Đ c
ng ôn thi TN môn CHÍNH TR
ề ươ
Ị
ữ
Ầ
ơ ả ủ
ứ
PH N TH 1: Nh ng nguyên lý c b n c a CN Ứ Mác_Lênin. ề ấ ấ ề : Quan đi m c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng v v n ủ V n đ 1 đ v t ch t, ý th c. M i quan h gi a v t ch t và ý th c. ề ậ
ậ ệ ữ ậ
ệ ấ
ể ứ
ủ ố
ứ
ấ
ấ
1. V t ch t: ấ ậ • Ph m trù v t ch t: ậ ạ : Đ nh nghĩa
ạ ế ọ ể ỉ ự ạ
i khách quan đ c c m giác c a chúng ta chép l ượ ạ c đem ụ i, ch p
t h c dùng đ ch th c t ủ thu c vào c m giác. ệ ượ ả ộ
ẳ ể ừ ị
ả
ấ
ậ ồ ể ế ọ ộ c đ ng nh t v t ch t v i m t ế ọ ớ t h c v i cách là ấ ớ ị V t ch t là m t ph m trù tri ộ ậ ấ i cho con ng l ườ ạ i, ph n ánh và t n t l ả ả ạ T đ nh nghĩa v t ch t có th kh ng đ nh ị t “v t ch t” v i t ứ ấ ầ ớ ư ấ ạ ữ ạ
ể
ọ
ứ ụ ộ ộ
con ng ấ ứ ứ i có nh n th c đ ứ ượ ậ ể
i là s ườ ậ ế ự ế i khi nó tr c ti p ườ ộ ự
i trong c m giác, đ ả i không l ồ ạ : ấ ậ Th nh t, c n ph i phân bi cách là ph m trù tri ậ ệ ạ nh ng d ng bi u hi n c th c a v t ch t. Khi nói v t ch t v i t ấ ớ ư ệ ụ ể ủ ậ t h c có nghĩa đ ng th i không đ ph m trù tri ấ ậ ượ ờ ồ hay m t s d ng bi u hi n c th c a v t ch t. ệ ụ ể ủ ậ ấ ộ ố ạ Th hai, đ c tr ng quan tr ng nh t c a v t ch t là thu c tính khách quan, t c là ấ ủ ậ ứ ứ ấ ư ặ thu c tính t n t ườ i, i ngoài ý th c, đ c l p, không ph thu c vào ý th c con ng ộ ậ ồ ạ ộ c nó hay không. dù con ng Th ba, v t ch t là cái có th gây nên c m giác ở ả hay gián ti p tác đ ng đ n giác quan c a con ng ườ ủ ế ph n ánh đ i v i v t ch t, còn v t ch t là cái đ ượ ấ ấ ườ i. Ý th c c a con ng ứ ủ c ý th c ph n ánh. ả ứ ậ
ệ ớ ộ ọ ộ
ấ ữ
t h c v i khái ni m v t ch t v i t ệ ấ ủ ậ ơ ả ậ ệ ự ế ọ ớ
ệ cách là c s h n ch đó kh c ph c đ ừ ọ
ấ ớ ư ụ ượ ự ạ ấ ắ ậ ấ ủ ủ ệ
ơ ở t h c và các khoa h c khác và là c s lý ọ ế ọ
ể ủ ể ọ ệ ứ ậ
ậ ề ị ự ạ ệ ậ ị
i trong c m giác” và “đ i khách quan “đ ủ c đem l ạ ớ ườ
ị
i có th nh n th c đ ứ ứ ượ ứ ấ ậ ể ẳ ả ườ ủ ừ ậ ờ
ố ớ ậ ả : Ý nghĩa c a đ nh nghĩa ủ ị M t là, v i vi c tìm ra thu c tính quan tr ng nh t c a v t ch t là thu c tính t n ồ ộ i khách quan, V.I.Lênin đã phân bi t ậ t s khác nhau c b n gi a khái ni m v t ạ cách là ph m trù tri ch t v i t ạ ấ ớ ư ph m trù c a các khoa h c chuyên ngành, t ế ủ ạ trong quan ni m v v t ch t c a ch nghĩa duy v t cũ; cung c p căn c nh n ứ ậ ề ậ th c khoa h c cho s phát tri n c a tri ự lu n cho vi c xây d ng quan đi m duy v t v l ch s . ự ử i cho Hai là, v i vi c kh ng đ nh v t ch t là th c t ẳ ạ ấ ượ ụ ạ i, con ng i, ch p l c c m giác c a chúng ta chép l ả ượ ả ph n ánh” V.I Lênin kh ng đ nh v t ch t là tính th nh t, ý th c là tính th hai, ứ ấ ậ ả đ ng th i th a nh n kh năng c a con ng ự ạ i c th c t ồ khách quan. b. Ph ng th c và hình th c t n t ứ ồ ạ ủ ậ i c a v t ch t ấ ươ ứ
ậ ệ ủ
ủ ấ ứ ữ ứ ng th c ươ ộ ứ ồ ạ ủ ậ i c a v t
thân v n đ ng và s t n t ộ ậ ấ ự ự ồ ạ ủ ậ ắ i c a v t ch t luôn g n ấ
i v i tính cách ậ ệ ờ ị t cho nên v n đ ng cũng t n t ộ ồ ạ ớ
ấ
ấ
Theo quan đi m c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng, v n đ ng là ph ậ ể t n t i c a v t ch t; không gian, th i gian là nh ng hình th c t n t ờ ồ ạ ủ ậ ch t.ấ V n đ ng c a v t ch t là t ủ ậ ậ ộ li n v i v n đ ng. ớ ậ ề ộ b tiêu di V t ch t không bao gi ấ ậ ng th c t c y u c a v t ch t. là m t ph ứ ấ ế ủ ậ ươ ộ Các hình th c v n đ ng c a v t ch t: ộ ạ ữ
D a trên nh ng thành t u khoa h c ự đ ng thành năm hình th c v n đ ng c b n: ộ
ể ậ
ơ ớ ậ ậ ậ
ứ ậ ủ ậ th i đ i mình, Ph.Ăngghen phân chia v n ậ ự ọ ở ờ ứ ậ ơ ả ộ i là s di chuy n v trí c a các v t th trong không gian. ủ ự ể ị ộ , c a các h t c b n, v n đ ng ủ ạ ơ ả ử ủ ng, âm thanh… ườ ộ ; s hóa h p và phân ợ ử ự ủ
gi
ọ i c a các ch t. ấ ậ ấ - V n đ ng sinh v t là v n đ ng c a các c th s ng nh s trao đ i ch t, ư ự ủ ậ ổ
- V n đ ng xã h i là s thay đ i trong các lĩnh v c kinh t
ơ ể ố ế ự ả ị
- V n đ ng c gi ộ ậ - V n đ ng v t lý là v n đ ng c a phân t ộ ậ ộ t, ánh sáng, đi n, tr c a nhi ệ ệ ủ - V n đ ng hóa h c là s v n đ ng c a các nguyên t ậ ự ậ ộ ả ủ ộ ậ đ ng hóa, d hóa, s tăng tr ồ ậ
, chính tr , văn ộ ng, sinh s n, ti n hóa… ưỏ ổ ự ự ế ị
ộ ộ hóa…c a đ i s ng xã h i. ủ ờ ố ứ ộ ủ ị ẳ ậ ậ ệ ứ
ư
ễ ứ ệ ượ ộ ệ ố ằ
ấ ứ ự ề ằ ỉ
ờ ạ ứ ồ ạ i ỉ ộ ạ ư ặ V n đ ng và đ ng im: Ch nghĩa duy v t bi n ch ng kh ng đ nh v n đ ng ộ ậ ủ ậ ự ứ là tuy t đ i, là vĩnh vi n nh ng đi u đó không có nghĩa là ph nh n s đ ng ờ ng đ i, t m th i im, cân b ng ; song đ ng im, cân b ng ch là hi n t ố ạ ươ và th c ch t đ ng im, cân b ng ch là m t tr ng thái đ c bi t c a v n đ ng. ệ ủ ậ ộ ằ ng th c t n t ươ
ấ
ờ ấ
ng t n t ờ ấ ậ ư ờ ể ệ ượ ự ậ
ờ
ư ữ ấ ờ
ấ
ạ ề ộ ậ ề ề
ng lai). ừ ộ ỉ
ữ i v t ch t đ u ph n ánh b n ch t c a th gi ế ớ ạ ấ ủ ế ứ ề ấ ả ả
i v t ch t, th gi ấ
ch t là cái có tr i. ng t ặ Không gian và th i gian là nh ng ph m trù đ c tr ng cho ph ữ c a v t ch t ủ ậ - V t ch t, không gian và th i gian không tác r i nhau, không có không gian và ậ th i gian không có v t ch t cũng nh không th có s v t, hi n t ồ ạ i ngoài không gian và th i gian. ấ ủ ậ - Không gian, th i gian có nh ng tính ch t chung nh nh ng tính ch t c a v t ữ ch t đó là tính khách quan, tính vĩnh c u, tính vô t n và vô h n. ử - Không gian có thu c tính ba chi u (chi u cao, chi u dài, chi u r ng) còn th i ờ ề ộ quá kh đ n t gian ch có m t chi u (t ứ ế ươ ề i c. Tính th ng nh t v t ch t c a th gi ấ ủ ế ớ ấ ậ ố i v t ch t bi u hi n h t s c phong phú, đa d ng, song, nh ng d ng Th gi ạ ấ ệ ể ế ớ ậ ố i và th ng bi u hi n c a th gi ế ớ ậ ệ ủ ể nh t v i nhau. ấ ớ Bi u hi n: ể ệ - M t là, ch có m t th gi ế ớ ỉ ộ ộ c, t n t ướ ồ ạ ấ ế ớ ậ i v t i duy nh t là th gi ế ớ ậ ấ i khách quan, đ c l p v i ý th c c a con ng ớ ộ ậ ứ ủ ườ
- Hai là, th gi
i v t ch t t n t ế ớ ậ i vĩnh vi n, vô t n, vô h n, không ậ ễ ạ
đ ấ ồ ạ csinh ra và không b m t đ . ị ấ ị ượ
- Ba là, m i t n t
i c a th gi ệ ố ấ ề
ề ồ ữ ữ ấ ố ủ ế ấ ậ
ế ớ ậ ạ ấ ấ
ng cho con ng ỉ ứ ướ ườ i
ị ạ ề
ợ ấ ị ướ ả ạ ế ụ ng cho vi c ti p t c ệ ậ ậ i thích v tính đa d ng c a th gi ả ạ ậ
ệ
ả ứ
i và đ ế ớ c đ a vào trong đ u óc con ng ầ ả ủ ườ ứ i khách quan, hay nói cách khác ý th c ượ c
ứ ấ i v t ch t đ u có m i liên h th ng nh t ố ọ ồ ạ ủ ậ v i nhau, đ u là nh ng d ng c th c a v t ch t, là nh ng k t c u v t ụ ể ủ ậ ớ ữ ch t, có ngu n g c v t ch t và ch u s chi ph i c a nh ng quy lu t khách ị ự ấ ố ậ quan ph bi n c a v t ch t. ổ ế ủ ậ Nh n th c trên có ý nghĩa quan tr ng, nó không ch đ nh h ọ i mà còn đ nh h gi ủ ế ớ nh n th c tính đa d ng y đ th c hi n quá trình c i t o h p quy lu t. ệ ể ự ứ 2. Ý th c ứ a. Khái ni m ý th c ứ : Ý th c là “hình nh ch quan c a th gi ủ ủ i khách đ là hình nh c a th gi ượ ư ế ớ c i bi n đi. ế ả ồ
• Ngu n g c c a ý th c ứ
ờ ể ế ứ ả ủ
ồ ố ồ ế ứ ằ ộ
ự
ườ ạ ộ ủ ộ ườ ớ ể ệ ố
i khách quan tác đ ng đ n b óc con ng ứ : th hi n qua s hình thành c a b óc con ệ ủ ế i i v i th gi ế ớ i t o ra ườ ạ ộ ộ
: ý th c không th t n t i ngoài não ng i; tuy ạ ứ ồ
ườ ứ ự
ứ ể ả
ề
nhiên, đó là k t qu ố ự ệ ờ ạ ồ
ể ồ ạ ỉ ơ i và th gi ế ớ ộ ồ ủ ố
ộ ữ ự ế
ồ nhiên là ti n đ v t ch t không th ấ ề ậ ự vai trò quy t đ nh tr c ế ị ề ộ
ề c c a ý th c. Tuy nhiên, đi u ki n xã h i gi ữ ứ
ứ
ả ả
ế ớ ủ ả ế
i khách quan: ý th c là hình nh c a th ứ ả ề ộ ị
ố ủ Quan đi m duy v t bi n ch ng cho r ng ý th c ra đ i là k t qu c a quá trình ệ ậ ti n hóa lâu dài c a t ố ự nhiên và xã h i. Ý th c có hai ngu n g c là ngu n g c t ủ ự nhiên và ngu n g c xã h i ộ ố ồ nhiên c a ý th c * Ngu n g c t ủ ố ự ồ ng i và ho t đ ng c a b óc đó cùng m i quan h c a con ng ủ ộ khách quan, trong đó th gi ế ớ quá trình ph n ánh năng đ ng, sáng t o. ộ ả * Ngu n g c xã h i c a ý th c ộ ủ ố ứ nhiên, ý th c không ph i do não sinh ra. Não ch là c quan th c hi n ch c năng ệ ả ứ ph n ánh. Đ có ý th c ph i có não ng i khách quan. Ngoài ra còn ườ ả ph i có nh ng đi u ki n xã h i n a đó là: lao đ ng, ngôn ng . ữ ộ ữ ữ ả Tóm l ả i: ý th c ra đ i do hai ngu n g c: Ngu n g c t ế ố ứ s ti n hóa c a b não và thu c tínhh ph n ánh c a nó. Ngu n g c xã h i c a ý ộ ủ ả ự ế ủ ộ ể th c là lao đ ng, ngôn ng . S ti n hóa t ự ộ ứ thi u đ ứ ế ượ ủ ệ ti p đ i v i s ra đ i c a ý th c. ố ớ ự ờ ủ ế • B n ch t và k t c u c a ý th c ấ ế ấ ủ B n ch t c a ý th c ứ ấ ủ ứ ả i khách quan, do th gi ư ư ế ớ ệ
ủ ứ i khách quan quy đ nh c v n i dung vàhình th c c ượ , tình c m, nguy n v ng, kinh i khách quan mà đã đ ệ ả ế ọ
ứ
ệ ứ ự ấ ờ
Ý th c là hình nh ch quan c a th gi ủ gi ớ ế ớ bi u hi n nh ng nó không còn y nguyên nh th gi ể c i bi n thông qua lăng kính ch quan (tâm t ư ả i. nghi m, tri th c, nhu c u…) c a con ng ầ ườ Ý th c là m t hi n t ệ ượ ộ ả c a ý th c g n li n v i ho t đ ng th c ti n, không nh ng ch u tác đ ng c a các ự ễ ớ ề ứ ắ ủ ng xã h i, mang b n ch t xã h i. S ra đ i và t n t ồ ạ i ủ ủ ủ ộ ạ ộ ộ ữ ộ ị
ộ ọ ậ ậ
ề ầ ớ ự ủ
ộ ệ ự ộ ầ ủ ị ự ễ ủ ế ạ ệ quy lu t sinh h c mà còn ch y u là các quy lu t xã h i, do nhu c u giao ti p xã ế h i và các đi u ki n sinh ho t hi n th c c a xã h i quy đ nh. V i tính năng ộ đ ng, ý th c sáng t o l ứ ộ
ề ế ậ
ệ i hi n th c theo nhu c u c a th c ti n xã h i. ạ ạ K t c u c a ý th c ứ ế ấ ủ ứ ứ ạ ế ấ ứ
ố ế ứ ế ậ ồ
ọ ấ ứ
ấ ả ứ
ố quan tr ng nh t; là ph ấ ọ ố ớ ự ướ khác. ấ
ủ ậ ấ ố ớ
c, ý th c là ố ứ ướ
ậ ế ứ ậ ậ ấ ấ
ệ ữ ậ ấ ồ ố ớ ậ
ườ ự ả ứ ủ
ả ế
i. ả ng siêu t ầ
ườ ộ ủ
ứ ề i c a v t ch t t o ra, do đó v t ch t là ồ ự ệ t o thành ngu n g c t ố ự ế ố ạ ạ ế ớ ậ ả ậ ấ
ấ ỉ
nhiên và xã h i c a ý th c đ u do b n thân ấ ạ ộ ổ ủ i v t ch t ho c nh ng d ng t n t ậ ố ủ ệ ồ ạ ủ ậ ế ị ư ọ ự ế ặ ứ ể ứ ứ ả
ủ
i v t ch t thông ấ ở ạ ậ ể ộ
ườ ủ ứ ấ ả
ứ i: ườ ự ổ ượ
ệ ọ ủ ậ ả
c ý th c ch đ o, nên ý th c trang b cho con ng ố ạ ộ ố ớ ậ ủ nó không tr c ti p làm thay đ i đ ự ế ứ ự ạ ộ ỉ ạ ự ạ ộ ườ ứ ị
i xác đ nh m c tiêu, ph ị
ươ ứ ụ ủ ụ
ụ ề ọ ứ
th c t ừ ự ế ế ườ ề ạ
ự ế ấ ổ ứ ch c nh ng nhân t ữ ấ ể ố ậ
ứ ề ế ấ ủ Ý th c có k t c u ph c t p, có nhi u cách ti p c n nghiên c u v k t c u c a c b n nh t h p thành ý th c. N u ti p c n k t c u c a ý th c theo các y u t ứ ấ ợ ế ấ ủ ế ố ơ ả quan nó thì ý th c bao g m: tri th c, tình c m, ý chí, trong đó tri th c là nhân t ả ứ ứ ớ tr ng nh t. T t c các y u t t o thành ý th c có m i quan h bi n ch ng v i ệ ệ ố ứ ế ố ạ i c a ý th c, ng th c t n t nhau song tri th c là y u t ứ ươ ứ ồ ạ ủ ế ố ứ ộ đ ng th i là nhân t ng đ i v i s phát tri n và quy t đ nh m c đ đ nh h ế ị ể ố ị ờ ồ bi u hi n c a các y u t ế ố ệ ủ ể 3. M i quan h gi a v t ch t và ý th c ứ ệ ữ ậ a. Vai trò c a v t ch t đ i v i ý th c ứ Trong m i quan h gi a v t ch t và ý th c, v t ch t là cái có tr ứ ấ cái có sau; v t ch t là ngu n g c c a ý th c; v t ch t quy t đ nh ý th c; ý th c ứ ố ủ ị ứ là s ph n ánh đ i v i v t ch t. ấ i không ph i là s n ph m ch quan thu n tuý, cũng không Ý th c c a con ng ẩ ầ ủ ả ph i có ngu n g c t ả ủ ự ả m t l c l nhiên. Nó là k t qu c a s ph n ự ố ừ ộ ự ượ ánh hi n th c khách quan vào trong đ u óc con ng Các y u t ồ th gi ấ ữ ế ngu n g c c a ý th c.V t ch t không ch quy t đ nh n i dung mà còn quy t ồ đ nh c hình th c bi u hi n cũng nh m i s bi n đ i c a ý th c. ị b. Vai trò c a ý th c đ i v i v t ch t ứ ố ớ ậ ấ Trong m i quan h v i v t ch t, ý th c có th tác đ ng tr l ệ ớ ậ ấ qua ho t đ ng th c ti n c a con ng ự ễ ủ Vai trò c a ý th c đ i v i v t ch t th c ch t là vai trò c a con ng i. B n thân ấ ý th c t ệ c hi n th c, mu n thay đ i hi n ổ ố th c c n ph i có ho t đ ng v t ch t. Song do m i ho t đ ng c a con ng ườ i ấ ự ầ đ u đ i ứ ề ự ạ i tri th c v th c t ứ ề ượ ng, l a ng h khách quan trên c s đó giúp con ng ự ườ ơ ở ướ ủ ch n bi n pháp, công c ... đ th c hi n m c tiêu c a mình. S c m nh c a ý ể ự ạ ệ ệ t d a vào đi u ki n v t ch t. th c là bi ế ự ậ ệ ấ ng pháp lu n c.Ý nghĩa ph ậ ươ khách quan i ph i xu t phát t Trong nh n th c và hành đ ng con ng ấ ả ườ ộ ứ ậ ng, chính sách, k ho ch, bi n ệ i, ch tr ng l đ xác đ nh m c đích, đ ra đ ủ ươ ị ố ụ ể ữ ng ti n; ph i tìm ra nh ng khách quan làm c s , ph pháp; ph i l y th c t ả ệ ươ ơ ở ả ấ ng v t ch t đ hành y thành l c l v t ch t, t nhân t ậ ự ượ ố ấ đ ng. Phát huy tính năng đ ng ch quan là phát huy vai trò tích c c, năng đ ng, ộ ự ủ ộ ộ
con ng ố ườ ệ ậ ự i trong vi c v t ch t hóa tính tích c c, ấ
ả ứ ạ ấ ắ ạ ủ ộ ả ứ ấ ố
ọ ỏ ủ ộ
ắ ả ng tri th c khoa ứ ườ ủ
sáng t o c a ý th c và nhân t năng đ ng, sáng t o y. Đ m b o nguyên t c tính th ng nh t bi n ch ng gi a tôn tr ng khách quan và ệ ữ ụ phát huy năng đ ng ch quan trong ho t đ ng th c ti n đòi h i ph i kh c ph c ự ễ ạ ộ b nh ch quan duy ý chí, ch nghĩa kinh nghi m, coi th ệ ủ ệ h c...trong ho t đ ng nh n th c và th c ti n. ọ ự ễ ạ ộ
ứ Th c ti n cu c s ng và trong cách m ng Vi
t Nam.
ậ ộ ố
ự ễ
ệ
ạ
c ) ượ
( Ch a làm đ ư ấ ậ ủ ả ệ ả ậ
ấ
ộ ờ ủ
ả
V n đ 2: ấ ề Vai trò c a s n xu t v t ch t và quy lu t Quan h s n xu t phù ấ ấ ấ ự ậ ng s n xu t. S v n h p v i tính ch t và trình đ phát tri n c a L c l ả ể ủ ự ượ ợ ớ d ng quy lu t này trong th i kì quá đ lên Ch nghĩa xã h i t Nam. Vi ộ ở ệ ộ ụ 1. S n xu t v t ch t và vai trò c a nó ấ a. Khái ni m s n xu t v t ch t và ph ả ng th c s n xu t ấ ứ ả ủ ấ ấ ậ ươ
ấ
ậ ấ ậ ệ • S n xu t v t ch t: ấ ậ ấ ộ ộ
ng c a gi ủ
ườ ườ ử ụ ố ượ ớ ộ
ộ ồ ả ử ứ ấ ạ ố c b n: s c lao đ ng, đ i
li u lao đ ng: ộ ả ng lao đ ng và t ộ
ườ ự ủ ượ ậ c v n i có kh năng đ ả
ấ ậ i c a gi nhiên mà con ng ữ ả ồ ạ ủ ộ i tác đ ng ườ
ng ti n v t ch t mà con ng i s d ng trong ữ ư ệ ộ ươ ườ ử ụ ấ
ộ
• Khái ni m ph ươ
i s d ng đ ti n hành ể ế
ườ ử ụ ử ấ ị
ứ ả ỗ
nh ng giai đo n l ch s nh t đ nh. ạ ị ề ứ ả ấ ủ ng th c s n xu t c a ươ ng
ỹ ậ ủ ả ấ
ấ ượ c ng lao ậ ng th c s n xu t là ch quá trình s n xu t đ ng di n k thu t c a ph ỉ ươ ể ế ậ ứ ỹ ố ượ ệ ằ ệ ổ
c a ph ng th c s n xu t là ch quá trình s n xu t đ ỉ ấ ượ c ế ủ ả
ng di n kinh t ệ ớ
ấ ứ ả ch c kinh t nào. ế ng th c s n xu t đ i v i s t n t ươ ấ ấ ố ớ ự ồ ạ i ữ ủ ả ứ ả
ả i s d ng công c lao đ ng tác đ ng vào S n xu t v t ch t làquá trính con ng ụ ả ấ ậ ầ ồ nhiên theo nhu c u t n i t nhiên v i m c đích c i bi n các đ i t t ớ ự ế ả ự ụ ớ i, phát tri n c a con ng t i và xã h i. V i nghĩa nh v y, s n xu t v t ch t là ư ậ ấ ậ ể ủ ạ m t lo i ho t đ ng có tính khách quan, tính xã h i, tính l ch s và tính sáng t o. ộ ị ộ ạ ộ ạ B t c quá trình s n xu t nào cũng g m ba y u t ế ố ơ ả ấ ấ ứ t ượ ư ệ S c lao đ ng: là toàn b th l c và trí l c c a con ng ộ ộ ể ự ứ d ng, s d ng trong quá trình s n xu t v t ch t. ử ụ ấ ụ Đ i t i t ng lao đ ng: là nh ng t n t ớ ự ộ ố ượ vào chúng trong quá trình lao đ ng. T li u lao đ ng: là nh ng ph ậ ệ ộ quá trình lao đ ng đ tác đ ng vào đ i t ng lao đ ng. ộ ể ố ượ ộ ng th c s n xu t ứ ả ươ ệ ấ Ph ng th c s n xu t là nh ng cách th c mà con ng ữ ấ ứ ứ ả quá trình s n xu t c a xã h i ộ ở ữ ấ ủ ả m i giai đo n l ch s nh t đ nh đ u có ph M i xã h i ươ ử ấ ị ộ ở ỗ ạ ị ng th c s n xu t đ u có hai ph nó v i nh ng đ c đi m riêng. M i ph ấ ề ươ ỗ ể ặ ữ ớ . di n c b n c a nó là k thu t và kinh t ế ệ ơ ả ủ Ph ứ ả ỹ ươ ti n hành b ng cách th c k thu t, công ngh nào đ bi n đ i các đ i t ế đ ng. ộ Ph ươ ươ ti n hành v i nh ng cách th c t ứ ổ ứ ế b. Vai trò c a s n xu t v t ch t và ph ấ ậ vàphát tri n c a xã h i ộ ể ủ
ả ể ữ ế ị
ổ ạ ộ ườ ơ ở ủ ự ệ ể ủ
ả ấ ả ườ ấ ậ ệ ớ ự
ả ệ ệ ớ
ấ ậ
ơ ở ữ ứ i không nh ng làm bi n đ i t ế ế ệ ấ ậ ổ ự ị ạ ữ
ủ ả ể i và phát tri n ấ ố ớ ự ồ ạ
ậ
ậ ề ả ả ự ơ ở ứ ơ ở ạ ộ
ấ
ấ ộ ệ ả ợ ớ
ậ ng s n xu t. ấ
• L c l
ấ ả ệ ả ệ ự ượ ng s n xu t và quan h s n xu t ấ
ộ ố ậ ỹ
ệ ệ ứ ố
ứ ả ự ả
ng v t ch t c a gi ả ấ ủ ậ ầ
ư ự ả
ỹ li u lao đ ng) ư ệ ộ ố ượ ộ
ữ
nhiên trong i v i gi ự ượ
ườ ớ c b n, t i lao đ ng (nh năng l c, k năng, tri ng lao đ ng và t ộ vai trò quy t đ nh. ệ ữ ng s n xu t là nhân t ấ ả ả
ố ơ ả ỉ ấ ấ ủ ự ượ ấ
ế ư ự ư ệ ể
ễ c a quá ả ệ ả ứ ấ
ậ ể ễ ả ả
ữ ấ ấ • Quan h s n xu t ấ
gi a ng i và ng ả i trong quá trình s n ế ữ ệ ả ườ ườ ệ
li u s n xu t, quan h
ố ả ồ ả ệ
ệ ở ữ ố ớ ư ệ ả ẩ ố ẫ i trong m i quan h th ng nh t và chi ph i, tác đ ng l n ệ ệ ố ấ ữ ộ ấ ố
S n xu t v t ch t gi vai trò quy t đ nh đ i v i s t n t ộ i và phát tri n xã h i, ố ớ ự ồ ạ ấ ấ ậ ộ ủ là ho t đ ng n n t ng làm phát sinh, phát tri n nh ng m i quan h xã h i c a ể ố ữ ề ả con ng i; nó là c s c a s hình thành, bi n đ i và phát tri n c a xã h i loài ộ ế i. ườ ng i ph i có không ch có quan h v i t Đ ti n hành s n xu t v t ch t con ng ỉ ể ế nhiên mà ph i có quan h v i nhau và trên c s nh ng quan h xu t này mà phát sinh các quan h khác nh : chính tr , đ o đ c, pháplu t...Vì v y, trong quá ư trình s n xu t v t ch t con ng ổ nhiên, bi n đ i ườ ả ấ ậ xã h i đ ng th i làm bi n đ i c b n thân mình. ộ ồ ờ ổ ả ả ế c vai trò c a s n xu t v t ch t đ i v i s t n t Nh n th c đ ứ ượ ậ ấ ậ c a xã h i. Trên c s đó trong nh n th c là c s giúp cho chúng ta nh n th c ứ ứ ậ ộ ủ đ ả c r ng, m i ho t đ ng th c ti n và nh n th c ph i d a trên n n t ng s n ượ ằ ự ễ ọ xu t v t ch t. ấ ậ 2. Quy lu t quan h s n xu t phù h p v i trình đ phát tri n c a l c ể ủ ự l ả ượ a. Khái ni m l c l ng s n xu t ả ự ượ ấ L c l ả v t ch t, k thu t c a quá trình s n ng s n xu t làtoàn b các nhân t ự ượ ậ ủ ả ấ ấ xu t, chúng t n t ấ i trong m i quan h bi n ch ng v i nhau t o ra s c s n xu t ấ ạ ớ ồ ạ làm c i bi n các đ i t ng trong quá trình s n xu t, t c là t o ra năng l c th c ự ế ạ ấ ứ ố ượ ti n làm bi n đ i các đ i t ấ nhiên theo nhu c u nh t i t ố ượ ổ ế ễ ớ ự đ nh c a con ng i và xã h i. ộ ườ ủ ị ng s n xu t bao g m: Ng L c l ườ ấ ồ ự ượ li u s n xu t (g m đ i t th c...) và các t ư ệ ả ồ ấ ứ ng trong đó nhân t i lao đ ng gi ế ị ộ ố ườ i t ng s n xu t ph n ánh quan h gi a con ng L c l ớ ự ả ấ ả ộ t y u t o thành n i quá trình s n xu t. L c l ấ ế ạ ự ượ ng s n xu t v n dung v t ch t c a quá trình s n xu t. Th nh ng, ch có l c l ấ ẫ ả ả ch a th di n ra quá trình s n xu t hi n th c. Đ quá trình s n s n xu t di n ra ấ ả ả ấ còn ph i có nh ng quan h s n xu t đóng vai trò là hình th c kinh t ế ủ trình s n xu t y. ệ ả Quan h s n xu t làquan h kinh t ấ xu t. ấ ệ Quan h s n xu t bao g m: quan h s h u đ i v i t ấ ệ ả ch c qu n lý s n xu t và quan h phân ph i s n ph m. Nh ng quan h trong t ả ổ ứ s n xu t này t n t ồ ạ ấ ả nhau, trong đó quan h s h u t b. M i quan h bi n ch ng gi a l c l ệ ệ li u s n xu t gi a vai trò quy t đ nh. ng s n xu t và quan h s n xu t ấ ệ ở ữ ư ệ ả ữ ự ượ ế ị ệ ả ấ ữ ấ ấ ả ứ ố
ố ả ấ ớ
ấ
ng s n xu t v i quan h s n xu t là m i quan h ệ ả ấ ng s n xu t. ộ ả ấ ệ ệ ả ệ ấ ng s n xu t quy t đ nh quan h s n ệ ả ế ị ả i l c l ấ ở ạ ự ượ
ấ ấ ệ ả
ả ặ ơ ả ng s n xu t là n i dung v t ch t c a quá trình ậ
t y u c a quá ấ ế ủ ấ ủ c a quá trình đó. L c l ấ ứ ệ ả ự ượ ấ
ẫ ệ ả ấ ồ ạ ế ủ ị ự ượ ng ấ i trong tính quy đ nh l n nhau, th ng nh t ố
ng s n xu t th nào thì quan h s n xu t ph i th y t c là quan h ả ệ ả ệ
ấ ợ ế ớ ấ
ấ ể ủ ự ượ ệ ả ế ng s n xu t bi n đ i quan h s n xu t s m mu n cũng ph i bi n ế ấ ứ ng s n xu t. ả ộ ộ ổ ả ấ ả
ế ị ấ
ng s n xu t quy t đ nh c ba m t c a quan h s n xu t t c là quy t ế ặ ủ ố ng th c phân ph i ch c qu n lý và ph ả ấ ứ ứ ệ ả ươ
ả ả ề ế ộ ở ữ ẩ
ả c a quá trình s n ế ủ ứ
cách là hình th c kinh t ấ ệ ả ộ
ng s n xu t. ả ấ ẽ ạ ấ ế ệ ả ộ
ng s n xu t s t o ra tác đ ng tích ể ng s n xu t phát tri n. ấ ệ ẩ
ả ự ứ ự
ng s n xu t. M i quan h gi a l c l ệ ữ ự ượ ố th ng nh t bi n ch ng trong đó l c l ự ượ ứ ố xu t và quan h s n xu t tác đ ng tr l ấ Bi u hi n: ệ ể L c l ng s n xu t và quan h s n xu t là hai m t c b n, t ả ự ượ trình s n xu t, trong đó l c l ả ộ ấ s n xu t, còn quan h s n xu t là hình th c kinh t ấ ả s n xu t và quan h s n xu t t n t ấ ả v i nhau. ớ - L c l ả ự ượ s n xu t ph i phù h p v i trình đ phát tri n c a l c l ấ ả ả - Khi l c l ấ ớ ế ự ượ đ i theo. ổ - L c l ả ự ượ đ nh c v ch đ s h u, c ch t ơ ế ổ ứ ị s n ph m. ả Tuy nhiên, quan h s n xu t v i t ấ ớ ư i l c l xu t luôn có tác đ ng tr l ả ở ạ ự ượ - N u quan h s n xu t phù h p v i l c l ớ ự ượ ợ c c, thúc đ y và t o đi u ki n cho l c l ự ượ ự - N u không phù h p s t o ra tác đ ng tiêu c c, t c là kìm hãm s phát tri n ể ộ ế c a l c l ủ ự ượ ấ ạ ề ợ ẽ ạ ấ
ộ ở ậ ộ ờ ủ ả ự ậ ụ
S v n d ng quy lu t này trong th i kì quá đ lên ch nghĩa xã h i ệ
c ) ư
ặ ể ư ủ
ậ ứ
ả ấ ữ ị ặ ệ ị ử ụ t Nam. Vi ( Ch a làm đ ượ ộ ấ ề : Đ c đi m c a quá trình s n xu t giá tr th ng d trong xã h i V n đ 3 ấ ả b n ch nghĩa. Ý nghĩa lí lu n và th c ti n c a vi c nghiên c u. t ự ễ ủ ư ả • S th ng nh t gi a quá trình s n xu t ra giá tr s d ng và quá trình ấ
ị ặ
ấ ư ả ủ
ư ệ ả ả ể ế
ấ ể ỏ ấ ấ ư ả ủ ả ụ ả
li u s n xu t, s c lao đ ng, ti n hành ủ ị ặ ị ơ ả
ị ử ụ ả ủ ể
b n ch nghĩa có các đ c đi m là: ộ ở ữ ủ ư ệ ả ấ
i công nhân làm vi c d b n. ệ ướ ự ể ư ả
ủ b n. ặ b n. ư ả i s ki m soát c a nhà t ư ả ộ ở ữ ủ ẩ
b. Bài toán chi phí s n xu t c a nhà t
ủ ự ố s n xu tra giá tr th ng d . ư ả a. Đ c đi m c a quá trình s n xu t t b n ch nghĩa . ặ ủ b n b ra m t s ti n đ mua t Nhà t ộ ố ề ư ả ấ ứ ộ khâu s n xu t. M c tiêu cu i cùng c a s n xu t t b n ch nghĩa không ph i là ố ả giá tr s d ng, không ph i là giá tr đ n gi n mà là giá tr th ng d . ư ả Quá trình s n xu t t ấ ư ả -T li u s n xu t thu c s h u c a nhà t -Ng ườ - S n ph m làm ra thu c s h u c a nhà t ả → Đó cũng là quá trình s n xu t ra giá tr th ng d trong Ch nghĩa t b n. ư ả ư ủ
ả ả ấ ấ ủ ị ặ . b n ư ả
ữ
ữ ứ ậ ừ ệ
ậ ả ấ ị ặ ả ư ấ ể ị ặ ữ vi c nghiên c u quá trình s n xu t giá tr th ng d . ư ế
ấ ầ ẩ ượ ả
ấ ư ệ ả
ị ộ ả ẩ ể ị ả ờ ớ ọ
ầ ạ
ộ ớ ộ ơ ị ứ ị ứ ị ớ ộ
ư ị ặ
ị ớ b n chi m không. (ký hi u là m). ị ứ ệ ộ ộ ạ
ế c chia thành hai ph n: ộ ủ ượ
i công nhân t o ra m t l ờ ộ ạ ế ầ ng giá ộ ượ
ị ớ
ờ
ả
ộ ờ ứ ấ
ể ệ
ư ả ễ ễ ờ
t c a ch nghĩa t ủ ộ ủ ị ặ ư ư ứ ả ấ ạ
b n. S phân chia t b n b t bi n và t b n thành t ấ ủ ư ả ư ả ư ả ư ự ế ấ
ả
ả ư ả ị ặ ị
t công nhân làm thuê. ấ ủ ư ả ể ệ ộ ấ ộ
ư ế ạ
i giá tr th ng d b ng cách bóc l ư ằ b n là th hi n quan h s n xu t xã h i mà trong đó ệ ả ạ ấ b n kh bi n ư ả ị ặ ả ế .
ế ấ
ư ệ ả ộ
li u s n xu t mà giá tr đ ị ượ ả ấ ng giá tr c a nó, đ ị ủ ổ ạ ượ ể c b o toàn và chuy n ư ả b n c g i là t ượ ọ ứ
ứ ộ
ư ả ậ ư ả ừ ượ ệ ứ ư ế
ệ ả ế ế ủ c g i là t b n kh bi n, và ký hi u là v. ơ ả Xem ví d trong sách trang 238 và trang 239 giáo trình nh ng nguyên lí c b n ụ c a CN Mác – Lênin. ủ Nh ng k t lu n t ế Nghiên c u quá trình s n xu t giá tr th ng d , có th rút ra nh ng k t lu n sau ứ đây: ị c s n xu t ra ta th y có hai ph n: Giá tr M t là, phân tích giá tr s n ph m đ ấ ộ c b o toàn và di li u s n xu t nh lao đ ng c th c a công nhân đ nh ng t ụ ể ủ ượ ả ộ ữ ng c a chuy n vào s n ph m m i g i là giá tr cũ. Giá tr do lao đ ng tr u t ủ ị ừ ượ công nhân t o ra trong quá trình s n xu t g i là giá tr m i. Ph n giá tr m i này ả ị ớ ấ ọ ị ặ l n h n giá tr s c lao đ ng, nó b ng giá tr s c lao đ ng c ng v i giá tr th ng ằ ớ d .ư V y giá tr th ng d là m t b ph n c a giá tr m i dôi ra ngoài giá tr s c lao ậ ủ ậ đ ng do công nhân làm thuê t o ra và b nhà t ị ộ ư ả cũng đ Hai là, ngày lao đ ng c a công nhân bao gi ờ t: là th i gian ng Th i gian lao đ ng c n thi ầ ườ ờ tr ngang v i giá tr s c lao đ ng c a mình. ủ ộ ị ứ i c a ngày lao đ ng và lao đ ng ộ Th i gian lao đ ng th ng d : là ph n còn l ộ ạ ủ ư ầ ặ trong kho ng th i gian đó g i là lao đ ng th ng d . ặ ọ ư ộ ẫ Ba là, nghiên c u quá trình s n xu t giá tr th ng d , chúng ta th y mâu thu n ị ặ ư ấ ả ủ ề c gi b n đã đ c a công th c chung c a t i quy t: vi c chuy n hoá c a ti n ế ả ượ ủ ư ả ứ ủ thành t ự b n di n ra trong l u thông, mà đ ng th i không di n ra trong lĩnh v c ồ ư đó. Vi c nghiên c u giá tr th ng d đã v ch rõ b n ch t bóc l ệ b n.ả 2. B n ch t c a t ả b n kh bi n ả ế b n a. B n ch t c a t ấ ủ ư ả . T b n là giá tr mang l ạ Nh v y b n ch t c a t ả ư ậ s n chi m đo t giá tr th ng d do giai c p công nhân sáng t o ra. giai c p t ấ ư ả b. T b n b t bi n và t ấ ư ả • T b n b t bi n: ư ả ế b n bi n thành t B ph n t ế ậ ư ả vào s n ph m, t c là không thay đ i đ i l ả ẩ b t bi n, và ký hi u là C. ế ấ • T b n kh bi n: B ph n t ộ đ ng tr u t ộ ng, đ l ượ b n bi n thành s c lao đ ng không tái hi n ra, nh ng thông qua lao ổ ề ạ ng c a công nhân làm thuê mà tăng lên, t c là bi n đ i v đ i ệ ượ ọ ả ế ư ả
b n b t bi n là đi u ki n c n thi c đ ấ ế ệ ầ t không th thi u đ ể ế ượ ể
ế ư ị ặ ế ị
ộ
ề b n kh bi n có vai trò quy t đ nh trong quá ư ả b n đã l n lên. ậ ư ả ư ả ế ớ ng giá tr th ng d ư ị ặ ố ượ
ỷ ấ ỷ ấ
ị ặ ị ặ ỷ ố ư ữ ư
ầ ị ặ
→ Nh v y, t ư ậ ư ả s n xu t ra giá tr th ng d , còn t ấ ả trình đó, vì nó chính là b ph n t 3. T su t giá tr th ng d và kh i l ị ặ a. T su t giá tr th ng d ư ị ặ T su t giá tr th ng d là t ư ỷ ấ t đ s n xu t ra giá tr th ng d đó. b n kh bi n c n thi ả ế ầ ả N u ký hi u m' là t ư ệ ế ấ ế ể ả su t giá tr th ng d , thì m' đ ị ặ s tính theo ph n trăm gi a giá tr th ng d và t ư c xác đ nh b ng công th c: ằ ỷ ấ ượ ứ ị
su t giá tr th ng d theo m t công th c khác: Có th bi u th t ể ể ị ỷ ấ ị ặ ư ứ ộ
ư ị ặ ố ượ
su t giá tr th ng d và t ng t ổ ư ư ị ặ ố ữ ỷ ấ
c xác đ nh b ng công ng giá tr th ng d , thì M đ ị ằ ư ượ ị ặ ng giá tr th ng d ng giá tr th ng d là tích s gi a t ư ị ặ c s d ng. ượ ử ụ ố ượ
ổ ố ư ả M = m' x V b n kh bi n mà nhà t ả ế
b n s d ng. t c a nhà t ư ả ố ượ ố ớ b n đ i v i ư ả ử ụ ộ ủ ng giá tr th ng d ph n ánh quy mô bóc l ư ả
ng giá tr th ng d càng tăng, vì ể ủ ư ị ặ ố ượ
ộ
b n càng phát tri n thì kh i l ư ả t s c lao đ ng càng tăng. ộ ứ ng pháp s n xu t ra giá tr th ng d và giá tr th ng d siêu ấ ả ư ị ặ ị ặ ư
ộ
ư ấ ấ ế ờ
ổ ệ ố ụ
ả
t y u trong ắ
ấ ế ờ ng ng th i ề
c g i là giá tr th ng d t ng đ i. (xem ví d trong ị ặ c t o ra b ng cách rút ng n th i gian lao đ ng t ư ượ ạ ổ ủ ị ặ ờ ờ ư ươ ụ ặ ộ
ng pháp s n xu t giá tr th ng d nói trên đ c các nhà t ị ặ ượ ả
ư ộ
ư ả ử b n s t công nhân làm thuê trong ộ ủ
ướ ộ ộ
b n. D i ch nghĩa t ụ b n, vi c áp d ng ư ả ư ả ệ ng đ lao đ ng c a công nhân, mà trái ẹ ườ ủ ng đ lao đ ng. ộ ộ
ề ị ặ ư
ị ặ ị ặ ượ ư
b. Kh i l Kh i l ố ượ b n kh bi n đã đ ả ế ả N u ký hi u M là kh i l ệ ế th c: ứ trong đó: V là t ng s t Kh i l ị ặ công nhân làm thuê. Ch nghĩa t trình đ bóc l ộ 4. Hai ph ươ ng ch ạ a. S n xu t ra giá tr th ng d tuy t đ i ệ ố ấ ị ặ ả ề Giá tr th ng d đ c s n xu t ra b ng cách kéo dài ngày lao đ ng trong đi u ư ượ ả ằ ị ặ t y u không thay đ i, nh đó kéo dài th i gian lao ki n th i gian lao đ ng t ờ ộ ờ ệ đ ng th ng d g i là giá tr th ng d tuy t đ i.(xem ví d trong sách trang 246) ư ị ặ ư ọ ặ ộ b. S n xu t ra giá tr th ng d t ng đ i ố ư ươ ấ Giá tr th ng d đ ộ ằ ị ặ đi u ki n đ dài c a ngày lao đ ng không đ i, nh đó kéo dài t ươ ứ ộ ộ ệ gian lao đ ng th ng d , đ ố ư ượ ọ sách trang 248) Hai ph ấ ươ d ng k t h p v i nhau đ nâng cao trình đ bóc l ể ế ợ ụ ớ quá trình phát tri n c a ch nghĩa t ủ ể ủ máy móc không ph i là đ gi m nh c ể ả ả l i t o đi u ki n đ tăng c ườ ể ệ ạ ạ c. Giá tr th ng d siêu ng ch ạ Giá tr th ng d siêu ng ch là ph n giá tr th ng d thu đ ư ngh m i làm cho giá tr cá bi c do áp d ng công ụ ng c a nó. ủ ị ườ ị t c a hàng hóa th p h n giá tr th tr ấ ầ ệ ủ ệ ớ ạ ị ơ
ư ự ạ ạ ấ
ự ế ệ ớ ụ ả ỹ
ộ ấ b n c i ti n k thu t, áp d ng công ngh m i vào s n xu t, ậ ch c s n xu t đ tăng năng su t lao đ ng, ộ ổ ứ ả ấ ể ấ
Ta th y r ng giá tr th ng d siêu ng ch là đ ng l c tr c ti p, m nh nh t thúc ị ặ ấ ằ đ y các nhà t ư ả ả ế ẩ hoàn thi n t ch c lao đ ng và t ệ ổ ứ ộ gi m giá tr c a hàng hoá. ị ủ
ả Ý nghĩa lý lu n và th c ti n v vi c nghiên c u.
ứ
ậ
ự ễ ề ệ ( Ch a làm đ ượ
ư
c ) ấ
ộ
ứ ệ ứ ệ ị
ệ ể ộ ử ự ứ ệ ơ ở ệ ị
ị ấ ấ t Nam( s ra đ i, đ c đi m, n i dung s m nh l ch s ). ử ủ
ấ ấ ệ
ấ ể
ị ớ ạ ị ệ ộ ậ ể ủ ề
ấ ấ ả ộ ổ ệ ng s n xu t có tính ch t xã h i hoá ngày càng cao; là l c l ộ
ế ụ ệ ị ộ ự ượ ệ
ấ ả ế
ấ ả ạ ể ả ấ ng s n xu t và ph ự ượ
ế ệ ả ạ ấ
ơ ả ủ ộ ờ ạ ấ
ng th c lao đ ng, ph ộ ứ ả ệ ấ
ườ ứ ự ế ề ụ ả ậ
ệ ạ
ơ i th th công th i Trung ợ ủ ườ ệ ờ
ng th c s n xu t (ngh nghi p),đó là ề ươ ươ i lao đ ng tr c ti p hay gián ti p v n hành các công c s n xu t có ộ ế ệ t ng ườ i th trong công tr ợ
ườ ệ ả ủ ấ
b n ch nghĩa, giai c p côngnhân là li u s nxu t, làm ườ ề ị ườ ư ệ ả ứ ữ ấ
ạ ớ ng th công. ủ ấ ư ả i lao đ ng không có ho c v c b n không có t ặ ề ơ ả t giá tr th ng d . ư ị ặ ộ . s n và b bóc l ị ử ủ ộ ấ ư ả ị ấ ộ
ỏ ế ộ ư ả ộ ị
ừ ự ủ
ộ t; gi b n ch ủ c xây d ng xã h i m i - xã h i xã h i ộ ộ ớ ồ i phóng mình đ ng ả ứ ệ ề ư ả ộ ướ ỏ ứ ộ
ạ
ứ ệ ử ấ ị
ử ủ ử ủ ấ ấ
ả i phóng toàn nhân lo i. ả ơ ả ộ ộ ể ủ ộ ấ
ườ ự ơ ả ấ ị ể ủ ị ợ ả ậ ử ủ ớ
ử ể ầ ạ ằ ỏ
ấ ề : N i dung s m nh l ch s c a giai c p công nhân, c s khách V n đ 4 ị ử ủ quan quy đ nh s m nh l ch s c a giai c p công nhân. Liên h : Giai c p ấ ử ủ ị công nhân Vi ờ ặ 1. Giai c p công nhân và s m nh l ch s c a giai c p công nhân. ứ ệ a. Khái ni m giai c p công nhân Giai c p công nhân là m t t p đoàn xã h i n đ nh, hình thành và pháttri n cùng ể v i quá trình phát tri n c a n n công nghi p hi n đ i, v i nh p đ phát tri n ớ ng lao c a l c l ủ ự ượ đ ng c b n tiên ti n trong các quy trình công ngh , d ch v công nghi p, tr c ự ơ ả ộ ủ ả ậ ti p ho c gián ti p tham gia vào quá trình s n xu t, tái s n xu t ra c a c i v t ặ ế ch t và c i t o các quan h xã h i; đ i bi u cho l c l ươ ng ấ ệ th c s n xu t tiên ti n trong th i đ i hi n nay. ứ ả b. Đ c tr ng c b n c a giai c p công nhân. ư ặ Th nh t, v ph ứ ấ nh ng ng ấ ữ tính ch t công nghi p ngày càng hi n đ i và xã h i hoá cao. Đây là tiêu chí c ộ ấ b n đ phân bi i công nhân hi n đ i v i ng ệ ể ả c thay ng ổ Th hai, v v trí trong quan h s n xu t t nh ng ng thuê cho giai c p t c.N i dung s m nh l ch s c a giai c p công nhân ứ ệ N i dung s m nh l ch s c a giai c p công nhân là: Xoá b ch đ t ấ ử ủ b n ch nghĩa; t ng b nghĩa và ti n t ch nghĩa và c ng s n ch nghĩa; xoá b áp b c bóc l ủ ủ th i gi ờ Đó là n i dung c b n bao trùm s m nh l ch s c a giai c p công nhân. L ch s ị ấ phát tri n c a xã h i loài ng i chính là l ch s c a đ u tranh giai c p, đ u ứ ệ tranh giai c p là đ ng l c c b n phát tri n c a l ch s . Đ hoàn thành s m nh l ch s c a mình, giai c p công nhân ph i t p h p các t ng l p nhân dân lao ị đ ng xung quanh mình, ti n hành cu c đ u tranh cách m ng nh m xoá b xã h i ộ ộ ấ ộ cũ và xây d ng xã h i m i v m i m t. ặ ộ ế ớ ề ọ ự
Con đ
ấ ự ườ ệ ứ ệ ử ủ ị
ộ ể ả ế ng đ giai c p công nhân th c hi n s m nh l ch s c a mình t đ qua ạ ệ ể ừ
s n giành l y chính quy n, thi t l p n n chuyên chính ộ ế ậ ề ề ấ
ấ ư ả ấ
đó chính là ph i ti n hành cu c cách m ng không ng ng và tri hai giai đo n: ạ ậ ổ ủ ử ụ ề ậ ộ
ụ ả ạ ộ ớ ự ợ ộ ớ ộ
t đ giai c p t M t là, l cách m ng c a giai c p công nhân. ạ Hai là, s d ng chính quy n m i làm công c c i t o xã h i cũ, t p h p qu n ầ ủ chúng nhân dân lao đ ng xây d ng thành công xã h i m i - xã h i xã h i ch nghĩa đ ti n lên ch nghĩa c ng s n. ộ ủ ả ộ
• Nh ng đi u ki n khách quan quy đ nh s m nh l ch s c a giai c p ấ
ứ ệ ử ủ ệ ị ị ể ế ữ
ề công nhân.
ị ộ ủ
ị ẳ ằ
ị ử ộ ư ả ị ị ứ ệ . b n ch nghĩa ủ - xã h i ộ ế ị
ở ấ ấ
ộ ấ ạ ấ
ả ủ ư ả ứ ấ ộ ề b n.Trong n n
ả ấ ừ ọ i ch nghĩa t ủ ể ự ế
ả ấ
i ch ố ấ ạ ạ ứ ế ệ ể t đ nh t ch ng l ấ
ề ả t t
ả ứ i ích c a toàn th ủ ể
i ích căn b n th ng nh t v i l ố ế
ợ ể ậ ồ
ầ ệ ự ộ ộ
ố
ộ ủ ặ
ị ộ ữ ể ế ị
ể ấ ạ ả
ử ủ ể ặ ữ ắ ị
ấ
ạ
ấ
ể ấ ạ
ươ ng ệ ọ ạ ọ ự ữ ề ế ấ ắ ớ
ự ộ
ậ
ọ ế ấ
ự
ch c k lu t cao. - xã h i c a giai c p công nhân trong xã h i t a. Đ a v kinh t ế ấ ị Xét m t cách t ng quát chúng ta có th kh ng đ nh r ng, đ a v kinh t ể ổ ộ c a giai c p công nhân quy đ nh m t cách khách quan vai trò s m nh l ch s ộ ủ c a giai c p công nhân. B i vì: ủ Th nh t, giai c p công nhân là b ph n quan tr ng nh t, cách m ng nh ttrong ậ ấ ng s n xu t d các b ph n c u thành l c l ấ ướ ự ượ ậ ấ s n xu t hi n đ i, giai c p công nhân v a là ch th tr c ti p, v a là s n ph m ẩ ệ ừ ạ ả ấ căn b n nh t c a n n s n xu t đó. ấ ủ ề ả Th hai, xét v b n ch t, h là giai c p cách m ng tri ọ ấ đ áp b c, bóc l b n ch nghĩa. ủ ộ ư ả ứ ộ Th ba, giai c p công nhân có l ấ ớ ợ ấ ầ nhân dân lao đ ng nên h có th t p h p, đoàn k t, lãnh đ o đông đ o qu n ả ạ ợ ộ ọ ộ ấ chúng đi theo làm cách m ng, đ ng th i h cũng là ng i đi đ u trong cu c đ u ườ ờ ọ ạ tranh c a toàn th nhân dân lao đ ng và c a dân t c vì s nghi p xây d ng và ủ ự ủ ể b o v T qu c. ệ ổ ả b. Đ c đi m chính tr - xã h i c a giai c p công nhân. ể ấ - xã h i khách quan còn t o ra nh ng đ c đi m chính tr - xã h i Đ a v kinh t ộ ặ ị ị ạ c a giai c p công nhân. Chính nh ng đ c đi m này đã t o ra kh năng đ giai ặ ữ ủ ể i s m nh l ch s c a mình. Nh ng đ c đi m c p công nhân hoàn thành th ng l ợ ứ ệ ấ chính tr - xã h i c a giai c p công nhân g m: ộ ủ ị ồ Th nh t, giai c p công nhân là giai c p tiên phong cách m ng, và có tinh th n ầ ấ ấ ứ ấ t đ nh t. cách m ng tri ệ ể ạ Giai c p công nhân là giai c p tiên phong cách m ng vì h đ i bi u cho ph ấ th c s n xu t tiên ti n, g n li n v i nh ng thành t u khoa h c và công ngh ứ ả hi n đ i. ạ ệ Trong quá trình xây d ng ch nghĩa xã h i, giai c p công nhân không g n v i ớ ấ ủ ắ h u, do v y h cũng kiên đ nh trong công cu c c i t o xây d ng xã h i ch ủ t ự ộ ả ạ ị ư ữ ộ ỏ ế ộ ư ữ h u, nghĩa, kiên quy t đ u tranh ch ng ch đ áp b c, bóc l t, xóa b ch đ t ộ ứ ế ộ ố xây d ng ch đ công h u v t li u s n xu t. ữ ề ư ệ ả ế ộ Th hai, giai c p công nhân là giai c p có ý th c t ấ ấ ứ ổ ứ ỷ ậ ứ ấ
ấ ườ ấ ậ
ặ ạ ệ ẽ ả ơ ấ ổ ứ
ộ ề ng làm vi c c a giai c p công nhân là s n xu t t p trung cao và có trình ch c ngày càng ch t ch , làm vi c ệ ậ ả
ộ ạ ấ ậ ấ ầ ủ
ộ ậ ấ ự ề ặ ỷ ủ ấ ư ả s n ố ả - k thu t nên giai c p công nhân ph i
ằ
ấ ứ . ố ế
t ả
ờ ứ ấ ồ ụ ọ ề
ộ ấ
b n, ch nghĩa đ qu c, vì v y mà giai c p công nhân ậ ế
ấ ả ả t c các n ộ ộ t. Và cũng do yêu c u c a cu c đ u tranh giai ộ ầ ủ b n, giai c p t ấ ư ả ư ả ậ ố ủ c a giai c p mình. ố ế ủ
ị ả ự ử ệ ứ ệ
ị ị ế
ị ả ử ủ ư ệ
ữ ố
ủ ệ ộ
quy t đ nh nh t đ m b o cho giai c p công ấ ả ế ị ớ ự ả ấ ả ủ ấ ấ
ử ủ
ể t y u và quy lu t hình thành, phát tri n chính đ ng c a giai c p công ấ ế ủ ể ả ấ
ấ ư ả ử ấ ố
l ch s , phong trào công nhân ch ng giai c p t ự ế ị khi ch nghĩa t ủ ờ
ả ạ ấ
ổ ứ ờ ạ ư ư ự
ậ
ạ ủ ả
ị ạ
ự ệ
ệ ậ ổ ủ ổ ứ ự ả ấ ộ
ướ ế ạ ộ
t ề ư ưở ổ ứ ố ự ả
ề ạ ớ ị
ự
Môi tr ệ ủ đ k thu t ngày càng hi n đ i, có c c u t ộ ỹ theo dây chuy n bu c giai c p công nhân ph i luôn tuân th nghiêm ng t k i giai c p t lu t lao đ ng. Do yêu c u c a cu c đ u tranh giai c p ch ng l ộ ấ - là m t giai c p có ti m l c v kinh t ấ ỹ ế ề đ u tranh b ng ph m ch t k lu t c a mình. ấ ỷ ậ ủ ẩ ấ Th ba, giai c p công nhân có b n ch t qu c t ấ i phóng c đ u có chung m t m c đích là gi Giai c p công nhân ộ ở ấ ả ướ ề t và h đ u có chung m t mình đ ng th i gi i phóng xã h i kh i áp b c bóc l ộ ả ỏ s n bóc l k thù là giai c p t ấ ư ả ẻ ế ớ s n khi mà chúng đã liên k t v i i ch nghĩa t c p, đ ch ng l ủ ạ ể ố ấ nhau thành t p đoàn t ư ả ấ càng ph i nêu cao tinh th n qu c t ầ 3. Vai trò c a Đ ng C ng s n trong quá trình th c hi n s m nh l ch s ủ ộ ả c a giai c p công nhân ấ ủ ấ - xã h i c a giai c p S m nh l ch s c a giai c p công nhân do đ a v kinh t ộ ủ ấ ị ứ ệ này quy đ nh, nh ng đ bi n kh năng khách quan đó thành hi n th c thì ph i ả ự ể ế ch quan c a giai c p công nhân. Trong nh ng nhân t thông qua nh ng nhân t ữ ủ ố ủ ợ i ch quan y, vi c thành l p ra Đ ng C ng s n trung thành v i s nghi p, l ả ậ ệ ấ ích c a giai c p công nhân là y u t ế ố nhân có th hoàn thành s m nh l ch s c a mình. ị ứ ệ a. Tính t ậ nhân. s n đã xu t hi n Trong th c t ệ ngay t ư b n ra đ i. M c dù quy mô ngày càng m r ng nh ng ừ ặ ư ả ở ộ ấ đ u b th t b i. Khi ch a có đ ng lãnh đ o, phong trào đ u tranh c a giai c p ư ị ấ ạ ề ủ công nhân ch mang tính t ch c và h th ng, ch a có phát, r i r c, ch a có t ệ ố ỉ ng. lý lu n d n đ ẫ ườ ấ Khi Đ ng C ng s n ra đ i, thông qua s lãnh đ o c a Đ ng làm cho giai c p ờ ả ự ộ ả c con c vai trò, v trí c a mình trong xã h i, hi u đ công nhân nh n th c đ ủ ộ ể ượ ứ ượ ậ đó t p h p đ c đông đ o qu n đ ầ ng, bi n pháp đ u tranh cách m ng, t ợ ượ ấ ả ậ ừ ệ ườ t đ ch nghĩa t i phóng b n, gi chúng nhân dân lao đ ng, th c hi n vi c l ả ư ả ộ giai c p mình, gi ớ ề ọ ch c xây d ng xã h i m i v m i i phóng toàn xã h i, và t ộ m t.ặ Đ ng C ng s n mu n hoàn thành vai trò lãnh đ o cách m ng thì tr ả c h t ph i ả ả ạ ch c; ph i luôn luôn làm cho Đ ng luôn chăm lo xây d ng v t ả v ng m nh v chính tr , không ng ng nâng cao v trí tu , g n bó v i qu n ầ ệ ắ ề ữ chúng nhân dân, có năng l c lãnh đ o và ho t đ ng th c ti n. ự ễ . b. M i quan h gi a Đ ng C ng s n v i giai c p công nhân ộ ng và t ừ ạ ả ớ ạ ộ ấ ệ ữ ả ố
ị ấ ả ấ ủ ể ch c chính tr cao nh t c a giai c p công nhân, đ i bi u
ấ ổ ứ ệ ủ
ộ ơ ở
ả ữ
ộ ấ ạ ộ ổ i u tú ườ ư ấ ế
Đ ng C ng s n là t ộ ả i ích và trí tu c a giai c p công nhân và toàn th nhân dân lao đ ng. cho l ợ ể Giai c p công nhân là c s giai c p c a Đ ng C ng s n, là ngu n b sung l c ự ấ ấ ủ ả ồ ả l c h t bao g m nh ng ng ng cho Đ ng, nói cách khác Đ ng tr ượ ồ ướ ế ả nh t trong giai c p công nhân. Đ ng C ng s n là đ i tiên phong chi n đ u, là ả ộ ả ấ lãnh t ấ ủ
ụ Vai trò c a đ ng đ i v i giai c p công nhân th hi n ư ố ớ
ộ ộ ổ ứ ạ ộ ượ
ủ chính tr , là b tham m u chi n đ u c a giai c p công nhân. ấ ế ch : ể ệ ở ỗ c mà l ạ ậ
ấ ủ ả ộ ộ
ứ ệ ấ ể
ng l ố ị
ả c đúng đ n th hi n l ườ ể ủ ấ
ượ ộ ắ ộ ả
ấ ấ
ch c cao nh t đ lãnh đ o giai c p và dân t c, vì th không th ớ ả ấ ể ự ố ấ ả ả ế
t Nam (s ra đ i, đ c đi m, n i dung s
ị ộ ấ ủ ả i không thông ch c chính tr nào ho t đ ng đ M t là, không có m t t ị qua chính đ ng c a giai c p mình. Giai c p công nhân cũng v y, h ho t đ ng, ạ ộ ả ọ ấ ả làm cách m ng thông qua đ i tiên phong c a mình, đó là Đ ng C ng s n, đ ng ả ạ c a giai c p công nhân. ủ Hai là, đ hoàn thành s m nh l ch s c a mình thì giai c p công nhân c n ph i ả ấ ầ ử ủ ị ế i chi n có m t chính đ ng chính tr v ng vàng kiên đ nh, sáng su t, có đ ộ ố ị ữ c sách l i ích c a giai c p hay toàn th phong trào. l ể ệ ợ ượ ự Ba là, v i m t Đ ng C ng s n chân chính thì s lãnh đ o c a Đ ng chính là s ạ ủ ớ ả ộ lãnh đ o c a giai c p. Đ ng v i giai c p là th ng nh t nh ng Đ ng có trình đ ư ấ ạ ủ lý lu n và t ể ổ ứ ộ ạ ậ l n l n Đ ng v i giai c p. ớ ả ẫ ộ Liên h giai c p Vi ệ ấ ấ
ộ
ể
ệ
ứ
ề ả i
ư ưở ơ ả ủ ư ưở
ờ ặ ự m nh l ch s ). ệ ử ị ( Ch a làm đ c ) ượ ư ng H Chí Minh ồ ng H Chí Minh v cách m ng gi t ạ ồ t Nam. i phóng cách m ng Vi ệ
ạ ả
Ứ T t ấ ề N i dung c b n c a t ộ ộ
1. Đ nh nghĩa t
ng H Chí Minh
PH N TH 2: Ầ V n đ 1: phóng dân t c. V n d ng trong quá trình gi ậ ụ t ư ưở
ồ
ộ ệ ố ắ ề
cách m ng dân t c dân ch ồ ề ơ ả ủ ị ng H Chí Minh là m t h th ng quan đi m toàn di n và sâu s c v ệ ấ ệ ạ ừ
ộ ả ủ ự ậ ụ ạ ủ ạ ộ
c ta, là s k ế ạ ủ
ể t Nam, t ế ệ ụ ể ủ ướ ế ể ừ ề
ộ i phóng giai c p và gi ố i phóng dân t c, gi ể ạ ị ả ả
T t ư ưở ủ nh ng v n đ c b n c a cách m ng Vi ữ nhân dân đ n cách m ng xã h i ch nghĩa; là k t qu c a s v n d ng và phát ự ế tri n sáng t o ch nghĩa Mác-Lênin vào đi u ki n c th c a n ề t đ p c a dân t c, ti p thu tinh hoa th a và phát tri n các giá tr truy n th ng t ố ẹ ủ i phóng văn hoá nhân lo i, nh m gi ấ ả ộ ằ con ng
ạ
ạ i phóng dân t c. ệ ộ ằ ộ
ộ ậ ủ ấ ị ủ t Nam là nh m đánh đ ách th ng tr c a ố ổ ủ c đi lên ch ộ ư ấ ướ
t c a cách m ng thu c đ a ch a ph i là giành quy n l ộ ị ư ề ợ i ạ ả
i.ườ 2. M c tiêu c a cách m ng gi ủ ả ụ i phóng dân t c Vi Cách m ng gi ả ch nghĩa th c dân, đ u tranh giành đ c l p dân t c đ a đ t n ự nghĩa xã h i.ộ M c tiêu c p thi ế ủ ấ ụ riêng bi ổ ệ t cũa m i giai c p mà quy n l ấ ề ợ ữ i chung c a toàn dân t c. Đó là nh ng ủ ộ
ế ủ ỗ ộ ớ
ờ c đ u tranh dân t c,phù h p v i xu th c a m i th i ợ ế ế ượ ấ ố ố
m c tiêu c a chi n l ủ ụ đ i cách m ng ch ng đ qu c. ạ ạ 3. M t s quan đi m c a ch t ch H Chí Minh v cách m ng gi ộ ố ủ ị ả i ủ ồ ề ể ạ
phóng dân t cộ
ng cách i ph i đi theo con đ ố ợ ả ắ ả ườ i phóng dân t c mu n th ng l ộ
ạ ủ
ế t ờ
ọ ạ ừ ườ
ế ệ
ủ ườ ồ t Nam đi theo con đ ể
c "đi t i phóng dân t c và d n d n t ng b ộ ớ ầ ả ướ ầ ừ ộ i xã h i ng c a các sĩ phu và c a các nhà cách m ng có ủ ế ề ư ưở ng th i, H Chí Minh đã đ n v i h c thuy t cách m ng ạ ng t ồ ớ ọ ế ướ ng cách m ng vô s n. T đó, ả ủ ự ả i quy t tâm đ a dân t c Vi ng cách m ng vô s n. ạ ư ng cách m ng vô s n, theo quan đi m c a H Chí Minh, bao hàm ạ ườ ủ ế ộ ạ
ấ ạ ủ ộ ề
ả
ố ố ạ ế ữ
ớ
ậ ệ ệ ấ ủ ạ t Nam là m t b ph n khăng khít c a cách m ng ủ
i, cho nên ph i đoàn k t qu c t ạ ả
ạ ả ả i phóng dân t c trong th i đ i m i ph i do Đ ng C ng s n . ố ế ờ ạ ả ả ộ ớ
i phóng dân t c thành công tr ộ ướ ế ả ồ ố
ệ ả
ủ ể ả
ả c h t ph i c ph i làm cho dân giác ướ ề i lý lu n và ch nghĩa cho dân hi u, ph i hi u phong tri u ể c cho dân... V y nên s c cách m nh ph i t p trung, ứ ả ả ệ ả ậ
i phân tích: "cách m nh tr ườ ậ ượ ả
ậ ầ ả ả ộ
t Nam, m t chính đ ng c a ủ ệ ẽ ỷ ậ ặ
ộ . ạ ộ ồ
ạ ả ộ
i phóng dân t c "là vi c chung c dân chúng ệ ủ i". H Chí Minh đánh giá r t cao vai trò c a ứ ả ấ ộ ồ
ươ ả
ng cách i xác đ nh l c l ự ượ ị ấ ạ ả ậ
ợ ả ự ạ ộ ồ ợ ậ
ể ư ả ứ
ộ ấ ủ ể ả
t Nam mà ch a rõ m t ph n cách m ng thì ph i l i d ng, chí ít là làm cho h a.Cách m ng gi ạ ả . m ng vô s n ạ V t qua s h n ch v t ự ạ ượ xu h s n đ ư ả ươ c a ch nghĩa Mác - Lênin và l a ch n con đ ủ Ng ộ ườ Con đ ả nh ng n i dung ch y u sau: ữ - Ti n hành cách m ng gi ế c ng s n". ả ộ ng lãnh đ o cách m ng là giai c p công nhân mà đ i ti n phong c a nó - L c l ạ ự ượ là Đ ng C ng s n. ộ ả ng cách m ng là kh i đoàn k t toàn dân, nòng c t là liên minh gi a giai - L c l ự ượ c p công nhân v i giai c p nông dân và lao đ ng trí óc. ộ ấ - S nghi p cách m ng c a Vi ộ ộ ự th gi ế ế ớ b.Cách m ng gi ộ lãnh đ o ạ H Chí Minh kh ng đ nh: Mu n gi ị ẳ có đ ng cách m nh. Ng ệ ng , ph i gi ng gi ả ộ ả i, ph i bày sách l th gi ậ ả ế ớ mu n t p trung ph i có đ ng cách m nh"1 ả ố ậ ệ i sáng l p Đ ng C ng s n Vi Đ u năm 1930, Ng ả ộ ườ ch c ch t ch , k lu t nghiêm minh và liên t Nam, có t giai c p công nhân Vi ổ ứ ệ ấ h m t thi t v i qu n chúng. ế ớ ầ ệ ậ i phóng dân t c bao g m toàn dân t c c. L c l ng c a cách m ng gi ự ượ ả ủ Theo H Chí Minh, cách m ng gi ả ồ ch không ph i vi c m t hai ng ệ ườ nhân dân trong kh i nghĩa vũ trang. ở Trong C ng lĩnh chính tr đ u tiên c a Đ ng, Ng ườ ủ ị ầ m ng bao g m toàn dân t c: Đ ng ph i t p h p đ i b ph n giai c p công ạ ộ ộ ả ậ nhân, t p h p đ i b ph n nông dân và ph i d a vào h ng dân cày nghèo, lãnh ậ ạ s n, trí th c, trung đ o nông dân làm cách m ng ru ng đ t; lôi kéo ti u t ấ ạ ạ b n nông... đi vào phe vô s n giai c p; đ i v i phú nông, trung ti u đ a ch và t ư ả ố ớ ị ọ Vi ạ ả ợ ụ ư ệ ặ ả
ả ặ ạ ậ ậ ậ ư ả
ổ ả
ỹ ồ ố ộ ế ế
ấ ố ồ ứ
ế ỉ ạ ự ạ ủ
t Nam. Ng ườ ệ ướ ồ
ấ ế ố ố ấ ể truy n i đ t ni m tin ề i. Ng ề ở ườ ặ i kh ng đ nh: "Đ ch ẳ ị ị ườ ồ c lòng n ng ượ ế
ệ ự
ợ ạ ủ ố ườ
ớ ự ị ị ẽ
ủ ươ ư ờ ồ i, th ng l i quân s đem l ắ ự i quân s to l n h n. i chính tr s làm cho th ng l ắ ơ ợ ng: "v a đánh v a đàm", "đánh là ừ ừ
ấ ệ ế ế ự ể t ki m, phát tri n
c a ta, phá ho i kinh t ạ
c ti n hành ch đ ng, sáng t o và có ạ ả ế
ả ả ở
ủ ộ chính qu c ố i quan đi m xem th ng l
i c a ợ ủ i tr ợ ướ ả ụ
chính ử ướ
các n ả ạ ộ
i ợ ở ượ ế ể ả
các n ủ ộ ạ ủ ở
thu c đ a và cách ữ ả
ả ở ố ộ
i ạ ạ chính qu c có m i quan h m t thi ố ố i phóng dân t c ế ớ ệ ậ ủ ố
ộ ấ ẳ ệ ệ ệ ệ ặ ộ
ộ ị ữ ố
ố ế ộ ồ ủ ể ạ ả
ị ị
ộ c ng s n (tháng 6- ả c c a cách m ng thu c đ a. ộ ị ạ ng cách ạ i kh ng đ nh vai trò, v trí chi n l ẳ i phóng dân t c ph i đ ả ộ i Đ i h i V Qu c t ạ ộ ế ượ ủ c ti n hành b ng con đ ế ả ượ ườ ằ ộ
ạ
B o l c cách m ng trong cách m ng gi Vi ộ ở ệ
i phóng dân t c ế t Nam ồ ả ủ ọ ạ ấ ự ả ả ố
ẻ ằ ấ
ạ ạ ự ầ ạ ộ
ế đ ng trung l p. B ph n nào đã ra m t ph n cách m ng (nh Đ ng L p hi n) ộ ứ thì ph i đánh đ . Trong hai cu c kháng chi n ch ng th c dân Pháp và ch ng đ qu c M , H Chí Minh l y nhân dân làm ngu n s c m nh. Quan đi m "l y dân làm g c" xuyên su t quá trình ch đ o chi n tranh c a Ng ố th ng yêu n c n ng nàn c a nhân dân Vi ố ủ chi m tr i, đ ch chi m đ t, nh ng chúng không làm sao chi m đ ư ị ờ ế nàn yêu n c c a nhân dân ta". ướ ủ ả ế ợ Trong chi n tranh, "quân s là vi c ch ch t", nh ng đ ng th i ph i k t h p ế ắ i th ng ch t ch v i đ u tranh chính tr . Theo Ng ẽ ớ ấ ặ i chính tr , th ng l l ắ ợ ị ợ Đ u tranh ngo i giao H Chí Minh ch tr ấ ồ ạ ch y u, đàm là h tr ". ỗ ợ ủ ế là ra s c tăng gia s n xu t, th c hành ti Đ u tranh kinh t ả ứ ấ kinh t c a đ ch. ế ủ ế ủ ị i phóng dân t c c n đ d.Cách m ng gi ộ ầ ượ ạ c cách m ng vô s n kh năng giành th ng l ắ ạ đã t ng t n t Trong phong trào c ng s n qu c t ể ừ ố ế ồ ạ ộ ắ i c a cách m ng vô s n cách m ng thu c đ a ph thu c vào th ng l ạ ợ ủ ắ ộ ộ ị ạ ả ở qu c. Lu n c ng v phong trào cách m ng ộ c thu c đ a và n a thu c ậ ươ ề ở ạ ố ộ ị c thông qua t đ a đ i Đ i h i VI Qu c t c ng s n (ngày 1-9-1928) cho r ng: ố ế ộ ạ ị ượ ằ Ch có th th c hi n hoàn toàn công cu c gi ấ i phóng các thu c đ a khi giai c p ộ ệ ể ự ỉ ộ ị ả b n tiên ti n. Quan đi m này, vô c th ng l vô s n giành đ c t ướ ư ả ắ hình chung đã làm gi m tính ch đ ng, sáng t o c a các phong trào cách m ng ạ ả thu c đ a. ộ ị Theo H Chí Minh, gi a cách m ng gi ộ ị ộ ở ồ t v i nhau, tác đ ng qua l m ng vô s n ạ l n nhau trong cu c đ u tranh ch ng k thù chung là ch nghĩa đ qu c. Đó là ế ẻ ẫ m i quan h bình đ ng ch không ph i là quan h l thu c, ho c quan h chính ả ứ ố - ph .ụ Theo H Chí Minh, kh i liên minh các dân t c thu c đ a là m t trong nh ng cái cánh c a cách m ng vô s n. Phát bi u t 1924), Ng ườ e.Cách m ng gi ạ m ng b o l c ạ ự • ạ ạ ự Đánh giá đúng b n ch t c c kỳ ph n đ ng c a b n đ qu c và tay sai, H Chí ộ Minh cho r ng: "Trong cu c đ u tranh gian kh ch ng k thù c a giai c p và ổ ố ủ c a dân t c, c n dùng b o l c cách m ng ch ng l i b o l c ph n cách m ng, ả ố ạ ủ giành l y chính quy n và b o v chính quy n". ộ ấ ạ ự ả ề ề ệ ấ
t quan đi m s nghi p cách m ng là s nghi p c a qu n chúng, H ầ ạ ể ệ ệ ệ ủ
ầ ự ạ ự ủ
ị ấ ả ấ ự ạ ự ạ
ữ ứ ấ ạ ồ ụ ể ằ ứ ủ ạ ự ả ư
ợ ạ ử ụ ứ ấ
ợ ạ
ấ ế ị ể ạ
ệ ự ị ế ị ấ ạ
ấ ự
ị ồ ể
ị ạ ấ ạ ơ ở ữ
ấ
ố ạ ự
ng, yêu n ng H Chí Minh. Ng ạ ườ ấ ướ c,
ạ t ư ưở ng con ng ộ
ộ ộ ể
ỏ ế
ạ ể ạ
do. c đánh lâu dài trong cách m ng gi i phóng dân ươ ạ ả
c nh ng k thù l n m nh, H Chí Minh ch tr ạ ẻ ớ ồ
ủ ươ ự ươ ườ
ắ
ị ấ ị ắ ị
ng châm i nói: ố ng kỳ kháng chi n tr nó, thì đ ch ị ế ườ ng kỳ kháng chi n... nh t đ nh th ng ắ ả c ta nghèo, ta ph i ế ướ ẹ ế
ẩ ẩ
ng kỳ kháng ng kỳ vì đ t ta h p, dân ta ít, n ự ớ ệ ủ ế ơ
ớ ổ ứ i v i tr ợ ớ ườ ớ
ớ ế ự ự ươ
c r t quan tr ng, nh m ằ ọ ờ ng b đ ng trông ch ế ượ ấ t ư ưở ị ộ ạ
i nói, ạ ầ
ng kỳ gian kh , mu n tr ng kỳ ph i t ắ
ấ i ph i tr ả ườ ọ ườ ồ ự ề ấ ỡ
ọ ỗ ự ủ ố ặ ạ
ế ch . Ng ườ
ế l c cánh sinh. Trông vào s c mình... C nhiên s giúp đ c a các ườ ố ự
i, không đ l ứ ấ i nói: "Kháng chi n tr ứ c ượ ỷ ạ ượ ờ ư ọ ồ
c b n là quan tr ng, nh ng không đ i khác". ồ Quán tri Chí Minh cho r ng b o l c cách m ng cũng là b o l c c a qu n chúng. Hình th c c a b o l c cách m ng bao g m c đ u tranh chính tr và đ u tranh vũ trang, nh ng ph i "tùy tình hình c th mà quy t đ nh nh ng hình th c đ u tranh ế ị cách m ng thích h p, s d ng đúng và khéo k t h p các hình th c đ u tranh vũ ế ợ i cho cách m ng". trang và đ u tranh chính tr đ giành th ng l ắ v trí ng vũ trang và đ u tranh vũ trang gi Trong chi n tranh cách m ng, l c l ữ ị ấ ự ượ ng quân s đ ch, làm th t b i nh ng âm quy t đ nh trong vi c tiêu di t l c l ữ ệ ự ượ t m u quân s và chính tr c a chúng. Nh ng đ u tranh vũ trang không tách bi ệ ư ị ủ ư v i đ u tranh chính tr . Theo H Chí Minh, các đoàn th cách m ng càng phát ớ ấ tri n, qu n chúng đ u tranh chính tr càng m nh thì càng có c s v ng ch c đ ắ ể ể ầ ng vũ trang và ti n hành đ u tranh vũ trang. ch c l c l t ế ổ ứ ự ượ ệ ng nhân đ o hòa bình th ng nh t bi n t ng b o l c cách m ng và t T t ư ưở ư ưở i ch tr ch ng v i nhau trong t ồ ủ ươ ớ ứ ng dân, yêu th i, yêu chu ng hòa bình, t th do, công lý, tranh ươ ự ườ ươ i quy t xung đ t, nh ng m t khi không th th m i kh năng hòa bình đ gi ư ế ể ả ả ủ ọ tránh kh i chi n tranh thì ph i kiên quy t ti n hành chi n tranh, kiên quy t dùng ế ế ả ế ế b o l c cách m ng, dùng kh i nghĩa và chi n tranh cách m ng đ giành, gi ữ và ạ ự ế ở b o v hòa bình, vì đ c l p t ộ ậ ự ệ ả • ng châm chi n l Ph ế ượ t c ộ ng s d ng ph Tr ử ụ ữ ướ c đánh lâu dài. Trong kháng chi n ch ng th c dân Pháp, Ng chi n l ế ế ượ "Đ ch mu n t c chi n, t c th ng. Ta l y tr ố ị ấ ế ố ố nh t đ nh thua, ta nh t đ nh th ng", "Tr ấ ị ấ ườ i". Kháng chi n ph i tr l ấ ả ườ ợ chu n b lâu dài và ph i có s chu n b toàn di n c a toàn dân. ả ị ị V i quân đ i m i t ch c, v i vũ khí thô s , ta quy t k tr ế ườ ộ ng kỳ ph i đi đôi v i nhau". chi n... th ng l ả ắ ng châm chi n l T l c cánh sinh cũng là m t ph ộ phát huy cao đ ngu n s c m nh ch quan, tránh t ủ ồ ứ ộ vào s giúp đ bên ngoài. ự ỡ T i H i ngh cung c p toàn quân l n th nh t (tháng 6-1952), Ng ườ ứ ấ ị ộ l c cánh sinh. mu nth ng l ả ự ự ố ổ ợ ứ nh ng H Chí Minh luôn đ cao s c M c dù r t coi tr ng s giúp đ qu c t ố ế ư m nh bên trong, phát huy đ n m c cao nh t m i n l c c a dân t c, đ cao ề ộ ng kỳ gian kh đ ng tinh th n đ c l p t ổ ồ ộ ậ ự ủ ầ i ph i t th i l ỡ ủ ả ự ự ờ ạ n c ng i mong ch ướ ạ ng ườ
c ng k t h p v i tranh th s giúp đ qu c t ủ ự ỡ
ch , t ể ớ ồ
ố ộ
ồ ộ ỡ
ủ ớ ộ ớ ứ ạ
ố ứ ậ ấ ế ắ
l c t Đ c l p t ố ế là ế ợ ộ ậ ự ủ ự ự ự ườ m t quan đi m nh t quán trong t t ng H Chí Minh. Trong hai cu c kháng ư ưở ộ ấ ộ i đã đ ng viên s c m nh c a toàn dân chi n ch ng Pháp và ch ng M , Ng ườ ỹ ế ạ ứ ệ to l n và có hi u t c, đ ng th i ra s c v n đ ng, tranh th s giúp đ qu c t ờ ố ế ộ ủ ự qu , c v v t ch t và tinh th n, k t h p s c m nh dân t c v i s c m nh th i ờ ầ ạ ế ợ ứ ả ả ề ậ i. đ i đ kháng chi n th ng l ợ ạ ể V n d ng trong quá trình cách m ng Vi
t Nam.
ậ ụ
ệ
ư
ng đ o đ c cách m ng c a H Chí Minh. Ý nghĩa trong
ạ ( ch a làm đ ượ ủ
ạ
c ) ồ
ấ ề : T t
V n đ 2 ư ưở giai đo n cách m ng hi n nay. ạ 1. Đ o đ c là g c c a ng ườ
ạ ứ ệ ố ủ ề ả ạ ạ ứ ố i cách m ng. ả ạ i Đ ng c m quy n. H Chí Minh ề ớ ầ ạ ứ
ố ầ ả ự ở ớ ồ ề ườ
ả ầ ạ ng l ề ề ạ ứ
ạ ế ủ
ả ể ng v đ o đ c cách m ng thì m t trái c a quy n l c có th làm. ặ
ủ ườ
ệ ườ
đ ườ ng. tha hóa con ng c đo lòng cao ướ ườ ỗ i làm vi c nh , nh ng ai ỏ ạ ườ i có công ư i. Vì ườ
ả
ậ ố ủ
ả
ứ ứ ẽ ứ
ả i cách m ng, nh ng ph i nh n th c đ c và tài có ả ườ t v i nhau.Có đ c ph i có tài, n u không s không mang ế ấ ả ụ ụ ằ ứ ả
2. Nh ng ph m ch t đ o đ c c b n c a con ng
Đ o đ c là g c, là n n t ng vì liên quan t trăntr v i nguy c c a Đ ng c m quy n, đó là s sai l m v đ i và suy ề ầ ơ ủ thoái v đ o đ c cách m ng c a cán b , đ ng viên. Đ ng c m quy n, lãnh đ o ạ ủ ộ ả c, n u cán b , đ ng viên c a Đ ng không tu toàn xã h i, lãnh đ o Nhà n ộ ả ướ ộ d ề ự ủ ạ ề ạ ứ ưỡ ch đó là th Vai trò c a đ o đ c cách m ngcòn th hi n ể ệ ở ỗ ủ ạ ứ ạ i. Theo quan đi m c a H Chí Minh, m i ng th ng c a con ng ồ ể ủ ượ vi c, tài năng, v trí khác nhau, ng i làm vi c to, ng ệ ị ệ i cao th c đ o đ c cách m ng đ u là ng gi ượ ề ữ ượ ạ ứ v y, H Chí Minh yêu c u Đ ng ph i "là đ o đ c, là văn minh". ạ ứ ậ ầ ồ Đ o đ c là cái g c c a ng ạ ư ạ ứ m i quan h m t thi ứ ế ớ ố ệ ậ i ích gì mà còn có h i cho dân.M t khác, ph i th y trong đ c có tài.Tài l i l ặ ạ ạ ợ ư càng l n thì đ c ph i càng cao, vì đ c - tài là nh m ph c v nhân dân và đ a ớ cách m ng đ n th ng l ạ ứ ế
t Nam trong i Vi i. ợ ấ ạ ứ ơ ả ủ ườ ệ
c, hi u v i dân ế ớ
ệ ạ ồ
c, hi u v i dân. Đây là chu n m c đ o đ c có ý nghĩa quan ớ ự ạ ứ ế ẩ ớ
ọ
c c a dân và dân là ng ướ ủ ồ
i ch c a ủ ủ ớ ự c là n ớ ườ ệ ậ
c và gi c, hi u v i dân" là th hi n trách nhi m v i s ể ệ ể ủ ấ ng đi lên và phát tri n c a đ t c, v i con đ ướ ế ớ ườ
ộ
i ích c là: ồ t đ t l ế ặ ợ ố ộ
ả c h t. ắ ữ ẩ th i đ i m i ờ ạ ớ a) Trung v i n ớ ướ H Chí Minh đ a vào khái ni m cũ m t n i dung m i, mang tính cách m ng, đó ư ộ ộ là trung v i n ớ ướ tr ng hàng đ u. ầ Theo quan đi m H Chí Minh, n ể c. Vì v y, "trung v i n n ớ ướ ướ n nghi p d ng n ữ ướ ướ ệ ự c. n ướ • N i dung ch y u c a trung v i n ớ ướ ủ ế ủ ớ ộ ệ ữ ạ ố - Trong m i quan h gi a cá nhân v i c ng đ ng và xã h i, ph i bi c a Đ ng, c a T qu c, c a cách m ng lên trên h t, tr ủ ủ ướ ế ủ ế ả ổ
ụ
c. ướ ạ ả - Quy t tâm ph n đ u th c hi n m c tiêu cách m ng. ự ấ ấ ế t m i ch tr - Th c hi n t ủ ươ
ế ệ ố ộ
ị ệ ng, chính sách c a Đ ng và Nhà n ự ủ • N i dung ch y u c a hi u v i dân là: ẳ
ọ ắ ế ớ
ng l ắ i, ch tr ố ự ủ ươ ớ ự ự ủ ế ủ t đ ườ ch c, t v i dân, t ổ ứ ậ ả ng, chính sách c a Đ ng ủ
ướ
ậ c. ờ ố
ệ ầ ủ . ư
t ki m v t t ệ ệ ế ẻ
ủ ả ầ ầ ứ ạ ề
ị ị ẳ
ố ầ ẽ ớ
ấ ầ ế
ầ ắ ố ầ ố ễ ủ ờ ề ủ ứ ư ộ ệ
ỉ ộ ệ ệ ặ ệ ư ầ
i. H Chí Minh vi ườ
t c m i ng ố t: ế ấ ươ ố
ệ
i có b n đ c: C n, Ki m, Liêm, Chính. Thi u m t mùa, thì ầ ng, thì không thành đ t.Thi u m t đ c, thì ấ ươ ng: Đông, Tây, ộ ộ ứ ế ế ế
i".
ướ ữ ự ầ ấ ạ
c đo s giàu có v v t ch t, v ng m nh v ề ậ ệ ộ ủ ộ ộ
ể
ầ ấ ủ ự ự ể
c, ch bi ỉ ế ư ả
ướ ổ i ích c a cách m ng, c a nhân dân lên trên h t, tr ủ là không nghĩ đ n mình tr ặ ợ ạ
t vì Đ ng, vì T qu c, vì ố c h t. ướ ế ế ủ cũng có nghĩa là ph i kiên quy t quét s ch ch nghĩa ủ ạ ự ế ả
ạ
ư ạ ứ ậ ứ ầ ợ
ủ ủ ồ ố
ằ i ích cá nhân. M i ng i đ u có cá tính riêng, s tr i ích cá ả ờ ng riêng, đ i ấ ỗ
ữ ợ
ở ườ i ích cá nhân đó ủ ồ ể
ấ ỗ ườ ủ ớ
ế i ích c a t p th thì không ph i là x u. Theo quan đi m c a H ể ả i m i có đi u ki n ệ trong ch đ xã h i ch nghĩa thì m i ng ề ng riêng ở ườ ủ ậ ế ộ ủ ờ ố
ọ ủ ế ủ - Kh ng đ nh vai trò s c m nh th c s c a nhân dân. ạ ứ - Tin dân, h c dân, l ng nghe ý ki n c a dân, g n bó m t thi v n đ ng nhân dân th c hi n t ệ ố ộ ậ và Nhà n - Chăm lo đ i s ng v t ch t và tinh th n c a nhân dân. ấ b) C n, ki m, liêm, chính, chí công vô t ậ ư , C n t c là siêng năng, chăm ch , c g ng, d o dai. Ki m là ti ỉ ố ắ ti n b c, c a c i, th i gian, không xa x , không hoang phí. Liêm là trong s ch, ạ ỉ không tham lam ti n c a, đ a v , danh ti ng. Chính là không tà, là th ng th n, ắ ế đ ng đ n. Các đ c tính đó có m i quan h ch t ch v i nhau. C n mà không ứ ki m gi ng nh m t chi c thùng không đáy. Ki m mà không c n thì l y gì mà ệ i ố ễ ạ ki m. C n, ki m, liêm là g c r c a chính. Nh ng m t cây c n có g c r , l ệ ế t c n có cành, lá, hoa, qu m i là hoàn ch nh. C n, ki m, liêm, chính c n thi ả ớ ầ ầ đ i v i t ồ ố ớ ấ ả ọ "Tr i có b n mùa: Xuân, H , Thu, Đông. Đ t có b n ph ạ ờ Nam,B c. Ng ố ứ ườ ắ không thành tr i.Thi u m t ph ờ ộ không thành ng ườ ề C n, ki m, liêm, chính còn là th ệ ề tinh th n, s văn minh ti n b c a m t dân t c. C n, ki m, liêm, chính là n n ầ ế ầ ự c; là cái c n đ làm vi c, t ng c a đ i s ng m i, n n t ng c a thi đua yêu n ệ ủ ờ ố ướ ề ả ớ ả làm ng i, làm cán b , đ ph ng s Đoàn th , ph ng s giai c p và nhân dân, ộ ể ụ ụ ườ ph ng s T qu c và nhân lo i. ạ ố ự ổ ụ Chí công vô t ế đ ng bào; là đ t l ồ Th c hành chí công vô t cá nhân, nâng cao đ o đ c cách m ng. Tuy nhiên, c n có nh n th c đúng đ n đâu là ch nghĩa cá nhân, đâu là l ắ nhân. H Chí Minh cho r ng: đ u tranh ch ng ch nghĩa cá nhân không ph i là giày xéo lên l ườ ề ợ s ng riêng c a b n thân và c a gia đình mình. N u nh ng l ủ ố ủ ả không trái v i l ớ ợ Chí Minh, ch ộ ỉ ở đ c i thi n đ i s ng c a riêng mình, phát huy tính cách riêng và s tr ệ ể ả c a mình. ủ c) Th ng yêu con ng i ườ ươ
H Chí Minh không chung chung, tr u t ươ
ể ng ki u ậ ế ứ ừ ượ ng c a giai ủ
ả
ả ươ
ố ườ ớ ố ớ ừ
i. H Chí Minh i đ i v i H Chí ồ ậ ộ ề i quy t trên l p tr ườ i b áp b c, đau kh . ổ ứ ộ i v i m t tình c m sâu s c, v a bao la r ng ừ ắ ườ ồ ườ ố ớ
i là xa l
t ệ ườ ủ ừ
i dân, không quên, không sót m t ai, t
ỗ ế
ấ ề ươ ấ ườ ữ ớ i quen m i. Tình th ớ ườ ụ ể ộ
ạ ườ trong sáng, th y chung ủ ắ do h nh phúc cho con ng ố ế
ệ ữ ủ ướ c ư ưở
ộ ủ
ả ắ ể b n ch t qu c t ấ ấ ủ ạ ứ là m t trong nh ng đ c đi m quan tr ng nh t c a đ o đ c ọ c a giai c p công nhân ấ ố ế ủ
ủ
ộ ồ ớ
trong t ng yêu t ự
ọ ấ ủ ộ ộ
ắ
ả i c a nhân dân th gi ợ ủ ế ớ ầ
ắ ng H Chí Minh r ng l n và sâu s c. ộ c, ch ng ố ướ i kh ng đ nh: ị ẳ i c a mình i đã góp ph n to l n, có hi u qu ườ ể ạ i. Ng ộ ệ
ố ầ
ạ ứ ớ
ng và ế ế ạ ắ ồ ớ
ườ ể
ữ i t t ứ ớ ư ưở ng pháp hình thành đ o đ c m i, đ o đ c cách m ng. Đ c đi m và quy ạ ứ ắ ơ ng đ o đ c H Chí Minh cho th y m t s nguyên t c c i con đ ặ ộ ố
ạ ứ ạ ứ ớ ự
ươ
i ng yêu con ng Tình th ườ ở ồ tôn giáo, mà luôn luôn đ c nh n th c và gi ả ậ ượ c p vô s n, dành cho các dân t c và con ng ườ ị ộ ấ ng yêu con ng H Chí Minh th ộ ồ l n, v a g n gũi thân th ng đ i v i t ng s ph n con ng ừ ầ ươ ớ luôn s ng gi a cu c đ i và không có cái gì thu c v con ng ố ộ ờ ữ . Minh l ạ ạ ng, công tác, đ i s ng c a t ng ng i quan tâm đ n t Ng i, vi c ăn, vi c ệ ờ ố ế ư ưở ườ i trí c a m i ng , h c hành, gi m c, ừ ủ ả ặ ở ọ ộ i b n thu hàn vi, đ n nh ng ng nh ng ng ng yêu con ở ườ ạ ữ i ng H Chí Minh luôn g n li n v i hành đ ng c th , ph n đ u vì đ c l p ộ ậ ườ ở ồ c a T qu c, t i. ố ự ổ ủ d) Tinh th n qu c t ầ ng H Chí Minh là s th ng nh t, hòa quy n gi a ch nghĩa yêu n T t ấ ự ố ồ trong sáng. chân chính v i ch nghĩa qu c t ố ế ủ ớ Ch nghĩa qu c t ặ ữ ố ế c ng s n ch nghĩa. Nó b t ngu n t ồ ừ ả ộ ủ và c a xã h i xã h i ch nghĩa. ủ ộ ộ t N i dung ch nghĩa qu c t ư ưở ố ế ủ t c các dân t c, nhân dân các n Đó là s tôn tr ng và th ấ ả ươ ộ s h n thù, b t bình đ ng dân t c và s phân bi t ch ng t c. Ng ườ ự ẳ ự ằ ệ b n ph ng vô s n đ u là anh em; giúp b n là giúp mình; th ng l ợ ủ ề ươ ố ả cũng là th ng l ệ ớ ắ m i: đ i tho i xây đ p tình đoàn k t qu c t ạ , t o ra m t ki u quan h qu c t ố ế ớ ố ế ạ ố ắ thay cho đ i đ u, ki n t o m t n n văn hóa hòa bình trên th gi i. ộ ề ế ớ 3. Nh ng nguyên t c xây d ng đ o đ c m i ự Nói t ng H Chí Minh v đ o đ c ph i chú ý t ả ề ạ ph ạ ươ ớ t lu t hình thành t ấ ồ ư ưở ậ b n xây d ng đ o đ c m i sau đây: ạ ứ ả a) Nói đi đôi v i làm, ph i nêu g ớ ộ ấ ồ ng v đ o đ c . ề ạ ứ ệ ờ ề
ề ặ
i th c hi n tr ng sáng tuy t v i v nói đi đôi v i làm. Ng i v n đ đ o đ c. Ng ề ạ ứ ườ ả ươ t, hàng đ u t ầ ớ ấ ọ ườ i ớ t, i nhi u bài vi ế ấ c h t, nhi u nh t i đ l ườ ể ạ ệ ướ ế ự ề ơ
ệ ề ạ ứ ng y. t ấ ư ưở
ẩ ậ ả ả ộ ị
i cách m nh, H Chí Minh đã ch rõ "nói thì ph i làm". Ng ỉ
cách m t ộ i còn làm ệ ỗ ườ
t ư ưở
H Chí Minh là m t t m g quan tâm đ c bi bài nói v đ o đ c và quan tr ng h n là Ng nh ng t ữ Ngay trong quá trình chu n b thành l p Đ ng C ng s n, bàn v t ề ư ng ả ồ ườ ệ i nói, k c vi c làm mà không nói. M i vi c làm, nhi u h n nh ng đi u Ng ể ả ệ ề ữ ơ ng đ o đ c sáng ng i. Đây là m i hành vic a Ng i đ u ti m n nh ng t ữ ề ẩ ườ ề ủ ấ m t bài h c quý giá cho m i chúng ta mu n tìm hi u nh ng t ng sâu b n ch t ể ọ ườ ề ỗ ộ ạ ứ ữ ờ ả ầ ỗ ố
nh ng bài vi ồ ứ ế t, ỉ ừ
ả
i. t c a b n bè qu c t ạ , nh ng h c trò c a Ng ữ ữ ố ế ứ ủ ọ i ạ ở ữ i, nghiên c u ứ ườ ườ ủ
ớ
ố ự ẽ ữ
ả ớ ạ ế ợ ề
ạ ụ ữ
ồ ờ ạ ứ ồ ả ng H Chí Minh. Đ ng th i, ph i
ạ ả i Vi ớ ớ t ư ưở ạ
ạ ệ ớ i hoàn c nh, nhi m v t ng giai đo n cách m ng. ụ ừ ạ
ả ầ ạ ế
ấ ệ ự
ộ ệ ố ứ ả ng qu n ườ
ậ ế - tài chính, c i ti n k thu t, ch ng tham ô, lãng phí, quan liêu. ố
ạ ứ
ưỡ ạ ố ả ế ỹ ng đ o đ c su t đ i ố ờ ng đ o đ c là m t truy n th ng t ề ộ ố ộ
ử ắ
ườ
ng t i cũ đ tr thành con ng ư ồ ưỡ ể ở ổ
ấ ị ắ ạ ứ ở ỗ ớ ớ
ạ ụ ụ ệ ậ
ề ả ặ
ỉ ố ờ ầ ệ ử ầ ế ọ
ạ
ồ ấ ư ọ ờ ủ ố
ệ
ứ ằ ạ ả
i phóng và đem l c gi i, đó là đ o đ c c a nh ng con ng do cho con ưỡ ng ạ ứ ủ ữ
ớ
i đ ườ ượ ự ễ ủ ệ ng m i có k t qu trong m i môi tr ả ề ng tâm và trách nhi m c a m i ng ươ ọ ườ ọ ườ ệ ế ố
ng H Chí Minh v đ o đ c thì không ch d ng l t c a t ủ ư ưở ề ạ bài nói, mà ph i khám phá nh ng hành vi đ o đ c c a Ng ữ nh ng bài nói, bài vi ế ủ ạ ố . b) Xây đi đôi v i ch ng Làm cách m ng là quá trình k t h p ch t ch gi a xây và ch ng. Xây d ng đ o ạ ạ ặ i càng ph i quan tâm đi u này. đ c m i l ứ Xây là giáo d c nh ng ph m ch t đ o đ c m i, đ o đ c cách m ng cho con ấ ạ ứ ẩ ng t Nam trong th i đ i m i theo t ờ ạ ườ chú ý t ệ Trong quá trình lãnh đ o cách m ng, H Chí Minh đã luôn phát đ ng phong trào ộ ồ qu n chúng r ng rãi và đem l i nh ng hi u qu thi t th c. Đó là phong trào thi ữ ự ệ ộ đua tăng gia s n xu t th c hành ti t ki m, ch ng tham ô, lãng phí, quan liêu; ế ả cu c v n đ ng "3 xây, 3 ch ng": nâng cao ý th c trách nhi m, tăng c ộ ậ lý kinh t c) Ph i tu d ả Tu d t đ p c a dân t c và văn hóa ẹ ủ ố ứ ưỡ ng Đông. H Chí Minh đã nói v u đi m c a Kh ng T là "v n đ tu ph ề ủ ề ư ồ ươ ấ ể ổ ng cũ, ng m i đ đánh th ng t d t ng đ o đ c cá nhân". B i d t ớ ể ạ ứ ưỡ ư ưở ư ưở ệ i m i không ph i là m t vi c đo n tuy t v i conng ườ ộ ả ớ ệ ớ ạ d dàng... Dù khó khăn gian kh , nh ng mu n c i t o thì nh t đ nh thành công". ễ ố ả ạ ự ễ Đ o đ c cách m ng, đ o đ c m i khác đ o đ c cũ ch nó g n v i th c ti n ạ ứ ạ ứ cách m ng và ph c v cách m ng, ph c v nhân dân. Vì v y, vi c rèn luy n, tu ạ ệ ụ ụ ạ d ng b n b su t đ i ph i nh công vi c r a m t hàng ngày là m t trong ộ ưỡ ư ứ t: "Đ o đ c nh ng yêu c u có ý nghĩa quan tr ng hàng đ u. H Chí Minh vi ạ ữ cách m ng không ph i trên tr i sa xu ng. Nó do đ u tranh, rèn luy n b n b ỉ ề ệ ố ả hàng ngày mà phát tri n và c ng c . Cũng nh ng c càng mài càng sáng, vàng ể càng luy n càng trong. i h nh phúc, t Đ o đ c cách m ng là nh m gi ạ ạ ự ạ i phóng. Vì v y, tu d ng ả ậ ườ ự đ o đ c ph i g n li n v i ho t đ ng th c ti n, trên tinh th n t giác, t ạ ứ ầ ự ạ ộ ả ắ nguy n, d a vào l i. Ch có nh v y thì ư ậ ỗ ỉ ệ ự ọ ị ng, m i m i quan h , m i đ a vi c tu d ệ ớ ưỡ bàn, m i hoàn c nh. ả ọ
ượ
Ầ
ệ c ) ạ
ườ
ả
ờ ủ ủ
t Nam. N i dung c b n C ng lĩnh chính tr đ u tiên c a Đ ng. Ý
Ý nghĩa trong giai đo n cách m ng hi n nay. ạ ạ ( ch a làm đ ư PH N TH 3: Đ ng l ố Ứ s n Vi ả ễ ơ ả
i cách m ng c a Đ ng C ng ộ ủ t Nam. ệ V n đ 1 ộ ấ ề : Vai trò c a Nguy n Ái Qu c đ i v i s ra đ i c a Đ ng C ng ố ố ớ ự s n Vi ả ả
ị ầ ả ủ ươ ộ ệ
ị ệ t Nam và C ng lĩnh chính ươ
ả ả ả ị ầ nghĩa l ch s s ra đ i c a Đ ng C ng s n Vi ờ ủ tr đ u tiên c a Đ ng C ng s n Vi ộ
ả ễ ộ ố ờ ủ ả ộ t Nam. ệ ố ớ ự ả 1. Vai trò c a Nguy n Ái Qu c đ i v i s ra đ i c a Đ ng C ng s n
ệ
ng và t ch c cho vi c thành ề ệ ổ ứ t ị ư ưở
. ng ẩ ự t ị ư ưở
ậ ử ự ủ ủ t Nam. Ái Qu c chu n b các đi u ki n v chính tr , t ị ẩ ề ệ l p Đ ng c ng s n Vi t Nam: ệ ả ộ ậ a. S chu n b v chính tr , t ị ề ố ặ ườ
ơ t quan tâm tìm hi u cu c cách m ng tháng M i Nga ườ ể ạ ộ ệ ch có cách m nh Nga i bây gi ệ ờ ỉ ế ớ ế ng cái c h ượ ưở
ng v i đ c b n S th o l n th nh t nh ng lu n c ữ ề ứ ấ
ộ ị ậ ươ ạ
ứ ơ ả ầ ủ ộ
ỏ ả ườ i III và tr thành ở ố ế
ữ ộ ả ộ
ạ
c tr thành 1 chi n sĩ c ng s n và là ng ườ
t Nam. Ng c đúng i tìm th y con đ ấ ệ i - t ả ở ườ
ả ứ ướ ng nào khác con i phóng dân t c không có con đ ộ ộ ng c u n ườ ườ ả ộ
ự ệ ệ ệ ả ộ
ụ ố ớ ủ ệ
t Nam và chu n b đi u ki n đ ị ề ươ ệ ẩ
ế ng, chi n l c cho cách m ng Vi ế ượ ướ ả ộ ả ễ ng h ậ ệ
t Nam. ứ ự ễ ề
t Nam thông qua nh ng bài vi ữ ệ
ạ ổ
ệ ẩ ặ
ế ờ ố ế ộ ự ủ ế
t là tác ph m B n án ch đ th c dân Pháp ả ủ ạ ủ ừ ướ ấ
ạ ỏ ọ ứ ỉ ơ ậ ổ ướ ự ẽ ầ ằ
c. b. T ch c. Vi ố ả Nguy n Ái Qu c đ c bi ễ năm 1917. Ng i rút ra k t lu n: “Trong th gi là đã thành công, và thành công đ n n i, nghĩa là dân chúng đ ế do, bình đ ng th t s ”. hành phúc t ẳ ậ ự ự Vào tháng 7/1920, Ng ườ ọ ả v n đ dân t c và v n đ thu c đ a c a Lênin đăng trên báo Nhân đ o. ộ ề ề ấ ấ T i Đ i h i l n th 18 c a Đ ng Xã h i Pháp h p Tours (12/1920), Ng ạ ộ ầ ọ ở ả ủ ạ đã b phi u tán thành vi c Đ ng Xã h i Pháp gia nh p Qu c t ậ ệ ế i sáng l p ra Đ ng c ng s n Pháp. m t trong nh ng ng ộ ả ậ ườ ủ c ngo c trong cu c đ i h at đ ng cách m ng c a S ki n này đánh d u b ặ ộ ờ ọ ấ ướ ự ườ m t thanh niên yêu n Ng i ế ướ ừ ộ c ng s n đ u tiên c a Vi ủ ầ ộ ệ c và gi đ n: “Mu n c u n ố ứ ướ ắ ng cách m ng vô s n”. đ ườ ả ạ ố ế , T đây, cùng v i vi c th c hi n nhi m v đ i v i phong trào c ng s n qu c t ớ ừ Nguy n Ái Qu c xúc ti n vi c truy n bá ch nghĩa Mác – Lênin, v ch ra ạ ề ố ph ể ệ ạ thành l p Đ ng c ng s n Vi Nguy n Ái Qu c đi sâu nghiên c u Ch nghĩa Mác – Lênin và tích c c truy n bá ủ ố t đăng trên các báo ch nghĩa Mác – Lênin vào Vi ủ i cùng kh (le Paria), Nhân đ o (L’Humanite), Đ i s ng công nhân và Ng ườ xu t b n các tác ph m, đ c bi ẩ ấ ả (1925). Tác ph m này đã v ch rõ âm m u và th đo n c a ch nghĩa đ qu c ố ư ẩ i cái v b c “khai hóa văn minh”. T đó kh i d y m nh che d u t ạ i ác d ộ c, th c t nh tinh th n dân t c nh m đánh đu i th c dân m tinh th n yêu n ộ ầ Pháp xâm l ượ ổ ứ
ễ ố ế
t Nam cách m ng thanh niên. Ch ườ i thành l p H i Vi ậ ả ạ ươ ệ ộ
ộ ộ
ạ
Ngày 11/11/1924, Nguy n Ái Qu c đ n Qu ng Châu (Trung Qu c). Tháng ố 6/1925, Ng ng trình và c a H i nêu rõ m c đích là: làm cách m ng dân t c và cách m ng Đi u l ạ ạ ề ệ ủ ụ ủ i. Sau khi cách m ng thành công, H i ch tr th gi ng thành l p chính ph ủ ươ ộ ớ ế ậ ộ nhân dân; m u c u h nh phúc cho nhân dân; ti n lên xây d ng xã h i ế ư ầ ự ạ
ả ấ ả ướ ế ớ ớ c, v i
ạ
ở ấ
các c nhi u c s ớ t Nam. H i đã xây d ng đ ộ ạ ệ ự ượ ừ ị ệ ề ơ ở ở
c.
ệ
ấ ỏ ồ ư ộ ể ướ ng “vô s n hóa”, đ a h i viên vào nhà máy, ậ
ng l
ậ ệ ệ ề ự
ọ ệ ễ ấ ố
ự ng Đông (Liên Xô) và tr ọ ạ
ạ ng Đ i h c Ph ằ ố
ộ ộ ứ ở
ả ấ ề ẩ ủ ườ
ạ ạ ự
ả ệ ứ
ộ ế ố ủ
i ch cách m nh, công ớ ằ ủ ệ
ố
ạ ả ố ợ ị
ố ả ễ ạ ủ ả ố
ắ ắ ấ
i xác đ nh: “Cách ườ ề ệ ạ ị
ệ i. Ai làm cách m nh ấ ề ấ ệ ộ ộ ế ớ ậ
ế ạ ạ ả ộ
ườ ả ụ ạ ầ
ệ ấ
ể ứ ả c”, có nh th m i b o đ m ư ế ớ ả ư ế
ộ
: ớ ự ổ ậ ủ t Nam Vi ả ở ệ ờ ủ
ướ ự ể
ch c Thanh niên ế ủ ổ ứ ở ộ
ả ầ
ố c, cu i ở ắ B c t Nam do Tr n Văn Cung là Bí th chi ư ệ ộ ố ộ ầ ấ ủ ạ
ộ ầ ả ể ạ
t Nam cách m ng thanh niên ạ ề ấ ạ ứ ấ ồ ự ữ ự ả ấ ả ộ
ệ ả ạ ộ
ả ố ả
ữ i th H i Vi ể ộ ả ậ gi a Đ i h i Thanh niên và cũng không mu n phá c ng s n ch nghĩa; th c hi n đoàn k t v i giai c p vô s n các n ự ệ ủ ộ i. phong trào cách m ng th gi ế ớ T năm 1925 – 1927, Nguy n Ái Qu c đã m các l p hu n luy n chính ố ễ tr cho 75 cán b cách m ng Vi ộ , chính tr trong n trung tâm kinh t ị ế Năm 1928, H i th c hi n ch tr ả ự ủ ươ ộ ng, quan đi m giai c p công nhân; h m m , đ n đi n đ rèn luy n l p tr ườ ệ ể ề ầ i cách m ng Vi đ tuyên truy n ch nghĩa Mác – Lênin và đ t Nam. ườ ủ ệ ạ ố ể Ngoài vi c tr c ti p hu n luy n cán b c a H i Vi ạ t Nam cách m ng ộ ủ ộ ế thanh niên, Nguy n Ái Qu c còn l a ch n nh ng thanh niên Vi ử t Nam u tú g i ữ ư ng L c quân Hoàng đi h c t i tr ươ ụ ườ ọ ạ ườ t Nam. Ph (Trung Qu c) nh m đào t o cán b cho cách m ng Vi ệ ộ ạ ố Năm 1927, B Tuyên truy n c a H i Liên hi p các dân t c b áp b c ị ệ ộ Á Đông xu t b n tác ph m Đ ng kách m nh. ệ Hai cu c cách m ng này có quan h m t thi t v i nhau; cách m ng là s ệ ậ ộ ế ớ ệ ủ nghi p c a qu n chúng “là vi c chung c dân chúng ch không ph i vi c c a ả ầ ệ ủ m t hai ng i”, do đó ph i đoàn k t toàn dân. Nh ng cái c t c a nó là công – ư ườ ả nông và ph i luôn ghi nh r ng công nông là ng ườ ả nông là g c cách m nh. ệ i thì cách m ng ph i có m t đ ng Nguy n Ái Qu c kh ng đ nh: Mu n th ng l ộ ả ắ ẳ lãnh đ o. Đ ng mu n v ng thì ph i có ch nghĩa là c t; ch nghĩa chân chính ố ữ ủ nh t, ch c ch n nh t, cách m nh nh t là ch nghĩa Lênin. ủ ệ ấ t Nam, Ng V v n đ đoàn k t c a cách m ng Vi ế ủ m nh An Nam cũng là m t b ph n trong cách m nh th gi ệ i đ u là đ ng chí c a dân An Nam c ” trong th gi ả ủ ồ ế ớ ề ng pháp cách m ng, Ng i nh t m nh đ n vi c ph i giác ng và V ph ệ ấ ươ ề ch c qu n chúng cách m ng, ph i làm cho qu n chúng hi u rõ m c đích cách t ầ ổ ứ t đ ng tâm hi p l c đ đánh đ giai c p áp b c mình, làm cách m ng, bi ạ ổ ế ồ ự ể t cách làm, ph i có “m u ch m ng ph i bi ướ ả ả ạ thành công cho cu c kh i nghĩa v i s n i d y c a toàn dân… ở d. S ra đ i c a các t ch c c ng s n ổ ứ ộ ự Tr c s phát tri n cua phong trào công nhân và phong trào yêu n ướ Hà N i, m t s h i viên tiên ti n c a t tháng 3/1929, kỳđã l p ra chi b c ng s n đ u tiên Vi ở ệ ộ ộ ậ b . T i Đ i h i l n th nh t c a H i Vi ộ ộ ạ (1/5/1929) đã x y ra b t đ ng gi a các đoàn đ i bi u v v n đ thành l p ậ ề Đ ng c ng s n, mà th c ch t là s khác nhau gi a nh ng đ i bi u mu n ố ữ ể t Nam cách m ng thanh thành l p ngay m t Đ ng c ng s n và gi ậ niên, v i nh ng đ i bi u cũng mu n thành l p Đ ng c ng s n nh ng “không ớ ư ộ mu n t ổ ố ộ ữ ạ ch c đ ng ứ ả ả ể ở ữ ạ ộ ố
c đ ng”. Trong b i c nh đó, các t ậ ượ ả ố ả ổ ứ ộ ả ch c c ng s n ướ
t Nam ra đ i. Thanh niên tr Vi ở ệ
c khi l p đ ờ ươ ả ả
• Đông D ng c ng s n đ ng: ộ i Hà N i, đ i bi u các t ạ ạ ị
ổ ộ ể ả ở ứ ề
ả
ậ ả ổ
ả ứ ạ ủ ể
t tr ch đ phong ki n; gi ự
ủ ự ự ứ ả
ử ề ả ấ
ch c c ng s n ắ mi n B c Ngày 17/6/1929, t ộ ủ h p Đ i h i quyêt đ nh thành l p Đông D ng c ng s n đ ng. Tuyên ngôn c a ươ ọ ộ ạ ộ ch c đ i đa s và th c hành Đ ng nêu rõ: “Đ ng c ng s n Đông D ng t ự ố ươ ộ ả ả ổ ư ả b n công nông liên hi p m c đích đ đánh đ đ qu c ch nghĩa; đánh đ t ố ổ ế ụ ệ ch nghĩa; di ộ i phóng công nông; th c hi n xã h i ệ ả ế ệ ừ ế ộ ch c này do bác ái t c là xã h i c ng s n”. Ngoài ra, t th c bình đ ng, t ẳ ứ ổ ộ ộ ươ ng còn quy t đ nh xu t b n báo Búa Li m và c ra Ban ch p hành Trung ấ ế ị lâm th i c a Đ ng. ờ ủ ả
ả ả
ộ ự ươ ứ ể ả
ầ c s ra đ i c a Đông D ng c ng s n đ ng và đ đáp ng yêu c u t Nam ả ồ ệ ộ
Trung Qu c và Nam kỳ đã thành l p An Nam ạ ạ ộ ố
ả ệ
ề ệ ủ ấ ấ ả ả
• An Nam c ng s n đ ng: ộ Tr ờ ủ ướ c a phong trào cách m ng, mù thu 1929, các đ ng chí trong H i Vi ủ cách m ng thanh niên ho t đ ng ạ ậ ở c ng s n đ ng. ả ộ V đi u ki n k t n p đ ng viên, Đi u l ề ề trình c a Qu c t ủ tùng m nh l nh đ ng và góp nguy t phí, có th cho vào đ ng đ ệ
ả c”. ng ươ c a Đ ng vi ả c ng s n, hăng hái ph n đ u trong m t b ph n đ ng, ph c ụ ả t: “Ai tin theo ch ế ậ ộ ộ ượ ả ế ạ ố ế ộ ệ ể ệ
ươ
• ĐôngD ng c ng s n liên đoàn: ộ ệ
ộ ộ ả ả ả ả ờ ủ
ạ ả ệ ẽ ữ
ộ ế ệ ươ ộ ủ t phân hóa m nh m , nh ng đ ng viên tiên ả ậ
ộ ả ươ
ộ
ộ ộ ộ ả ệ
ươ ệ ộ ậ
ộ ườ ả ệ ả ỏ ạ ế
ề ể ự ứ ở ủ ự ứ
ế ọ
ố ổ ứ ộ ặ ủ ề ộ ả
Vi ả ưở ạ
ậ
ụ ấ ữ ệ ả
ạ ả
ơ ả ủ ủ ả
ng chi n l ng h
ầ ẩ t c nh ng ng ắ ủ ấ ả ữ ươ ế ượ : c c thông qua t i h i ngh thành l p Đ ng c ng s n Vi t Nam ả
t, sách l ắ ắ
ả Vi c ra đ i c a Đông D ng c ng s n đ ng và An Nam c ng s n đ ng đã làm ươ cho n i b Đ ng Tân Vi ộ ả ạ ủ ti n c a Tân Vi t đã thành l p Đông D ng c ng s n liên đoàn. Tuyên đ t c a Đông D ng c ng s n liên đoàn nêu rõ: “Đông D ng c ng s n liên đoàn l y ấ ộ ươ ch nghĩa c ng s n làm n n móng, l y công, nông, binh liên hi p làm đ i t ố ượ ng ấ ủ ứ v n đ ng cách m nh đ th c hành v n đ ng cách m nh c ng s n trong x ậ ậ ườ Đông D ng, là cho x s c a chúng ta hoàn toàn đ c l p, xóa b n n ng i bóc l ộ i, xây d ng ch đ công nông chuyên chính ti n lên c ng t áp b c ng ế ộ ứ s n ch nghĩa trong toàn x Đông D ng”. ươ ủ ả M c dù đ u gi ng cao ng n c ch ng đ qu c, phong ki n, xây d ng ự ươ ố ờ ế t Nam nh ng 3 t ch nghĩa c ng s n ạ ộ ch c c ng s n trên đây ho t đ ng ả ở ệ ư ệ ng x u đ n phong trào cách m ng phân tán, chia r đã nh h t Vi ở ế ấ ẽ Nam lúc này. Vì v y, vi c kh c ph c s chia r , phân tán gi a các t ổ ứ ch c ẽ ụ ự ắ ệ t c a cách m ng n c ng s n là yêu c u kh n thi c ta, là nhi m v c p bách ộ ướ ế ủ c m t c a t t Nam. i c ng s n Vi tr ệ ườ ộ ướ 2. N i dung c b n c a C ng lĩnh chính tr đ u tiên c a Đ ng: ộ ị ầ a. Ph ướ ươ Các văn ki n đ ạ ộ ộ ả ệ ượ ng trình tóm t nh : Chính c ươ ượ ươ Đ ng h p thành C ng lĩnh chính tr đ u tiên c a Đ ng c ng s n Vi ả ệ t c a ắ ủ t Nam. ệ ị c v n t ắ ị ầ ng v n t ắ ươ ậ t, Ch ủ ư ả ả ợ ộ
ị ề ơ ả ủ
ng h s n dân ấ ượ ư ả ủ ế
i xã h i c ng s n”. t Nam: ệ ạ t Nam là: “t ệ ả ớ
C ng lĩnh xác đ nh các v n đ c b n c a cách m ng Vi ươ c c a cách m ng Vi - Ph ướ ươ quy n và th đ a cách m ng đ đi t ổ ị ể ề s n dân quy n là và th đ a cách m ng b. Nhi m v c a cách m ng t ư ả ụ ủ ng chi n l ạ ạ ạ ộ ộ ề ổ ị ệ ạ :
V chính tr : ị ề ổ ế
c Vi ố ướ ế
t Nam ệ c hoàn toàn đ c l p; l p chính ph công nông binh; t ch c quân đ i công ộ ủ ộ ậ ọ ủ ậ
Đánh đ đ qu c ch nghĩa Pháp và b n phong ki n làm cho n đ ổ ứ ượ nông.
V kinh t ủ
: ề ế
ứ ệ ớ ư
ệ ộ ả ủ ủ ư ả ế ể
ố ộ ộ ấ ủ ọ ế ả
ỏ ư ủ ủ ế
V văn hóa - xã h i:
Th tiêu h t các th qu c trái; t ch thu toàn b s n nghi p l n (nh công ị ố ế b n đ qu c ch nghĩa Pháp đ giao cho i, ngân hàng v.v.) c a t nghi p, v n t ậ ả chính ph công nông binh qu n lý; t ch thu toàn b ru ng đ t c a b n đ qu c ố ị ủ ch nghĩa làm c a công chia cho dân cày nghèo; b s u thu cho dân cày . nghèo; m mang công nghi p và nông nghi p; thi hành lu t ngày làm 8 gi ờ ệ ệ ậ
ở ề
ch c h i h p, nam n bình quy n, v.v; ph thông giáo ổ ề ữ
ạ ề
ả ạ : ấ ng cách m ng ự ượ ả ủ
ấ ả ộ ấ ượ ạ c đ i ầ c qu n
ạ ả ụ ượ ạ
ế ổ ị ạ ị ả ự ủ c đ i đa s dân cày và ph i d a vào h ng dân cày ạ
ọ ề ộ ợ
ả ể ợ ưở
s n, trí th c, trung nông, thanh s n qu c gia. ố ứ
ố ớ ọ ấ
ề ự ế ứ ể ị ư ủ ả
ặ ậ ậ
ả
ượ ng
ậ ng l ườ ệ ộ ỏ ố
ề
ủ ế ậ ạ
ộ ộ ộ ị ế
t Nam là m t b ph n c a cách m ng th gi ớ ệ ế ả ứ ả ớ ấ i, nh t là giai c p vô s n Pháp đ xây d ng m t M t tr n chung nh m đ u ớ ặ ậ ầ ộ ự ể ấ ả ằ
ấ ố ế
ng pháp cách m ng c b n c a Vi ạ ổ
ộ c t do t Dân chúng đ ổ ứ ộ ọ ượ ự d c theo h ng công nông hóa. ướ ụ c.V giai c p lãnh đ o và l c l ấ “1/ Đ ng là đ i quân tiên phong c a vô s n giai c p ph i thu ph c cho đ ả ụ b ph n giai c p mình, ph i làm cho giai c p mình lãnh đ o đ ạ ượ ậ ộ chúng. 2/ Đ ng ph i thu ph c đ ố ả nghèo làm th đ a cách m ng đánh trúc b n đ i đ a ch và phong ki n. 3/ Đ ng ph i làm cho các đoàn th th thuy n và dân cày (công h i, h p tác xã) ả ả i quy n l c và nh h kh i d ng c a b n t ỏ ở ướ ủ ọ ư ả 4/ Đ ng ph i h t s c liên l c v i ti u t ể ư ả ạ ả ả ớ t… đ lôi kéo h vào phe vô s n giai c p. Còn đ i v i b n phú niên, Tân Vi ọ ả ệ b n An Nam mà ch a rõ m t ph n cách m ng nông, trung, ti u đ a ch và t ạ ể ư ả i d ng, ít lâu m i làm cho h đ ng trung l p. B ph n nào đã thì ph i l ộ ọ ứ ớ ụ ả ợ ra m t ph n cách m ng (nh Đ ng L p Hi n) thì ph i đánh đ . ổ ế ư ả ả ặ ạ ậ 5/ Trong khi liên l c v i các giai c p ph i r t c n th n, không khi nào nh ấ ạ ớ ả ấ ẩ i th a hi p”. m t chút l i ích gì c a công nông mà đi vào đ ủ ợ d.V đoàn k t qu c t : ố ế ế Cách m ng Vi ả i. Đ ng ạ ph i liên k t v i các dân t c b áp b c và qu n chúng vô s n trên th gi tranh ch ng ch nghĩa đ qu c. ố ủ ạ : ng pháp cách m ng e.V ph ề ươ Ph ợ ủ t Nam là dùng s c m ng t ng h p c a ơ ả ủ ươ ệ qu n chúng nhân dân, đó là b o l c cách m ng: đánh đ đ qu c ch nghĩa Pháp ạ ự ầ ứ ổ ế ạ ố ủ ạ
ọ ổ ạ ả ả ạ ị
ề
quy t đ nh cho m i th ng l ọ ắ ế ị ạ ủ
ạ ủ ả ỉ ế ạ
ậ ấ ế ợ ủ ả ế ạ ộ
ọ ệ
ả ộ ủ
ị ả ệ ộ ờ ủ ủ ị ầ t Nam và C ng lĩnh ươ
ng l i chính tr đúng đ n, t o nên ố ạ ắ ả
ng, chính tr và hành đ ng c a phong trào cách ộ
ớ ụ ị ủ ủ ộ
ờ ộ t y u c a cu c đ u tranh dân t c ộ ấ i m c tiêu đ c l p dân t c và ch nghĩa xã h i. ộ ả ấ ế ủ
ạ ủ ị
r ng giai c p vô s n ta đã tr ng Mác – Lênin đ i v i cách m ng Vi ố ớ ạ ng thành và đ s c lãnh đ o cách ủ ứ ự ẳ t ệ ư ưở ấ t Nam và h t ỏ ằ ưở ả
t Nam và vi c ngay t ừ ệ ậ ả ộ
ng lĩnh chính tr xác đ nh đúng đ n con đ ng cách m ng là gi ả khi ra đ i, Đ ng ờ ả i ệ ườ ả ị ươ ắ ạ ị
ng l ả ố
ề ng và ạ ả đ u th k XX; m ra con đ ườ ừ ầ i cách m ng, v ở ế ượ ạ
c tình tr ng kh ng ho ng v đ ề ườ ủ ế ỷ ễ t Nam.
c Vi ấ ướ ệ ệ ả ờ
ạ ng cách m ng ủ ượ c i đã tranh th đ ủ ươ ế ớ ạ
i. ế ớ
ả ng. Quá trình đ i m i nh n th c c a Đ ng ổ ớ ứ ủ ậ
ng.
th tr ế ị ườ ng.
i bán tác đ ng ộ ng hàng hoá, mà trong đó ng ườ ị ị ể i mua và ng ả
2. Quá trình đ i m i nh n th c v kinh t
ủ và phong ki n, đánh đ các Đ ng ph n cách m ng, đánh trúc b n đ i đ a ch và ế phong ki n. ế f. V vai trò lãnh đ o c a Đ ng ả : S lãnh đ o c a Đ ng là nhân t i c a Đ ng. Vì ự ố ả ữ th Đ ng không ch k t n p công nhân tiên ti n mà còn ph i k t n p nh ng ế ế ả i tiên ti n trong các giai c p khác. Th c ti n quá trình v n đ ng c a cách ng ự ễ ủ ườ t Nam trong 80 năm qua đã ch ng minh rõ tính khoa h c và tính cách m ng Vi ạ ứ m ng, tính đúng đ n và ti n b c a C ng lĩnh chính tr đ u tiên c a Đ ng. ắ ươ ế ạ 3. Ý nghĩa l ch s s ra đ i c a Đ ng c ng s n Vi ử ự ả chính tr đ u tiên c a Đ ng. ủ ả ị ầ t Nam – theo m t đ - Đ ng c ng s n Vi ộ ườ ệ ả ộ s th ng nh t v t t ị ự ề ư ưở ấ ố ng t c, h m ng c n ộ ậ ướ ả ướ ạ - Đ ng c ng s n Vi t Nam ra đ i là k t qu t ả ế ệ ả ộ và đ tranh giai c p, là s kh ng đ nh vai trò lãnh đ o c a giai c p công ấ ấ ấ t Nam. nhân Vi ệ ệ - Nó ch ng t ạ ứ m ng”. ạ - S ki n thành l p Đ ng c ng s n Vi ự ệ đã có c phóng dân t c.ộ i quy t đ - Gi ạ giai c p lãnh đ o cách m ng di n ra t ạ ấ ng h ph ng phát tri n m i cho đ t n ớ ướ ươ ể t Nam ra đ i và vi c Đ ng ch tr - Đ ng c ng s n Vi ả ộ ả ệ Vi t Nam là m t b ph n c a phong trào cách m ng th gi ộ ộ ậ ủ ệ s ng h to l n c a cách m ng th gi ự ủ ạ ớ ủ ộ V n đ 2 ấ ề : Kinh t th tr ế ị ườ t Nam v kinh t C ng s n Vi ề ệ ả ộ th tr 1. Khái ni m Kinh t ế ị ườ ệ ng là n n kinh t Kinh t th tr ườ ế ề ế ị ườ v i nhau theo quy lu t cung c u, giá tr đ xác đ nh giá c và s l ố ượ ầ ớ d ch v trên th tr ị ị ườ ụ
ậ ng ổ ớ
ủ ậ ề ơ ế ị ườ ừ ạ ộ
c đ i m i, nh n th c v kinh t ng có s thay đ i căn ư ớ ậ ớ ờ ề ng t ứ ề ng. th tr ế ị ườ Đ i h i VI đ n Đ i h i VIII: ế th tr ế ị ườ ạ ộ ự ổ
ắ
ứ a. T duy c a Đ ng v c ch th tr ả So v i th i kỳ tr ướ ổ b n và sâu s c: ả ộ ủ ủ ả ư ả b n
th tr M t là, kinh t ng không ph i là cái riêng có c a ch nghĩa t ế ị ườ mà là thành t u phát tri n chung c a nhân lo i. ạ ể ự ủ
trong xã h i nô l ố ừ
ủ th tr ế ị ườ ế ng đã có m m m ng t ầ ể
ề ự ộ ệ b n. Kinh t ư ả ộ ộ
ơ ở li u s n xu t làm cho nh ng ng , hình thành trong xã th tr ng và ế ị ườ hàng hóa đ u d a trên c s phân công lao đ ng xã h i và các hìnhhình ấ i s n xu t ấ ườ ả ữ
ụ ị
ư b n. N u tr c ch nghĩa t ế ủ
ớ ư ả b n, th i kỳ manh nha, trình đ th p thì trong ch nghĩa t ủ ướ ộ ấ ế
ứ ủ ế ộ ố ố ộ
ộ
ế
hàng hóa, do đó kinh t ủ trình đ cao không ph i là s n ph m riêng c a ả th tr ế ị ườ ng ẩ ế
ề ư ệ ộ ử ủ ở ờ ộ i trong xã h i đó. ư ả cách là kinh t ư ả ủ
Kinh t h i phong ki n và phát tri n cao trong ch nghĩa t ộ kinh t ế th c s h u khác nhau v t ả ứ ở ữ v a đ c l p v a ph thu c vào nhau. ừ ừ ộ ậ ng có l ch s phát tri n lâu dài nh ng cho đ n nay nó m i bi u th tr ể Kinh t ể ế ị ườ hi n rõ r t nh t trong ch nghĩa t ế ư ả ấ ệ ệ th tr kinh t ư ng còn ị ườ b n nó đ t đ n trình đ cao đ n m c chi ph i toàn b cu c s ng c a con ả ạ ế ng ườ Ch nghĩa t ủ v i t ớ ư ch nghĩa t ủ Hai là, kinh t i khách quan trong th i kỳ quá đ lên ng còn t n t b n không s n sinh ra kinh t ả hàng hóa ả ộ ở b n mà là thành t u phát tri n chung c a nhân lo i. ạ ể ự ờ ồ ạ ộ
nhiên, t th tr ế ị ườ ộ ỉ ố ậ
ch nghĩa xã h i: ủ th tr ế ị ườ ớ ớ ộ t ế ự ả c p, t ế
ế ộ ấ
ươ
ể ở ể ừ ể
túc ch không ự ứ th tr ng không ị ườ ế c b n c a xã h i. Kinh t ủ ế ơ ả ả ư ặ ộ i và phát tri n ng t n t ng th c s n xu t khác nhau. ấ ả ứ ạ ồ h u v a có th liên ng v a có th liên h v i ch đ t th tr ị ườ ừ ế ộ ư ữ ế ộ ế ộ nhi u ph ề ệ ớ ụ ụ
Ba là, có th và c n thi c ta:
ng đ xây d ng ch t s d ng kinh t ng ch đ i l p v i kinh t Kinh t ự ấ đ i l p v i các ch đ xã h i khác. B n thân kinh t ố ậ ph i làđ c tr ng b n ch t cho ch đ kinh t ả th tr ị ườ Kinh t ế h v i ch đ công h u và ph c v cho chúng. ệ ớ th tr ế ị ườ ế ử ụ ủ ự ể
ng không đ i l p v i ch nghĩa xã h i, nó còn t n t ữ ầ ể nghĩa xã h i n ộ ở ướ th tr ế ị ườ ồ ạ i ủ ộ
Kinh t khách quan trong th i kỳ quá đ lên ch nghĩa xã h i. ố ậ ộ
ể
Kinh t ủ
ớ ủ ộ ng có nh ng đ c đi m ch y u sau: ủ ế ặ có tính đ c l p, có quy n t ủ ự ề ậ ữ ộ ấ ch trong s n xu t, ả
t, h th ng th tr ờ ị ườ ế ch u. ự ị ầ ế ề ệ ố ị ườ ng phát tri n đ ng b ể ồ ộ
ở ế ị th
ậ
c. ậ ố ậ ạ ủ ị ệ
ừ ạ ộ ề
ả ả
ậ ề ủ ng nh quy lu t giá tr , quy lu t cung c u, quy lu t c nh tranh. ậ ườ ướ ạ ộ ng đ nh h ị ộ có tính m cao và v n hành theo quy lu t v n có c a kinh t ầ ự ả th tr ng t ế ị ườ ề ị ủ ướ Đ i h i IX đ n Đ i h i X: ế th tr ướ ế ị ườ ờ ổ
c ta trong th i kỳ quá đ lên ch ầ ế
ề c và theo đ nh h ng xã ủ hàng hóa nhi u thành ph n v n hành theo c ậ ng xã h i ch ướ ng, có s qu n lý c a nhà n ả ộ ế ị ườ ướ ủ ộ ị ơ ủ
th tr ế - Các ch th kinh t ể kinh doanh, l - lãi t ỗ - Giá c c b n do cung c u đi u ti ả ơ ả và hoàn h o. ả - N n kinh t ế tr ư - Có h th ng pháp quy ki n toàn và s qu n lý vĩ mô c a Nhà n ệ ố b. T duy c a Đ ng v kinh t ủ ư Đ i h i IX c a Đ ng (3/2001) xác đ nh n n kinh t ủ ạ ộ h i ch nghĩa là mô hình t ng quát c a n ủ ộ nghĩa xã h i. Đó là n n kinh t ề ch th tr ự nghĩa.
ơ ỏ ộ ạ duy c a Đ i h i IX, Đ i h i X đã làm sáng t ạ
ể ế thêm n i dung c ộ ị ườ ng th tr ủ ng xã h i ch nghĩa trong phát tri n kinh t ướ
ể ệ ở
ả ằ ủ ườ
ườ th tr ng đ nh h ị ế ị ườ i phóng l c l ự ượ ả i, m i ng ọ
ng nh ng thành qu phát tri n. Đó là m c tiêu “dân giàu, n ọ ụ ộ ng xã h i ướ ng s n xu t, ấ ườ ề i đ u c m nh, ạ ướ ủ ụ c ta nh m vì con ng đ nâng cao đ i s ng cho m i ng ờ ố ế ể ể
ầ
, trong đó kinh t p th ngày ể ế ậ
ộ ố
ế c cùng v i kinh t ớ qu c dân. ố ế ế ộ ể ưở
ằ ng kinh t ụ
ắ ủ ề ự c đi và t ng chính sách phát tri n; tăng tr ướ ồ ộ ể t các v n đ xã h i . Quan tâm gi ả ộ
ng xã h i ch ướ ừ ẽ i quy t t ế ố ự ể ệ ị
ướ th tr ế ị ườ ự ủ ộ
ệ
ượ ủ ố ị
i. ườ ng xã h i ch nghĩa đ ướ ả ả ủ ế ự ố ế ợ
ồ
ự ồ ự ờ ể ố ứ ị
ề ả
ộ ộ ồ ự ố ủ c a nhà n ộ ủ c pháp quy n xã h i ch nghĩa ế ủ ướ ủ ề ộ
K th a t ừ ư ế ộ b n c a đ nh h ủ ị ả ộ ủ 4 tiêu chí: c ta, th hi n n ở ướ - V m c đích phát tri n: M c tiêu c a kinh t ể ề ụ ch nghĩa n i, gi ở ướ phát tri n kinh t ể c h đ ữ ượ ưở ả xã h i công b ng, dân ch , văn minh. ằ ộ ủ ng h - V ph ng phát tri n: phát tri n các thành ph n kinh t ể ể ề ươ ướ nhà n vai trò ch đ o, kinh t c gi nhà n t ướ ế ủ ạ ữ ướ ế càng tr thành n n t ng v ng ch c c a n n kinh t ề ả ữ ở ộ - V đ nh h ng xã h i và phân ph i: th c hi n ti n b và công b ng xã h i ệ ề ị ế ắ g n ngay trong t ng b ừ k t ch t ch và đ ng b v i phát tri n xã h i, văn hóa, giáo d c và đào ộ ớ ặ ế i quy t các v n đ xã h i t o, gi ộ ề ấ ấ ế ả ạ ề ủ v a b o đ m s phát tri n b n v ng v a th hi n rõ đ nh h ừ ề ữ ể ả ừ ả ộ , h n ch tác đ ng tiêu c c c a kinh t nghĩa c a n n kinh t ự ng, th c ủ ề ế ế ạ hi n m c tiêu phát tri n con ng ể ụ ế c th hi n qua ch Trong lĩnh v c phân ph i, đ nh h ể ệ i xã , phúc l đ phân ph i ch y u theo k t qu lao đ ng, hi u qu kinh t ế ệ ộ h i. Đ ng th i đ huy đ ng m i ngu n l c kinh t ự cho s phát tri n còn th c ộ ể ế ọ ộ hi n phân ph i theo đ nh m c đóng góp v n và các ngu n l c khác. ệ - V qu n lý: Phát huy vai trò làm ch xã h i c a nhân dân, b o đ m ả ả vai trò qu n lý, đi u ti ả d ướ ự
th tr ế ị ườ ng đ nh ị
h t n n kinh t ề ế ề i s lãnh đ o c a Đ ng. ả ạ ủ Liên h th c ti n xây d ng và phát tri n n n kinh t ự ệ ự ễ ướ
ư
ề ể n c ta. ở ướ c ) ượ ộ ả ề ệ ự t Nam v xây d ng,
ề ấ ề ể
duy v xây d ng và phát tri n văn hóa. ự
ừ ứ
ng XHCN ( ch a làm đ ả ổ ớ ề ả ớ ướ ự
V n đ 3: Quan đi m ch đ o c a Đ ng C ng s n Vi ỉ ạ ủ ể phát tri n n n văn hóa th i kì đ i m i. ờ ổ ớ ư ạ ộ ế ủ ề ủ ầ ố - xã h i và h i nh p qu c ộ ậ ề ứ ậ ế ộ
1. Quá trình đ i m i t ể ớ c nh n th c m i T Đ i h i VI đ n Đ i h i X, Đ ng đã hình thành t ng b ừ ạ ộ v đ c tr ng c a n n văn hóa m i mà chúng ta c n xây d ng; v ch c năng, ư ề ặ vai trò, v trí c a văn hóa trong phát tri n kinh t ể ị . ế t a. Đ i h i VI (12/1986). ạ
ạ ộ ộ ự ị
ọ - xã h i; có v trí then ch t trong s ế ộ ộ ố ậ ị ỹ ộ ể ẩ
Đ i h i VI (12/1986) xác đ nh khoa h c – k thu t là m t đ ng l c to ự l n thúc đ y quá trình phát tri n kinh t ớ nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i. ủ
ệ ự b. C ng lĩnh 1991 (đ c Đ i h i VII thông qua). ươ ộ ạ ộ ượ
ầ ư ượ
ộ ệ ế ư
ả
ị ả ả ắ ủ c đây. ủ
ị ộ ạ ộ ạ ộ
ụ ừ ị ừ ề ả ề ề ầ ủ
ớ ề ợ
ủ ng đ i. ạ ể i đ ế ớ ươ
ộ ạ ạ ẳ ộ ọ
ị ự ộ
ỏ
ệ ả
ể ố
ộ ự ự ư ấ ướ ố n lên trình đ tiên ti n c a th gi ế ớ ế ủ ọ ệ ự ể
ộ ể
ơ ả ạ ệ ệ ờ
c.
ồ ng 9 khóa IX (1/2004) xác đ nh thêm “phát tri n văn hóa đ ng ươ ể ị
ế
- Đ t v n đ b o đ m s g n k t gi a nhi m v phát tri n kinh t ế
ệ c Đ i h i VII thông qua) l n đ u tiên đ a ra quan ni m C ng lĩnh 1991 (đ ạ ộ ầ ươ t Nam có đ c tr ng: tiên ti n, đ m đà b n s c dân t c thay cho n n văn hóa Vi ặ ậ ề ấ t Nam có n i dung xã h i ch nghĩa, có tính ch t quan ni m n n văn hóa Vi ộ ệ ộ ề ệ c nêu ra tr dân t c, có tính đ ng, tính nhân dân đã đ ướ ượ ng c a Đ ng. Đ i h i VII, VIII, IX, X và nhi u ngh quy t Trung ươ ế Đ i h i VII, VIII, IX, X và nhi u ngh quy t Trung ng ti p theo đã xác đ nh ế ươ ế văn hóa là n n t ng tinh th n c a xã h i và coi văn hóa v a là m c tiêu, v a là ộ đ ng l c c a phát tri n. Đây là m t t m nhìn m i v văn hóa phù h p v i t m ớ ầ ộ ầ ự ủ ộ nhìn chungc a th gi ụ Đ i h i VII (1991) và Đ i h i VIII (1996) kh ng đ nh: khoa h c và giáo d c đóng vai trò then ch t trong toàn b s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i và b o ả ệ ủ ố c thoát ra kh i nghèo nàn, l c ạ v T qu c là m t đ ng l c đ a đ t n ộ ộ ệ ổ ụ i. Do đó, ph i coi s nghi p giáo d c h u, v ự ộ ậ ươ – đào t o cùng v i khoa h c và công ngh là qu c sách hàng đ u đ phát huy ớ ầ ạ i, đ ng l c tr c ti p c a s phát tri n xã h i. con ng nhân t ộ ự ế ủ ự ườ ố ỉ ạ ng 5 khóa VIII (7/1998) nêu ra 5 quan đi m c b n ch đ o Ngh quy t Trung ươ ế ị quá trình phát tri n văn hóa trong th i kỳ công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t ấ ể n ướ H i ngh Trung ị ộ b v i phát tri n kinh t ”. ộ ớ ể H i ngh Trung ị ộ ặ ng 10 khóa IX (7/2004): ữ ự ắ ươ ề ả ế là ụ ệ ể ấ ả
- Xây d ng ch nh đ n Đ ng là then ch t v i nhi m v không ng ng nâng
trung tâm;
ụ ừ ệ ỉ ự
ố ớ ộ ố ề ả ầ ủ
ả cao văn hóa – n n t ng tinh th n c a xã h i. ế ổ ủ ổ ề ự ớ
ể ướ ủ c phát tri n quan tr ng trong nh n th c c a Đ ng v v trí c a ậ ứ ủ ề ị ả ọ
ộ ặ
ộ ổ
ệ ớ đã làm thay đ i m i quan h gi a cá ố ộ ệ ữ ạ
ờ ố ủ
ủ ữ ạ ả
- Nh n đ nh v s bi n đ i c a văn hóa trong quá trình đ i m i. ị ậ • Ý nghĩa: Đây chính là b xã h i và công tác văn hóa trong quan h v i các m t công tác khác. ng và h i nh p qu c t C ch th tr ố ế ơ ế ị ườ nhân v i c ng đ ng, thúc đ y dân ch hóa đ i s ng xã h i, Do đó, ph m vi, vai ủ ồ ớ ộ trò c a dân ch hóa – xã h i hóa văn hóa và c a cá nhân ngày càng tăng lên và m r ng là nh ng thách th c m i đ i v i s lãnh đ o và qu n lý công tác văn ớ ố ớ ự hóa c a Đ ng và Nhà n ả
2. Quan đi m ch đ o và ch tr
ậ ẩ ộ ứ c. ủ ở ộ ủ
ng v xây d ng và phát tri n văn ủ ươ ể ự ề ể ướ ỉ ạ
a. M t là, văn hóa là n n t ng tinh th n c a xã h i, v a là m c tiêu v a ừ ụ ề ả
ộ ừ ộ ự
- xã h i. ặ ể ị ể ệ ủ t quan tr ng c a ọ
Quan đi m này ch rõ ch c năng, v trí, vai trò đ c bi ỉ văn hóa đ i v i s phát tri n xã h i. hóa: ầ ủ ộ làđ ng l c thúc đ y s phát tri n kinh t ế ẩ ự ộ ứ ể ố ớ ự ộ
ộ
ề ả ộ ộ
t quan tr ng trong vi c b i d ng, phát huy ể ọ ặ ồ ưỡ ệ
i và xây d ng xã h i m i. con ng - Văn hóa là n n t ng tinh th n c a xã h i: ầ ủ - Văn hóa là đ ng l c thúc đ y s phát tri n: ự ể ẩ ự - Văn hóa là m t m c tiêu c a phát tri n: ụ ủ - Văn hóa có vai trò đ c bi ệ nhân t ự ộ
ớ b. Hai là, n n văn hóa mà chúng ta xây d ng là n n văn hóa tiên ti n, đ m ự ế ề ậ
ộ
ố ườ ề đà b n s c dân t c: ế ế ộ ướ ộ ậ ự
ộ ủ
ườ ố t ư ưở ỉ ề ộ do và ng đ c l p t ng H Chí Minh nh m m c ụ ằ ng mà c trong ả
ệ
t ư ưở i n i dung. ố ề
t Nam đ ượ
ướ ự
c và ti n b mà n i dung c t lõi là lý t ưở ộ ồ i. Tiên ti n không ch v n i dung, t ể ả ộ ệ ề ị ử c n ng nàn, ý chí t ướ ồ ắ ồ ộ c và gi ầ ế
ồ ự ộ ổ
ự ử ứ ứ ế ạ
ộ ứ i s ng… B n s c dân t c còn đ m nét c trong các hình th c ậ ố ầ ố ố ả ộ
ự ế ắ ộ
ng v a b o v b n s c dân t c v a m r ng giao l u, ti p thu tinh hoa ậ ộ ừ ả ở ộ ệ ả ắ ư ế
ả ắ Tiên ti n là yêu n ch nghĩa xã h i theo ch nghĩa Mác – Lênin, t ủ t c vì con ng tiêu t ấ ả ế ng ti n chuy n t hình th c bi u hi n, trong các ph ứ ể ươ ữ B n s c dân t c bao g m nh ng giá tr văn hóa truy n th ng b n v ng ị ữ ộ ắ ả c vun đ p qua l ch s hàng ngàn năm c a c ng đ ng các dân t c Vi ệ ủ ộ ắ c. Đó là lòng yêu n đ u tranh d ng n n ữ ướ ấ ng dân t c, tinh th n đoàn k t, ý th c c ng đ ng g n k t cá nhân – gia đình c ồ ứ ộ ế ườ ạ – làng xã – T qu c. Đó là lòng nhân ái, khoan dung, tr ng tình nghĩa, đ o ọ lý, là đ c tính c n cù, sáng t o trong lao đ ng; s tinh t trong ng x , tính gi n d trong l ả ả ắ ị bi u hi n mang tính dân t c đ c đáo. ể ộ ộ ệ Đ xây d ng n n văn hóa tiên ti n, đ m đà b n s c dân t c chúng ta ề ể ch tr ừ ả ủ ươ văn hóa nhân lo i. ạ
c. Ba là, n n văn hóa Vi ề
t Nam là n n văn hóa th ng nh t mà đa d ng ố ạ ấ ệ
ề t Nam: ộ ệ
ấ ặ ộ ư ự ố
ệ ự ự ộ ậ ủ ồ ổ ậ ủ ẳ
ỗ ổ ệ
ả ắ ề ộ ộ ầ ồ
ố ố ề ả ộ ấ ự ố ả ấ
ự ồ ấ ặ
ự ố ủ
ự ủ
ạ
ứ Đ i h i VI (1986) và h i ngh Trung ứ ậ ị
ụ ẳ ớ
ế ộ
ộ v ng đ c l p dân t c và xây d ng thành công ch ố t đ gi ế ể ữ ữ ầ ộ ậ ể ự ự ộ ề
trong c ng đ ng các dân t c Vi t Nam là s th ng nh t mà đa d ng, Nét đ c tr ng n i b t c a văn hóa Vi ạ ệ là s hòa quy n bình đ ng, s phát tri n đ c l p c a văn hóa các dân t c anh ộ ể em cùng s ng trên lãnh th Vi t Nam. M i thành ph n dân t c có ệ truy n th ng và b n s c riêng c a mình, c c ng đ ng dân t c Vi t ủ Nam có n n văn hóa chung nh t. S th ng nh t bao hàm c tính đa d ng; ạ đa d ng trong s th ng nh t. Không có s đ ng hóa ho c thôn tính, kỳ th ị ạ b n s c văn hóa c a các dân t c. ả ắ ộ d. B n là, xây d ng và phát tri n văn hóa là s phát tri n chung c a toàn ể ể ự ố vai trò quan tr ng: dân do Đ ng lãnh đ o, trong đó đ i ngũ tri th c gi ọ ữ ộ ả Phát tri n nh n th c đã nêu ra t ng 2 ươ ộ ừ ạ ộ ể ọ khóa VIII (12/1996) kh ng đ nh: Cùng v i giáo d c và đào t o, khoa h c ạ ị - xã h i, là và công ngh là qu c sách hàng đ u, là đ ng l c phát tri n kinh t ệ đi u ki n c n thi ủ ệ ầ nghĩa xã h i. ộ
ọ ố
ch y u thúc đ y tăng tr ộ ổ ủ ế t c các ủ ấ ả ố và c ng c ủ ọ ng kinh t ưở ạ ộ ế ẩ
Khoa h c và công ngh là n i dung then ch t trong m i ho t đ ng c a t ệ ngành, các c p, là nhân t ấ qu c phòng – an ninh.
ặ ậ ể ộ
ự ả ự ạ ạ
ố e. Năm là, văn hóa là m t m t tr n ; xây d ng và phát tri n văn hóa là m t ộ s nghi p cách m ng lâu dài, đòi h i ph i có ý chí cách m ng và s kiên ỏ ệ ự trì, th n tr ng. ậ ọ
ộ ồ ữ ố ẹ
ớ ữ
ỗ ị ộ
ộ ầ ở ạ
ớ ờ ậ ứ ạ ố
ể
ộ ủ
ữ ớ ế ị ớ
ắ ủ ụ ư ế
ễ ng l ế i: t đ p c a dân t c, sáng B o t n và phát huy nh ng di s n văn hóa t ả ả ủ t o nên nh ng giá tr văn hóa m i, làm cho nh ng giá tr y th m sâu vào ấ ữ ạ ị ấ cu c s ng toàn xã h i và m i con ng i, tr thành tâm lý và t p quán ộ ố ườ ti n b , văn minh là m t quá trình cách m ng đ y khó khăn, ph c t p, đòi ộ ế ấ h i nhi u th i gian. Trong công cu c đó, “xây” đi đôi v i “ch ng”, l y ộ ề ỏ gìn và phát tri n nh ng di s n văn “xây” làm chính. Cùng v i vi c gi ữ ả ữ ệ ạ i, sáng t o, hóa quý báu c a dân t c, ti p thu nh ng tinh hoa văn hóa th gi ế ớ ữ ừ vun đ p nên nh ng giá tr m i, ph i ti n hành kiên trì cu c đ u tranh bài tr ộ ấ ả ế các h t c, thói h t ợ i t x u, nâng cao tính chi n đ u, ch ng m i m u toan l ư ậ ấ ọ ố ấ d ng văn hóa đ th c hi n “di n bi n hòa bình”. ệ ể ự ụ ệ ườ ự ố
ơ ở ậ ề ấ ỹ
ớ ư ề
c t o d ng; quá trình đ i m i t ự
3. Đánh giá vi c th c hi n đ ệ • K t qu : ả ế ớ - Ttrong nh ng năm qua, c s v t ch t, k thu t c a n n văn hóa m i ậ ủ duy v văn hóa, v xây ề ườ c phát tri n rõ r t; môi tr ng ệ ố ế ng tích c c; h p tác qu c t ợ ổ ướ ướ ồ ể ể ự ế
c phát tri n m i. ể
ự ơ t th c h n ớ ể ụ ụ ế
c m r ng. ở ộ - Giáo d c và đào t o có b ướ ạ - Khoa h c và công ngh có b ệ nhi m v phát tri n kinh t ướ - xã h i. ữ c đ u đ đã b ướ ầ ượ ạ ự i và ngu n nhân l c có b d ng con ng ườ ự văn hóa có nh ng chuy n bi n theo h ữ v văn hóa đ ượ ề ụ ọ ụ ế ệ ể
c phát tri n, ph c v thi ộ - Văn hóa phát tri n, vi c xây d ng đ i s ng văn hóa và n p s ng văn minh ế ố ệ ờ ố
ể ự t c các t nh, thành trong c n c. ỉ ả ướ t ộ ở ấ ả
có ti n b ế
• Ý nghĩa: ự ữ
ng l ệ ự ự ứ đ ỏ ườ
ả i và chính ị ố ự
ắ ướ ướ ể ự ữ
ữ
ự ự ng ho t đ ng trên lĩnh v c văn hóa. ủ ự
Nh ng thành t u trong s nghi p xây d ng văn hóa ch ng t sách văn hóa c a Đ ng và Nhà n c đã và đang phát huy tính tích c c, đ nh ủ ng đúng đ n cho s phát tri n đ i s ng văn hóa. Nh ng thành t u này h ờ ố cũng là k t qu c a s tham gia tích c c c a nhân dân và nh ng n l c ỗ ự ả ủ ự ế r t l n c a các l c l ạ ộ ấ ớ ủ ự ượ • H n ch và nguyên nhân: ạ • H n chạ ộ ế ế ớ ữ ờ ổ ớ
ổ ữ ữ ộ
c nh ng bi n đ i ngày M t là, so v i yêu c u c a th i kỳ đ i m i, tr ế ướ ủ ầ càng phong phú trong đ i s ng xã h i nh ng năm g n đây, nh ng thành t u và ự ầ ở ố ư ữ ng x ng và ch a v ng c trong lĩnh v c văn hóa còn ch a t ti n b đ t đ ư ươ ộ ạ ượ ứ ự ế
ả ố ớ ư ủ ể ự ủ ờ ố
ệ ng. ệ
ng x ng v i tăng tr ộ ứ ư ồ ộ t là lĩnh v c t ể ủ ưở ng
ắ ế ế ệ ụ ự
ự ớ , thi u g n bó v i nhi m v xây d ng và ch nh đ n Đ ng. ệ ả ớ ế ậ ồ
ạ ế ự ụ ớ ể ế ủ ươ ố ỉ ư ổ ự ọ
c.
ề ờ ố ế ạ ậ
ầ ở ố ề ạ ề
c đây v n ch a đ ẫ ướ ứ ạ ộ
ệ
ch c, ch a đ đ tác đ ng có hi u qu đ i v i các lĩnh v c c a đ i s ng xã ắ h i, đ c bi t ự ư ưở ặ ộ Hai là, s phát tri n c a văn hóa ch a đ ng b và t kinh t Ba là, vi c xây d ng th ch văn hóa còn ch m, ch a đ i m i, thi u đ ng b , ộ làm h n ch tác d ng c a văn hóa đ i v i các lĩnh v c quan tr ng c a đ i s ng ủ ờ ố ố ớ đ t n ấ ướ B n là, tình tr ng nghèo nàn, thi u th n, l c h u v đ i s ng văn hóa – ố ồ tinh th n nhi u vùng nông thôn, mi n núi, vùng sâu vùng xa, vùng đ ng ư ượ c bào các dân t c thi u s và vùng căn c cách m ng tr ể ố kh c ph c có hi u qu . ả ể ụ ữ ề ế ế
ắ • Nh ng khuy t đi m, y u kém nói trên do nhi u nguyên nhân khách quan và ch quan, song c n nh n m nh các nguyên nhân ch quan là: ủ ầ ấ ạ
c quán tri ủ ệ ầ t đ y ể ư ượ
ỉ ạ ự
ớ - xã h i cùng v i ộ ệ c th c hi n nghiêm túc. ả
ế ệ - xã h i kéo dài 20 năm đã tác đ ng tiêu c c đ n vi c ự ế ộ ủ ộ
ộ ể
c c ch , chính sách và gi ả ợ ể
ơ ế ị ườ ng đ nh h ị ướ ể i pháp phù h p đ phát tri n ộ ậ ng xã h i ch nghĩa và h i nh p ủ ộ
i ho t đ ng trên lĩnh v c văn hóa có bi u hi n xa ạ ộ ữ ệ ể
ườ ủ ấ
- Các quan đi m ch đ o v phát tri n văn hóa ch a đ ề ể đ cũng ch a đ ư ượ ệ ủ - B nh ch quan, duy ý chí trong qu n lý kinh t ủ cu c kh ng ho ng kinh t ả ế i phát tri n văn hóa. tri n khai đ ng l ườ ể ố - Ch a xây d ng đ ượ ơ ế ự ư văn hóa trong c ch th tr . qu c t ố ế - M t b ph n nh ng ng ậ ộ ộ r i đ i s ng, ch y theo ch nghĩa th c d ng, th hi u th p kém. ờ ờ ố Liên h đ n quá trình xây d ng n n văn hóa Vi
t Nam trog
ự ị ế ề ạ ệ ế
ệ
ự ụ ự th i kì quá đ lên CNXH. ộ ờ (Ch a làm đ