intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: “Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Giầy Thượng Đình”

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:98

Thêm vào BST
Báo xấu
146
lượt xem 61
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'đề tài: “hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty giầy thượng đình”', tài chính - ngân hàng, kế toán - kiểm toán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: “Hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Giầy Thượng Đình”

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 1 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu Mét ®iÓm kh¸c nhau c¨n b¶n gi÷a kinh tÕ thÞ tr­êng vµ kinh tÕ tËp trung bao cÊp lµ vÊn ®Ò xem xÐt gi¸ trÞ, gi¸ trÞ sö dông vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng. NÒn kinh tÕ tËp trung khi s¶n xuÊt s¶n phÈm thiªn vÒ gi¸ trÞ sö dông ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn kÜ thuËt vµ sè l­îng ®Ò ra theo kÕ ho¹ch nh­ng khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng th× c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ vËn ®éng theo qui luËt gi¸ trÞ: s¶n phÈm muèn c¹nh tranh th× hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt cµng thÊp cµng tèt. Lý do nµy khiÕn viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n lµ ®Ò tµi cÇn quan t©m cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. Muèn gi¸ thµnh h¹ th× chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i gi¶m. Trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp, ®ßi hái ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c c¸c mÆt hiÖu n¨ng, hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. Th«ng tin do kÕ to¸n cung cÊp lµm c¬ së cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ doanh nghiÖp nªn yªu cÇu ph¶i kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c. §iÒu nµy cµng qu¸n triÖt h¬n trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. Thùc tiÔn lu«n biÕn ®æi, ®Æt ra yªu cÇu vÒ lý luËn còng nh­ chÕ ®é kÕ to¸n lu«n ph¶i söa ®æi, bæ sung cho phï hîp víi thùc tiÔn vµ th«ng lÖ kÕ to¸n quèc tÕ. Ngay trong thùc tiÔn, do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan, viÖc ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n t¹i c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®óng, ®ñ theo yªu cÇu nhÊt lµ viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. NhËn thøc ®­îc tÝnh cÊp thiÕt vµ tÇm quan träng ®ã, em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh” cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò gåm ba phÇn chÝnh: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh. Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh. §Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o – TS. NguyÔn N¨ng Phóc cïng sù gióp ®ì, chØ b¶o cña c¸c c¸n bé Phßng KÕ to¸n - Tµi chÝnh cña C«ng ty. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì quý b¸u ®ã. MÆc dï ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu song do thêi gian thùc tËp ng¾n, tr×nh ®é h¹n chÕ nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, kÝnh mong sù c¶m th«ng vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c«, b¹n bÌ vµ c¸c anh chÞ trong Phßng KÕ to¸n – Tµi chÝnh ®Ó chuyªn ®Ò hoµn thiÖn h¬n.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I : Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp 5 I. Chi phÝ s¶n xuÊt 5 1. Kh¸i niÖm 5 2 .Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 6 2.1. C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ 6 2.2.C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ 7 2.3. C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi l­îng 8 c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh 2.4. C¨n cø vµo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ 8 víi ®èi t­îng chÞu chi phÝ II. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 10 1. Kh¸i niÖm 10 2. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm 11 3. C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm 12 3.1. Theo thêi ®iÓm vµ nguån sè liÖu h×nh thµnh ®Ó tÝnh gi¸ thµnh 12 3.2. Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ 12 III. NhiÖm vô cña kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ 13 thµnh s¶n phÈm IV. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt - tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi c«ng 13 t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp V. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹nh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 14 1. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 14 1.1. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm 14 1.2. C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt 15 1.3. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt 15 1.4. C¨n cø vµo c¸c yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp 15 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 15 2.1. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng viÖc 15 2.2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt 16 2.3. Ph­¬ng ph¸p liªn hîp h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 16 2.4. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc 16 3. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 16 VI. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 17 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 17 2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 17 2.1. Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp 18
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 3 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.2. Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ 18 2.3. Ph­¬ng ph¸p hÖ sè 18 2.4. Ph­¬ng ph¸p tû lÖ 19 2.5. Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô 20 2.6. Ph­¬ng ph¸p liªn hîp 20 3. Ph­¬ng ¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp 20 3.1. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n 20 3.2. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng 20 3.3. Doanh nghiÖp ¸p dông hÖ thèng h¹ch to¸n ®Þnh møc 21 3.4. Doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, kiÓu chÕ biÕn liªn tôc 21 VII. H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn 22 1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 22 2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 24 3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 25 4. H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc 27 5. H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ 28 6. H¹ch to¸n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt 29 6.1. H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng 29 6.2. H¹ch to¸n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt 30 7. H¹ch to¸n vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt phô 31 7.1. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¶n ®¬n 32 7.2. Ph­¬ng ph¸p ph©n bæ lÉn nhau mét lÇn 33 7.3. Ph­¬ng ph¸p ®¹i sè 34 8. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt 34 8.1. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt 35 8.2. KiÓm kª vµ tÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang 35 VIII. H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú 37 1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 37 2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 38 3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 38 4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ tÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang 38 IX. Chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n 39 1. Chøng tõ 39 2. Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt 40 3. Sæ kÕ to¸n tæng hîp 40 42
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 4 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh I. Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ C«ng ty 42 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty 42 2. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ 43 3. §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty 44 4. §Æc ®iÓm c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý 47 5. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n 50 5.1. Tæ chøc vÒ mÆt nh©n sù 50 5.2. Tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch vµ h¹ch to¸n 52 II. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng 54 §×nh 1. §Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt 54 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 55 3. HÖ thèng tµi kho¶n, sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ 55 s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh 4. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh 57 57 4.1. H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp 4.2. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp 62 4.3. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 67 4.4. Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kiÓm kª vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 73 dë dang III. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh 75 1. C«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh 75 2. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh 75 77 Ch­¬ng III: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh I. NhËn xÐt chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ 77 thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng, 77 tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm 2. Nguyªn t¾c hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh 78 s¶n phÈm 3. NhËn xÐt chung vÒ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ 79 thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh II. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 81 vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty GiÇy Th­îng §×nh 90 KÕt luËn
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 5 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp c«ng nghiÖp I. Chi phÝ s¶n xuÊt 1. Kh¸i niÖm §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cÇn cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè: lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng. Sù tham gia cña c¸c yÕu tè vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (c¸c yÕu tè ®Çu vµo) h×nh thµnh c¸c kho¶n chi phÝ t­¬ng øng. Gi¸ trÞ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô gåm 3 bé phËn C, V, m. C: lµ toµn bé gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô, nh­ : khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ nguyªn vËt liÖu... Bé phËn nµy gäi lµ lao ®éng qu¸ khø (lao ®éng vËt ho¸). V: lµ chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. Bé phËn nµy gäi lµ lao ®éng sèng. m: lµ gi¸ trÞ lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. ë gãc ®é doanh nghiÖp, ®Ó s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm doanh nghiÖp ph¶i bá ra 2 bé phËn chi phÝ lµ C vµ V. Nh­ vËy, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét kú kinh doanh nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m…). VÒ b¶n chÊt chi phÝ s¶n xuÊt d­íi tõng gãc ®é nghiªn cøu nh­ sau:  §èi víi c¸c nhµ kinh tÕ häc: Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c phÝ tæn ph¶i chÞu khi s¶n xuÊt s¶n phÈm trong k×.  §èi víi c¸c nhµ qu¶n lý tµi chÝnh, thuÕ, ng©n hµng: Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c kho¶n chi liªn quan tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.  §èi víi nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp: Chi phÝ s¶n xuÊt lµ kho¶n ph¶i bá ra ®Ó mua c¸c yÕu tè cÇn thiÕt phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ mang l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cho doanh nghiÖp trong giíi h¹n ®Çu t­ kh«ng ®æi.  §èi víi c¸c nhµ kÕ to¸n: Chi phÝ s¶n xuÊt lµ kho¶n ph¶i hy sinh hay trõ ra ®Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých nhÊt ®Þnh, nã ®­îc xem xÐt nh­ mét l­îng tiÒn ph¶i tr¶ cho c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong viÖc t¹o ra s¶n phÈm.
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 6 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Theo quan ®iÓm cña kÕ to¸n Ph¸p, chi phÝ s¶n xuÊt lµ tÊt c¶ tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó mua c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, gåm: tiÒn mua vËt t­, dÞch vô phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, thï lao cho ng­êi lao ®éng vµ c¸c kho¶n chi kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt hÑp h¬n kh¸i niÖm chi phÝ. Chi phÝ tÝnh cho tÊt c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo trong kú kinh doanh gåm c¶ chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt. MÆt kh¸c, chi phÝ kh¸c víi chi tiªu: chØ ®­îc tÝnh lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n vµ lao ®éng cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú chø kh«ng ph¶i mäi kho¶n chi ra trong kú h¹ch to¸n. Ng­îc l¹i, chi tiªu lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t­, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp, bÊt kÓ nã dïng vµo môc ®Ých g×. Tæng sè chi tiªu trong kú cña doanh nghiÖp bao gåm chi tiªu cho qu¸ tr×nh cung cÊp (chi mua vËt t­, hµng ho¸ … ), chi tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh (chi cho s¶n xuÊt s¶n phÈm, c«ng t¸c qu¶n lÝ…) vµ chi tiªu cho qu¸ tr×nh tiªu thô (chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, qu¶ng c¸o …). Chi tiªu lµ c¬ së ph¸t sinh cña chi phÝ, kh«ng cã chi tiªu th× kh«ng cã chi phÝ. Tæng chi phÝ trong kú cña doanh nghiÖp bao gåm toµn bé gi¸ trÞ tµi s¶n hao phÝ hoÆc tiªu dïng hÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tÝnh vµo kú nµy. Chi phÝ vµ chi tiªu kh¸c nhau c¶ vÒ mÆt l­îng vµ thêi gian:  Chi phÝ ®­îc cÊu thµnh tõ kho¶n chi tiªu trong kú (th­êng ph¸t huy t¸c dông mét lÇn).  Chi phÝ ®­îc cÊu thµnh tõ c¸c kho¶n chi tiªu cña kú tr­íc ph©n bæ chi phÝ cña kú nµy.  Chi phÝ ®­îc cÊu thµnh tõ c¸c kho¶n chi tiªu cña kú sau nh­ng liªn quan ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh cña kú nµy (chi phÝ ph¶i tr¶). Sù kh¸c biÖt gi÷a chi tiªu vµ chi phÝ trong c¸c doanh nghiÖp lµ do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt vËn ®éng vµ ph­¬ng thøc dÞch chuyÓn gi¸ trÞ cña tõng lo¹i tµi s¶n vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ yªu cÇu kü thuËt h¹ch to¸n cña chóng. 2.Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc s¾p xÕp chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm theo nh÷ng ®Æc ®iÓm ®Æc tr­ng nhÊt ®Þnh. Ng­êi ta th­êng sö dông mét sè tiªu thøc sau: 2.1. C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ cña chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ ®­îc chia thµnh c¸c yÕu tè kh¸c nhau mµ mçi yÕu tè chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng mét néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë ®©u vµ môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ ®ã nh­ thÕ nµo. Toµn bé c¸c chi phÝ ®­îc chia thµnh c¸c yÕu tè sau:
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 7 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp  Chi phÝ nguyªn vËt liÖu gåm c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, céng cô, dông cô … mµ doanh nghiÖp ®· sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (lo¹i trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi cïng víi nhiªn liÖu, ®éng lùc).  Chi phÝ nh©n c«ng bao gåm toµn bé sè tiÒn c«ng ph¶i tr¶, tiÒn trÝch b¶o hiÓm x· héi (BHXH), b¶o hiÓm y tÕ (BHYT), kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§) mµ doanh nghiÖp ph¶i chÞu.  Chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh gåm toµn bé sè khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i trÝch cña tÊt c¶ c¸c tµi s¶n sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.  Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi gåm toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· chi tr¶ cho c¸c lo¹i dÞch vô mua ngoµi nh­ tiÒn ®iÖn, n­íc, b­u phÝ … phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.  Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh¸c dïng vµo s¶n xuÊt, ngoµi bèn yÕu tè trªn. C¸ch ph©n lo¹i nµy cho biÕt kÕt cÊu, tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ ®Ó ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Ngoµi ra, nã cßn gióp cho viÖc lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè ë B¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, cung cÊp tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, kÕ ho¹ch cung øng vËt t­, kÕ ho¹ch quü l­¬ng vµ tÝnh to¸n nhu cÇu vèn l­u ®éng cho kú sau ®ång thêi cung cÊp tµi liÖu ®Ó tÝnh to¸n thu nhËp quèc d©n. 2.2. C¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, ý nghÜa c¸c bé phËn chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸c nhau th× ®­îc xÕp riªng theo ba kho¶n môc sau: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp:  PhÇn nµy bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… tiªu hao trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:  Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp gåm chi phÝ vÒ tiÒn c«ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: BHXH, BHYT, KPC§. Chi phÝ s¶n xuÊt chung:  Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt cã chøc n¨ng phôc vô chung cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸ch ph©n lo¹i c¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông phôc vô tèt cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt: cung cÊp sè liÖu cho kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau ®ång thêi cßn gióp cho viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 8 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ mçi kho¶n môc chi phÝ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých, c«ng dông mµ kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung nh­ thÕ nµo. 2.3 . C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh Theo c¸ch nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc ph©n thµnh c¸c lo¹i: Chi phÝ kh¶ biÕn (biÕn phÝ):  BiÕn phÝ lµ nh÷ng chi phÝ mµ tæng sè hoÆc tû lÖ so víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh thay ®æi (khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh t¨ng th× tæng chi phÝ t¨ng vµ ng­îc l¹i) nh­ng nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× kh«ng ®æi. Ch¼ng h¹n, nh­: chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ bÊt biÕn (®Þnh phÝ):  §Þnh phÝ lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè so víi khèi l­îng, c«ng viÖc hoµn thµnh nh­ng nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc hoµn thµnh th× l¹i thay ®æi. Ch¼ng h¹n: chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng…Trong chi phÝ s¶n xuÊt chung phÇn lín lµ ®Þnh phÝ. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa rÊt lín trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp, gióp cho viÖc xem xÐt c¸ch øng xö tõng lo¹i chi phÝ, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn, phôc vô viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. MÆt kh¸c, gióp viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ trong c¸c b¸o c¸o bé phËn ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý. 2.4. C¨n cø vµo ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ víi ®èi t­îng chÞu chi phÝ Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia ra lµm hai lo¹i: Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã quan hÖ trùc tiÕp víi viÖc s¶n  xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n cã thÓ c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi trùc tiÕp cho ®èi t­îng chÞu chi phÝ. Chi phÝ gi¸n tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt nhiÒu  lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc. Nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan theo mét tiªu chuÈn thÝch hîp C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn, cßn mét sè c¸ch kh¸c nh­ : ph©n lo¹i theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ…
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 9 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp ë Ph¸p coi chi phÝ lµ gi¸ phÝ ph¶i tr¶ khi sö dông ®å vËt vµ dÞch vô nh»m môc ®Ých kiÕm lêi, chi phÝ lµ kho¶n chi lµm gi¶m vèn cña C«ng ty nh­ng vÉn ph¶i thùc hiÖn theo hy väng sè thu nhËp mang l¹i sÏ lµm t¨ng thªm vèn. Quan niÖm nµy chia chi phÝ theo c¸c yÕu tè: Chi phÝ vÒ nh©n viªn: gåm tiÒn l­¬ng, phô cÊp, th­ëng.  Chi phÝ vÒ thuÕ vµ c¸c kho¶n kh¸c nép ng©n s¸ch.  Chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi.  Chi phÝ vÒ qu¶ng c¸o, quµ tÆng, vËn chuyÓn, b­u ®iÖn, ng©n hµng.  Chi phÝ qu¶n lý th«ng th­êng.  Chi phÝ vÒ tµi chÝnh, vay ph¶i tr¶, chiÕt khÊu ph¶i tr¶.  Chi phÝ ®Æc biÖt.  Còng theo kh¸i niÖm trªn, nÕu hiÓu chi phÝ lµ sè tiÒn bá ra ®Ó mua c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho chÕ t¹o s¶n phÈm th× chi phÝ gåm hai bé phËn: Chi phÝ mua hµng, vËt t­, c¸c lo¹i dù tr÷ s¶n xuÊt.  C¸c phÝ tæn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.  ë Mü quan niÖm: Chi phÝ cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm tÊt c¶ c¸c chi phÝ vµ nguån ®­îc sö dông ®Ó mang l¹i doanh thu. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt dùa vµo hai c¨n cø :  C¨n cø vµo mèi quan hÖ víi khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt th× gåm cã chi phÝ bÊt biÕn vµ chi phÝ kh¶ biÕn.  Chi phÝ bÊt biÕn lµ phÇn chi phÝ hÇu nh­ gi÷ nguyªn tæng sè tiÒn víi mäi khèi l­îng s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra.  Chi phÝ kh¶ biÕn lµ phÇn chi phÝ cã xu h­íng gia t¨ng theo sù gia t¨ng cña khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ cã xu h­íng gi¶m so víi sù gi¶m sót cña sè l­îng s¶n phÈm.  C¨n cø vµo mèi quan hÖ víi b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chia thµnh chi phÝ ®Þnh møc vµ chi phÝ lÞch sö.  Chi phÝ ®Þnh møc lµ chi phÝ ph¶i g¸nh chÞu ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc .  Chi phÝ lÞch sö lµ chi phÝ thùc tÕ ph¶i g¸nh chÞu. Qua c¸ch ph©n lo¹i cña c¸c n­íc th× kÕ to¸n ph¸p khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm, mµ ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ thµnh toµn bé. KÕ to¸n Mü vµ ViÖt Nam ph©n lo¹i râ rµng h¬n, thuËn lîi cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh x¸c. II. Gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. Kh¸i niÖm Trong s¶n xuÊt, chi phÝ s¶n xuÊt chØ lµ mét mÆt thÓ hiÖn sù hao phÝ. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt l­îng kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®­îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi mÆt thø hai còng lµ mÆt c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 10 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp xuÊt kinh doanh ®ã lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc. Quan hÖ so s¸nh ®ã h×nh thµnh nªn kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét khèi l­îng s¶n phÈm, dÞch vô nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï cña s¶n xuÊt hµng ho¸. Nh÷ng chi phÝ ®­a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ thùc cña c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu dïng vµ c¸c chi tiªu kh¸c cã liªn quan ®Õn viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng sèng. Mäi c¸ch tÝnh to¸n chñ quan, kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn viÖc ph¸ vì c¸c quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. Nh­ vËy, ®i chi tiÕt h¬n ta thÊy:  VÒ kh¸ch quan: Gi¸ thµnh lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng kÕt tinh trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm.  VÒ chñ quan: Trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú, nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm phô thuéc vµo ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ c¸c biÖn ph¸p ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ søc lao ®éng. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm cô thÓ vµ chØ tÝnh to¸n víi sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh, kÕt thóc toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (thµnh phÈm) hay hoµn thµnh mét, hoÆc mét sè c«ng ®o¹n s¶n xuÊt (b¸n thµnh phÈm) mµ kh«ng tÝnh cho s¶n phÈm ®ang n»m trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt.  Liªn hÖ víi kÕ to¸n quèc tÕ cho thÊy: a. KÕ to¸n Ph¸p coi gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm:  Gi¸ mua c¸c vËt liÖu tiªu hao: c¸c chi phÝ ®Ó mua c¸c vËt liÖu chÕ t¹o s¶n phÈm.  Chi phÝ trùc tiÕp s¶n xuÊt: c¸c chi phÝ chi ra ®Ó tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.  Chi phÝ gi¸n tiÕp: cã thÓ ph©n bæ hîp lý vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¸c chi phÝ kh«ng ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm:  Chi phÝ qu¶n lý chung: chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp  Chi phÝ tµi chÝnh: chi phÝ chi ra trong c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh  Chi phÝ s­u tÇm ph¸t triÓn: chi phÝ doanh nghiÖp ®· ®Çu t­ vµo lÜnh vùc s­u tÇm, ph¸t triÓn phôc vô lîi Ých cho doanh nghiÖp b. KÕ to¸n Mü: ChØ cho phÐp tÝnh vµo gi¸ thµnh c¸c chi phÝ trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tøc lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, tiÒn
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 11 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp l­¬ng nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt, chi phÝ qu¶n lý ph©n x­ëng míi ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh. C¸c chi phÝ kh¸c ngoµi s¶n xuÊt, nh­ : chi phÝ vÒ tµi chÝnh, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp …chØ dïng ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶, kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh. 2. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm Nh­ trªn ®· nãi, chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t­, tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm còng nh­ c¸c gi¶i ph¸p mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn nh»m môc ®Ých chi phÝ bá ra Ýt nhÊt nh­ng kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc nhiÒu nhÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn lµ c¬ së tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm gièng nhau vÒ chÊt v× ®Òu lµ c¸c chi phÝ nh­ng kh¸c nhau vÒ mÆt l­îng vµ kú h¹ch to¸n, thÓ hiÖn:  Chi phÝ lu«n g¾n víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh cßn gi¸ thµnh g¾n víi khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh.  Chi phÝ liªn quan tíi tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp, nh­ng gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt s¶n phÈm.  Chi phÝ trong kú bao gåm chi phÝ ®· tr¶ cho kú tr­íc nh­ng ch­a ph©n bæ cho kú nµy vµ chi phÝ ph¶i tr¶ kú tr­íc nh­ng kú nµy míi thùc tÕ ph¸t sinh, nh­ng kh«ng gåm phÇn chi phÝ ph¶i tr¶ kú tr­íc ph©n bæ cho kú nµy vµ nh÷ng chi phÝ ph¶i tr¶ kú nµy nh­ng ch­a thùc tÕ ph¸t sinh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ liªn quan ®Õn chi phÝ ph¶i tr¶ kú nµy vµ chi phÝ ph¶i tr¶ tr­íc ®­îc ph©n bæ trong kú.  Chi phÝ kh«ng chØ liªn quan ®Õn s¶n phÈm hoµn thµnh mµ cßn liªn quan ®Õn c¶ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng. Cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng liªn quan ®Õn 2 vÊn ®Ò ®ã nh­ng liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm dë dang kú tr­íc chuyÓn sang. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú 3. C¸c lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh còng nh­ yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®­îc xem xÐt d­íi nhiÒu gãc ®é, ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. 3.1. Theo thêi ®iÓm vµ nguån sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 12 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Theo c¸ch nµy, gi¸ thµnh gåm c¸c lo¹i:  Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña s¶n phÈm lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¨n cø ®Ó so s¸nh, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp.  Gi¸ thµnh ®Þnh møc Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh to¸n trªn c¬ së ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc thùc hiÖn tr­íc khi chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®Þnh møc lµ c«ng cô qu¶n lý ®Þnh møc cña doanh nghiÖp, lµ th­íc ®o ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng trong s¶n xuÊt, gióp cho doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ, kÜ thuËt ®· thùc hiÖn, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh.  Gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh thùc tÕ lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh, tËp hîp ®­îc trong k× vµ s¶n l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt ra trong k×. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕ-tæ chøc-kÜ thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3.2. Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ Trªn gãc ®é nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm hai lo¹i: gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh toµn bé.  Gi¸ thµnh s¶n xuÊt Gi¸ thµnh s¶n xuÊt lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm g¾n víi qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n = Chi phÝ nguyªn vËt + Chi phÝ nh©n + Chi phÝ s¶n xuÊt liÖu trùc tiÕp c«ng trùc tiÕp xuÊt chung  Gi¸ thµnh toµn bé
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 13 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Gi¸ thµnh toµn bé lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. VÒ mÆt kÕ to¸n kh«ng bao giê thÓ hiÖn gi¸ thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt + Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt III. NhiÖm vô cña kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm KÕ to¸n lµm nhiÖm vô cung cÊp th«ng tin cho c¸c cÊp qu¶n trÞ doanh nghiÖp, cho nhµ n­íc (c¬ quan thuÕ), cho ng©n hµng, chñ ®Çu t­ … ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu tÝnh ®óng, ®ñ, hîp lÝ c¸c kho¶n chi phÝ ®Ó phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c. Yªu cÇu ®ã ®­îc cô thÓ ho¸ thµnh c¸c nhiÖm vô sau:  X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp.  TËp hîp vµ ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng ®èi t­îng chÞu chi phÝ s¶n xuÊt.  X¸c ®Þnh ®óng ®¾n gi¸ trÞ cña s¶n phÈm dë dang cuèi k×.  Cuèi k×, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph¸t hiÖn kÞp thêi kh¶ n¨ng tiÒm tµng ®Ó ®Ò xuÊt biÖn ph¸p thÝch hîp cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp. IV. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt - tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp ChÞu t¸c ®éng cña qui luËt gi¸ trÞ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp coi lîi nhuËn lµ môc tiªu c¬ b¶n nhÊt. §Ó lîi nhuËn ®¹t tèi ®a th× hoÆc ph¶i t¨ng doanh thu, hoÆc gi¶m chi phÝ, hoÆc c¶ hai. Trong tæng chi phÝ th× chi phÝ s¶n xuÊt lµ phÇn c¬ b¶n ë nh÷ng doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. TiÕt kiÖm chi phÝ ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕt hîp víi viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m·, bao b× … sÏ t¹o vÞ thÕ tèt trong c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. §Ó lµm ®­îc nh­ vËy, doanh nghiÖp ph¶i sö dông hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p: ®æi míi qui tr×nh c«ng nghÖ, t×m nguån nguyªn liÖu tèt, rÎ, ®µo t¹o c«ng nh©n tay nghÒ cao … C¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn theo dâi th­êng xuyªn, kÞp thêi mäi sù biÕn ®éng cña chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm; ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p ®Ó tiªu thô s¶n phÈm nhanh, lµm t¨ng tèc ®é chu chuyÓn vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. C¸c b¸o c¸o s¶n xuÊt cÇn ®­îc lËp ®Çy ®ñ, tu©n theo c¸c thñ tôc ®· qui ®Þnh.
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 14 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp HiÖn nay, nhiÒu doanh nghiÖp nhµ n­íc trong t×nh tr¹ng l·i gi¶, lç thËt do kh«ng h¹ch to¸n ®óng, ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt. Ch¼ng h¹n, chi phÝ vÒ quyÒn sö dông ®Êt hÇu nh­ kh«ng tÝnh ®ñ ë tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc: kh«ng tÝnh hoÆc tÝnh víi møc rÊt thÊp. V. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 1. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt X¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn, quan träng cña viÖc tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm hai giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc ph©n chia nµy do sù kh¸c nhau vÒ ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh vÒ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh hoÆc ®èi t­îng g¸nh chÞu chi phÝ mµ c¸c chi phÝ ®­îc tËp hîp theo ®ã. Chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t sinh ë nhiÒu ®Þa ®iÓm (ph©n x­ëng, tæ, ®éi) kh¸c nhau vµ cã thÓ liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lo¹i dÞch vô kh¸c nhau. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi t×nh h×nh ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm qui tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lÝ chi phÝ cña doanh nghiÖp míi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. 1.1. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm §Æc ®iÓm qui tr×nh c«ng nghÖ ®­îc xem xÐt ë hai møc ®é: gi¶n ®¬n hay phøc t¹p. Víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ s¶n phÈm hoÆc toµn bé qui tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Víi c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ lµ bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm, c¸c giai ®o¹n chÕ biÕn, qui tr×nh c«ng nghÖ, ®¬n vÞ s¶n xuÊt … 1.2. C¨n cø vµo lo¹i h×nh s¶n xuÊt Víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®¬n chiÕc, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng bé phËn, tõng s¶n phÈm. Víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t cì nhá, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt. Víi lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t cã khèi l­îng lín, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo toµn bé khèi l­îng s¶n phÈm.
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 15 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.3. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt Tuú theo c¸ch thøc tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp, cã ph©n x­ëng th× cã thÓ coi ph©n x­ëng lµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. SÏ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®Ó ®èi chiÕu vµ kiÓm tra, ph©n tÝch quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c ®Õn tõng ph©n x­ëng trong qu¶n lÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 1.4. C¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp Doanh nghiÖp cã h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé mét c¸ch réng r·i ®ßi hái ph¶i kiÓm tra, ph©n tÝch vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tõng ph©n x­ëng, tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt th× ®èi t­îng h¹ch to¸n cã thÓ lµ ph©n x­ëng, c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. Ngoµi bèn c¨n cø trªn, thùc tÕ cßn mét sè c¨n cø kh¸c nh­ c¨n cø vµo tÝnh chÊt s¶n phÈm … tuú theo ®iÒu kiÖn mµ doanh nghiÖp ¸p dông cho thÝch hîp. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ hÖ thèng c¸c c¸ch thøc, biÖn ph¸p sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ. 2.1. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng viÖc Theo ph­¬ng ph¸p nµy, ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc x¸c ®Þnh theo lo¹i s¶n phÈm, tõng lo¹i c«ng viÖc, tõng ®¬n ®Æt hµng. Trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n më sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng. Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh kh«ng kÓ ë ®©u, bé phËn nµo ®Òu ®­îc ph©n lo¹i theo s¶n phÈm, c«ng viÖc, ®¬n ®Æt hµng. Tr­êng hîp chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt th× kÕ to¸n dùa vµo mét tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp cho tõng ®èi t­îng vµ ghi vµo sæ t­¬ng øng. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông khi doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn sau:  S¶n phÈm cã tÝnh ®¬n chiÕc, gi¸ trÞ lín, kÕt cÊu phøc t¹p.  S¶n phÈm s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng.  Chu k× s¶n xuÊt s¶n phÈm kÐo dµi. Tµi kho¶n sö dông ®­îc chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ ®ã gióp kiÓm tra, ®¸nh gi¸ th­êng xuyªn t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. Tuy nhiªn, h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ khi doanh nghiÖp cã nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th× c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu trë nªn phøc t¹p. 2.2.Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 16 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo tõng c«ng ®o¹n hoÆc tõng bé phËn, tõng ph©n x­ëng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp. C¸c tµi kho¶n ®­îc chi tiÕt theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông khi doanh nghiÖp cã c¸c ®iÒu kiÖn sau:  S¶n phÈm cã tÝnh ®ång nhÊt, s¶n xuÊt ®¹i trµ.  S¶n phÈm cã gi¸ trÞ nhá.  S¶n phÈm ®­îc ®Æt mua sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt . 2.3.Ph­¬ng ph¸p liªn hîp h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Víi doanh nghiÖp cã qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p mµ võa cã ®iÒu kiÖn vËn dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo s¶n phÈm, võa cã ®iÒu kiÖn vËn dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th× cã thÓ sö dông c¶ hai ph­¬ng ph¸p nµy. Ch¼ng h¹n, doanh nghiÖp võa s¶n xuÊt ®¹i trµ, võa s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi s¶n phÈm s¶n xuÊt ®¹i trµ vµ tËp hîp theo c«ng viÖc víi c¸c ®¬n ®Æt hµng. Trong thùc tÕ, nh÷ng doanh nghiÖp cã qui tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× hai ph­¬ng ph¸p trªn trïng nhau. 2.4. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc §èi víi doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng ®Þnh møc tiªu hao cña tõng yÕu tè chi phÝ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm th× cã thÓ tËp hîp chi phÝ theo tõng yÕu tè ®· ®­îc ®Þnh møc. Thùc chÊt cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ viÖc x¸c ®Þnh møc hao phÝ thùc tÕ cña tõng yÕu tè chi phÝ trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm nªn tËp hîp chi phÝ theo ®Þnh møc lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo c«ng viÖc. 3.Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm §Ó tÝnh chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®­îc tËp hîp theo mét tr×nh tù hîp lÝ, khoa häc. Tr×nh tù nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt tõng doanh nghiÖp, tr×nh ®é qu¶n lÝ vµ h¹ch to¸n … nh­ng tr×nh tù chung qua c¸c b­íc: B­íc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n, trùc tiÕp liªn quan ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. B­íc 2: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô cña ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho c¸c ®èi t­îng trong doanh nghiÖp. B­íc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. B­íc 4: KiÓm kª x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. B­íc 5: TÝnh ra tæng gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 17 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp VI. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm 1. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm, ®Þnh vô ®ßi hái kÕ to¸n ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §ång thêi, ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n vÞ tÝnh cña s¶n phÈm, dÞch vô ®· ®­îc x· héi thõa nhËn, phï hîp víi ®¬n vÞ tÝnh s¶n l­îng ghi trong kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p, kiÓu liªn tôc th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm ë giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng hoÆc b¸n thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu song song (l¾p r¸p) th× s¶n phÈm ®­îc l¾p r¸p hoµn chØnh, tõng bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc s¶n xuÊt lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Kú tÝnh gi¸ thµnh lµ thêi kú mµ bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh cÇn thiÕt tiÕn hµnh c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh cho tõng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp sÏ gióp cho tæ chøc c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm khoa häc, hîp lý, ®¶m b¶o cung cÊp sè liÖu th«ng tin vÒ gi¸ thµnh thùc tÕ ®­îc kÞp thêi, ®Çy ®ñ, ph¸t huy ®­îc vai trß kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý néi bé cña doanh nghiÖp. Kú tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ th¸ng, chu kú s¶n xuÊt hay n¨m tuú thuéc ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ chu kú s¶n xuÊt ®Ó x¸c ®Þnh cho thÝch hîp. 2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hÖ thèng c¸c c¸ch thøc, biÖn ph¸p sö dông ®Ó tÝnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm. Nã mang thuÇn tóy tÝnh kü thuËt sö dông sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®­îc tËp hîp trong kú ®Ó tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Sau ®©y lµ mét sè ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh: 2.1. Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp ë nh÷ng doanh nghiÖp mµ mét sè ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh thÝch øng víi mét ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®ã lµ c¸c doanh
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 18 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nghiÖp ®iÖn, n­íc... cã quy tr×nh c«ng nghÖ khÐp kÝn, chØ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm hoÆc doanh nghiÖp in, may mÆc... s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nh­ng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp theo ph­¬ng ph¸p nµy lµ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. Tæng gi¸ Gi¸ trÞ s¶n Chi phÝ s¶n C¸c ph¸t sinh Gi¸ trÞ s¶n thµnh s¶n = phÈm dë dang + xuÊt thùc tÕ - g i¶m chi phÝ - phÈm dë dang phÈm ®Çu kú ph¸t sinh s¶n xuÊt cuèi kú trong kú §ång thêi, dùa vµo s¶n l­îng thùc tÕ do bé phËn thèng kª cung cÊp, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh Gi¸ thµnh ®¬n = vÞ s¶n phÈm Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh 2.2 Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông khi mét ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh øng víi nhiÒu ®èi tuîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: mét lo¹i s¶n phÈm ph¶i tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn, mçi giai ®o¹n lµ mét ph©n x­ëng, tæ ®éi. Ch¼ng h¹n, nh­: doanh nghiÖp s¶n xuÊt giÇy, dÖt, giÊy... Tæng gi¸ thµnh Chi phÝ ph©n x­ëng 1 Chi phÝ ph©n x­ëng n s¶n phÈm = ph©n bæ cho s¶n phÈm + ... + ph©n bæ cho s¶n phÈm hoµn thµnh hoµn thµnh 2.3. Ph­¬ng ph¸p hÖ sè Ph­¬ng ph¸p hÖ sè ®­îc ¸p dông khi mét ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt øng víi nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ doanh nghiÖp ®· x¸c ®Þnh ®­îc hÖ sè cña tõng lo¹i s¶n phÈm dùa trªn mét tiªu thøc thÝch hîp: träng l­îng, kÝch th­íc s¶n phÈm ...§ã lµ c¸c doanh nghiÖp ngµnh ho¸ chÊt, ho¸ dÇu... §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm vµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ. Tæng gi¸ Gi¸ trÞ s¶n Chi phÝ s¶n C¸c ph¸t sinh Gi¸ trÞ s¶n - thµnh c¸c lo¹i = phÈm dë dang + xuÊt thùc tÕ gi¶m chi phÝ - phÈm dë dang s¶n phÈm ®Çu k× ph¸t sinh s¶n xuÊt cuèi k× hoµn thµnh trong k× ViÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng ®èi t­îng ph¶i c¨n cø vµo hÖ sè chi phÝ cña tõng lo¹i s¶n phÈm. Dùa vµo hÖ sè chi phÝ, kÕ to¸n quy ®èi tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 19 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp phÈm kh¸c nhau vÒ mét lo¹i s¶n phÈm chuÈn, sau ®ã tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm chuÈn vµ x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm. S¶n l­îng qui ®æi S¶n l­îng thùc HÖ sè chi phÝ   =  cña tõng lo¹i s¶n tÕ tõng lo¹i s¶n tõng lo¹i s¶n phÈm phÈm phÈm Tæng gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña = s¶n phÈm tiªu chuÈn Sè l­îng s¶n phÈm tiªu chuÈn Gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña HÖ sè chi phÝ tõng =  tõng lo¹i s¶n phÈm s¶n phÈm tiªu chuÈn lo¹i s¶n phÈm 2.4.Ph­¬ng ph¸p tû lÖ §iÒu kiÖn vËn dông ph­¬ng ph¸p tû lÖ : lµ doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc chØ tiªu gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho tõng ®èi t­îng. C¨n cø vµo tæng gi¸ thµnh thùc tÕ vµ tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c¸c lo¹i s¶n phÈm tÝnh theo s¶n l­îng thùc tÕ, kÕ to¸n tÝnh tû lÖ ®iÒu chØnh gi¸ thµnh. Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ c¸c lo¹i s¶n phÈm  100 Tû lÖ ®iÒu chØnh  gi¸ thµnh s¶n phÈm (%) Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch c¸c lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh kÕ S¶n l­îng thùc Tû lÖ ®iÒu chØnh Gi¸ thµnh s¶n =   ho¹ch ®¬n vÞ cña xuÊt thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm i tÕ s¶n phÈm i gi¸ s¶n phÈm lo¹i s¶n phÈm i 2.5.Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt mµ ngoµi viÖc t¹o ra s¶n phÈm chÝnh cßn cã s¶n phÈm phô. §ã lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®­êng, xay x¸t g¹o, r­îu, bia...
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 20 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ, nh­ng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm chÝnh. Do vËy, ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô khi tÝnh gi¸ thµnh. Tæng gi¸ Tæng chi phÝ Gi¸ trÞ s¶n Gi¸ trÞ s¶n Gi¸ trÞ thµnh s¶n = s¶n xuÊt thùc + phÈm dë dang - phÈm dë dang - S¶n phÈm phÈm chÝnh tÕ ph¸t sinh ®Çu kú cuèi kú phô Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô tÝnh theo gi¸ b¸n cña nã trªn thÞ tr­êng hoÆc theo gi¸ kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. 2.6. Ph­¬ng ph¸p liªn hîp Ph­¬ng ph¸p liªn hîp ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt mµ tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau: kÕt hîp tæng céng chi phÝ víi tû lÖ, hÖ sè víi lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô... §iÓn h×nh lµ c¸c doanh nghiÖp dÖt kim, may mÆc ... 3. Ph­¬ng ¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp 3.1. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n §ã lµ c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ khÐp kÝn, s¶n xuÊt th­êng xuyªn, liªn tôc mét sè Ýt mÆt hµng cã khèi l­îng lín, cã tÝnh ®¬n nhÊt, chu kú s¶n xuÊt ng¾n, kh«ng cã hoÆc s¶n phÈm dë dang ®Òu ®Æn gi÷a c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp ®iÖn n­íc ... §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô. Bëi vËy, nÕu trong doanh nghiÖp cã mét ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th× sö dông ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp; nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th× sö dông ph­¬ng ph¸p hÖ sè hoÆc tû lÖ; cã s¶n phÈm phô th× sö dông ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ ; cã s¶n phÈm phô l¹i cã nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th× sö dông ph­¬ng ph¸p liªn hîp. Kú tÝnh gi¸ thµnh trong lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy theo kú b¸o c¸o. 3.2. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng ë ®©y, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh tuú theo tÝnh chÊt vµ sè lo¹i s¶n phÈm. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh thùc hiÖn sau khi hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng nªn kú tÝnh gi¸ thµnh kh«ng khíp víi kú b¸o c¸o. Cuèi kú b¸o c¸o, ®¬n ®Æt hµng ch­a hoµn thµnh th× toµn bé chi phÝ ®· tËp hîp theo ®ã lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2