Đề tài khoa học: Tự do hóa tài chính và lợi nhuận ngân hàng-phân tích dữ liệu bảng đối với ngân hàng Việt Nam

1<br /> <br /> Mã số: …………….<br /> <br /> TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH VÀ LỢI NHUẬN NGÂN HÀNG: PHÂN TÍCH DỮ LIỆU BẢNG ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG VIỆT NAM<br /> <br /> 2<br /> <br /> Tóm tắt Bài nghiên cứu tập trung xem xét mối tương quan giữa sự tự do hóa tài chính đến lợi nhuận ngân hàng ở Việt Nam. Đối với trường hợp Việt Nam, biến chỉ số tự do hóa tài chính là biến giả được xác định thông qua các sự kiện, cải cách về hội nhập và dỡ bỏ dần kiểm soát đối với hệ thống ngân hàng trong giai đoạn từ 2006 đến 2012. Bằng cách thu thập dữ liệu bảng từ báo cáo tài chính của 25 ngân hàng ở Việt Nam, tiến hành ước lượng mô hình hồi quy tuyến tính pooled, mô hình hồi quy tác động ngẫu nhiên (REM) và mô hình hồi quy tác động cố định (FEM); sau đó tiến hành kiểm định Hausman để chọn mô hình phù hợp. Kết quả kiểm định cho thấy mô hình REM phù hợp để ước lượng tác động của tự do hóa tài chính lên lợi nhuận ngân hàng Việt Nam. Bài nghiên cứu đã cho thấy tự do hóa tài chính làm giảm lợi nhuận ngân hàng. Đồng thời nghiên cứu tác động của tự do hóa tài chính đến các nhóm ngân hàng có thị phần lớn và nhỏ khác nhau như thế nào. Kết quả hồi quy cho thấy nhóm ngân hàng có thị phần lớn chịu tác động của tự do hóa tài chính mạnh hơn nhóm ngân hàng có thị phần nhỏ. Ngoài ra, bài nghiên cứu còn cho thấy mối tương quan dương và có ý nghĩa thống kê giữa rủi ro và lợi nhuận ngân hàng, mối tương quan dương và có ý nghĩa thống kê giữa tốc độ tăng trưởng GDP/người và lợi nhuận ngân hàng, cuối cùng là tương quan âm và có ý nghĩa thống kê giữa tỷ lệ lạm phát và lợi nhuận ngân hàng. Qua đó giúp chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn về tác động của tự do hóa tài chính đến hoạt động ngân hàng, giúp cho các nhà hoạch định chính sách và các nhà quản trị ngân hàng có thể đưa ra các chính sách điều hành và quản lý thích hợp để cải thiện hoạt động ngân hàng, thích nghi trong môi trường cạnh tranh gay gắt do tự do hóa tài chính. Bài nghiên cứu vẫn còn gặp phải một số khó khăn và thiếu sót việc tìm kiếm số liệu phù hợp ở Việt Nam, với số lượng mẫu không quá lớn và còn hạn chế trong phạm vi nghiên cứu nên bài nghiên cứu mới chỉ đưa ra nhận định về tác động của tự do hóa tài chính lên lợi nhuận ngân hàng. Hướng phát triển của đề tài này đó là tiếp tục mở rộng hướng nghiên cứu ra các khía cạnh khác của hoạt động ngân hàng chịu tác động bởi tự do hóa tài chính như thế nào, từ đó tiến đến việc xây dựng quy trình tự do hóa tài chính bền vững đối với nền kinh tế nói chung và lĩnh vực ngân hàng nói riêng.<br /> <br /> 3<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> 1. 1.1. 1.2. 1.3. 2. 2.1. 2.2. Giới thiệu ............................................................................................................................................. 5 Lý do chọn đề tài ............................................................................................................................. 5 Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................................................... 5 Kết cấu ............................................................................................................................................. 6 Tổng quan các nghiên cứu trước đây ................................................................................................ 7 Sơ lược về tự do hóa tài chính ........................................................................................................ 7 Tác động của tự do hóa tài chính................................................................................................... 7 2.2.1. 2.2.2. 2.3. Tác động tích cực của tự do hóa tài chính ............................................................................ 7 Tác động tiêu cực của tự do hóa tài chính ............................................................................ 8<br /> <br /> Các nghiên cứu thực nghiệm........................................................................................................ 14 2.3.1. 2.3.2. Trường phái áp chế tài chính .............................................................................................. 16 Trường phái thuyết cấu trúc ............................................................................................... 17<br /> <br /> 2.4.<br /> <br /> Tự do hóa tài chính và Lợi nhuận ngân hàng ............................................................................ 17 2.4.1. 2.4.2. Khung lý thuyết ................................................................................................................... 18 Nghiên cứu thực nghiệm trước đây ..................................................................................... 19<br /> <br /> 2.5. Thực trạng quá trình tự do hóa tài chính và ảnh hưởng của nó đến lợi nhuận của các ngân hàng ở Việt Nam........................................................................................................................................ 20 2.5.1. 2.5.2. 3. 3.1. Thực trạng quá trình tự do hóa tài chính ở Việt Nam......................................................... 20 Lợi nhuận và tình hình phát triển của các ngân hàng Việt Nam ........................................ 22<br /> <br /> Dữ liệu và phương pháp nghiên cứu ............................................................................................... 30 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................................. 30 3.1.1. Tác động của Tự do hóa tài chính đến lợi nhuận ngân hàng ............................................. 30<br /> <br /> 4. 4.1. 4.2. 4.3.<br /> <br /> Kết quả thực nghiệm......................................................................................................................... 36 Kết quả ước lượng và các kiểm định ........................................................................................... 36 Phân tích kết quả .......................................................................................................................... 38 Tự do hóa tài chính tác động đến lợi nhuân ngân hàng có thị phần khác nhau ..................... 40<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5.<br /> <br /> Kết luận .............................................................................................................................................. 42<br /> <br /> Phụ lục ....................................................................................................................................................... 43 Tài liệu Tham khảo ................................................................................................................................... 46<br /> <br /> 5<br /> <br /> TỰ DO HÓA TÀI CHÍNH VÀ LỢI NHUẬN NGÂN HÀNG: PHÂN TÍCH DỮ LIỆU BẢNG ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG VIỆT NAM 1. Giới thiệu 1.1. Lý do chọn đề tài<br /> <br /> Trong quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, tự do hóa tài chính là xu thế tất yếu và được coi là đã mang lại nhiều lợi ích cho mỗi quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực thì tự do hóa tài chính cũng tồn tại những tác động tiêu cực, gây ra những hậu quả lớn đến nền kinh tế của các quốc gia. Chúng ta có thể thấy tự do hóa tài chính liên quan đến rất nhiều lĩnh vực hoạt động trong nền kinh tế như đầu tư, kĩ thuật công nghệ, bất động sản, ngân hàng, sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu,… Tuy nhiên với phạm vi khá rộng như vậy và tầm hiểu biết nghiên cứu hạn hẹp, chúng tôi muốn tập trung với một mảng khá quan trọng chịu ảnh hưởng của tự do hóa tài chính - đó là lĩnh vực ngân hàng. Hệ thống ngân hàng là một phần rất quan trọng của nền kinh tế, chịu tác động trực tiếp của tự do hóa tài chính; những biến động trong hoạt động ngân hàng cũng cho thấy sức khỏe nền kinh tế đang trong tình trạng như thế nào. Vậy khi Việt Nam đang trong quá trình hội nhập tài chính quốc tế, thì tự do hóa tài chính sẽ tác động đến hoạt động ngân hàng tốt hơn hay xấu hơn; trong tình huống đó thì Việt Nam nên có biện pháp gì để thích nghi với xu thế hội nhập. Vì lí do đó, chúng tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu “Tự do hóa tài chính và lợi nhuận ngân hàng – Phân tích dữ liệu bảng đối với ngân hàng Việt Nam”. 1.2. Mục tiêu nghiên cứu<br /> <br /> Dựa trên hệ thống lý thuyết về tự do hóa tài chính, đặc biệt là lý thuyết của trường phái tân cổ điển và những nghiên cứu thực tế về tác động của tự do hóa tài chính đối với lợi nhuận ngân hàng; bài nghiên cứu đã cố gắng tìm hiểu bản chất và vai trò của tự do hóa tài chính để thấy được tác động của tự do hóa tài chính đến lợi nhuận ngân hàng Việt Nam, đồng thời đánh giá thực trạng đổi mới và nêu lên một số nhận xét gợi mở cho các ngân hàng Việt Nam. Bài nghiên cứu xoay quanh các mục tiêu nghiên cứu sau:<br /> <br />