intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: "Ý thức và vai trò của ý thức trong đời sống xã hội"

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

97
lượt xem
13
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bước vào thế kỷ mới, một câu hỏi lớn đang nổi cộm trong tư duy chính trị là: Thế giới sẽ sống như thế nào với nước Mỹ lên ngôi đế chế và nước Mỹ sẽ hành sử thế nào với phần còn lại của thế giới. Đây là nỗi băn khoan, bức xúc tới mức ám ảnh trong đời sống tin thần.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: "Ý thức và vai trò của ý thức trong đời sống xã hội"

  1. Đề tài: "Ý thức và vai trò của ý thức trong đời sống xã hội"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. A. PhÇn më ®Çu B­íc vµo thÕ kû míi, mét c©u hái lín ®ang næi cém trong t­ duy chÝnh trÞ lµ: ThÕ giíi sÏ sèng nh­ thÕ nµo víi n­íc Mü lªn ng«i ®Õ chÕ vµ n­íc Mü sÏ hµnh sö thÕ nµo víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi. Mét sù mÊt c©n b»ng lín ®ang diÔn ra trªn mäi lÜnh vùc < chÝnh trÞ - kinh tÕ - v¨n ho¸ - nghÖ thuËt - t«n gi¸o...> d­íi mét gãc ®é, trªn tÇm bao qu¸t vÜ m« nhÊt, còng nh­ Èn chøa len lái d­íi mäi tÇng nÊc vi m« nhÊt. §©y lµ nçi b¶n kho¶n, bøc xóc tíi møc ¸m ¶nh trong ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n lo¹i. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®©y sÏ ®­îc tÇn nµo s¸ng tá, hÖ thèng qua viÖc t×m hiÓu, hÖ thèng vÒ “ý thøc vµ vai trß cña nã trong ®êi sèng x· héi". * §èi víi mçi con ng­êi nãi riªng vµ quèc gia trªn thÕ giíi t¹i sao l¹i kh«ng muèn cã mét x· héi c«ng b»ng - v¨n minh víi nh÷ng con ng­êi v¨n minh, mét x· héi kh«ng cã sù bãc lét, trµ ®¹p. §Ó hiÓu râ vÊn ®Ò ta ®i sau vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: "ý thøc vµ vai trß cña ý thøc trong ®êi sèng x· héi. 1. Néi dung vµ tÝnh chÊt cña ý thøc x· héi. a. Kh¸i niÖm ý thøc. §Ò tµi ®i s©u nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò næi cém trong x· héi ngµy nay qua nh÷ng t×nh th¸i biÓu hiÖn cña ý thøc. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. B. PhÇn néi dung I. ý thøc vµ tÝnh chÊt cña ý thøc * Chñ nghÜa duy t©m vµ t«n gi¸o cho r»ng ý thøc cã mét cuéc sèng riªng, tån t¹i t¸ch biÖt vËt chÊt thËm chÝ quy ®Þnh, sinh ra vËt chÊt. * Chñ nghÜa duy vËt tÇm th­êng cho r»ng ý thøc còng lµ mét d¹ng vËt chÊt. *Chñ nghÜa duy vËt cËn ®¹i ®· thÊy ®­îc ý thøc ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan, ®· chØ ra ®­îc kÕt cÊu cña ý thøc song l¹i ch­a thÊy nguån gèc x· héi vµ vai trß x· héi cña ý thøc. * Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng ®· kÕ thõa, ph¸t triÓn, kh¾c tôc nh÷ng quan niÖm trªn ®­a ra ®Þnh nghÜa khoa häc vÒ ý thøc. + ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh s¸ng t¹o thÕ giíi kh¸ch quan vµo bé n·o ng­êi th«ng qua lao ®éng vµ ng«n ng÷. + ý thøc lµ toµn bé ho¹t ®éng tinh thÇn cña con ng­êi bao gåm tõ c¶m gi¸c cho tíi t­ duy, lý luËn trong ®ã tri thøc lµ ph­¬ng thøc tån t¹i cña ý thøc. b. Nguån gèc ý thøc. * Nguån gèc tù nhiªn. Tr­íc M¸c nhiÒu nhµ duy vËt tuy kh«ng thõa nhËn tÝnh chÊt siªu tù nhiªn cña ý thøc, song do khoa häc ch­a ph¸t triÓn nªn còng ®· kh«ng gi¶i thÝch ®óng nguån gèc vµ b¶n chÊt cña ý thøc. Dùa trªn nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc tù nhiªn nhÊt lµ sinh lýb häc thÇn kinh, chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng kh¼ng ®Þnh r»ng ý thøc lµ mét thuéc tÝnh cña vËt chÊt nh­ng kh«ng ph¶i cña mäi d¹ng vËt chÊt mµ chØ lµ thuéc tÝnh cña mét d¹ng vËt chÊt sèng cã tæ chøc cao lµ bé ãc ng­êi. Bé ãc ng­êi lµ c¬ quan vËt chÊt cña ý thøc. ý thøc lµ chøc n¨ng cña bé ãc ng­êi. Ho¹t ®éng ý thøc cña con ng­êi diÔn ra trªn c¬ 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. së ho¹t ®éng sinh lý thÇn kinh cña bé ãc ng­êi. ý thøc phô thuéc vµo ho¹t ®éng bé ãc ng­êi, do ®ã khi bé ãc bÞ tæn th­¬ng th× ho¹t ®éng ý thøc sÏ kh«ng b×nh th­êng hoÆc bÞ rèi lo¹n. V× vËy kh«ng thÓ t¸ch rêi ý thøc ra khái ho¹t ®éng sinh lý thÇn kinh cña bé ãc. ý thøc kh«ng thÓ diÔn ra, t¸ch rêi ho¹t ®éng sinh lý thÇn kinh cña bé ãc ng­êi. Ngµy nay sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc - kü thuËt hiÖn ®¹i ®· t¹o ra nh÷ng m¸y mãc thay thÕ cho mét phÇn lao ®éng trÝ ãc cña con ng­êi. Ch¼ng h¹n c¸c m¸y tÝnh ®iÖn tö, r«bèt “tinh kh«n”, trÝ tuÖ nh©n t¹o. Song ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ m¸y mãc còng cã ý thøc nh­ con ng­êi. M¸y mãc dï cã tinh kh«n ®Õn ®©u ®i ch¨ng n÷a còng kh«ng thÓ thay thÕ ®­îc cho ho¹t ®éng trÝ tuÖ cña con ng­êi. M¸y mcã lµ mét kÕt cÊu kü thuËt do con ng­êi t¹o ra, cßn con ng­êi lµ mét thùc thÓ x· héi. M¸y mãc kh«ng thÓ s¸ng t¹o l¹i hiÖn thùc d­íi d¹ng tinh thÇn trong b¶n th©n nã nh­ con ng­êi. Do ®ã chØ cã con ng­êi víi bé ãc cña m×nh míi cã ý thøc theo ®óng nghÜa cña tõ ®ã. * Nguån gèc x· héi. §Ó cho ý thøc ra ®êi, nh÷ng tiÒn ®Ò, nguån gèc tù nhiªn lµ rÊt quan träng, kh«ng thÓ thiÕu ®­îc, song ch­a ®ñ. §iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh cho sù ra ®êi cña ý thøc lµ nh÷ng tiÒn ®Ò, nguån gèc x· héi. ý thøc ra ®êi cïng víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh bé ãc ng­êi nhê lao ®éng, ng«n ng÷ vµ nh÷ng quan hÖ x· héi. ý thøc lµ s¶n phÈm cña sù ph¸t triÓn x· héi, nã phô thuéc vµo x· héi, vµ ngay tõ ®Çu ®· mang tÝnh chÊt x· héi. Loµi vËt tån t¹i nhê vµo nh÷ng vËt phÈm cã s½n trong tù nhiªn d­íi d¹ng trùc tiÕp, cßn loµi ng­êi th× kh¸c h¼n. Nh÷ng vËt phÈm cÇn thiÕt cho sù sèng th­êng kh«ng cã s½n trong tù nhiªn. Con ng­êi ph¶i t¹o tõ nh÷ng vËt phÈm Êy. ChÝnh th«ng qua ho¹t ®éng lao ®éng nh»m c¶i t¹o thÕ giíi kh¸ch quan mµ con ng­êi míi cã thÓ ph¶n ¸nh ®­îc thÕ giíi kh¸ch quan, míi cã ý thøc vÒ thÕ giíi ®ã. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ý thøc kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh con ng­êi thu nhËn thô ®éng. Nhê cã lao ®éng con ng­êi t¸c ®éng vµo c¸c ®èi t­îng hiÖn thùc, b¾t chóng ph¶i béc lé nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng kÕt cÊu, nh÷ng quy luËt vËn ®éng cña m×nh thµnh nh÷ng hiÖn t­îng nhÊt ®Þnh vµ c¸c hiÖn t­îng nµy t¸c ®éng vµo bé ãc ng­êi. ý thøc ®­îc h×nh thµnh kh«ng ph¶i chñ yÕu lµ do t¸c ®éng thuÇn tuý tù nhiªn cña thÕ giíi kh¸ch quan, lµm biÕn ®æi thÕ giíi ®ã. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh ý thøc lµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng chñ ®éngu cña con ng­êi. Nh­ vËy, kh«ng ph¶i ngÉu nihªn thÕ giíi kh¸ch quan t¸c ®éng vµo bé ãc ng­êi ®Ó con ng­êi cã thøc, mµ tr¸i l¹i, con ng­êi cã ý thøc chÝnh v× con ng­êi chñ ®éng t¸c ®éng vµo thÕ giíi th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn ®Ó c¶i t¹o thÕ giíi. Con ng­êi chØ cã ý thøc do cã t¸c ®éng vµo thÕ giíi. Nãi c¸ch kh¸c, ý thøc chØ ®­îc h×nh thµnh th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi. Nhê t¸c ®éng vµo thÕ giíi mµ con ng­êi kh¸m ph¸ ra nh÷ng bÝ mËt cña thÕ giíi, ngµy cµng lµm phong phó vµ s©u s¾c ý thøc cña m×nh vÒ thÕ giíi. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng, ë con ng­êi xuÊt hiÖn nhu cÇu trao ®æi kinh nghiÖm cho nhau. ChÝnh nhu cÇu ®ã ®ßi hái sù xuÊt hiÖn cña ng«n ng÷. Ph.¡ngghen viÕt: “§em so s¸nh con ng­êi víi c¸c loµi vËt, ng­êi ta sÏ thÊy râ r»ng ng«n ng÷ b¾t nguån tõ trong lao ®éng vµ cïng ph¸t triÓn víi lao ®éng,l ®ã lµ c¸ch gi¶i thÝch duy nhÊt ®óng vÒ nguån gèc cña ng«n ng÷”. Ng«n ng÷ do nhu cÇu cña lao ®éng vµ nhê vµo lao ®éng mµ h×nh thµnh. Nã lµ hÖ thèng tÝn hiÖu vËt chÊt mang néi dung ý thøc. Kh«ng cã hÖ thèng tÝn hiÖu nµy - tøc ng«n ng÷, th× ý thøc kh«ng thÓ tån t¹i vµ thÓ hiÖn ®­îc. Ng«n ng÷, theo C.M¸c lµ c¸i vá vËt chÊt cña t­ duy, lµ hiÖn thùc trùc tiÕp cña t­ t­ëng, kh«ng cã ng«n ng÷, con ng­êi kh«ng thÓ cã ý thøc. Ng«n ng÷ (tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt) võa lµ ph­¬ng tiÖn giao tiÕp ®ång thêi lµ c«ng cô cña t­ duy. Nhê ng«n ng÷ con ng­êi míi cã thÓ kh¸i qu¸t ho¸, trõu t­îng ho¸, míi cã thÓ suy nghÜ, t¸ch khái sù vËt c¶m tÝnh. Nhê ng«n ng÷, kinh nghiÖm, hiÓu biÕt cña ng­êi nµy ®­îc truyÒn cho ng­êi kia, thÕ hÖ nµy cho thÕ hÖ kh¸c. ý thøc kh«ng ph¶i lµ hiÖn t­îng thuÇn tuý c¸ nh©n mµ lµ mét hiÖn t­îng cã tÝnh chÊt 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. x· héi, do ®ã kh«ng cã ph­¬ng tiÖn trao ®æi x· héi vÒ mÆt ng«n ng÷ th× ý thøc kh«ng thÓ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®­îc. Nh­ vËy, ng«n ng÷ lµ yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn t©m lý, t­ duy vµ v¨n ho¸ con ng­êi, x· héi loµi ng­êi nãi chung. V× thÕ Ph. ¡ngghen viÕt: “sau lao ®éng vµ ®ång thêi víi lao ®éng lµ ng«n ng÷... ®ã lµ hai søc kÝch thÝch chñ yÕu” cña sù chuyÓn biÕn bé n·o cña con ng­êi, t©m lý ®éng vËt thµnh ý thøc. 2. TÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña ý thøc x· héi a. ý thøc x· héi th­êng l¹c hËu so víi tån t¹i x· héi. ý thøc x· héi th­êng l¹c hËu so víi tån t¹i x· héi µa do nh÷ng nguyªn nh©n sau ®©y: - Mét lµ, do b¶n th©n ý thøc vèn lµ c¸i ph¶n ¸nh tån t¹i x· héi. Sù biÕn ®æi cña tån t¹i x· héi th­êng diÔn ra víi tèc ®é nhanh mµ ý thøc x· héi kh«ng ph¶n ¸nh kÞp vµ trë nªn l¹c hËu. H¬n n÷a, ý thøc x· héi lµ c¸i ph¶n ¸nh tån t¹i x· héi cho nªn nã chØ biÕn ®æi sau khi tån t¹i x· héi ®· biÕn ®æi. - Hai lµ, do tÝnh chÊt b¶o thñ cña mét sè h×nh th¸i ý thøc x· héi cô thÓ vµ nh÷ng t­ t­ëng chøa ®ùng trong c¸c h×nh th¸i ®ã (thÝ dô t­ t­ëng t«n gi¸o, nh÷ng quan niÖm vµ chuÈn môc ®¹o ®øc, nh÷ng tËp tôc v.v...). - Ba lµ, ý thøc x· héi lu«n g¾n víi lîi Ých cña nh÷ng nhãm, nh÷ng tËp ®oµn ng­êi, nh÷ng giai cÊp nhÊt ®Þnh trong x· héi. V× vËy nh÷ng t­ t­ëng cò, l¹c hËu th­êng ®­îc c¸c lùc l­îng x· héi ph¶n tiÕn bé l­u gi÷ vµ truyÒn b¸ nh»m chèng l¹i c¸c lùc l­îng x· héi tiÕn bé. b. ý thøc x· héi cã tÝnh kÕ thõa trong sù ph¸t triÓn . Quan ®iÓm cña triÕt häc M¸c - Lªnin vÒ tÝnh kÕ thõa cña ý thøc x· héi cã ý nghÜa to lín ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng nÒn v¨n ho¸ tinh thÇn cña x· héi. Lªnin viÕt: “V¨n häc v« s¶n ph¶i lµ sù ph¸t triÓn l«gÝch cña tæng sè kiÕn thøc mµ loµi ng­êi ®· tÝch luü ®­îc d­íi ¸ch thèng trÞ cña x· héi t­ b¶n, x· héi cña bän ®Þa chñ vµ x· héi cña bän quan liªu”. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chóng ta kh¼ng ®Þnh: Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ më réng giao l­u quèc tÕ ph¶i ®Æc biÖt quan t©m g×n gi÷ vµ n©ng cao b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, kÕ thõa vµ ph¸t huy truyÒn thèng ®¹o ®øc, tËp qu¸n tèt ®Ñp vµ lßng tù hµo d©n téc, tiÕp thu tinh hoa c¸c d©n téc trªn thÕ giíi, lµm giµu ®Ñp thªm nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c. ý thøc x· héi t¸c ®éng trë l¹i tån t¹i x· héi. ¡ngghen viÕt:” Sù ph¸t triÓn vÒ chÝnh trÞ, ph¸t luËt, triÕt häc, t«n gi¸o, v¨n ho¸, nghÖ thuËt v.v... dùa vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh­ng tÊt cd¶ nh÷ng sù ph¸t triÓn ®ã ®Òu t¸c ®éng lÉn nhau vµ cïng t¸c ®éng ®Õn c¬ së kinh tÕ”. Møc ®é ¶nh h­ëng cña t­ t­ëng ®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi phô thuéc vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ: vµo tÝnh chÊt cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ mµ trªn ®ã t­ t­ëng n¶y sinh; vµo vai trß lÞch sö cña giai cÊp mang ngän cê t­ t­ëng; vµo møc ®é ph¶n ¸nh ®óng ®¾n cña t­ t­ëng trong quÇn chóng. Còng do ®ã ë ®©y cÇn ph©n biÖt vai trß cña ý thøc t­ t­ëng tiÕn bé vµ ý thøc t­ t­ëng ph¶n tiÕn bé ®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi. Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö kh«ng nh÷ng ®èi lËp víi chñ nghÜa duy t©m trong sù tuyÖt ®èi ho¸ vai trß cña ý thøc x· héi, mµ cßn b¸c bá c¶ quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt tµm th­êng (hay chñ nghÜa duy kinh tÕ) phñ nhËn t¸c dông tÝch cùc cña ý thøc x· héi trong ®êi sèng x· héi. Nh­ vËy, nguyªn lý cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vÒ tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña ý thøc x· héi vµ cña ®êi sèng tinh thÇn x· héi nãi chung, b¸c bá mäi quan ®iÓm siªu h×nh, m¸y mãc, tÇm th­êng vÒ mèi quan hÖ gi÷a tån t¹i x· héi vµ ý thøc x· héi. II. Vai trß cña ý thøc trong ®êi sèng x· héi. NhËn thÊy ý thøc con ng­êi ®­îc ph¶n ¸nh th«ng qua nh÷ng t×nh th¸i ý thøc x· héi, mµ nh÷ng t×nh th¸i ®ã cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ®êi sèng x· héi con ng­êi. §Æc biÖt trong vÊn ®Ò vÒ t­ t­ëng chÝnh trÞ ph¸p quyÒn - t×nh c¶m - tri thøc... v× vËy ta h·y xÐt tíi sù t¸c ®éng hay vai trß nh÷ng t×nh th¸i ý thøc x· héi nµy trong ®êi sèng x· héi con ng­êi. 1. T­ t­ëng chÝnh trÞ vµ ph¸p quyÒn. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. T×nh th¸i ý thøc chÝnh trÞ xuÊt hiÖn trong x· héi cã giai cÊp vµ nhµ n­íc nã ph¶n ¸nh c¸c quan hÑe chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi gi÷a c¸c giai cÊp, c¸c d©n téc vµ c¸c quèc gia. Nã thÓ hiÖn th¸i ®é c¸c giai cÊp ®èi víi quyÒn lùc nhµ n­íc. ChiÕn tranh vïng vÞnh, chiÕn tranh c« x« v« næ ra cïng tíi mét con kÞch ph¸t ch­a tõng cã cña chñ nghÜa hÑp hßi, t«n gi¸o cùc ®oan lan trµn kh¾p n¬i vµ råi ¸nh b×nh m×nh cña thÕ kû XXI ®· nhuèm mµu b¹o lùc víi sù kiÖn ngµy 11 -9 -2001 vµ tiÕp nèi ngay sau ®ã lµ cuéc chiÕn tranh Atgamixtan cuéc chiÕn tranh Mü s¾p gi¸ng xuèng ®Çu nh©n d©n I r¾c kh«ng chØ vµ vÊn ®Òn quan hÖ song t­¬ng gi÷a mét quèc gia dÇu löa bÞ xÕp vµo “trôc ma quy” víi siªu c­êng duy nhÊt trªn thÕ giíi mµ cßn lµ vÊn ®Ò thÕ giíi ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi chñ nghÜa ®¬n th­¬ng ®éc ®o¸n Mü. §· tõ l©u Mü vµ mét sè quèc gia trªn lu«n ®Æt thÕ giíi vµo t©m tr¹ng phËp phång bÊt an. Nh­ng Mü vµ c¸c quèc gia ®ã kh«ng nhËn thøc ®­îc hËu qu¶ hay do cè t×nh kh«ng nhËn thÊy ®­îc hËu qu¶ tÊt yÕu mµ Mü vµ c¸c quèc gia ®ã do ¸p ®Æt qu©n sù vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ kh¸c, trªn c¸c quèc gia (nh­ GHDCND TriÒu Tiªn, Ir¾c, Afganixtan). “135 lÞch sö kinh hoµng n­íc Mü 11 / 9 /01 ®· lµm chÊn ®éng ®Þa cÇu. Vµ c©u hái ®Æt ra lµ nguyªn nhËn th¶m ho¹ nµy do ®©u? HËu qu¶ ®Ó l¹i sau th¶m ho¹ trë thµnh nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng sù biÕn míi trªn tr­êng quèc tÕ lµ g×? Hµnh ®éng tiÕn c«ng cña nh÷ng tªn kh«ng tÆc khñng bè nh»m vµo n­íc Mü cã ph¶i lµ ®iÒu tÊt nhiªn? Vµ nh÷ng ®ßn tÊn c«ng ®ã vµo n­íc Mü th«ng qua nh÷ng c¸i ngÉu nhiªn. Mü ®· bÊt chÊp nh÷ng c¸i tån t¹i kh¸ch quan lu«n ph¸ vì nh÷ng quy ­íc chung vµ hµnh ®éng theo ý thøc thuéc c¸i riªng mµ m×nh muèn. Vµ cuéc khñng bè næ ra lÏ ®­¬ng nhiªn lµ lêi c¶nh b¸o buéc Mü ph¶i xem xÐt l¹i chÝnh m×nh vÒ mäi mÆt chÝnh trÞ, qu©n sù ngo¹i giao. Mü nªn t«n träng nh÷ng hiÖp ®Þnh chung ®· ®­îc tho¶ thuËn trong c¸c tæ chøc mang tÝnh quèc tÕ nh­ Liªn hîp quèc vµ liÖu r»ng nh÷ng ®ßn tr¶ ®òa cña Mü ®¸nh vµo Ir¾c cã thªm mét lÇn ph¹m ph¶i sai lÇm chñ quan n÷a ch¨ng. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2. H×nh th¸i ý thøc trong ®¹o ®øc - phong tôc - tËp qu¸n a) Sù tù ý thøc vÒ l­¬ng t©m, danh dù vµ lßng tù träng, v.v.. ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tù chñ cña con ng­êi, lµ søc m¹nh ®Æc biÖt cña ®¹o ®øc, lµ nÐt c¬ b¶n biÓu hiÖn c¸i thiÖn trong con ng­êi, vµ còng lµ biÓu hiÖn tè chÊt nh©n v¨n cña con ng­êi. Víi ý nghÜa ®ã, ý thøc ®¹o ®øc lµ nh©n tè quan träng cña tiÕn bé x· héi, cña sù nh©n ®¹o ho¸ x· héi. Vµ còng do ®ã, c¸c quan niÖm vÒ thiÖn vµ ¸c, vÒ h¹nh phóc, c«ng b»ng, l­¬ng t©m, danh dù, lßng tù träng trë thµnh nh÷ng gi¸ trÞ phæ biÕn nhÊt cña ý thøc ®¹o ®øc trong ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cña mçi quèc gia, mçi d©n téc, mçi céng ®ång. b) Trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi ®· h×nh thµnh nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc mang tÝnh toµn nh©n lo¹i, tån t¹i trong mäi x· héi vµ trong c¸c hÖ thèng ®¹o ®øc kh¸c nhau, cã t¸c dông ®iÒu chØnh hµnh vi cña mäi ng­êi, nh»m gi÷ g×n trËt tù x· héi chung vµ sinh ho¹t th­êng ngµy cña tõng c¸ nh©n vµ céng ®ång bÊt kÓ hä thuéc giai cÊp nµo, d©n téc nµo, quèc gia nµo. c) Tuy nhiªn, trong x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng th× néi dung cña ®¹o ®øc bÞ chi phèi bëi néi dung giai cÊp. Trong néi dung cña c¸c ph¹m trï ®¹o ®øc lu«n lu«n ph¶n ¸nh ®Þa vÞ vµ lîi Ých cña giai cÊp. Mçi giai cÊp trong nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lÞch sö x· héi ®Òu t¹o ra nh÷ng quan ®iÓm ®¹o ®øc riªng cña m×nh. Giai cÊp tiªu biÓu cho xu thÕ ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi th× ®¹i diÖn cho mét nÒn ®¹o ®øc tiÕn bé. Cßn c¸c giai cÊp ®· rêi khái vò ®¹i lÞch sö th× ®¹i diÖn cho mét nÒn ®¹o ®øc suy tho¸i. Ph.¡nghen viÕt: “Chung quy l¹i th× mäi thuyÕt ®¹o ®øc ®· cã tõ tr­íc tíi nay ®Òu lµ s¶n phÈm cña t×nh h×nh kinh tÕ cña x· héi lóc bÊy giê. Vµ còng nh­ x· héi cho tíi nay ®· ph¸t triÓn trong sù ®èi lËp giai cÊp, ®¹o ®øc lu«n lu«n lµ ®¹o ®øc cña giai cÊp. Cho nªn hoÆc gi¶ nã bªnh vùc sù thèng trÞ vµ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ, hoÆc gi¶, khi giai cÊp bÞ trÞ ®· trë nªn kh¸ m¹nh, th× nã tiªu biÓu cho sù næi dËy chèng kÎ thèng trÞ, hoÆc gi¶, khi giai cÊp bÞ trÞ ®· trë nªn kh¸ m¹nh, th× nã tiªu biÓu cho sù næi dËy chèng kÎ thèng trÞ vµ biÓu cho lîi Ých t­¬ng laicña nh÷ng ng­êi bÞ ¸p bøc”. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. HiÖn nay ë mét sè n­íc t­ b¶n ph­¬ng T©y ®ang l­u hµnh mét quan niÖm sai lÇm cho r»ng trong ®iÒu kiÖn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· xuÊt hiÖn mét kiÓu ®¹o ®øc míi kh«ng cã tÝnh giai cÊp. Trong ®ã, ng­êi ta ®Æc biÖt nhÊn m¹nh ®Õn ®¹o ®øc t«n gi¸o nh­ mét thø ®¹o ®øc duy nhÊt cã kh¶ n¨ng chØ ra cho toµn thÓ loµi ng­êi con ®­êng ph¸t triÓn ®i lªn. d. Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña ®¹o ®øc c¸c gi¸ trÞ phæ biÕn cña nã ®· kh«ng ngõng ®­îc t¹o ra vµ hoµn thiÖn. Tuy nhiªn, chØ trong ®¹o ®øc céng s¶n c¸c gi¸ trÞ ®ã míi cã kh¶ n¨ng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ nhÊt. §¹o ®øc céng s¶n ®­îc h×nh thµnh trong cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n, b¾t nguån tõ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng cña giai cÊp ®ã, vµ kÕ thõa nh÷ng gi¸ trÞ ®¹o ®øc cña loµi ng­êi. ý thøc cã ¶nh h­ëng to lín trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh ph¸t triÓn còng nh­ tån tÞa vµ suy vong ®èi víi phong tôc tËp qu¸n. Con ng­êi s¸ng t¹o ra lÞch sö cña m×nh cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn x· héi mµ trong qu¸ tr×nh ®ã h×nh thµnh ý thøc phong tôc - tËp qu¸n. 3. Vai trß cña h×nh th¸i ý thøc khoa häc. Tri thøc khoa häc ®ang trë thµnh mét lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp ®ã lµ ®Æc ®iÓm næi bËt nhÊt cña sù ph¸t triÓn cña nã trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i. Tri thøc khoa häc ngµy nay ®­îc kÕt tinh trong mäi yÕu tè cña lùc l­îng s¶n xuÊt- trong ng­êi lao ®éng vµ trong ®èi t­îng lao ®éng, trong kü thuËt, trong c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ, trong tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt. Khoa häc ngµy nay ph¸t triÓn theo khuynh h­íng võa ph©n ngµnh m¹nh mÏ võa x©m nhËp vµo nhau vµ kÕt hîp víi kü thuËt thµnh mét søc m¹nh trÝ tuÖ thèng nhÊt ®Ó nhËn thøc vµ c¶i t¹o hiÖn thùc. Ngµy nay kh«ng chØ cã khoa häc tù nhiªn vµ kü thuËt, mµ c¶ khoa häc x· héi còng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, cã vai trß trùc tiÕp thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. 4. Vai trß cña h×nh th¸i ý thøc nghÖ thuËt. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. NghÖ thuËt ch©n chÝnh g¾n liÒn víi ®êi sèng hiÖn thùc cña nh©n d©n lao ®éng,l lµ nh©n tè thóc ®Èy m¹nh mÏ tiÕn bé x· héi th«ng qua viÖc ®¸p øng nhu cÇu thÈm mü cña con ng­êi. Khi ph¶n ¸nh thÕ giíi hiÖn thùc trong c¸c h×nh t­îng nghÖ thuËt, nghÖ thuËt ®· t¸c ®éng ®Õn lý trÝ vµ t×nh c¶m cña con ng­êi, kÝch thÝch tÝnh tÝch cùc ho¹t ®éng cña con ng­êi, x©y dùng ë con ng­êi nh÷ng hµnh vi ®¹o ®øc tèt ®Ñp. Th«ng qua nh÷ng t¸c phÈm cã gi¸ trÞ truyÒn qua c¸c thÕ hÖ mµ nghÖ thuËt cßn gióp con ng­êi nhËn thøc ®êi sèng x· héi. Nh­ vËy, nghÖ thuËt ®ãng vai trß to lín trong c¸c nh©n tè gi¸o dôc con ng­êi, nhËn thøc vµ c¶i t¹o hiÖn thùc. 5. ý thøc t«n gi¸o. C¸c biÕn ®æi d÷ déi lµm ®¶o lén thÕ giíi trong thÕ kû ®Çy b·o tè ®· g©y nªn “cuéc khñng ho¶ng x· héi vµ thÕ giíi”. §ã lµ lêi ®¸nh gi¸ cña chÝnh mét nh©n vËt quan träng cña toµ th¸nh Vatican, cha Peter Gumpel lóc nµy cã mét c¸i nh×n toµn c¶nh vÒ bøc tranh t«n gi¸o toµn cÇu cuèi thÕ kû lµ cÇn thiÕt. Cã thÓ nãi bøc tranh phøc t¹p pha trén nhiÒu mµu s¾c thiÕu hµi hoµ. Ngµy nay víi sù bïng næ cña nhiÒu gi¸o ph¸i khiÕn trµo l­u x· héi cã niÒu thay ®æi, cã nhiÒu gi¸o ph¸i ®­îc h×nh thµnh víi nghi lÔ míi dung tôc häc quyÒn bá. NhiÒu khi mang tÝnh pha t¹p hçn hîp gi¶ danh khoa häc hoÆc trén lÉn c¸c tÝn ng­ìng ®· cã c¶ tr­êng hîp cùc ®oan, dÉn ®Õn tù s¸t tËp thÓ. Tuy nihªn ta nhËn thÊy môc ®Ých cña nh÷ng ®¹o gi¸o nµy ®Òu h­íng con ng­êi tíi c¸i thiÖn, c¸i ®Ñp. 6. H×nh th¸i ý thøc khoa häc nh©n d¹ng - t©m linh - tÝn ng­ìng. §Õn cuèi thÕ kû 20 ë Ph­¬ng §«ng còng nh­ ë ph¸t triÓn khoa häc - nh©n d¹ng tr«i næi biÕn t­íng nhiÒu d¹ng. XÊu nhiÒu, tèt Ýt ph¶n khoa häc vµ bÞ lîi dông trë thµnh mét c«ng cô truyÒn b¸ mª tÝn, cã lóc phôc vô cho ý ®å vµ ©m m­u chÝnh trÞ. Khoa häc nhËn d¹ng ®­îc chuyÓn thµnh hai xu h­íng: Mét lµ ®­îc ng­êi cÇm quyÒn sö dông lµm thµnh mét c«ng cô thèng trÞ cã t¸c dông ®­îc ®Ò cao trong x· héi. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Hai lµ bÞ ®µo th¶i v× qu¸ nhiÒu bän xÊu lîi dông trë thµnh nghÒ bãi to¸n lîi dông. Ngµy nay khoa häc nhËn d¹ng vÉn ®ang tån t¹i trong x· héi, cã xu h­íng ph¸t triÓn m¹nh h¬n, trong x· héi xuÊt hiÖn nh÷ng trµo l­u m¹nh mÏ h¬n. Së dÜ nh­ vËy bëi con ng­êi lu«n muèn t×m hiÓu nh÷ng g× quanh m×nh. §Æc biÖt víi nh÷ng n­íc Ph­¬ng §«ng khoa häc nhËn d¹ng t©m linh - tÝn ng­ìng ®· ph¸t triÓn tíi møc rÊt cao. (Trung Quèc - NhËt B¶n...). 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C. KÕt luËn Nh­ chóng ta ®· biÕt, thùc ra sù sôp ®æ cña hÖ thèng x· héi chñ nghÜa ë Liªn X« cò vµ §«ng ¢u lµ do diÔn gi¶i sai chñ nghÜa M¸c - Lªnin. Tøc lµ nhËn thøc sai vÒ chñ nghÜa x· héi, ®Æc biÖt lµ vÒ nh÷gn b­íc ®i vÒ quan ®iÓm hay lµm qu¸ nhanh, sù sôp ®æ hÖ thèng x· héi chñ nghÜa ë Liªn X« vµ §«ng ¢u lµ mét trong nh÷ng sù biÕn kÞch tÝnh nhÊt trong thÕ kû XX. Còng tõ ®ã, trËt tù thÕ giíi l­ìng cùc tan vì vµ thÕ giíi b­íc vµo mét trËt tù chÝnh trÞ, kh«ng gian chiÕn l­îc hoµn toµn kh¸c trong h¬n 100 n¨m qua g­¬ngmÆt thÕ giíi r¹ng ngêi vµ còng ®au ®ín hai cuéc chiÕn tranh ®¹i chiÕn (I, II) vµ hµng ngh×n cuéc chiÕn tranh xung ®ét lín nhá ®ñ d¹ng, ®ñ mäi nguy c¬ lµm cho 150 triÖu ng­êi chÕ quyÒn lùc, sóng ®¹n, ®Êt ®ai, ®« la,l dÇu löa, nh©n quyÒn... lµm cho c¶ thÕ giíi lu«no vËt v·, phËp phång, bÊt æn. ViÖt Nam còng lµ quèc gia chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng nh÷ng cuéc chiÕn tranh ¸p bøc bãc lét ®ång thêi chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña chÕ ®é phong kiÕn ®« hé, cho nªn ®Ó cã kinh tÕ ph¸t triÓn s¸nh víi quèc gia thÕ giíi. Th× ®ßi hái ®¶ng ta ph¶i ®Æc biÖt tró träng tíi t­ t­ëng chÝnh trÞ - nÐt v¨n ho¸ d©n téc, ®Ó ®­a ®Êt n­íc ph¸t triÓn nh­ng ®ång thêi còng kh«ng tµn mÊt ®i b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Tµi liÖu tham kh¶o + Gi¸o tr×nh triÕt. + Gi¸o tr×nh kinh tÕ - chÝnh trÞ. + B¸o an ninh thÕ giíi (1- 2003). + Khoa häc nh©n d¹ng + Nh÷ng vÊn ®Ò ®¹o ®øc trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng. + Bµn vÒ thanh niªn. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2