intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

ĐỀ TÀI " QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNN & PTNT NAM HÀ NỘI "

Chia sẻ: Le Dinh Thao | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:81

Thêm vào BST
Báo xấu
265
lượt xem 115
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tín dụng là một nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng thương mại, trong đó NHTM ( bên cho vay ) thoả thuận chuyển giao tài sản ( tiền hoặc hiện vật ) cho khách hàng ( bên đi vay ) sử dụng trong một thời gian nhất định, khi đến hạn thanh toán, bên đi vay có trách nhiệm vô điều kiện trong hoàn trả gốc ban đầu và trả thêm phần lãi cho bên cho vay. Hoạt động tín dụng là hoạt động tạo phần lớn lợi nhuận cho ngân hàng....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI " QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNN & PTNT NAM HÀ NỘI "

  1. Chuyên đề tốt nghiệp Luận văn ĐỀ TÀI " QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NHNN & PTNT NAM HÀ NỘI " 1 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  2. Chuyên đề tốt nghiệp Mục lục CHƯƠNG 1 ..................................................................................................................... 5 1.1 Tín dụng ngân hàng và vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế quốc dân .......................................................................................................................................... 5 1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng ............................................................................... 5 1.1.2. Phân loại tín dụng .................................................................................................. 6 1.1.2.1 Phân loại theo thời gian................................ ................................ .......................... 6 1.1.2.2. Phân loại theo hình thức........................................................................................ 6 1.1.2.3. Phân loại theo tài sản đảm bảo .............................................................................. 7 1.1.2.4. Phân loại tín dụng theo rủi ro ................................................................................ 7 1.1.2.5. Phân loại khác....................................................................................................... 7 1.1.3. Nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng thương mại ..................................................... 7 1.1.3.1 Nghiệp vụ huy động vốn ........................................................................................ 7 1.1.3.2. Nghiệp vụ tín dụng ................................ ................................ ............................... 8 1.1.3.3. Nghiệp vụ thanh toán ............................................................................................ 9 1.1.3.4. Nghiệp vụ khác ..................................................................................................... 9 1.1.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế ................................ ................. 9 1.2. Rủi ro tín dụng và các nhân tố dẫn tới rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM. ......................................................................................................... 12 1.2.1. Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM..................................... 12 1.2.2. Các nhân tố dẫn đến rủi ro tín dụng ..................................................................... 18 1.3. Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động của ngân hàng thương mại .................... 22 1.3.1. Khái niệm về quản trị rủi ro tín dụng ..................................................................... 22 1.3.2. Sự cần thiết của quản trị rủi ro tín dụng .............................................................. 23 1.3.3. Các nguyên tắc chung của uỷ ban Giám sát ngân hàng Basel về quản trị rủi ro tín d ụng................................................................................................................................ 27 1.3.4. Công cụ quản trị rủi ro tín dụng của NHTM. ...................................................... 28 Quy trình tín dụng tổng quát ............................................................................................ 29 Z = 1,2 X1 + 1,4 X2 + 3,3 X3 + 0,6 X4 + 1,0 X5................................ ............................. 33 1.3.5. Nội dung của quản trị rủi ro tín dụng của NHTM. .............................................. 36 1.3.5.1. Giám sát rủi ro tín dụng ...................................................................................... 36 1.3.5.2. Đo lường rủi ro tín dụng ..................................................................................... 37 1.3.5.3. Ngăn ngừa rủi ro tín dụng ................................................................................... 39 2 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  3. Chuyên đề tốt nghiệp 1.3.5.4. Thực hiện các biện pháp hạn chế tổn thất nếu rủi ro tín dụng xảy ra .................... 41 CHƯƠNG 2 ................................................................................................................... 43 2.1. Giới thiệu chung về NHNN & PTNT Nam Hà Nội................................................ 43 2.1.1. Qúa trình hình thành và phát triển của chi nhánh .............................................. 43 2.1.1.1. Qúa trình hình thành và phát triển của NHNN & PTNT Nam Hà Nội.................. 43 2.1.1.2. Mô hình tổ chức ................................................................ ................................ .. 44 Sơ đồ bộ máy quản lý: ..................................................................................................... 44 2.1.1.3. Các chức năng chủ yếu ....................................................................................... 45 2.1.2. Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNN & PTNT Nam Hà Nội trong những năm gần đây ................................................................................................................... 46 2.1.2.1. Ho ạt động huy động vốn ..................................................................................... 46 Bảng 2: Đơn vị: Tỷ VNĐ ............................................................................................ 47 2.1.2.2. Ho ạt động tín dụng ................................ ................................ ............................. 49 2.1.2.3. Cung cấp các dịch vụ khác .................................................................................. 51 2.2. Thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại NHNN & PTNT Nam Hà Nội .. 53 Bảng Tình hình dư nợ quá hạn tại NHNN & PTNT Nam Hà Nội.................................... 53 2.2.2. Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng ................................................................. 55 2.2.2.1. Qu ản trị nghiệp vụ tín dụng................................................................................. 55 2.2.2.2. Quy trình thẩm định khách hàng ......................................................................... 57 Nhóm ch ỉ tiêu hoạt động .......................................................................................... 59 Nhóm ch ỉ tiêu đòn cân nợ......................................................................................... 59 Nhóm ch ỉ tiêu khả năng sinh lời ................................ ................................ ............... 59 ` Đối với phương án vay vốn dài hạn ................................ ................................ ............... 60 2.2.2.3. Quy trình chấm điểm tín dụng ............................................................................. 61 2.2.2.4. Kiểm tra sau vay và xử lý nợ vay ........................................................................ 63 2.2.3. Đánh giá và nhận xét............................................................................................ 64 CHƯƠNG 3: .................................................................................................................. 64 3.2. Giải pháp xây dựng và hoàn thiện công tác quản trị rủi ro tín dụng tại NHNN & PTNT Nam Hà Nội ........................................................................................................ 67 3.2.1. Giải pháp xử lý nợ tồn đọng, nợ khó đòi và nợ quá hạn ................................ ...... 67 3.2.2. Hoàn thiện và nâng cấp hệ thống thông tin đánh giá khách hàng....................... 69 3.2.3. Đẩy mạnh hoạt động Marketing ngân hàng ......................................................... 71 3.2.4. Đa dạng hoá danh mục đầu tư - Hoàn thiện quy trình tín dụng ........................ 72 3.2.4.1. Đa d ạng hoá danh mục đầu tư ............................................................................. 72 3.2.4.2. Hoàn thiện quy trình tín dụng .............................................................................. 73 3 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  4. Chuyên đề tốt nghiệp 3.2.5. Phát triển hệ thống công nghệ thông tin .............................................................. 74 3.2.6. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khách hàng ......................................... 75 3.2.7. Hoàn thiện hệ thống chấm điểm tín dụng ............................................................ 78 3.2.8. Sử dụng các công cụ tín dụng phái sinh............................................................... 79 3.2.8.1 . Chứng khoán hoá các khoản cho vay ................................ ................................ .. 79 3.2.8.2. Bán các kho ản cho vay................................ ................................ ........................ 80 3.2.8.3. Các công cụ tín dụng phái sinh khác ................................................................... 80 3.2.9. Công tác đào tạo cán bộ ................................ ................................ ........................ 81 3.2.10. Hạn chế tổn thất khi rủi ro tín dụng xảy ra ................................ ........................ 82 3.3. Đề xuất - kiến nghị ................................................................ ................................ .. 84 4 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  5. Chuyên đề tốt nghiệp CHƯƠNG 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NHTM 1.1 Tín dụng ngân hàng và vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế quốc dân 1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng Tín dụng là một nghiệp vụ cơ bản của ngân hàng thương mại, trong đó NHTM ( bên cho vay ) thoả thuận chuyển giao tài sản ( tiền hoặc hiện vật ) cho khách hàng ( bên đi vay ) sử dụng trong một thời gian nhất định, khi đến hạn thanh toán, bên đi vay có trách nhiệm vô điều kiện trong hoàn trả gốc ban đầu và trả thêm phần lãi cho bên cho vay. Ho ạt động tín dụng là hoạt động tạo phần lớn lợi nhuận cho ngân hàng. Các khoản thu của hoạt động tín dụng chiếm tỷ trọng lớn hoặc lớn nhất trong các hoạt động của ngân hàng. Hình thức tín dụng truyền thống của ngân hàng thương mại là cho vay ngắn hạn có đảm bảo bằng tài sản, giúp khách hàng mua hàng hoá, nguyên nhiên vật liệu, sau đó mở rộng thành nhiều hình thức khác nhau như cho vay thế chấp bằng bất động sản, bằng các chứng khoán, bằng giấy tờ lưu kho hoặc không cần thế chấp. Tuy vậy, hoạt động tín dụng phải đảm bảo một số điều kiện của môth hợp đồng tín dụng là: Thứ nhất, thời hạn, lãi suất và hạn mức ho àn trả của hợp đồng. Sau khoảng thời gian ghi trong hợp đồng người vay cần phải hoàn trả vốn và lãi cho ngân hàng. Thứ hai, vốn vay phải đảm bảo đ ược sử dụng đúng mục đích. Khoản vay phải dựa trên phương án sản xuất kinh doanh nhằm phòng tránh rủi ro đạo đức trong quá trình giải ngân. 5 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  6. Chuyên đề tốt nghiệp Thứ ba, vốn vay phải được đảm bảo bằng tài sản tương đương. Tài sản đảm bảo có thể là: vốn vay ngân hàng, tài sản cầm cố hoặc thế chấp, bảo lãnh… 1.1.2. Phân loại tín dụng Có nhiều cách phân loại tín dụng khác nhau tuỳ theo yêu cầu của khách hàng và mục tiêu quản lý của ngân hàng. 1.1.2.1 Phân loại theo thời gian Phân chia theo thời gian có ý nghĩa quan trọng đối với ngân hàng vì thời gian liên quan mật thiết đến tính an toàn và sinh lời của tín dụng cũng như khả năng hoàn trả của khách hàng. Theo thời gian, tín dụng được phân thành: _ Tín d ụng ngắn hạn : từ 12 tháng trở xuống; _ Tín d ụng trung hạn: từ 1 năm đến 5 năm; _ Tín d ụng dài hạn : trên 5 năm. 1.1.2.2. Phân loại theo hình thức G ồm chiết khấu, cho vay, b ảo lãnh, và cho thuê. _ Chiết khấu thương phiếu là việc ngân hàng ứng trước tiền cho khách hàng tương ứng với giá trị của thương phiếu trừ đi phần thu nhập của ngân hàng để sở hữu một thương phiếu chưa đến hạn. Ngân hàng ứng trước tiền cho người bán nhưng thực chất là thay thế người mua trả tiền trước cho người bán. _ Bảo lãnh là việc ngân hàng đưa tiền cho khách hàng với cam kết thực hiện các nghĩa vụ tài chính hộ khách hàng của mình. Mặc dù ngân hàng không trực tiếp xuất tiền ra nhưng ngân hàng đã cho khách hàng sử dụng uy tín của mình để thu lợi. _ Cho vay là việc ngân hàng đưa tiền cho khách hàng với cam kết khách hàng phải hoàn trả cả gốc và lãi trong khoản thời gian xác định. 6 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  7. Chuyên đề tốt nghiệp _ Cho thuê là việc ngân hàng bỏ tiền mua tài sản để cho khách hàng thuê theo những thoả thuận nhất định. Sau thời gian xác định khách hàng phải hoàn trả cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng. 1.1.2.3. Phân loại theo tài sản đảm bảo Loại này được phân chia thành tín dụng có đảm bảo bằng uy tín của chính khách hàng, có đảm bảo bằng thế chấp, cầm cố tài sản. Cam kết đảm bảo là cam kết của người nhận tín dụng về việc dùng tài sản mà mình đ ang sở hữu hoặc sử dụng hoặc khả năng trả nợ của người thứ ba để trả nợ cho ngân hàng. Tín dụng dựa trên cam kết đảm bảo yêu cầu ngân hàng và khách hàng phải kí hợp đồng đảm bảo. 1.1.2.4. Phân loại tín dụng theo rủi ro Theo tiêu thức này, ngân hàng cần nghiên cứu các mức độ, các căn cứ để phân lo ại rủi ro. Thí dụ như tín dụng lành mạnh, tín dụng có vấn đề, nợ quá hạn… 1.1.2.5. Phân loại khác Theo ngành kinh tế ( công, nông nghiệp…) Theo đ ối tượng tín dụng ( tài sản lưu động, tài sản cố định ) Theo mục đích ( sản xuất, tiêu dùng… ) 1.1.3. Nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng thương mại 1.1.3.1 Nghiệp vụ huy động vốn Khi một ngân hàng bắt đầu hoạt động, nghiệp vụ đầu tiên mà ngân hàng thực hiện là mở các tài kho ản tiền gửi. Nhìn vào bảng cân đối kế toán của các ngân hàng ta thấy: Vốn tự có chiếm tỷ trọng rất nhỏ, chủ yếu là vốn huy động. Hoạt động tín dụng dựa vào nguồn tiền huy động được là chủ yếu. N ghiệp vụ huy động vốn bao gồm: nghiệp vụ nhận tiền gửi, nghiệp vụ đi vay, phát hành kỳ phiếu, trái phiếu… 7 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  8. Chuyên đề tốt nghiệp Tiền gửi là nguồn quan trọng nhất của NHTM. Khách hàng gửi tiền vao ngân hàng vì nhiều mục đích khác nhau như an toàn, sinh lời, thanh khoản, tuỳ theo mục tiêu của khách hàng. D ịch vụ thanh toán của ngân hàng đ ảm bảo cho ho ạt động thanh toán của doanh nghiệp nhanh và chính xác, tiết kiệm chi phí. Tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn khoảng 50-80% trong tổng nguồn vốn huy động được, có ngân hàng tỷ lệ này tới 90%. Tiền gửi là nguồn tiền có chi phí rẻ nhưng không ổn định, ngân hàng không chủ động được về số lượng và kỳ hạn. Trong các trường hợp như ngân hàng không đủ dự trữ bắt buộc, nhu cầu vay trong nền kinh tế tăng khi khối lượng tiền gửi không đủ,…ngân hàng sẽ đi vay. Như vậy ngân hàng có thể chủ động về số lượng và thời hạn tuy lãi suất phải trả thường cao hơn lãi suất tiền gửi. Ngân hàng có thể vay từ ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng khác, hay thông qua phát hành trái phiếu, kỳ phiếu ra công chúng. 1.1.3.2. Nghiệp vụ tín dụng Hoạt động tín dụng là hoạt động khá đa dạng, là một loại kinh doanh tiền tệ phức tạp. Tính phức tạp của nó chính là đ ối tượng kinh doanh, tức là tiền tệ, ở đây tiền tệ đã bị tách rời giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng khi ngân hàng cho vay: Chỉ chuyển nhượng quyền sử dụng tư bản trong một thời gian nhất định mà không chuyển nhượng quyền sở hữu giữa người đi vay và người cho vay. Đồng thời tín dụng được xây dựng trên nguyên tắc ho àn trả: người đi vay phải cam kết trả gốc và lãi sau một khoảng thời gian nhất định nhằm đảm bảo khả năng an toàn và sinh lời. *Quy trình tín dụng gồm 3 giai đoạn khép kín: Giai đoạn 1 : Phân phối tín dụng dưới hình thức cho vay, tại đây giá trị vốn tín dụng được chuyển sang người đi vay. 8 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  9. Chuyên đề tốt nghiệp Giai đoạn 2 : Sử dụng vốn trong quá trình sản xuất, người đi vay sau khi nhận được giá trị vốn tín dụng được quyền sử dụng giá trị đó để thoả mãn nhu cầu sản xuất kinh doanh của mình. Giai đoạn 3 : Hoàn trả tín dụng, đây là giai đoạn kết thúc một vòng tuần hoàn của tín dụng. Sau khi đã hoàn thành một chu kỳ sản xuất trở về trạng thái tiền tệ, vốn tín dụng được người đi vay hoàn trả cho người cho vay kèm theo m ột phần lãi như đã thoả thuận. 1.1.3.3. Nghiệp vụ thanh toán Các doanh nghiệp gửi tiền vào ngân hàng với mục đích chủ yếu là hưởng các dịch vụ thanh toán từ ngân hàng. Thanh toán qua ngân hàng đã mở đầu cho thanh toán không dùng tiền mặt, khách hàng chỉ cần viết séc hoặc uỷ nhiệm chi…sau đó người hưởng thụ mang giấy đến ngân hàng hoặc ngân hàng chi hộ để nhận tiền.Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, nhiều hình thức thanh toán được phát triển như: thanh toán quốc tế ( L/C ), thẻ điện tử, máy ATM…Dịch vụ thanh toán qua ngân hàng giúp khách hàng thanh toán nhanh gọn, chính xác, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn… 1.1.3.4. Nghiệp vụ khác N goài 3 nghiệp vụ nói trên, NHTM còn có một số các nghiệp vụ khác như: cung cấp dịch vụ môi giới, uỷ thác, tư vấn, đầu tư chứng khoán…những lĩnh vực này góp phần tạo thêm uy tín và niềm tin của ngân hàng đối với các khách hàng. 1.1.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng trong nền kinh tế Các NHTM hoạt động độc lập nhưng lại liên kết chặt chẽ hình thành hệ thống và ảnh hưởng qua lại với nhau. Sức mạnh của NHTM không phải là sức mạnh của bản thân nó m à là sức mạnh của x ã hội. Hệ thống NHTM là hệ thống huyết mạch của nền kinh tế, không chỉ là nơi cung cấp tín dụng và d ịch 9 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  10. Chuyên đề tốt nghiệp vụ tài chính – ngân hàng mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, hệ thống NHTM cũng ngày càng phát triển cả về quy mô và số lượng, khẳng định vai trò của một trung gian tài chính không thể thiếu trong hệ thống tài chính quốc gia. Đồng thời khẳng định vai trò chủ yếu của tín dụng Ngân hàng đ ối với sự phát triển của nền kinh tế nói chung và đối với sự tồn tại và phát triển của bản thân các ngân hàng nói riêng. * V ai trò của tín dụng Ngân hàng đối với bản thân các NHTM Cấp tín dụng là một hoạt động chủ yếu của NHTM, đây là nguồn thu chủ yếu trong tổng nguồn thu của Ngân hàng, chiếm từ 60 – 70 %. Do mục tiêu sinh lời, việc thực hiện chức năng tập trung huy động vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế để tiến hành cho vay luôn được các Ngân hàng chú trọng. Việc duy trì và mở rộng tín dụng mang một ý nghĩa sống còn đối với các NHTM. Hoạt động này được thực hiện hiệu quả sẽ tạo điều kiện để ngân hàng đ ẩy mạnh ho ạt động tập trung vốn, mở rộng việc thực hiện chức năng thanh toán. Do vậy, bên cạnh việc mở rộng hoạt động tín dụng các ngân hàng luôn quan tâm tới việc nâng cao chất lượng tín dụng. Có thể nói rằng, hoạt động tín dụng là ho ạt động quyết định sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. * V ai trò của tín dụng Ngân hàng đối với nền kinh tế Thứ nhất, tín dụng ngân hàng góp phần giảm hệ số vốn nhàn rỗi trong lưu thông và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Tín dụng ngân hàng là trung gian để điền tiết nguồn vốn từ bộ phận nhàn rỗi đến bộ phận thiếu vốn với sự tương thích về số lượng một cách linh hoạt, giúp giảm số tiền nhàn rỗi trong lưu thông. Trong cơ chế thị trường ai cũng muốn đồng tiền của mình sinh lời, do đó họ sẵn sàng cho ngân hàng vay để thu lợi. Như vậy, tín dụng ngân hàng đã góp phần nâng cao thu nhập cho người gửi tiết kiệm. 10 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  11. Chuyên đề tốt nghiệp Thứ hai, chính phủ sử dụng tín dụng ngân hàng như một công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế, thực hiện chiến lược phát triển kinh tế – xã hội. Thông qua kiểm soát khối lượng tín dụng, định hướng đầu tư cùng với lãi suất tín dụng giúp chính phủ điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt và hợp lý, kiềm chế lạm phát. Tín dụng ngân hàng vừa tập trung vốn đầu tư cho các ngành kinh tế mũi nhọn, vừa tham gia vào các chương trình chính sách xã hội thực hiện kết hợp tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Thứ ba, tín dụng ngân hàng góp phần thúc đẩy kinh tế tăng trưởng Trong mọi lĩnh vực sản xuất – kinh doanh - dịch vụ, mọi chu kỳ đều bắt đầu từ tiền tệ ( T ) và kết thúc bằng T’. Ở đó, T’ = T+t. ( T’>T ) tạo điều kiện để tái mở rộng hoạt động. Trong chu kỳ này, tăng vòng quay vốn tiền tệ có tác động tích cực đến hiệu quả sản xuất kinh doanh. Muốn thực hiện điều đó, các chủ thể kinh doanh cần cải tiến kỹ thuật, hoàn thiện quản lý, tìm kiếm thị trường mới. Đòi hỏi một lượng vốn lớn và kịp thời. Tín dụng ngân hàng sẽ là nguồn cung ứng vốn cho các nhu cầu đó. Tuy nhiên, các nhà kinh doanh cần phải tìm ra nhiều biện pháp sử dụng vốn hiệu quả, tăng nhanh vòng quay vốn nhằm trả nợ vay tín dụng đúng hạn cả gốc và lãi nếu không có thể dẫn tới nguy cơ phá sản. Thực hiện được điều này trong nền kinh tế thị trường là một cuộc cạnh tranh gay gắt và quyết liệt. Vì thế mà thúc đ ẩy sự phát triển ngày càng cao của nền kinh tế hàng hoá. Thứ tư, tín dụng ngân hàng là đòn bẩy kinh tế quan trọng thúc đẩy kinh tế quan trọng. Ngày nay, trong quan hệ kinh tế đối ngoại, sự hợp tác bình đ ẳng cùng có lợi giữa các nước trên thế giới và trong khu vực đang đựơc thúc đ ẩy mạnh cả về chiều rộng và chiều sâu. Trong đó, vốn đầu tư ra nước ngo ài và kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hoá đ ựơc coi là hai lĩnh vực hợp tác thông dụng nhất giữa các nước. Nhưng thực tế không phải một tổ chức kinh tế nào cũng có đủ 11 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  12. Chuyên đề tốt nghiệp vốn để hoạt động. Thông qua hoạt động tín dụng, các ngân hàng là trợ thủ đắc lực, sẽ cung cấp vốn cho các nhà kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hoá, góp phần thúc đẩy quan hệ kinh tế đối ngoại. N hư vậy, tín dụng ngân hàng có một vai trò hết sức quan trọng đối với nền kinh tế cũng như đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại. Để phát huy vai trò đó, các nước trên thế giới đã sử dụng tín dụng ngân hàng như một công cụ đắc lực để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên đây là một hoạt động tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khó lường trước. Để tín dụng ngân hàng thực sự phát huy vai trò của mình, nghiên cứu rủi ro tín dụng và nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng là một yêu cầu bức thiết. 1.2. Rủi ro tín dụng và các nhân tố dẫn tới rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM. 1.2.1. Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của NHTM 1.2.1.1. Rủi ro và phân loại rủi ro * K hái niệm Hoạt động ngân hàng chứa đựng nhiều rủi ro tiềm ẩn mà chúng ta khó có thể lường trước được. Hoạt động kinh doanh của ngân hàng rất nhạy cảm và liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế, chịu tác động của nhiều các nhân tố khác nhau như kinh tế chính trị, xã hội nên có thể gây ra những thiệt hại không nhỏ cho ngân hàng. Thêm nữa, ngân hàng kinh doanh còn huy động vốn và cho vay ở rất nhiều các lĩnh vực dịch vụ khác nhau nên có thể nói rủi ro ngân hàng rất đa dạng. Việc cạnh tranh giữa các ngân hàng với nhau và với các tổ chức tín dụng sẽ dẫn đến việc cạnh tranh lãi suất cũng là nguyên nhân gây ra rủi ro cho ngân hàng. Như vậy, rủi ro là khả năng xảy ra tổn thất khi ngân hàng hoạt động kém hiệu quả do hệ thống thông tin không 12 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  13. Chuyên đề tốt nghiệp đầy đủ, hoạt động có vấn đề hoặc hệ thống kiểm soát nội bộ chưa hiệu quả. Do đặc thù kinh doanh của ngân hàng nên có rất nhiều loại rủi ro khác nhau như: rủi ro ngoại hối, rủi ro lãi suất, rủi ro thanh khoản, rủi ro tín dụng, rủi ro ho ạt động, rủi ro pháp lý…Trong đó, rủi ro tín dụng là loại rủi ro lớn và phức tạp nhất, có thể gây tác động nặng nề đến các hoạt động khác, thậm chí có thể đe doạ tới sự tồn tại của các ngân hàng. * Phân loại rủi ro Rủi ro của ngân hàng có thể được phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau song đ ều có bản chất chung đó là khả năng xảy ra những tổn thất cho ngân hàng. Rủi ro la những tổn thất có thể xảy ra ngoài d ự kiến. Rủi ro của ngân hàng gắn liền với giảm sút thu nhập ngoài dự kiến. Phân chia rủi ro theo các loại tài sản bao gồm: Rủi ro trong quản lý và kinh doanh ngân quỹ, rủi ro tín dụng, rủi ro trong quản lý và kinh doanh chứng khoán, rủi ro trong cho thuê, rủi ro đối với các tài sản khác của ngân hàng. Phân chia rủi ro theo nguyên nhân – các nhân tố tác động – b ao gồm: Rủi ro do người vay không trả nợ cho ngân hàng, rủi ro do lãi suất thay đổi, rủi ro do tỷ giá thay đổi, rủi ro do các nguyên nhân khác như mất trộm, cháy, giấy tờ giả… Phân chia rủi ro phổ biến nhất bao gồm: + Rủi ro hối đoái Rủi ro hối đoái là khả nẵngảy ra những tổn thất ngoài d ự kiến cho ngân hàng khi tỷ giá hối đoái thay đổi vượt quá thay đổi dự tính. Trong cơ chế thị trường, tỷ giá thường xuyên dao động. Sự thay đổi này cùng với trạng thái hối đoái của ngân hàng tạo ra thu nhập thặng dư ho ặc thâm hụt tạm thời. Tuy vậy, có những thay đổi tỷ giá ngoài dự kiến dẫn đến tổn thất cho ngân hàng. + Rủi ro tín dụng 13 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  14. Chuyên đề tốt nghiệp Rủi ro tín dụng là khả năng xảy ra những tổn thất ngoài dự kiến cho ngân hàng do khách hàng vay không trả đúng hạn, không trả, hoặc không trả đầy đủ vốn và lãi. Khi thực hiện cho vay một khách hàng cụ thể, ngân hàng không dự kiến là kho ản vay đó sẽ có thể bị tổn thất. Tuy nhiên những khoản vay đó luôn hàm chứa rui ro. Có một số ý kiến cho rằng theo quan điểm quản lý to àn bộ ngân hàng, tỷ lệ tổn thất dự kiến đối với hoạt động tín dụng luôn được xác định trước trong chiến lược hoạt động nói chung. Chính vì vậy mà khi tổn thất dưới mức tỷ lệ tổn thất dự kiến, ngân hàng coi đó là một thành công trong quản lý. + Rủi ro lãi suất Rủi ro lãi suất là khả năng xảy ra tổn thất cho ngân hàng khi lãi suất thay đổi ngoài dự tính. Lãi suất ngân hàng cả bên tài sản và nguồn vốn thường xuyên biến động với các mức độ khác nhau có thể dẫn đến tổn thất, do đó nó thể hiện rủi ro lỗ tiềm tàng của một ngân hàng do các biến động của lãi suất. Rủi ro lãi suất có liên quan chặt chẽ với rủi ro tín dụng và nó có một số hình thức khác nhau như: rủi ro xác định lại lãi suất, rủi ro tương quan lãi suất… + Rủi ro thanh khoản Rủi ro thanh khoản phát sinh chủ yếu từ xu hướng của các ngân hàng là huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn. Rủi ro thanh khoản xảy ra do các khoản huy động luôn phải hoàn trả theo yêu cầu của người gửi tiền. Ví như, trong bất cú cuộc khủng hoảng nào người gửi tiền cũng sẽ rút tiền của mình ra nhanh hơn việc người đi vay sẵn sàng trả nợ. Như vậy, rủi ro thanh khoản là khả năng tổn thất ngoài dự kiến cuả ngân hàng khi nhu cầu thanh khoản thực tế vượt quá hoặc nhỏ hơn khả năng thanh khoản dự kiến làm gia tăng các chi phí để đáp ứng nhu cầu thanh khoản hoặc làm cho ngân hàng mất khả năng thanh toán. + Các rủi ro khác 14 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  15. Chuyên đề tốt nghiệp Các lo ại rủi ro khác là khả năng cướp ngân hàng, nhầm lẫn trong thanh toán, lỗi công nghệ… 1.2.1.2. Rủi ro tín dụng * Khái niệm K hông phải tự nhiên mà nhà kinh tế học J.M.Keynes cho rằng “ Nếu bạn mắc nợ ngân hàng 100 bảng Anh, đó là mối lo của bạn. Nhưng đó là 1 triệu bảng Anh thì đó là mối lo của ngân hàng ”. Trong quan hệ tín dụng, quyền sử dụng tạm thời tách rời quyền sở hữu. Ở đây, quyền sở hữu những khoản cho vay không thuộc về ngân hàng mà thực chất thuộc về những người gửi tiền. Tín dụng phụ thuộc rất nhiều vào chữ tín của người vay, bao hàm cả năng lực tài chính và sự sẵn sàng trả tiền của người vay hay không. Việc xác định chính xác khả năng trả nợ thực tế của khách hàng không phải là một vấn đề đơn giản. Vì vậy trong nghiệp vụ tín dụng mục đích ngân hàng là bên được đi vay hoàn vốn lại cả gốc và lãi đúng thời hạn đã thoả thuận. Tín d ụng ngân hàng có mặt trong các giai đoạn của quá trình sản xuất kinh doanh, tham gia hỗ trợ hoạt động của các doanh nghiệp, nền kinh tế. Trong hoạt động kinh doanh lại luôn có những kho khăn dự định ban đầu có thể không đạt đ ược theo ý muốn, đó chính là sự xuất hiên các rủi ro. Do đó bất cứ rủi ro xảy ra đối với doanh nghiệp nào, lĩnh vực nào cũng ít nhiều gây ra rủi ro cho ngân hàng. Hoạt động tín dụng là hoạt động đặc trưng cho ngân hàng và mang lại lợi nhuận chủ yếu cho ngân hàng, do vậy rủi ro trong hoạt động tín dụng là đặc trưng nhất và dễ xảy ra nhất bởi lợi nhuận cao luôn đi kèm rủi ro lớn. Theo quy định tại Điều 2 Quy định về phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro tín dụng ban hành theo Quyết định số 493/2005/QĐ– NHNN ngày 22/04/2005 của Thống đốc NHNN,rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng của TCTD là khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân 15 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  16. Chuyên đề tốt nghiệp hàng của TCTD do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình theo cam kết. Các ngân hàng coi rủi ro tín dụng là một tất yếu, không thể loại bỏ ho àn toàn ra khỏi hoạt động của mình. Họ buộc phải chấp nhận sự tồn tại của nó và tìm mọi phương thức để có thể hạn chế tới mức thấp nhất rủi ro tín dụng. Đặc biệt trong bối cảnh cả thế giới đang tiến dần tới giai đoạn toàn cầu hoá, các ho ạt động của ngân hàng ngày càng đa dạng và phong phú, các ho ạt động tín dụng ngày càng chứa đựng nhiều rủi ro hơn. Trong bối cảnh đó, thiết lập một phương thức quản trị rủi ro tín dụng hiệu quả được coi là trọng tâm của các ngân hàng. Mặt khác, các ngân hàng cũng cần có các biện pháp thật hữu hiệu để hạn chế rủi ro và đáp ứng được sự kiểm soát quốc tế, các định chuẩn quốc tế đề ra. * Các hình thức biểu hiện của rủi ro tín dụng Trong số các khoản vay, đôi khi các NHTM gặp phải một số khoản cho vay có vấn đề. Đó là những khoản vay mà trong đó thoả thuận hoàn trả có khả năng b ị đổ vỡ, dù hiện tại những khoản vay đó chưa đ ến kỳ hạn trả nợ gốc và lãi. Nếu muốn tránh khỏi những thiệt hại bất hợp lý thì cán bộ tín dụng phải xác định khoản cho vay có vấn đề ngay lập tức, nếu không thì có thể không giải quyết được vấn đề trước khi tình hình trở nên xấu hơn. Các d ấu hiệu này đôi khi không phải có thể nhận ra ngay trong một thời điểm mà phải sau một quá trình quan sát và nghiên cứu. Có rất nhiều dấu hiệu để nhận biết khoản vay có vấn đề. Dưới đây là một số dấu hiệu rủi ro tín dụng: + Nhóm 1: Các d ấu hiệu liên quan tới mối quan hệ với ngân hàng - Các hoạt động cho vay: ` Thanh toán chậm các khoản nợ gốc và lãi. ` Thường xuyên yêu cầu ngân hàng cho đáo hạn. ` Yêu cầu các khoản vay vượt quá nhu cầu dự kiến. 16 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  17. Chuyên đề tốt nghiệp - Trong quá trình hạch toán, các tài khoản của khách hàng có một số biểu hiện: ` P hát hành séc quá b ảo chứng hoặc bị từ chối. ` Sự giảm sút síi dư tài kho ản tiền gửi. ` Thường xuyên yêu cầu hỗ trợ nguồn vốn lưu động. ` Không có khả năng thanh toán nợ khi tới hạn. - Phương thức tài chính: ` Giảm các khoản phải trả và tăng các khaỏan phải thu. ` Các hệ số thanh toán tiến triển theo chiều hướng xấu. ` Có dấu hiệu giảm vốn điều lệ. + Nhóm 2: Dấu hiệu liên quan tới việc quản lý khách hàng - Hệ thống quản trị hoặc ban điều hành thay đổi liên tục, luôn bất đồng về quan điểm. - Quản lý có tính gia đình. - Các chi phí quản lý bất hợp lý. + Nhóm 3: Dấu hiệu liên quan tới vấn đề thương mại: - Khó khăn trong phát triển sản phẩm, - Sản phẩm của khách hàng mang tính thời vụ cao. - Cắt giảm các chi phí sửa chữa, thay thế. + Nhóm 4: Dấu hiệu liên quan tới xử lý thông tin kế toán- tài chính: - Chậm chễ, trì hoãn nộp các báo cáo tài chính - Kết quả phân tích tài chính cho thấy: ` K hả năng tiến mặt giảm ` Số khách hàng nợ tăng nhanh, thời hạn thanh toán káo dài. ` Làm đẹp bảng cân đối kế toán bằng cách tạo sản phẩm vô hình. - Các d ấu hiệu phi tài chính: vấn đề về đạo đức, kho lưu trữ hàng hoá nhiều nhưng lạc hậu, hư hỏng… 17 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  18. Chuyên đề tốt nghiệp 1.2.2. Các nhân tố dẫn đến rủi ro tín dụng Có rất nhiều nhân tố dẫn đến rủi ro tín dụng: 1.2.2.1. Các nhân tố khách quan: N hóm nhân tố này bao gồm các nhân tố là: môi trường kinh tế, môi trường pháp lý, môi trường xã hội. Môi trường kinh tế: Bất kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh nào cũng chịu ảnh hưởng tác động trực tiếp của môi trường kinh tế - xã hội. Về phương diện tổng thể nền kinh tế ổn định, tăng trưởng lành mạnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động tín dụng. Khi nền kinh tế ổn định, quá trình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp tiến hành bình thường, không bị ảnh hưởng của các yếu tố lạm phát, khủng hoảng sẽ làm khả năng vay nợ và trả nợ vay không bị biến động lớn. Ngược lại, một nền kinh tế bị suy thoái thì sức mua của người dân bị giảm sút, khả năng phát triển sản xuất kinh doanh hầu như không có, tất cả những điều đó tác động xấu đến khả năng thu hồi vốn tín dụng của ngân hàng. Không chỉ giới hạn trong môi trường kinh tế của một quốc gia m à các biến động về kinh tế tài chính trên thế giới đều có sự tác động tới hoạt động tín dụng của ngân hàng, nhất là khi quan hệ kinh tế quốc tế được mở rộng giữa các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Môi trường pháp lý: Là một nhân tố có ảnh hưởng không nhỏ tới rủi ro tín dụng. Đó là sự thiếu đồng bộ trong hệ thống các văn bản pháp luật, các biện pháp thi hành pháp luật và sự tuân thủ không nghiêm chỉnh pháp luật của các chủ thể tham gia kinh doanh và các ngành có liên quan. Chính nhân tố môi trường này đã không đảm bảo tạo ra một môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp, không tạo ra tính an toàn cho các hoạt động kinh doanh. Một môi trường pháp lý không hoàn chỉnh vừa gây khó khăn cho doanh nghiệp và ngân hàng, vừa tạo khe hở để kẻ xấu lợi dụng gây rủi ro cho cả doanh nghiệp và ngân hàng. 18 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  19. Chuyên đề tốt nghiệp N hân tố xã hội: Là một nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng. Tín dụng là sự vay mượn dựa trên cơ sở lòng tin. Do đó đạo đức xã hội có liên quan tới rủi ro tín dụng trong trường hợp lợi dụng lòng tin để lừa đảo; ho ặc do trình độ dân trí chưa cao, kém hiểu biết dẫn tới hiểu chưa đùng đ ắn bản chất của hoạt động ngân hàng nói chung, hoạt động tín dụng nói riêng, kinh doanh kém hiệu quả gây tổn thất với ngân hàng, ho ặc do sự thay đổi yếu tố tâm lý xã hội cũng có khả năng hạn chế việc trả nợ của người vay. N goài ra, rủi ro tín dụng cũng chịu tác động của các biến cố như thiên tai, chiến tranh…không thể lường trước có tác động trực tiếp và ảnh hưởng nghiêm trọng tới kế hoạch trả nợ vay của người đi vay. Bên cạnh đó những thay đổi, điều chỉnh về cơ chế, về chính sách kinh tế vĩ mô…cũng có thể đặt doanh nghiệp vào những tình huống khó khăn có thể kéo theo nguy cơ thiệt hại cho ngân hàng. 1.2.2.2. Các nhân tố chủ quan: * Các nhân tố thuộc về khách hàng: Trong quan hệ tín dụng ngân hàng luôn có hai chủ thể là ngân khách hàng và NHTM. Theo thống kê cho thấy, khả năng xảy ra rủi ro tín dụng xuất phát từ khách hàng là phổ biến nhất bởi khách hàng là người trực tiếp sử dụng vốn vay. Nhân tố này rất đa dạng nhưng có thể phân chia thành hai trường hợp chính sau đây: + Do khách hàng kinh doanh thua lỗ dẫn đến mất khả năng trả nợ. N guyên nhân có thể do năng lực quản lý kinh doanh kém, sử dụng vốn vay sai mục đích…Hơn nữa nếu tỷ lệ vốn tự có trong tổng vốn kinh doanh của doanh nghiệp thấp, chủ yếu là vốn vay ngân hàng thì doanh nghiệp sẽ lao theo những cơ hội đầy mạo hiểm, đến khi gặp rủi ro thì ngân hàng phải gánh chịu. + Do khách hàng không tuân thủ các quy định, cố tình lừa đảo để chiếm dụng vốn ngân hàng. Nhiều trường hợp khách hàng chủ ý cung cấp các báo 19 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
  20. Chuyên đề tốt nghiệp cáo tài chính sai lệch, làm cho ngân hàng đánh giá sai về năng lực tài chính của họ; thậm chí có khách hàng đủ năng lực tài chính đ ể thực hiện các điều khoản cam kết trong hợp đồng nhưng vẫn cố tình chây ỳ không chịu thực hiện nghĩa vụ. Việc khiếu kiện cũng chỉ là giải pháp bị động, bất đắc dĩ, chi phí tốn kém; hơn nữa nếu các cơ quan pháp luật điều tra thiếu khách quan, xét xử thiếu công bằng thì ngân hàng phải chịu thiệt hại cả hữu hình lẫn vô hình. Như vậy, khách hàng vừa là người mang lại thu nhập cho ngân hàng đồng thời đưa lại cho ngân hàng cả những nguy cơ rủi ro. Cho nên nếu hạn chế được những nguy cơ đó sẽ làm tăng đáng kể lợi nhuận cho ngân hàng. * Nhân tố từ phía ngân hàng: N goài nhân tố ảnh hưởng từ nhân tố khách hàng, rủi ro tín dụng cũng chịu ảnh hưởng bởi nguyên nhân từ phía ngân hàng bởi ngân hàng là người quyết định có cho vay hay không. Những ảnh hưởng từ nhân tố này được tổng hợp như sau: + Trước tiên, phải kể đến sự yếu kém của đội ngũ cán bộ. Nếu cán bộ làm công tác ngân hàng, nhất là cán bộ tín dụng, non kém về trình độ, về năng lực nghiệp vụ, thiếu kinh nghiệm thì sẽ không có khả năng xử lý thông tin và thẩm định dự án, đánh giá khách hàng thiếu chính xác, xác định kỳ hạn của các khoản vay chưa phù hợp, không có khả năng theo dõi các khoản tín dụng đã cấp từ đó dẫn đến chất lượng tín dụng thấp, mức độ rủi ro cao. Gắn liền với hạn chế về năng lực, vấn đề về phẩm chất đạo đức của cán bộ. Tư chất đạo đức kém, thiếu tinh thần trách nhiệm làm cho con người dễ bị lôi cuốn bởi những cán dỗ vật chất có thể hành đ ộng trái đạo lý, trái pháp luật, gây thiệt hại đáng kể cho ngân hàng. + Thứ hai là vấn đề chất lượng thông tin thấp. Thông tin ở đây bao gồm cả thông tin tài chính và phi tài chính. Có thể khái quát là những thông tin liên quan đến những hoạt động sản xuất kinh doanh trước đây và nhu cầu trong 20 Trần Thanh Hà Lớp: TCDN 46Q
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1253 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2