th  s  phân chia: ư ả ố ị    T  b n c  đ nh

ư ả ư ộ T  b n l u đ ng

v

c2

ả ế

ư ả

ư ả

ế

ấ

c1

T  b n b t bi n     T  b n kh  bi n

ưở ế ị t b

ậ ệ ị ệ ng, công trình, máy móc, thi ệ ụ ị

ị ứ

Trong đó:    + c1:  Giá tr  nhà x + c2:  Giá tr  nguyên li u, nhiên li u, v t li u ph ộ + v :     Giá tr  s c lao đ ng

ấ ề ả ư ả

ấ ủ ị ệ ừ ấ ề ộ ứ ấ ộ V n đ  5: B n ch t c a đ a tô t ­ Đ a tô đã xu t hi n t ủ  b n ch  nghĩa ề ư ữ  h u v  ru ng đ t bà là hình th c bóc l

ầ ượ ả ị khi có quy n t ử ị ị ộ ế ủ ế   t ch  y u ậ   ệ t tr i qua các hình thái: tô lao d ch, tô hi n v t

trong xã h i phong ki n. trong l ch s , nó l n l và tô ti n.ề

ủ ư ả ệ ộ ­ Trong ch  nghĩa t

ư ả  b n, nhà t ấ ả ư ọ ể ế ị ặ ả ệ ộ

ấ    b n kinh doanh trong nông nghi p ph i thuê ru ng đ t ự   và thuê công nhân đ  ti n hành s n xu t thu giá tr  th ng d . H  coi nông nghi p là m t lĩnh v c ầ ư đ u t

ệ ả ờ ệ b n nông nghi p ph i thu đ

c  ề ạ ậ ư ộ ố ư ả   ồ ượ P , đ ng th i ph i ấ ủ ị   ể ộ i nhu n siêu ng ch, đ  n p ti n thuê đ t c a đ a

thu đ ch  d

ả ấ giá c  nông s n kinh doanh. ư ả  Cũng nh  trong công nghi p, nhà t ượ ợ ứ ị ặ c m t s  giá tr  th ng d  dôi ra, t c là l ủ ướ ứ ị i hình th c đ a tô (r).  ừ T  đó, ta th y ả  là:

Wns = c + v +  P  + Pns  = c + v +  P  + r

ấ ụ ụ ả

ả ệ ng tr  cho công nhân nông nghi p.

ợ ề ậ i nhu n bình quân trong n n kinh t ế .

ệ ượ ư ả ệ ậ ạ ợ t kinh doanh nông nghi p thu đ c. i nhu n siêu ng ch mà t b n cá bi

ư ả ủ ị ầ ủ ộ

ậ ạ ứ i, t c là m t ph n c a giá   P ), mà  i nhu n bình quân (

Trong đó:  + Wns: Giá nông s nả ả ố ị ấ + c1: kh u hao tài s n c  đ nh ph c v  s n xu t. ề ươ + v : ti n l +  P : l ị + r: đ a tô. + Pns: l + ( P  + Pns) = m ư ậ ­ Nh  v y, đ a tô t ư ệ ạ ư ả  b n kinh doanh trong nông nghi p ph i tr  cho đ a ch .

ư ả ệ ị

ầ  b n ch  nghĩa là ph n giá tr  th ng còn l ầ ợ ị ặ tr  th ng d  do công nhân nông nghi p t o ra, sau khi đã tr  ph n l ủ các nhà t ậ ầ ủ ả ả ộ ứ

Khái ni m: Đ a tô t ộ ậ ủ ư ả ư ả ệ ậ ợ  b n ch  nghĩa là b  ph n l ộ ệ  vào nông nghi p) mà các nhà t ị ặ ừ ị ạ i nhu n siêu ng ch do công nhân lao   ừ   ị ặ ư    b n kinh doanh trong

ả ộ ệ ấ ộ i s  h u ru ng đ t

ộ đ ng đ ng làm thuê trong nông nghi p làm ra (t c là m t ph n c a giá tr  th ng d  sau khi tr ợ i nhu n bình quân c a t l nông nghi p ph i n p cho ng ề ặ b n nông nghi p l

ấ ể ộ ệ ạ ứ ị ủ ượ ủ ủ ệ ầ ư  b n đ u t ườ ở ữ ư ả ứ ể ậ ầ ợ c ph n l i có th  thu đ i nhu n siêu ẽ ư ả  b n ch  nghĩa s  giúp chúng ta

ề V n đ  đ t ra là: Vì sao t ị ạ ả i thích rõ đi u này. ng ch đ  n p cho đ a ch ?  Nghiên c u các hình th c đ a tô t gi

ư ả ủ  b n ch  nghĩa

ứ ị ệ

ả ả ấ Các hình th c đ a tô t a, Đ a tô chênh l ch ­ Đ  phân tích, ta ph i gi đ nh nông s n cũng bán theo giá c  s n xu t, nghĩa là t ư ả    b n

ị ể ồ ượ ả ả ậ

ở ậ

ả ị ả ả ấ c chi phí s n xu t và l ướ ầ   ph n   tr ậ ệ ợ i nhu n bình quân.  ằ ấ c,   chúng   ta   th y   r ng   l ệ ạ ấ ỉ ợ ờ ạ   i   nhu n   siêu   ng ch   trong   công ộ   ị ồ ạ ổ i  n đ nh m t

ph i thu h i đ ư ạ ệ ­   Nh   phân   tích   ạ ấ ị nghi pdo c nh tranh t o nên, vì v y nó ch  xu t hi n t m th i và không t n t doanh nghi p nào nh t đ nh.

ệ ồ ạ ổ ệ ạ ị i nhu n siêu ng ch trong nông nghi p t n t i  n đ nh trong các xí nghi p có

ề ạ ợ i, l ấ i.

ố ượ ộ ế ườ ể ự ạ ậ ­ Trái l ệ ả ậ ợ đi u ki n s n xu t thu n l ề Đi u đó là do: + M t là, s  l ị ộ i h n và b  đ c chi m, ng i ta không th  t t o thêm

ộ ng ru ng đ t b  gi ệ ự ề ữ i. ấ ra nh ng vùng đ t có đi u ki n t

ẩ

ế ẩ ể ự ể ừ i. Bên c nh đó, nhu c u v  l

ấ ị ớ ạ  nhiên thu n l ứ ả ầ ả ữ ả ộ ấ ấ ả ộ ế ố ớ ờ    + Th  hai, nông ph m là th  s n ph m không th  thi u, không th  thay th  đ i v i đ i ự   ng th c th c ph m không ng ng tăng lên, do đó xã   t mà bu c ph i canh tác trên c  ru ng đ t x u hay

ậ ợ ẩ ề ươ ạ ố s ng con ng ấ ố ộ h i không ch  canh tác trên nh ng m nh đ t t kém thu n l

ả ả ẩ

ề ả ả i, đ  đ m b o cho ng

ả ả ề ấ

ườ ề ấ ấ i kinh doanh trên ru ng đ t có đi u ki n s n xu t thu n l

ả ả ấ ơ

ể ể ị

ị ấ ố ị ệ ủ ấ ạ ươ ố ổ ự ị

ậ ạ ỡ ủ ấ ứ ườ ỉ ậ ợ ơ i h n.  ủ ậ ộ   ệ ấ ở ơ ả ị ườ  n i có đi u ki n ru ng ng c a nông ph m do giá c  s n xu t  Do v y, giá c  th  tr ể ả ấ ấ ượ ợ   ấ ườ ậ ợ ặ i i kinh doanh trên đ t này ph i thu đ đ t x u ho c kém thu n l c l ế   ệ ả ấ ệ ậ nhu n bình quân. (Trong công nghi p, giá c  s n xu t là do đi u ki n s n xu t trung bình quy t ậ ợ ề ệ ả ộ ị   đ nh). Đi u này giúp cho ng i, có ấ ẽ ầ ợ i nhuân bình quân, s  thu năng su t cao h n, khi bán theo giá c  s n xu t chung, ngoài ph n l   ợ   ủ ấ ọ ộ ượ ợ i nhu n siêu ng ch đ  chuy n thành đ a tô n p cho ch  đ t g i là đ a tô chênh l ch. (L i c l đ ậ nhu n siêu ng ch này t   ng đ i  n đ nh, lâu dài vì nó d a trên tính ch t c  đ nh c a đ t đai và ộ đ  màu m  c a đ t)

ị

ệ ấ ượ ợ i nhu n bình quân thu đ ấ ệ ố ư ố

ề ề ậ ữ ả ả ấ ấ ệ ấ ấ ộ t trên ru ng đ t t

ả ấ

ấ   ộ Đ a tô chênh l ch trong CNTB là s  d  ngoài l c trên ru ng đ t ế ị ậ ợ ơ ả ả ệ ả   i h n. Nó là s  chênh l ch gi a giá c  s n xu t chung quy t đ nh có đi u ki n s n xu t thu n l ấ ố ộ ệ ả ở ấ   b i đi u ki n s n xu t trên ru ng đ t x u nh t và giá c  s n xu t cá bi t và ở ả ấ ỳ   trung bình.(Đ t x u nh t nh ng không ph i b t k  chi phí nào cũng tr  thành giá c  SX, mà là chi phí SX ư ấ ấ  m c trung bình)

ạ ậ ợ i nhu n siêu ng ch ngoài l ư ậ đ a tô chênh l ch là m t ph n l

ệ ấ ệ ề i h n. Nó là s  chênh l ch gi a giá c ở ứ Nh  v y,  c trên r

ố ấ ấ ấ ở ộ ớ ượ ấ ầ ợ ấ ệ ả i nhu n bình quân   ả   ữ ả ả   c quy đ nh b i đi u ki n s n xu t trên ru ng đ t x u nh t  v i giá c  s n

ệ ấ

ệ ậ ồ ạ

ộ ị ậ ậ ợ ơ ệ ả ượ ng đ t có đi u ki n s n xu t thu n l thu đ ượ ấ ề ị ả s n xu t chung đ ộ ấ ố t trên ru ng đ t t t và trung bình. xu t cá bi   Th c ch t c a đ a tô chênh l ch là l ị ấ ủ ư ầ ự ị ặ ố ủ ị ệ

ộ   ợ i nhu n siêu ng ch. Ngu n g c c a nó là m t ệ ạ ph n giá tr  th ng d  do công nhân nông nghi p t o ra. Nguyên nhân sinh ra đ a tô chênh l ch là   ố ư ả i t do có s  đ c quy n kinh doanh ru ng đ t theo l ạ ủ  b n ch  nghĩa.  ể ệ ấ ậ ị ự ộ ­ Xét v  c  s  hình thành l

ề ề ơ ở ượ ộ ị   ợ i nhu n siêu ng ch và vi c chuy n hóa nó thành đ a tô thì đ a ạ tô chênh l ch đ c chia làm hai lo i:

ệ ự ượ ề ấ ị c trên nh ng ru ng đ t có đi u k n t

ữ ụ ầ

ượ ế

ự ệ ộ ậ   ệ ị + Đ a tô chênh l ch I:   nhiên thu n là đ a tô thu đ ấ   ườ ơ ầ ỡ ự ư ộ ợ  nhiên cao, g n n i tiêu th , g n đ i nh : đ  màu m  t ng giao thông… làm cho năng su t l ơ ệ ệ ủ ư ả ơ t ki m đ  b n nông nghi p cao h n, ti c a t c chi phí h n. ấ ố ệ ị Ví d  1ụ : S  hình thành đ a tô chênh l ch I trên đ t t t và trung bình (Gi s : ả ử P’ = 20%)

ả ấ ệ ả ấ Giá c  sxu t cá bi t Giá c  sxu t chung

P’ Lo iạ   ru ngộ ạ ủ C a 1 t TB  đ uầ   tư S nả   ngượ l )ạ (t ị Đ a tô   chênh l chệ Rcl1 ổ   ủ C a   t ng SP C a   1ủ tạ ổ   ủ C a   t ng SP

100 6 20 20 120 30 180 60 T tố

100 5 20 24 120 30 150 30 T.bình

100 4 20 30 120 30 120 0 X uấ

ự ệ ấ ị ị Ví d  2ụ : S  hình thành đ a tô chênh l ch 1 trên đ t có v  trí thu n l ậ ợ i

ả ấ ệ ả ấ trí P’ Giá c  sxu t cá bi t Giá c  sxu t chung

ị V   ru ngộ TB đ uầ   tư Phí   v nậ   chuy nể ạ ủ C a 1 t ổ   t ng S nả   ngượ l )ạ (t ị Đ a tô chênh   l chệ Rcl1 ổ   ủ C a   t ng SP C a   1ủ tạ ủ C a   SP

100 0 20 5 120 24 27 135 15 G nầ

100 15 20 5 135 27 27 135 0 Xa

ị ậ ợ ẽ ư ả ế ệ b n kinh doanh nông nghi p ti ệ t ki m đ

ư

ả ợ ượ ạ ậ ộ ớ ọ V  trí thu n l ư c m t kho n l i nhu n siêu ng ch so v i ng ầ ớ ượ   c ph n l n chi ơ   ậ ườ ể i nào có chi phí v n chuy n ít h n ượ ị   c đ a tô chênh i khác, do đó h  thu đ

i s  giúp nhà t phí l u thông. Nh ng khi bán hàng thì cùng giá bán nên ng ườ ẽ s  thu đ l ch.ệ

ấ

: là đ a tô thu đ ị ệ ị ộ ơ ờ ể ằ ả ủ   ế c nh  thâm canh tăng năng su t, là k t qu  c a   ng canh tác, nh m tăng

ượ  b n vào m t đ n v  di n tích đ  nâng cao ch t l ả ượ ệ ư ả  thêm t ả ấ ượ ị ệ ộ ơ ộ ị + Đ a tô chênh l ch II ầ ư ệ vi c đ u t ỡ ộ đ  màu m  trên m nh ru ng đó, nâng cao s n l ng trên m t đ n v  di n tích.

ả ấ ả ấ     sxu t

ị Giá   c   sxu t   cá bi tệ Giá   c chung

Lo iạ   ru ngộ P’  (%) S nả   ngượ   l )ạ (t Đ a   tô chênh  l chệ 1 tạ 1 tạ Tư  b nả   đ uầ   tư ả   ổ T ng   s n ngượ l ả   ổ T ng   s n ngượ l Lầ n  đầ u  tư

1 100 20 4 30 120 30 120 0

2 100 20 6 20 120 30 180 60

3 100 20 8 15 120 30 240 120 Cùng  m tộ   th aử   ru ngộ

ị ị ệ ợ ậ   i nhu n

ả ầ ư ể ữ ủ siêu ng ch, hình thành do hi u qu  đ u t ố ề ư ư ả  b n nh  nhau. khác nhau c a nh ng t

ạ ị ữ ể

ả ầ ư ệ ị ữ ử ề ệ Đ a tô chênh l ch I là do hi u qu  đ u t ộ  trên nh ng th a ru ng có đi u ki n khác

 Đ a tô chênh l ch I và đ a tô chênh l ch II có đi m gi ng nhau là: Đ u là l ệ ạ ệ  Đi m khác nhau gi a hai lo i đ a tô là:  ệ ả nhau (qu ng canh),   ầ ư ữ ệ ệ ả ầ ị Đ a tô chênh l ch II là do hi u qu  nh ng l n đ u t ử    khác nhau trên cùng th a

ộ ru ng (thâm canh).

ồ ơ ấ ầ ợ ờ ạ ượ ạ Trong th i h n h p đ ng thuê đ t, ph n l ệ c, do vi c nhà t

ấ i nhu n siêu ng ch thu đ ế ư ả ấ

ề ế ầ ợ ộ ể ị ằ ứ ậ ậ ỉ ế i nhu n siêu ng ch đó, t c là nh m bi n l

ệ ệ ậ ạ ị

ư ả ủ ạ ấ

ấ ờ ạ ư ả ợ ồ ọ ư  ờ ỳ ủ ớ    b n. Ch  đ n khi h t th i k  thuê đ t, đ a ch  m i ế ợ   ạ i ề  thâm canh (đ a tô chênh l ch II)  thành đ a tô chênh l ch I. đi u này   ố   ị ờ ạ  b n thuê đ t kéo dài th i h n thuê đ t, còn đ a ch  l i mu n    b n tìm m i cách quay vòng,

ệ ộ ả b n thuê đ t đã thâm canh, thu c v  nhà t ấ ấ tìm cách nâng giá thuê đ t lên đ  chi m l y ph n l ầ ư ị nhu n siêu ng ch do đ u t ẫ làm phát sinh mâu thu n là, nhà t ờ ạ ắ rút ng n th i h n cho thuê. Do đó, trong th i h n h p đ ng, nhà t ỡ ủ ấ ắ ậ ụ t n d ng, v t ki

ị

ị ế ố ệ ả    b n kinh doanh nông nghi p tuy t đ i ph i

t đ  màu m  c a đ t đai. ệ ố ­ Đ a tô tuy t đ i   ệ ố + Đ a tô tuy t đ i là s  đ a tô mà các nhà t ộ ố ị ấ ố ấ ở ầ ị ư ả ở t hay x u, ủ ộ n p hco đ a ch  dù ru ng đ t t g n hay xa.

ị ộ ủ ữ ấ ố ệ ị ị t và trung bình, đ a ch  còn thu thêm đ a tô chênh l ch I và đ a tô

ự ộ ấ b n, s  đ c quy n t

ề ư ữ ệ ở ự ườ ả ệ ộ ậ

ạ ậ ơ ữ ơ ỹ

ấ ạ ế ậ ộ ề ề ộ ỷ b n ch  nghĩa trong nông nghi p. Do v y, nông nghi p th ệ t nh  nhau (t su t giá tr  th ng d

ể ủ    h u ru ng đ t đã c n tr  s  phát tri n c a quan ơ   ng l c h u h n công ấ  và k  thu t, và c u t o h u c  trong nông nghi p th p h n trong công   ư  ấ ộ ị ặ ị ặ ư ơ ư ệ ư ề ẽ (Trên nh ng ru ng đ t t ệ chênh l ch II) ế ộ ư ả ướ + D i ch  đ  t ấ ư ả ệ ả ủ h  s n xu t t ệ ế ề nghi p v  kinh t ệ nghi p. Đi u này ph n ánh m t đi u: n u trình đ  bóc l nh  nhau) thì m t t ả  b n ngang nhau s  sinh ra trong nông nghi p nhi u giá tr  th ng d  h n.

ề ệ ệ ộ ư ả ả ử  s :  ư ả  b n đ u t

trong nông nghi p và trong công nghi p đ u là 100.  ấ ạ ữ ơ ấ ạ ữ ơ ầ ư ệ ệ

Ví dụ: Gi + Có hai t + Trong công nghi p, c u t o h u c  là 4/1 còn trong nông nghi p, c u t o h u c  là 3/2. + m’ = 100%

ị tô c+v c/v m’ m

P

'P

Ngành  SX ổ T ng   giá   tr SP ạ Đ i   ệ ố tuy t đ i

80c+20v 4/1 100% 20 80c+20v+20m 20% 20 0 Cnghi pệ

60C+40v 3/2 100% 40 60C+40v+40m 20% 20 20 Nnghi pệ

ệ ố + Đ a tô tuy t đ i cũng là m t lo i l i nhu n siêu ng ch (20) dôi ra ngoài l

ượ

ộ ấ ạ c hình thành do c u t o h u c  c a c a t ả ệ ạ ợ ạ ậ ữ ơ ủ ủ ư ả ớ ả ả ữ ố ị

ậ ị ợ i nhu n bình ơ ấ ệ  b n trong nông nghi p th p h n trong quân (20) đ ủ ấ ệ công nghi p, nó là s  chênh l ch gi a giá tr  nông s n v i giá c  s n xu t chung c a nông ph m.ẩ

ơ ở ủ ị ệ ệ ố  là do c u t o h u c  c a t

ế ộ ộ

ấ ấ ạ ữ ơ ủ ư ả i c a đ a tô tuy t đ i là do ch  đ  đ c quy n t ợ ệ ố ữ ệ ể ạ ộ ơ    b n trong nông nghi p th p h n ề ư ữ    h u   i nhuân

+ C  s  c a đ a tô tuy t đ i trong công nghi p, ệ còn nguyên nhân t n t ồ ạ ủ ị ả ấ ru ng đ t đã ngăn c n nông nghi p tham gia c nh tranh gi a các ngành đ  hình thành l bình quân.

ị ị ệ : ệ ố * So sánh đ a tô tuy t đ i và đ a tô chênh l ch

ệ ị ị Đ a tô chênh l ch ệ ố Đ a tô tuy t đ i

ố ừ ồ ư ố Cùng là Pns, ngu n g c t ị ặ   giá tr  th ng d Gi ng nhau

ị Khác nhau ề ộ

ộ Nguyên nhân sinh ra đ a tô chênh ệ l ch   là   đ c   quy n   kinh   doanh ấ ru ng đ t ị Nguyên   nhân   sinh   ra   đ a   tô   ề ư ữ   ộ ệ ố  h u tuy t đ i là đ c quy n t ấ ộ ru ng đ t

ị

ư ả ứ ặ ị ộ ề   ­ Đ a tô đ c quy n  ề ộ + Đ a tô đ c quy n là hình th c đ c bi b n ch  nghĩa. Nó có th  t n t ể ồ ạ   i

ệ ủ ị t c a đ a tô t ấ ệ ệ ủ ị trong nông nghi p, công nghi p khai thác và các khu đ t trong thành th .

ớ ộ ộ + Đ a tô g n v i đ c quy n s  h u ru ng đ t, đ c chi m các đi u ki n t

ề ộ

ả ạ ị ắ ở ự ạ i, c n tr  s  c nh tranh c a t ể ồ ấ ộ ả ộ ẩ

ệ ấ ả ị ủ ư ả ạ t, th

ượ ọ ạ ề ề ữ ủ

ả ữ ng r t cao  và đ ậ ợ ư ả ả ộ ấ ấ ẩ ị ệ ự ế ề ở ữ ậ    nhiên thu n ị ấ ề ủ ạ ợ    b n, t o nên giá c  đ c quy n c a ru ng đ t. Đ a tô thu trên l ữ   ị ế các lo i có th  tr ng các lo i cây cho nh ng s n ph m quý hi m, có giá tr  cao, hay nh ng ộ c g i là đ a tô đ c quy n. khoáng s n có giá tr  đ c bi ả   ả ộ ồ i nhu n siêu ng ch do giá c  đ c quy n cao c a nh ng s n ủ ượ  b n ph i n p cho đ a ch . ườ ị ặ ố ủ + Ngu n g c c a nó cũng là l c trên đ t  y mà nhà t ph m thu đ

ấ ề ể ặ ế ơ ả ủ ủ ư ả ộ ề V n đ  6: Năm đ c đi m kinh t c  b n c a ch  nghĩa t b n đ c quy n

ổ ứ ộ ự ề ả ấ

ch c đ c quy n ổ ứ ộ ụ ậ ế ẫ ư ề ặ ậ a) T p trung s n xu t và s  hình thành các t ­ Tích t t p trung cao d n đ n hình thành các t ch c đ c quy n là đ c tr ng kinh t ế ơ   c

ủ ả ủ b n c a ch  nghĩa đ  qu c.

ậ ự ế ổ ứ ộ ề ch c đ c quy n. Và lúc

ả ấ

ế ẫ ạ ướ ỏ ớ ệ ng th a hi p v i nhau

ố ế ấ ế ả ứ ộ ­ T p trung s n xu t đ n m c đ  cao tr c ti p hình thành các t ệ ớ ồ ạ ế ữ này, gi a các xí nghi p l n t n t i 2 xu th : ể ợ ậ ớ ỏ ễ + D  dàng th a thu n v i nhau đ  h p tác s n xu t, kinh doanh ắ ấ ắ ạ + C nh tranh gay g t b t phân th ng b i nên d n đ n khuynh h ề ế ự ộ ế ậ t l p th  l c đ c quy n. ể đ  thi

ộ ố ớ ệ M t s  xnghi p có quy mô l n , ụ

(cid:0) ỏ ỏ ệ   Th a hi p, ậ th a thu n ổ ứ T  ch c ề ộ đ c quy n Tích t ậ t p trung  ấ ả s n xu t ạ ắ C nh tranh gay g t

ư ả ớ ữ ắ ­ T  ch c đ c quy n:

ổ ứ ộ ả ế ị ưở ộ

ụ ằ ả ậ   ầ ớ  b n l n n m trong tay ph n l n (th m   ng quy t đ nh ề   ộ ậ i nhu n đ c quy n ả ượ ợ c l

ề liên minh gi a các nhà t ộ ủ ẩ chí toàn b ) s n ph m c a m t ngành, cho phép liên minh này phát huy  nh h ủ ấ ư ế đ n quá trình s n xu t, l u thông c a ngành đó, nh m m c đích thu đ cao.

ộ ề ­ Khi m i b t đ u quá trình đ c quy n hóa các liên minh đ c quy n

ộ ể ế ữ ộ ứ ộ ớ ắ ầ ệ ế ề liên k t ngang ề ơ ả

ộ ề ứ ệ

ả ậ ị ụ

ữ ị ườ ng tiêu th , th  tr ộ ậ ẫ ả ượ ấ ệ ả ừ ệ ữ ể ỏ    ch c đ c quy n trên c  s  nh ng hi p đ nh gi a các thành viên đ  th a ị ườ ủ ng thanh toán... c a các   ự   ng nghi p v n đ c l p, do t ng thành viên th c

ệ

ự ề ổ , t c làứ   liên k t các doanh nghi p trong cùng m t ngành. Nh ng hình th c đ c quy n c  b n ki u này là:   Cartel, Cydicate, Trust. ổ +  Cartel:  t ớ ề ệ ế + Cydicate: t

ạ ề ộ ị ữ ư ệ ộ

ề ấ ẫ ể ả ố ụ ủ ẻ ắ ằ ố

ỡ ổ ng quan l c l

ơ ở ng, th  tr thu n v i nhau v  giá c , quy mô s n l ươ xí nghi p tham gia nó. Còn vi c s n xu t, th ị ệ ẽ ị hi n. N u ai làm sai s  b  ph t ti n theo hi p đ nh. ệ ứ ậ ệ  ch c đ c quy n th c hi n nh ng liên minh v  mua nguyên v t li u, bán   ộ ậ ủ   ả ệ ả hàng hóa, do m t ban qu n tr  chung đ m nhi m, nh ng s n xu t v n là công vi c đ c l p c a ấ ầ ỗ   m i thành viên. M c đích c a nó là th ng nh t đ u m i mua, bán đ  mua r , bán đ t nh m thu ậ ợ i nhu n cao. l  ► Cartel và Cydicate d  b  phá v , vì khi t ươ ừ ự ượ ứ ơ ủ ộ ế ề ậ ộ ợ ễ ị ễ i ích b  ph n nên d  phá cam k t. T  đó ng thay đ i, các thành viên Trust hình th c cao h n c a đ c quy n ra

ạ ch y theo l đ i.ờ

ố ộ ề ứ ấ ả ệ ả

ộ ả ị ề ươ ưở ấ ổ ở ệ   ng nghi p ợ ứ   i t c ng l

ằ + Trust: hình th c đ c quy n cao nh m th ng nh t c  vi c s n xu t và th vào trong tay m t ban qu n tr  đi u hành chung. Các thành viên tr  thành c  đông h ổ c  ph n.

ế ế ủ ệ ạ ứ liên k t d c

ấ ư ề ế và k ầ ­ Đ n giai đo n sau, hình th c   Cydicate, Trust thu c các ngành khác nhau nh ng có liên quan đ n nhau v  kinh t ộ ứ ườ

ọ i ta g i hình th c này là  ơ ở ế ể ư ả ế ộ ế  b n k ch xù.

ớ l n, các ậ thu t. Ng liên k t trên c  s  hoàn toàn ph  thu c v  tài chính vào m t nhóm t ế ế ọ  xu t hi n. Đó là liên k t c a các xí nghi p ệ   ỹ  Consortium. M t ộ Consortium có th  có hàng trăm xí nghi p ệ   ộ ề ứ ừ ữ ế ỷ ụ ộ

ớ ồ ữ ề ệ ữ   ế T  gi a th  k  XX, m t hình th c liên k t m i, liên k t đa ngành, hình thành nh ng ộ   ổ  thâu tóm nhi u công ty xí nghi p thu c conglomerat, hay concern. Đó là nh ng công ty kh ng l

ữ ệ ấ ả ậ ả ờ ồ ươ ạ i, th ng m i, ngân hàng

ị

ị ị ổ ứ ộ ề ch c đ c quy n có

nh ng ngành công nghi p r t khác nhau, đ ng th i bao hàm c  v n t ụ và các d ch v  khác. ờ ắ ­ Nh  n m đ ị ượ ả ộ ạ ả ả ị ố c đ a v  th ng tr  trong s n xu t, l u thông nên các t ả ộ ề  cao. Giá c  đ c quy n có hai lo i: kh  năng đ nh

ệ ặ ề ệ ấ ơ giá c  đ c quy n ả ộ + Giá c  đ c quy n mua ấ ư ề : Mua hàng hóa (đ c bi ề   ớ t là nguyên li u) v i giá th p h n nhi u

ả ả ấ ớ so v i giá c  s n xu t.

ề ả ộ ả ả ấ ớ : Bán hàng hóa v i giá cao h n giá c  s n xu t.

ề ậ ợ

ượ l  T  ch c đ c quy n thu đ c  ề ậ ậ ị ơ + Giá c  đ c quy n bán ► ổ ứ ộ ộ i nhu n đ c quy n. ị ặ   ủ ­ Tuy nhiên, giá c  đ c quy n cũng không th  tiêu quy lu t giá tr  và quy lu t giá tr  th ng

b n thì: ế ề ằ ầ i nhu n k ch xù mà các t

ầ ợ ừ ộ ợ

ừ ệ ấ ỏ ữ t nh ng t ch c đ c quy n thu đ ấ i s n xu t nh  trong n

ướ ụ ộ ượ ậ ướ ẻ ư ả ả ớ ị ề ả ộ ộ ư ả ậ ư ỏ ỏ ư ả  s n v a và nh , ng ộ c thu c đ a và ph  thu c (do t ổ ứ ộ c cũng b ng ph n mà   ồ   ề ộ  s n v a và nh  cũng nh  nhân dân lao đ ng m t đi. L i nhu n đ c quy n còn g m ặ ườ ả t là nhân   c và đ c bi ệ b n mua nông s n v i giá r , bán hàng công ngh

ư d . Vì xét trên toàn xã h i t Do đó, ph n l ớ ư ả ầ t ng l p t ộ ầ ả c  ph n bóc l dân các n giá cao...)

ọ ả

ớ ư ả ư ụ ệ ờ ồ

ạ ậ ầ ỏ b) Tư b n tài chính và b n đ u s  tài chính ậ  và t p trung t ­ Cùng v i quá trình tích t ư ả  b n trong ngân hàng. C nh tranh làm các ngân hàng nh

ụ  và t p trung t ớ ủ ộ ỏ ỏ

ả ề ế ậ ẫ .

ầ ớ ư ả ề ệ ổ ộ ộ ứ b n nh  trong công nghi p, đ ng th i cũng   ỏ  ễ di n ra quá trình tích t ị b  phá s n, ngân hàng l n thôn tính ngân hàng nh . Các ngân hàng nh  khác cũng ch  đ ng sáp   ổ ứ ộ t nh p. Đi u đó d n đ n hình thành các  ­ Nh  n m trong tay ph n l n t ề  ch c đ c quy n ngân hàng  b n ti n t trong xã h i, các t

ớ ừ ỗ ch  làm trung gian trong thanh toán và tín d ng nay h  n m đ

ề ự ạ ườ ở ộ ề    ch c đ c quy n ngân ọ ắ ượ   ụ c ạ   ố i có quy n l c v n năng chi ph i các ho t trong xã h i, tr  thành ng

ờ ắ hàng có thêm vai trò m i, t ầ ớ ư ả ph n l n t ộ đ ng kinh t

ả ệ ề ệ ộ ể ệ i vào c  quan qu n lý c a t b n công nghi p.

vào lĩnh v c công nghi p.

ự ố ố t ch t c a ngân hàng, các t ổ ứ    ch c

b n ti n t ế  ­ xã h i. Vai trò đó th  hi n: ơ ử ườ + C  ng ầ ư ự ế + Tr c ti p đ u t ượ ạ ­ Ng c l ề ế c s  chi ph i, kh ng ch  ngày càng xi ố ậ ươ ứ ụ ể ủ ư ả ệ ế ướ ự i, tr ệ ộ đ c quy n công nghi p cũng tìm cách xâm nh p t ặ ủ ng  ng đ i ngân hàng. C  th  là:

ổ ứ ộ ề ằ ch c đ c quy n công nghi p tham gia vào công vi c c a ngân hàng b ng cách

ệ ủ ủ ệ ể ạ ộ ể ố mua c  phi u c a các ngân hàng l n đ  có th  chi ph i ho t đ ng c a ngân hàng.

ế ủ ự ậ ớ ụ ụ

ắ ộ +  Các t ổ + T  l p ngân hàng ph c v  cho riêng mình.   ­ Quá trình đ c quy n hóa trong công nghi p và trong ngân hàng g n bó, đan xen vào nhau

ẩ ẫ ộ . và thúc đ y l n nhau làm n y sinh m t lo i t

ệ ạ ư ả ế b n tài chính là k t qu  c a s  k t h p gi a t ộ    b n ngân hàng c a m t

ề ả ư ả ề ớ ­ Theo Lênin: “t ộ ư ả ớ t  b n m i. Đó là  ả ủ ự ế ợ ộ b n tài chính ữ ư ả ề ấ ớ ư ả ủ ủ ệ ố s  ngân hàng đ c quy n l n nh t v i t b n c a liên minh đ c quy n các nhà công nghi p”.

ể

ấ

ơ Ta  có  th   th y  qua  s   đ :ồ

Phá s nả

ổ ứ T  ch c ề ộ Đ c quy n    Công

ổ ứ T  ch c ề ộ Đ c quy n  Ngân hàng

nghi pệ

Ngân hàng  nhỏ

Sáp  nh pậ

Ư Ả

T  B N TÀI CHÍNH

ạ

C nh tranh kh c li

ố ệ t

ẫ ể ủ ư ả ề ố    b n tài chính d n đ n hình thành m t nhóm nh  đ c quy n chi ph i

ế ế ộ ộ ư ả ọ b n đ u s  tài chính toàn b  đ i s ng kinh t và chính tr  c a toàn b  xã h i t ộ  b n. Đó là .

t l p s  th ng tr  c a mình thông qua các ph ng pháp:

ầ ỏ ụ ỏ ộ ầ ỏ ươ ộ ố ế ộ “ch  đ  tham d ”

ị ủ ấ ủ ố ờ ắ ế ặ

ự ­ S  phát tri n c a t ộ ờ ố ọ B n đ u s  tài chính thi ậ + V n d ng  ộ ậ ấ ớ ư cách là

ế ộ ế ạ ắ i n m đ ạ ế ượ ớ   ự . Th c ch t c a ch  đ  này là m t s  nhà tài chính l n ượ ộ c m t công ty   ố   ế ổ ng c  phi u chi ph i ố ượ “công ty   c các ể ắ ượ ượ c l i chi ph i đ ề “công ty con”, và đ n l “công ty con” l t mình, các c nhi u

ị ủ ế ậ ự ố ự ố ổ ho c m t t p đoàn tài chính nh  n m s  c  phi u kh ng ch  nên có th  n m đ “công ty m ”ẹ . Sau đó, công ty này l ớ l n nh t v i t ượ đ cháu”.

ổ ự ươ ế ộ

ế ậ ư ả ứ ậ ề ắ ư ả ớ ơ t m t l ể  ch c t p đoàn theo ki u m t xích đã giúp cho   ấ   ộ ượ ế  b n l n h n g p ng t

ề ầ . nhà t nhi u l n so v i l

ử ụ ầ   + S  d ng các th  đo n: l p công ty m i, phát hành trái khoán, kinh doanh công trái, đ u

ơ ứ c  ch ng khoán ậ i nhu n cao.

ợ ị ố ố ­ Th ng tr  v  kinh t

ớ ấ ể ị ề ướ ạ ộ

ủ ấ

ượ ể ậ ạ

ng pháp t V y, ch  đ  tham d  và ph ố ể ề ộ  b n đ c quy n tài chính có th  kh ng ch  và đi u ti ư ả ọ ầ ư ớ ượ  b n mà h  đ u t ng t ậ ạ ủ ầ ơ ộ ở ở ị  s  giao d ch, đ u c  ru ng đ t đ  thu l ặ ơ ở ố ọ   ị ề ế  là c  s  th ng tr  v  chính tr  và các m t khác. Chúng chi ph i m i ộ ụ ụ ế ề   ư ả ụ ướ ủ ơ  b n đ c quy n. c, bi n nhà n ho t đ ng c a c  quan nhà n c thành công c  ph c v  cho t ấ   ứ ề ệ ủ ệ t Đó cũng là nguyên nhân xu t hi n ch  nghĩa phát xít, ch  nghĩa quân phi t và nhi u th  khác, t ướ ộ ứ ế ả c  cùng ch y đua vũ trang gây chi n tranh xâm l   c đ  áp b c, bóc l c ch m phát t các n tri n. ể

ẩ ư b nả

ạ ủ ặ “xu t kh u hàng hóa là đ c tr ng c a ch  nghĩa t ư ả ự  b n t ạ    do c nh ấ c) Xu t kh u t ­ Lênin v ch ra r ng:

ấ ẩ ư ả ủ ẩ ư ấ ặ ủ ộ ằ  b n là đ c tr ng c a ch  nghĩa t

tranh, còn xu t kh u t ấ ướ

ị ặ   ị và giá tr  th ng   c ngoài

ế ạ ư ư ả  b n đ c quy n”. ự c ngoài đ   c ngoài, mang t ướ ở ủ ẩ ­ Xu t kh u hàng hóa là mang hàng hoá ra n ẩ ư ả dư. Xu t kh u t ẩ ấ ấ xu t kh u giá tr  b n là   ồ ợ ư ị ặ chi m đo t giá tr  th ng d  và các ngu n l ị  ra n ướ ậ i nhu n khác ề ệ ể th c hi n giá tr ư ả  b n đ u t ậ c nh p kh u t các n ầ ư ở ướ    n ẩ ư ả  b n.

ị

ấ

ư ả

XK T  b n

ề

ồ

CNTB ộ Đ c quy n

ướ c  Xu t kh u giá tr  ra n ụ ạ ngoài nh m m c đích đo t  ư giá tr  th ng d  và ngu n  i khác

ẩ ằ ị ặ ợ l

CNTB T  do ự ạ c nh tranh

XK Hàng  hóa ấ

ấ ẩ Xu t kh u hàng hóa  ướ c ngoài nh m  ra n ự ộ ấ ế

ừ ố ế ỷ ế ỷ ẩ ư ả ở

ằ ị ệ th c hi n giá tr ở t y u. B i vì:

ầ ­ T  cu i th  k  XIX đ u th  k  XX, xu t kh u t b n tr  thành m t t

“t + M t là, các n b n phát tri n đã xu t hi n hi n t

ể ượ ươ ố   ng đ i, ộ  ế c. Ti n b

ứ t c là có m t ph n t ỹ k  thu t ộ ướ ư ả c t ộ  b n không tìm đ  đây d n đ n tăng c u t o h u c  c a t

ấ ệ ơ ầ ư  có l c n i đ u t ấ ạ ữ ơ ủ ư ả ế ướ ể ề ở ậ ở + Hai là, c kém phát tri n v  kinh t

ầ ư ả ế ẫ ở  các n ồ ệ ượ ng  ậ ợ i nhu n cao  ạ ấ ỷ ấ ợ  b n và h  th p t ấ  các n , nh t là  ẻ ấ ẻ ộ   ụ c thu c đ a, ph  thu c ậ ỷ   i nhu n cao

ố

ỹ ẩ ư ả ấ ế ể ấ ấ ở ỷ ố ượ ế  Do đó, xu t kh u t t y u đ  nâng cao t thành t su t và kh i l ng l ợ   i

ừ  t ư ả  b n th a” ướ ở  trong n ậ i nhu n.   su t l ộ ị ướ ệ ấ ợ ồ thì nguyên li u d i dào và r , ngu n nhân công và giá đ t cũng r  nên t  su t l ậ ạ ư ở nh ng   đây l i thi u v n và k  thu t.  ►    b n tr nhu n.ậ

ề ơ ồ ể ệ * Đi u đó th  hi n qua s  đ :

ư ả

ố ượ

Tích lũy t

b n

ng

ư ả ươ

phát tri nể

Tích lũy kh i l ư ả ớ  b n l n t

ừ T  b n th a ố ng đ i” “t

Tr c ự ti p ế (FDI)

ộ

ướ

ỏ

Các n

c nh

ế ư ả

Thi u t

b n

ậ H i nh p kinh  tế

Xu t ấ kh u ẩ  ư t b nả

Gián ti p ế (ODA)

ộ

ấ

ấ

Giá ru ng đ t th p

ấ

ng th p

ề ươ Ti n l ­ Phân lo i:ạ

Nguyên li u rệ ẻ

ứ ầ ư ể ấ ạ b n thành hai lo i:

ề ấ ẩ ư ả ư ả ướ , có th  chia xu t kh u t ự ế  b n tr c ti p (FDI)

:  mang t ế b n ra n ộ ệ i các xí nghi p, bi n nó thành m t chi nhánh c a công ty m

ươ ợ ỗ ố ươ ẩ ư ả ạ ng t n t ự   ể ự ế c ngoài đ  tr c ti p xây d ng ẹ ở  chính   ư   ng, nh ng ủ ặ ng ho c đa ph i d ng h n h p, song ph

ệ



ấ ấ ể ẩ ư ả + Xét v  hình th c đ u t  Xu t kh u t ặ ớ ệ xí nghi p m i, ho c mua l ườ ớ ệ qu c. Xí nghi p m i th ố ủ có xí nghi p 100% v n c a công ty n ẩ ư ả Xu t kh u t c ngoài.  b n gián ti p (ODA) ợ   i b n cho vay đ  thu l

ứ : hình th c xu t kh u t ẩ ư ả  b n cho vay. ứ t c. Nói cách khác, đó chính là hình th c xu t kh u t

ấ

ồ

ướ ố ủ ợ ề ặ ạ ặ c dùng ngu n v n c a mình và ti n c a các t ệ  b n, ho c vi n tr  có hoàn l ổ  ủ   i ho c không hoàn

ạ ầ ề ẩ ư ả  b n nhà n ầ ư  vào n ụ ướ ế  h ấ ng xu t kh u t

ế ấ ợ ằ ặ ộ ể ạ    b n vào nh ng ngành thu c k t c u h  t ng đ  t o ế ượ   ệ c  nhân sau đó. Ho c vi n tr  nh m ký k t đ

có l

c a t ầ ư ằ ế ộ ướ ị ở ệ ệ ề ậ

ữ

các n ự ể ủ ự ệ ố

ẩ   ả c nh p kh u ộ ủ   ụ ậ ố ư ả t  b n. Đó là hình th c giúp đ  nhau gi a các qu c gia “thân c n”, làm tăng s  ph  thu c c a ậ ư ả ố ề   ớ ạ ự qu c gia nh n t c chính qu c, th c hi n ch  nghĩa th c dân ki u m i, t o đi u ấ ệ ki n cho xu t kh u t ề b n vào các n ẩ ư ả ư  b n t ệ ướ ụ ộ ố

 V  quân s :

b n ph  thu c vào kh i quân s ự

ậ ư ả c nh n t ự ứ ổ ủ ướ ệ ậ ả ặ ậ ợ ồ ạ ướ ạ i d ướ ế ấ ứ ẩ ư ả ề ở ữ  b n thành: + Xét v  s  h u, ta có xu t kh u t ướ nhà n ướ ấ  Xu t kh u t c:  ẩ ư ả ậ ề ứ ộ c nh p kh u t ch c đ c quy n đ u t ự ị ế ệ ạ ể ự , chính tr , quân s . l i đ  th c hi n các m c tiêu kinh t ẩ ư ả ữ  V  kinh t : ầ ư ủ ư ả ư ậ ợ ườ i cho đ u t  b n t ng thu n l môi tr ạ ợ ươ ị ệ ữ ng m i và đ u t nh ng hi p đ nh th i. ợ ị  vi n tr  nh m duy trì và b o v  ch  đ  chính tr    V  chính tr : ỡ ứ ướ  nhân. ằ ợ ự  Vi n tr  nh m lôi kéo các n c nh n vi n tr  ph i cho l p các căn c  quân s  trên lãnh th  c a mình. ộ ho c bu c các n

ự ệ b n t ấ : là xu t kh u t

ợ ặ ể    nhân th c hi n. Nó có đ c đi m ộ   ậ ư ả i nhu n đ c

ấ  Xu t kh u t ầ ư ng đ u t ướ ẩ ư ả ư  b n do t ế  có vòng quay t i hình th c ho t đ ng c m nhánh vào các công ty xuyên qu c gia.

ứ ẩ ư ả ắ ở ộ ệ ả ướ b n ch  nghĩa ra n

ườ là th ề quy n cao, d ► ệ ệ ố

ộ ề nh p kh u t

ấ  Vi c xu t kh u t ủ ế ị ng ti n ch  y u đ  t ộ . Nó có tác đ ng hai m t. M t m t, nó tác đ ng tích c c đ n n n kinh t ề ư ự ẩ ở ộ ể ư ả  b n tài chính m  r ng th ng tr , bóc l ộ ặ ề  t ặ  túc thành n n kinh t

ụ ợ ơ ấ ế ẩ ư ả ư  nhân ắ ữ  b n ng n, thu l  vào các nh ng ngành kinh t ố ạ ộ ủ ấ ư ả   c ngoài,  b n là m  r ng quan h  s n xu t t ạ ị t, nô d ch trên ph m vi   ế ẩ ư  ậ ự ế ơ ấ ế ế    công  hàng hóa, có c  c u kinh t ị ẩ ậ ướ   c nh p kh u b  què các n

ặ ệ ệ ộ ươ là ph ộ ố ế qu c t ế ự ấ ả  c p, t b n, nh  thúc đ y n n kinh t ặ – nông nghi p – d ch v  h p lý. M t khác, nó làm cho c  c u kinh t qu t, l ị  thu c vào chính qu c.

ứ ấ ẩ ố ể ủ * Quá trình phát tri n c a các hình th c xu t kh u:

ệ ư

ứ

Doanh nghi p t

nhân

Các tch c ĐQ xuyên Qgia

Các t

ch c đ c

ổ ứ ộ quy nề

ấ

ẩ

ẩ ư ả

ấ

ư ả

Xu t kh u hàng hóa

Xu t kh u t

b n

XK t

b n + XK hàng hóa

ố

ầ

ữ

ế

Cu i TK 19 đ u TK 20

Gi a TK 20 đ n nay

Tk 18

ự ề ổ ứ ộ

ộ ớ

ế ữ ư ả ấ ế ch c đ c quy n ể ế ệ ế ớ ề

ự ầ ư ư ả ẩ ư ả  b n tăng ế , nghĩa là ề ế ớ t gi a các t ấ  b n phát tri n c ng v i vi c xu t kh u t i v  kinh t t y u d n đ n phân chia th  gi  ch c đ c quy n. i gi a các t

ể

ế ớ ề d) S  phân chia th  gi i v  kinh t ậ ụ  và t p trung t ­ Quá trình tích t ạ ả ề ặ nhanh c  v  m t quy mô và ph m vi t phân chia lĩnh v c đ u t ư ả ủ ­ Ch  nghĩa t ộ ư ả ề ị ườ ệ ọ ẫ ị ườ  b n, phân chia th  tr ắ ớ  b n phát tri n luôn g n v i th  tr ướ ư ả c t b n đ c quy n thì các n ng th  gi ị ườ  b n coi th  tr ổ ứ ộ ạ   ể ng. Nh t là khi phát tri n lên giai đo n ặ   t quan tr ng. c ngoài đ c bi ữ ấ ướ ng n

ủ ề

ệ ể ả ả ấ ỏ ồ ơ ng s n xu t phát tri n đòi h i ngày càng ph i có ngu n nguyên li u và n i thiêu

ch  nghĩa t Đi u đó là do: ự ượ + L c l ợ ụ ớ th  m i có l ậ i nhu n cao.

ậ ạ ượ ợ c l

ả ể “B n t i không ph i do tính đ c ác đ c bi

s n chia nhau th  gi ẫ ớ ứ ộ i nhu n siêu ng ch.  ế ớ ộ ả i m c đ  bu c chúng ph i đi vào con đ ộ ệ   ặ t ấ ể ế   ườ ng  y đ  ki m

ớ + Bành tru ng ra ngoài đ  thu đ ậ ọ ư ả Lênin đã nh n xét:   ự ậ ủ c a chúng mà do s  t p trung đã d n t i”.ờ l

ạ ề ướ ộ ủ ượ ự ủ i còn đ ch c đ c quy n ngày càng hùng m nh l

ế ệ . C nh tranh gi ng co t

ẫ ế c s   ng h  c a nhà n ằ ố ế ạ ng qu c t ề ủ ố ị ị ộ ạ c mà   ấ   ị ườ t trên th  tr t ể ủ ị ệ   ng th a hi p, ký k t các hi p đ nh đ  c ng c  đ a v  đ c quy n c a chúng

ế ỏ ệ ấ ị ị ườ ng nh t đ nh. ộ

ắ ế ế ớ ưở ữ i d ng các Cartel, Cydicate, Trust   ờ ố   ng sâu s c đ n đ i s ng ,  nh h ố ế ướ ạ ề  d ố ế ả i đã có 350 cácten qu c t

ế ớ ị

ệ i th  hai, xu t hi n hình th c phan chia th  gi

ố ế ủ ứ ạ ướ

ế ớ i vê kinh t ồ ộ ế ỷ ế

ầ ớ ự ướ ề ừ

ổ ứ ộ ­ Các t ạ ứ chúng thao t ng c nh tranh ngày càng quy t li ướ ế y u d n đ n xu h ự ữ trong nh ng lĩnh v c và th  tr ừ T  đó hình thành các liên minh đ c quy n qu c t ố ế ... Nh ng năm 1934, th  gi qu c t ế , chính tr  toàn th  gi kinh t i. ế ừ ế ớ ứ ế   ấ T  sau chi n tranh th  gi  là ư ả ể  b n nhà n liên minh qu c t  c a các t c. Đi n hình cho lo i liên minh này là: C ng đ ng Liên   ầ ậ   c thành viên, đ n đ u th  k  XXI có minh Châu Âu (EC) thành l p năm 1957, lúc đ u có 6 n ủ   ờ ồ 25 thành viên. T  ngày 01/01/1999 đã cho ra đ i đ ng ti n chung Châu Âu v i s  tham gia c a ố 11 qu c gia.

ế ố ả   i có trên 60.000 công ty xuyên qu c gia, chi m kho ng

ẩ ủ 60% l i.

ị ườ ậ ầ ố ỹ ỹ ự ế   ng chung Châu M  (d  ki n

hoàn t

ế ể ố ạ ứ ở ộ ằ ể c đang phát tri n cũng tăng c ng liên minh liên k t đ  ch ng l

ồ ườ ệ ổ ứ ủ ể ậ các c ướ ế ớ ế ỷ B c vào th  k  XXI, toàn th  gi ượ ế ớ ấ ng hàng hóa xu t kh u c a th  gi ế ạ T i Tây bán c u, M  đang xúc ti n thành l p kh i th  tr ỹ ấ t vào năm 2010) b ng cách m  r ng NAFTA g m Canada, Mehycô và M . ạ ộ M t lo t các n ườ ng qu c t ướ ố ư ả  b n ch  nghĩa. Đi n hình là vi c thành l p các t i s c ép  ch c Asean, Opec, Liên

ừ t minh Châu Phi (AU)… ự ờ ổ ữ ố ế

ằ ch  nghĩa t e) S  phân chia th  gi ­ Lênin cho r ng: “

ắ ệ ệ ế ớ ế i càng ráo ri ố    b n phát tri n càng cao, nguyên li u càng thi u th n, ế   t

ộ ấ ố ư ng qu c đ  qu c ế ớ ề i v  lãnh th  gi a các c ể ư ả ủ ế ệ ạ c nh tranh càng gay g t và vi c tìm ki m các ngu n nguyên li u trên toàn th  gi ế thì cu c đ u tranh xâm chi m thu c đ a càng quy t li

ự ư ậ ượ ủ t h n” ờ i v  kinh t

“siêu l ồ ế ệ ơ ế  bao gi i v  lãnh th . Trong quá trình c nh tranh quy t li

ướ ỏ ự

ườ ậ ợ ầ ư cũng đ ạ ệ ủ ấ ự ng đ u t ch c luôn đòi h i s  can thi p c a nhà n  thu n l ườ   ố ng c c ng c  và tăng c iợ   ế ệ t dành  ằ c nh m giúp mình giành   ướ   ế ệ c i nh t. S  can thi p đó đã bi n nhà n

ủ

ố ủ ầ ươ ố n ra th ng tr ị ở ướ  n c ngoài

ướ ộ ủ ư ả c a t

ư ả ủ ề ệ

ư ữ ộ ộ c này thành h  th ng thu c đ a c a các c ủ i xâm l ng l

ố ằ ợ i nhu n đ c quy n c a t

ộ  b n đ c quy n. ố ư ả

ấ ị

ể  b n đ c quy n, bi u hi n trong   ệ ố ườ   ị ủ ng ề ủ ư ả ề ườ  b n xâm chi m th  tr ng qu c t ố ớ ư ả ụ ị ườ ng tiêu th . Đ i v i t ể ả ệ ế ồ ị ườ   ế ng  b n tài chính,   ượ   c.

ế ả ổ ậ ẩ  b n thúc đ y các c ệ ậ l p nên h  th ng th c đ a đ  n m nguyên li u và th  tr ệ không ph i h  ch  chú ý đ n ngu n nguyên li u đã có mà c  ngu n nguyên li u có th  tìm đ Do đó t mà c  lãnh th  nói chung.

ở ộ ế ế ỷ ổ ị ầ ộ

ể ạ ộ ị ữ ế ớ ữ ấ ố

ộ ị ế ớ ề Nh  v y, s  phân chia th  gi ệ ằ ổ ế ớ ề b ng vi c phân chia th  gi ậ ộ ề ổ ứ nhu n đ c quy n”,  các t ị ườ ậ ượ c th  tr t đ gi ng và môi tr ộ ướ ế thành m t n c đ  qu c ch  nghĩa. ► ư ậ ự ế ợ ố ữ ế  Nh  v y ch  nghĩa đ  qu c là s  k t h p gi a yêu c u v ủ ố ớ ườ ề c.  b n đ c quy n v i đ i xâm lăng c a nhà n ng l ủ ộ ặ ế ố Ch  nghĩa đ  qu c là m t đ c tr ng c a ch  nghĩa t ướ ượ ướ ườ ế c ngoài, bi n nh ng n đ c n ộ ầ ứ ố qu c nh m đáp  ng nhu c u thu siêu l ẩ ư ả ủ ợ ­ L i ích c a xu t kh u t ể ắ ộ ệ ố ồ ả ọ ỉ ư ả  b n tài chính quan tâm m  r ng lãnh th  kinh t ệ   ừ T  nh ng năm 1880, xâm chi m thu c đ a đã phát tri n m nh. Vào đ u th  k  XX, vi c ế   i đã hoàn thành. Các qu c gia chi m h u thu c đ a nh t là Anh, Nga (Sa Hoàng) phân chia th  gi và Pháp.

ồ ự ­ S  phân chia lãnh th  th  gi

ể ề ế ấ

i l n th  I

ớ ầ i l n th  II ứ  (1914 ­ 1918) và đ i chi n th ự ở  nhi u khu v c trên th  gi

ướ ư ả   ề c t i trên là không đ ng đ u. Thêm vào đó, các n  b n ị ườ ạ ướ   c đ  qu c ra đ i sau đ u tranh đòi chia l ng. i th  tr ạ ế ế   ế ế ớ i.  ể ứ  (1939 ­ 1945) cũng nh  nh ng xung đ t nóng  ừ ả ộ ổ ế ớ ờ ố cũng phát tri n không đ u, do đó các n Đó là nguyên nhân gây ra hai cu c ộ đ i chi n th  gi ạ ế ớ ầ ộ ư ữ gi i đây, phong trào gi ­ T  nh ng năm 50 th  k  XX tr  l

ữ ụ ổ ở ạ ộ ị ể ẽ

ị ủ ườ ự ố ố i, các c

ế ộ ủ ạ ợ ể ự ệ ậ ề ạ   i phóng dân t c phát tri n m nh ủ  ề ể ng qu c đ  qu c chuy n sang thi hành chính sách   ể   ướ ự ệ c ch m và đang phát tri n thu c c a các n

ế ỷ ệ ố m  đã làm s p đ  và tan rã h  th ng thu c đ a ki u cũ. Tuy nhiên, đi u đó không có nghĩa là ch nghĩa th c dân đã b  th  tiêu. Trái l th c dân m i, đó là dùng vi n tr  đ  duy trì s  l vào các n ớ ố ướ ế c đ  qu c

ấ ề ấ V n đ  7: Giai c p công nhân

Ề

ủ

là m t ộ ph m trù c  b n nh t ị ấ  c a CNXH KH. ữ ạ ử ủ ộ ứ ệ s  m nh l ch s  c a GCCN ế ố c ng hi n vĩ đ i Ấ Ặ Đ T V N Đ ứ ệ ử ủ ị ­ S  m nh l ch s  c a GCCN ệ ệ ­ Vi c phát hi n ra ơ ả  là m t trong nh ng ạ  c aủ

Marx.

ể ự ụ ệ ệ ả xóa bỏ ng xã h i ộ   đ  th c hi n nhi m v  cao c :

ọ ế ự ế ­ H c thuy t Marx đã tìm ra   CNTB và ti n hành xây d ng CNXH ự ượ l c l là GCCN

ể :

ủ ủ ệ ệ

ữ ư ộ ề ả ấ ở ế ỷ ệ Khái ni m GCCN * Quan ni m c a các nhà kinh đi n CN Marx­Lenin ­ Quan ni m c a K.Marx và F.Engels: ậ + Dùng nhi u thu t ng  khác nh : giai c p vô s n, lao đ ng làm thuê th  k  XIX,

ệ ạ ạ GCCN hi n đ i, GCCN đ i công nghi p...

ệ ư ộ ồ ề

ự ượ ế ấ ả ươ ứ ả ấ ệ Nh ng n i hàm Khái ni m GCCN đ u bao g m: ẻ ủ ề ạ  Là con đ  c a n n đ i công nghi p TBCN  Là giai c p đ i bi u cho l c l ể ạ ấ ệ ng s n xu t tiên ti n, cho ph ệ   ng th c s n xu t hi n

đ i.ạ

ộ ạ

ứ ứ ấ , v  ph ơ ả thu c tính  c  b n: ộ . ng th c lao đ ng c a GCCN

ờ ậ ự ụ ả ủ ế ấ

ạ ộ ệ ế tính ch t công nghi p ngày càng hi n đ i và xã h i hóa cao.

ệ ợ ủ ờ t ng

ờ ả ợ ủ ạ ớ i công nhân hi n đ i v i ngý i th  th  công ườ

ấ + Nh n m nh GCCN mang hai  ề ươ Th  nh t ữ GCCN là nh ng ngý i lao đ ng tr c ti p hay gián ti p v n hành các công c  s n xu t có ộ ệ ấ  Đây là đ c trýng cõ b n phân bi ườ ặ ờ th i trung c  ho c ngý i th  th  công trong công tr ị ủ ệ ố

ệ ả ấ

ứ ả ấ ả ả ộ ộ ộ ị t.

ấ ấ ầ ạ ở ộ ở ị ề  tr  thành giai c p th ng tr , lãnh đ o cu c đ u ấ   ố

ớ

ả ủ ứ ữ ặ ộ ớ ộ ệ ổ ặ ủ ng th  công. ứ ị về đ a v  c a GCCN trong h  th ng QHSX TBCN Th  hai,  . ế ộ ướ ­ D i ch  đ  TBCN: GCCN không có tý li u s n xu t   bu c ph i làm thuê, bán s c lao đ ng cho nhà tý b n và b  giai c p tý s n bóc l ­ Sau CMVS thành công: GCCN tr  thành giai c p c m quy n  ộ ự ả ạ tranh c i t o XH cũ, xây d ng XH m i ­ xã h i XHCN.  Thu c tính th  hai này nói lên m t trong nh ng đ c trýng cõ b n c a GCCN dý i ch ế

ộ đ  TBCN:

ả ấ

ộ

ở ả ấ ấ ủ ự ượ ng đ i kháng c a giai c p tý s n.

ệ

ả ấ

ỉ ế

ộ ộ ệ ụ ấ ấ ộ ộ

ộ ủ ố ầ ề ệ ả ộ ự ố ế ỷ ạ ấ ộ ộ .

ủ

ề

ủ

ự ễ ự ở t.

+ GCCN là giai c p vô s n. ả + GC lao đ ng làm thuê cho giai c p tý s n ố + Tr  thành l c l ư + Engels đ a ra khái ni m: “Giai c p vô s n là: ố ộ ằ ­ M t giai c p xã h i hoàn toàn ch  ki m s ng b ng vi c bán lao đ ng c a mình ủ ọ ề ­ M t giai c p mà toàn b  s  s ng còn c a h  đ u ph  thu c vào s  c u v  lao đ ng. ­ Giai c p lao đ ng trong th  k  19”… “do cu c cách m ng công nghi p s n sinh ra…” ệ ­ Quan ni m c a V.I.Lenin: ử ệ ị + Đi u ki n l ch s :  CNTB chuy n thành ch  nghĩa đ  qu c. ố ế ể  Th c ti n xây d ng CNXH  ế  Nga Xôvi ủ + Đóng góp c a V.I.Lenin:

ệ ệ ấ

ủ ấ ự ở ơ Nga, Lenin đã làm rõ h n vai trò c a giai c p công nhân

ự

 Hoàn thi n thêm khái ni m giai c p công nhân.  Qua th c ti n cách m ng  ạ ễ ạ ạ trong quá trình lãnh đ o cách m ng XHCN, trong xây d ng CNXH. ề ệ ệ ấ :

ữ ự ệ ổ

ấ ứ ộ ữ c đây. ụ * Quan ni m hi n nay v  giai c p công nhân ­ Trong CNTB: ớ ướ ạ Ngày nay, giai c p công nhân hi n đ i đã có nh ng s  thay đ i so v i tr ứ ề + V  ph ộ , công nhân lao đ ng trong nh ng ngành  ng d ng công ngh ệ

ộ ở ứ trình đ  phát tri n cao => công nhân có trình đ  tri th c ngày càng cao.

ệ ộ ố ư ệ ả ộ ộ ươ ng th c lao đ ng ể ươ ng di n đ i s ng

ề + V  ph ớ ụ ỏ  ấ ộ ộ

ầ ổ ỏ ộ ậ  li u s n xu t nh ể ệ đ  cùng v i gia đình làm thêm trong các công đo n ph  cho các doanh nghi p chính; m t b ậ ph n nh  công nhân đã có c  ph n trong các xí nghi p TBCN.

ậ ư ệ ả ướ ẫ Tuy nhiên, tuy t đ i b  ph n t

ờ ố , m t b  ph n công nhân đã có m t s  t ạ ệ ấ  li u s n xu t trong các n ủ ế ư ệ ả ằ ứ ấ ả c TBCN v n n m trong tay ộ   ẫ  li u s n xu t ch  y u, v n ph i bán s c lao đ ng ệ ạ ộ ẫ  b n l n, GCCN v n không có t

ư ả ớ ư ả ộ các nhà t cho các nhà t b n, c  s c lao đ ng trí óc và lao đ ng chân tay.

ả ứ ạ

ở ấ ấ ấ ề ấ ố

ự ộ ấ ­ Sau khi cách m ng vô s n thành công: Giai c p công nhân tr ộ ị ể ạ ộ ớ

ấ ơ ả ượ ộ ả ạ   ầ  thành giai c p c m quy n, giai c p th ng tr , giai c p lãnh đ o ộ ể cu c đ u tranh c i t o xã h i cũ, xây d ng xã h i m i, đ i bi u cho toàn th  nhân dân lao đ ng,   ữ c công h u hoá. làm ch  nh ng t ả ạ ư ệ ả  li u s n xu t c  b n đã đ

ấ

ộ ậ ớ

ể ể ủ ự ượ ị ị ệ ấ ả ấ ạ ộ ủ ữ * Khái ni m:ệ “Giai c p công nhân là:  ể ủ   M t t p đoàn xã h i  n đ nh, hình thành và phát tri n cùng v i quá trình phát tri n c a ộ   ng s n xu t có tính ch t xã h i hoá

ộ ổ ớ ệ ề n n công nghi p hi n đ i, v i nh p đ  phát tri n c a l c l ngày càng cao; ự ượ ơ ả ệ ị ế ộ

ụ ủ ả ậ L c l ế ấ ả ấ

ệ   ng lao đ ng c  b n tiên ti n trong các quy trình công ngh , d ch v  công nghi p, ả   ấ ả ặ ự tr c ti p ho c gián ti p tham gia vào quá trình s n xu t, tái s n xu t ra c a c i v t ch t và c i ạ t o các quan h  xã h i;

ể ạ ế ộ ự ượ ấ ả ươ ứ ả ờ ạ ấ ệ Đ i bi u cho l c l ng s n xu t và ph ệ   ế ng th c s n xu t tiên ti n trong th i đ i hi n

nay”

ộ ử ủ ể ấ ị

ặ ứ ệ ấ ộ ị

ứ ệ ử ủ ể ộ ế ế b) N i dung và đ c đi m s  m nh l ch s  c a giai c p công nhân ­ N i dung s  m nh l ch s  c a giai c p công nhân: + Trong m i th i k  chuy n bi n cách m ng lên m t hình thái kinh t

ỗ ấ ộ ạ ủ ị ử ộ ở ị ơ   ộ  ­ xã h i cao h n ủ ế ự    v  trí trung tâm c a l ch s , đóng vai trò là đ ng l c ch  y u và là

ạ ờ ỳ ứ luôn có m t giai c p đ ng  ự ượ l c l

ấ ứ ệ

ỏ ị ộ ạ ấ ỏ ế ộ ườ i

t ng ả i bóc l ộ ể ỏ ọ ọ ự

ứ

ạ ậ ớ ự ả

ủ ườ ấ ỉ

ủ ấ ộ ứ ằ ế ộ ư ữ ề ư ệ ả  h u v  t ố ng đ u tranh giai c p ch ng giai ế ộ ế ậ t l p ch  đ  công

ả ạ ộ ấ ư ả c p t ữ ề ư ệ ả h u v  t + t Nam, giai c p công nhân ph i làm 2 cu c cách m ng:

ộ ủ ạ Cách m ng XHCN => ng lãnh đ o quá trình cách m ng đó. ử + Giai c p công nhân là giai c p có s  m nh l ch s :   Xóa b  CNTB, xóa b  ch  đ  ng ườ  Gi ả i phóng GCCN, nhân dân lao đ ng và gi i phóng toàn th  nhân l ai kh i m i s ộ t, nghèo nàn l c h u áp b c, bóc l ộ ộ  Xây d ng xã h i m i ­ xã h i XHCN và c ng s n ch  nghĩa. ể ỏ ấ + GCCN ch  có th  thoát kh í ách áp b c b ng con đ ườ ằ  s n, b ng con đ ng th  tiêu ch  đ  t  li u s n xu t và thi ấ  li u s n xu t.  Ở ệ ấ  Vi ạ Cách m ng dân t c dân ch nhân dân

ộ ậ ướ ạ ằ ộ c m nh, xã h i công b ng, dân ch ộ Đ c l p dân t c ủ, văn g nắ li nề CNXH Dân giàu, n minh

ắ ấ ệ ự ợ   i

ị ệ ướ ạ ệ ng XHCN...”

ị ấ ể

ướ c:

ả ướ ả ả ấ ị ứ c th  nh t: c và bi n t ế ư ệ ả    li u s n

c”. xu t tr

ớ ư ả ứ c th  hai:

ự ủ  th  tiêu v i t ọ ố ấ ệ ấ t giai c p và m i đ i kháng giai c p, và cũng xóa b ấ  cách là giai c p vô s n, chính   ỏ

ộ ủ ế ủ ấ N i dung ch  y u c a đ u tranh giai c p trong giai đo n hi n nay là th c hi n th ng l ạ ệ ệ ự s  nghi p công nghi p hoá, hi n đ i hoá theo đ nh h ặ ử ủ ứ ệ ­ Đ c đi m s  m nh l ch s  c a giai c p công nhân ấ ứ ệ ử ủ S  m nh l ch s  c a giai c p công nhân ph i tr i qua hai b ướ ề ấ ấ  “Giai c p vô s n chi m l y chính quy n nhà n ế + B ấ ướ ế ướ ở ữ c h t thành s  h u nhà n ấ ướ + B  “…giai c p vô s n cũng t ỏ ọ ự ướ c”. ệ ặ ự ệ ấ Hai b

ả ế vì th  mà nó cũng xóa b  m i s  phân bi ướ ớ ư c v i t  cách nhà n nhà n ướ c này quan h  ch t ch  v i nhau: giai c p công nhân không th c hi n đ ọ ướ ư ự ứ c th  hai là quan tr ng nh t đ ượ ướ   c b c ấ ể

ứ c th  hai. Nh ng b ử ủ ứ ấ ấ

ệ ượ ướ th  nh t thì cũng không th c hi n đ ứ ệ giai c p công nhân hoàn thành s  m nh l ch s  c a mình. ị ể ấ

ợ ượ ầ ớ ộ

ớ ề ọ ặ ừ ự ỏ ộ ộ kinh t ế

ị ẽ ớ c b ị ả ứ ệ ử ủ Đ  hoàn thành s  m nh l ch s  c a mình, giai c p công nhân ph i:   T p h p đ ậ c các t ng l p nhân dân lao đ ng xung quanh nó.  Đ u tranh cách m ng xóa b  xã h i cũ và xây d ng xã h i m i v  m i m t t ấ i chính tr  và văn hóa, t ng. ớ t

ệ ượ ự ắ ẳ ấ c nguyên t c bình đ ng lý t ưở   ng

ưở ạ ư ưở  t ộ Ti n lên m t xã h i không còn giai c p và th c hi n đ ng theo nhu c u”.

ấ ử ủ ế “làm theo năng l c, h ề ộ ự ệ ầ ị

ủ ị ề   ả K.Marx và F.Engels đã ch  rõ các đi u

ị ệ ứ ệ ấ

ị ứ ệ * Đi u ki n khách quan quy đ nh s  m nh l ch s  c a giai c p công nhân  Trong tác ph m ẩ Tuyên ngôn c a Đ ng C ng s n  ỉ ộ ki n khách quan quy đ nh s  m nh l ch s  c a giai c p công nhân.  ộ

ầ ả ộ  là “L c l

ự ượ ấ ườ ộ ị ế ị ộ ủ  ­ xã h i c a giai c p công nhân trong xã h i TBCN a) Đ a v  kinh t ườ i lao đ ng ­ Công nhân ­ ng ả Trong l c l ng s n xu t

ế ố i lao đ ng cũng là y u t ể ấ ọ    quan tr ng L cự

ườ ả ử ủ ấ ự ượ ng s n xu t hàng đ u” ộ  b t c  xã h i nào ng ấ nh t. Trong CNTB và CNXH v i n n đ i s n xu t công nghi p ngày càng phát tri n thì : “ ượ l ấ ở ấ ứ ệ ớ ề ng s n xu t hàng đ u c a toàn nhân lo i là công nhân, là ng ộ ”.

i lao đ ng ộ ạ ả ạ ấ ộ ủ ị ị ứ

ầ ủ  ­ xã h i c a giai c p công nhân quy đ nh m t cách khách quan vai trò s ấ ệ ở

ấ ấ ạ ấ ọ ộ

ấ ướ ậ ấ ả ấ ả ị ­ Đ a v  kinh t ử ủ ị ứ + Th  nh t,  ph n c u thành l c l ng s n xu t d

ế m nh l ch s  c a giai c p công nhân. B i vì:  ộ ậ i CNTB. ủ ể ự ừ ấ giai c p công nhân là b  ph n quan tr ng nh t, cách m ng nh t trong các b ự ượ ấ ừ ả ẩ ả

ướ ệ ấ ạ

ứ ượ c tri th c hóa.  ố ự ế ấ ớ  Giai c p công nhân v a là ch  th  tr c ti p, v a là s n ph m căn b n nh t c a n n ấ ủ ề   ế ấ ả s n xu t đó.   Giai c p công nhân hi n đ i có xu h ứ + Th  hai, ng ngày càng đ ấ   ấ i ích giai c p công nhân là giai c p đ i kháng tr c ti p v i giai c p ề ặ ợ v  m t l

ư ả t s n.

ạ ạ ế ộ ộ i ch  đ  áp b c, bóc l

ọ ứ ộ t TBCN. ạ ấ  Là giai c p cách m ng tri ấ  GCCN gi ả i phóng toàn xã h i kh i ch  đ  TBCN, trong cu c cách m ng  y, h  không

ấ ấ ố ệ ể t đ  nh t ch ng l ế ộ ỏ ộ ạ ượ ả ế ớ i. i đ m t gì ngoài xi ng xích mà l

c c  th  gi ợ ấ ấ ớ ợ ả ố ủ ể giai c p công nhân có l i ích căn b n th ng nh t v i l i ích c a toàn th  nhân

ề ứ + Th  ba,  dân lao đ ng.ộ ặ ộ ủ ể ấ ị b) Đ c đi m chính tr  ­ xã h i c a giai c p công nhân

ầ ấ ạ ấ ạ   ấ , giai c p công nhân là giai c p tiên phong cách m ng có tinh th n cách m ng

ứ ­ Th  nh t ấ ệ ể t đ  nh t. tri

ạ

ươ ấ ộ ả ủ

ế ọ ươ ấ ắ ấ ứ ả ề nghĩa, ph

ớ ề ủ ờ ạ ạ ấ ng th c s n xu t tiên ti n, ph ươ ng th c s n xu t g n li n v i n n khoa h c công nhi p hi n đ i. ng tiên phong c a th i đ i ngày nay là t ứ ả ng th c s n xu t c ng s n ch ệ ệ ạ ư ưở ng Marx­Lenin mang tính  t

ọ

ạ ấ ấ

ạ ạ ỉ

ầ t đ  nh t. ấ ư ả  s n, giai c p t  s n ch  có tinh th n cách m ng trong th i k ấ

ừ ữ ờ ỳ  ọ ề c chính quy n thì h  quay   ấ ư  ớ i bóc l

ố ộ t giai c p công nhân, giai c p nông dân, nh ng giai c p đã t ng đi v i giai c p t ộ ạ ấ + Giai c p công nhân là giai c p tiên phong cách m ng Vì:  Đ i di n cho ph ệ ứ ả  Có h  t ệ ư ưở  t ạ cách m ng và khoa h c.  ệ ể ấ + Giai c p công nhân là giai c p có tinh th n cách m ng tri  Trong cu c cách m ng t ầ ư ả ộ ế ộ ấ ượ ế đ u tranh ch ng ch  đ  phong ki n, còn khi giai c p này đã giành đ ấ ấ ở ạ tr  l ả s n trong cu c cách m ng dân ch  t ấ  s n.

ệ

ấ ề ề ả ự ấ ạ ớ ợ ơ ả ủ

i ích c a giai c p t ọ ỉ ộ ặ ề ọ ấ ợ ộ ạ ị ấ ư ả ể ượ ấ ư ả    s n i b  giai c p t ệ   ề  s n. Đi u ki n ả   i phóng c gi

ế ộ ỏ ủ ư ả  Giai c p công nhân, con đ  c a n n s n xu t đ i công nghi p, l ẻ ủ ế ố ậ t n ng n , có l bóc l i ích c  b n đ i l p tr c ti p v i l ệ ỉ ố s ng, đi u ki n lao đ ng trong ch  đ  TBCN đã ch  cho h  th y, h  ch  có th  đ ả ằ b ng cách gi i phóng toàn xã h i kh i ch  đ  TBCN.

ộ ự ắ ế ộ  Trong quá trình xây d ng CNXH, giai c p công nhân không g n v i t

ậ ứ ớ ư ữ  h u, do v y, h ế ộ

ế ộ ộ ả ạ ự ọ  ấ cũng kiên đ nh trong công cu c c i t o XHCN, kiên quy t đ u tranh ch ng ch  đ  áp b c, bóc   ộ l h u, xây d ng ch  đ  công h u v  t ố ấ  li u s n xu t.

ứ ổ ứ ỷ ậ ị t, xóa b  ch  đ  t ứ

ố ộ ấ ấ ư ả ế ấ ữ ề ư ệ ả ấ  ch c k  lu t cao nh t ạ i giai c p t ­ Th  hai, giai c p công nhân có ý th c t ấ + Do yêu c u c a cu c đ u tranh giai c p ch ng l ấ  s n, giai c p công nhân

ằ ả ấ ấ ỷ ậ ủ

ấ ệ ả

ấ ộ ị ề ẩ ộ

ỏ ế ộ ư ữ ấ ầ ủ ẩ ph i đ u tranh b ng ph m ch t k  lu t c a mình. ề ả ệ ộ ố ấ ạ ươ ị ạ ấ   + Giai c p công nhân lao đ ng trong n n s n xu t đ i công nghi p v i h  th ng s n xu t ủ  ả ặ   ỷ ậ  ch c, k  lu t ch t

ẽ ủ

ớ ệ ố ộ ấ ng, bu c giai c p này ph i tuân th mang tính ch t dây chuy n và nh p đ  làm vi c kh n tr ổ ứ ớ ộ ặ ỷ ậ nghiêm ng t k  lu t lao đ ng, cùng v i cu c s ng đô th  đã t o nên tính t ấ ch  c a giai c p công nhân. ệ ổ ứ ấ ả ỏ ch c nghi p đoàn, công đoàn đòi h i giai c p này ph i có ý th c t ứ ổ ứ ỷ ậ    ch c k  lu t

ặ

ố ế ứ

ộ s n không ch  bóc l ấ   t giai c p

ỉ ộ ị ướ ở + Các t ẽ ch t ch . ­ Th  ba, giai c p công nhân có b n ch t qu c t + Giai c p t  chính n c thu c đ a. công nhân

ẽ ể ả ẩ ầ ấ ả ấ ư ả ố ế ộ ự ượ , giai c p t ng qu c t ở ấ ộ  các n t giai c p công nhân  c h  mà còn bóc l ộ   ề ả ạ + Ngày nay, v i s  phát tri n m nh m  toàn c u hóa, nhi u s n ph m không ph i do m t

ấ ấ ư ả  s n là m t l c l ướ ọ ớ ự ế ủ ấ ộ ố c s n xu t ra mà là k t qu  lao đ ng c a nhi u qu c gia. n

ỉ ễ ủ ả ấ Vì th , phong trào đ u tranh c a giai c p công nhân không ch  di n ra đ n l

ự ắ ữ ố ề ấ ả ơ ẻ ở ừ      t ng    m i qu c gia mà ngày càng ph i có s  g n bó gi a phong trào công nhân các

ướ ả ► ế ệ ở ỗ doanh nghi p,  ướ n c.

ấ ề ấ ề ạ V n đ  8. V n đ  Cách m ng XHCN

ệ ạ a) Khái ni m cách m ng XHCN

ạ ạ ằ ộ ỗ Cách m ng XHCN là m t cu c cách m ng nh m thay th  ch  đ  TBCN l

ờ ằ i th i b ng ch ầ ế ế ộ ấ ộ ạ

ộ ự ấ ộ ủ ằ ộ ớ ộ ế   ạ ộ đ  XHCN, trong cu c cách m ng đó, giai c p công nhân là giai c p lãnh đ o qu n chúng nhân   dân lao đ ng xây d ng m t xã h i m i, xã h i công b ng, dân ch , văn minh.

ạ ượ ộ ể c hi u là m t cu c cách m ng chính tr , đ

ằ ấ ượ ề ạ c chính quy n, thi

ướ ủ ộ ộ ấ ầ ộ ► ậ  V y: + Theo nghĩa h pẹ : Cách m ng XHCN đ ớ ệ ướ c chuyên chính vô s n – nhà n ị ượ   c ế   t   c c a giai c p công nhân và qu n chúng nhân

ế k t thúc b ng vi c giai c p công nhân cùng v i nhân dân lao đ ng giành đ ả ậ l p nên nhà n dân lao đ ng.ộ

ạ ả ạ ồ

ằ ướ ế ậ ả ị  ề + Theo nghĩa r ngộ : Cách m ng XHCN bao g m c  hai th i k : cách m ng v  chính tr ể ả ạ   c c a mình đ  c i t o

t l p nhà n ự ế ặ ướ ủ ư ưở  t ng…

ớ ề ọ ạ

ủ ủ ằ ạ ộ

ọ ấ ớ ự ể ủ ự ượ ủ ả ờ ỳ ờ ỳ ử ụ c chuyên chính vô s n và th i k  s  d ng nhà n nh m thi ị ộ ộ xã h i cũ, xây d ng xã h i m i v  m i m t kinh t , chính tr , văn hóa t ủ b) Nguyên nhân c a cách m ng XHCN ­ Ch  nghĩa Marx ­ Lenin cho r ng: nguyên nhân sâu xa c a m i cu c cách m ng trong xã ng s n xu t v i s  kìm hãm c a quan

ầ mâu thu n gi a nhu c u phát tri n c a l c l ấ ẫ ở ữ ộ h i là do  ỗ ệ ả h  s n xu t đã tr  nên l

ờ i th i. ủ ự ậ ể ấ

ớ ẫ ỗ

ả ự i th i, kìm hãm s  phát tri n c a l c l ỗ ỏ ế ệ ả ấ ỏ ừ   ng s n xu t không ng ng phát ể ủ ự ượ   ng ờ   i th i,

ộ ự ượ ờ ộ ể ự ượ ệ ả ộ ớ ể ả ấ ng s n xu t phát tri n.

ệ ả ấ

ệ ả ả ấ ướ ự ượ L c l Theo quy lu t chung c a s  phát tri n trong xã h i, l c l ấ ể ớ i khi mâu thu n v i quan h  s n xu t đã l tri n t ộ ấ ạ ả s n xu t, đòi h i ti n hành m t cu c cách m ng xã h i đ  xóa b  quan h  s n xu t đã l ấ ế ằ ở ườ ng cho l c l thay th  b ng quan h  s n xu t m i m  đ ờ ừ ơ ướ c ra đ i):  khi máy h i n ­ D i CNTB (nh t là t   ng s n xu t ngày càng phát >

ư t

ấ ấ   Quan h  s n xu t mang tính ch t ấ ề ư ệ ả  li u s n xu t ạ ế ộ o< ả ậ tri n, ngày càng có tính xã h i hóa cao ị “S  t p trung t ể K.Marx nh n đ nh:

ấ ấ ủ ề ả li u s n xu t và xã h i hóa lao đ ng đ t đ n cái   ạ   i

ộ ự ậ ứ ớ ư ệ ỏ ớ ể đi m mà chúng không còn thích  ng v i cái v  TBCN c a chúng n a… n n s n xu t TBCN l ả ẻ đ  ra s  ph  đ nh b n thân nó v i tính t

ẫ ự ủ ị ► ể ấ ế ủ ự ế ạ

nhân TBCN v  t ộ ữ  nhiên”. ứ ấ ổ ớ ộ t y u c a m t quá trình t ế ổ  Bi u hi n mâu thu n trong lĩnh v c kinh t  là tính t ứ ủ ả ự  ch c, tính k  ho ch cao trong   ạ   ộ  ch c c a s n xu t toàn xã h i do tính c nh

ấ ạ tùng doanh nghi p ngày càng tăng v i tính vô t tranh c a n n s n xu t hàng hóa TBCN t o ra.

ủ

► ậ ạ ừ ủ ệ ả ộ ẫ ớ   ế ộ i    giai c p công nhân

ộ ố ứ ệ ạ ố ả i giai c p t

ừ ệ ỉ

ệ ả

ả ệ ả ị ố ươ   ng ạ   ấ ng s n xu t hi n đ i ự ồ   ế ị i nh ng quan h  s  h u đang quy t đ nh s  t n

ụ ổ

ấ ư ả ế ằ s n đã t ệ ứ ố ữ ệ ệ ủ ề ả ấ ướ ả ấ i ch  đ  TBCN d n t ­ Quy lu t c nh tranh, tính ch t vô chính ph  trong s n xu t d ả ấ ấ ừ kh ng ho ng th a, bu c m t s  nhà doanh nghi p ph i ng ng s n xu t  ấ ấ ư ả ọ  s n. không có vi c làm, h  đã đ ng lên đ u tranh ch ng l ử ị ụ “T  hàng ch c năm nay, l ch s  công nghi p và th K.Marx và Engels đã ch  rõ:   ử ộ ệ ổ ậ ủ ự ượ ơ nghi p không ph i là cái gì khác h n là l ch s  cu c n i d y c a l c l ấ ạ ệ ố ệ ở ữ ữ ạ ạ ch ng l i quan h  s n xu t hi n đ i, ch ng l ấ ư ả . ị ủ ố ạ i và th ng tr  c a giai c p t  s n” t ạ ắ ể Đ  kh c ph c tình tr ng trên, giai c p t  s n ngày càng can thi p sâu vào kinh t ch c ra các syndicate, trust…, nhà   ặ   ộ ố  b ng vi c qu c h u hóa m t s  ngành khi g p

ư ữ i.

ướ ư ả n c t khó khăn, t ự ệ ậ ợ  h u hóa khi thu n l ự ự ớ ợ ấ ả ấ ộ ­ S  phù h p th c s  v i tính ch t ngày càng xã h i hóa cao c a l c l

ể ự ủ ự ượ ấ ệ ả ệ ả ế ấ ằ

ỉ ễ ấ ạ

ạ Cu c cách m ng XHCN không t ị ượ ứ ệ ử ủ ứ ợ ộ ỉ  ng s n xu t ch ộ   có th  là s  thay th  quan h  s n xu t TBCN b ng quan h  s n xu t XHCN thông qua cu c cách m ng XHCN. ộ ầ c s  m nh l ch s  c a mình, t p h p qu n chúng nhân dân lao đ ng đ ng lên xóa b ậ   ự ễ  di n ra mà nó ch  di n ra khi giai c p công nhân nh n ỏ  ậ

ờ ơ ạ ứ th c đ ế ộ ch  đ  TBCN khi có th i c  cách m ng.

ộ ả ­ Cu c cách m ng XHCN do nguyên nhân sâu xa là mâu thu n gi a l c l

ề ư ệ ả ộ

ạ ớ ấ nhân TBCN v  t ượ ủ ạ ữ ự ượ ẫ ấ ng s n xu t có   ớ ừ   ấ  li u s n xu t du i CNTB, cho nên ch ng ẫ   ộ c duy trì thì nguyên nhân c a cu c cách m ng XHCN v n

ấ ư tính xã h i hóa cao v i tính ch t t ẫ nào quan h  s n xu t TBCN v n đ còn t n t

ủ ủ ạ ấ ả ộ gi i phóng xã h i, gi ả   i ệ ả ồ ạ i. ụ M c tiêu ụ ­ M c tiêu c a giai c p công nhân, c a cách m ng XHCN là:

phóng con ngu i.ờ

ả kh u hi u gi i phóng con ng CNXH không ch  d ng

ẩ ỏ ệ ế ộ ứ ở  ý th c,  ườ ỉ ừ ở i phóng con ng

v

i th c hi n m c tiêu cao c  nh t:   ạ ừ ướ i mà t ng b ườ ớ i v i ng ủ ấ ế ỗ  do c a m i ng ệ   c hi n ườ   i và t y u sang   ườ   i

ệ ả ự ự th c hóa s  nghi p gi ự ụ ệ ế ớ ti n t ố ủ ự ươ ng qu c c a t v  do” ệ ự ề là đi u ki n cho s  phát tri n t ụ

ể ự ấ ặ ừ ườ ữ ộ ứ t gi a ng i kh i ch  đ  áp b c, bóc l ườ ừ ươ ế ấ “bi n con ng ố ả ng qu c c a t i t ủ ể ự ự ệ “trong đó s  phát tri n t ể ộ , t o nên m t th  liên hi p  ủ ấ ả ọ  do c a t ả ượ ừ ng, t ng b

ườ . t c  m i ng i” ệ ự c hi n th c hóa: ướ c đi. ạ ủ ườ ộ

ổ ứ ầ ọ ấ ả ộ ả ­ M c tiêu cao c  nh t đó ph i đ + Thông qua t ng ch ng đ ộ + Thông qua quá trình lao đ ng và sáng t o c a qu n chúng nhân dân lao đ ng. ự ủ  ch c xã h i m t cách khoa h c trên t + B ng công tác t t c  các lĩnh v c c a nhà n ướ   c

ả ộ ộ ạ ủ ả XHCN, d i s  lãnh đ o c a Đ ng c ng s n.

ứ ấ ủ ạ ả

ạ ộ ườ ệ ậ ổ ấ ố ị

ằ ướ ự ụ ể ­ C  th : ộ + Trong giai đo n th  nh t c a cu c cách m ng XHCN: ề ủ ữ ự ớ v i nh ng ng i lao đ ng khác th c hi n l ả ự ượ ả ấ t ộ “ph i giành l y chính quy n, ph i t ề ấ  v l ộ ủ + Trong giai đo n th  hai c a cu c cách m ng XHCN:

ầ ộ ổ ứ ặ ộ ộ

ườ ườ ạ ộ ỏ ế   ấ  giai c p công nhân ph i đoàn k t ấ t đ  chính quy n c a giai c p th ng tr , giai c p bóc   ộ . t lên thành giai c p dân t c” ấ ớ ề ọ ộ ứ ể ạ ộ ứ ộ i bóc l t ng ợ   ạ giai c p công nhân ph i t p h p ệ    ch c m t xã h i m i v  m i m t, th c hi n   t dân ả ậ ự i” đ  không còn tình tr ng dân t c này áp b c, bóc l

ạ ớ các t ng l p nhân dân lao đ ng vào công cu c t “xóa b  tình tr ng ng ộ t c khác.

ướ ộ + Đ n giai đo n cao là ch  nghĩa c ng s n: c, giai

ố ạ ỏ xóa b  mình v i t

ộ

ế ả ự ấ c p vô s n t ộ ộ ự ờ ố ấ ả ự ộ t c  các lĩnh v c đ i s ng xã h i.

ướ ấ ộ ề ậ đ p tan nhà n

ộ ừ ị ườ ư ữ ệ ấ ộ c c a giai c p bóc l ộ i lao đ ng t ề t, giành chính quy n v  tay   ị   ị  đ a v  nô l  làm thuê lên đ a

ộ

ả ạ ướ ủ ề ệ ề c ti p theo: ả  không còn giai c p, không còn nhà n ủ ấ ị ấ ớ ư  cách là giai c p th ng tr . ạ ủ N i dung c a cu c cách m ng XHCN ệ ượ ạ Cu c cách m ng XHCN đ c th c hi n trên t ị ự ­ Trên lĩnh v c chính tr : ướ ủ c tiên:  + N i dung tr giai c p công nhân, nhân dân lao đ ng, đ a nh ng ng ủ ị v  làm ch  xã h i. ế +  B

ộ ầ ả ộ

ấ ủ ả ướ ả ộ ự     ph i t o đi u ki n làm sâu r ng thêm n n dân ch  XHCN, mà th c   ch t c a quá trình đó là ngày càng thu hút đông đ o qu n chúng nhân dân lao đ ng tham gia vào qu n lý xã h i, qu n lý nhà n c.

ệ ầ

ộ ằ “Các Xôvi t c a Nga lúc đó. V.I.Lenin cho r ng:

ướ ể ộ ộ i vi c thu hút qu n chúng nhân dân lao đ ng Nga tham gia   tế   ủ   c, m t ki u m i và cao nh t v  dân ch …

ớ ụ ụ ữ ở ấ ề ộ i lao đ ng..”.

ế ộ ả ả

đây ch  đ  dân ch  ph c v  qu n chúng, ph c v  nh ng ng ườ c XHCN ph i th ị ế ệ ậ ộ ườ ệ ặ ớ Lenin đã luôn luôn quan tâm t ế ủ ề ệ ủ ữ vào nh ng công vi c c a chính quy n xô vi ể ớ ề công nhân và nông dân là m t ki u m i v  nhà n ủ ụ ụ ầ ầ ầ l n đ u tiên  ứ ề  ướ ả ợ   t là văn hóa, chính tr  nh m âng cao hi u qu  trong vi c t p h p, i dân, đ c bi

ườ ng xuyên chăm lo nâng cao ki n th c v ả ằ ướ ệ ủ + Đ ng c ng s n và nhà n ọ ệ ặ m i m t cho ng ổ ứ  ch c nhân dân tham gia vào các công vi c c a nhà n t c XHCN.

ả ướ ả

ệ ố ạ ộ ế ộ ậ ả ệ ể ộ

ệ   ự c XHCN ph i quan tâm đ n xây d ng h  th ng lu t pháp, hoàn thi n + Đ ng và nhà n ả   ữ ế ơ c  ch , có nh ng bi n pháp đ  cho nhân dân lao đ ng tham gia ho t đ ng qu n lý xã h i, qu n lý nhà n

ữ ướ ề ự ị ở ạ

ỉ ị ủ ấ ố ế ằ ấ ộ c đây v  th c ch t ch  là cu c cách m ng chính tr , b i vì,   ự  ệ ậ ổ t đ  ách th ng tr  c a giai c p này, thay th  b ng s

c.ướ ự ế ­ Trên lĩnh v c kinh t : ộ ạ + Nh ng cu c cách m ng tr ế ằ ượ c đúc k t b ng vi c l ấ ề v  căn b n nó đ ố th ng tr  c a giai c p khác.

ề ự ề ệ ề ấ ạ

ộ ỉ ớ

ả ị ủ ế Cách m ng XHCN, v  th c ch t là có tính ch t kinh t c đ u.  ả ệ ể ừ ạ ấ . Vi c giành chính quy n v  tay ụ ọ ướ ầ Nhi m v  tr ng tâm và có ý nghĩa ế , không ng ng nâng i c a cách m ng XHCN là ph i phát tri n kinh t

ờ

ự ạ

ườ ấ ấ giai c p công nhân và nhân dân lao đ ng m i ch  là b ợ ủ ự ắ ế ị quy t đ nh  cho s  th ng l ệ ả ộ ấ cao năng su t lao đ ng, c i thi n đ i sông nhân dân. ế , cách m ng XHCN ph i: ủ ổ ị ả i lao đ ng đ i v i t li u s n xu t, thay th

ố ớ ư ệ ả ế ộ ở ữ ộ ấ ằ ớ ế  ữ    li u s n xu t b ng ch  đ  s  h u XHCN v i nh ng nhân TBCN v  t

ế ắ ữ ự ườ ớ ư ệ ả li u s n xu t.

ầ ấ ộ i lao đ ng v i t ự ố ấ ể ừ

+ Trong lĩnh v c kinh t  Tr ướ ế c h t thay đ i v  trí, vai trò c a ng ế ộ ữ ư ề ư ệ ả ế ch  đ  chi m h u t ứ ợ hình th c thích h p.  Th c hi n nh ng bi n pháp c n thi ệ K.Marx và Engels đã vi ạ ấ

ể ộ ấ ự ượ m t đo t l y toàn b  t xu t vào trong tay nhà n t g n ng ả ẽ ấ ư ả ậ c… đ  tăng th t nhanh s  l

ệ t: ế “giai c p vô s n s  dùng s  th ng tr  c a mình đ  t ng b ể ậ  s n, đ  t p trung t ố ượ ng l c l ự ị ủ ướ   c ấ ả ụ ả   ữ t c  nh ng công c  s n ả ng s n xu t”. ệ ả ệ ả ấ ấ ớ

ả  Cùng v i c i t o quan h  s n xu t cũ, xây d ng quan h  s n xu t m i XHCN, nhà   ấ   ừ ng s n xu t, không ng ng nâng cao năng su t

ả ơ ở ướ ả ệ ướ n lao đ ng, trên c  s  đó t ng b

ự ậ ắ ộ

ấ ộ ệ ỗ ộ ư ả  b n trong tay giai c p t ướ ớ ả ạ ọ c XHCN ph i tìm m i cách phát tri n l c l ừ ộ ệ ệ ướ c đo, đánh giá hi u qu  c a m i ng

ụ ể ủ ướ ứ ệ ả

ệ ầ ự ườ ệ ướ ể ườ ầ ộ ấ ể ự ượ ấ ờ ố c c i thi n đ i s ng nhân dân. ộ ố ườ ả ủ hi u qu  công tác là th ộ lao đ ng, hi u qu  công tác, ý th c trách nhi m tr th n yêu n  CNXH th c hi n nguyên t c phân ph i theo lao đ ng, do v y, năng su t lao đ ng,   ấ   ả i đóng góp cho xã h i. năng su t ệ   c công vi c là bi u hi n c  th  c a tinh ỗ ộ ủ ng dân t c c a m i ng i trong xã h i. c

ộ ị ắ ố ộ ướ t tr c đây, giai c p bóc l ề ự   t th ng tr  n m quy n l c

ứ ấ c, ý th c giai c p, tinh th n t ự ư ưở ng ­ văn hóa: ­ Trên lĩnh v c t  t ứ ộ ữ + Trong nh ng xã h i áp b c bóc l ụ ố ấ ầ ắ ị ề ặ ề v  kinh t

ườ ữ ớ ộ ạ + D i CNXH, giai c p công nhân cùng v i nhân dân lao đ ng là nh ng ng i sáng t o ra

ữ ấ ầ nh ng giá tr  văn hóa, tinh th n.

ầ ộ i làm ch

ủ ế ở ữ ườ ậ ấ ộ ọ ườ ạ li u s n xu t ch  y u trong xã h i, do v y h  cũng là nh ng ng ủ  ữ ữ   i sáng t o ra nh ng

ị ế ọ , h  cũng n m luôn công c  th ng tr  v  m t tinh th n. ướ ị ấ Giai c p công nhân cùng qu n chúng nhân dân lao đ ng đã tr  thành nh ng ng ư ệ ả ữ nh ng t ầ giá tr  tinh th n.

ề ị

ộ ị ờ ạ

ả ệ ữ

ướ ề ặ ộ ộ ườ ữ ầ i lao đ ng, hình thành nh ng con ng

i phóng nh ng ng i quan và nhân sinh quan m i cho ng ươ

ệ ắ ả

ơ ở ế ừ ố   ọ ọ + Trên c  s  k  th a m t cách có ch n l c và nâng cao các giá tr  văn hóa truy n th ng ế ộ ự   ạ ủ ế ủ c a dân t c, ti p thu các giá tr  văn hóa tiên ti n c a th i đ i, cách m ng XHCN trên lĩnh v c ườ ệ ự   ự i lao đ ng v  m t tinh th n thông qua xây d ng văn hóa th c hi n vi c gi ườ   ớ ế ớ ừ i c th  gi t ng b ớ ể   ị m i XHCN, giàu lòng yêu n ng dân, có b n lĩnh chính tr , nhân văn, nhân đ o, có hi u ế ế bi ạ ạ ộ i quy t m t cách đúng đ n m i quan h  cá nhân, gia đình và xã h i. ệ ắ ấ ả ự ễ ế ớ   t c  các lĩnh v c, có quan h  g n k t v i

ả t, có kh  năng gi ► ư ậ ộ ạ ả ướ c th ố ộ  Nh  v y, cách m ng XHCN di n ra trên t ẩ i, thúc đ y nhau cùng phát tri n. nhau, tác đ ng qua l

ệ ả ộ ớ ể ế Cách m ng XHCN là m t quá trình c i bi n toàn di n xã h i cũ thành xã h i m i, trong

ế ợ ự ự ạ ặ ộ ẽ ữ ả ạ ộ ủ ế đó k t h p ch t ch  gi a c i t o và xây d ng mà xây d ng là ch  y u.

ấ ề ữ ớ ấ ấ V n đ  9: Liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân.

ấ ế ủ ữ ấ ầ ấ ớ Tính t ớ   t y u c a liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân và các t ng l p

ạ

khác trong cách m ng XHCN ự ễ ổ ế ấ ố ở + Khi t ng k t th c ti n phong trào công nhân Anh, Pháp cu i th  k

ầ ớ

ở  châu Âu, nh t là  ề ậ ủ ế ủ ấ ạ ộ

ườ ạ ấ ố nhiên" ớ "ng

ấ ự ồ i b n đ ng minh t ấ ổ ứ ượ  ch c đ ậ ấ

ấ ạ ộ ế ỷ    XIX, K.Marx và F.Engels đã khái quát thành lý lu n v  liên minh công, nông và các t ng l p lao ỉ ộ đ ng khác. Các ông đã ch  ra nguyên nhân ch  y u c a th t b i trong các cu c đ u tranh là do    c aủ   c m i liên minh v i  giai c p công nhân không t ơ   ộ ấ mình là giai c p nông dân. Do v y, trong các cu c đ u tranh này, giai c p công nhân luôn đ n ạ ộ đ c và cu c cách m ng vô s n đã th t b i.

ụ ấ ấ ạ ủ Ví d : M t trong nh ng nguyên nhân th t b i c a công xã Paris là vì giai c p công nhân

ấ ư ch a lôi kéo đ ộ ượ c ng

ụ ậ i b n đ ng minh là giai c p nông dân. ố ồ ủ ủ ế ả ữ ườ ạ ạ + Trong giai đo n cao c a CNTB ­ ch  nghĩa đ  qu c, V.I.Lenin đã v n d ng và phát

ậ ủ ể tri n lý lu n c a K.Marx và F.Engels:

ườ ộ ờ ỳ

ạ ờ ỳ ầ ủ ớ ầ ộ

ẳ  Trong Cách m ng XHCN Tháng M i Nga (1917).  Trong th i k  đ u c a th i k  quá đ , không ch  có liên minh công, nông mà còn liên ỉ ớ  Ngay c  trong chuyên chính vô s n, V.I.Lenin kh ng đ nh:

ị ả ữ ệ ủ

minh v i các t ng l p lao đ ng khác. ả ứ ặ ộ ể ư ả ữ ầ ả ả ộ ớ ả ấ ớ i lao đ ng, v i đông đ o nh ng t ng l p lao đ ng không ph i vô s n (ti u t "Chuyên chính vô s n làả   ữ   ủ ộ ấ t c a liên minh giai c p gi a giai c p vô s n, đ i tiên phong c a nh ng ể    s n, ti u

ố ấ ạ ề c nông nghi p đ i đa s  dân c  là nông dân

ố ư ệ ư ệ ề ấ ế

ắ

ộ m t hình th c đ c bi ườ ả ng ứ ủ ch , nông dân, trí th c, v.v.)". ộ ướ + Trong m t n ớ ọ ự ả ữ ấ ể ố ạ

ề

ủ

ữ ề ể ạ vai trò lãnh đ o. Đó chính là tính t

ấ    thì v n đ  giai c p công ặ   t y u. V.I.Lenin đ c bi t l u ý m i liên minh công, nông trong nhân liên minh v i h  là đi u t ấ ủ ạ   "Nguyên t c cao nh t c a chuyên chính là duy trì kh i liên minh các giai đo n xây d ng CNXH:  ể ữ ượ ả ấ   c vai trò lãnh đ o và chính  đ gi a giai c p vô s n và nông dân đ  giai c p vô s n có th  gi ấ ộ ự ượ ả ướ . Qua m i liên minh này, l c l c" quy n nhà n ng đông đ o nh t trong xã h i là nông dân,   ộ   ể ợ ự ợ ượ ậ i ích c a toàn th  dân t c. c t p h p v  m c tiêu chung là xây d ng CNXH, vì l công nhân đ ề ặ   ấ ế ệ t y u v  m t Đây là đi u ki n đ  giai c p công nhân gi ộ chính tr  ­ xã h i, là y u t ụ ủ ả ị + M c tiêu c a cu c cách m ng XHCN không ph i là duy trì giai c p, duy trì nhà n

ự ề ấ ộ ấ c. Đi u đó ch  có th

ỉ ư ậ ướ ắ ượ ự ự ữ ệ ố ướ   c ể  ớ   c trên c  s  xây d ng kh i liên minh công ­ nông v ng ch c, vì có nh  v y m i

ườ ư ố ề ụ ấ ế ế ố  tiên quy t.  ộ ạ ộ ế mà ti n lên xây d ng m t xã h i không còn giai c p, không còn nhà n ơ ở th c hi n đ lôi kéo nông dân, đ a nông dân đi theo con đ

ộ ữ ấ ấ ng XHCN. ớ

ề

ấ ấ ớ N i dung liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân ị + Liên minh v  chính tr :  Trong th i k  đ u tranh giành chính quy n:

ề ề ằ ề  Giai c p công nhân v i giai c p nông dân ấ ớ ộ ờ ỳ ấ ấ liên minh nh m giành l y chính quy n v  tay giai c p công nhân cùng v i nhân dân lao đ ng.

ấ

 Trong quá trình xây d ng CNXH: ấ

ề ề ươ

ế ộ ả ạ ớ   ị ữ  liên minh v  chính tr  gi a giai c p công nhân v i ướ ừ ơ ở ế    c  s  đ n trung  ng, c t ướ   c XHCN ngày

ả ạ ữ ự giai c p nông dân là cùng nhau tham gia vào chính quy n nhà n ọ ệ cùng nhau b o v  ch  đ  XHCN và m i thành qu  cách m ng, làm cho nhà n càng v ng m nh.

ấ ớ

ả ấ ả ườ ậ ớ ề ư ưở  t ng t

ị ữ ữ ng gi a công nhân v i nông dân mà ph i trên l p tr ư ậ ậ ấ ớ ự ị ủ ả ấ ấ ớ

 Tuy nhiên, liên minh v  chính tr  gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân không   ườ   ph i là s  dung hòa l p tr ng   chính tr  c a giai c p công nhân. Có nh  v y giai c p nông dân m i đi lên s n xu t l n XHCN c.ượ đ

ơ ở ữ ấ ấ ở ớ

 Liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân tr  thành c  s  v ng ch c ắ   ặ ậ ữ ạ ướ ấ ố ộ ố c XHCN, t o thành nòng c t trong m t tr n dân t c th ng nh t. cho nhà n

ề

ấ ấ ề ế ặ ẽ ớ    ch t ch  m i

ự ự th c hi n đ

ỉ ấ ủ ế + Liên minh v  kinh t :  Đây là n i dung c  b n nh t, quy t đ nh nh t, vì có liên minh v  kinh t ơ ả ộ ệ ượ  V.I.Lenin đã ch  ra

ự ả ắ

ộ ấ i ích ế ủ ắ ớ ợ ượ l c  i ích kinh t

ế ợ ớ ế ự ể ẩ ủ ế   c a giai c p công nhân v i giai c p nông dân ữ  gi a: nhà  c a các giai ượ ạ c l i, nó

ế ị c liên minh trong các lĩnh v c khác. ộ n i dung ch  y u ả ế ợ ộ ộ ộ ể ủ ộ ự ả ộ

ượ ự ế ữ ệ c s  liên minh v  kinh t

ướ ả ớ    gi a giai c p công nhân v i   ng xuyên quan

ự ả trong quá trình xây d ng CNXH là ph i k t h p đúng đ n và đ m b o đ ấ ợ ướ c, xã h i và các giai c p trong xã h i. N u k t h p đúng đ n các l n ẽ ở ấ ộ c p trong xã h i, nó s  tr  thành m t đ ng l c to l n thúc đ y xã h i phát tri n, ng ố ớ ự ở tr  thành l c c n đ i v i s  phát tri n c a xã h i.  Yêu c u:ầ  Mu n th c hi n đ ố ấ ủ ả ấ ộ ệ ố i ớ xây d ng m t h  th ng chính sách phù h p ề ự giai c p nông dân, Đ ng c a giai c p công nhân và nhà n tâm t

ấ ườ ệ ấ ố ớ ự

ề c XHCN ph i th ợ  đ i v i nông dân, nông nghi p và nông thôn. ữ ớ    Vai trò: V.I.Lenin cũng cho r ng thông qua s  liên minh gi a giai c p công nhân v i ừ   ằ ườ ng XHCN b ng cách t ng t ng b

ế ừ ợ ữ ợ ườ ằ ướ ư c đ a nông dân đi theo con đ ướ ớ c đi phù h p. ng h p tác xã v i nh ng b

ấ giai c p nông dân v  kinh t ướ ư ọ c đ a h  vào con đ b ề

ộ ộ ộ ộ

ạ ệ ườ

ữ ư ậ ộ ự ộ ượ ữ ộ ượ i có trình đ  văn hóa th p không th  t o ra đ

ộ ề ả ấ ộ ườ ườ ữ ọ ấ c xây d ng trên m t n n s n xu t công nghi p hi n đ i. Nh ng ng ể ạ ả i lao đ ng khác ph i th ạ ộ ọ ậ ng xuyên h c t p nâng cao trình đ ệ i mù   ậ   c m t xã h i nh  v y. Vì v y, ộ

+ Liên minh v  văn hóa ­ xã h i: N i dung văn hóa xã h i là m t n i dung quan tr ng trong cách m ng XHCN vì:  CNXH đ ườ ữ ch , nh ng ng công nhân, nông dân, nh ng ng văn hóa.

ạ ộ ộ

ườ ớ ớ ườ ị ươ ệ ữ ự ớ ữ  CNXH v i mong mu n xây d ng m t xã h i nhân văn, nhân đ o, quan h  gi a con   ỡ  i v i con ng

ộ i, gi a dân t c này v i dân t c khác là quan h  h u ngh , t ể ủ ơ ở ộ ề ỉ ể ề ố ộ ng ượ ẫ l n nhau. Đi u đó ch  có th  có đ ệ ữ ợ ng tr  giúp đ c trên c  s  m t n n văn hóa phát tri n c a nhân dân.

ầ ề  CNXH t o đi u ki n cho qu n chúng nhân dân lao đ ng tham gia qu n lý kinh t

ộ ả ệ ệ ủ

ể ế ế   ả ộ ệ , ả ượ ự ố ướ   c công vi c qu n lý c a mình c. Nhân dân mu n th c hi n đ qu n lý xã h i, qu n lý nhà n ậ ả ầ c n ph i có trình đ  văn hóa, ph i hi u bi t chính sách, pháp lu t.

ụ ủ ng xuyên giáo d c ch  nghĩa Marx ­ Lenin trong công nhân, nông dân và các

ộ ụ ể ắ

ạ ậ ả ữ ụ ủ ệ ạ ắ ậ

ử ệ

ề ổ ệ

ộ ờ ỳ ể ự ẻ ệ ủ ậ ư ệ “…không th  th c hi n nhanh đ

ụ

ạ ả ả ộ  Yêu c u:ầ ườ ả o Ph i th ớ ầ t ng l p nhân dân lao đ ng. ư ưở ả ộ ả ng ph n đ ng, l c h u. o Ph i kh c ph c tâm lý ti u nông và nh ng t  t ư ưở ữ ấ ộ    Theo V.I.Lenin, cu c đ u tranh kh c ph c nh ng t  t ng l c h u, b o th , trì tr , thói ở ẻ ộ    ngay chúng ta là CNTB vô chính “k  thù  quan liêu c a quy n là m t công vi c khó khăn, vì  ủ . Đây là k  thù d u m t, chúng ta khó ặ ấ ph  và vi c trao đ i hàng hóa m t cách vô chính ph ”   ả ả ụ   ượ ộ c nh  nhi m v nh n ra và ph i tr i qua m t th i k  lâu dài,  ự . ệ chính tr  và nhi m v  quân s ” ắ ơ ả ữ ự ữ ấ ớ ị ố Nh ng nguyên t c c  b n trong xây d ng kh i liên minh gi a giai c p công nhân v i giai

ấ c p nông dân:

ạ ủ ả ả ấ ả ố + Ph i đ m b o vai trò lãnh đ o c a giai c p trong kh i liên minh công – nông.

ằ ấ ự

ề ữ ấ ườ ả V.I.Lenin cho r ng xây d ng kh i liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân i c a giai ấ ố ủ ng l

ắ ấ ấ ớ

ộ ậ ấ ớ ỉ

ứ ả ủ ỉ

ự ế ộ ể ả ấ ẫ ể ầ ớ ỏ ấ ớ i phóng qu n chúng ti u nông thoát kh i ch  đ  nô l ỏ ụ ộ ươ ng th c s n xu t nh , c c b , phân tán, không   ệ ư ưở ể ế   ng c a giai c p công nhân m i có th  ti n  t ả   ạ ủ ị ẳ  đ nh:  “…ch  có s  lãnh đ o c a giai c p vô s n ọ ớ   ệ ư ả i  t b n và d n h  t

ố ớ ạ ủ không có nghĩa là chia quy n lãnh đ o c a hai giai c p này mà ph i đi theo đ ấ c p công nhân. ấ Giai c p nông dân là giai c p g n v i ph ệ ư ưở có h  t ng đ c l p. Do đó, ch  đi theo h  t  t ề ả lên n n s n xu t l n XHCN. V.I.Lenin kh ng m i có th  gi CNXH”.

ả ả

ắ ự ắ ữ ả + Ph i đ m b o nguyên t c t V.I.Lenin đã nhi u l n nh c nh  nh ng ng

ườ ộ i c ng s n  ớ ả

ả ở ấ ự ụ ể ể ừ ợ ơ ầ ệ ệ ớ ệ   ả ằ  Nga là ph i b ng nh ng vi c ấ   ớ i h n đi v i giai c p    nguy n đi v i giai c p công nhân. Có th c hi n trên tinh th n th  nguy n thì

ề ầ ấ ệ ấ ọ ự  đó, h  t ữ ớ ề ữ ấ ệ  nguy n. ở ữ ấ ằ ấ ớ làm c  th  đ  cho giai c p nông dân th y r ng đi v i giai c p vô s n có l ự ư ả  s n, t t ố kh i liên minh gi a giai c p công nhân v i giai c p nông dân m i b n v ng và lâu dài.

ấ ắ ả ế ợ ủ ợ i ích c a giai c p công nhân và giai c p nông dân.

ợ ơ ả

ườ ộ ị ọ ề ệ ấ ợ ấ ề ố i ích c  b n là th ng nh t: h  đ u là   ự   ạ i ích này t o đi u ki n th c

ấ + Ph i k t h p đúng đ n các l ấ ấ ữ Giai c p công nhân và giai c p nông dân có nh ng l ự ố ộ ướ ề ữ nh ng ng i CNTB. S  th ng nh t l t d i lao đ ng, đ u b  bóc l ữ ọ ệ ự hi n s  liên minh gi a h . ấ ữ ế ữ

ệ ươ ủ ể ủ

ớ ỏ ươ ấ ỏ ế ộ ư ữ ạ  h u nh . Mà ch  đ  t ớ ộ  h u nh  thì mâu thu n v i ph

ấ    khác nhau. ấ ả ứ ả   ng th c s n xu t m i c ng s n ch  nghĩa. Giai c p nông ế ộ ư ữ ấ   ứ ả ẫ ng th c s n xu t  h u v  t

ỏ ế ộ ư ữ ề ư ệ ả ế Giai c p công nhân đ i di n cho ph ớ dân g n v i ch  đ  t ộ c ng s n ch  nghĩa là xóa b  ch  đ  t ả ệ

ả ự ủ ế ớ ấ  li u s n xu t. ả ữ i nh ng l ẫ i quy t mâu thu n này, ph i th ờ i quy t k p th i, ph i chú ý t

Song gi a giai c p công nhân và giai c p nông dân là nh ng ch  th  kinh t ấ ắ ủ ả ậ ầ ả Do v y c n ph i quan tâm gi ẫ ế ị ả mâu thu n n y sinh và gi ộ ế ở Sau n i chi n  ự ươ ế ươ ị ả ợ ụ  Nga, V.I.Lenin đã áp d ng chính sách kinh t ừ ằ ng th c. Nhà n

ế ụ ể ự i nông dân có th  t

ượ ừ ề ng th c th a. Đi u đó đã phát huy đ

ỏ

ướ ả ể ữ ớ ư “Chúng ta ph i đ  cho nông dân, v i t cách là ng

ự ụ ườ c tính tích c c c a ng ế ờ ỳ ộ ượ ỏ ấ i s n xu t nh , có đ ế ượ ể ả i quy t đ

ố ớ ấ ị ữ ầ ộ ộ ườ ữ   ng xuyên phát hi n nh ng i ích thi t th c c a nông dân. ế ớ    m i (NEP), thay chính sách ướ   c quy đ nh nghĩa v  đóng ườ    do ng th c cho nông dân, sau khi hoàn thành nghĩa v  thu  ­ ng ự ự ủ   i nông dân, đã   c Nga thoát kh i nh ng khó khăn sau th i k  n i chi n. V.I.Lenin cho ạ ộ ườ ả   c m t ph m vi c tình hình   ừ   ng b  nh t đ nh đ i v i nông dân và trong m t ch ng ế  nông dân, chúng ta không th  gi  do khá l n. Không nâng cao kinh t ượ ả ự , “c n ph i có nh ng nh

ư ng th c th a b ng chính sách thu  l tr ng thu l ự ế ươ thu  l ầ ươ ổ trao đ i ph n l ư nhanh chóng đ a n ằ r ng:  ớ ự t ươ ng th c” l ấ ị ự m c nh t đ nh” .

ấ ề ấ ề ướ V n đ  10: V n đ  Nhà n c XHCN

ướ ướ ổ ứ ủ ệ Nhà n ­ Nhà n

ả ộ ổ ứ ế ộ ị

ạ ủ ơ ở ộ ộ ể ớ c a CNXH; là m t ki u nhà n

ế ủ ạ ứ ộ

ả ủ ộ c XHCN ự ấ c XHCN là t  ch c mà thông qua đó, Đ ng c a giai c p công nhân th c hi n vai   ượ ố ớ ầ    ch c chính tr  thu c ki n trúc th trò lãnh đ o c a mình đ i v i toàn xã h i; là m t t ng t ng ờ  ướ ư ả ế ướ ự c t c m i, thay th  cho nhà n d a trên c  s  kinh t  s n nh ờ   ệ ự ả ượ ế k t qu  c a cu c cách m ng XHCN; là hình th c chuyên chính vô s n đ c th c hi n trong th i ỳ k  quá đ  lên CNXH.

ả ủ ủ ữ

ấ ể ệ ự ố c chuyên chính vô s n

ệ ứ ụ ấ ự ố s  th ng nh t gi a nhà   ả ề ả   ượ c th  hi n c  v  b n ủ ể ướ c XHCN và nhà n ứ ề ­ Theo quan đi m c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin, v  căn b n có   ả . S  th ng nh t này đ ạ ộ ng th c ho t đ ng c a nó. ướ n ấ ch t, m c tiêu và ch c năng, nhi m v  cũng nh  ph

ị ấ ủ ệ ố ụ ­ Nhà n

ữ ự ộ c XHCN là m t trong nh ng t ể ệ ướ c XHCN là t

ấ ủ ổ ứ

ợ ấ ộ ự ả

ạ ệ ự

ậ ố ớ ừ c XHCN v a là c  quan quy n l c, v a là b  máy hành chính, v a là t

ướ ế ừ ứ

ứ ứ ủ ế ủ ư ươ ổ ứ ơ ả    ch c c  b n nh t c a h  th ng chính tr  XHCN, ệ ổ ứ ướ ề ự ủ  ch c th  hi n và th c hi n ý chí quy n l c c a nhân dân. Đó là m t công   nhà n ệ   ằ ạ ả ả ụ  ch c ra nh m th c hi n c  qu n lý do chính đ ng c a giai c p công nhân lãnh đ o nhân dân t ủ   ủ ề ự i ích c a nhân dân, và cũng thông qua đó, giai c p công nhân và chính đ ng c a quy n l c và l ả ộ ự ệ ự mình th c hi n s  lãnh đ o đ i v i toàn xã h i trong quá trình b o v  và xây d ng CNXH.   ộ ừ ổ  ơ Chính vì v y, nhà n ể ệ ậ ộ ủ ả ch c qu n lý kinh t   c th  hi n t p trung qua hai ch c năng , văn hóa xã h i c a nhân dân, đ ộ ị ố ch  y u c a nó, đó là ch c năng th ng tr  giai c p và ch c năng xã h i.

ệ ố ấ ủ ằ ị

ữ ả ạ

ủ ủ ướ ả

ế ừ ướ ễ

ướ

ể ề ủ ủ ố ụ ấ

ề ế ừ ạ c XHCN cũng k  th a tính h p lý v  c  c u t ơ ủ ư ả c dân ch  t ể ệ ướ ả ớ ề ự ượ ứ ộ   c XHCN n m trong n n dân ch  XHCN và h  th ng chính tr  XHCN. Đã là m t ị ủ   c dân ch  thì nó có k  th a và phát huy các thành qu  chung ­ nh ng giá tr  c a ầ   c XHCN cũng do nhân dân b u ứ ề ơ ấ ổ ợ  ch c có   ộ ậ    s n: cũng có các c  quan l p pháp (Qu c h i), hành ề ả ề   ư  pháp (Toà án, Vi n ki m sát...). T t nhiên, v  b n ch t, m c tiêu, quy n ậ ư ả ề ề c “tam quy n phân l p t ướ ­ Nhà n ướ lo i hình nhà n ể quá trình phát tri n dân ch  mà nhân lo i đã s n sinh ra. Nhà n ử c  ra và có th  bãi mi n nó. Nhà n tính pháp quy n c a nhà n pháp (Chính ph ) và t ự ợ l c, l ấ  s n”.

:

ệ ậ ở ệ ụ ủ ướ ể ả c XHCN bi u hi n t p trung ộ    vi c qu n lý xã h i

ấ ả trên t

ướ ượ ủ ậ ấ  c a nhà n ể ệ c th  hi n: c XHCN đ

ự ộ ớ

ệ ụ ạ ự ữ

ả ấ ướ ể ậ ủ ệ ộ ậ ự ủ ự ệ ề ả i ích... thì khác v  căn b n so v i nhà n ứ * Ch c năng ệ ứ ­ Ch c năng, nhi m v  c a nhà n ự ằ t c  các lĩnh v c b ng pháp lu t. ­ Ch c năng giai c p + T  ch c, xây d ng toàn di n xã h i m i. ủ ẻ + S  d ng nh ng công c  b o l c đã có trong tay đ  đ p tan s  ph n kháng c a k  thù ữ ữ ạ ự  v ng an ứ ổ ứ ử ụ i s  nghi p xây d ng CNXH, b o v  đ c l p, ch  quy n c a đ t n c, gi

ố ch ng l ninh xã h i.ộ

ở ệ

ụ ạ ự ể ả ệ ử ụ ữ ắ ả  ả ầ ử ụ ệ   ầ  s n không c n đ n đo trong vi c s  d ng nh ng bi n

ấ ấ ư ả ụ ạ ậ ự i tr t t

ủ  TBCN c a chúng. ả ờ ỳ ự ạ ậ

ủ ắ ế ụ ự ế ứ ộ ằ ể ớ ự ố ẽ ớ ế ệ ạ ố

ố ấ ộ ạ

ướ ư ế ằ ả K.Marx cho r ng s  dĩ giai c p vô s n c n s  d ng công c  b o l c đ  b o v  thành qu ạ ứ Ti p t c phát tri n lý lu n v  chuyên chính vô s n trong th i k  tr c ti p lãnh đ o quá   ự   i m c n i chi n do l c ự  ạ ấ ể ừ    CNTB ả ng ph n cách m ng và 14 n ệ ưỡ ự t ph i th c hi n c c nh m chuy n t i c a nhà n

ằ cách m ng c a mình vì chính giai c p t ấ pháp c ng r n nh t nh m khôi ph c l ề ề trình xây d ng xã h i m i trong đi u ki n có s  ch ng đ i m nh m  t ế ớ ướ ế ượ c đ  qu c c u k t v i nhau gây ra, V.I.Lenin đã nh n m nh s l ồ ạ ủ ứ ầ c n thi ng b c nh  là lý do t n t lên CNXH.  ứ ự ế ả ằ ạ ộ ự ch c, xây d ng mang tính sáng t o nh m c i bi n xã h i cũ, xây d ng xã

ủ ố ủ ọ ạ ự ổ ứ ­ Ch c năng t ớ ả ộ ộ h i m i XHCN và c ng s n ch  nghĩa. ấ B o l c, tr n áp là cái v n có c a m i nhà n

ướ ể ủ ủ

ề ằ ự ạ ả ả c vô s n, thì

ệ ổ ứ ả vi c t ộ ướ ộ ứ ủ ả ố   ấ c, do đó, b o l c, tr n áp cũng là cái v n ằ   c XHCN. Tuy nhiên các nhà kinh đi n c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin đ u cho r ng ế    ch c, xây d ng mang tính sáng t o nh m c i bi n ủ ế  c aủ là ch c năng căn b n, ch  y u

ạ ự ủ có c a nhà n ớ ả v i b n ch t c a nhà n ộ ớ xã h i cũ, xây d ng xã h i m i XHCN và c ng s n ch  nghĩa ướ nhà n

ự Ngay t

ấ ả ệ ệ ấ ự ế ề ả ề t c  các nhi m v  đó đ u tr c ti p liên quan t i t

c chính quy n, thì t ớ ự ướ ấ ủ ự c XHCN. ệ   ụ ừ  năm 1847, F.Engels đã nêu ra 12 nhi m v  mà giai c p công nhân ph i th c hi n ớ ổ ứ   ụ ượ sau khi giành đ  ch c, ộ xây d ng xã h i m i.

ấ ữ ạ ộ ộ

ộ ấ ạ ể ủ ấ ằ ả ớ i gi

ộ ạ ườ ệ ằ

ề ự ướ ầ ỉ

ề ạ ự ượ

ữ ng nh ng l c l ủ ế ủ ả ế ạ ớ ướ “đ  tăng th t nhanh s  l ả ố ượ ậ ng s n xu t” c   ướ ủ ứ ự ổ ứ  ch c và xây d ng ph i là ch c năng ch  y u c a nhà n

ữ ị   Năm 1848, khi xác đ nh nh ng n c thang, nh ng giai đo n phát tri n c a m t cu c cách   m ng xã h i do giai c p công nhân lãnh đ o nh m đi t i phóng giai c p công nhân, nhân dân ệ ể   lao đ ng và phát tri n toàn di n con ng i, K.Marx và F.Engels đ u cho r ng, vi c công nhân ả ử ụ   ấ c m i ch  là giai đo n đ u tiên. Giai đo n ti p theo là, ph i s  d ng giành l y quy n l c nhà n ư ậ ấ . Nh  v y, rõ ể ề ự   quy n l c nhà n ấ ứ   c c a giai c p công ràng ch c năng t nhân.

ể ủ ể ệ ị

ủ ứ ả ọ ộ ẳ ứ ự ủ

ộ ạ ơ ả ệ ậ ấ ư ả ủ ọ Phát tri n quan đi m c a K.Marx và F.Engels, V.I.Lênin kh ng đ nh: vi c tích c c xây ớ ộ ự d ng ch  nghĩa c ng s n, sáng t o ra m t xã h i m i là ch c năng b c bách, quan tr ng c a nhà ự ả ướ n c XHCN, quan tr ng h n c  vi c đ p tan s  ph n kháng c a giai c p t s n.

ệ ừ ướ ụ: ứ ụ c XHCN có nh ng nhi m v  chính là:

ả ế ự ể ữ ế , xây d ng và phát tri n kinh t .

ả ệ ờ ố ừ ầ ậ

ự ụ ả ộ

ấ ề ỏ ể i phát tri n toàn di n, chăm sóc s c kh e nhân dân… con ng

ở ộ ướ ạ

ụ ố ể ằ ộ ứ ẫ ệ ự ế ọ ị

c trên th  gi i.

ẳ ế ớ ự ế ộ * Nhi m vệ ­ T  hai ch c năng trên, nhà n + Qu n lý kinh t + C i thi n không ng ng đ i s ng v t ch t và tinh th n cho nhân dân. ự ạ   ệ + Qu n lý văn hóa – xã h i, xây d ng n n văn hóa XHCN, th c hi n giáo d c – đào t o ứ ườ ệ c XHCN còn có ch c năng, nhi m v  đ i ngo i nh m m  r ng quan + Ngoài ra, nhà n   ữ ộ ố ớ   ệ ợ h  h p tác, h u ngh , bình đ ng, tôn tr ng l n nhau vì s  phát tri n và ti n b  xã h i đ i v i ướ nhân dân các n ­ T  th c t ự  xây d ng xây d ng xã h i m i ệ   t, Lenin đã làm rõ nhi m c Nga Xô vi

ả ế ụ ủ v  c a nhà n c vô s n trên hai lĩnh v c kinh t

ự ớ ở ướ  n ộ  và xã h i. ả ả ạ

ừ ự ế ướ ố ớ ủ ự ướ ế nhà n + Đ i v i lĩnh v c kinh t :  ớ ộ ẩ ố ỷ ậ ộ c vô s n ph i nhanh chóng phát tri n m nh s  l ệ ấ ể ượ c xem là nhi m v ố ượ   ng ụ

ả s n ph m, c ng c  k  lu t lao đ ng m i và nâng cao năng su t lao đ ng đ quan tr ng.ọ

ự ữ ượ + Đ i v i lĩnh v c xã h i: ộ Ph i xây d ng đ ớ c quan h  xã h i m i, hình thành nh ng t

ọ ớ ự ứ ộ ấ ủ ố ớ ộ ỹ

ớ ườ ầ ầ ể ả ự ữ ả ạ ả ố ợ ộ ấ

ướ ủ ự  ch c xây d ng c a Nhà n

ổ ứ ụ ượ ề

ế ể ắ

ả

ệ ổ  ậ   ớ ả ch c lao đ ng m i có kh  năng ph i h p nh ng thành t u m i nh t c a khoa h c và k  thu t, ả ậ ữ ợ t p h p đông đ o nh ng ng   i lao đ ng; c i t o d n t ng l p ti u s n xu t hàng hoá thông qua ổ ứ ộ m t công tác t  ch c lâu dài. ứ ề ậ Đ  c p ch c năng t ệ ệ ả ặ t cho nhi m v  qu n lý. Sau khi giành đ ấ ờ ờ ố ả ộ ấ ế ậ ả ấ

. Nhìn nh n nhi m v  này t ọ ụ ủ ự ị ệ ộ

ộ ế ộ ệ ố ắ ấ

ế ế ố ch c kinh t qu c dân, t

ệ ả ả ả ỗ ả ạ ượ ự ổ c chi n th ng đó trong lĩnh v c t ể ự ắ ể ấ ấ ả   c chuyên chính vô s n, V.I.Lenin dành ự c chính quy n, theo V.I.Lenin, vũ khí   s  chú ý đ c bi ệ   ả ấ ấ ư ả ả  s n là qu n lý. Trong nhi m duy nh t mà nh  đó giai c p vô s n có th  chi n th ng giai c p t ờ ỳ ướ ộ ệ ả ụ   c trong th i k  chuyên v  qu n lý toàn di n đ i s ng xã h i, V.I.Lenin xem qu n lý nhà n ấ   ừ  góc đ  đ u tranh giai c p, chính vô s n th c ch t là qu n lý kinh t ộ ể ụ   góc đ  chính tr , V.I.Lenin quan ni m: nhi m v  căn b n c a m i xã h i quá đ  chuy n sang ế ứ ấ ư ả ị ở    ch  giai c p vô s n th ng tr ... ph i chi n th ng giai c p t  s n... t c là ch  đ  XHCN là  ứ ả   ổ ứ chúng ta ph i đ t đ  ch c s n xu t, trong lĩnh v c ki m kê và ki m soát có tính ch t toàn dân.

ấ ề ấ ề ộ V n đ  11: V n đ  dân t c

ớ ườ c dùng v i hai nghĩa:

ố ệ ặ ng đ ườ ề ữ ạ

ỉ ộ ữ ẽ ấ ộ ạ

ữ ộ ệ Khái ni m dân t c ệ ộ ­ Khái ni m dân t c th ồ ộ + M t là,  ch  c ng đ ng ng ữ ố ộ ặ ườ ở ộ ạ ứ ự ộ ộ ượ i có m i liên h  ch t ch  và b n v ng, có sinh ho t kinh t ộ ộ ệ ể ệ  b  l c, b  t c và th  hi n thành ý th c t t c ng i

ể ườ ủ ồ

ể ộ ộ ộ c hi u nh  m t t c ng

ố   ộ i hay m t dân t c trong m t qu c ườ ư ộ ộ ộ ượ ồ ệ ộ ườ t Nam g m 54 dân t c hay 54 t c ng ộ gia đa dân t c. Ví d : Vi i.

ợ ị

ế  ế ừ   chung, có ngôn ng  riêng và nh ng nét văn hoá đ c thù; xu t hi n sau b  l c, b  t c; k  th a, ơ ộ   phát tri n cao h n nh ng nhân t  giác t c ư ộ i c a dân c  c ng đ ng đó. ng Theo nghĩa này, dân t c đ ụ ỉ ộ ộ + Hai là, ch  m t c ng đ ng ng ố ế ố ộ ướ ấ ồ ấ ề ố ố

ườ ổ i  n đ nh h p thành nhân dân m t n ữ ị ề ắ ớ ố i ích chính tr , kinh t

ự ử ố ổ   c, có lãnh th , ủ    th ng nh t, qu c ng  chung và có ý th c v  s  th ng nh t qu c gia c a ề ấ   , truy n th ng văn hoá và truy n th ng đ u ướ c và gi qu c gia, n n kinh t ế ở ợ mình, g n bó v i nhau b i l tranh chung trong su t quá trình l ch s  lâu dài d ng n c.

ộ ộ ố ệ ứ ề ự ố ố ữ ướ  n ộ ụ ị ồ ớ Theo nghĩa này, dân t c đ ng nghĩa v i qu c gia ­ dân t c. Ví d : dân t c Vi t Nam, dân

ộ t c Trung Hoa, v.v..

ậ

ấ ứ ườ ủ ậ ộ ố ồ ộ i theo

ườ i. nghĩa các t c ng

K t lu n: ế (cid:0) V i nghĩa th  nh t, dân t c là m t b  ph n c a qu c gia, là c ng đ ng ng ớ ộ ộ ộ ớ ủ ộ ộ ố

ộ ượ ướ ấ ọ ỉ

ố ứ ắ ộ ứ ệ ớ ủ ứ ố ộ

(cid:0) V i nghĩa th  hai, dân t c là toàn b  nhân dân c a qu c gia đó ­ qu c gia dân t c. ứ ộ ể ặ c hi u theo nghĩa th  nh t. Tuy nhiên, ch  khi đ t nó   D i giác đ  môn h c, dân t c đ ớ ộ   ạ bên c nh nghĩa th  hai, trong m i liên h  v i nghĩa th  hai thì s c thái n i dung c a nó m i b c ộ ầ ủ l  đ y đ .

ặ ữ ế ể t dân t c:

ư ọ

ấ ủ ạ ộ ứ ơ ở ủ ậ

ố ữ ồ ộ ư ộ ủ ế ậ ­ Nh ng đ c tr ng ch  y u đ  nh n bi ộ ặ ế  Đây là đ c tr ng quan tr ng nh t c a dân ạ ươ . + Có chung m t ph ng th c sinh ho t kinh t ộ ế ế ệ ộ t c. Các m i quan h  kinh t  là c  s  liên k t các b  ph n, các thành viên c a dân t c, t o nên ắ ủ ộ ề ả n n t ng v ng ch c c a c ng đ ng dân t c.

ộ ộ

+ Có th  c  trú t p trung trên m t vùng lãnh th ậ ề ủ ổ c a m t qu c gia,  ắ ầ ấ ặ ư ệ ớ ố ọ ệ ậ ộ ộ

ủ ố ệ + Có ngôn ng  riêng ữ (trên c  s  ngôn ng  chung c a qu c gia)

ể ư ậ ho c c  trú đan xen ộ ớ v i nhi u dân t c anh em . V n m nh dân t c m t ph n r t quan tr ng g n v i vi c xác l p và ổ ấ ướ ả b o v  lãnh th  đ t n c. ữ ế và có th  có ể ọ ơ ở ả ụ ự ữ ế ch  vi ế làm công c  giao ti p trên m i lĩnh v c: kinh t t riêng  , văn hoá, tình c m...

ệ ộ

ộ ủ ề ế ớ ề ề ủ ả ộ ồ

ộ

ộ ồ ủ ặ ộ

+ Có nét tâm lý riêng (nét tâm lý dân t c)ộ  bi u hi n k t tinh trong n n văn hoá dân t c và ể ả ắ ắ ạ t o nên b n s c riêng c a n n văn hoá dân t c, g n bó v i n n văn hoá c a c  c ng đ ng các ố dân t c (qu c gia dân t c).  ư ậ ủ ườ ổ ỉ ư ỗ ặ ẽ ớ ặ ộ

ồ ộ

ộ ự ổ ấ ờ ồ ữ ườ ộ ộ i, trong đó nh ng nhân t

ề

ắ ộ ặ ộ ỉ

ể ạ ộ ủ nhiên c a các b  ph n trong c  th  đ  phân lo i c ng đ ng ng ộ ẳ ườ i.

ộ ỉ ở ị   Nh  v y, c ng đ ng ng i  n đ nh ch  tr  thành dân t c khi có đ  các đ c tr ng trên, các ể ắ ư ư ặ đ c tr ng c a dân t c là m t ch nh th  g n bó ch t ch  v i nhau, đ ng th i m i đ c tr ng có   ị ộ ượ ề  ư ặ ộ ị ợ m t v  trí xác đ nh. S  t ng h p các đ c tr ng nêu trên làm cho các c ng đ ng dân t c đ c đ ườ   ồ ộ ộ ề ự ố ộ ậ ở  t c ng  đây ­ v  th c ch t là m t c ng đ ng xã h i ­ t c ng c p  i ớ ệ ộ ố ệ ế    xã h i. Đi u đó làm cho khái ni m dân t c khác v i các khái đan k t, hoà quy n vào các nhân t ạ ự ủ ệ    nhiên, ch ng h n màu da hay ni m s c t c, ch ng t c ­ th ấ ạ ự ồ ộ c u t o t ị ứ ơ ể ể ồ ử ờ ộ ườ ng ch  căn c  vào các đ c đi m t ậ ể ủ ộ ­ L ch s  ra đ i, phát tri n c a c ng đ ng dân t c:

ồ ộ ồ ả ữ ườ + Tr

ự ứ ộ ế ờ ứ ộ c khi c ng đ ng dân t c ra đ i, loài ng ồ i đã tr i qua nh ng hình th c c ng đ ng:   ể ừ ấ    th p đ n cao theo

ộ ộ ộ ươ ị ộ th  t c, b  l c và b  t c. Nh ng hình th c c ng đ ng này có s  phát tri n t ấ ự ế s  bi n đ i c a ph

ế ớ ữ ứ ả ng th c s n xu t. ộ ồ + S  hình thành c ng đ ng dân t c trên th  gi (cid:0) ắ ự ề ớ ễ ộ i di n ra không đ u nhau. ề  s  hình thành dân t c g n li n v i quá trình hình thành và

các n phát tri n c a ph

ỉ ồ các n

ự ể ủ ự ượ ướ ộ ạ ổ ủ ự ướ Ở ươ ể ủ Theo Lênin,  ồ ộ ươ ứ ả ướ ộ ả ấ

ấ ị ườ ế ỡ

ươ ị ườ ế ỏ ớ ứ ng dân t c xu t hi n. Cùng v i quá trình kinh t

ng khép kín b  xóa b  và th  tr ể ữ ồ ố

ạ ộ ấ ứ ộ  ý th c t c ng ề ệ ườ ộ ộ ợ

ấ ư ả ộ ưở ượ ọ ớ ộ ộ ờ ộ ng Tây ch  khi CNTB ra đ i c ng đ ng b  t c m i phát   ơ ở   ng s n xu t và trên c  s  đó   ng có tính  đó là   ộ   i, văn hóa, ngôn ng  đã tác đ ng ạ   i. Đây là lo i hình dân   c g i là dân s n, do giai c p t ủ ng c a h  t

(cid:0) ướ ươ ự ộ ộ ng Đông,

ộ ế ố ố ế ự ị ự ộ

ồ  c  k t t ộ

ộ ng Tây, c ph ấ ng th c s n xu t TBCN. ươ ở c ph ở ể tri n thành c ng đ ng dân t c. B i vì, do s  phát tri n c a l c l ở ộ ề ả n n s n xu t hàng hóa TBCN m  r ng đã phá v  tình tr ng cát c  phong ki n, th  tr ị ị đ a ph ự s  phát tri n ngày càng chín mu i các nhân t ặ ơ ở ộ ộ ộ ấ ạ hình thành dân t c trên c  s  m t b  t c ho c do nhi u b  t c h p nh t l ạ ư ả ệ ư ưở ị ả ộ  s n lãnh đ o, nên đ ng t  t t c ch u  nh h ộ ư ả  s n. t c t Ở  các n ử c và gi ượ c ph ặ ữ ướ c… đã hình thành nên dân t c. Do đó, c ng đ ng dân t c đã ra đ i tr  n ậ ể ạ ộ c xác l p. Có th  coi đây là lo i hình dân t c ti n t

ộ ồ ề ư ả  b n hình thành trên c  s ư ồ ứ ể ạ ộ ộ ủ  s  hình thành c ng đ ng dân t c ch u s  tác đ ng c a hoàn   ấ    nhiên ­ xã h i, quá trình đ u tranh ờ ướ   ộ c ơ ở  ộ ơ ở   i có m t c  s  kinh

ể

ị ả c nh l ch s  có tính đ c thù, trong đó, các y u t ướ ự d ng n khi CNTB đ ộ ề m t n n văn hóa, m t ý th c, tâm lý dân t c phát tri n chính mu i nh ng l ế ư  ch a phát tri n. t ữ ắ ơ ả ủ ế ấ ệ ề ả ủ Nh ng nguyên t c c  b n c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin trong vi c gi i quy t v n đ  dân

t cộ

ộ ấ ọ ­ V n đ  dân t c luôn luôn là m t n i dung quan tr ng có ý nghĩa chi n l

ả ộ ộ ộ ề ấ

ế ượ ủ c c a cách   ế   ế ị ữ i quy t v n đ  dân t c là m t trong nh ng v n đ  có ý nghĩa quy t đ nh đ n ố ể ế ấ ủ ề ộ ộ ủ ộ

ủ ể ề ấ ộ

ế ấ ủ ạ ề ả ả ề ạ m ng XHCN. Gi ả ị ự ổ s   n đ nh, phát tri n hay kh ng ho ng, tan rã c a m t qu c gia dân t c. ậ ủ ữ   ộ ộ ­ Theo quan đi m c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin, v n đ  dân t c là m t b  ph n c a nh ng ộ   ề ề i quy t v n đ  dân t c

ả ấ v n đ  chung v  cách m ng vô s n và chuyên chính vô s n. Do đó, gi ph i:ả

ớ ạ ơ ở ủ ạ

ắ ứ

ủ

ậ ấ ợ i ích c  b n lâu dài c a dân t c. ề ộ ậ ự ữ ệ ấ ằ ả

+ G n v i cách m ng vô s n và trên c  s  c a cách m ng XHCN. ữ  + Đ ng v ng trên l p tr ơ ở + Trên c  s  và vì l ­ Gi ộ ế ấ ữ ự ế ố ộ ị ộ   i quy t v n đ  dân t c, th c ch t là xác l p quan h  công b ng gi a các dân t c ộ   ố , chính tr , văn hóa, xã h i

ả ườ ng giai c p công nhân. ơ ả ộ trong m t qu c gia, gi a các qu c gia dân t c trên các lĩnh v c kinh t và ngôn ng .ữ

ủ ề ấ t ng c a K.Marx, F.Engels v  v n đ  dân t c và giai c p; cùng v i s

ơ ở ư ưở ­ Trên c  s  t ủ ướ

ề ộ ng c a quá trình dân t c, Lenin đã nêu ra  ộ ượ ẳ ế

ượ ộ ủ ươ ộ ớ ự  ấ ộ   ộ  v i ba n i ớ ươ ng lĩnh dân t c” “c ệ ề ự  quy t; liên hi p công c quy n t   ủ   ủ ng lĩnh dân t c c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin, c a c coi là c

ả

ộ ộ ậ ờ

ộ ủ ủ ề ấ

ả i phóng dân t c, gi

ạ ệ ộ ậ ở ố phân tích hai xu h ộ ơ ả dung c  b n: các dân t c hoàn toàn bình đ ng; các dân t c đ ộ ạ ấ ả i. Đây đ t c  các dân t c l nhân t ộ ả Đ ng C ng s n. ể ươ C ng lĩnh dân t c c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin là m t b  ph n không th  tách r i trong   ộ ủ ộ   ả ng lĩnh cách m ng c a giai c p công nhân, là tuyên ngôn v  v n đ  dân t c c a Đ ng C ng ắ   ả i quy t đúng đ n i phóng giai c p và gi ườ   i và chính ng, đ ế ng l

ự ệ ộ ủ ướ ộ ộ ơ ở c XHCN.

ẳ ộ ủ ề ấ ươ c ấ ả ả ấ s n trong s  nghi p đ u tranh gi ươ ủ ươ ố m i quan h  dân t c. C ng lĩnh đã tr  thành c  s  lý lu n cho ch  tr ả ả sách dân t c c a các Đ ng C ng s n và nhà n ­ Các dân t c hoàn toàn bình đ ng

ộ ề ủ ấ ả ườ

ấ ề ư ặ i, có   ề   i và nghĩa v  nh  nhau, không có đ c quy n,

ị

ấ ứ ề

ộ ụ ự ụ ộ ẳ ắ ề ệ c th c hi n, trong đó vi c kh c ph c s  chênh l ch v  trình đ ậ   c pháp lu t ộ

ơ ả ế ộ ị i có ý nghĩa c  b n.

ộ ắ ệ ữ ớ ộ

ủ

ố ệ t ch ng t c, ch  nghĩa bá quy n n ể ẳ ề ướ ớ ậ ướ ạ ự ề ố ể ậ ộ + Đây là quy n thiêng liêng c a các dân t c. T t c  các dân t c, dù đông hay ít ng ề ợ ể ộ trình đ  phát tri n cao hay th p đ u có quy n l ữ ế ặ ợ ề , chính tr , văn hóa, ngôn ng  cho b t c  dân t c nào. i v  kinh t đ c l ề ộ ố ả ượ ộ + Trong m t qu c gia có nhi u dân t c, quy n bình đ ng dân t c ph i đ ệ ả ệ ệ ự ả ượ ự ế  ph i đ b o v  và trong th c t ử ể ạ ữ ể , văn hóa gi a các dân t c do l ch s  đ  l phát tri n kinh t ộ   ề ề + Trong quan h  gi a các qu c gia – dân t c, quy n bình đ ng dân t c g n li n v i cu c ứ   ủ c l n, ch ng s  áp b c, ế   . c l c h u, ch m phát tri n v  kinh t ướ ư ả c t

ố ế .

ề ự

ế ộ ề ự

ế ị ườ ủ ủ  quy t là quy n làm ch  c a m i dân t c, quy n t ộ ị ề ỗ ộ ủ , chính tr  ­ xã h i c a dân t c mình.

ể ế ộ ự quy t bao g m:

ấ ủ ộ ố đ u tranh ch ng ch  nghĩa phân bi ố ớ ộ ủ bóc l  b n phát tri n đ i v i các n t c a các n ẳ ọ ệ ố ề M i qu c gia đ u bình đ ng trong quan h  qu c t ế ộ ượ  quy t c quy n t ­ Các dân t c đ ấ ộ ự ề ề ự + V  th c ch t, quy n dân t c t ế ng phát tri n kinh t quy t đ nh con đ ồ ộ ộ ộ ậ ủ ồ ố ợ i ích c a các dân

do phân l p thành c ng đ ng qu c gia dân t c đ c l p (vì l ộ i ích c a m t nhóm ng i nào).

ơ ở ẳ ộ

ủ ợ ệ ạ ớ ề ự ế ả ữ ộ c n đ ng v ng trên l p tr ậ ư ồ ệ  nguy n liên hi p l i quy t quy n t

ườ ữ

ề + Quy n dân t c t (cid:0) Quy n t ề ự ườ ả ứ ộ t c, ch  không ph i vì m u đ  và l (cid:0) Quy n t ề ự i v i các dân t c khác trên c  s  bình đ ng. ậ ế ủ  quy t c a dân t c  + Khi xem xét gi ạ ộ ế ủ ấ   ng h  các phong trào ti n b , kiên quy t đ u tranh ch ng l ợ ụ ố ệ ộ ộ ộ ộ ự ế ể ầ ứ ế ấ ệ  quy t làm chiêu bài đ  can thi p vào công vi c n i b  các n ủ   ng c a ư   i nh ng m u ướ   c,

ộ

ấ ả ộ

ng, n i dung c  b n trong c

ấ

giai c p công nhân: ề i d ng quy n dân t c t toan l ẽ đòi ly khai chia r  dân t c. ệ ­ Liên hi p công nhân t ộ ư ưở + Đây là t  t ư ưở T  t ả t c  các dân t c. ơ ả ả ữ ự ươ ố ế ủ ng này là s  th  hi n b n ch t qu c t ả c a giai c p công nhân, phong trào công ả ộ ủ ng lĩnh dân t c c a V.I.Lenin. ấ ộ ớ ấ i phóng dân t c v i gi

i phóng giai c p. ệ ố ớ ự ế ả ớ

ự ể ệ ố nhân và ph n ánh tính th ng nh t gi a s  nghi p gi ấ ế ị ự ề ệ ệ ế ẳ ộ

ấ ệ ộ i phóng + Đoàn k t giai c p công nhân các dân t c có ý nghĩa l n lao đ i v i s  nghi p gi   ề   dân t c, có vai trò quy t đ nh đ n vi c xem xét, th c hi n quy n bình đ ng dân t c và quy n dân t c t

ế ố ạ ứ ắ ạ ả ợ ủ ấ ộ ộ ự ồ ế  quy t. ờ Đ ng th i, đây cũng là y u t i c a giai c p công

ộ ị ứ ủ ế ố ố ả  t o nên s c m nh đ m b o cho th ng l ộ ấ nhân và các dân t c b  áp b c trong cu c đ u tranh ch ng ch  nghĩa đ  qu c.

ấ ề ắ ơ ả ủ ủ

ả V n đ  12: Tôn giáo và nh ng nguyên t c c  b n c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin trong ế ấ ề i quy t v n đ  tôn giáo ữ ệ vi c gi

ộ ồ ạ ử ạ ộ ị i ph ổ

ế ở ầ ng xã h i ra đ i r t s m trong l ch s  nhân lo i và t n t ườ ế ị bi n ờ ấ ớ ử i trong l ch s  hàng ngàn năm qua.

ộ ấ ứ ầ ủ ủ ể ề ớ

ể ệ ở ứ ữ ề ệ ấ ệ a. Khái ni m tôn giáo ệ ượ ­ Tôn giáo là m t hi n t ồ  h u h t các c ng đ ng ng ồ Nói chung, b t c  tôn giáo nào, v i hình thái phát tri n đ y đ  c a nó, cũng đ u bao g m: ưỡ   ng + Ý th c tôn giáo, th  hi n quan ni m v  các đ ng thiêng liêng cùng nh ng tín ng

ươ ứ t ng  ng.

ổ ạ ộ ứ ứ ữ ấ ớ ch c tôn giáo cùng v i nh ng ho t đ ng mang tính ch t nghi th c tín

ưỡ ệ ố + H  th ng t ủ ng c a nó. ng

ủ ưỡ ứ ả ộ

­ Ch  nghĩa Marx ­ Lenin coi tín ng ự ả ộ ủ ệ

ộ ề ự ạ ộ ữ ng, tôn giáo là m t hình thái ý th c xã h i ph n ánh ứ ng, h   o hi n th c khách quan. Qua hình th c ph n ánh c a tôn giáo,  nhiên và xã h i đ u tr  thành th n bí.

ỉ

ườ ư ả m t cách hoang đ ứ ự  phát trong t nh ng s c m nh t Trong tác ph m ẩ Ch ng Đuyrinh ả , F.Engels đã vi ườ ư ả ủ ủ

ầ ọ ự ả ố ng  ự ượ ữ ế ầ ở ấ ả ọ t: ế "T t c  m i tôn giáo ch ng qua ch  là ẳ ữ  bên ngoài chi i ­ c a nh ng l c l ở ầ  tr n th  đã ở ng

ủ ự ượ ữ ố ự ượ ự s  ph n ánh h   o ­ vào trong đ u óc c a con ng ỉ ộ ố ph i cu c s ng hàng ngày c a h ; ch  là s  ph n ánh trong đó nh ng l c l ế   ầ ứ ng siêu tr n th ." mang hình th c nh ng l c l

ệ ượ ộ ử ộ ị ằ  Marx và Engels còn cho r ng, tôn giáo là m t hi n t ộ ự   ng xã h i, văn hóa, l ch s ; m t l c

ượ l

ưỡ ị ng, t ệ tín ng :

tôn giáo và mê tín d  đoan ự ạ ẽ ế ộ ầ ng xã h i tr n th . ­ Phân bi + Gi a ữ tín ng

ươ ệ ặ i có quan h  ch t ch  mà ranh gi ơ ớ   i  đâyỞ .

ngưỡ  và tôn giáo có s  khác nhau, song l ố Tín ng ng đ i.   ưỡ

ể ệ đ  phân bi ỉ ề ậ chúng ta ch  đ  c p m t d ng tín ng ưỡ ỉ t chúng ch  là t ộ ạ ề ng là m t khái ni m r ng h n tôn giáo t là tôn giáo). ệ ượ  Tín ng ng là ni m tin và s  ng ng m  c a con ng

ưỡ ng ­ đó là tín ng ự ưỡ ộ ủ ề ộ ệ ộ ọ ắ ưỡ ng tôn giáo (g i t ộ ườ i vào m t hi n t ư ả ầ ộ ộ ự   ng, m t l c ạ   ộ ng siêu nhiên, tôn sùng vào m t đi u gì đó pha chút th n bí, h   o, vô hình tác đ ng m nh

ượ l ế đ n tâm linh con ng

ể ứ ượ ệ ượ ườ  Tôn giáo th i, trong đó bao hàm c  ni m tin tôn giáo. ộ c hi u là m t hi n t

ng đ ơ ở

ậ ễ ộ ả ề ộ ườ ổ ứ ề ni m tin tôn giáo làm c  s , hành vi và các t ng có giáo lý, giáo lu t, l giáo th

ị ấ

ờ ạ ổ ứ  nghi và các t ộ ườ ệ ượ ị , mê tín d  đoan th

ệ ậ ị

ấ   ồ ng xã h i bao g m có ý th c tôn giáo l y ưỡ ạ ộ  ch c ho t đ ng tín ng   ng tôn giáo ­ nghĩa là, tôn  ch c giáo h i. ệ ừ ự ng xã h i tiêu c c đã xu t hi n t ứ ể i vào các l c l

là ni m tin cu ng v ng ữ ị ị ộ ớ

ệ ự ượ ả ặ ườ ắ ị i g i chung là cu ng tín. Hi n t ng g n ch t và l

ạ ồ ự ệ ượ ng mê tín d  đoan th ề ể ng, tôn giáo đ  hành ngh .

ườ ẫ ồ ạ ở  ộ + Mê tín d  đoan  lâu và v n t n t i   là m t hi n t ưỡ   ạ ự ế ng xen vào các hình th c sinh ho t tín ng ng th i đ i chúng ta. Trên th c t ả ự ủ ế ệ ượ   ng mê tín d  đoan ch  y u d a vào bi u hi n và h u qu  tiêu tôn giáo. Vi c xác đ nh hi n t ườ ủ ọ  c a con ng ề ự ủ ng siêu nhiên c c c a nó. Mê tín d  đoan    ộ   ủ ế đ n m c đ  mê mu i v i nh ng hành vi c c đoan, thái quá, phi nhân tính, ph n văn hóa c a m t ợ ụ ố   i d ng các s  ng hình th c sinh ho t tín ng ậ ề ự ưỡ ủ ả ả ớ ọ ứ ộ ườ ọ ứ Vì v y, cùng v i vi c tôn tr ng và b o đ m quy n t

ồ ưỡ ệ ạ ỏ ầ do tín ng ạ ờ ố ằ ầ ả ị

ng, tôn giáo c a nhân dân thì chúng ta ph i lo i b  d n mê tín d  đoan nh m làm lành m nh hoá đ i s ng tinh th n xã h i.ộ

ớ ẩ ả ắ ữ ườ ề

ị ệ ị ệ ượ ả ị ng xã h i ph n ánh s nhiên và l ch   ự

ườ ướ ự i tr

ệ bi u hi n ử ự i, g n v i nh ng đi u ki n l ch s  t ộ ộ ấ  nhiên và xã h i. ủ tôn giáo v a là ệ c a s  nghèo nàn

ộ ừ ự ấ ủ ự ế ệ ở

ủ ầ ủ ư ố

ố ự ừ v a là  ế ớ ị b  áp b c, là trái tim c a th  gi ậ ự tr t t

ệ c a nhân dân". thu c phi n  ộ ố ứ ự ớ ạ ứ ạ ợ ị ủ ­ Tôn giáo là s n ph m c a con ng ề ặ ả ộ ử s  xã h i xác đ nh. Do đó, xét v  m t b n ch t, tôn giáo là m t hi n t ế ắ ủ ấ ự b t l c, b  t c c a con ng c t ự ự ,  ể hi n th c Theo K.Marx: "S  nghèo nàn c a  ố ự ả s  ph n kháng  ch ng s  nghèo nàn hi n th c  y. Tôn giáo là ti ng th  dài c a chúng sinh   ữ   ủ ứ i không có trái tim, cũng gi ng nh  nó là tinh th n c a nh ng ủ ầ  không có tinh th n. Tôn giáo là  ­ Tuy nhiên, tôn giáo cũng ch a đ ng m t s  giá tr  văn hoá, phù h p v i đ o đ c, đ o lý

ộ ủ c a xã h i.

ệ ề ươ ế ớ ậ + V  ph

i quan,  ễ ế ớ ự ườ ậ

ườ ủ ặ ấ ợ ế ớ th  gi ữ ả ữ ng ho c tr n áp nh ng nhu c u tín ng

ế ộ i quan tôn giáo là   ng mácxít không bao   ng, tôn giáo h p pháp c a nhân ọ   i c ng s n, ch  đ  XHCN luôn tôn tr ng i, ch  nghĩa Marx ­ Lenin và nh ng ng

ậ ộ  có thái đ  xem th ủ ượ ạ c l ưỡ ng di n th  gi ố ậ nhau. Tuy v y, trong th c ti n, nh ng ng đ i l p  ờ gi dân. Ng quy n t i quan duy v t mácxít và th  gi ườ ộ i c ng s n có l p tr ưỡ ầ ả ườ ộ ng c a nhân dân.

ề ự  do tín ng ự ệ ườ ườ

ệ ỗ ở ữ ưỡ ủ ng và không tín ng ự  và "thiên đ ữ CNXH hi n th c ườ mà các tôn giáo th ộ ự ng"  ả ệ "thiên đ ng" S  khác nhau gi a   ch  trong quan ni m tôn giáo, ng h  không ph i là hi n th c xã h i mà là ớ ướ   ng t i là ế ớ   ở "th  gi i

ứ i" ư ả ớ  (t c là cái h   o). Còn nh ng ng

ượ ng gi ộ ủ ươ ườ ữ ở ế ớ  th  gi

i vào xã h i văn minh, h nh phúc ngay  ườ ườ ộ ả i c ng s n ch  tr ọ ự ệ i hi n th c, do m i ng ộ ấ ấ ủ ự ố ạ i. V.I. Lenin đã ch  rõ:

"Đ i v i chúng ta, s  th ng nh t c a cu c đ u tranh th c s ứ ố ớ ể ỉ ị ấ

ự ạ ự ạ ấ ườ ữ ọ

ộ ả ả ề ả ệ ừ ấ ớ ấ ộ

ng" .  ế ồ ờ ở ệ ề ị

ướ   bên kia", trên "th ng và h ng ự ườ i xây d ng và   con ng ự ự   ọ vì m i ng ạ ạ ủ cách m ng đó c a giai c p b  áp b c đ  sáng t o nên m t c nh c c l c trên trái đ t, là quan   ơ ự ố ườ ế ủ ấ tr ng h n s  th ng nh t ý ki n c a nh ng ng i vô s n v  c nh c c l c trên thiên đ ườ ử i, tôn giáo xu t hi n t Trong l ch s  xã h i loài ng ệ ộ ữ ơ ả ế ừ ế ậ ồ ố ộ ổ    r t s m. Nó hoàn thi n và bi n đ i ố    ­ xã h i, văn hóa, chính tr . Tôn giáo ra đ i b i nhi u ngu n g c  các ngu n g c kinh t ị ề ủ c a nh ng đi u ki n kinh t ư khác nhau nh ng c  b n là t ­ xã h i, nh n thúc và tâm lý.

ấ ế

ẫ ồ ạ ự b. V n đ  tôn giáo trong ti n trình xây d ng CNXH ộ Trong ti n trình xây d ng CNXH và trong xã h i XHCN, tôn giáo v n còn t n t i. Có

ề ưỡ ng, tôn giáo: i c a tín ng

ế ẫ

ề ự ế ự ồ ạ ủ nhi u nguyên nhân cho s  t n t ứ ậ ­ Nguyên nhân nh n th c. ự Trong ti n trình xây d ng CNXH và trong xã h i XHCN v n còn nhi u hi n t ườ ư ề ng t c, trong khi đó trình đ  dân trí l

ủ ữ ộ ả ượ ọ i đ i mà khoa h c ch a lý gi ạ ứ ướ c nh ng s c m nh t c nâng cao. Do đó, tr ớ ự i t

ư

ế ự ượ ạ ệ ượ ự  ạ   ộ i    nhiên và xã ậ ộ ộ   c đã khi n cho m t b  ph n nhân dân ầ ự  phát c a gi ế ứ ậ i v n ch a th  nh n th c và ch  ng  đ ủ ừ ứ  s c m nh c a th n linh. i chúng t ộ ự ự ượ ể ườ ẫ ả ở i, che ch  và lý gi

.ế

ế ồ ạ

ề ấ

ợ ề ề ờ ố ệ ự ầ ộ ẫ , chính tr , văn hóa, xã h i v n còn di n ra, s  cách bi

ễ ổ ế ồ ạ ư i ph  bi n. Do đó, nh ng y u t

ạ ụ ộ ầ ế  ế ẫ i nhi u thành ph n kinh t  v n còn t n t ệ ự ấ   ự ộ ớ i ích khác nhau c a các giai c p, t ng l p xã h i. Trong đ i s ng hi n th c, s  b t ớ ề ờ ố   t khá l n v  đ i s ng ủ   ế ố ữ  may r i, ớ   ườ ễ ở i d  tr  nên th  đ ng v i i, làm cho con ng

ẽ ế ữ ẫ ờ ậ ộ ầ ủ nhiên, xã h i và c a con ng ư ẫ v n ch a th c s  đ ộ h i mà con ng ự ủ đi tìm s  an  ­ Nguyên nhân kinh t ự Trong ti n trình xây d ng CNXH n n kinh t ủ ữ ớ v i nh ng l ẳ ị ế bình đ ng v  kinh t ữ ầ ấ ậ v t ch t và tinh th n gi a các nhóm dân c  còn t n t ẫ ng u nhiên v n tác đ ng m nh m  đ n con ng ự ượ ư ưở  t t ườ ng siêu nhiên.

ị ở ề ử ng  nh  c y, c u mong vào nh ng l c l ­ Nguyên nhân tâm lý. Tín ng ng, tôn giáo đã t n t

ả ậ ạ ầ ưỡ ụ ậ i lâu đ i trong l ch s  nhân lo i, đã tr  thành ni m tin, l ủ

ộ ồ ạ ả ế

ế ể ế

ị ế ề

ế ộ ứ ứ ả

ả ộ ườ ế ố ứ ộ

i xã h i, trong đó, ý th c tôn giáo th ờ ủ ổ ủ ồ ạ ờ ố ấ ỗ ờ ố   i ố ề   ộ ộ s ng, phong t c, t p quán, tình c m c a m t b  ph n đông đ o qu n chúng nhân dân qua nhi u ữ   ự ế ệ ở ậ th  h . B i v y, cho dù trong ti n trình xây d ng CNXH và trong xã h i XHCN đã có nh ng ổ ẫ ộ ẽ ề ổ ế ạ   , chính tr  ­ xã h i, thì tôn giáo v n không th  bi n đ i ngay cùng bi n đ i m nh m  v  kinh t ấ ữ ố   ộ ổ ớ ế ộ ủ  ­ xã h i mà nó ph n ánh. Đi u đó cho th y, trong m i v i ti n đ  c a nh ng bi n đ i kinh t ớ   ủ ơ ộ ệ ữ ồ ạ ườ ng có tính b o th  h n so v i i xã h i và ý th c xã h i thì ý th c xã h i th quan h  gi a t n t ấ ề   ạ ự ế  mang tính ch t b n i là y u t ng l s  bi n đ i c a t n t ộ ữ v ng nh t trong đ i s ng tinh th n c a m i con ngu i, c a xã h i.

ị

ữ ắ ớ ị ầ ủ ộ ­ Nguyên nhân chính tr  ­ xã h i ủ Xét v  m t giá tr , có nh ng nguyên t c c a tôn giáo là phù h p v i CNXH, v i ch

ươ ữ

ớ ợ ị ạ ậ ng đ ầ ướ ứ ầ ủ ướ

ề ặ ố i, chính sách c a nhà n ng l ạ ế ng thi n…, đáp  ng đ ấ ị ứ ầ ẽ ố ớ ủ ệ ừ ự ứ ủ  ớ   c XHCN. Đoa là nh ng giá tr  đ o đ c, văn hóa v i ộ ộ c nhu c u c a m t b  ph n qu n chúng nhân   ộ ộ  ạ

ậ ầ ườ tr ượ tinh th n nhân đ o, h ộ dân. Chính vì th , trong m t ch ng m c nh t đ nh, tôn giáo có s c hút m nh m  đ i v i m t b ph n qu n chúng nhân dân.

ưỡ ạ ộ sinh ho t văn hóa xã h i, sinh ho t tín ng ng tôn giáo đã đáp  ng đ

­ Nguyên nhân văn hóa. ạ ự ế Trong th c t ầ ầ ầ ủ ộ ứ ộ ộ ộ

ứ ấ ị ồ ụ ồ

ứ ộ ạ ứ ự ệ

ỗ ủ ệ ướ c th c hi n d ứ ữ ệ ủ ạ ờ ớ ượ   c ồ ph n nào nhu c u văn hóa tinh th n c a c ng đ ng xã h i và trong m t m c đ  nh t đ nh, có ý   ề  ộ ố ố i s ng c a m i cá nhân trong c ng đ ng. V nghĩa giáo d c ý th c c ng đ ng, phong cách, l ượ ườ ễ  ươ i hình th c là nh ng nghi l ng di n sinh ho t văn hóa, tôn giáo th ng đ ph ỗ   ợ ự ẩ ữ ưỡ i răn theo chu n m c đ o đ c phù h p v i quan ni m c a m i tín ng ớ ng cùng v i nh ng l

ấ ưỡ ấ ố ng, tôn giáo  y đã lôi cu n m t b ộ ộ

ạ ậ ừ ầ ả ầ ạ ữ lo i tôn giáo. Nh ng sinh ho t văn hóa có tính ch t tín ng ấ ph n qu n chúng nhân dân xu t phát t ủ ọ  nhu c u văn hóa tinh th n, tình c m c a h .

ầ ơ ả ữ ồ ạ ế

 Trên đây là nh ng nguyên nhân c  b n khi n tôn giáo v n còn t n t ự ộ

ẫ ớ ế ế ổ ủ ữ ữ ế ệ ề ổ ộ ớ

ớ ự ộ ớ ộ ế   i trong ti n trình xây d ng CNXH và trong xã h i XHCN. Tuy nhiên, cùng v i ti n trình đó, tôn giáo cũng có   ả ạ   nh ng bi n đ i cùng v i s  thay đ i c a nh ng đi u ki n kinh t ­xã h i, v i quá trình c i t o ự xã h i cũ, xây d ng xã h i m i.

ộ ạ ậ

ả ọ ầ ủ ể ủ ầ ạ ỏ ấ   ờ ố Qu n chúng nhân dân có đ o đã th c s  tr  thành ch  th  c a xã h i, đ i s ng v t ch t, ầ   i thoát kh i tình tr ng mê tín,

ầ ự ự ở ầ ượ ơ ơ c nâng cao. Trên c  s  đó, h  d n d n gi tinh th n ngày càng đ ạ ờ ố ị d  đoan, xây d ng đ i s ng tinh th n lành m nh.

ổ ứ ố

ụ ủ ư ầ ộ c đây. Nhà n

ấ ứ ế ự ộ ướ t qu n chúng nhân dân nh  trong các xã h i tr ồ ư ướ ự ỹ ạ ộ

ệ ạ

ầ

ệ ơ ậ ướ ượ ứ ự ạ ữ ộ  thi n; tình tr ng xung đ t tôn giáo không còn n a. ề Đông đ o qu n chúng nhân dân có tôn giáo ngày càng có đi u ki n tham gia đóng góp vào   ạ   ộ c kh i d y, t o nên s c m nh ầ c, tinh th n yêu n c XHCN đ

ộ

ự ợ   Các t  ch c tôn giáo không còn là công c  c a b t c  th  l c nào mu n m u toan l i ể ụ ứ d ng đ  áp b c, bóc l   c XHCN ướ ệ ạ ổ ứ h ng các t  ch c giáo h i vào qu  đ o chuyên lo vi c đ o cho tín đ , tham gia tích c c vào các   ộ ừ công tác xã h i t ả ấ ướ công cu c xây d ng đ t n ự cùng toàn dân t c xây d ng thành công CNXH. ắ ế ấ ơ ả ủ ệ ề ả ủ c. Các nguyên t c c  b n c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin trong vi c gi i quy t v n đ  tôn

giáo

ấ ữ ữ

ả ừ ấ ẩ ụ ể ạ ả ế ế ứ

ạ c xem xét, gi ứ ươ ứ ạ ọ ậ ủ ể ng th c linh ho t theo quan đi m c a ch  nghĩa Marx ­ Lenin.

ề ế ự ữ ủ ầ ự ề ả   ề ưỡ * Tín ng ng, tôn giáo là nh ng v n đ  nh y c m và ph c t p. Do đó, nh ng v n đ  n y ả ượ ầ sinh t    tôn giáo c n ph i đ i quy t h t s c th n tr ng, c  th  và chu n xác có ắ ớ ữ tính nguyên t c v i nh ng ph ế ấ i quy t v n đ  tôn giáo trong ti n trình xây d ng CNXH c n d a trên nh ng nguyên

ắ ữ ụ ầ

ớ ự ả ộ ả ắ ờ ố ầ ự ủ ộ

ậ ộ ộ

ả ầ ề ự ầ ủ ưỡ ự  khi tín ng ả ả * Gi ắ t c sau đây: ộ   ấ  kh c ph c d n nh ng  nh h ứ ưở ­ Th  nh t. ng tiêu c c c a tôn giáo trong đ i s ng xã h i ả ạ ớ ề   ph i g n li n v i quá trình c i t o xã h i cũ, xây d ng xã h i m i. Đó là yêu c u khách quan ệ ủ ự c a s  nghi p xây d ng CNXH. ứ ­ Th  hai, ướ c XHCN ph i tôn tr ng và bao đ m quy n t

ướ ề

ụ ề ợ ưỡ ng, tôn giáo còn là nhu c u tinh th n c a m t b  ph n nhân dân thì   ủ   ưỡ ọ ng c a ậ c pháp lu t, đ u có   ấ   i và nghĩa v  nh  nhau. C n phát huy nh ng giá tr  tích c c c a tôn giáo, nghiêm c m

ọ ư ề ự nhà n ọ m i công dân. Công dân có tôn giáo hay không có tôn giáo đ u bình đ ng tr ầ quy n l m i hành vi vi ph m quy n t ng c a công dân.

ng và không tín ng ẳ ự ủ ủ ữ ệ

ạ ự th c hi n đoàn k t nh ng ng ườ ế ữ ườ i theo tôn giáo v i nh ng ng

ưỡ  do tín ng ữ ế ữ ả ệ ấ ướ ấ ọ do tín ng ề ị ữ ưỡ ng và không tín ng ớ ườ   i có tôn giáo v i nh ng ng i không có tôn giáo, ườ ớ i không theo tôn giáo,   ồ   ẽ ộ c. Nghiêm c m m i hành vi chia r  c ng đ ng

ưỡ

ệ ấ ặ ị t rõ hai m t chính tr  và t ,ứ ư  phân bi ư ưở  t

ưỡ ự ụ

ự ợ ụ ắ ữ ườ ặ ị ề ng trong v n đ  tôn giáo. M t t ặ ầ ử ủ i d ng tôn giáo c a nh ng ph n t

ng xuyên, lâu dài. m t chính tr  là s  l ệ ố ạ ự ự ạ

ự ả ả ộ

ấ ừ ng xuyên, v a ph i kh n tr ớ ự ế ừ ế ọ c phù h p v i th c t

ệ ượ ụ ể ế ấ . ề ử ể ứ ­ Th  ba,  ế đoàn k t các tôn giáo, đoàn k t nh ng ng ự ộ ế đoàn k t toàn dân t c xây d n và b o v  đ t n ng, tôn giáo. vì lý do tín ng ặ ư ưở   ­ Th  t  t ng ể ệ ự ng trong tôn giáo. Trong quá trình xây d ng CNXH, kh c ph c m t này là   th  hi n s  tín ng ả   ệ  ph n vi c làm th ạ ỏ ặ   ự ằ ệ ộ i s  nghi p cách m ng, s  nghi p xây d ng CNXH. Đ u tranh lo i b  m t đ ng nh m ch ng l ươ ẩ ụ ườ ị chính tr  ph n đ ng trong lĩnh v c tôn giáo là nhi m v  th   ng, ợ ậ kiên quy t, v a ph i th n tr ng và ph i có sách l ả i quy t v n đ  tôn giáo. ả ả ị  ph i có quan đi m l ch s  ­ c  th  khi gi

ả ờ ỳ ị ủ ừ ử ự ộ

ộ ủ ể ộ

ề ủ ộ ấ ự ử ệ ể ầ ả ộ ị ứ ­ Th  năm, ố ớ ờ   ỗ Trong m i th i k  l ch s  khác nhau, vai trò và s  tác đ ng c a t ng tôn giáo đ i v i đ i ề ố   s ng xã h i cũng khác nhau. Quan đi m, thái đ  c a các giáo h i, giáo sĩ, giáo dân v  các lĩnh ụ ể ự   v c, các v n đ  c a xã h i có s  khác bi t. Do đó, c n ph i có quan đi m l ch s  ­ c  th  khi

ả ữ ế i quy t nh ng v n đ  liên quan đ n tôn giáo. “ng i Macxit ph i bi

ườ ở ề ề ả

ắ ứ ứ ướ ươ ử ể ả ả ế   t ừ ế ấ   i quy t v n ớ ừ   ợ ng th c  ng x  phù h p v i t ng

ế ụ ể ầ ế ề ả ấ xem xét, đánh giá và gi ộ ế chú ý đ n toàn b  tình hình c  th ”– đó là đi u mà Lênin đã t ng nh c nh  khi gi ề c XHCN c n ph i có quan đi m và ph đ  tôn giáo. Nhà n ấ ợ ụ ể ườ i quy t các v n đ  tôn giáo. ng h p c  th  khi gi tr